DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN r Momentje J GELDIGE BONNEN Bonnen die afloopen VRIJDAG 25 SEPTEMBER 1942 33ste Jaargang No. 10363 S)e Celd&efteSoii/fca/nt Bureaux: Papengracht 32 - Giro 103003 Telefoon: Redactie 20015, Administr. 20935 C. M. van Hamersveld, Directeur. Th. Wilmer, Hoofdredacteur. Van het Oostelijk tront HET BELEG VAN STALINGRAD. Naar door een Duitsch persbureau ter informatie wordt medegedeeld, karakte riseerde men Donderdagavond in Duitsche militaire kringen den toestand van het oogenblik in Stalingrad als volgt: „Al spreken wij dan ook niet over den aanstaanden val van Stalingrad, toch kan men wel aannemen, dat de kracht van den tegenstander als gevolg van de aanzienlij ke vorderingen der Duitsche troepen is verzwakt. Men betoogt, dat de Duitsche aanval op de stad in geen en dlele eenigszins tot staan .gekomen is, maar hij blijft vorderen vol gens de plannen. Terwijl de bolsjewieken bij Stalingrad al wat zij maar bezitten in den strijd wer pen, zonder acht te slaan op de verliezen, heeft de Duitsche aanvoering een groote bestorming, die geen rekening hield met de offers, opzettelijk vermeden. Zij geeft de voorkeur aan stelselmatig optreden, al moet daarbij dan ook het Duitsche volk en de wereld nog wat wachten op het groo te succesbericht van Stalingrad. 2300 BOLSJEWISTISCHE TANKS BIJ RZJEF VERNIELD. Van Duitsche militaire zijde wordt ge meld: Twee maanden lang al probeeren de bolsjewieken bij Rzjef in massa-aanvallen een doorbraak door de Duitsche stellingen te forceeren. In deze gevechten zijn 35 bols jewistische tankbrigades met 2500 vecht- auto's van alle afmetingen uiteengedreven of vernietigd. Alleen in dezen sector reeds heeft de Duitsche afweer de laatste acht weken 2300 tanks kapot geschoten, ten deele in verbitterde gevechten op den korten afstand. DE STRUD OP DE ZEEëN. Het Amerikaansche tijdschrift „Life" schrijft over den slag op den Atlantischen Oceaan, dat de Britsche minister van pro ductie, Oliver Lyttelton, weliswaar ver klaard heeft, dat de duikbootcrisis over wonnen is, maar dat dit weinig overtuigend klinkt, daar de bewindsman vergeten heeft mee te deelen hoe hij aan dit optimisme komt. Lyttelton kan blijkbaar niet zeggen, waarom volgens hem den laatsten tijd minder schepen tot zinken zijn gebracht. Mocht hij evenwel gelooven, dat dit op het Amerikaansche konvooistelsel berust, dan is hy verkeerd ingelicht. Volgens genoemd blad gaan namelijk aan de Amerikaansche zijde van den Atlanti schen Oceaan nog eens zooveel schepen als voorheen verloren. Het konvooistelstel heeft bijna niet bij gedragen tot verbetering van den toestand, integendeel, de tonnageschaarschte wordt voor de Ver. Staten nog gevoeliger, daar konvooien de scheepstransporten aanmer kelijk vertragen. Van Duitsche militaire zijde wordt ver klaard, dat voor de vijfde maal in deze maand een geallieerd konvooi is aangeval len door Duitsche duikbooten en, gedeel telijk in samenwerking met de Duitsche luchtmacht, voor het grootste deel vernield. Het laatste konvooi, dat van Sowjet-havens terugkeerde, werd op ongekende wijze door oorlogsschepen beschermd. Een der drie vernietigde torpedojagers behoorde tot de z.g. Staemme-klasse. Dit zijn de sterkste Engelsche jagers, die een water verplaatsing van 2400 ton en een snelheid van 37 zeemijlen hebben. Van deze voor den konvooidienst zoo gewichtige categorie gingen in September reeds tien schepen verloren. Finland wil geen afzonder lijke vrede OFFICIEELE FINSCHE VERKLARING. Gisteravond is te Helsinki de volgende officieele verklaring uitgegeven: „Daar in het buitenland omtrent de rich ting der Finsche buitenlandsche politiek misleidende geruchten in omloop zijn, waar in