Rijksmaarschalk Goering over Duitschlands voedselpositie DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Moeilijkheden in voedselvoor ziening overwonnen DUITSCHLAND Momentje MAANDAG 5 OCTOBER 1942 34ste Jaargang No. 10371 Bureaux: Papengracht 32 - Giro 103003 Telefoon: Redactie 20015, Administr. 20935 C. M. van Hamersveld, Directeur. Th. Wilmer, Hoofdredacteur. DANK AAN ALLEN, DIE DAARTOE MEDEWERKTEN Onderscheidingen uilgereikl In het Sportpalastte Berlijn heeft Rijks maarschalk Hermann Göring Zondag ter gelegenheid van den dankdag voor den oogst hooge onderscheidingen uitgereikt aan boeren en landarbeidersleiders, die zich bijzonder verdienstelijk hebben gemaakt voor de waarborging van de voedsel vrij heid van Duitschland en Europa. Hierbij hield de Rijksmaarschalk een groote rede. Hij bracht namens den Führer dank aan allen, die in zwaren, onvermoeiden arbeid er toe hadden bijgedragen, dat ondanks alle ongunstige weersomstandigheden een oogst kon worden binnengehaald, die veel beter was dan aanvankelijk na den derden ijs- kouden winter mocht worden gehoopt. Van de vreeselijke ervaringen uit den we reldoorlog, aldus Göring, heeft mij steeds het schrikbeeld van de blokkade voor oogen gestaan en derhalve zijn tijdig de noodige voorraden gevormd, waardoor de oogstte- korten, veroorzaakt door de beide eerste strenge winters, werden opgevangen. Toen nu in den afgeloopen, derden winter weer vorstschade in tot dusver ongekenden om vang optrad, dreigde het gevaar, dat de volgende oogst niet gehaald kon worden, zoodat de rantsoenen moesten worden ver minderd. Met de zoogenaamde blokkade van den vijand hebben deze moeilijkheden niets te maken gehad. Genoemd besluit is mij zeer zwaar gevallen. Men kan thans te geruster over de moeilijkheden spreken, daar zij overwonnen zijn en in het geheel niet kunnen terugkeeren. De rantsoenen werden verminderd in het rotsvaste besluit op hetzelfde moment, waarop de algeheele toestand zulks zou veroorloven, de rant soenen weer te verhoogen. Een belangrijke grondslag daarvoor is ook de saneering van het transportwezen. Dit probleem is intus- schen bijzonder goed opgelost. DE BEZETTE GEBIEDEN. Omtrent de voedselpositie in de bezette gebieden verklaarde Göring dat weliswaar daar in de propaganda dikwijls officieel wordt gesproken van een zeer moeilijke voedselpositie, maar dat het daar in werke lijkheid lang niet zoo erg geweest is. Wel iswaar zijn ook daar overal bonnen inge voerd, maar wat men daarop krijgt, is maar een extraatje en men voorziet zich daar in hoofdzaak via den sluikhandel. Dientengevolge is bij mij het onwrik bare beginsel ontstaan, waaraan onomstoo- telijk wordt vastgehouden: In de eerste plaats en bovenal komt bij de voeding het Duitsche volk. Ik ben er sterk voor, dat in de onder onze hoede genomen gebieden de bevolking geen honger lijdt. Als evenwel door maatregelen van onze tegenstanders moeilijkheden ontstaan, dan moeten allen het weten: als er gehongerd wordt, dan in geen geval in Duitschland. De Duitsche ar beider en degene, die in Duitschland werkt, wordt qua voeding het best van allen voor zien, dat moet onomstootelijk vaststaan. Ondanks alle veroverde gebieden blijft evenwel de oogst van het eigen vaderland beslissend voor de voorziening. Duitschland bevindt zich thans in de gelukkige omstan digheid, dat de geheele Duitsche weermacht aan welk front zij ook staat, uitsluitend door de veroverde gebieden wordt gevoed en verzorgd, zoodat de vaderlandsche oogst het volk ten goede kan' komen en nog in toenemende mate uit de veroverde gebie den aanvullingen komen. EXTRA-RANTSOENEN. Nu ik den oogst beter kan overzien, heb ik staatssecretaris Backe verzocht, voortaan te zorgen, dat in stréken