DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN De strijd nadert den Kaukasus GELDIGE BONNEN Momentje vJ VRIJDAG 7 AUGUSTUS 1942 33ste Jaargang No. 10322 ©eCeid^cHeSoti/fca/ttt G. HL van Hamersveld, Directeur. Th. Wilmer, Hoofdredacteur. V Positief Christendom Er kan geen dhristen, geen katholiek zijn, •of hij moet de diepe overtuiging hebben, dat het communisme principieel in strijd is met eliken godsdienst, speciaal met den Christel ijken, den katholieken godsdienst. De principieele vijandschap van "het communisme tegen allen godsdienst wordt om. scherp ge teek end in deze woorden van Lenin: „Deze formule van Marx („god dienst is de opium van het volk") is de de hoeksteen der Marxistische filosophie in het religieuze vraagstuk. Het Marxisme beschouwt al de godsdiensten en al de te genwoordige kerken, alle soorten van gods dienstige organisaties als instrumenten der bougeoisie-reactie, bestemd om de arbei dersklasse te verdommen en 'haar exploita tie te bestendigen". „De godsdienst is een soort van grove geêstes-jenever, waarin de slaven van het kapitaal hun menschel ijk wezen verzuipen en meteen hun aanspra ken op een eenigzins menschwaardig be staan". Wij citeerden hier enkele zinnen uit Le nin: Socialisme en Godsdienst. Dat de strekking van zulke afschuwelijke woorden bij velen ingang heeft gevonden, is de grootste ramp voor die mensdhen zelf en voor de maatschappij! Het is vanzelfsprekend, dat er geen en kele gemeenschap kan bestaan tusschen katholieken en een stelsel, dat is gegrond op zullke godlooze beginselen, op zulke sa tanische gedachten. Absoluut klinkt het in de pauselijke encycliek „Divini Redemp- toris": Het communisme is innerlijk slecht en op geen enkel gebied1 mag men de sa menwerking er mede aanvaarden"! Maar wij mogen ons niet te vreden stel len met een negatieve bestrijding van een stelsel als het communisme. Wij .moeten beleven het positieve, christendom, hetwelk van ons eischt, dat wij streven #iaar een vernieuwde wereldorde! Wij moeten belijden en ver dedigen het katholicisme overal en boven al door het streven naar een christelijke wereldorde een christelijke wereldorde, dis is gegrond op onthechting, liefde, recht vaardigheid. Tegen de communistische lasteringen moeten wij; verdedigen en in de prac- tijfc van het leven toonen dat de gods dienst het ware volksgeluk verzekert Het is niet waar, dat de godsdienst zou leer en, in onrecht en verdrukking te be rusten! Integendeel, (de ware godsdienst geeft de sterkste motieven om tegen alle onrecht en verdrukking te strijden! Want het christendom leert ons Christus zien in den mensch! Op Christus' voorbeeld zul len we berusten in onrecht, dat ons per soonlijk wordt aangedaan; maar tegen on recht, in de maatschappij zullen we strij den, juist omdat wij christen zijn. De tegenovergestelde lasteringen van het communisme moeten wij door daden loo chenen! De strijd tegen het communisme moet op vele wijzen worden gestreden. De strijd tegen het communisme moet óók worden gevoerd door een leven, ge grond op de beginselen van onthechting, liefde, rechtvaardigheid, door; positief christendom! STALIN ONDERNEEMT EEN „ZUIVERINGSACTIE". MADRID, 7 Aug. (D.N.B.) Volgens te New York uit Moskou ontvangen berichten, in" Stalin begonnen met een nieuwe z.g. zuiveringsactie. Hoepel daaromtrent slechts gecensureerde berichten beschikbaar zijn, bfijkt daaruit dat alle personen „geliqui deerd" worden, die het hebben durven wa gen, Stalin op de onzinnigheid der voortzet ting van den reeds verloren oorlog opmerk zaam te maken. Honderden leden van het vroegere Tsaristische leger alsmede de kin deren der politieke