DUITSCHLAND
Momentje -
WOENSDAG 24 JUNI 1942
33ste Jaargang No. 10284
3)e £ek*4eli£gou^a/nt
Bureaus: Papengracht 32 Giro 103003
Telefoon: Redactie 20015, Administr. 20935
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
C. M. van Hamersveld, Directeur.
Th. Wilmer, Hoofdredacteur.
V Rechtvaardige menschen
De wijsgeer van de oudheid Aristoteles
heeft gezegd, dat iedere deugd een recht
vaardigheid is ten opzichte van de gemeen
schap.
Deze uitspraak heeft een diepen zin en
de fundamenteele waarheid, die er door
wordt uitgedrukt, kan niemand, die aan de
vorming van èen gemeenschap wil werken,
verwaarloozen. Daarom is zij ook van ac-
tueele beteekenis in dezen tijd.
Iedere deugd is een rechtvaardigheid ten
opzichte van de gemeenschap. Waarom?
Omdat iedere deugd op het algemeen wel
zijn is gericht, het algemeen welzijn bevor
dert, waartoe de algemeene recht
vaardigheid ons verplicht.
Vele menschen hebben vaak een geheel
verkeerd begrip van deugd. Zij zien den
individueelen kant van de deugd-beoefe-
ning min of meer als een last en zij zijn
blind voor de sociale zijde ervan.
Wat de heidensche wijsgeer Aristoteles
verklaarde van de deugd in natuurlijken
zin, kan in veel sterkere mate worden ge
zegd van de deugd in bovennatuurlijken
zin.
De deugd-beoefening is een zegen voor
den mensch als individu, omdat zü hem
schenkt: vrijheid, rust, vrede en vreugde.
De deugd-beoefening is noodiger voor
het algemeen welzijn, dan wat ook, omdat
zü vormt de goede burgers voor een goede
gemeenschap.
Natuurlijk is bedoeld de beoefening van
de ware deugd; niet de beoefening van
de s c h ij n-deugd, die de caricatuur, de
aap van de deugd is, die zoo ontzaglijk veel
kwaad sticht, omdat zij, onbewust maar
meestal bewust, vereenzelvigd wordt met
de ware deugd.
De Bijbel spreekt van een „vir justus",
een „rechtvaardig man"; hiermede is be
doeld de mensch, die niet alleen rechtvaar
dig is in den zin, dat hij ieder het zijne
geeft rechtvaardig in beperkten zin
maar die ook rechtvaardig is in algemee-
nen zin, die ook de andere deugden be
oefent, want „iedere deugd is een rechtvaar
digheid ten opzichte van de gemeenschap".
Een eenvoudig mensch in de samenle
ving, die schijnbaar niets vóór de gemeen
schap beteekent, is een zegen voor de ge
meenschap, een groote zegen, als op hem
van toepassing is zij 't dan ook niet
volkomen en volledig dat hij is een
„vir justus", een rechtvaardig mensch.
Van St. Joseph, den grooten heilige,
schrijft de Bijbel niets dan dat ééne veel-
en alles-zeggende: erat vir justus, hij was
een rechtvaardig man!
DISTRIBUTIE VAN BOTER, MARGARINE
EN VET.
BON 32 AANGEWEZEN.
De secretaris-generaal van het departe
ment van Landbouw en Vissdherij maakt
bekend, dat gedurende het tijdvak van 25
Juni tot en met 4 Juli a.s. elk tweetal der
met „32" genummerde bonnen van de bo-
terkaart recht geeft op het koopen van 250
gram boter.
Gedurende bovengenoemd tijdvak geeft
elk tweetal der met „32" genummerde bon
nen van de vetkaart recht op het koopen
van 250 gram boter of margarine of van
200 gram vet.
De aandacht wordt er nogmaals op ge
vestigd, dat het bij de beide laatste artike
len gaat om enkele zeer kleine voorraden,
welke nog bij den handel aanwezig zijn.
Het zal derhalve slechts bij uitzondering
mogelijk zijn deze artikelen te verkrijgen
DE NEDERLANDSCHE KULTUURKAMER
Oproep aan solisten.
