DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN fMomentje s Z TERDAG 13 JUNI 1942 33ste Jaargang No. 10275 Bureaux: Papengracht 32 - Giro 103003 Telefoon: Redactie 20015, Administr. 20935 Ons vertrouwen Zooals op regenachtige dagen, als de re gen maar aldoor neerplenst uit een don kere luöht, de mensch door de wolken heen de zon moet ziien, die wie weet, hoe spoedig weer zal gaan uitstralen haar alles-overglanzende blijheid zoo moet in een moeilijken, zwaar-zorgenvollen tijd de mensch vertrouwen hébben op een be tere toekomst, zeker zijn van een betere toekomst. Wij hebben deze week enkele gedachten neergeschreven over het Godsvertrouwen, dat den mensch sterk en blij maakt. Morgen zijn de gebeden van de H. Mis vol van vertrouwen op Gods goedheid. Hoort in de Graduale. „Werp al uw bekommernis op den Hfeer: en Hij zal voor u zorgen. Wanneer ik 'sHeeren hulp inriep tegen mijn vijanden, heeft Hij naar mijn beden steeds geluisterd" (Ps. 54; 23, 17 en 19). En het Offertorium: „Mogen toch allen, die Uw naam kennen, Heer, op U bun hqop gevestigd houden; want Gij zult degenen, die het bij U zoe ken, niet aan hun lot overlaten: Looft den Heer, Die in Sion woont: want Hij blijift het gebed der noodlijdenden indachtig" (Ps. 9: 11, 12 en 13). Hoe duidelijk spreekt de Apostel Petrus 'in het Epistel van dezen Zondag: „Werpt op Hem al uw bekommernis, want Hij draagt zorg voor u". Morgen is het een Zondag, waarop wij worden gesterkt in het blij vertrouwen op den Goeden Herder, (Evangelie Lucas, 15:110), op Wien is gegrond onze onwan kelbare hoop! Het verdrag tusschen Engeland en de Sovjet-Unie. Na het tot stand komen van het En- gelsch-Sovj et-Russische verdrag wijst men er in officieele kringen op, zoo meldt de Londensche correspondent van de „Nya Dagligt Allehanda", dat in het verdrag om trent het vormen van een tweede front niet gezegd wordt „wij zullen in het jaar 1942 een tweede front vormen". De Londensche correspondent van de „Nya Dagligt Allehanda" is van meening, dat deze woorden beteekenen, dat, indien de militaire adviseurs het mogelijk en ver standig achten met het oog op de verschil lende factoren, het tweede front dit jaar reeds tot stand zal worden gebracht. BERLIJNSCH COMMENTAAR. Ten aanzien van de verdragen der Sov- Unie met Engeland en de Ver. Staten ver klaarde men Donderdagavond in Berlijn- sche politieke kringen, dat het sluiten van deze verdragen voor de staten van het driemogendhedenpact geen verrassing be- teekent. Sinds weken heeft men in Ber lijn, Rome en Tokio geweten, dat de wan hoop en angstkreten van Moskou hun hoog tepunt bereikten en dat Moskou de moge lijkheid om zijn wenschen door te zetten, alleen nog zag in een persoonlijken druk van Molotof te Londen en Washington. Terwijl Molotof de regeeringen van Lon den en Washington zestien dagen lang moest bewerken, is er een trommelvuur van propagandaredevoeringen en propaganda- artikelen over de noodzakelijkheid der on dersteuning van de Sovjet-Unie losgela ten. In dit verband herinnerde men er in Berlijnsche politieke kringen aan, dat Churchill de bewering van 1000 vliegtui gen boven Keulen heeft gedaan. Toen reeds zag men te Berlijn duidelijk in, dat dei-gelijke ongegronde beweringen deel uitmaakten van het bestek der onderhan- lingen te Londen en Washington met Mo lotof en tot troost moesten dienen voor Molotof en voor den in het Kremlin wach tenden Stalin. Het kernpunt van het verdrag is, naar de meening van Berlijnsche poliiteke krin gen, een product van angst der Sovjets en van den angst van Engeland, dat Moskou zou kunnen afvallen. Voor beide staten was het even dringend om bij elkaar te komen. De zelfmoordenaars, zoo zeide men in de ze kringen, hebben zich in wederzijdsch