DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Momentje
DINSDAG 18 AUGUSTUS 1942
33ste Jaargang No. 10330
3)<z &2id*töli£0oti/fcaTit
Bureaux: Papengracht 32 - Giro 103003
Telefoon: Redactie 20015, Administr. 20935
De conferentie te Moskou
Naar de Engelsche nieuwsdienst meldt,
2yn Churchill en de gevolmachtigde van
president Roosevelt, Harriman, Maandag
ochtend weer uit Moskou vertrokken.
Churchill weigerde tegenover de jour
nalisten een verklaring af te leggen.
Omtrent de besprekingen tusschen Sta
lin, Winston Churchill en Harriman heeft
de Britsche nieuwsdienst een communiqué
uit Moskou bekend gemaakt, waarin ge-
zeg® wordt, dat men een aantal besluiten
genomen heeft betreffende de oorlogvoe
ring tegen Duitschland en zijn bondgenoo-
ten in Europa. Beide regeeringen zijn be
sloten, zoo vervolgt het communiqué den
oorlog tot aan de volledige vernietiging
van Duitschland voort te zetten. Voorts
wijst het communiqué op de aanwezigheid
van een hechte vriendschap tusschen de
bolsjewieken, Groot-Brittannië en de Ver-
cenigde Staten, alsmede op htm volledige
overeenstemming.
Roosevelt en Tsjang-Kai-Sjek zijn dage
lijks op. de hoogte gehouden van de vorde
ringen der onderhandelingen.
Naar de Engelsche nieuwsdienst voorts
meldt, heeft de samenkomst van Churchill
en Stalin geduurd van Woensdag tot Za-
rerdag. Erbij aanwezig waren Harriman,
sir Alan Brooks, Wavell en sir Alexander
Cadogan. Als vertegenwoordigers van de
Sovjets hebben Molotof en Worosjilof de
besprekingen bijgewoond.
De Duitsche bladen wijzen in hun com
mentaren er eensluidend op, dat het ver
schijnen van Churchill in de hoofdstad van
een der geallieerden tot dusver heeft ge
staan in de schaduw van fatale ontwikke
lingen, ofschoon telkenmale de bezoeken
werden voorgesteld als een keer ten goede
,.Het is daarom goedkoop, aldus de „Deut
sche Allgemeine Zeitung", wanneer thans
Engelsche bladen na het vierdaagsche ver
blijf van Churchill in Moskou spreken van
een z.g. keerpunt in den oorlog. Zij blijven
•het bewijs voor deze prognose volkomen
schuldig". „In Churchill's voetstappen
marcheert de nederlaag", aldus de „Voel-
kischer Beobachter". Het „Zwoelf Uhr
Blatt" schrijft: „Wat is beslissender, of in
Moskou vier dagen lang over een tweede
front, over militaire plannen en over den
verderen weerstand der Sovjets gekletst
wordt, dan wel of tezelfdertijd de Duit-
schers en de verbonden troepen onstuitbaar
naar den Kaukasus oprukken en de vijan
delijke convooien op alle zeeën worden
vernietigd?"
ONDERHOUD TUSSCHEN SMUTS EN
CHURCHILL.
Uit Kaapstad meldt de Britsche berich
tendienst, dat de Zuid-Afrikaansche pre
mier, generaal Smuts, een conferentie
heeft gehad met Churchill. De bespreking
vond plaats in Cairo, vóór Churchill naar
Moskou vloog.
De strijd in Oost-Azië
LUCHTGEVECHT NABIJ DE SALOMONS-
EILANDEN.
In de wateren rond de Salomonseilan
den is het Zondag tot een hevig luchtge-*
vecht tusschen Japansche en Amerikaan-
sche vliegtuigen gekomen. Tijdens dit ge
vecht zijn 17 Amerikaansche vliegtuigen
neergeschoten. Slechts twee Japansche
vliegtuigen zijn niet op hun steunpunten
teruggekeerd.