gevangenen worden ge arresteerd en doodgeschoten. De wolf Sta lin wil daarmede onder het voorwendsel, de volksverraders onschadelijk te maken, het Sowj et-volk nog eens opzweepen tot verzet tegen de Duitsche troepen, totdat dit volk ten slotte is leeggebloed en ineenstort. OPROEP TOT GEBED VOOR DEN VREDE Zooals bekend, hebben de Bisschoppen alle kotholieken opgeroepen, deel te nemen aan de novene tot O. L. Vrouw van Lourdes te houden van 7 (heden) tot en met 15 Augustus om door de voorspraak van Ma ria van God te verkrijgen een spoedig en vrede, gegrondvest op rechtvaardigheid en liefde tot de naasten, en leniging van allen nood. Wie in de kerk niet aan de Novene kan deelnemen, verzoeken de Bisschoppen deze in eigen gezin te houden. Ter verkrijging van éénheid zouden de Bisschoppen gaarne zien, dat aan de zelf gekozen versterving en gebeden worden toegevoegd: le. „Onder Uw. bescherming nemen wij onze toevlucht". 2e. Driemaal het „Wees Gegroet". 3e. Driemaal „H. Maria, Koningin van der. Vrede, bid voor ons". De Bisschoppen spreken het vertrouwen uit, dat alle Katholieken déze gebedsactie daadwerkelijk zullen steunen opdat God de wereld van het leed en de ellende van den oorlog zal bevrijden. Zuidelijke vleugel van bolsjewistisch front verbrijzeld NA VEERTIG DAGEN OFFENSIEF De Berlijnsche A.N.P.-correspondent meldt: Het is thans veertig dagen geleden, dat het offensief tegen de legers van Timosjen- ko is begonnen en van militaire zijde wordt er op gewezen, dat in dezen korten tijd de geheele Zuidelijke vlêugel "van het bolsje wistische front verbrijzeld is. De Duitsche en verbonden troepen zijn opgerukt in een gebied, dat twee tot drie honderd kilometer diep en acht tot negen honderd kilometer lang is; een gebied daarenboven, dat tal van terreinmoeilijkheden opleverd.e en waarin tal van belangrijke industrie- en ravitailleeringscentra waren gelegen. Dat het verlies van deze gebieden voor de bols jewieken niet te vervangen is, blijkt wel uit de ongerustheid, waarmede men in het geallieerde kamp de ontwikkeling gade slaat. Een andere voor de bolsjewisten zeer on gunstige omstandigheid is, dat de strijd thans tot het gebied van de Kaukasische randvolken genaderd is. Het is bekend, dat deze volken, zooals de Kalmukken en Ta taren van den aanvang af tamelijk vijandig tegenover het bewind van Moskou hebben gestaan. De bolsjewistische gezaghebbers hebben deze volken dan ook nooit geheel vertrouwd en hen als soldaten onbetrouw baar geacht. Dat dit wantrouwen geenszins misplaatst is, blijkt wel hieruit, dat b.v. de Krim-Tataren actief aan den strijd tegen de bolsjewisten aan de zijde der Duitsche troepen hebben deelgenomen. Na de benedenloop van den Don te heb ben overschreden, zijn de Duitsche en ver bonden troepen in nauwelijks 10 dagen tijd een 300 K.M. naar het Zuiden opgerukt. Deze geweldige prestatie is geleverd in een dor steppegebied, waar de zomerhitte .de bewegingen der troepen aanzienlijk belem mert. De voornaamste marschrichting is Zuide lijk, waarbij de belangrijke spoorweg knooppunten Tichoresk en Kropotkin reeds gepasseerd zijn. De in Z.O. richting opruk kende troepen hebben de belangrijke indu striestad Worosjilofsk reeds achter zich. Zij hebben al den hoofdspoorweg tusschen de Zwarte- en de Kaspische Zee bereikt, waar door deze laatste verbinding tusschen de beide zeeën voor de bolsjewisten is komen te vervallen. Tegelijkertijd rukt thans een andere snelle colonne tusschen Don en Sal op, daarmede als het ware een wig drijvend tusschen de bolsjewistische troepen. Het opperbevel der Duitsche weermacht Elk dei- volgende bonnen geeft recht op het koopen van: 9 tot en met 15 Augustus: 41-A Brood 41-B Brood 41 Beschuit 41-A Vleesch 41-B Vleesch. 