DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN r Momentje -J WOENSDAG 14 OCTOBER 1942 34ste Jaargang No. 10379 Sk CcictacligSoiifói/iit Bureaux: Papengracht 32 - Giro 103003 Telefoon: Redactie 20015, Administr. 20935 G. M. van Bamersveld, Directeur. Th. Wilmer, Hoofdredacteur. Verbitterde gevechten in den Kaukasus EEN MISLUKTE LANDINGSPOGING. Het Noordwesten van den Kaukasus en Ihet front aan de Terek (hebben ook Maan dag weer verbitterde gevechten aan schouwd. De berg jagers, die in het hoog gebergte strijdend vorderen, hebben dien dag volgens het opperbevel der Duitsehe weermacht nieuwe, taai verdedigde, hoog gelegen stellingen genomen benevens da len daarachter. De vijand verloor door om singeling en 'zuivering van den aldus ge- vormden (kuil opnieuw vele dooden en ge vangenen De luchtmacht hielp onze bergjagers in (het bergland vol ravijnen. Jagers weerden vijandelijke vliegtuigen af en schoten er daarbij drie omlaag. Om het beloop der Duitsehe operaties te belemmeren probeerden de bolsjewisten met (kleine afdeelingen te landen aan de reeds door onze troepen bezette kuststrook. In den' nacht van 10 op 11 October nader den vijandelijke stormtroepen in vijf boo ten den oever. Door lichtsignalen zochten deze booten contact met uiteengejaagde bolsjewieken, die zich in kloven en struik gewas aan den oever der zee verborgen (hielden. Toen viel de vijand uit zee en in den rug de Duitsehe versterkingen aan, terwijl te- vens vijandelijke slagvliegtuigen de lan dingspoging steunden met hun schietwa pens. In een handgemeen versloegen de Duitsehe soldaten om te beginnen de ver spreide bolsjewieken, en verijdelen toen de landingspoging door welgericht karon- en imitrailleurvuur. Na een gevecht van twee uur draaiden de door treffers zwaar be schadigde booten weer af, zonder dat de stormtroepen aan land hadden kunnen komen. Ook aan het Terek-front kwam het weer tot gevechten. De Duitsehe troepen hadden de laatste dagen door afwisselende uitval len van infanterie en tanks hun aanvals doelen bereikt. Nog tijdens de zuivering van de gevechtsstellingen sloegen de gra naten van verder terug geplaatste artillerie tusschen de Duitsehe stormtroepen ih. Dat was het aanvalsdoel voor onze vlie gers. De bolsjewisten hadden door htm vuur hun artilleriestellingen verraden. Steedis weer wierpen de duikbommenwer pers hun bommen tusschen de kanonnen, tot deze het vuren staakten. Nogmaals trokken de tanks op, ditmaal tegen de tweede verdedigingsstelling. We derom konden de bolsjewieken niet stand houden tegen.' de Duitsehe wapenen. Stel lingen en 'haarden van verzet werden dOor de pantservoertuigen verpletterd. Dat was de strijd om de stellingen, die de vijand Zondag met zijn tegenaanvallen wilde herwinnen. In het vuur van zware en lichte wapens bezweek de uitval even wel. Geen man en geen tank bereikte de Duitsehe linies. IN DE ZONE VAN STALINGRAD. Volgens berichten van het opperbevel der Duitsehe weermacht hebben de bol sjewisten den 12en October met artillerie van allerlei kaliber, granaatwerpers en' machinegeweren een versperringsvuur ge legd om de aangevallen zone* van Stalin grad. Vervolgens poogden zij met pantser wagens in de puinhoopen voorwaarts te komen. De ruïnes en uiteengeslagen ijzer constructies werkten evenwel als pantser- versperringen en de in elkaar geschoten' kelders