De luchtmacht der Japansche marine
heeft Zondag wederom een aanval gedaan
op Townsville, Cairns, Wyndham, Port
Darwin en Poft Hedland in West-Australië
en groote schade aangericht aan de haven
installaties en de installaties van militair
belang. Te Townsville branden de pakhui
zen nog steeds. 18000 ton geconserveerd,
fruit zijn daar een prooi der vlammen ge
worden. De olietanks in' het haventerrein
zijn thans alle vernield, evenals de lij
nen der naar het Zuiden loopende spoor
wegen. In de wateren nabij Wyndham
hebben Japansche duikbommenwerpers
een transportschip van 6000 brt. tot zinken
gebracht, dat brandend ten onder ging.
Zeer zwaar was de nieuwe luchtaanval
cp Port Moresby. De pakhuizen en een in
de haven voor anker liggend transport
schip van 4000 brt. werd in brand gewor
pen. Een munitieopslagplaats buiten d%
stad werd getroffen en ontplofte.
Alleen boven Wyndham is het tot een
'luchtgevecht met twee Australische jagers
gekomen, die werden neergeschoten. Alle
Japansche vliegtuigen zijn op hun steun
punten teruggekeerd.
ENGELAND EISCHT NOORSCHE
KOOPVAARDIJVLOOT OP.
Naar het Noorsche blad „Aftenposten"
meldt, eischt de Britsche admiraliteit in
overleg met de regeeringen van Engeland
en de Ver. Staten en van de Noorsche emi-
grantenregeering de volledige overdracht
op van de geheele Noorsche handelstonnage
Deze maatregel zou ten gevolge hebben,
dat de emigranten-regeering in geen enkel
opzicht meer iets te maken zou hebben met
de Noorsche schepen. Voor den leider der
emigranten-regeering Nijgaardsvold, was
deze eisch, zoo meldt Aftenposten, éen bit
tere pil.
De energie-rijkdom van de
Oekraïne
*In aansluiting aan de reeds eerder be
kend gemaakte gegevens omtrent den ener
gierijkdom van de Oekraine worden nog de
volgende mededeelingen gedaan. De Oe
kraine heeft een grooten rijkdom aan ener
giedragers. Brandstoffen en energiebronnen
zijn zeer veelzijdig vertegenwooïdigd. Het
grootste steenkolenbekken van de Oekraine
is gelegen in het Donetsbekken en beslaat
een oppervlakte van circa 25.000 vierkante
K.M. Hier bevinden zich kolenlagen, waar
van de voorraad op rond 90 milliard1 ton
kan worden geschat. De kolen, die tot co
kes kunnen worden verwerkt, vormen
hiervan circa 25 pet., terwijl circa 30 pet.
van den totalen kolenvoorraad uit anthra-
ciet bestaat.
In het Donetsbpkken werden in 1939 cir
ca 81 millioen ton kolen geproduceerd,
waarvan 72 millioen ton in het gebied van
de Oekraine. Het Donetsbekken was in het
kader van den Sowjet kolenmijnbouw van
de grootste beteekenis, daar ook na de ex
ploitatie van de kolenbekkens in Siberië
en de Oeral nog 60 pet. van de totale ko-
lenproductie van Rusland van het Donets
bekken afkomstig was. Alleen uit deze cij
fers blijkt al, hoe zwaar de verliezen zijn,
die de Russische kolenmijnbouw heeft ge
leden.
De arbeidsproductiviteit bereikte in den
kolenmijnbouw van de Oekraine in 1938
slechts 24.7 ton per arbeider per dag. Hier
liggen dus nog groote prestatiereserves.
Op den rechteroever van de Donets en
in het Westen van de Oekraine bevinden
zich groote lagen bruinkolen, waarvan de
mogelijke voorraden op 5 a 6 milliard ton
worden geraamd. De productie, die in 1939
400.000 ton bedroeg, zal in 1942' voligens
plannen opgevoerd worden tot 5 millioen
ton. In de Oekraine bevinden zich voorts
groote hoeveelheden aan brandbare lei,
aardgas (18 milliard kubieke meter) en
aardolie, die nog niet is geëxploiteerd tot
aan het voormalige Poolsche olieveld van
Brohobyca (productie circa 350.000 ton).
De turfla'gen van de Oekraine, waarvan
de voorraden worden geraamd op 1.4 mil
liard ton gedroogde turf, ^brachten in 1939
een productie voort van 2.4 millioen ton.