wantrouwen met een verdrag aan elkaar verbonden. Het is de propagandistische truc van het verdrag, dat het probeert het door de geheele wereld met afschuw ge constateerde verraad jegens Europa weg te redeneeren. Dit verraad is op 12 Juli door Eden te Moskou onderteekend. Punt 5 van het verdrag, dat men niet naar territoriale uitbreidingen voor zichzelf streeft en zich niet wil mengen in de bin- nenlandsche aangelegenheden van andere staten, moet worden beschouwt als een hol le phrase. Men wijst er te Berlijn op, dat de geschiedenis van het Bolsjewisme en de Sovjet-Unie het tegendeel bewijzen. Dat Stalin in zijn noodpositie het verdrag on derteekent, spreekt vanzelf. Even vanzelf sprekend acht men het, dat hij het ver drag zal verbreken, wanneer hem goed dunkt. Als voorbeelden van gebroken be loften van Stalin herinnert men aan de ge vallen Finland, Baltische Staten, Roeme nië, Bulgarije enz. Voorts herinnert men te Berlijn er aan, dat elk verdrag tusschen de Sovjet-Unie en de andere staten de clausule bevatte, zich niet te mengen in de binnenlandsche aan gelegenheden van andere landen, een toe zegging, die tot dusver nog altijd gebro ken is. Voorts wijst men in Berlijnsche politieke kringen er op, dat het verdrag niets bevat over de werkelijke vorming der grenzen Nachteliike bomaanvallen ARTIKEL VAN GOEBBELS IN „DAS REICH". Minister ór. Goebbels schrijft in een ar tikel in het weekblad „Das Reich", dat de oorlog voor de vijanden in een stadium gekomen is, waarin zij ieder middel wil len aanpakken om den oorlog, in weerwil van al hun wanhopige kansen, misschien toch nog tot een draaglijk resultaat te brengen. In Engeland, zoo schrijft de mi nister verder, zou niet een Churchill aan het roer moeten zitten, wanneer Londen niet zou willen probeeren om door een nietsontziende terreur dat te bereiken, wat voor de vijanden voor een fatsoenlijke en faire oorlogvoering geheel en al onbereik baar is. Churchill is blijkbaar in een ra zende woede over zijn tot dusver geleden militaire nederlangen en ondanks al het geschreeuw niet in staat om voor het ont lasten der bolsjewisten in West-Europa een tweede front te vormen. Hij weet even goed als wij, dat hem bij een landingspo ging in een of ander deel van het continent een ontvangst bereid zou worden, die voor Engeland in korten tijd tot een tweede en nog erger Duinkerken zou leiden. Er blijft hem niets anders over dan met dreigemen ten te schermen en de dagelijks dringen- aer wordende eischen der bolsjewisten op oer. minder gevaarlijke wijze te bevredigen. Zijn afbetaling bestaat in de nachtelijke aanvallen van de Britsohe luchtmacht op de Duitsche bevolking. Het behoeft niet gezegd te worden, dat de hierdoor getrof fen Duitsche burgerbevolking van deze Britsche terreurmaatregelen bitter te lij den heeft, doch men vergist zich te Lon den, wanneer men meent, dat men door terreur het Duitsche moreel zou kunnen breken. Even onzinnig is de Engelsche ver onderstelling, dat men door dergelijke ter roristische aanvallen onze bewapen ings- en voedselvoorzienings-industrie beslissen de slagen zou kunnen toebrengen. Daarbij overschrijden de verliezen der Engelschen bij hun nachtelijke aanvallen in aanzien lijke mate het contingent, dat zij zich kun nen permitteeren. Wanneer Churchill door een kunstmatig opschroeven van het aan tal aanvallende vliegtuigen het percentage neergeschoten vliegtuigen tracht te ver minderen, dan kan hij ons hiermede niet bedriegen. Overigens, zoo verklaart dr. Goebbels tenslotte, worden de slagen, die de Engel schen ons toebrengen, prompt en nauwkeu rig terugbetaald. Het ligt in het wezen van de terreur, dat zij uitsluitend door terreur gebroken kan worden, en door toegeeflijk heid slechts aangewakkerd