Gebruikt Uw gas- en stroomrantsoen met overleg.
Dan bewandelt U den juisten weg.
MOMENTJE.
WOENSDAG 25 NOVEMBER 1942
34STE JAARGANG N°- 10415
Bureaux: Papengracht 32 - Giro 103003
Telefoon: Redactie 20015. Admin. 20935
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
C. M. van Hamersveld, Directeur.
Th. Wilmer, Hoofdredacteur.
Het Sovjet-otfensief aan
het Donfront
TEGENMAATREGELEN ZIJN AAN
DEN GANG.
De ontwikkeling der dingen dient
afgewacht te worden.
De A.N.P.-correspondent meldt uit
Berlijn:
Omtrent het verloop van den hevi-
gen afweerstrijd, die de Duitsche en
verbonden troepen op het oogenblik
aan het Don-front voeren, verklaart
men in militaire kringen nog weinig
te kunnen mededeelen. De operaties
zijn nog in vollen gang en het zal nog
wel enkele dagen duren voor het ver
loop van den strijd zch duidelijker af-
teekent. Dergelijke afweergevechten
dragen, naar men reeds herhaaldelijk
heeft kunnen zien, een zeer wisselval
lig karakter. De bolsjewisten vallen
aan met sterke afdeelingen pantserwa
gens, met het doel, wiggen in de ver
dediging te drijven, waarin zij blijkens
het weermachtsbericht inderdaad ge
slaagd zijn. Het gaat er thans om, of zij
deze wiggen kunnen vergrooten, dan
wel of de plaats van de doorbraak door
de Duitsche en verbonden troepen
wordt afgegrendeld, en de binnenge
drongen pantserafdeelingen, die zoo
doende omsingeld zijn, vernietigd wor
den. Militaire kringen wijzen erop, dat
een doorbraak van pantserwagens bij
het aan het Oostelijk front gevolgde
systeem van steunpunten voor de ver
dediging altijd mogelijk is. De pantser
wagens moeten echter, wil zulk een
doorbraak blijvend succes hebben, door
voldoende infanterie en artillerie ge
volgd worden. Het is den bolsjewisten
evenwel niet gelukt, op deze wijze het
aanvankelijke succes te consolideeren;
Reeds zijn tegenmaatregelen aan den
gang, die ten doel hebben het Sovjet-
Russische offensief in een Sovjet-Rus
sische nederlaag te doen verkeeren. De
kracht van de bolsjewistische aanval
len is, naar van militaire zijde wordt'
meegedeeld, reeds merkbaar verzwakt.
De militaire correspondent van het
D.N.B. schrijft: Na de Engelsch-Ameri-
kaansche legerleiding, gebruikt thans
de bolsjewistische legerleiding een zeer
krachtig propagandistisch kruit. Reeds
de feiten op zichzelf spreken echter
een taal, welke niet in overeenstem
ming is met datgene, wat de vijandelij
ke zijde niet moede wordt te beweren.
31/4 jaar oorlog met overwinningen
van zeer grooten omvang maken het
de Spil gemakkelijk de ontwikkeling
der dingen af te wachten. De tijd werkt
voor diengene, die tijdens militaire ope
raties alles in veiligheid heeft weten
te stellen, wat hij voor de oorlogvoe
ring noodig heeft, n.l. gebied, vrucht
baren grond, steenkolen, ijzer, benzine
en onaantastbare posities.
Men zal er dus goed aan doen de ont
wikkeling der dingen af te wachten.
Ongetwijfeld snelt deze ontwikkeling
met een tot dusver ongekende snelheid
haar hoogtepunt tegemoet. Stalin zet
weer eens alles op één kaart. Zijn groo-
te offensief ten Zuiden van Stalingrad
vanuit het gebied der Kalmukkenstep-
pe en de beweging van de tang ten
Noorden van Stalingrad gericht op de
groote bocht in den Don, vormen een
conentratie van krachten onder geheel
andere voorteekens dan het groote of
fensief van den winter.
