DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DUITSCHLAND
fMomentje
J
DINSDAG 23 JUNI 1942
33ste Jaargang No. 10283
S)e Geiclóch/eSoii/ta/fit
Bureaux: Papengracht 32 Giro 103003
Telefoon: Redactie 20015, Administr. 20935
V Veel onredelijk lijden
Het is in dezen tijd vooral van zeer ac-
tueele waarde, als men er zich van door
dringt, dat het lijden om phantasieën, het
lijden om wat komen kan maar lang niet
zeker komen zal, o n r e d e 1 ij k is.
Het onvermijdelijk lijden moet worden
aanvaard met berusting. Het nuttige lijden
kan met vreugde worden gedragen. Maar
het nuttelooze lijden, dat wij ons zelf aan
doen, is uit den booze.
Nutteloos lijden, dat normaal be
schouwd wij ons zelf opleggen, is het
lijden, hetwelk voortkomt uit de verbeel
ding, uit den onredelijken angst, die het
werkelijke lijden te zwaar of te zwart voor
stelt of de kans op verwerkelijking van
een mogelijk lijden vergroot of zelfs
reeds als werkelijkheid voelt wat nog
slechts mogelijkheid van lijden is.
Als we eens ons zelf onderzoeken, zullen
wij tot de ervaring komen, dat veel lij
den uit een dier drie vormen van onrede
lijken angst voortkomt. En dat is onnoodig
en nutteloos, bovendien vaak voor ons
lichamelijk en geestelijk welzijn nadeelig
lijden!
Pastoor Nolet schreef in een boekje
„Godsdienstige gedachten in dezen tijd"
(uitgave Katholiek Comité van Actie,
1941):
Hoeft een christen geen verlangen
te hebben naar het lijden, angst mag
hij er niet voor hebben. Wie werkelijk
gelooft in Gods bestuur, ook over het
leven van ieder In het bijzonder, weet
dat er geschreven staat: „worden niet
twee musschen voor een penning ver
kocht? En toch zal er niet één op den
grond vallen zonder dan wil van uw
Vader. En van u zijn alle hoofdharen
geteld. Vreest dus niet: gij zijt meer
waard dan een zwerm musschen".
(Mt. 10.29-31). Hij heeft in de Voor
zienigheid een onbeperkt vertrouwen.
Niet, dat de Voorzienigheid het lijden
van hem verre zal houden, maar dat
God, Die het kruis stuurt, ook de
kracht geeft om het te dragen. Deze
overweging sluit onredelijken angst uit,
want wat iemand nü ondraaglijk en
onoverkomelijk lijkt, dat wordt draag
lijk door de hulp van de genade, die te
gelegertijd gegeven wordt.
De christen, die bij het werkelijk lijden
geen rekening houdt inet Gods hulp, denkt
en handelt als iemand, die geen geloof heeft.
Zijn angst voor het lijden is daarom onre
delijk, zéér onredelijk.
„Juist in dezen tijd" wij citeeren weer
pastoor Nolet „moet de mensch zich
overgeven aan Gods leiding, bidden tot den
H. Geest, in de uiterlijke onrust de inner
lijke rust bewaren, en „sterk staan in het
geloof", (Petr. 5.9), dat daarom rust geeft,
omdat het de onwankelbare zekerheid
geeft, en de verklaring van veel, wat voor
den ongeloovigen mensch onverklaarbaar
is."
Zóó zal de mensch sterk staan zelfs in
den moeilijksten tijd!
De bijeenkomst Roosevelt-
Churchill
EEN COMMUNIQUé OVER DE
BESPREKINGEN.
De Britsche nieuwsdienst maakt uit
Washington melding van het volgende
communiqué over de besprekingen tus-
schen president Roosevelt en Winston
Churchill.
