DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DUITSCHLAND Momentje MAANDAG 6 JULI 1942 33ste Jaargang No. 10294 S)e Geid&cHeSou/fcottt Bureaux: Papengracht 32 - Giro 103003 Telefoon: Redactie 20015, Administr. 20935 C. M. van Hamersveld, Directeur. Th. Wilmer, Hoofdredacteur. V Jeugd en toekomst Wij willen uit de gemeenschap radicaal verbannen het individualisme, dat op so ciaal terrein het kapitalisme of mammo- nisme heeft voortgebracht. Dit verlangen is in volkomen overeen stemming met de christelijke beginselen, en een eisch van de christelijke beginselen. De mensch heeft een socialen aard, die zich moet uiten in sociaal leven en sociaal handelen. Bebel heeft gezegd, dat marxisme en christendom tegenover elkander staan, als vuur en water, maar Pesch zei met evenveel recht hetzelfde van katholicisme en kapitalisme. Doch, als dat individualisme met de daaruit voortspruitende stelsels is uitge roeid, moet er voor in de plaats treden een ware maatschappelijke orde een orde nl. die is gebaseerd op goede sociale begin selen, Er moet zyn een krachtig rechtvaardig gezag. Er moet zijn een in de practijk doorge voerde erkenning van de zelfstandige waarde van den sociaal-nuttigen arbeid alle arbeid moet sociaal-nuttig zijn die vrij moet zijn van elke dictatuur van het kapitaal. Het moet zijn de allereerste taak van de overheid, om de sociale nooden van héél het volk te lenigen of, zoo dit abso luut onmogelijk mocht zijn, te verzachten. De in het volk onderscheiden groepen moeten niet in gescheidenheid tegenover elkander staan, maar gemeenschappelijk zijn in het streven naar het algemeen volkswelzijn. Aldus zijn, dunkt ons, kort en duidelijk aangewezen eenige "fundamenten, waarop Jn de toekomst de gemeenschap moet zijn gebouwd. Allen kunnen het hierover eens zijn. Wie den christelijken godsdienst aanvaardt als levensbasis, zal de zedelijke noodzakelijk heid voor 'het aanvaarden van deze drie grondslagen moeten erkennen. Wie niet slaat op de basis van een positief christe lijken godsdienst, zal door de rede tot een zelfde erkenning kunnen komen. Wij schreven hierboven: Jeugd en toe komst. Waarom? Omdat de jeugd, niet gevan gen in vooroordeelen, die door een sleur- leven zijn gekweékt, zich vrij kan geven aan de vorming van die nieuwe toekomst. Déarom hebben wij meermalen geschre ven, dat de jeugd een schoone toekomst kan wachten. De jeugd, met levensblij heid en 'levensernst, met beginseliefde en arbeidslust. Maar nu moeten wij hieraan onmid dellijk toevoegen, dat het een sociaal-nood lottige kortzichtigheid van de jongeren zou zijn, indien zij zouden meenen, dat de ouderen voor den bouw aan de nieuwe gemeenschap zouden moeten zijn. uitge sloten! Zeker, er zijn ouderen, die „lofprijzers van den ouden tijd" hun tijd hebben ge had; ouderen, die het oude goedkeuren, omdat het oud is, en het nieuwe afkeu ren, omdat het nieuw is. Maar onder de ouderen zijn er evengoed, die, nie t ge vangen in vooroordeelen, een open oog en een jong hart hebben voor de eischen van een nieuwen tijd. En tegenover het nadeel van een te groote voorzichtigheid bij en kelen of velen dier ouderen staat het groote voordeel van hun door levens ervaring gerijpte levenswijsheid. Zóó zal er een vruchtbare samenwer king en uitwisseling van gedachten ei strevingen kunnen zijn tusschen ouderen en jongeren tot zegen van de gemeen schap, waarvoor wij allen moeten werken. ONDERGAAND IMPERIUM LAAT UW ETEN5WAREN WILT BEDERVEN DOOR DE warmte: en door: DE vliegen! Polygoon-Seym-Pex Holland u Drie groote gebeurtenissen kenmerken het aspect van de huidige militaire situatie; n.L de doorbraak van maarschalk Rommel in de richting van Alexandrië, de val van de uiterst sterke vesting Sebastopol