naar zekere uitlatingen van het Finsche gezantschap in Washington wordt verwe zen, heeft het Finsche persbureau van be voegde zijde het volgende vernomen: „Daar in de pers der Ver. Staten den laatsten tijd onjuiste mededeelingen over de toestanden in Finland verschenen zijn, vooral wat de levensmiddelenpositie aan gaat, heeft het Finsche gezantschap in Was hington aan het eind van de vorige week de Amerikaansche" persvertegenwoordigers uitgenoodigd tot een bijeenkomst, waar op grond van de uit Finland ontvangen mede deelingen over de werkelijke verhoudin gen en de levensmiddelenpositie van ons land verklaringen werden afgelegd en schriftelijke mededeelingen werden ver strekt over den toestand in Finland en de Finsche kwestie in het algemeen. Hierbij werden de onveranderde richtlijnen der buitenlandsche politiek vhn de Finsche re geering naar voren gebracht, zooals die bij verschillende gelegenheden door leidende Finsche staatslieden zijn vastgelegd. Van het bij die gelegenheid verstrekte uitge breide materiaal schijnt bij de openbare meening in hoofdzaak slechte dat deel aan dacht te hebben getrokken, dat betrekking had op de kwesties van buitenlandsche po litiek. Dit materiaal is bovendien vooral buiten de V. S. als basis voor misleidende conclusies gebruikt. Van zekere zijde zijn ir. pers en radio-uitzendingen verklaringen afgelegd, volgens welke ons gezantschap in Washington had medegedeeld, dat Fin land naar een afzonderlijken vrede met de Sovjet-Unie streeft. Onder verwijzing naar de onveranderde politiek van Finland kan dienaangaande worden, verklaard, dat al dergelijke verklaringen en conclusies on juist en ongegrond zijn." Boeren zitten Roosevelt dwars DE ANTI-INFLATIEMAATRE GELEN IN DE V.S. Naar uit Washington wordt gemeld heeft het Huis van Afgevaardigden met 105 te gen 103 stemmen een aanvulling op het wetsontwerp tot bestrijding der inflatie aangenomen, waarbij de bevoegdheden van Roosevelt met betrekking tot het vaststel- lei. van prijzen aanzienlijk worden inge krompen. Het keurt n.l. den eisch van het Boerenblok goed, dat bij het vaststellen van maximumprijzen voor agrarische pro ducten rekening wordt gehouden met de hoogere productiekosten. In politieke kringen in Washington maakt men zich ernstig ongerust over den keer, die de zaken hebben genomen. Men ver klaart, dat de aanvaarding van deze voor waarden voor Roosevelt onmogelijk is en dat hij er waarschijnlijk zijn veto over zal uitspreken. De verhooging van de prijzen van landbouwproducten brengt het geheele gebouw van de inflatiebestrijding aan het wankelen. Een verhooging van slechte twee procent van het huidige prijspeil zou de kosten van levensonderhoud der Ameri kaansche bevolking jaarlijks met drie tot die-en-half milliard dollar verhoogen. Het wetsvoorstel gaat nu naar den Senaat, waar de kans op een compromis tusschen het standpunt van Roosevelt en dat der boeren niet minder hopeloos is. Mocht de Senaat de -aanvulling van het Huis van Af gevaardigden eveneens goedkeuren, dan zou dit een échec van Roosevelt tegenover het Congres beteekenen. Roosevelt kan dan slechte op eigen verantwoording zijn poli tiek voortzetten, hetgeen met het oog op de komende verkiezingen een groot gevaar vormt voor Roosevelt en de democratische partij. De Amerikaansche pers veroordeelt de houding der boeren ten aanzien van Roo- sevelts wetsontwerp tegen inflatie. De Washington Post" noemt het stemmings resultaat een schande in een tijd, dat het Amerikaansche volk zidh voor de grootste crisis in zijn geschiedenis geplaatst ziet. In dien het Congres geen maatregelen neemt om tegen inflatie op te treden, aldus het blad, zal de president geen andere kans hebben dan gebruik te maken van