met luchtgevaar het vleeschrantsoen nog met 50 gram wordt vermeerderd. Thans reeds wordt er ijverig aan gewerkt 't Duitsche volk met Kerstmis een heel bijzonder extraatje aan vleesch, Grootadmiraal Raeder bezichtigt een Duitsch marinesteunpunt in het Zuiden van het Oostelijk front PK Hess-PBZ-R-P H m meel en zoo mogelijk ook andere kostelijke dingen te kunnen geven. Van nu af krijgt voorts iedere Duitsche soldaat van den eenvoudigste tot aan den veldmaarschalk, als hij met verlof is, bij het overschrijden van de grens in opdracht van den Führer een pak cadeau met een kilo erwten of boonen, een kilo suiker, een pond boter en een groote houdbare worst. Hij krijgt dit niet voor zichzelf want hij heeft er geen behoefte aan. Dit pak is be stemd voor de zijnen thuis. Omtrent de vetvoorziening verklaarde Göring, dat de geheele raapoogst door de vorst mislukt is. De Duitsche soldaat heeft in de Sovjet-Unie de gebieden veroverd, die hiervoor compensatie kunnen geven, waar kilometers ver, waar het oog maar reikt, het eene veld met zonnebloemen zich ryt aan het andere. En zonnebloemenolie is nog beter dan onze raapolie. Ook hier zal dus binnenkort een compensatie voor het Duitsche volk worden gevonden. De aardappeloogst overtreft alles wat maar ooit op Duitschen bodem is geoogst. Het moeilijkste is nu in de voedselvoor ziening overwonnen. Van nu af aan zal het voortdurend beter worden. Dit is nog slechts een kwestie van organisatie. De beste gebieden hebben wij den Sov jets ontnomen. Wij wisten wel wat we de den en hebben genomen, wat doeltreffend was. Eens zal men inzien hoe noodzakelijk deze strijd is. Het was niet^uit te houden onze vreeselijke nauwe behuizing. Ook in vredestijd zou het op den duur on mogelijk zijn geweest het Duitsche volk te voeden. Wij moesten uit de benauwing uit. Waardeerende woorden sprak de Rijks maarschalk over de houding van het Duit sche volk/die van dien aard is geweest, dat men slechts in enkele gevallen heeft moe ten ingrijpen. De zwendelaars en woeke raarstypen uit de laatste jaren van den we reldoorlog zijn-er thans nauwelijks en waar zij zijn, worden zij snel opgeruimd. Op oörlogszwendelarij en -woeker staat de DE GRONDSTOFFEN. Op het gebied van de grondstoffen is de toestand even gunstig als bij de voeding. De opgeslagen voorraden hebben gediend tot het oogenblik, dat nieuwe bronnen be reikt waren. Steenkool en ijzer ^bezit Duitschland zelf in voldoende mate, daar bij zijn nog ontzaglijke hoeveelheden ver overd. IJzer en steenkool moeten echter eerst diep uit den grond gehaald worden en met dezen arbeid verricht de mijnwer ker het zwaarste werk, dat er bestaat. Uit waardeering voor zijn prestatie heb ik van daag besloten een verordening te onder teekenen, die den mijnwerker speciale voordeelen verleent voor zijn geweldig werk. Hij moet met zijn loon aan het hoofd komen van alle beroepen en zijn zware werk moet volgens het prestatiebeginsel er kend en gewaardeerd worden. De Rijksmaarschalk deed vervolgens nogmaals een beroep op het geheele Duit sche volk om geen onnoodige energie te verbruiken. De volksgemeenschap legt den enkeling, vooral in oorlogstijd echter ook zekere be perkingen van zijn persoonlijke vrijheid op. Ook slachtoffers van de laffe vijande lijke luchtaanvallen, zoo zeide de Rijks maarschalk, moeten groote beperkingen van hun persoonlijke vrijheid op zich ne- „Wij hebben", aldus Göring,'met krach tige stem, „origineele bevelen in handen. Zoo heeft b.v. een Engelsche luchtgeneraal zijn v. ;t-gers bevelen gegeven, waarin ge zegd wordt, dat niet de oorlogsindustrie het belangrijkste is, maar de vernietiging van de woonwijken. De terreur voor de Duitsche bevolking, het neerv/erpen van bommen op vrouwen