en de doorbraak van de Duitsche troepen in den centralen sector van het Oostelijke front tusschen Charkow en Koersk in de rich ting van de Don. Blijkbaar staan wij weer aan den voor avond van zeer belangrijke strategische ge beurtenissen, welke beslissend zullen zijn voor den afloop van den oorlog. Het zal niet lang meer duren of de derde verjaardag van dezen oorlog komt in het zicht en nog altijd wordt zijn vorm en ver loop bepaald door het initiatief van de Duitsche legerleiding. En nog altijd be staat het succes van de Engelsche tegen standers in „glorierijke terugtochten". Churchill heeft nog zoo pas in het Brit- sche Lagerhuis den lof gezongen van de Duitsche strategie, toen hij in zijn rede o.a. zeide, „dat de Engelschen verslagen wer den onder omstandigheden, die zij, „zonder optimistische overschatting, dat was al thans onze overtuiging" als in hun voor deel beschouwden. In Mei beschikte Rom mel volgens Churchill over 100.000 man. Aan tanks was wat de getalssterkte aan- de verhouding zeven tegen vijf ten gunste van de Engelschen, aan artillerie acht tegen vijf, en daaronder bevonden zich eenige regimenten artillerie van zwaar kaliber. En ondanks deze overmacht dreef Rom mel de Britten terug, veroverde hij To- broek in een verrassend tempo en is hij nu op weg naar Alexandrië. Wie even een blik op de kaart werpt en de afstanden ziet, be grijpt zonder Verder commentaar de grootte van deze prestaties. Daartegenover maakt de strateeg Chur chill maar een poover figuur. Hij is er nog maals in geslaagd om een motie van wan trouwen te ontgaan. Dit succes kan hij on mogelijk te danken hebben aan zijn groote prestaties op het gebied der oorlogvoering, doch kan alleen daarin gelegen zijn, dat de Britten geen enkelen man kunnen vinden, die van eenig formaat is en bereid de sla gen op te vangen, die op het Engelsch Im perium neerkomen. „De doodgraver van het Imperium" heeft Hitler Churchill eens genoemd. Het Lagerhuis schijnt aan dezen doodgraver te willen vasthouden en Chur- chull zelf schijnt zijn sombere taak tot het einde toe te willen vervullen. Het Britsche Imperium moge ten gronde gaan, Churchill blijft. Scheppingsvolle tijd Rijksminister dr. Göbbels heeft Zater dag in aanwezigheid van het diplomatieke conps, vertegenwoordigers van weermacht, partij en staat, alsmede andere persoonlijk heden de „groote Duitsche kunsttenstoon- stelling 1942" geopend, aldus meldt het D.N.B. uit München. In zijn openingsrede verklaarde de mi nister, dat deze tentoonstelling des te im poneerender is, daar zij bijna aan het eind van het derde oorlogsjaar kan worden ge houden. De aan het Duitsche volk opge- dwongen oorlog vormt een aanval op de politieke, oeconomisohe en sociale vrijheid) van het Duitsche volk. Het Duitsche volk is door den hem opgedwongen oorlog ern stiger, dieper en grondiger geworden. Tij dens dezen oorlog heeft het zijn ware volkskarakter ontdekt. Hoewel het tijdens den wereldoorlog in 1917 zich van zijn in nerlijke waarden begon af te wenden, is thans aan het eind van het derde oorlogs jaar het tegendeel het geval. Ten aanzien van de dwaze pogingen van den vijand het Duitsche volk in cul- tureele en geestelijke zaken zijn voogdij op te leggen zeide de minster, dat dit van de vijanden van Duitscbland even oneerlijk als voor het Duitsche volk overbodig is. Verhandelingen over zorg voor de cultuur moet over het algemeen slechts hij houden, d;ie zelf cultuur bezit. De Vereenigde Sta ten, die geestelijke en kunstwaarden slechts uit de tweede hand kennen, en tegenover het Duitsche volk de vrijheid van den geest als een van de oorlogsdoelen proclameeren, kunnen door het Duitsche volk niet ernstig genomen worden. Deze tijd is in elk opzicht