41-A aard. 41-B aard. 41-A Tabak 41-A Siga retten brood of gebak 4 rants. H rants. 1 rants, besch. br. of geb. Vk rants5 'vLwareiï 11/2 K G. 1/2 K.G. 1 rants, tabak. 1 rants, sigaretten. Aug. tot en met 5 September. 357 algemeen 358 algemeen 362, 363, 364 365 algemeen 4-41, 4-42 res. 359 algemeen 360 algemeen 361 algemeen 367, 368, 369 al 41-A t/m. 44-A Melk 41-B t/m 44-B Melk 41, 42, 43, 44 versnap. 1 kg. suiker 500 gr. jam. 1 rants: bloem, brood of gebak 250 gram rjjst 250 gram peulvruchten 250 gram gort 100 gram vermicelli of rcaizena 100 gram kaas 344 liter melk 1% liter melk 100 gr. choc, suikerwerk 12 Juli tot en met 5 September: 338 algemeen I 250 gram koffiesurrogaat 8 Aug. t/m. 19 Augustus. 39 Boter I 44 rantsoen Boter 39 Vet J 44 rantsoen Boter 15 Juli tot en met 12 September: >4 rants. Boter 2-35, 2-36 res. 3-35, 3-36 res. 4-36 reserve 1 Mei—-31 Aug.: U textiel (mannen) 1 Juli tot en met 15 Augustus: 50 gram scheerzeep 235 Algem. i 1 rants. Eenheidszeep. 336 Algemeen 250 gr. waschpoeder L Zeep 1 rants. Eenheidszeep L Toiletzeep I 75 gr. Toiletzeep 80 pet. 11 Mei tot en met 31 December: 01 tot en met 05 B. V. v. brandst. 1, eenh. Bonrien die afloopen DE VOLGENDE BONNEN ZIJN BINNENKORT NIET MEER GELDIG. Na Zaterdag 8 Augustus: 39 Brood, Beschuit, Vleesch, Aard appelen, Tabak, 837, 339, t/m. 352 Alge meen, 38 Boter en Vet, 36 t/m 39 Melk, 4-33, 4-34 Reserve, 36 t/m. 39 Versna peringen. deelt over de gevechten van Woensdag in het Kaukasische gebied nog het volgende mede: De ten Oosten van de Zee van Azof op rukkende Duitsche en Roemeensche troe pen hebben bij de achtervolging van de naar het Zuiden wijkende bolsjewieken de stad Tichoresk strijdend gepasseerd. Op dit belangrijke kruispunt van de uit Jeisk naar Armawir en van Krasnodar naar Stalin grad loopende spoorlijnen is het tot felle huizengevechten gekomen, waarbij de vij andelijke tegenstand gebroken werd. Te vergeefs trachtten de bolsjewieken door tegenaanvallen, die gesteund werden door een pantsertrein, de ptad te heroveren, de Duitsche en verbonden troepen handhaaf den niet alleen hun terreinwinst, maar ruk ten met hun bewegelijke deelen onstuitbaar verder naar het Zuiden op. Jn het gebied t?n Noorden van Worosjilofsk trachtte een van zijn verbindingen afgesneden vijande lijke groep naar het Oosten door te breken, doch werd in het geconcentreerde vuur van alle wapens verslagen. Andere uiteenge- dreyen vijandelijke groepen werden in het gebied ten Noorden van Armawir vernie tigd of gevangen gerfolhen. Ten Zuidenj van Worosjilofsk rukten snelle troepert? doeltreffend gesteund doon formaties jachtkruïsers, ver op over den Koeban en Verbraken de groote spoorweg verbinding tusschen de Zwarte en de Kas pische Zee. Daardoor werd de vijand op nieuw belemmerd in zijn geringe, hem nog resteerende bewegingsmogelijkheden. Het verlies van deze spoorlijn is voor de bolsji- wieken zoo belangrijk, omdat zij als be langrijkste transportverbinding tusschen het oliegebied van Maikop en de oliever- werkende raffinaderijen in de Noord-Kau- kasische steden optreedt. HET KOEBAN-GEBIED Het stroomgebied van de Koeban, die in den Kaukasus ontspringt en na een loop van 800 K.M. tegenover Kertsj in de Zwar te Zee uitmondt, omvat de westelijke helft van de landbrug tusschen Zwarte en Kaspi sche Zee. Het terrein is vrij vlak, vooral bij de monding, waar de Koeban door het moerassige schiereiland Taman stroomt. In den Tsarentijd was dit gebied de woonplaats der Koeban-Kozakken, rijke boeren en grootgrondbezitters, die onder eigen wetten leefden. In