wordt. Hoe smartelijk ook een voor de cultuur gevoelig mensch de verliezen van de oude eerbiedwaardige historische- en kunstge- denkteekenen niet alleen in Lubeck, Ros tock en Keulen, doch ook in Bath. York en Canterbury voelt, toch komen zij niet op onze rekening, doch op die van dien snoo- den misdadiger, die op het oogenblik aan het hoofd van het Britsche Empire staat. Niet alleen het Britsche Empire, de ge heele beschaafde menschheid moet dit feit duur betalen en waren wij er niet. dan zou de cultureele wereld dit met haar on dergang moeten betalen. Verklaring van Bose. De Indische nationalistenleider Soebhas Chandra Bose, heeft Vrijdag ten overstaan van vertegenwoordigers der Duitsche en buitenlandsche pers op een receptie, uit gaande van staatssecretaris Keppler en den leider der persafdeeling var het ministe rie van buitenlandsche zaken, gezant dr. Schmidt, eenige verklaringen afgelegd. Mijn besprekingen met Hitler en Mus solini, aldus Bose, moeten natuurlijk ver trouwelijk worden behandeld, maar ik kan volkomen eerlijk zeggen, dat zij evenals het hoofd der Japansche regeering de beste vrienden zijn, die het Indische volk bezit in zijn strijd tegen het Britsche Imperium. Bose zei, voorts, dat zijn reis van Indië raar Berlijn in het geheel geen groote moeilijkheden had teweeg gebracht, die men had kunnen verwachten. Groot-Brit- tannie en zijn Secret Servict kunnen de lange grenzen van Indië niet meer bewa ken. Als het oogenblik gekomen is, kan nie mand mij beletten naar Indië terug te kee- ren. Dat ik thans hier ben, is een uitvloeisel van den wensch van een zeer groot deel van' het Indische volk en al wat ik na mijn vertrek uit het vaderland heb ondernomen, heeft volledigen steun bij hen gevonden. Ik verkeer in voortdurend contact niet alleen met de publieke opinie in Indië, maar ook met de personen en kringen, wier hulp en steun ik noodig heb voor on ze nationale bevrijding. Ik voel mij dienaar der Indische natie en mijn taak is op het oogenblik voorop te trekken in den strijd voor Indië's onafhan kelijkheid. Zoodra het Indië's tijd is, zal het Indische volk moeten beslissen, wel ken regeeringsvorm het wenscht en wie den toekomstigen Indischen staat zal be sturen. Bose waarschuwde de persvertegenwoor- van de Sovjet-Unie. Formeele annexatie en territoriale machtsuitbreiding worden gecamoufleerd door politioneele functies. De Gepeoe zal in Europa het woord voe ren. Bij verdrag is thans reeds vastgesteld een Engelsch-Bolsjewistische politiebe- wind voor Europa. Ten slotte verklaarde men in Berlijnsche politieke kringen, dat het verdrag van de Sovjet-Unie met Londen en Washington niets vermag te veranderen in de buiten gewoon kunstige politieke en militaire po sitie der landen van het driemogendhe denpact. digers zich niet door de Britsche propagan da te laten influenceeren. Hij verzekerde, dat de overgroote meerderheid van het Indische volk de Britsche regeering vijan dig gezind is en hunkert naar verbreking van haar slavenketenen. Het fiasco van sir Stafford Cripps in Indië legde Bose aldus uit, dat Groot-Brit- tannië daardoor de laatste kans op verzoe ning met het Indische volk heeft verloren. Met het vertrek van Cripps uit Indië is naar de overtuiging van Bose het laatste stadium van den nationalen strijd van In dië begonnen. Sedert dien is de onrust in omvang en intensiteit toegenomen. Ik heb de overtuiging, aldus eindigde Bose, dat Indië nog in den loop van dezen corlog vrij zal zijn. Duitsche vorderingen bif Sebastopoi. Naar het opperbevel der weermacht me dedeelt, konden de Duitsche troepen den 11 en Juni tijdens verwoede gevechten in het vestinggebied rond Sebastopoi, op nieuw vorderingen maken. De Duitsche successen zijn des te