scheppend. Hij zal ongetwijfeld tot de rijkste tijdperken van de Duitsche geschiedenis gerekend worden. Het ingrijpen van den Führer in 1937 op 't gebied van schilderen en plastiek had ten doel de scheppende krachten van het Duitsche volk vrij te maken. De groo te Duitsche kunsttentoonstelling 1942 be wijst, dat dit gelukt is. De Duitsche schil der heeft weer schilderen geleerd. Deze oorlog heeft het Duitsche volk voor de keuze gesteld om ten onder te gaan of met onmogelijk schijnende prestaties het lot te tarten. Dat de Duitsche kunstenaar zich aan dezen dwang niet heeft onttrokken be wijst de thans geopend wordende tentoon stelling. In de plaats van wilde, onbeteu gelde uitbarstingen van een ziekelijke fan tasie is weer het kunnen gekomen. Dr. Göbbels sloot zijn rede met het woord van Goethe: „Schep, kunstenaar, praat niet". STRIJDT VOOR EUROPA Een nieuwe insluiting bi] Charkow Het Duitsche weermacntsbericht van Za terdagmiddag luidt: Ten Zuid-Westen van Sebastopol werd het verzet van laatste resten bolsjewisti sche troepen op het schiereiland Cherco- nesus gebroken. De vernietiging van afzon derlijke verstrooide en in kazematten op gesloten kleine afdeelingen kan binnen kort tegemoet worden gezien. In de wate ren ten Zuiden van de Krim brachten ge vechtsvliegtuigen een vijandelijk bewa kingsvaartuig tot zinken. In de sectoren van Charkow en Koersk hebben de Duitsche en verbonden troepen den vijand aan het geheele aanvalsfront verslagen. Vrij sterke strijdkrachten van den tegenstander zijn door een uitgebrei- den aanval ingesloten. Snelle formaties ruk ken op naar de rivier de Don. Formaties gevechtsvliegtuigen, torpedo vliegtuigen en jagers ondersteunden onop houdelijk de aanvalsoperaties en brach ten den vijand gevoelige verliezen toe aan menschen en materiaal. Een regiment luchtdoelgeschut vernietigde in den strijd te land 47 vijandelijke pantserwagens en schoot negen Sovjet-vliegtuigen omlaag. Aan het front van de Noordelijke IJs zee bombardeerde de luchtmacht stellingen luchtdoelgeschut in de stad en de haven van Moermansk, alsmede een belangrijke luchtbasis ten Oosten van de baai van Ko la. In den nacht van 3 op 4 Juli werd in de Noordelijke IJszee een vijandelijke koopvaarder van 10.000 b.r.t. door lucht aanvallen tot zinken gebracht. In Egypte duurt de verbitterde strijd om zwaar versterkte stelling van El Ala mein nog voort. Tegenaanvallen, die de vijand met aangevoerde versterkingen on dernam, werden in felle gevechten afge slagen. Andere nesten van verzet werden overwonnen. In luchtgevechten schoten Duitsche en Italiaansche jagers 28 Britsche vliegtuigen omlaag. Duitsche troepen bereiken den Don Het Duitsche weermachtsbericht van Zondagmiddag luidt als volgt: Ten Zuid-Westen van Sebastopol zijn de laatste vijandelijke groepen na hardnekkig verzet vernietigd of gevangen genomen. Hiermede is de slag om Sebastopol geëin digd. De definitieve cijfers van de gevan genen en de buit worden nog gepubliceerd. In het zeegebied van Rostow hebben jachtvliegtuigen van de Kroatische lucht macht een vijandelijke motortorpedoboot tot zinken gebracht en een andere boot zwaar beschadigd. Na de doorbraak door de bolsjewis tische stellingen tusschen Charkow en Koersk hebben de voorste afdeelingen van de Duitsche en verbonden troepen den Don bereikt. Wanhopige tegen aanvallen van bolsjewistische pantser formaties werden met zeer zware ver liezen voor den vijand afgeslagen. Sterke formaties gevechtsvliegtuigen en torpedovliegtuigen steunden door onophoudelijke aanvallen de oprukken de divisies en brachten den vijand nieuwe zware, bloedige verliezen aan menschen en materiaal toe. In lucht gevechten werden 51 bolsjewistische vliegtuigen neergeschoten. Ook