Aanzienlijk is ook de energieproductie
van het land. De capaciteit van de kracht-
werken in de Oekraine bereikte in 1937
1.98 millioen kw., hetgeen ongeveer een
vierde is van de geheele productie van de
Sowjet Unie. De productie van electrische
energie bedroeg ongeveer 12 milliard kwh.
of ongeveer een derde gedeelte van de ge
heel e productie van het land.
Wat de bodemschatten aan metalen be
treft leveren de ijzerertslagen van Kriwoj-
Rog de belangrijkste ijzerertsen van de
Sowjet-Unie. Zij worden geraamd op 1.500
millioen ton rood en bruin ijzererts. De
aansluitende mangaanertslagen van Niko
pol zijn met die van Tschiatury in Georgië
de grootste van de wereld. De voorraden
mangaanerts in Nikapol worden op 450
millioen ton geraamd met een gehalte van
30 pet., welke door bewerking verhoogd
kan worden tot 42 a 52 pet.. De productie
hiervan bedroeg in 1937 0.96 millioen ton,
hetgeen meer dan een derde is van de to
tale productie van Rusland en ongeveer
20 pet. van de wereldproductie. Deze ver
liezen aan de zoo belangrijke bodemschat
ten beteekenen een zeer grooten slag voor
de Russische industrieele capaciteit.
Op basis van de kolen en ertsen en be
gunstigd door de gunstige verkeerssituatie
tusschen den Dnjepr en de Donez is in dit
gebied een belangrijke zware industrie tot
ontwikkeling gekomen. De productie van
de ijzerindustrie bedroeg circa 3/5 van de
geheele Russische productie. In 1937 wer
den 8.8 millioen ton ijzer en 8.47 millioen
ton st^al geproduceerd, terwijl in de Oe
kraine 45 hoogovens in bedrijf waren.
In verband irnet genoemde productiemo
gelijkheden van materialen voor den mijn
bouw eveneens van groote beteekenis.
Voor de voorziening van den landbouw
met machines waren tal van fabrieken op
gericht. In het tractorenbedrijf van Char-
kow werden jaarlijks 40.000 tractors ge
maakt. Opk de locomotiefbedrijven van de
Oekraine worden voor de verzorging van
het verkeer van groot, belang.
BRITSCHE VLIEGTUIGEN BOVEN
DUITSCHLAND.
Britsche bommenwerpers hebben, naar
san het D. N. B. gemeld wordt, in den af-
geloopen nacht aanvallen gericht op
West-Duitsch gebied. Brisant en brand
bommen deden vooral in woonwijken van
Osnabrueck branden ontstaan.
Tusschen Manytsóhen Sal, aan den zui
delijken voet van de Jergeni-heuvels ligt
het Kalmukkenstadje Elista, dezer dagen
door de Duitsche troepen veroverd. Hier
bevinden zich de ronde vilten tenten, de
jurten en hutten van de Kalmukken, de
afstammelingen 'van Tamerlan en Djengis
Khan, die eens als een springvloed de ge
bieden tusschen Don en Wolga overstroom
den. Tweehonderd vijftig jaar is het gele
den, dat deze nomadenvolkeren in onaf
zienbare scharen uit Midden-Azië over het
Oeralgebergte trokken om eerst halt te
maken voor de keten van Kozakkenforten,
die vanaf Zaryzin het tegenwoordige
Stalingard tot aan de uitmonding van
de Don een onoverkomelijke barrière heb
ben gevormd. Zestig jaar lang trokken de
Kalmukken brandend en plunderend tus
schen Wolga en Oeral heen en weer, doch
alle pogingen om verder in Rusland door
te dringen, faalden. De hoofdmacht trok
zich naar China, Tibet en Djoengarije te
rug, de rest bleef in het steppengebied tus
schen Wolga en Don, dat vanaf dien tijd de
naam van Kalmukken-steppe verkreeg.
Hier in dit vlakke, dorre gebied, spaar
zaam met gras begroeid trekken nog altijd
de Kalmukken zweryend rond op zóek naar
nieuwe weideplaatóen.
Precies als voor vele eeuwen volgen de
herders de kudden en trekken verder,
wanneer het gras is afgegraasd. Koren, ge
reedschappen en wollen kléederen worden
geruild tegen vee en vleesch. Nonsch en
zwijgend trekken deze nomaden door de
steppen, levend volgens de wet dezer step
pe, primitief en ontoegankelijk voor Wes-
tersche invloeden.