Het muziekgilde van de Nederlandsche
Kultuurkamer, vakgroep solisten maakt
bekend, dat het wil trachten te bewerk
stelligen, dat de Nederlandsche solisten,
die in staat zijn met een orkest op te tre
den, ook zooveel mogelijk door de orkesten
v/orden uitgenoodigd.
Daartoe wordt hun (haar) in overweging
gegeven, zich schriftelijk tot het muziek
gilde te wenden onder opgave van volle
dig solo-repertoire en zoo mogelijk ver
gezeld van oorspronkelijke beoordeelingen.
In het bijzonder wordt hun (haar) ver
zocht op te geven, welke Nederlandsche
en nieuwe buitenlandsche werken zij be-
heerschen, met vermelding van speeltijd
en bezetting, zoo mogelijk met bijvoeging
van persbesprekingen dezer werken
Zij, die niet tot de regelmatig geënga
geerde solisten behooren dienen tevens op
e geven, wanneer en waar zij reeds zijn
•pgetreden.
Alle aanmeldingen met vermelding van
a .'.res moeten worden gericht tot het mu-
z"- kgilde der Nederlandsche Kultuurka-
i vakgroep solisten, 2e v. d. Bosch-
t 44, Den Haag.
STRIJDT VOOR EUROPA
Rond Sebastopol
Het Duitsche weermachtsbericht van gis
ternamiddag luidt als volgt:
„In het Noordelijke vestinggebied van
Sevastopol zijn de op de uiterste landtong
ten Noorden van de Sewernaja-baai nog
verzet biedende overblijfselen van den
vijand ingesloten. Aan het overige vesting
front werden in zware, afzonderlijke ge
vechten onder zeer moeilijke terreinsge
steldheden talrijke kazematten overwon
nen en andere verdedigingsinstalaties ver
overd. Sterke formaties gevechtsvliegtui
gen steunden de aanvallen en bombar
deerden vijandelijke reserves en munitie
opslagplaatsen. Aan de Noordkust van de
Zee van Azof werd een plaatselijke lan
dingspoging der bolsjewisten afgeslagen.
De in het boschgebied ten Noordoosten
van Charkof nog aanwezige overblijfselen
van de verslagen bolsjewistische divisie
werden vernietigd. 660 Dooden werden ge
teld, 946 gevangenen werden gemaakt en
200 stukken geschut werden buitgemaakt.
In den centralen sector van het Ooste
lijke front geringe gevechtsactiviteit.
Aan het Wolchof-front leed de vijand in
verbitterde, afwisselende boschgevechten
zware verliezen.
De bolsjewistische luchtmacht verloor
gisteren overdag 100 vliegtuigen. Vijf eigen
vliegtuigen worden vermist.
In Noord-Afrika hebben de voorste dee-
len van Duitsche en Italiaansche divisies
de Libysch-Egyptische grens bereikt. Bij
de inneming van de haven van Tobroek
hebben formaties van het leger een kanon
neerboot en 6 kleine transportschepen met
een gezamenlijken inhoud van 5200 b.r.t.
tot zinken gebracht, die met Britsche troe
pen trachtten te ontsnappen. De aan boord
zijndê soldaten werden gevangen genomen.
Op Malta bestookten Duitsche en Ita
liaansche gevechtsvliegtuigen de installa
ties van het vliegveld Lucca met bommen
van zwaar kaliber.
De stad Emden werd in den afgeloopen
nacht opnieuw door Britsche bommenwer
pers aangevallen. De burgerbevolking leed
geringe verliezen. Talrijke gebouwen in
woonwijken werden getroffen. Vier der
aanvallende vliegtuigen werden neerge
schoten.
In de zware winterveldslagen aan het
Oostelijke front hebben bataljons van de
luchtmacht in den strijd op den grond
vliegvelden en vooral ook bedreigde sec
toren van het front dapper verdedigd. Met
andere formaties van het leger hebben deze
eenheden thans een voortreffelijk aandeel
aan andere operaties. In deze gevechten
in een ongebaand terrein heeft zich de di
visie Meindl bijzonder onderscheiden. Lui
tenant Leykauf, vliegtuigcommandant in
een jachteskader. heeft aan het Oostelijke
front in één nacht zes vijandelijke trans
portvliegtuigen neergeschoten".