in het gebied van Rzjew werd de aanval, ondanks hardnekkigen vijandelij ken tegenstand in sterke veldversterkingen en het ondermijnde moeilijk begaanbare terrein voortgezet. Overdag werden luchtaanvallen gedaan op vijandelijke kwartierruimten voor troe pen en op ravitailleeringscolonnes in het gebied van het Ilmenmeer en 's nachts op het spoorwegverkeer en ravitailleerings- steunpunten ten Westen van Moskou. Artillerie van het leger bestookte voor den oorlog belangrijke industrieele instai laties in Leningrad. Het tusschen de Noordkaap en Spitsber gen in Oostelijke richting varende konvooi werd ook gisteren door duikbooten en vliegtuigen aangevallen. Hierbij vernietig den gevechtsvliegtuigen vier koopvaardij schepen met een gezamenlijken inhoud van 24.00 b.r.t. en beschadigden elf sche pen. Duikbooten brachten van deze be schadigde schepen een met pantserwagens geladen Amerikaansch transportschip van 7000 b.r.t. en een ander schip van 5000 b.r.t. tot zinken. In Egypte werden Britsche tegenaanval len in het verdedigingsstelsel bij de El Ala- mein-stelling afgeslagen. De vijand ver loor in luchtgevechten 19 vliegtuigen. Aan het Suez-kanaal werd het Britsche steunpunt voor vliegtuigen Cantare met bommen bestookt. Bij luchtaanvallen op Malta werden over dag 14 Britsche vliegtuigen neergeschoten. IN EEN PAAR REGELS Het blad „Ya" verneemt uit Londen, dat de Britsche autoriteiten alleen in Caïro meer dan 2000 Egyptenaren hebben gear resteerd, die beschouwd worden als „ge- .vaarlijk voor de veiligheid van den staat". De gezondheidstoestand van koning Ohristiaan van Denemailken is aanmerkelijk verbeterd. Volgens de behandelende ge- neesheeren zal de koning over enkele da gen het ziekenhuis kunnen verlaten. De voorzitter van de Britsche Labour partij en voormalige minister van kolo niën, Arthur Greenwood, is in den nacht van 1 op 2 Juli, toen hij van een zeer late zitting van het Lagerhuis naar huis terug keerde, het slachtoffer geworden van een aanslag. Hij kwam er echter met een paar snijwonden aan de hand van af. HET ITALIAANSCHB WEERMACHTSBERICHT. De strifd in N.-Afrika In het Italiaansche weermachtsbericht van Zaterdag wordt o.m. gezegd: In het gebied ten Oosten en ten Zuiden van El Alamein probeerde de vijand, die op het slagveld aanzienlijke versterkingen aan menschen en materiaal heeft geconcen treerd, onzen opmarsch door tegenaanval len tegen te houden. Deze tegenaanvallen werden echter in felle gevechten door onze troepen terstond op beslissende wijze afge slagen. De geleidelijke zuivering der nes ten van verzet van den vijand duurt voort. De luchtmacht der Asmogendheden, die het optreden van onze groote formaties on dersteunde, behaalde gisteren nieuwe suc cessen. In een groote reekes van botsingen met vaak numeriek sterk superieure for maties schoten Italiaansche en Duitsche ja gers 28 Britsche vliegtuigen omlaag. In het Italiaansche weermachtsbericht an Zondag wordt gemeld, dat de gevech ten in het gebied van El Alamein Zaterdag een bijzonder hevig karakter aannamen in den Zuid-Oostelijken sector, waar zij gelo- caliseerd werden. Herhaalde vijandelijke tegenaanvallen werden afgeslagen. Ver scheidene Amerikaansche pantserwagens werden vernietigd. De luchtmacht van de mogendheid van de spil heeft bij haar on vermoeid ingrijpen in de gevechten 19 Britsche vliegtuigen neergeschoten. Na Sebastopols val DE HOOGE BOLSJEWISTISCHE VERLIEZEN. In aanvulling op het weermachtsbericht van Zaterdag verneemt het D. N. B. Van militaire zijde, dat in de rotsstellingen en kazematten van het vestingterrein van Sebastopol hoopen doode bolsjewistische soldaten gevonden werden bij de oprui mingswerkzaamheden. Door de uitgebreid heid van het terrein vordert dit