als pantservallen. De tezamen met de pantserwagens Oprukkende bolsjewis tische infanteristen stonden spoedig weer allen in den strijd. Pantser afweerkanon- inen, luchtdoelartülerie en machinegeweren vuurden op hen. Tenslotte beslisten hand- granten en schoppen in den strijd van man tegen man. De Duitsehe soldaten gaven geen duim gronds prijs. Slagvliegtuigen vielen de terugtrekkendebolsjewisten en de vijandelijke reserves met bommen en boordwapens aan. De vijandelijke aanval stortte ineen. WINTERHULP NEDERLAND LOTERIJ 1942 BETEEKENT: BLIJDSCHAP IN VELE GEZINNEN. Problematieke samen werking RUSLAND IS ONTEVREDEN OVER DE HULP VAN ZIJN BONDGENOOTEN. Stalin heeft den ernstigen wensch, zoo meldt de Washingtonsche corresporfdent van de Londensche „Times", dat zijn mi litaire en politieke vertegenwoordigers bij de uitwerking der geallieerde trategie nau wer betrokken worden. Met het oog op Ja pan richt Stalin's wensch zich niet zoo zeer tot Amerika als wel tot de Engelschen. Ook de Chineezen hebben den wensch uitge sproken, dat zij een woordje zullen mogen meespreken. In het bijzonder is Rusland ook ontevreden over de leveranties van oorlogsmateriaal der democratieën.^ In het bijzonder Amerika is zijn beloften niet na gekomen. Men wordt er zich steeds meer van bewust, dat de betrekkingen tusschen de Westelijke mogendheden eenerzijds en Sovjet-Rusland en in zekeren zin ook Chi na anderzijds tot een probleem worden. In de Ver. Staten schijnt de groote kwestie te zijn, of de productie van oorlogsmate- riaal in de eerste plaats gereserveerd wor den voor de uitrusting van de eigen strijd krachten te lande, ter zee en in de lucht, hetgeen de meerderheid van de Amerikaan- sche militairen met de grootste beslistheid eischt, dan wel xft men eerst wapenen moet leveren aan debondgenooten. Een tweede kwestie is, in welke mate de Stille Oceaan gelijk gesteld moet worden aan het Euro- peesche oorlogstooneel, dan wel of hij slechts secundair moet zijn. Ook de Chi neezen eischen met steeds meer nadruk hulp, ofschoon men in Washington er van overtuigd is, dat zoo'n hulp in grooteren omvang niet gegeven kan worden voor de herovering van Birma. In gelijke mate wenschen de Australiërs grootere hulpver leening van hun bondgenooten. Meer en meer wordt men zich in Engeland en de Ver. Staten er van bewust, dat de verhou ding tusschen de geallieerden niet is, wat zij moest zijn. In het bijzonder ontbreekt eensgezindheid omtrent de richtlijnen eener gemeenschappelijke strategie. BERLIJN OVER DE REDEVOERINGEN VAN CHURCHILL EN ROOSEVELT. Naar het oordeel van Berlijnsche poli tieke kringen verdienen de door Churchill en Roosevelt gehouden redevoeringen min der de aandacht wegens hetgeen daarin ge zegd is, dan wel wegens hetgeen zij ver zwijgen. In Churchill's rede vallen vooral de vele tegenspraken op, vooral de schreeu wende tegenstelling tusschen de bewering, dat de maanden Augustus en September voor de oorlogsinspanning der geallieer den bemoedigend geweest zijn en de vlak daarop afgelegde verklaring, dat de geal lieerden „het zwartste oogenblik" van den oorlog bereikt hebben. In Roosevelt's praatje aan den haard in teresseert hier vooral de verklaring: „Voor dat ik onze nieuwe fabrieksinstallaties ge zien had, had ik geen grondige voorstel ling van het Amerikaansche optreden in den oorlog". Daarentegen