ZWARE VERLIEZEN VOOR DE SOVJET-
RUSSISCHE VLOOT.
Het opperbevel der Finsche weermacht
heeft in een extrabericht omtrent de ope
raties van de zeestrijdkrachten o.a. mede
gedeeld:
Als gevolg van de vernietigende verlie
zen, die de vijand heeft gleden en die de
bolsjewistische vloot door de Duitsche
luchtaanvallen zijn toegebracht, konden
slechts de lichte schepen en de duikfeooten
der bolsjewieken op open zee verschijnen.
Er is vastgesteld, dat lichte Sowjet-Rus-
sische oorlogschepen mijnen hebben opge
ruimd en ravitailleerings-transporten naar
Peiskari en Lavansaari hebben uitgevored
en ook in het Oostelijk deel van de Finsche
Golf eenige zenvallen op onze kusten heb
ben ondernomen. Sowjetrussische duikboo-
ten poogden naar het Westen door te bre
ken. De Finsche en Duitsche vlooteen he
den en onze luchtstrijdkrachten hebben den
vijand bij deze operaties tijdens gemeen
schappelijk optreden groote verliezen toe
gebracht.
Tot nu toe zijn zes Sowjetrussische diuik-
booten met stelligheid vernietigd, de helft
daarvan door bommen van onze lucht
macht, de andere drie door onze zeestrijd-
krachten. Verder zijn zeven Sowjetrussi
sche duikibooten zeer waarschijnlijk ver
nietigd of tenminste zwaar beschadigd. Bo
vendien zijn twee motortorpedobooten tot
zinken gebracht en vijf motorpatrouille
vaartuigen zwaar beschadigd. De laatste
twee weken zijn dus tenminste acht bolsje
wistische oorlogsschepen vernietigd en 12
beschadigd. Tijdens deze operaties hebben
onze vloot- en luchtstrijdkrachten ondanks
talrijke aanvallen van den vijand geen
verliezen geleden.
SOWJETDUIKBOOTEN OP DE OOSTZEE
Het is eenigen Sowjetrussischen duik-
booten gelukt, zoo verneemt het D.N.B.
van militaire zijde, om door de mijnver-
sperringen in de Finsche Golf heen te bre
ken en de Oostzee binnen te dringen. Ter
wijl het den duikibooten tot dusver niet
gelukte een Duitsch transportschip tot zin
ken te brengen, is hun een Zweedsch
vrachtschip, de Gorthon, ten offer geval
len. Het schip werd voor de Oostkust van
Oeland tot zinken gebracht.
SEBASTOPOL.
Naar het opperbevel der weermacht me
dedeelt over de gevechten om Sebastopol
op Maandag, is thans de geheele Noorde
lijke oever van de Sewernajabocht in Duit
sche handen, met uitzondering van een in
onderaardsohe gangen ingesloten groep
vijanden, die nog wanhopig tegenstand
tracht te bieden.
De nederlaag in Libye
ATTLEE IN HET LAGERHUIS.
Naar de Britsche berichtendienst meldt
heeft Attlee gisteren in het Lagerhuis een
verklaring afgelegd over den toestand in
Libye. Hij las eerst een boodschap voor
van generaal Auchinleck, volgens welke
„op een bepaald tijdstip" de troepen der
spilmogendheden uitgeput en de gevech
ten tot stilstand waren gekomen. „Wij had
den, zoo verklaarde Auchinleck, van dezen
toestand profijt kunnen trekken doch onze
strijdkrachten waren eveneens uitgeput".