„De president en de minister-president
hebben met de medewerking van hooge
autoriteiten van het leger, de- marine en
de luchtmacht, te Wishington onderhande
lingen en besprekingen gevoerd, die Vrij
dag begonnen. Het hun daarbij voor oogen
zwevende doel is de hoogste concentratie
van de geallieerde oorlogsmacht tegen den
vijand op den vroegst mogelijken termijn,
alsmede de aanpassing en voor zoover
noodig wijziging van alle maatregelen, die
sinds eenigen tijd genomen zijn om de
oorlogsinspanning der geallieerde volke
ren verder te ontwikkelen en te handha
ven. Het is natuurlijk onmogelijk, eenig
verslag te geven over het verloop der on
derhandelingen en alle desbetreffende
niet-officieele verklaringen kunnen slechts
op veronderstellingen gebaseerd zijn. Tus-
schen alle deelnemers heerscht volkomen
overeenstemming en de grootste harmonie
bij de behandeling van de omvangrijke en
moeilijke taak die voor ons ligt. Een aan
tal bijzonder op den voorgrond tredende
bijzonderheden, die slechts moeilijk schrif
telijk behandeld kunnen worden, zijn door
de betrokken technische ambtenaren na
overleg met den president en den minis
ter-president geregeld".
Over deze gemeenschappelijke verkla
ring heeft Early, de secretaris van Roose
velt, aan de journalisten gezegd, dat hier
slechts sprake is van een voorloopige ver
klaring en dat men naar alle waarschijn
lijkheid een eindverslag over de bespre
kingen mag verwachten.
ENGELSCHE VLIEGTUIGEN BOVEN
DUITSCHLAND.
Britsche bommenwerpers hebben van
nacht het Noord-West-Duitsche kustgebied
aangevallen. Deze aanval met brisant, en
brandbommen was overwegend gericht op
de stad Emden. De burgerbevolking leed
Verliezen. Woonhuizen en openbare ge
bouwen werden beschadigd. Volgens de
voorloopige berichten zijn drie der aan
vallende bommenwerpers neergeschoten.
STRIJDT VOOR EUROPA
De laatste weerstand van
Sebastopol
Het Duitsche weermachtsbericht van
gisternamiddag luidt als volgt:
„In het Noordelijke deel van de vesting
Sebastopol werd na hevige gevechten het
kustfort veroverd en het terrein ten Noor
den van de Sewernaja-baai van den vijand
gezuiverd. De vernietiging van de op de
uiterste landtong nog vechtende overblijf
selen van den vijand is aan den gang. Aan
het overige omsingelingsfront hebben Duit
sche en Roemeensche troepen, gesteund
door sterke formaties van de luchtmacht,
verscheidene versterkte en taai verdedigde
heuvelstellingen stormenderhand veroverd.
Herhaalde tegenaanvallen der bolsjewisten
leverden geen succes op. Boven Sebastopol
en ten Oosten van de Donets schoten Duit
sche jagers gisteren overdag 28 vijandelijke
vliegtuigen neer.
In het Zuidelijke deel van het Oostelijke
front bestookten eskaders torpedovliegtui
gen met goede uitwerking spoorweginstal
laties en ravitailleeringscolonnes van den
vijand.
In den centralen sector van het front
werden verscheidene vijandelijke aanvallen
afgeslagen. In het achterwaartsohe gebied
werden verscheidene bolsjewistische ben
den en kampen vernietigd.
Aan het Wolchof-front viel de vijand
opnieuw met vrij sterke strijdkrachten, ge
steund door pantserwagens, aan. De ver
bitterde gevechten duren nog voort.
In Noord-Afrika viel een Duitsche flot
tielje motortorpedobooten op 21 Juni des
ochtends voor de haven van Tobroek een
vluchtende formatie van kleine Britsche
eenheden aan en vernietigde deze volko
men. Een patrouillevaartuig, 6 kustvaar
tuigen en een transportsohip van 4500 brt.,
dat reeds dooor luchtaanvallen beschadigd
was, werden tot zinken gebracht. Drie an
dere kustvaartuigen werden opgebracht,
175 man werden gevangen genomen. Een
Duitsche flottielje mijnenvegers baande
zich een weg door de mijnversperringen in
de binnenhaven van Tobroek. Het aantal
bij de gevechten om Tobroek gemaakte ge
vangenen is tot 28.000 gestegen. Meer dan
100 pantserwagens werden buitgemaakt of
vernietigd. Het tellen van de buit aan stuk
ken geschut en zware wapens is nog niet
geëindigd.