Britsche koloniale politiek
De diplomatieke correspondent van het
D N. B. schrijft:
„De „Times" bereidt in een artikel on
der het opschrift „Koloniale deelgenoot
schap" voor de ingrijpende wijzigingen in
de Britsche koloniale politiek. Het blad
voorspelt een nauwe samenwerking met
de Vereenigde Staten, daar bestuur en ont
wikkeling der koloniën problemen doen
ontstaan, waarvoor ten deele reeds een
practische oplossing is gezocht. Het blad
wijst op het „verwerven van Amerikaan
sche steunpunten in West-Indië", die het
kenmerkend voor deze neiging noemt en
op „de gemeenschappelijke adviseerende
commissies voor alle Engelsche en Ameri
kaansche gebieden in de Caraibische Zee".
Van Duitsche zijde heeft men reeds lang
het standpunt ingenomen, dat bij de sa
menwerking tusschen Engeland en de
Vereenigde Staten de kwestie van de
Britsche erfenis een bijzondere rol speelt.
In dit licht gezien komt de door de „Ti
mes" aanbevolen oplossing op het volgende
neer: Om het dreigende bankroet te ont-
ioopen verleent de firma „Engeland Ltd."
het kapitaalkrachtige Amerika het door
dit land zoo lang begeerde deelgenootschap.
De nieuwe maatschappij, die den deelge
noot Vereenigde Staten bijzondere voor
rechten waarborgt, zal varen onder de
vlag .^Angelsaksisch gemeenebest van vol
ken". Doel van de nieuwe onderneming
is.de gemeenschappelijke rationeele „ont
wikkeling' (lees exploitatie) van het Brit
sche en Amerikaansche koloniale bezit,
waartoe ook de intusschen verloren gega-
nc Philippijnen en Malakka gerekend'wor
den. Om den schijn van het Atlantic Char
ter te bewaren, worden 'den kolonialen
volken aandeelen in de nieuwe vennoot
schap in uitzicht gesteld. In de taal van
de „Times" heet dit: „In dit deelgenoot
schap zullen de koloniale volken hun recht
matige plaats innemen". Dat het den Brit
ten en Amerikanen echter niet te doen is
om de „bevrijding van de door Japan be
zette en onderdrukte gebieden" blijkt uit
de reclame, die door de „Times" gemaakt
wordt voor de „economische mogelijkhe
den in Zuid-Oost-Azië".
Men mag zich afvragen, aldus de diplo
matieke correspondent van het D. N. B„
wat van de onthullingen van de „Times"
meer aandacht verdient: het uitgesproken
mercantiele denken, de handigheid in zaken
doen van twee speculanten, die zelfs po
gen uit een noodtoestand kapitaal te slpan,
of de ongegeneerdheid, tvaarmede zij de
openbare meening der wereld en degenen,
die uiteindelijk'de kosten moeten dragen,
hun voornemen durven voor te stellen als
een der vrijheden, die in het Atlantic Char
ter Verankerd zijn. Eén ding is zeker,ook
door deze rekening van de Angelsaksers
zullen de wapenen der drie mogendheden
een streep halen.
DUITSCHE MILITAIRE KRINGEN OVER
„HET TWEEDE FRONT".
Omtrent den eisch der bolsjev/isten naar
een tweede front verklaart men te Berlijn
van militaire zijde: Hoewel het den mili
tairen leiders in Engeland en Amerika
volkomen duidelijk is, hoe kansloos de po
ging eener landing aan de door de Duit
sche weermacht beheerschte Europeesche
kusten zou zijn,'hebben de geallieerden
zichzelf en ook den bolsjewieken steeds
weer het droombeeld van een „tweede
front" gesuggereerd. Astronomische cijfers
van troepen en materiaal zijn er genoemd,
voor welker vervoer de scheepsruimte van
de geheele wereld niefr toereikend .zou
zijn. Nieuwe vliegtuigen en speciale wa
pens zijn tegen alle regelen der krijgskun
de openbaar besproken. Deze theoretische
besprekingen, zoo merkt men hieromtrent
van militaire zijde op, moeten blijkbaar de
En gelsch-Amerikaansche openbare mee
ning moed inblazen en moeten de Sovjet-
bondgenooten door het vooruitzicht op
spoedige hulp, tot steeds nieuwe offers van
bloed aansporen.