heeft Roosevelt niets gezegd over de kwestie der inflatie, over de schulden van het bedrijfsleven, over het uitzenden van Amerikaansche troe pen buiten het Westelijke halfrond, over de schaarsehte aan grondstoffen en over de geweldige militaire nederlagen. Noch de verklaring van Churchill, noch die van Roosevelt worden te Berlijn be schouwd als een nieuwe bijdrage voor den politieken of den militairen toestand. ENGELSCHE VLIEGTUIGEN BOVEN DUITSCHLAND. De Britsche luchtmacht heeft, naar het D.N.B. van militaire zijde verneemt, in den afgeloopen nacht bomaanvallen gedaan op het Noord-Duitséhe kustgebied. De Duit sehe afweer dwong het grootste deel van' de aanvallende vliegtuigen tot boven zee terug te keer en. Lukraak neergeworpen brisant- en brandbommen richtten voorna melijk in woonwijken schade aan. De bur gerbevolking leed verliezen. Een krijgs gevangenkamp brandde uit. Een prooenis- gewijs belangrijk aantal van de voor deze terreuraanvallen in den strijd geworpen Britsche vliegtuigen werd door Duitsehe nachtjagers en de luchtdoelartillerie neer geschoten. DE JAPANSCHE OPMARSCH NAAR PORT-MORESBY. (De kaart geeft een duidelijk overzicht van den' strijd op Nieuw-Guinea. Het voor naamste doel van de Japanners is Port-Moresby te veroveren. Dezelfde strijdtak- tiek wordt hierbij toegepast als bij de verovering van Singapore, n.l. Port-Moresby te veroveren van af het land. Na drie vloct-operatiébases te hebben aangelegd zijn de Japanners van. uit Boena den opmarsch via het Owen Stanley naar Port Moresby begonnen. Een felle strijd heeft zich ontsponnen om het plaatje Kage, dat ongeveer 100 K.m. ten Noorden van Port-Moresby ligt. De Vereenigde Australische troepen hebben hun1 stellingen ten Zuiden van Kage liggen. In deze omgeving verwacht men den eindstrijd om Port-Moresby. Bij onze vrijwilliger^. Hier is een hoekje van de keuken In een opleidingskamp. Niet alleen is de moderne inrichting opvallend, doch speciale koks verzorgen hier het eten, terwijl de leider van de keuken zich regelmatig op de hoogte stelt van de kwaliteit. Het beste is nauwelijks goed genoeg SS PK Wagner-Re-H-P H m KEURINGEN VOOR DE WAFFEN-SS EN HET LEGIOEN. Het SS-Ersatzkommando deelt ons me de, dat vrijwilligers voor de Waffen-SS en 't Legioen op onderstaande data zich bij de genoemde adressen kunnen vervoegen ten einde gekeurd te worden. Tevens wordt er de aandacht op geves tigd en wel speciaal voor hen, die er be zwaar tegen hebben hun dienst buiten Ne derland te vervullen, dat thans de moge lijkheid bestaat om dienst te nemen in een speciaal wachtbataillon. De opleiding vindt in Nederland plaats, terwijl de inzet van dit bataillon ook in Nederland blijven zal. Tijdens de keuringen voor de Waffen-SS en het legioen kunnen zich ook diegenen melden, die tot de Germaansche-SS Ne derland (Nederlandsche SS) willen toe treden. 13.10.42 14.00 uur Leeuwarden, huize Schaaf, Breedstr. 14.10.42 10 uur Groningen, Concerthuis, Poelestr. 14.10.42 16.00 uur Assen, dienstgebouw vaart, Zuidzijde. 15.10.42 11.00 uur Zwolle, school Turf markt. 16.10.42 11.00 uur Deventer, NSDAP, Parkweg 2. 17.10.42 11.00 ujir Arnhem, Weverstr. 16b. 18.10.42 14.00 uur Wenlo, Deutsches Haus, Emmastraat. 19.10.42 11.00 uur Eindhoven, Huis Ma ria, Kruisstraat. 20.10.42 11.00 uur Den Bosch, Hotel Noord-Brabant, Markt 45. 