Vervolgens gaf Attlee de volgende ver
liescijfers van de Britsche vloot bij de
jongste aanvallen op de convooien toe: een
lichte kruiser, vier torpedojagers en twee
begeleidende schepen. De Britsche lucht
macht, zoo zeide hij, heeft 30 toestellen ver
loren. Overigens, zoo meende Attlee, is de
regeering bereid, onmiddellijk een debat
toe te staan. Het zou echter beter zijn nog
een paar dagen te wachten tot „nadere bij
zonderheden over de gevechten in Noord-
Afrika zijn".
Cripps heeft in het Lagerhuis medege
deeld, aldus de Londensche zender, dat de
val van Tobroek in de eerstvolgende reeks
zittingen onderwerp van debatten zal uit
maken. Cripps verklaarde, dat de regee
ring het voornemen heeft, twee dagen aan
deze debatten te wijden, men zal echter
„bereid zijn", nog meer dagen uit te trek
ken, wanneer dit noodig mocht blijken.
Onder d'e afgevaardigden van bet Brit
sche Lagerhuis heersdht naar de „News
Ghronicle" meldt groote opgewondenheid
over de Britsche nederlaag in Noord-Afri
ka en met name over*den val van Tobroek.
Uit particuliere uitlatingen van enkele
parlementsleden valt af te leiden, zoo
schrijft 'het blad, dat het Lagerhuis zich dit
maal niet door OhurChill zal „laten aflei
den".
In het Engelsche Lagerhuis heeft sir
Stafford Cripps Dinsdag, naar de Britsche
berichtendienst meldt, medegedeeld, dat de
debatten over Libye en de berichtgeving
over het bezoek van Ohurchill aan Was
hington niet tegelijkertijd zullen plaats
vinden.
-.Volgens radio Caïro is Dinsdagochtend
een bespreking gehouden, waaraan behalve
de ministerpresident van Egypte, ook de
minister van Landsverdediging en die voor
openbare werken deelnamen. Verder waren
de Britsche ambassadeur en de opperbevel
hebber der Britsche troepen in Egypte
aanwezig. Onderwerp der besprekingen
vormde de militaire toestand. Binnenkort
zal de ministerpresident, Nahas Pasja, in
•het parlement een verklaring dienaangaan
de afleggen.
Generaal Wavell zal naar Afrika terug
geroepen worden, naar de Britsche berich
tendienst meldt.
ONEENIGHEID TUSSCHEN BRITTEN
EN GAULLISTEN.
Na de Britsch-Gaullistische verschillen
van meening, die te Caïro tot felle Brit
sche verwijten aan de troepen van gene
raal Koeninig hebben geleid, is ook de ver
houding tussChen Britten en Gaullisten in
Syrië en den Libanon verscherpt. In Alep
po ontstonden hevige gevechten tusschen
BritsOhe en Gaullistische troepen.
De politieke correspondent van de Eve
ning Standaard meldt, dat eenige Lager
huisleden de regeering wegens de gebeur
tenissen in Libye rechtstreeks willen „uit
dagen". Wardlaw Milne en andere afge
vaardigden zouden een motie van wan
trouwen willen indienen. Nauwkeurige bij
zonderheden zijn nog niet bekend gewor
den. Dit is de eerste rechtstreeksche uitda
ging sinds de regeering-Churchill aan het
bewind is. Hoe de regeering de motie zal
behandelen, is nog niet bekend.
Churchill's reis
DE ONDERHANDELINGEN TUSSCHEN
ROOSEVELT EN CHURCHILL.
In politieke kringen te Washington werd
Dinsdag bevestigd, dat de gevaarlijke posi
tie van de geallieerde scheepvaart het
kernpunt vormt van de onderhandelingen
tusschen Roosevelt en Churchill. In ge
noemde kringen verklaarde men, dat En
gelsche en Amerikaansche scheepvaartdes
kundigen bij de beraadslaging betrokken
zijn. In een mededeeling van Roosevelt's
WEER EEN MISLUKTE LANDINGS
POGING AAN DE ZEE VAN AZOF.