opruimings werk slechts langzaam, zoodat het voor eerst niet mogelijk is, de gevallen bolsje wisten nauwkeurig te tellen. Intusschen kan thans reeds worden vastgesteld, dat de verliezen zoo groot zijn, dat ze alle bekend geworden ra mingen overtreffen. De successen, die bij de aanvalsope raties aan het overige front zijn behaald, werden bevochten op die plaatsen van het front, waar de bolsjewistische oor logsleiding een doorbraak van haar linies voor onmogelijk had verklaard. De omsingeling van sterke strijdkrachten van den vijand noemt men van Duitsche zijde een gevolg van het karakter der ope- laties, die niet gericht zijn op een terug dringen, doch op vernietiging van de be trokken Sovjet-strijdkrachten. Duitsche motortorpedobooten hebben op den dag van den val van Sebastopol twee Sovjet-duikbootjagers, die met groote snel heid trachtten te ontkomen tot den strijd gedwongen en tot zinken gebracht. Aan boord van de vijandelijke vazrtuigen be vonden zich behalve de bemanning een aantal hooge officieren en functionarissen, die gevangen werden genomen. Onder her.' bevonden zich een bevelvoerend generaal, een commandant van een kruiser en een commissaris, die hun troepen in den steek lieten. In het gebied van de Zwarte Zee hebben Duitsche gevechtsvliegtuigen met goede int werking schepen en haven-: aan het Kau- kasus front gebombardeerd. Volgens de tot dusver ontvangen berich ten werden twee vijandelijke koopvaardij schepen getroffen. Waargenomen kon wor den. dat rware branden woedden. 1200 VROUWEN EN KINDEREN OMGEKOMEN. Na den va* van Sebastopjl is, naar van militaire 'ijdc wordt vernomen, een vree gelijke ramp ontdekt, waardoor meer dan 1?00 vrou.ven en kinderen z'ji getroffen Toen manschappen van een Duitsche divisie infanterie tot een stormaanval op de vesting Inker-man overgingen, bemerk ten zij plotseling, dat door een geweldige ontploffing het Oostelijk deel van het mas sief omhoog geheven werd Onder groot gei aas viel het geheel ondermijnde fort uit elkaar en meer dan twaalfhonderd vrouwen en kinderen, die daarheen^ gedre ven waren op bevel van den bolsjewisti- schen opperbevelhebber, werden tezamen met een groot deel der militaire bezetting in de lucht geblazen of onder puin begra ven, terwijl de commissaris der vesting Tsjoechnof met enkele andere commissa rissen de stad kon verlaten. BINNENLAND HET LIDMAATSCHAP VAN HET N.A.F. Van bevoegde zijde wordt medegedeeld: Het Nederlandsche Arbeidsfront vervult een zeer belangrijke sociale taak. Het wil voor den Nederlandschen werker binnen het raam der economische mogelijkheden de best mogelijke levensvoorwaarden schep pen. Zulks komt o.a. neer op het doen ont staan van betere arbeidsvoorwaarden in den ruimsten zin van het woord. Reeds thans zijn enkele van deze gunstige voor- MEST. Een bericht, dat ik dezer dagen las, heeft mij opgeschrikt. Bij al de aan wijzingen, die goedmeenende lieden zonder tuintje gaven aan goedwillen de lieden met een tuintje, is nu een nieuwe aanwijzing gekomen. Ik weet nu al, dat ik tuinboonen 45 c.M. uit elkaar moet planten en kroppen sla 85 c.M. Of omgekeerd. Ik moet dat aanvaarden, al begrijp ik niet waar om. En het is voor een denkend mensch moeilijk iets te aanvaarden, waarvan hij de reden niet kent. En nu zegt men mij, dat ik zorgen moet voor mest. De meststoffen zouden schaarsch zijn. Dat is de eerste moei lijkheid al. Waarom zou de mest schaarsch zijn? Er mogen al wat min der koeien zijn dan vroeger, maar die er zijn produceeren toch, behalve melk. nóg iets. En bovendien zijn er veel meer konijnen dan vroeger. Nu moeten wii mest sparen in een hoekje van de tuin. Daar moeten wij van tuinafval een lekkere, organische mesthoop maken. Daar moet de mest bloeien