21.r0.42 10.00 uur Tilburg, Werklieden- vereeniging, Tuinstr. 68. 21.10.42 17.00 uur Rotterdam, Deutsches Haus. 4 22.10.42 10.00 uur Amsterdam, school Iepenweg 13. 22.10.42 17.00 uur Utrecht Wehrmacht- heim, Mariaplein. 23.10.42 10.00 uur Den Haag, Café Den Hout, Bezuidenhoutscheweg. 24.10.42 11.00 uur Amersfoort, dienstge bouw Kapelweg. IN EEN PAAR REGELS De Zuid-Afrikaansche minister-presi dent, generaal L. Smutfi, is Dinsdagavond te Londen aangekomen voor het houden vein besprekingen. De Angentijnsche bladen publiceeren het bericht, dat Brazilië zijn vloot geplaatst heeft onder het bevel van den Amerikaan- schen admiraal Jonas Ongram. Een deel der Brazilaansche luchtmacht is geplaats onder het bevel van den Arne- kaanschen generaal Walsh. Het Amerikaansche ministerie van marine heeft medegedeeld, dat in het Zui delijke deel van den Stillen Odeaan een Amerikaansche torpedojager door de Ja panners tót zinken is gebracht. Eenige dagen geleden is een Ameri kaansche koopvaarder van (middelbare tonnage aan de Westkust van Amerika door een duikboot tot zinken gebracht. De onderstaatssecretaris van het Brit sche ministerie van buitenlandsche zaken heeft in het Lagerhuis medegedeeld, dat de geallieerde landen groote hoeveelheden levensmiddelen naar de Sowjet-Unie zen den. De Amerikaansche minister van oorlog, Stimson, heeft den beiden Kamers van het Congres dringend verzocht, een wetsont werp tot verlaging van den dienstplichti gen leeftijd van 20 op 18 jaar zoo spoedig mogelijk aan te nemen, De directeur van openbare orde en veiligheid in Kroatië is ontheven van zijn ambt en tot zijn opvolger is dr. Ludwig Zimpermann benoemd. De Führer heeft den Staffelkapitan In een jachteskader, majoor Hermann Graf, de hem na de 202de overwinning in de lucht als 5den Duitschen soldaat ver leende hoogste Duitsehe onderscheiding voor dapperheid, het eikenloof met zwaarden en briljanten bij het Ridder kruis van het IJzeren Kruis, persoonlijk uitgereikt Hoffmann-Stapf-Pax Holl. m DURF TE LEVEN SS-PK. „Ja maar jongens, we moeten toch soep krijgen, we hebben al meer dan twee dagen geen warm eten gehadwat jij Jan". Met een dertig man stonden de Neder landers bij elkaarergens in Sovjet- Rusland, duizenden kilometers van hun vaderland verwijderd. Het was een groep jonge kerels, vakarbeiders, die door een mengsel van gezonden avontuurgeest en durvenden ondernemingszin die elkaar na zijn als de longen aan het hart daar toe aangezet, de verre reis naar het onbe kende Oostland hadden ondernomen, om daar arbeid te leveren, den besten dienst aan het vaderland in nood'. Natuurlijk spraken we met hem. Want in Sovet-Rusland volksgenooten te ontmoe ten is een gelegenheid, die geen enkele Ne derlander voorbij laat gaanen omdat de liefde door de maag gaat, hebben we hun ook soep bezorgd. We vroegen hun naar hun reisindrukken en allen waren het er over eens, dat er in de Sovjet-Unie, vooral in de rijke Oekraine mogelijkheden te over waren voor hen, die beschikken over durf en kunde. En terwijl we natuurlijk ook een enkel woordje spraken over het vrouwe lijk schoon van de reusachtige industrie stad, waar we nu zijn aangekomen en waar we zouden werken, hoorden we van een der jongens, dat (hij.een Brabander was. Er bleken meer Brabanders bij te zijn. „En waar komde gij vandaon?" 