den loop der eeu wen hadden zij zich met de oorspronkelijke bewoners vermengd. Na de revolutie heeft hun vrijheidszin en de invoering van col lectieven landbouw hun volksbestaan te gronde gericht, yelen werden als dwang arbeiders naar het hooge Noorden gevoerd, terwijl duizenden industriearbeiders uit andere streken hun plaats innamen. De aanwezigheid van olievelden en erts- lagen heeft de laatste tientallen jaren een snelle industrieele ontwikkeling ten gevol ge gehad. Steden als Krasnodar en Woros- jilowsk, die vroeger onder andere namen landstadjes waren, zijn thans groote indus triecentra geworden. Pijpleidingen door kruisen het Koebangebied naar Rostow, de Zwarte-Zeehaven Toeapse en den Kauka sus. De eenige spoorwegverbinding met Stalingrad aan de Wolga is reeds over groo- ten afstand onderbroken. De havens Noworossisk en Toeapse aan de Zwarte Zee hebben door den uitvoer van graan, ertsen en olieproducten een beteeke- nis gekregen, die slechts voor die van Ba- toem onderdoet. NIEUWE BONNEN Voor de volgende week zijn de bonnen 41 aangewezen voor het koopen van de ge bruikelijke hoeveelheden brood, beschuit, vleesch, aardappelen (3 kg.) en rookartike len (ook voor de dames). Bovendien wordt op bon 41b van de aardappelenkaart nog 1/2 'kilogram aard-s appelen beschikbaar gesteld. i In de vierwekelijksche periode van 9 Augustus tot 5 September zullen geldig zijn de bonnen: 357 voor suiker; 358 voor jam; 359 voor peulvruchten; 360 voor gort Ohet oude rantsoen van 250 gram); 361 voor vermicelli of maizena; 362, 363, 36%. en 365 voor bloem; 367, 368 en 369 voor kaas; 41, 42, 43 en 44 voor melk; 4-41 en 4-42 reserve voor rijst; 41 en 42 versnape ringen voor chocolade en 43 en 44 versna peringen voor suikerwerk. Van 8 tot 19 Augustus is boter verkrijg baar op bon 39 en rundvet voor hen, die destijds deze bon bij den slager hebben in geleverd. BOTER EN RUNDVET OP BON 39. Gedurende het tijdvak van 8 tot en met 19 Augustus 1942 geeft elke der met 39 ge merkte bonnen van de boterkaart en van de vetkaart reoht op het koopen van 125 gram boter. Zij, die gedurende het tijdvak van 15 tot en met 18 Juli 1942 de bonnen 39 bij den slager hebben ingeleverd, ontvangen ge durende bovengenoemd tijdvak per bon 100 gram rundvet. DISTRIBUTIE SCHILDERSBENOODIGD- HEDEN. In verband met de in voorbereiding zijn de distributie van materialen, die door de schilders, die op het terrein van de Ne- derlandische kultuuikamer werkzaam zijn, voor de uitoefening van him beroep wor den gebezigd, stelt de Nederlandsche kui tuurkamer alle personen, die tot deze ca tegorie behoor en en in de toekomst voor regelmatige toewijzing van genoemde ma terialen wenschen in aanmerking te ko- mx, in de gelegenheid hiervan voor 15 Sep tember 1942 opgave te doen. Deze opgave dient onder duidelijke vermelding van naam, adres .en woonplaats en beroep te worden gericht aan de Nederlandsche kui tuurkamer, afdeeling sociale zaken, bu reau materialenvoorziening, 2e van den Boschstraat 44 te 's-Gravenhage. De toestand in Frankrlfk EEN UITEENZETTING VAN DE BRINON De Brinon, Fransch ambassadeur en alge meen afgevaardigde van de Fransche re geering in het bezette Fransche gebied, heeft gisterochtend de vertegenwoordigers van de Fransche en buitenlandsche pers ontvangen en hun o.m. verklaard: „Ik wil u heden een overzicht geven van den toestand in het land. Ik zal dit doen met de oprechtheid, zooals ik dat tegen over u gewoon ben. Gij weet, dat het re- geeringshoofd enkele dagen te Parijs heeft doorgebracht. Woensdagochtend was hij te rug te Vichy om aan den maarschalk ver slag uit tq brengen, over wat hij langzaam en met