Op Malta weid het vliegveld Luca door
Duitsche gevechtsvliegtuigen aangevallen.
Voor de Nederlandsche kust hebben mij
nenvegers m een nachtelijk zeegevecht
drie Britsche motorkanonneerbooten tot
zinken getoraaht en verscheidene vijande
lijke eenheden zwaar beschadigd. De vijand
staakte daarop den strijd. Versperrings
brekers en marineartillerie schoten twee
Britsche bommenwerpers neer.
Het haven- en stadsgebied van Sou
thampton was in den afgeloopen nacht het
aanvalsdoel van de luchtmacht. Door
brand- en brisantbommen werd aanzien
lijke schade veroorzaakt in de voor den
oorlog belangrijke installaties.
De onder bevel van vice-adyiiraal Wei-
chold in de Middellandsohe Zee opereeren-
de Duitsche zeestrijdkrachten hebben zich
bij de ravitailleering van Noord-Afrika,
bij het storen van de vijandelijke verbin
dingswegen en in den strijd tegen vijande
lijke zeestrijdkrachten bijzonder onder
scheiden. De mijnenveger onder bevel van
den eersten stuurman Oeser heeft zich in
het zeegevecht voor de Nederlandsche kust
onderscheiden.
Bij de gevechten voor Sebastopol heb
ben zich de leiders van een uit infanterie en
pioniers samengestelde gevechtsgroep, ka
pitein Walter en de commandant van een
pionierbataljon, kapitein Graumann door
bijzondere dapperheid onderscheiden.
IN EEN PAAR REGELS
De Fuehrer heeft generaal-majoor
Ludwig Wolff, commandeur van een divi
sie infanterie, als honderdsten soldaat van
de Duitsche weermacht het eikenloof van
het ridderkruis van het IJzeren Kruis ver
leend.
De commandant van de Amerikaan-
sche strijdkrachten op Hawaii heeft een
oproep gericht tot de bevolking, de steden
te ontruimen. Hij motiveert dezen oproep
met de verwijzing naar de mogelijkheid,
dat de Japanners een nieuwen aanval op
Hawaii zullen ondernemen.
De districtscommissaris van* Kenya,
William Keir, is, naar de Britsche berich
tendienst meldt, door inboorlingen gedood.
Het departement van marine te Wash
ington deelt mede, dat twee koopvaardij
schepen in den grond zijn geboord, één
in de Carabische Zee en het andere op on
geveer 60 mijlen van de Amerikaansche
kust in den Atlantischen Oceaan.
Het Argentijnsche s.s. „Rio Ter-
ccro" is op de reis. van New York naar
Euenos Aires aan de Noord-Amerikaan-
sche kust vergaan. De bemanning werd
gered. Nadere bijzonderheden worden niet
meegedeeld.
KAART VAN PELT
De Britsche nederlaag
in Atrika
HET ITALIAANSCHE WEERMACHTS
BERICHT.
In zijn weermachtsbericht No. 755 maakt
het Italiaansche opperbevel het volgende
bekend:
Na de voltooiing der bezetting en zuive
ring van Tobroek, zijn de troepen van de As
thans bezig nieuwe linies te bezetten in de
richting van de grens tusschen Libye en
Egypte.
Een eerste oppervlakkige schatting van
de gemaakte buit te Tobroek laat zien, dat
er veroverd zijn eenige honderden kanon
nen, eenige honderden motorvoertuigen,
een honderdtal pantserwagens en groote
opslagplaatsen met munitie, levensmidde
len en brandstof.