BINNENLAND
DE TOESTAND EI INDIë.
Ten aanzien van den toestand in Indië
meldt de Britsche berichtendienst, dat in
Nagpoer in den tijd van 12 tot 15 Augus
tus door de troepen 47 salvo's zijn gegeven.
Daarbij zijn 30 Indiërs gedood en 14 gewond
Door het optreden der politie zijn nog
twee personen gedood env acht gewond.
Volgens een bericht uit Madras hebben
ongeveer 10.000 Indiërs op de straten van
Koemb Akonam barricades opgericht. De
politie heeft gevuurd op de iflfenigte. Daar
bij zou volgens Engelsche opgaven één
Indiër gedood en vier gewond zijn. Te
Bengalore zou één persoon gedood zijn en
28 gewond, toen de politie he^ vuur open
de op een samenscholing van Indiërs. On
der de troepen zouden de verliezen 27 man
bedragen. Bovendien zou een aantal poli
tiemannen gewond zijn.
MALARIABESTRIJDING IN DE
OEKRAÏNE.
Het gebied, waar Dnjepr en Boeg in zee
uitmonden, behoort met zijn uitgebreide
wateroppervlakten en moerassen tot he
Oekrainsche gebied, waar de overbrenger
der malaria, de anophelesmug. thuis_ is;
aldus wordt uit Cherson gemeld. Elk jaar
worden hier honderden menschen door de
ziekte aangetast. Na de bezetting door de
Duitsche troepen werd geconstateerd, dat
de bolsjewisten het malaria-instituut te
Cherson vernield, het personeel medege
voerd of verdreven hadden en dat ongeveer
20 procent der bevolking parasietendrager
is. Onmiddellijk werd met het herstel be
gonnen en twee Duitsche onderzoekers van
het tropeninstituut te Hamburg, dr. Min-
DE LEIDER IN LIMBURG.
De persdienst van den Nederlandschen
Omroep meldt:
In de rubriek „Van heinde en verre"
wordt Dinsdag 18 Augustus a.s. van 18.00
18.30 uur over den zender Hilversum II een
reportage uitgezonden over het bezoek
van den leider der N. S. B. aan Limbhrg. In
deze reportage wordt o. m. de rede ge
bracht, die door Mussert te Amstenrade is
uitgesproken.
De Ned. Staatscourant bevat een besluit
van de Ned. Groenten- en Fruitcentarle,
waarbij ontheffing wordt verleend van het
verbod tot vervoer van groenten en fruit
aan volks tuinders, wier tuinen gelegen zijn
buiten de grenzen van de gemeente van in
woning, voor zoover betreft door hen recht
matig geteelde warmoezerij -gewassen en
fruit, van de tuinen naar de woningen. Zij
moeten echter in het bezit zijn van een in
schrijving als volkstuinhouder bij een ge
westelijke Landjbouw-Crisis Organisatie.
Vervoer geen levensmiddelen clande
stien. Politie-personeel van het bureau
Economische Zaken heeft Zaterdag een
intensieve controle aan de stations gehou
den. Van aankomende reizigers werden
groote hoeveelheden groenten, fruit en
aardappelen, alsmede andere soorten clan
destien vervoerde levensmiddelen in beslag
genomen. In de toekomst zal deze controle
op verschillende tijdstippen worden her
haald.
Arbeidsvoorwaarden in de mosterd- en
azijnindustrie. Blijkens de Staatscou
rant van 17 dezer heeft het college van
rijksbemiddelaars een regeling van loonen
en andere arbeidsvoorwaarden in de mos
terd- en azijnindustrie vastgesteld. Bij de
ze regeling zijn de gemeenten in Neder
land in 3 klassen tngedeeld. Het minimum-
weekink om en bedraagt voor volwaardige,
mannelijke werknemers van 25 jaar en
ouder in de onderscheidene gemeentéklas
sen: 24,96, 23,04 en 21,12; voor vol
waardige, vrouwelijke werknemers van 21
jaar en ouder onderscheidenlijk f 12,
10,56 en f 10.08. Voor jeugdige werkne
mers van 16 jaar en ouder is het loon vast
gesteld op een percentage van het loon der
volwassenen. Voor overwerk wordt extra
betaald. De werknemers zullen zes dagen
vacantie genieten per jaar. Verder bevat
de regeling bepalingen betreffende door
betaling van het loon tijdens zgn. kort ver
zuim en over Christelijke feestdagen en
betreffende de beëindiging der dienstbe
trekking. De regeling treedt in werking
met ingang van de loonweek, waarin Maan
dag, 24 Augustus 1942 valt.