en kinderen is voor dezen heer dus het be slissende. Zij" kunnen er zeker van zijn, dat alles, wat voor menschen mogelijk is aan inspanning, in het wérk gesteld zal wor den om in den toestand van deze slacht offers van den oorlog uit de lucht hulp te brengen. Het zwaartepunt van den strijd, ook van het luchtwapen, ligt op het oogen blik echter in het Oosten. Wanneer in het Oosten de tegenstander neergeslagen is, dan spreken wij elkander goddank in Engeland weer. Ik zal er zelf zorg voor dragen, aldus de Rijksmaar schalk, dat groote opslagplaatsen worden gevormd, waaruit terstond voor de uit de lucht getroffenen geput kan worden. Ik heb in alle voor mij toegankelijke landen zonder rekening te houden met de kosten voorraden in ontzaglijken omvang opge kocht, opdat degenen, die vandaag alles verliezen, morgen tenminste het noodige terugkrijgen. HET TWEEDE FRONT. Met bijtenden spot sprak Göring vervol gens over het streven van de tegenstan ders tot oprichting van een tweede front. Daarbij geeselde hij scherp het egoisme van de Engelschen, die er zich niets van aantrekken, wanneer hun bondgenooten, de Sovjets, moeten volharden onder het ge wicht der Duitsche slagen. Wat de Amerikaansche wapening betreft: in Amerika schrijft men één woord met groote letters, dat woord is „bluf". Voortgaande sprak de Rijksmaarscnaik over de bedrieglijke verwachtingen, die de democratieën ook heden ten dage nog heb ben ten aanzien van een innerlijk verval van het Duitsceh volk. Zij zijn nu eenmaal onverbeterlijk en gelooven ook thans nog te kunnen werken met middelen, waarvoor zij in de wereldoorlog bij ons reeds een vooroefening heben gehad. Het Duitsche volk heeft echter intusschen uit het ver leden zijn lessen getrokken. Vervolgens sprak de Rijksmaarschalk een critische beschouwing uit van de lei ding in de tegenpartij en haar wansucces- sen. In Duitschland draagt niemand de vér- antwoordelijkheid, die in het halfduister staat, maar uitsluitend en alleen de man in het rije licht, in hoogste instantie de Fuehrer alleen, die verantwoordelijk is voor overwmning of nederlaag van de ge heele weermacht en die ook niet schroomt deze verantwoor/alijkheid te dragen. De Rijksmaarschalk herinnerde er aan, welke een bijna bovenmenschelijke wils- prestatie de Fuehrer in den afgeloopen winter verricht heeft. Iedere nieuwe moei lijkheid heeft zijn wil nog slechts harder gemaakt. Iedere moeilijkheid is overwon nen en aldus zijn de uitgangsposities voor de nieuwe overwinningen van dezen zo mer verzekeid. Ook de komende winter zal weer zware eischen stellen, maar hij zal belangrijk gemakkelijker te dragen zijn dan de winter van.verleden jaar, aange zien wij voorbereid en tegen zijn gevaren gevrijwaard zijn. DE STRIJD OP MADAGASCAR. Het Fransche staatssecretariaat voor de koloniën heeft Zaterdagavond een commu niqué verspreid over de militaire situatie op Madagascar, waarin gezegd wordt, dat vijandelijke strijdkrachten na hevige aan vallen het dal van de rivier de Sambaina zijn binnengedrongen en de gelijknamige stad, gelegen aan de spoorlijn naar het Zui den, konden bezetten. De Fransche strijd krachten streven ernaar, den Engelschen opmarsch zoo moeilijk mogelijk te maken. ALGEMEENE VOLKSCREDIETBANK OP JAVA HEROPEND. Het Japansche militaire bestuur heeft de heropening bekend gemaakt van de Alge- meene Volkscredietbank, die haar zetel te Batavia heeft en omstreeks 67 filialen op geheel Java, als een nieuwen stap om het financieele herstel op Java te vergemakke lijken. Verwacht wordt, dat van dezen stap de inheemsche bevolking, die 80 pet. van de verstrekte credieten heeft opgenomen, ten zeerste zal profiteeren. Bij de bezetting van Java door de Japanners werd de bank ge sloten. AMERIKANEN