De gevangenneming van 25.000 man, on
der wie verscheidene generaals, wordt be
vestigd. De luchtmacht heeft op den af
tocht zijnde vijandelijke strijdkrachten he
vig met machinegeweervuur bestookt. Twee
Curtiss-machines werden door Duitsche ja
gers neergehaald. Een derde toestel werd
door het luchtdoelgeschut van Benghasi
neergehaald.
Een van onze toestellen is niet terugge
keerd. Formaties bommenwerpers hebben
de basis Halfar op Malta aangevallen. In
de Middellandsche Zee werden zes torpe
dovliegtuigen van het type Beaufighter
tijdens luchtgevechten vernietigd.
ROMMEL BEVORDERD TOT GENERAAL-
VELDMAARSCHALK.
De Fuehrer heeft den opperbevelhebber
van het pantserleger Afrika, kol. gen.
Rommel bevorderd tot generaal veldmaar
schalk en het volgende telegram tot hem
gericht:
Generaal veldmaarschalk Rommel. Uit
dankbare waardeering voor uw leiding en
uw eigen, den slag beslissende optreden,
benevens uit waardeering voor de held
haftige prestaties der onder u strijdende
troepen op het Afrikaansche oorlogstooneel
bevorder ik u met ingang van heden tot
generaal-veldmaarschalk.
GENERAAL-VELDMAARSCHALK
ROMMEL OVER DEN STRIJD OM
TOBROEK.
Een oorlogsverslaggever heeft aan het
D. N. B. het volgende meedgedeeld over
een onderhoud, dat hij met generaal-veld
maarschalk Rommel heeft gehad? Op ons
verzoek eenige woorden te zeggen over de
successen der Duitsche en Italiaansche troe
pen voor Tobroek en Bardia antwoordde
generaal-veldmaarschalk Rommel o.a.:
„Bijna vier weken van harden strijd lig
gen achter ons. Zij waren niet alleen hard,
doch ook succesvol, buitengewoon succes
vol. Vandaag bekroont de troep zijn tot nu
toe verricht werk met de verovering van
de vesting Tobroek. Bardia is vannacht
bezet. Duitsche en Italiaansche soldaten
hebben het bovenmenschelijke in deze ge
vechten gepresteerd. Zij hebben veldver-
sterkingen, en mijnvelden overwonnen met
een élan, dat men zich niet vermeteler kan
denken. Zij hebben ondanks zeer zware
verliezen en ontberingen dag en nacht vol
gehouden in den geest, die ons thans allen
bezielt, den geest van de overwinning."
DE TANKS WAREN WEG.
Uit Londen wordt gemeld dat Brugin,
voormalig Britsch minister van bewape
ning, Zaterdag verklaard heeft, dat de
tanks, welke den neteligen toestand van
het 8ste Britsche leger in Libye hadden
kunnen verbeteren, in uitvoering van het
plan van hulpverleening naar het roode
leger waren gezonden.
Naar de Londensche berichtendienst
meldt, heeft generaal Smuts verklaard, dat
tengevolge van den val van Tobroek een
aanzienlijk aantal Zuid-Afrikaansche troe
pen in gevangenschap zijn geraakt.
Omtrent de Britsche nederlaag in Libye
schrijft de „New York World Teelgram":
Hitier heeft de militaire situatie van de
wereld in drie weken tijds veranderd, daar
het verloop van den strijd in Afrika ook
van uitwerking zal zijn op de andere fron
ten.
RADIOREDE VAN LAVAL.
De chef der Fransche regeering, Laval,
heeft gisteravond een radiorede gehouden,
waarin hij verklaarde, dat de regeering
voor de enorme taak stond zeer moeilijke
binnenlandsche problemen tot oplossing
te brengen, vooral de kwestie der voedsel
voorziening.