zijn vol machten om zelf de kwestie te regelen. De „New York Herald Tribune" spreekt van een overwinning der boeren op het Ame- rikaanache volk. Het Briemogendheden pact DE TWEEDE VERJAARDAG. De diplomatieke correspondent van het D.N.B. schrijft: Op 27 September is het Driemogendhedenpact twee jaar oud. De belastingproef, waaraan het sedert de on- derteekening is blootgesteld, heeft het pact in alle opzichten gesterkt, zoodat de hoofdsteden van den wereldpolitieken drie hoek Berlijn-Rome-Tokio den verjaardag van de onderteekening van het pact met bijzondere demonstraties kunnen vieren. Een onhoudbaar geworden status van deze wereld stort onder de militaire sla gen van de aangevallen volken in een. Groote staten, welken tot dusver als rechts- gelijke leden van de menschelijke maat schappij de deelneming aan het genot van de goederen dezer aarde was geweigerd, zullen op grond van de hoogste aller aard- sche rechten haar definitieve rechtsgelijk heid veroveren. Deze strijd is echter niet tegen andere volken gericht, doch tegen het bestaan van een internationaal complot, dat er reeds eenmaal in geslaagd is de wereld in een bloedigen oorlog te storten. Iedere staat echter, welke het voornemen zou koesteren, zich te mengen in het eind- stadum van de oplossing van deze proble men in Europa, of in Azië, zal de geheele samengebundelde kracht van de drie vol ken met meer dan 250 millioen menschen tegenover zich vinden. Hierdoor zal dit pact in ieder geval dienen tot het herstel van den wereldvrede. Deze verklaring van den Duitschen mi nister van buitenlandsche zaken bij de on- derteekening van het pact liep vooruit op een ontwikkeling, welke de mogendheden van het Pact van Drie steeds duidelijker doet uitkomen als een „Magna Charta" van een nieuwe orde, welke een duurzamen vrede garandeert toen de voorwaarden hiervoor in de preambule van.het pact wer den opgenomen, dat iedere natie de haar toekomende plaats moet hebben. De constructieve gedachten, welke in de door de mogendheden van het Pact van Drie beheerschte gebieden reeds vorm aannemen, zouden de vijanden van de nieuwe orde gaarne willen tegenwerken, door te grijpen naar leuzen zonder eenigen inhoud, zooals voorkomen in de Atlantic Charter, door wat de propaganda betreft, leentjebuur te spelen bij de taal en gedach ten van de jonge naties en door het in den strijd werpen van die militaire machts middelen, welke zonder de beveiligings maatregelen van de mogendheden van het Pact van Drie het einde der cultuur zou den hebben gebracht, welke de Anglo Amerikanen en hun partijgangers zooge naamd **ook willen verdedigen. Juist nu, waar door de voortschrijdende vernietiging van het bolsjewistische gevaar perspectie ven opkomen, die de iden van de nieu we orde tot een wa ge krachtsinspan ning aanzetten, krij^ :-t woord van de gebundelde kracht van de drie volken van meer dan 250 millioen menschen, die het eindstadium van de oplossing hunner pro blemen niet zullen laten beïnvloeden, een bijzondere beteekenis. Gedacht als een in strument van den wereldvrede, zal het Driemogendhedenpact, daar de anderen het zoo willen, zich-ook als het scherpste gevechteinstrument handhaven, want zijn volken zijn er meer dan ooit van overtuigd, dat vóór het veelbelovende woord „vrede" het ijzeren woord „overwinning" moet staan. MADAGASCAR'S HOOFDSTAD BEZET. Over de gevechten op Madagascar is gisteravond te Vichy het volgende offi cieele communiqué uitgegeven: ,.De he- roieke strijd op Madagascar wordt voort gezet. Tananarivo is den 23sten September om 17 uur door de Britten bezet. De inne ming der hoofdstad door den vijand na 14 dagen ongelijken strijd sluit de eerste étappe van den tegenstand af. Ondanks den val van