OP ANDREANOS- EILANDEN GELAND. Volgens pen door den Engelschen nieuws dienst verspreid officieel bericht van het Amerikaansche departement van marine hebben Amerikaansche legerstrijdkrachten met steun van de marine dezer dagen pun ten op de Andreanos-eilanden in de Aleoeten bezet. IN EEN PAAR REGELS Koning Boris van Bulgarije heeft den Duitschen arbeidsleider, Hierl, in audiën tie ontvangen. Bij een vliegongeluk bij Botwood op New Foundland zijn tien personen om het leven gekomen. Het vliegtuig had 37 perso nen aan boord. Volgens een statistiek van procureur- generaal Gonvalez Bustamento worden in Mexico een 18.000 menschen per jaar ver moord. Bovenaan staan de districten San Cristobal, Cosamalvasan en Mexico, waar per dag 2 a 3 moorden worden gepleegd. In den nacht van Zaterdag op Zondag zijn Britsche vliegtuigen naar Neder- landsch gebied gevlogen. Door blindelings neerwerpen van bommen ontstond eenige schade aan gebouwen en eenige andere materieele schade. De burgerbevolking had twee dooden en verscheidene gewonden. KERKELIJKE EN RELIGIEUZE PERS. Het departement van Volksvoorlichting en Kunsten afdeeling Perswezen deelt mede: Alle drukkers en/of uitgevers van kerke lijke en religieuze periodieken in den meest uitgebreiden zin des woords (dus mededeelingenbladen, dekenaatsbladen, pa rochiebladen, kerkelijke week- en maand bladen, zendingsbladen, evangelisatiebla den, jeugdbladen, Zondagsschoolbladen, - enz.) moeten in verband met de papiertoe wijzing voor of op 8 October 1942 aan de afdeeling Perswezen van het departement van Volksvoorlichting en Kunsten, Prinses- segracht 21, kamer 12 te 's-Gravenhage, de volgende opgaven verstrekken: a. naam van het blad, b. omvang en ver schijningsfrequentie, c. oplage, d. uitgever, e. drukker, f. hoofdredacteur (c.q. redac teuren), g. opgave tot welke kerkelijke of religieuze groep het blad behoort. Bij de opgave vermelden: ingevolge beschikking van het departement 'van Volksvoorlichting en Kunsten, afd. PW., no. 2709/s. De ge vraagde opgaven moeten schriftelijk wor den ingediend. Dus geen mondelinge opga ven of telefonischen mededeelingen STRIJDT VOOR EUROPA Twee steden veroverd Het opperbevel van de Duitsche weer macht maakte Zondag bekend: In het Noord-Westen van den Kaukasus zijn verscheiden boschstellingen en ge vechtsinstallaties ondanks hardnekkigen vijandelijken tegenstand genomen. De luchtmacht bestreed nog voor de eigen voorhoede vijandelijke kolonnes en troe penconcentraties. Ten Zuiden van de Te- rek werden de als vesting versterkte, taai verdedigde steden Elkotowo en Werchnij- koerp stormenderhand genomen. In het Noorden van Stalingrad is de vijand opnieuw in zware gevechten uit ver sterkte blokken huizen en versterkte stellin gen geworpen. Sterke groepen vliegende artillerie en luchtdoelgeschut van de lucht macht steunden hierbij de formaties van het leger. Andere vliegtuigen zetten de ver plettering van Sovjet-etappeverbindingen voort. Een vrij groot aantal vijandelijke transporttreinen werd vernietigd, een mo torschip op de Wolga in den grond ge boord. Nachtelijke bomaanvallen waren gericht op vliegvelden en artillerieconcen traties der bolsjewisten ten Oosten van de In den midden-sector hebben stormtroe pen succesrijke ondernemingen ten uitvoer gelegd. Ten Zuid-Oosten van het Ilmenmeer heeft een ejgen aanval nieuwe vorderingen, gemaakt. Op de plaats, weer Duitsche patrouille vaartuigen in het nachtgevecht van 1 Oc tober aan de Nederlandsche kust Britsche snelbooten in den grond hadden geboord,heb ben beveiligingsvaartuigen te midden van een massa wrakstukken drie Britsche of ficieren en twaalf man gevangen geno- Zeven divisies vernietigd Het oppei bevel van de Duitsche weer