Nadat reeds verscheidene landingspogin
gen van Bolsjewistische marinetroepen wa
ren afgeslagen, hebben de bolsjewieken
opnieuw geprobeerd ten Zuidoosten van
Maripol de kust te naderen. Ook deze, door
20 tot 30 booten ondernomen landingspo
ging had tot taak Duitsche troepen op groo
ten afstand van Sebastopol te binden, ten
einde aldus de vesting te ontlasten. Even
als alle tevoren ondernomen landingspo
gingen, werd ook deze actie tijdig door de
formaties der kustbesdherming ontdekt en
afgeslagen.
OPVOLGER VAN HUEHNLEIN
BENOEMD.
De fuehrer heeft den NSKK-Obergrup-
penfue'hrer Erwin Kraus benoemd tot
corpsleider van de NSKK als opvolger van
Huéhnlein.
General-oberst Rommel, die door den
Führer benoemd is tot generaal-veld
maarschalk
HoHmann-Stapf-Pax Hofland ttt
secretaris Early wordt vooral het vraag
stuk besproken van de noodzakelijk ge
worden verhooging van den scheepsaan-
bouw, als gevolg van de groote scheepsver-
liezen der geallieerden, alsmede het zoo
rationeel mogelijke gebruik van de nog be
schikbare geallieerde tonnage.
BERLIJN OVER HET COMMUNIQUé
VAN WASHINGTON.
In politieke kringen te Berlijn acht men
het communiqué, dat totdusver over de
nog aan den gang zijnde besprekingen tus
schen den Britschen minister-president en
den Amerikaanschen president te Washing
ton is gepubliceerd, het meest beklemde
communiqué, dat men van Duitsche zijde
in het verloop van dezen oorlog ooit gezien
heeft. Men neemt hier echter aan, dat de
zeer inconcrete interlocutie, welke aan de
ongeduldige openbare meening in de geal
lieerde landen over de onderwerpen van
gesprek tusschen Churchill en Roosevelt
is gegeven, blijkbaar beschouwd moet wor
den als een reactie op de zeer onaangena
me stemmen, die vooral in Londen reken
schap eischen over de jongste militaire
nederlagen.
AMERIKAANSCHE MEENING OVER DE
REGEERING-CHURCHILL.
Naar de Britsche nieuwsdienst uit Wash
ington meldt, zijn daar eenige kringen van
meening, dat het lot van de regeering
Churchill er van afhangt, welke nieuwe
plannen verplichtingen en verzekeringen
de minister-president voor het lagerhuis
van zijn besprekingen met Roosevelt zal
meebrengen. Te oordeelen naar de com
mentaren van de pers en van „the man in
the street" is de Amerikaansche openbare
meening over de volkomen onverwachte
tegenslagen in Libyë vrijwel even bezorgd
als de Engelschen zelf.
GEHEIM VERDRAG TUSSCHEN
CHURCHILL EN MOLOTOF?
Het blad Goeteborgs Morgenpost publi
ceert zeer groot opgemaakt bijzonderheden
over een geheim verdrag, dat Ohurchill en
Molotof in Londen gesloten hebben. In dit
verdrag wordt geheel Europa aan de bol
sjewisten uitgeleverd. Het geheime verdrag
bevat de volgende overeenkomsten:
1. De aanspraken van de Sowjet-Unie
op veiligheid en strategische grenzen te
genover Finland, de Oostzee-staten, Polen
en Roemenië worden principieel erkend.
Wat Iran betreft, hiervoor is een speciale
overeenkomst gesloten.
2. De meeste gebieden, die aan de Sow-
jet-Unie grenzen, of in de nabijheid der
Sowjet-Unie liggen, waaronder Finland,
GEITEN EN BRANDNETELS
De man, die de brandnetels in ver
band bracht met geiten, heeft mij
nader toegelicht, hoe men een ander
bepaalde spijzen kan laten eten en
zelf het profijt ervan trekken. Dat is
alles bij elkaar zoo vreemd niet,
dan doen wij met de koeien reeds zoo
ongeveer sinds de schepping. Wij heb
ben toch nog nooit gras of paarde
bloemen gegeten tenminste ik nog
niet, al weet je tegenwoordig niet
wat er gebeuren kan dat hebben
wjj tot nu toe aan de koeien overge
laten. Wij hebben slechts de melk
clandestien afgetapt, zonder dat de
arme dieren zich er tegen konden
verzetten en met die melk hebben wij
feestgevierd. Wij hebben er het eerste
leven via de flesch mee ingedronken,
wij hebben er pap van gegeten, room
en slagroom, wij hebben er chocolade
melk van gedronken, toen wij jarig
waren en vanille-ijs, waarvoor vader
de benoodigde centjes verstrekte om
van het gezanik af te zijn. En nu zegt
mijn geachte briefschrijver, dat er
voor een geit niets beters is dan
brandnetels, welke de melkproductie
van een geit op buitengewone wijze
zouden bevorderen.