tusschen rozen en wilde wingerd volgens een speciaal recept. Daar komen dus koolbladeren, boom bladeren, aardappel- en boonenloof en onkruid te liggen. Dan worde daaraan toegevoegd een kopje sloot bagger, een halve kilo zwarte aarde, een mespunt turfmolm, een handje kort stroo, en een snuifje mest van de aanwezige huisdieren. Voor het opdienen eerst goed aantrappen en na enkele maanden goed omroeren met de mestvork. Daarna opnieuw goed aantrappen. Afmaken met wat kroos en opdienen bedekt met huis afval. Maar ik bemerk, dat ik mij heb ver gist. Het is geen nieuw recept van Manya, maar mest voor den tuin. Maar wat hindert dat ook. Het laatste is wellicht nog belangrijker dan het eerste. Waar zou Manya haar bloemkool struiken en aardappelen vandaan moeten halen, als wij niet eerst zorg den voor mest? Maar ik zal de mest hoop bestrooien met rozenblaren uit mijn voortuintje. Vanwege de geur. „DE CANNENBURGH ALS VOORBEELD" Hedenavond spreekt Max Blokzijl van 21.00—21.15 uur, via den zender Hilversum II, in zijn politiek weekpraatje over het onderwerp: „De Cannenburgh als voor beeld". waarden verkregen en andere zullen vol gen. Hiermede zijn niet alleen diegenen gediend, die lid zijn van het N. A. F., doch cok de werkers, die dit lidmaatschap niet bezitten. Een tegenstelling is hierdoor ech ter geschapen tusschen de leden en niet-le- aen, die is strijd is met de onverbrekelijke eenheid, die alle werkers behooren te vor men. Tevens brengt deze tegenstelling een ongelijke verdeeling van lasten mede. Alles toch, wat door of met medewerking van het N. A. F. verkregen wordt, is slechts te bereiken, doordat zij, die deel uitmaken van het N. A. F. niet alleen de rechten, doch ook de plichten van dit lidmaatschap aanvaarden. Deze plichten zijn infeite ech ter de plichten van alle werkers. In dit verband wordt wel eens gewezen op de ontwikkeling in Duitscbland en met name een parallel getrokken met het lid maatschap van het D. A, F. De uiteindelijke beslissing over het al of niet lid worden van het D. A. F. ligt bij den Duitschen werker. Een ondernemer of bedrijfsleider kan als drager van de hoogste verantwoor delijkheid in het bedrijf van al zyn mede werkers verlangen, dat zij hun krachten ten Volle inzetten voor de bedrijfsgemeen- schappen, waarvan zij deel uitmaken. Hij kan in het bedrijfsreglement, dat na ver kregen goedkeuring van het D. A. F. wet telijke kracht heeft gekregen, de bepaling opnemen, dat al zijn medewerkers van den jongsten leerling tot den directeur lid moe ten zijn van het D. A. F. Hij kan aldus handelen, opdat hij er zeker van zij, dat alle werkers, die profiteeren van de so ciale verbeteringen, welke het D. A. F. ook voor hen heeft weten te bereiken, metter daad toonen, dat zij zich voor hun ver plichtingen bewust toonen. Gewestelijk Arbeidsbureau te Haarlem. Geruimen tijd hebben de directie en het Geruimen tijd hebben de directie en het personeel van het gewestelijk arbeidsbu reau te Haarlem onder minder gunstige omstandigheden moeten werken. Daarin is dezer dagen verandering gekomen door bet in gebruik nemen van het voormalige weeshuis der Doopsgezinden aan den Klei ne Houtweg. Dit gebouw is naar de eischen des tijds ingericht. Zaterdag is het gebouw officieel geopend door den wnd. secretaris generaal van het departement van sociale zaken, ir. R. A. Verwey. De prijs van boschbessen. Nu dezer dagen de boschbessen pluk zal gaan begin nen, heeft de gemachtigde voor de prijzen, om eenerzijds den plukkers een redelijke belooning en anderzijds het publiek een redelijken prijs te waarborgen, prijzen vastgesteld, waartegen boschbessen zullen morgen worden verhandeld.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1942 | | pagina 1