De molen „De Hoop" droeg zijn naam
niet tevergeefs. De fraaie molen „De
Hoop" te Almelo dreigde onder de handen
van den slooper te komen, hoewel er reeds
stemmen waren opgegaan om hem te red
den. Gelukkig is hij echter den dans ont
sprongen, dank zij den steun van 4e Ver.
„De Hollandsche Molen", in samenwerking
met het Fonds voor Bijzondere Nooden.
ning en dr. Zumpt, konden hun arbeid
aanvangen. Men paste verstuiving van pe
troleum iniwoningen en stallen en van pe
troleum en Parijsch groen op watervlak
ten toe. Binnenkort zal men zoo ver ge
vorderd zijn, dat onder leiding van een
Duitschen dokter de bestrijding der ma
laria door de Oekrainers kan worden Voort-
IN EEN PAAR REGELS
Wegens spionnage ten gunste van de
Sovjet-Unie zijn te Stockholm twee Zweed-
sche Joden gearresteerd, die naar zij reeds
hebben bekend, een geheime radioverbin
ding in hun woning te Stockholm onder-
■nielden met een Sovjet-Russisch station.
Naar Aftonbladet uit Havanna meldt,
zouden de Cubaansche schepen „Manzanil
ia" en „Santiago de Cuba" tot zinken zijn
gebracht. 23 leden der bemanning zijn
daarbij omgekomen.
Ter gelegenheid van het 40-jarig Priester
jubileum van Mgr. D. N. Huurdeman,
Vicaris-Generaal van het Aartsbisdom
Utrecht, werd Zaterdagmiddag 'm het
Patronaatsgebouw aan de Zuilenstraat
een druk bezochte receptie gehouden.
De Aartsbisschop, Z.H. Exc. Mgr. dr. J.
de Jong, kwam als eerste den jubilaris
zijn gelukwenschen aanbieden
VNP-De Keijzer-Pax Holland ia
VELDWACHTER II.
Er is nog de heugenis aan een ande
ren veldwachter ook. Dat moet geweest
zijn ergens op de Veluwe. In de gouden
dagen van het veldwachterlijk gezag,
dat uitging van een vervaarlijke snor
en een zwaard in de schede. En deze
veldwachter was een minnaar van het
gfaan, nadat het in een stokerij in vloei
baren toestand is gebracht. Hij lag dan
wel eens aan den kant van den weg
zijn roes uit te slapen en dan lag daar
met den veldwachter de kans van de
jeugd, die het meest zuchtte onder het
tyrannieike gezag van den dorpsveld
wachter. Zij trok het zwaard uit de
schede des slapenden en bracht het bij
den burgervader, die zijn ordebewaar
der een niet malsche reprimande toe
diende met de bedreiging, dat deze op
staanden voet ontslagen was, als hij
dat zwaard nog één keer hier zou zien.
Waarop de veldwachter het zwaard in
de schede vastspijkerde en een borrel
dronk.
Ik wil maar zeggen: wat een gezellige
tijd was dat toch, toen de prinsemary
er alleen maar was om ons te ontdek
ken ibij het clandestiene zwemmen in
een landelijk slootje. En als de politie
ons niet ontdekte, deed moeder het wel,
als wij ons hemd des avonds achterste
voren of binnenste buiten aan hadden.
Wij hadden toen ook schrik voor het
gezag, maar het was een gezellige
schrik. En dat gezag kan achter je aan
zitten maar het moest loopen zooals wij.
Snelle politie-auto's en zoo hebben die
romantiek weggevaagd, en ik ben
nu geneigd meer eerbied te hebben
voor een veldwachter van den ouden
stempel dan voor êen brigadier-op-
autobanden van nu. En over een paar
jaar zal men de jeugd-in-de-straten
met tanks belagen. Het zal mij leed
doen om mijn spruiten. En ik zal met
weemoed aan de snor en het zwaard
van mijn veldwachter denken.