Nu moet blijken of de bolsjewisten
nog over voldoende keurtroepen be
schikken en of zij in den zomer vol
doende tijd hebben gehad om hun voor
den winteroorlog opgeroepen reserves
zoo op te leiden, dat zij superieus zijn
aan de Europeesche opleiding en Euro-
peesche wapens. Dit kan gevoegelijk
betwijfeld worden.
Stel niet uit tot morgen, wat gij he
den doen kunt.
Maak reeds NU een ruim bedrag
over aan Winterhulp. Giro 5553.
Aan het Afrikaansche
front
DE AS-TROEPEN BEREIDEN ZICH
ZICH VOOR OP DEN STRIJD.
Stilte vóór en na den storm.
De A.N.P.-correspondenit meldt uit
Berlijn:
Aan bet Noord-Afrikaansche front
beperkt--, de activiteit zich nog steeds
tot het optreden van verkenningsaf-
deelingen en tot grootere gevechtshan
delingen is het nog niet gekomen. Voor
de Duitsch-Italiaanische troepen in
de Libysche woestijn biedt dieze betrek
kelijke rust na de achter hen liggende
afweergevedhten ongetwijfeld een wel
kome gelegenheid, zich in de thans be
trokken nieuwe stellingen grondig voor
te bereiden op dien te verwachten strijd.
Terwijl men hier kan spreken van
een stilte n a den storm, kan men zeg
gen, dat aan de andere zijde van het
front, aan de grens tussöhen Algerije
en Tunis, de stilte vóór den storm
heerscht. Afgezien van de activiteit van
de luchtstrijdkrachten, vooral van die
van de As, die ook volgens den tegen
stander zeer sterk zijn, en zonder op
houden het vijandelijke ravitaillee-
rinigsverkeer aanvallen, hebben zich
hier nog geen gevechten op groote
schaal ontwikkeld. Beide partijen ruk
ken neg op naar de gunstigste strate
gische posities. Hierbij richten de Duit
sche Stuka's vooral onder de in den
strijd nog onervaren Amerikaansehe
soldaten, groote verwarring aan.
Politieke kringen te Berlijn wijzen
op het feit, dat de Engelschen en Ame
rikanen in het door hen bezette gebied
in Noordwest-Afrika van verschillende
zijden verzet ontmoeten. Zoo beschikt
men over berichten, volgens welke zich
Fransche troepen naar het Zuiden in
het Atlasgebergte hebben teruggetrok
ken; omdat zij zich niet wilden richten
naar de bevelen van Darlan. Ook bij tal
van Fransobe marine-officieren schijnt
de door de hoogere officieren, die met
de Engelschen en Amerikanen samen
werken, gevolgde gedragslijn op verzet
te stuiten. Verder ziet men in het be
vel tot inlevering van wapens door de
burgerbevolking een teeken, dat deze
niet betrouwbaar geacht wordt.
Omtrent de krachtverhouding in de
lucht aan het front in Noord-Afrika
dieelt men van militaire zijde mede, dat
de luchtstrijdkrachten van de As door
hiun voortdurende aanvallen op Britsch-
Amerikaaneche schepen, transsportco-
lonnes en troepenconcentraties reeds
groote schade hebben aangericht. De
aanvallen op vliegvelden hebben de
Engelschen en Amerikanen zelfs ge
noodzaakt, deze meer naar het binnen
land te verleggen- Daarentegen wor
den de Duitseh-Italiaansche operaties
nau welij ks door lucht aanvallen van de
tegenpartij belemmerd.
Dakar.