Ten aanzien der buitenlandsche kwesties
verklaarde Laval: „In 1939 hehben wij on
gelijk gehad den oorlog te verklaren en in
1918 hadden wij ongelijk na een bevoch
ten overwinning geen vrede van de enten
te met Duitschland te sluiten. Thans moe
ten wij pogen, dat in te halen. Wij moe
ten trachten alle middelen te vinden om
de grondslagen voor een definitieve ver
zoening te leggen. Ik zie niet in, dat dfe
jeugd van onze beide landen elke 25 of 30
jaar op het slagveld moet bloeden. Voor
wien en waarom? Wat hebben wij van onze
overwinning van 1918 gemaakt? Ik wil met
Duitschland en Italië normale op vertrou
wen gebaseerde betrekkingen herstellen.
Want uit dezen oorlog zal onvermijdelijk
een nieuw Europa ontstaan. Ik spreek den
wensch uit, dat Frankrijk in het Europa
van morgen een dit land waardige plaats
zal innemen. Duitschland levert om dit
Europa op te bouwen een gigantischen
strijd en moet daarvoor enorme offers
brengen. Het offert daaibij het bloed van
zijn jeugd. Ik wensch de overwinning van
Duitschland, want zonder deze zou zidh
morgen overal het bolsjewisme nestelen.
Wij staan thans voor het alternatief, dat ik
reeds in April noemde, een dergelijke hou
ding aannemen, dat onze eer en onze vitale
belangen in een nieuw, vredig Europa ge
acht worden, of gelaten toezien ^ïoe onze
beschaving verdwijnt. Tenslotte deed Laval
een beroep op de Fransche arbeiders zich
aan te melden om in Duitschland te wer
ken, waar hij wist, dat zij goed zouden
worden opgenomen. Frankrijk kan niet
passief en onverschillig blijven tegenover
de groote offers, die Duitschland brengt,
om een Europa op te bouwen, waarin
Frankrijk zijn plaats moet innemen.
C. M. van Hamersveld, Directeur.
Th. Wilmer, Hoofdredacteur.
HULP EN STEUN.
Er heeft dezer dagen een verhaal
in de krant gestaan over de Techni
sche Noodhulp, die een muur optilt,
als je er onder ligt en er voor zorgt, dat
je vanachter de grootste hindernissen
toch overhandigd kan worden aan de E.
H. B. O. die je of naar het ziekenhuis
of ergens anders heen transporteert.
Voorts is mij gisteren een biljet thuis
bezorgd, waarop vermeld staat, wie
mijn blokhoofd en wie plaatsvervan
gend blokhoofd is en dat een brand
bom een blikken staart heeft en hoe je
zoo'n brandbom kunt vangen. Als ik
goed gelezen heb is het er juist mee
als met het vogeltje uit onze jeugd,
dat v/ij wilden pakken, waartoe ons
werd geadviseerd wat zout op zijn
staart te leggen. Met een brandbom
gaat het ongeveer ook zoo. Die moet
je ook bij zijn staart pakken en in
plaats van zout gebruik je zand. De
handleiding zegt, dat je wel erg moet
oppassen voor rondspattende scher
ven, maar dat moet je bij een vogeltje
ook. Dat papier moeten wij nu op
hangen in de vestibule van ons huis,
op een in het oog loopende plaats en
dan is de zaak gezond. Dan behoeven
wij ons nergens meer ongerust over
te maken, want komt er een bom, dan
weten v/e nu hoe dat beest te vangen
óf wij gaan even op de bel drukken
bij ons blokhoofd en als deze niet thuis
is een straatje verder bij het plaats
vervangend blokhoofd en mocht zij
ernstig malheur veroorzaken, dan komt
de Technische Noodhulp je wel uit
zagen.
Ik heb nu dus een blokhoofd, een
plaatsvervangend blokhoofd, een Tech.
nische Noodhulp, een E. H. B. O. en
een handleiding.
Laat ze nu maar komen!
NEDERLANDERS VOOR DEN
WEDEROPBOUW IN DE OEKRAÏNE.
Tweede transport vaklieden vertrokken.
De krijgshandelingen in de Oekraine
hebben vernielingen veroorzaakt, die voor
al door de terugtrekkende bolsjwistische
troepen zijn teweeggebracht, doch nauwe
lijks waren deze gebieden onder Ger-
maansch bestuur gekomen, of de tot we
deropbouw noodige maatregelen werden
getroffen.