1 „Ik ben uit den Berg". Uit den Berg?" „Van wies zijde gij er dan eene?". Ommiddelijk stond ons toen dat gezin voor oogen. Grootvader, een kerel vol energie, die uit een klein vissohersbedrijfje een flinke sdheepvaartonderneming had weten te maken; vader, die de pit van.' zijn vader niet meer had en door drank en los bolligheid het (moeizaam verworven resul taat van zijn vader weer te niet had ge daan, zoodra door diens dood1 hem daartoe de mogelijkheid werd gegeven. En hier, in een groote Sovjet industrie stad, dfe zoon. Met een grooten rugzak en een dosis ondernemingslust in de heldere oogen, In hem is de geest van grootvader herleefd. Hij zal weer iets tot stand bren gen in zijn leven, hij, die met zijn zeven tiende jaar er op uitgetrokken is „om moe ders te helpen, want vader is dood1 en ik heb een klein broerke, doe goed1 leeren kan?". Het komt alles even sober uit dien mond, die geen weekheid meer heeft ondanks zijn jonkheid, waar de ernst van het leven strakke trekken rond getrokken heeft. Eventjes maar sprak ik met hem, lang genoeg om gestaald te worden in mijn over tuiging over onuitputtelijke reserve van energie en durf om te leven, waarover mijn volk beschikt. Deze kérels hadden voor het meeren- deel absoluut geen politieke overtuiging. Zij zijn goede vakarbeiders, met lust om te werken, met den onweerstaanbaren aandrang in zich, iets van hun leven te maken. Ook dat kan zeer wel een politieke overtuiging vervangen. Die komt met de rijpheid van jaren en ervaring dan wel vanzelf. Maar deze kerels vervullen ook zonder een of andere politieke richting te zijn toe gedaan, de eerste voorwaarde die de nieu we gemeenschap der Germaansche, der Europeesche volkeren aan haar zonen zal weten te stellen: zich de gunst, het leven te mogen leven, te veroveren door harden en schoonen arbeid. In deze kerels, die ondanks een tikje Ie- MAIS Ik heb den laatsten tijd nog al eens mais zien liggen in de etalages van on ze groentehandelaren en het is op merkelijk, dat de plaats van onze oer- echte Hollandsche groenten nu wordt ingenomen door Fransche aubergines, Hongaarsche groene paprika, en nu ook door mais. Die mais heeft mij het meest verheugd. Niet alleen omdat de kippen vroeger kans zagen mais te veranderen in eieren. Wij zijn nu een maal geen kippen en in dat opzicht behoeven wij dus geen illusies te koes teren. Mais herinnert mij aan» de vrouwtjes in Budapest, die op de trot toirs zitten naast hun groote ketels, waarin de maiskolven werden ge kookt, die je voor tien fillèr kocht en zoo op straat oppeuzelde, bestrooid met wat zout. En met verheugenis kocht ik dus maiskolven. Maar toen ik thuis kwam met mijn geschenk vol zoete herinneringen aan voorbije da gen, haalde mijn dochter verachtelijk de neus op bij 't zien van de goudgele korrels en zei: dat is kippenmais. Dat is niet voor menschen. Maar tegen woordig leeft men niet meer van zoete herinneringen alleen. Wij hebben de maiskolven, die geel waren en wit hadden moeten zijn, dus gekookt en gegeten. Het zijn in ieder geval eieren in embryonalen toestand heb ik gezegd en als het voor de kip pen goed is, kan het voor ons niet slecht zijn. Ik dacht daarbij aan de koeien, het gras en de melk, maar dat heb ik maar voor mij gehouden. Wij hebben düs zwijgend de mais verorberd. En nu maar eens afwachten.... waaierigheid, ver in den vreemde over „thuis" spraken