De gisteren gemelde bezetting van
Dakar door Araglo-Amerikaansche troe
pen wordt in Romeinsche politieke
kringen slecths beschouwd ais een nieu
we daad van openlijke schending van
de neutraliteit van een land, dat zich
op het oogenblik in den toestand van
wapenstilstand bevindt. Van militair
en politiek standpunt uit hecht men
aan deze gebeurtenis te Rome geen
beteekenis. Het bezit nemen van Dakar
door Engelschen en Amerikanen betee-
kent, naar men verklaart, in geen en
kel opzicht een verandering van den
sedert den Enigelsc'h-Amerikaanschen
overval op Fransch Noord-Afrika ont-
stanen toestand. Men acht het derhalve
niet noodzakelijk, dat de Spilmogend-
heden zakelijk positie kiezen met be
trekking tot het toevoegen van Dakar
aan door Engelschen en Amerikanen
met geweld bezet Fransch koloniaal ge
bied'.
De houding van Boisson.
In bevoegde Fransche kringen schijnt
men 'omtrent de gebeurtenissen in
Fransch West-Afrika nog geen andere
'berichten te hebben dan de door Ra
dio Algiers verspreide. Tot op dit
oogenblik is nog geen officieele mede-
deeling van Boisson ontvangen, dat hij
zich bij Darlan aansluit. Boisson moet
zijn voornemen om zich ter beschikking
te stellen van dien hooge commissaris
voor Fransch-Afrika over den zender
Dakar hebben verspreid.
MACDONALD OVER HET
DUIKBOOTGEVAAR.
De Canadeesche minister van mari
ne, MacDonald, heeft verklaard, dat
het duikbootgevaar op den Atlanti-
schen Oceaan nog altijd zeer ernstig is.
Dit jaar zijn er in de Sint-Laurens
twintig schepen tot zinken gebracht.
Oorlogs winterhulp in Duitschland.
De derde „Opfersonntag" van de Oor
logswinterhulp in Duitschland heeft
als voorloopig resultaat een opbrengst
van 43. 149. 867,7 R.M. Dit is, vergele
ken met de overeenkomstige opbrengst
van verleden jaar een stijging van
10.829.051 R.M., d.w.z. 33,5 pet. meer
dan verleden jaar.
BINNENLAND
WAAR NIET IS, VERLIEST DE
GEBRUIKER ZIJN RECHT.
Besparing op het verbruik van
gas en electriciteit is in de tegen
woordige omstandigheden dringen
de noodzaak geworden. Het behoeft
nauwelijks te worden aangestipt, dat
voor fabricage van gas en de opwek
king van electriciteit kolen noodig
zijn en het gas- en electriciteitsrant-
soen, dat den verbruiker is toege
staan, rauw verband houdt met het
beschikbare quantum kolen. Het rant
soen zou dan ook stellig hooger zijn
dan het is, indien dit met het oog
op de huidige kolenpositie mogelijk
ware. Het behoeft geen betoog, dat
de directies der gas. en electriciteits-
bedrijven niets liever zouden doen,
dan de verzoeken om een hooger
rantsoen in te willigen. In het alge
meen is zulks echter helaas niet mo
gelijk. Er zullen zelfs zooals men
dezer dagen heeft kunnen lezen
straffere maatregelen genomen wor
den tegen degenen, die het hun toe
gestane rantsoen gas en electriciteit
overschrijden. Jammer genoeg zijn
er nog verbruikers, die den reden en
dus de noodzakelijkheid der rantsoe
neering niet kunnen of willen inzien.
Anderen, die overigens niet van in
zicht zijn ontbloot, putten zich uit in
het ontdekken van motieven, waar
op speciaal voor hen een hooger
rantsoen zou moeten worden vastge
steld. Meestentijds ervaren deze ver
zoekers, dat hun verzoek niet kan
worden ingewilligd. Dit behoeft niet
zoo heel erg te verbazen. De verzoe
ken mogen redelijk zijn, de kolenpo
sitie laat niet toe, dat het rantsoen
wordt verhoogd. Een ieder, die
meent aanspraak te kunnen of moe
ten maken op meer dan hij heeft, be
denke, dat waar niet is zelfs de ge
bruiker zijn recht verliest.
Burgemeesters ontslagen. Ontslag
is verleend aan mr. dr. J. Wytema als
burgemeester van Beilen en aan H. v.