Tananarivo bereiden onze troepen zich er op voor den tweeden sector van het eiland met dezelfde heldhaftige zelfver loochening te verdedigen." IN EEN PAAR REGELS Naar de Britsche Berichtendienst meldt heeft het Amerikaansche ministerie van marine toegegeven, dat bij de Salomons eilanden de Amerikaansche torpedojager Jar vis" en het Amerikaansche transport schip „Little" verloren zijn gegaan. Het Hongaarsche telegraafagentschap meldt, dat de minister van oorlog, generaal Bartha, op eigen wensch is afgetreden. Zijn opvolger is de gepensionneerde generaal N&gy. Naar de Engelsche Nieuwsdienst meldt, heeft Willkie bekend gemaakt, dat hij 26 of 27 September weer uit Moskou zal vertrekken. Het Vleeschrantsoen voor burgers zal in Amerika verlaagd worden met 21 pet. aldus de Engelsche Nieuwsdienst. In aansluiting van den lOden sterf dag van den kunstenaar Max Slevogt, heeft men te Berlijn, onder groote belang stelling uit het geheele land, een vereen i- ging opgericht, die zijn naam zal dragen. Het doel zal daarin bestaan, dat men het werk van den kunstenaar en de bedoelin gen, die hij ermede najoeg, grootere be kendheid wil geven. Uit Phoenix (Arizona) wordt gemeld, dat Donderdag acht officieren en soldaten om het leven zijn gekomen, toen twee Amerikaansche legervliegtuigen bij oefen- vluchten met elkaar in botsing kwamen. Volgens een bericht uit Quito heeft de regeering van Ecuador bevel gegeven den opperbevelhebber van de luchtmacht, kolonel Jorge Paez, te arresteeren. Hij wordt er van beschyldigd een groot bedrag aan geld verduisterd te hebben. BINNENLAND De gemachtigde voor de prijzen heeft in enkele gevallen aan naaimachine-fabri kanten toegestaan, dat zij de door hen vernieuwde gebruikte machines (z.g. re- built machines) tegen een prijs van ten hoogste 90 pet. van den nieuwprijs ver- koopen. In verband met het wegvallen van den invoer en het gebrek aan grond stoffen, is dit van groot belang, omdat daardoor het vernieuwen van gebruikte machines wordt aangemoedigd en loonend gemaakt. Ook andere industrieën dan de naaimachine-industrie worden blijkens een officieele mededeeling in de bladen, in de gelegenheid gesteld toestemming aan te vragen om rebuilt machines boven den maximumprijs, die door de prij zenbe schikking gebruikte goedere nnr. 1 wordt voorgeschreven, te verkoopen. In geheel ons land zullen Zaterdag a.s. de stormers en stormsters bij elkaar ko men ter viering van den dag van den ouden Jeugdstorm. In Den Haag zal de Jeugdstorm dien middag om half drie aantreden op het Binnenhof. De burgemeester ,prof. W astra, zal hier aan den Jeugdstorm 11 vendel- vlaggen uitreiken, die zullen worden ver deeld over de verschillende stadsdeelen. Vervolgens zal de hoofdstormre C. van Geelkerken een rede houden, waarna de eigenlijke herdenkingsplechtigheid plaats vindt. Hierop zullen eeredraagteekens worden uitgereikt aan verschillende stor mers en stormsters, die hiervoor in aan merking komen. In de eerste plaats aan hen, die zich aan het Oostfront gedurende korten of langeren tijd hebben ingezet. TOEKOMSTMOGELIJKHEDEN Zooals bekend, organiseert het Lange- marek-studium twee keer per jaar een se rie schiftingskampen voor zijn candidaten. Door sportbeoefening en door gemeen schappelijk kampleven, door schriftelijk werk en door lange gesprekken ontstaat hier voor de kampleiding de mogelijkheid, inzicht te krijgen in de persoonlijkheid van den candidaat. Zoo kan worden vastgesteld over welke verstandelijke gaven deze jonge mannen beschikken, in welke richting hun neiging en begaafdheid gaan en in hoeverre zij, wat hun innerlijk wezen betreft, geschikt zijn voor de positie, die ze zich in de toe komst wenschen. Als candidaten tot een schiftingskamp