macht maakte Zaterdag bekend: In het Kaukasus-gebied werden de aan vallen op vijandelijke stellingen in het gebergte in hevige gevechten voortgezet. De aanvallen op het Noordelijke deel van Stalingrad hebben overal de voor gisteren vastgestelde doelen bereikt. Ten Zuiden en ten Noorden van de stad mislukten sterke ontlastingsaanvallen na zware gevechten. Hierbij werden 41 bolsjewistische tanks vernietigd. Duitsche en Rcemeensche lucht strijdkrachten bestookten het vijandelijke ravitailleeringsverkeer op de spoorlijnen aan de Kaspische Zee en in het gebied van den benedenloop van de Wolga. Aan het Don-front sloegen Italiaansche troepen verscheidene pogingen om de ri vier over te steken, af. In het gebied van Rzjef zijn bij eigen aanvalsoperaties en bij het afweren van vijandelijke tegenaanvallen verscheidene honderden gevangenen gemaakt. 26 Tanks 44 stukken geschut en talrijke zware en lichte wapens zijn buitgemaakt of vernie tigd. De vijand leed zware, bloedige verlie zen. Luchtaanvallen met vernietigende uit werking werden gedaan op spoorlijnen en het uitladen van bolsjewistische troepen ten Zuid-Oosten van het Ilmenmeer. De slag ten Zuiden van het Ladoga- meer eindigde met een volledig succes. Troepen van het leger hebben in voorbeel dige samenwerking met formaties der luchtmacht de na hevige gevechten ingeslo ten strijdkrachten van den vijand ter sterk te van zeven divisies vernietigd, 12.370 ge vangenen gemaakt, 244 tanks, 307 stuk ken geschut, 491 granaatwerpers en 843 mitrailleurs, alsmede een groote hoeveel heid ander oorlogsmateriaal buitgemaakt of vernietigd. De verliezen van den vijand aan gesneuvelden bedragen meer dan 28.000 man. Het aantal van zijn gewonden is niet te schatten. Bij een aanval op de Britsche Kanaalkust hebben motortorpedobooten in den nacht van 1 op 2 October, ondanks hevige af weer van torpedojagers een vijandelijk koopvaardijschip van 2500 b.r.t. en een be wakingsvaartuig tot zinken gebracht. Een ander schip, waarvan het zinken niet meer kon worden waargenomen, werd bescha digd. Ook in den nacht van 2 op 3 October ontstond voor de Nederlandsche kust een zeegevecht tosschen Duitsche beveiligings strijdkrachten en Britsche motortorpedo booten, die door doeltreffende artillerie vuur verdreven werd. Na enkele storingsvluchten overdag zon der eenige uitwerking vielen Britsche bom menwerpers in den afgeloopen nacht West- Duitsch gebied aan. De bevolking leed ver liezen. In woonwijken van verscheidene steden, in het bijzonder in Krefeld, ont stond materieele schade en schade aan ge bouwen. Vijf der aanvallende vliegtuigen werden neergeschoten. Bij aanvallen over dag op de bezette gebieden in het Westen verloor de vijand nog zeven andere vlieg-x tuigen. Lichte Duitsche gevechtsvliegtuigen on dernamen gisteren overdag aanvallen in scheervlucht op voor den oorlog belangrij ke installaties aan de Zuidkust van Enge land. Men koope geen rijwielbanden vervaar digd uit oude autobanden. Vanwege het departement van Handel, Nijverheid en Scheepvaart verzoekt men ons de aan dacht er op te vestigen, dat, aangezien het verboden is rubber en rubberartikelen te verwerken, indien men daartoe geen ver- NAAR DEN TEMMER. Ik mag naar school. Ik mag naar school heeft mijn zoon gejuicht en ik heb eraan gedacht, dat dit de eerste dag is van zijn kleine leven, dat hij een gedeelte van zijn spel gaat verrui len voor iets, dat ongemerkt ernst zal gaan worden. Het zal er nu van afhangen of hij die ernst zal willen aanvaarden en zoo gauw zijn plaatselijke overheid zal gadn trachten hem dien ernst in te prenten, zal hij de school wel stierlijk vervelend] vinden. De juffrouw zal hem ontvangen en hem een plaats wijzen. Dat zal de eerste beperking