Alphen als burgemeester van Zand-
voort.
Burgemeesters benoemd. Het
Rijkscommissariaat maakt bekend: De
Generalkommissar fuer Verwaltung
und Justiz heeft tot burgemeesters be
noemd: de afdeelingsleider G, A. A.
M; Jacob in Vught tot burgemeester
van Vlijmen en den sportleeraar Th.
Heeg in ter Apel tot burgemeester
van Nieuwe Pekela.
ULO
Filo is een aardig meisje. Zij
heeft lachende oogen, een bru-
'tale neus en Purmerend-wave,
zoodat zij er zeer presentabel,
ja zelfs bekoorlijk uitziet Ais
Filo haar dagelijksohen arbeid
verricht, legt zij eerst wat rose
op haar maagdelijke wangen en
verft vervolgens haar lippen
rood als rijpe kersen. Daarna doet
zij een coquet schortje voor met
een kantje van boven en een
strikje van achteren en dan voelt
zij zich fit genoeg om vriendelijk
en lachend haar klanten te ont
vangen. Maar dan komen de
klanten en die maken het Filo
lastig. Filo is de rechterhand
van den koekoloog uit de Boter-
straat, soms ook zijn linkerhand
en dan bromt de koekoloog, en
het is opmerkelijk hoeveel man
nen er bij haar aan den anderen
kant van den toonbank verschij
nen. Dat koont door de distribu
tie en Filo's vroolijke oogen.
Maar de moeilijkheid is, dat Filo
soms honderd gebakjes heeft voor
tweehonderd mannen en al die
tweehonderd mannen denken,
dat hun mannelijke aharme wel
zooveel indruk maakt op Filo's
ontvankelijk hart, dat zij ieder
voor zich het gewenschte deel
van die honderd taartjes uit Fi
lo's slanke vingeren zullen ont
vangen. Geen enkele van die
mannen accepteert een deceptie.
Het gemis der taartjes zou min
der erg zijn dan het falen van
bun charme. Zoo zijn mannen.
Maar Filo wordt er onwillig van
als een jong veulen.
Ik heb nu eenmaal een zwak
voor mannen zegt zij en dat
maakt het zoo moeilijk.
Het is niet zoo moeilijk, Filo.
Ik doe eenvoudig zoo. Ik zorg er
voor de eerste te zijn. Zoo krijig
ik altijd je taartjes en bespaar
mij een ontgoocheling.
Het Deutsche Theater in den Nieder-
landen. Gisterenavond gaf het Deut
sche Theater in den Niederlanden te
's-Gravenhage de eerste voorstelling
van zijn tooneelafdeeling. Hiertoe had
men „Maria Stuart" gekozen, het be
kende drama van Schiller, welke voor
stelling een groot succes is geworden.
Hoestpastilles niet meer op den bon.
Met ingang van 25 November 1942
mogen hoestpastilles, d.w.z. menthol-
bonbons, mentholpitten, mentholtablet-
ten, eucalyptisbonbons, eucalyptista-
bletten en eucalyptispitten, alsmede cal-
ciumpepermunt, anijsmelktabletten en
anijsmelkblokken, worden gekocht en
afgeleverd, zonder dat daarvoor een
bon van de versnaperingenkaart be
hoeft te worden afgegeven. Betreffende
verkoop en aflevering van deze artike
len aan den handel zal de Nederland-
sche Meelcentrale nadere regelen stel
len.
De prijs van sigaretten. In de Ne-
derlandsche Staatscourant van 23 Nov
j.l. is opgenomen het prijsvoorechrift
1942, calculatie sigaretten, waarbij aan
fabrikanten voorschriften worden ge
geven voor de kostprijsberekening van
sigaretten. Hierdoor zal worden be
reikt, dat de prijs niet hooger zal wor
den dan in verband met den inkoops
prijs van de ruwe tabak en de werke
lijke kosten plus toegestane winst noo
dig zal zijn. Het voorschrift treedt 1
Januari 1943 in werking.