worden jonge mannen tusschen 16 en 22 jaar toegelaten. Hun maatschappelijke po sitie of welstand speelt geen rol, daar de Langemerck-opleiding gratis is. doch zij moeten zoowel gedurende de schifting als eventueel later in het Langemarck-studium steeds weer door de daad bewijzen, dat zij zoowel naar het verstand als naar het ka rakter tot de besten van ons volk behoo- ren. Na een voorbereidende studie van 1 jaar of 2 1/2 jaar kunnen zij zich dan respec tievelijk aan een middelbare vakschool of aan een universiteit bekwamen voor dat gene, wat ze altijd graag hadden willen worden, doch dat ze door de maatschap pelijke omstandigheden tot dusver niet konden bereiken. Inlichtingen over schifting en opleiding verstrekt het Langemarck-studium, Waals- dorperweg 12, Den Haag. Vervolgens worden de gesneuvelde stor mers herdacht. Na afloop van deze herdenking zullen de stormsters een groote marsch door Den Haag maken, terwijl de stormers in de binnenstad met het blad van den Jeugdstorm, de Stormmeeuw, zullen col- porteeren. 's Ochtends vindt op de begraafplaats Nieuw Eik en Duinen om 10 uur een korte herdenkingsplechtigheid plaats van weer man Peter Ton, die, nu ruim twee jaar geleden, bij de verdediging van een groep stormsters zijn leven gaf. Door den Jeugd storm zullen op Peter ton's graf bloemen worden gelegd. HET ROOIEN VAN AARDAPPELEN. Hoewel de aardappelziekte momenteel belangrijk in omvang is afgenomen, dient er rekening mede te worden gehouden, dat zij nog niet geheel verdwenen is en in het bijzonder nog in het loof aanwezig kan zijn. In verband hiermede dient het rooien op een oordeelkundige wijze te gescheiden om té voorkomen, dat de besmetting van het loof overgaat op de knollen. Hiertoe is het noodig, dat knollen en loof niet met elkaar in aanraking komen, wat het best te bereiken is door het loof eerst weg te halen, dus voor het rooien. Aangeraden wordt verder om perceelen aardappelen, waarin de aardappelziekte nog in het be gin- of het midden-stadium verkeert, niet direct te rooien, maar eerst in den grond te laten uitzieken. Aan den opslag van de gerooide aard appelen dient de grootst mogelijke aan dacht te worden besteed. Er dient voor te worden gewaakt, dat goede en slechte aardappelen niet bij en door elkander wor den opgeslagen, dat uit door de ziekte aan getaste partijen eerst de zieke knollen wor den uitgesorteerd en dat de aardappelen droog worden bewaard. Afdekking van de opgeslagen aardappelen met aardappelloof mag nimmer plaats hebben, omdat dan in ieder geval de bovenste laag der aardappe len wordt besmet en bovendien bij nat weer de schimmelsporen, die de aantasting veroorzaken, nog verder in de opgeslagen partij doorregenen. Voor het afdekken der aardappelen dient men stroo te gebruiken, of, indien stroo ontbreekt, zonder meer een dun laagje grond. Kenteekenen van de zoo gevreesde aard appelziekte zijn, in het loof: gele en grij ze, schimmelachtige vlekken op de blade ren, die naar gelang de ziekte voortwoe kert eerst bruin en daarna zwart wor den, in de knollen: bruine vlekken onder een iets gedeukte schil. Ten slotte wordt er den beroepstelers op gewezen, dat ze goed zullen doen, bij den plaatselijken bureauhouder direct een zg. veevoederverklaring aan te vragen voor die partijen aardappelen, welke beslist niet goed te houden of te maken zijn. Algeheel bederf kan op die wijze worden voorko- LACHEN MET OVERLEG. Er zijn vele menschen, die iets op deze maatschappij tegen hebben. Dat iets is bijvoorbeeld het feit, dat er te midden van de rijkdommen dezer we reld armoede wordt geleden, erge en bittere armoede, ofdat de men schen een paar jaar lang rustig door gaan elkander dood te schieten of op andere wijze elkaar