SCHANDAAL IN LOOSDRECHT
Warmond en Loosdrecht behooren tot
de bekende watersportcentra in ons land.
Zeker, er zijn ook andere oorden, in Over
ijssel bij Meppel en Giethoorn, in Fries
land, maar die zijn meer gewoon. De élite
verzamelt zich in Warmond en LoosdTecht.
Hoewel een jol, B.M. of sharpie voor d'en
normalen watersportliefhebber niet meer te
betalen is, is het op de Kager- en Loos-
drechterplassen overvol en speelt in deze
omgeving de prijs van een boot schijnbaar
geen rol. Ook de prijzen van andere arti
kelen schijnen in Loosdrecht geen rol te
spelen, vandaar dat deze plaats een dorado
was voor ieder, die niet op een tientje be
hoeft te zien. Zóó welig tierde hier de sluik
handel, dat levensmiddelenbons niet eens
meer aangenomen werden, alles werd zon
der bon verkocht tegen de meest fantasti
sche prijzen. Een dubbele uitsmijter deed
er zes en een halve gulden, de hotels be
trokken clandestien geslacht vljïesch bij
honderden ponden tegelijk, vet, paling, ci-
garetten en likeuren waren te kust en te
keur verkrijgbaar, vooropgesteld natuur
lijk, dat de bezoeker van dit oord over een
zeer goed gevulde beurs kon beschikken.
Reeds eerder deden Loosdrecht en War
mond van zidh spréken. Toen moest de
prijdbeheersching ingrijpen omdatvacan-
tiehuisjes en booten tegen abnormaal op
gedreven prijzen verhuurd werden. Dit
maal werd in de winkels, hotels en andere
gelegenheden in Loosdrecht door de prijs-
beheersohing schoon schip gemaakt. Raz
zia's werden gehouden en de processen ver
baal stapelden zich op. Geen overtreding
van de distributiebepalingen was denkbaar
of in Loosdrecht kwam deze voor. Voor
Warmond, dat tot dusverre verschoond is
gebleven van een dergelijk grondig onder
zoek, is het te hopen, dat men leering ge
trokken heeft uit het gebeurde te Loos
drecht, want ook in hier is een kleine
schoonmaak niet overbodig.
Deze gebeurtenissen hebben overigens
een schril licht geworpen op de vacantie-
mentaliteit van vele lieden. Nu een ge
deelte van het seizoen achter den rug is
en de eerste vacantie-ervaringen uitgewis
seld worden, blijkt wel heel duidelijk,
waarom vele menschen met goedgevulde
beurzen op vacantie gingen. Natuurschoon
en ontspanning was bijzaak, hoofdzaak was
het eten zonder bon en het hamsteren van
alles en nog wat, vanaf roggemeel tot pot
ten en pannen toe. Er zijn streken geweest,
waar de vacantiegangers als hongerige ra
ven den omtrek, afstroopten en in plaats
van de geijkte ansichtkaarten uit elk
dorpje, pakketten met levensmiddelen en
andere artikelen verzonden.
Er ciculeeren lijsten van hotels, waarop
de diverse specialiteiten van deze inrich
ten vermeld staan. Restaurant X te Y:
biefstuk van een half pond, gebakken in
boter en gebakken aardappelen: Prijs ze
ven vijftig. Ham met spiegeleieren in een
ander hotel, ongelimiteerd verkrijgbaar.
Bunkerplaatsen noemt met dergelijke ho
tels in het jargon van dezen tijd. Zelfvol
daan en verzadigd komen deze menschen
terug van hun vacantie. Zij halen de
schouders op, wanneer zij hooren, dat in
de steden eiken dag huismóeders vanaf zes
uur in den morgen geduldig wachten voor
een groentenwinkel, die eerst om negen
uur opengaat. Zij hebben geld en connec
ties en wie dat heeft behoeft zich in ons
land nog niets te ontzeggen. Het is te ho
pen, dat de actie in Loosdrecht tot gevolg
zal hebben, dat langzamerhand weer overal
normale verhoudingen en prijzen weer-
keeren en dat ieder, onverschillig hoe groot
zijn inkomen is, niet meer en niet minder
krijgt dan waarop hij recht heeft.
(V.P.B.)