moeite doch tevens met beslistheid ten voordeele van de heropstanding van Frankrijk heeft gedaan. Aangezien hij het vertrouwen van den maarschalk geniet en bijgevolg op het ge zag van den maarschalk kan steunen, wist hij moeilijkheden te overwinnen, welke niet konden voorzien worden en die lang durige hindernissen hadden kunnen wor den. Ik verklaar u dat wanneer ernstige gebeurtenissen, welke slechts zouden kun nen veroorzaakt worden door het wanbe grip en de vijandschap van enkele Fran- schen, uitblijven, de regeering-Laval op het punt staat essentieele resultaten të be reiken. Ik sta erop onze Iandgenooten te verwit tigen dat, zoo Frankrijk geen voordeel zou halen uit de geduldige krachtsinspanning van zijn regeering, dit te wijten zcu zijn aan menschen, die geen begrip hebben van den werkelijken toestand en zich min of meer ter beschikking stellen van een misdadige propaganda. Zaterdag j.l. hebben wij te Parijs nog een staaltje gehad van deze propaganda. Een helleveeg uitte den kreet: „De Amerikanen zeggen: kom in opstand". Enkele terorris- ten, die ingewijd zijn in de techniek van de Komintern, hebben Parijsche vrouwen luk raak met hun revolvers neergeveld om aan de agenten te ontsnappen en hun vlucht te vergemakkelijken. Zij hebben een voor-v bijganger gedood. Twee agenten en een soldaat van het bezettingsleger, die ter hulp snelden, hebben zij zwaar gekwetst. Dat is nu het tweede front, het eenige- dat Churchill, Roosevelt en hun handlanger Stalin kunnen oprichten. En Frankrijk is bijzonder bedreigd met dit soort tweede front. In dezen tijd dat de horizon, gelukkig vpor ons, een helderder uitzicht krijgt, kan men de Franschen niet genoeg uitnoodigen over hun verant^ordelijkheid na te den ken. Mogen zij eindelijk begrijpen dat vooral de propaganda van de Churchill's, van de Roosevelts en de Stalins verant woordelijk moet gesteld worden voor al het onheil, waaronder zij lijden en dat deze propaganda hun grootste vijand is". Een boodschap van Roosevelt aan Stalin Naar de Britsche berichtendienst meldt, is generaal-majoor Bradley, commandant van het eerste Amerikaansche luchtcorps in Mitchelfield, gisteren met een persoon lijke boodschap van Roosevelt aan Stalin te Moskou aangekomen. Bradley heeft ver klaard, aldus de berichtendienst, dat Roo sevelt hem naar Moskou heeft gezonden om de Amerikaansche hulp aan de Sovjet- Unie uit te breiden en te vergemakkelijken. Naar Radio N^w York meldt, wordt te Moskou een militaire conferentie gehou den. Hieraan zouden hooge Russische mi litairen, de Amerikaansche It.-gen. Brad ley en voorts de Britsche en de Amerikaan sche ambassadeur deelnemen. In politieke kringen te Berlijn wordt er aan herinnerd, dat „persoonlijke bood schappen van Roosevelt" het begin van het einde plegen te beteekenen. Zoo werd de Negus met een dergelijke boodschap be dacht alvorens hij Abessinië moest verla ten. Een andere kreeg Tsjang Kai Sjek voor de weg door Birma werd afgesneden. Koning Peter van Joegoslavië kreeg een dergelijke boodschap na de staafëgreep van generaal Simowitsj en oók koning George van Griekenland mocht een brief van Roo sevelt zij het ook eerst na de ineenstor ting van zijn land in ontvangst nemen. In dit verband wijzen politieke kringen MALAISE. Weet u nog, hoe het er tien jaar ge leden uitzag? Toen lag de groote krach in Wallstreet alweer enkele jaren ach ter ons. En langzaam begon de malaise ook hierheen door te dringen. Ik vraag mij nu af. waarin die malaise toen eigenlijk bestond. Het eenige, dat ik er nog van weet is, dat de werkloosheid steeg, dat er blikken met gehakt-in-jus voor werkloozen beschikbaar werden gesteld en