opmerkelijker, daar de vijand het rotsachtige gevechtsterrein met zijn talrijke kloven en holen, volko men heeft uitgebuit voor het aanleggen van veld- en artilleriestellingen, zoodat sechts directe treffers in staat zijn deze te vernietigen. In het havengebied van Sebastopoi zijn benzineopslagplaatsen en munitiedepots in vlammen opgegaan. Duitsche jagers, die slechts hier en daar bolsjewistische jacht vliegtuigen ontmoetten, hebben volgens tot nu toe ontvangen berichten, vier vijan delijke vliegtuigen neergeschoten. Op de ravitailleeringswegen en spoorlijnen der bolsjewisten ten oosten van Charkof heb ben Duitsche gevechtsvliegtuigen, automo bielen en rollend materiaal vernield. Vol gens tot nu toe ontvangen berichten heb ben Duitsche jagers in den zuidelijken sector van het oostelijk front twintig vijandelijke vliegtuigen neergeschoten, waarbij drie Duitsche toestellen verloren gingen. In aanvulling op het weermachtbericht verneemt het D.N.B. van militaire zijde nog het volgende: In het aanvalsgebied van Sebastopoi ligt het initiatief stevig in handen van de Duitsche leiding. De gevechten voor Se bastopoi hebben een stadium bereikt, dat men het knagen aan den vestinggordel zou kunnen noemen. Van bijzondere beteeke- nis voor de gevechtshandelingen is het voortdurend krachtige ingrijpen van de Duitsche luchtmacht, wier voortdurende aanvallen op de diepe vestingwerken niet slechts militaire successen voorbereid en bereikt hebben, doch die reeds aan den kant van den vijand tot nsycholoeische overwegingen aanleiding hebben gegeven. Indien men daar zegt, dat de Sowietrussen reeds gedwongen ziin om zelfmoordcolon nes in het veld te brengen, dan kenmerkt alleen deze formuleering reeds de positie van den verdediger. HET ITALIAANSCHE WEERMACHTSBERICHT. Het Itaiiaansche weermachtsbericht van gistermiddag luidt: „De stelling Bir Hacheim, die krachtig georganiseerd was en hardnekkig verde digd werd, is gisterochtend stormender hand door de Itaiiaansche en Duitsche ge motoriseerde infanterie genomen. De aan val werd voorafgegaan door een hevig en geconcentreerd artillerievuur en gesteund door een massale actie van sterke afdee- lingen der luchtmacht. Het aantal krijgsge vangenen bedraagt meer dan 2000, de buit is aanzienlijk en bevat een groot aantal kanonnen en andere strijdmiddelen, die voor het meerendeel intact zijn. Op een beperkt gedeelte van het gevechtsterrein heeft men de lijken van meer dan 1000 vijandelijke soldaten gevonden. Een klein deel van het garnizoen, dat vooral uit Fran- sche rebellen bestond, zocht zijn heil in de vlucht, doch het werd zonder ophouden door de bommenwerpers der Spilmogend- heden achtervolgd en bestookt en leed daarbij zeer zware verliezen aan menschen en materiaal. Een aanval van Britsche gepantserde strijdkrachten ten Noorden van Bir Ha cheim werd afgeslagen door de divisie Axiete, welker artillerie door een buiten gewoon doeltreffend en nauwkeurig vuur up zeer geringen afstand de poging der vijandelijke tanks verijdelde, die voor een groot deel vernield werden. De luchtmacht opereerde ook boven het gebied achter de vijandelijke linie, waar een aanzienlijk ge tal gepantserde auto's en voor de ravitail leering dienstdoende voertuigen in brand geraakte of beschadigd werd. Bij luchtge vechten schoten Duitsche jagers vijf Brit sche vliegtuigen neer. In de Middellandsche Zee hebben wy een torpedobootjager verloren, die door den vijand getorpedeerd werd en zonk. Een andere bodem van dezelfde tonnage zonk na op een drijvende mijn te zijn geloopen. Een groot deel der bemanning werd gered. De nagelaten betrekkingen zijn verwittigd. Het aantal dooden tengevolge van den vijandelijken luchtaanval op Tarente is van 20 tot 41 gestegen. De