zijner be wegingsvrijheid zijn, waaraan hij zich in het begin misschien niet zal storen en waaraan hij zich later zal trachten te ontworstelen. Daarna zal hij waar schijnlijk de sterkte der leermiddelen toetsen aan de kracht van zijn kleine handen, omdat hij dat thuis ook altijd gedaan heeft en óók, omdat de inner lijke aantrekkingskracht van een ding grooter moet zijn dan de uiterlijke. En in zooverre heeft hij gelijk en is hij nu reeds een wijs man. Wie zal nu zeggen, hoe dat gaan zal. Hij is vanmorgen in zijn matrozenpak parmantig naar de school gestapt en heeft niet geweten, dat hij vrijwillig naar zijn kooi ging, waar de temster klaar stond met een zachte blik en een warm hart. In mijn hart vind ik het jammer, dat hij aan banden moet worden gelegd, maar de maatschappij vraagt getemde menschen, die niet opbotsen tegen an deren in den wirwar van het bestaan en die him weg en him baan kennen. Dag Ferencke, heb ik gezegd. Zal je braaf en gehoorzaam zijn? Hij heeft het beloofd. Trouw en gul hartig, omdat hij bij intuïtie wist, dat hfj op die vraag ja moest zeggen! Maar als zijn intuïtie goed werkt, weigert hij vanmiddag al om naar school te gaan. En dan zal er nog een temmer bij moeten komen. Ik. MAX BLOKZIJL VOOR DE RADIO. Hedenavond om 19.00 uur spreekt Max Blokzijl via den zender Hilversum I in zijn politiek weekpraatje over het onderwerp: „De politieke tentoonstelling in de Zuilen- straat te Utreoht". Ter dood veroordeeld De Nederlander Voitus van Hamme is bij vonnis van het Duitsche hoogge rechtshof in de bezette Nederlandsche gebieden dd. 3 October 1942 wegens verboden bezit van wapens ter dood veroordeeld. Van Hamme heeft in strijd met alle oproepen tot inlevering van de wapens twee pistolen en een vrij groote hoe veelheid munitie nog in Mei van dit jaar tot zich getrokken en in zijn be zit gehouden. Bij zijn arrestatie werd bij hem nog een aantal anti-Duitsche geschriften ge vonden. Voorts heeft hij in zijn woning een van een vervalscht persoonsbewijs voorzienen Jood ongeveer drie weken verborgen gehouden. Het vonnis vormt een nieuwe, ern stige en dringende waarschuwing aan allen, die er zich ondanks de steeds weer gegeven waarschuwingen en aan wijzingen nog steeds niet van bewust zijn, dat zij alleen reeds door het lou tere bezit van een vuurwapen hun le ven op het spel hebben gezet. WINTERHULP. Een moeder moet met vier gezonde kin deren door het leven gaan met een inko men van iets meer dan 20.per week. Geen wonder, dat de vrouw oververmoeid raakte. Met geld van Winterhulp is een hulp in dit gezin geplaatst. Materiaal om het huis te onderhouden bleek niet meer aanwezig te zijn. Met geld van Winterhulp is dit aangeschaft. Een eigen ledikant had de vrouw niet. Ook dit is nu met geld van Winterhulp gekocht. Bedenk dit, als de vrijwillige medewer kers van Winterhulp u vragen te offeren! Als men zich bij het bepalen van zijn standpunt van Winterhulp laat leiden door roddelpraatjes, door laster of insinuatie dan kunnen daarvan degenen, 'die met re den de hulp van Winterhulp inroepen, het slachtoffer worden! En het is ons aller plicht, om den evenmensch zoo veel mo gelijk te helpen! Men overwege dit nu dooi de lijstencollecte de eerste ronde van Win terhulp begonnen is. gunning heeft van den directeur van het Rijksbureau van Rubber, allen, die rijwiel banden vervaardigen van autobanden, in overtreding zijn. Vergunningen voor het vervaardigen van dergelijke banden wor den niet gegeven. Het ligt in het voorne men tegen de overtreders streng op te tre den. Het publiek dient er rekening mede te houden, dat genoemde banden kunnen worden in beslag genomen en verbeurd verklaard.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1942 | | pagina 1