Naast Duitschers zijn ook onze landge-
nooten in de gelegenheid gesteld aan dit
opbouwwerk deel té nemen en daarvoor
hebben velen zich aangemeld. Eenigen tijd
geleden is reeds een technisch commando
van tachtig Nederlanders naar Kiew ver
trokken, waar zij inmiddels het sportsta
dion hebben hersteld, woonwijken inge
richt, hoogspanningsleidingen aangelegd
enz.
Gisteravond half elf is van het Holland-
sche Spoorstation in Den Haag een tweede
groep, ditmaal van 85 man, voor 90 pet. uit
Nederlanders bestaande, o.w. ingenieurs
en architecten en verder electriciens enz.
naar Charkow gegaan om zoowel in deze
stad als in wijden omtrek daarvan den we
deropbouw ter hand te nemen.
De Rijkscommissaris voor de Oekraine
heeft de leiding, van het technisch comman-
cdo voor Kiew en Charkow opgedragen aan
ir. Nimtz, die thans met deze groep der
waarts is vertrokken. Eén zeer groot aan
tal goederenwagons maakte deel uit van
dit transport, want men is in den ruimst
mogelijken zin voor zijn taak toegerust:
eigen ambulance, onder leiding van een
arts, verscheidene auto's en paarden, eeni
ge woonwagens, de noodige keukenwagens
en allerlei technisch materiaal behooren
tot deze uitrusting.
Alle deelnemers waren in donkerbruine
uniform gekleed. Velen hunner zijn ge
huwd en hebben gezinnen met kinderen,
die zij desgewenscht later naar de Oekrai
ne kunnen laten overkomen om er zich
blijvend te vestigen. Op den aanstaanden
winter althans is hun uitrusting reeds ge
heel berekend.
Bij het afscheid op het perron was na
mens den Rijkscommissaris hier te lande
aanwezig Oberbereichsleiter Muller Rei-
nert, terwijl de heer Geelkerken als plaats
vervangend leider van de N.S.B. ir. Mus-
sert vertegenwoordigde.
Oberbereichsleiter Müller Reinert sprak
op het perron eenige hartelijke woorden.
Spreker bereidde de deelnemers erop voor,
dat zij in de gebieden, waar zij werkzaam
zullen zijn, geen kuituur mogen verwach
ten, doch dat zij die daar zelf zullen heb
ben te vormen. Hij wenschte hun allen het
beste toe in hun nieuwe werkgebied, tot
heil der Germaansche gemeenschap.
De heer van Geelkerken bracht de har
telijke groeten en beste wenschen van den
leider over aan de vele Nederlandsche ka
meraden, die van dit transport deel uit
maken, en hij voegde eraan toe, dat zij in
de Oekraine mooi werk tot stand kunnen
brengen. Spreker hoopte binnenkort in de
gelegenheid te zijn, hen in Charkow eens
op te zoeken.
Verscheidene familieleden en verwanten
van de deelnemers waren getuige van dit
afscheid.
VICE ADMIRAAL HELFERICH.
De vroegere Nederlandsche vloot-
commandant, vice-admiraal Helferich,
wiens verblijfplaats na de bezetting van
Nederlandsch Indië door de Japanners on
bekend was, zou volgens een bericht van
het blad „Tokio Nitsji Nitsji" op het
oogenblik op Ceylon bevinden. Helferich
was, zooals men weet, voor zijn vlucht op
perbevelhebber van de geallieerde vloot-
eenheden in het Zuiden van den Stillen
Oceaan. Na de bezetting van Java zou hij
per vliegtuig naar Colombo zijn gegaan.
Tobroek is gevallen. Met hernieuwde hevigheid is er in de afgeloopen dagen in
Noord Afrika gevochten. Voorbereidingen worden door een Duitsche legerafdeeling
getroffen voor een nieuwen aanval Atlantic-Holland-P.K. Zwilling-Pax Holland m