met de onmiskenbare aan hankelijkheid van de moeder aan het kind', in hen klopt het Wïkingerbloed, dat eens in grimmigen strijd ver, ver weg, door stoeren welvaart en monumenten der ge schiedenis wist te scheppen, waarover wij nu nog spreken vol trotschen schroom, waarover ook zij zullen spreken, die na ons komen. SS-Kriegsberichter W. SASSEN. JEUGDSTORM HELPT SINTERKLAAS De Nationale Jeugdstorm gaat een nieu we actie organiseeren, welke de sympathie zal hebben van alle vrienden van St. Nico- laas. Zij willen den goed-heilig man in déze moeilijke tijden een handje, helpen. Het doel van deze actie is n.l. de kin deren, wier ouders in moeilijke omstandig heden verkeeren, een vreugdevolle St. Ni- colaas te bereiden. In samenwerking met den Nedörlandschen Volksdienst zullen de ingezamelde speelgoederen op St. Nicolaas- avond onder deze kinderen verdeeld wor den. Hoewel het inzamelen van speelgoed hoofdzaak is, zal ook snoepgoed (event, snoepbonnen), kleeding, geld enz., welkom zijn. Het speelgoed behoeft niet nieuw te zijn. Oud speelgoed zal door de stormers en stormsters in de kwartieren worden gere pareerd, geschilderd enz. Zaterdag 17 October a.s. zullen de leden van den Jeugdstorm er op uittrekken om overal in het land huis aan huis speelgoed enz. in te eamelen. Dit zal in de komende maanden nog eenige keeren herhaald wor den. Aan deze inzamelingen zal kracht bij gezet worden door spreekkoren, jeugd- stormmuziek, luidsprekersinstallaties enz. Men wil deze actie niet alleen beperken tot leden van den Jeugdstorm, iedere jongen en ieder meisje, dat wil meehelpen om deze actie te doen slagen, is van harte welkom. Zij zullen dan ingezet worden bij het inza melen, zoowel als bij de reparatiewerk zaamheden. De adressen, waar goederen kunnen wor den afgegeven en inlichtingen kunnen wor den ingewonnen, zullen nader bkend ge maakt worden. Het ideaal is, dat de geheele Nederland sche jeugd meehelpt deze actie voor de Ne derlandsche jeugd te doen slagen. De Jeugdstorm weet, dat deze actie niet nieuw is. Ook vroeger werden soortgelij ke inzamelingen georganiseerd bijv. door de Padvinderij. Op deze traditie wil de Jeugdstorm voortbouwen, waarbij hij ech ter de geheele Nederlandsche jeugd wil in schakelen. PAKKETTEN PAKKEN. De medewerkers van onze afdeel ing Ver- zongingsfonds weten wat het zeggen wil: pakketten pakken. Duizenden pakketten hebben zij reeds gepakt en zij zullen er nog vele duizendten verzorgen. Pakketten voor het Oostfront, deze worden met zorg samen gesteld, want zij zijn bestemdi voor onze d'appere strijders, die ver van huis en haard op de bres staan voor een gelukkige toekomst van ons land en volk. Een pak ket uit het vaderland. Kunt gij u voorstel len met hoeveel vreugde zoo'n pakket wordt ontvangen, met hoeveel waardeering de inhoud in gébruik wordt genomen? In dien u daarover even nadienkt, dan zult u geen oogenblik langer aarzelen, maar gaar ne een financieel offer brengen. Pakketten pakken. Bij ons Verzorgingsfonds behoort unen handen tekort te komen om alle pak ketten geregeld verzendklaar te maken. Eerst dan zijn wij tevreden. Dus landge noot, stort veel en geregeld op giroreke ning 432100 tin. Verzorgingsfronds Vrij willigerslegioen „Nederland", Koninginne gracht 22, te 's-Gravenbage.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1942 | | pagina 1