Maar zoo schrijft hij U moet
een geit koopen, waaraan hij dan on
doorgrondelijk toevoegt: de geit na
melijk heeft de koffieboon uitgevonden
Als bonne heure! Maar waar moet ik
die geit stallen? In de zandbak in mijn
tuintje of op zolder? Dat levert on
overkomelijke bezwaren op. Zou het
niet beter zijn, geachte briefschrijver,
indien U mijn geit hield en van de
melk volvette kaas voor mij maakte,
afwisselend met room, chocolademelk
en ijsco's?
U is een gelukkige, die woont op
het wijde land, waar geproduceerd
wordt. Wij hier kijken naar de huizen,
waar slechts geconsumeerd wordt.
Voeder dus mijn geit met uw brand
netels. Of anders: willen wij ruilen?
V
bepaalde deel en van Noord-Scandinavië,
TsjeCho-Slowakije, Roemenië, Bulgarije en
Joegoslavië worden erkend als Sowjet-
Russissche belangensferen.
3. Voor bescherming tegen toekomstige
aanvallen der spilmogendheiden wordt de
Sowjet-Unie het recht verleend om steun
punten te verwerven en garnizoenen door
„paohtverdragen" op te richten. De Sow
jet-Unie wordt voorts een vrije doorvaart
van de Oostzee naar Noordzee en van de
Zwarte Zee naar de Middellandsche zee
gegarandeerd.
4. In een aanvulling op artikel 3 van het
gepubliceerde pact, waarin de geallieerden
gemachtigd worden om na het einde van
den oorlog bijzondere veiligheidsmaatrege
len te nemen voor een nieuwen aanval,
wordt de Sowjet-Unie het recht verleend,
om in overeenstemming met Groot-Brit-
tannië een militaire en politieke controle
over Finland, Duitschland, Hongarijé,
Roemenië en Bulgarije uit te oefenen.
5. Beide verdragsluitende partijen ver
plichten zich zorg te dragen voor de defi
nitieve opheffing van de nationaal-socialis-
tische en fasoistische regimes en soortgelij
ke regeeringsstelsels in geheel Europa.
Behalve het bovengenoemde aanvullende
protocol is in Londen, volgens de Goete
borgs Morgenpost, verder een geheime
overeenkomst gesloten over de militaire
maatregelen, die noodzakelijk zijn voor het
vormen van een tweede front. Bijzonder
heden van dit protocol, dat tengevolge van
het zuiver militaire karakter absoluut ge
heim is, zijn, buiten een zeer kleine kring,
niet bekend.
Het blad Goeteborgs Morgenpost deelt
nog mede, dat het de bijzonderheden van
het Britsche-Sowjetrussische geheime ver
drag ontvangen heeft van een welingeliöh-
ten diplomaat, die een and vertegenwoor
digt dat nauw contact onderhoudt met de
geallieerden. Daar deze bron bij tallooze
vroegere gelegenheden, die het blad heeft
kunnen controleeren, betrouwbaar geble
ken is, heeft het niet geaarzeld het tele
gram te publiceer en.
Onder leiding van ir. E. Nimtz is Maandagavond uit s Gravenhage een Hollandsch
Technisch commando naar het Oosten vertrokken. De plaatsvervangend leider der
H.S.B, Van Geelkerken, wat bij het vertrek tegenwoordig
Polygoon-Meijer-Pax Holland r