onaangenaam te zqn. Zoo zijn er ongetwijfeld enkele bezwaren tegen deze maatschappij aan te voeren. Het moeilijkste van deze bezwaren is echter, dat er geen adres bestaat waar men ze kan indienen. Ik kan het doen in dit hoekje van de krant en ik hoop dan wel eens, dat het hel pen zal. En daarom kom ik nu hier met mijn bezwaar tegen deze men- schenmaatschappij en mijn bezwaar is, dat er te weinig wordt gelachen. Versta mij goed, ik verlang geen ge lach te pas en te onpas. Niets is goed wat te pas en te onpas geschied. Wij zeggen dan gewoonlijk, dat zooiets on gepast is. En dat komt ook niet te pas. Maar op zijn tijd eens goed lachen, desnoods om formidabele dwaasheden, is goed. Zelfs in een tijd als deze, als er telkens weer opnieuw menschen op de een of andere wijze vallen als slachtoffer van dezen oorlog. Zelf dan moet men op zijn tijd eens lachen. Al was het alleen maar om op de been te blijven, om den levensmoed te be waren. Er zijn menschen, overigens vol le vensernst, die meenen, dat goed lachen, in een tijd als deze vooral, een getuigenis is van weinig verantwoor delijkheidsgevoel, oppervlakkigheid en lichtzinnigheid. Ik betoog daaren tegen dat lachen met overleg voort7 spruit uit een levensinzicht, dat ge tuigt van de hoogste wijsheid. Wie op zün tijd weet te lachen is een wijs- gfer. Vooral nu! En een prettiger soort wijsgeer dan een die rondloopt met al de smarten dezer wereld in zijn traanklieren. Elk der volgende bonnen geeft recht op het koopen van: 27 Sept. tot en met 3 October: 49-A Brood 49-B Brood 49 Beschuit 49-A Vleesch 49-B Vleesch 49-A Aardapp. 49-B Aardapp. 49 Melk 1-52 2-52 res. 49 Tabak 1 rants, besch. br. of geb. 'i rants. vl' vI wBrCT 2 kg, aardappelen 1 kg. aardappelen 1 3/4 liter Melk 1 3/4 liter taptemelk 1 rants, tabak. 6 Sept. tot en met 3 October. 382 algemeen 1 kg. suiker 383 algemeen 500 gr. jam. 392, 393, 394 1 rants, bloem, brood 395 algemeen of gebak 4-49 4-50 ies. 250 gram rijst' 384 algemeer. 250 gram peulvruchten 385 algemeen 250 gram gort 33e algemeen 100 gram vermicelli of rr.aizena 387, 388, 389 alg j 100 «ram kaas 46, 47, 48, 49 i1AA versnap. 100 gr. cnoc. suikerwerk 390 algemeen 250 gram koffiesurrogaat 25 Sept. tot en met 6 October: 48 Boter I y rantsoen Boter 48 Vet y rantsoen Boter 13 September tot en met 11 November: 2-61, 2-62 res. I y3 rantsoen boter 3-61, 3-62 res. y, rantsoen boter 4-61 reserve y rantsoen boter 16 Aug. tot en met 30 Sept.: 370 Algem. M Eenheidsz. 371 Algem. M Waschp. M Toiletzeep 1 rants. Eenheidsz. 1 rants. Eenheidsz, 1 rants. Waschpoeder I rants. Waschpoeder 75 gr. Toiletzeep 80 pet. I Sept. tot en met 31 Dec.: M Textiel 45 gram scheerzeep. II Mei tot en met 31 December: In Weenen werd op 14 September de Europeesche Jeugdbond gesticht Hoofd- storm er C. van Geelkerken zet voor Nederland zijn handteekening onder het stichtingsprotocol. Naast hem de jeugdleider van Noorwegen, minister Stang Po'vnoon fotodienst NSB- Hazewinkel-Pax Holland m 01 tot en met 05 B.V. 1 brandt. 1 eenh. 6 Sept. tot en met 3 Oct. (bijz. rantsoen): 377 algemeen 100 gr. choc., suikerwerk Verlengd tot 30 September: 235 Algem. i 1 rants. Eenheidszeep. 336 Algemeen I 250 gr. waschpoeder L Zeep 1 rants. Eenheidszeep L Toiletzeep 75 gr. Toiletzeep 80 pet. DE VOLGENDE BONNEN ZIJN BINNENKORT NIET MEER GELDIG. Na Zaterdag 26 September: 48 Brood, Beschuit, Vleesch, Aard appelen, Melk, Tabak, Sigaretten, 51 Reserve (tapetemelk). DE NIEUWE BONNEN. Voor het koopen van de gebruikelijke rantsoenen brood, beschuit, vleesch, aard appelen, melk en tabak (voor mannen) zijn aangewezen de bonnen 49 en voor taptemelk de bonnen 1—52 en 252 re serve.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1942 | | pagina 1