dat er werd verteld, dat je niet moest pro- beeren een werklooze gratis bruine boonen met spek te laten eten. Wat een tijd toch zeiden de menschen toen. Je hoort van niets anders dan crisis en malaise. Begrijpt u vandaag nu, waarover de menschen zich toen zoo druk maak ten? Neen, dat begrijpen wij nu niet meer, al was er dan de barre werk loosheid, die midden in den rijkdom vele menschen deed verkommeren in armoede en ellende. Nu zijn wij weer zoover. Een tikje verder nog. Nu zijn er geen werkloo zen meer, maar tegelijk met de werk loozen is het spek verdwenen, al we ten wij, dat dit maar tijdelijk is, iets wat wij van de werkloozen niet wis ten. Nu maken wij ons weer druk over de aardappelen, de boter en de ko len, omdat er blijkbaar toch iets moet zijn, waarover wij ons zorgen moeten maken en als die zorgen er niet wa ren, zouden wij gezorgd zijn over de bonnen, het gasrantsoen en directoire elastiek en als ook dat er weer in overvloed zal zijn, zouden de hoest van Jantje, de bleeke wangetjes van Mien- tje en de luiers van Christiaan weer onze zorgenkinderen zijn. Zoodat ik maar wil zeggen, dat wij over tien jaar wel weer zullen zeggen: weet u nog in 1942? Hoe de menschen zich toen zorgen maakten over alles en dachten, dat het einde nabij was? Laten wij nu vast denken, zooals wij vast en zeker in 1952 zullen doen. te Berlijn erop, dat een Zweedsch blad de reis, die Churchill naar Moskou zou ma ken, vergelijkt met het bezoek, dat hij kort voor de ineenstorting van Frankrijk aan den toenmaligen Franschen ministerpresi dent, Reynaud, bracht. ECONOMIST WAARSCHUWT VOOR AVONTUUR VAN TWEEDE FRONT. De „Economist", de spreekbuis van de Engelsche financieele kringen, waarschuwt zeer dringend voor het avontuur van een tweede front. Het optimisme, dat een deel van de Britsche en Amerikaansche open bare meening aan den dag legt, wijt het blad aan de omstandigheid, dat de „man in the street" het slachtoffer eener van of- ficieele zijde gepropageerde fantasie is ge worden. Het blad komt dan tot de volgende conclusie: De militaire macht van Engeland is nooit toereikend, om zich met de mili taire macht Van het continent te meten. Het is een waanzin, het Kanaal over te steken,-wanneer niet tevoren de reusach tige Amerikaansche troepencontingenten ter ondersteuning zijn aangekomen, die men ons in theorie beloofd heeft. Het betee- kent zelfmoord, om met een gebrekkige voorbereiding tegen de modernste kustver- sterkingen op te rennen, waarin de vijand zit, die slechts op dit oogenblik loert. WEDERZIJDSCHE NACHTELIJKE LUCHTAANVALLEN. Britsche vliegtuigen hebben in den afge- loopen nacht enkele plaatsen van het Rijnsch-Westfaalsche industriegebied aan gevallen. Door brisant- en brandbommen ontstond er eenige materiaalschade. Duitsche gevechtsvliegtuigen bombar deerden vannacht een havenstad in Noord- Engeland alsmede belangrijke militaire doelen in de Midlands. Alle opgestegen Duitsche vliegtuigen keerden op hun steun punten terug. KAAftr ViN PELT DE DUITSCHE OPMARSCH IN DE NOORD-KAUKASUS. De strijd die momenteel gaande is in de Noord-Kau'kasus ontwikkelt zich langs de rivieren de Koeban en Jeja. Over een breed front naderen de vereenigde Duitsche troepen de spoorlijnen Jeisk en Noworossijsfc. Belangrijke plaatsen zijn reeds in Duit sche handen gevallen o.a. Romanous'ki (Kropotkin), Worosjilosk (Stawropa), terwijl de plaatsen Temjoek, Krasnodar (Jekatarinodar) bedreigd worden met omsingeling. Op de kaart zijn verder de voornaamste pijpleidingen ingeteekend die de petroleum aanvoeren naar de Zwarte zee-uitvoer havens.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1942 | | pagina 1