enkele bommen, die iii den afgeloopen nacht op de omgeving van Tarente werden geworpen, hebben geen schade veroorzaakt en geen verliezen". DE STRIJD OP MADAGASCAR. Volgens te Vichy ontvangen telegrafi- Ische berichten uit Tananarive hebben de Britsche strijdkrachten, die de plaatsjes Sambava en Vohemar hadden bezet, zich weer uit deze plaatsjes teruggetrokken. V Victorie Duitschland wint voor Europa op alle fronten 27 koopvaardijschepen en een jager lot zinken gebracht HOOFDKWARTIER VAN DEN FUEH- KER, 13 Juni. D. N. B.). Het Opperbevel der Duitsche weermacht deelt mede: „In hardnekkige, soms dagenlange ge vechten tegen krachtig verdedigde con- vooien en bij aanvallen op de door de Amerikaansche vloot beschermde scheep vaartroutes, hebben Duitsche duikbooten opnieuw 27 schepen, met een gezamenlij- ken inhoud van 149.200 ton, en een torpe dobootjager tot zinken gebracht. Daardoor heeft de vijand, met inbegrip van de in de weermachtsberichen van 10 tot 12 Juni gemelde successen op den At- lantischen Oceaan, aan de Amerikaansche Oostkust, in de Caribische Zee, voor het Panamakanaal en in de Middelandsche Zee door de operaties van Duitsche duik booten in de laatste zes dagen 40 schepen, met een gezamenlijken inhoud van 212.200 ton, en een torpedobootjager verloren." De strijd in het Oosten. JAPANNERS NEMEN BEDRIJVEN IN NED.-INDIë OVER. Vernomen wordt, dat Japansche firma's zoo spoedig mogelijk vergunning zullen krijgen tot het overnemen van de leiding van verscheiden fabrieken op Java, die vroeger werden gedreven door onderda nen van vijandelijke mogendheden en on der militair toezicht hebben gestaan. De Kininefabriek te Bandoeng wordt thans gedreven door de Takenaga maat schappen, de montagefabriek van General Motors te Tandjong Priok door de Tojoda automaatschappij en de bandenfabriek van Good Year door de Japansche banden maatschappij. DE JAPANSCHE LANDING OP DE ALEOETEN. Volgens een extra-bericht van den Brit- schen nieuwsdienst uit New York heeft het Amerikaansche departement van ma rine bekend gemaakt, dat de Japanners op de Aleoeten zijn geland. AMERIKAANSCHE VERLIEZEN ERKEND. Volgens een bericht van den Engelschen nieuwsdienst uit Washington heeft het Amerikaansche departement van marine Vrijdag een rapport over den slag in de Koraalzee gepubliceerd. Daarin wordt het verlies van de Ame rikaansche tankboot Neosho en van den escorteerenden torpedojager Sims (1570 t.) benevens het verlies van het vliegtuig moederschip Lexington (33.000 ton) er kend. DE STRIJD IN CHINA. De Japansche troepen, die Donderdag middag Linhsien in het noorden van de provincie Honan hadden ingenomen, trok ken naar het noordwesten en hebben gis terochtend 1000 Chineezen van de nieuwe derde divisie van het centrale leger 12 K.M. ten noorden van Linhsien verplet terd. Andere Japansche afdeelingen ver sloegen 500 man vijandelijke troepen op 20 K.M. ten westen van Linhsien. Jowoe bezet. Japansche troepen, die in de derde Tsjoenkineesche oorlogszone in de provir»- cie Tsje Kiang opereerden, hebben Don derdag de grens der provincies Tsje Kiang en Kiangsi bereikt en des avonds de grensplaats Jowoe bezet. Engelsch bedrog jegens Europeesche zeelieden. De beide Noorsche zeelieden, die er on langs in geslaagd zijn, bij een Duitsche luchtaanval op een naar Moermansk va rend Amerikaansch schip naar hun woon plaats in het Noorden van Noorwegen te ontkomen, hebben een opmerkelijke be- drogpleging onthuld, welke de Engelschen in hun nood jegens Europeesche zeelieden bedrijven. De beide Noren waren zeer verbaasd, dat zij na hun aanmelding bij de Noorsche overheid, niet tot den militairen dienst ge noopt werden. Toen men hun verklaarde, dat geen enkele Noorsche zeeman tegen zijn vrijen wil op Duitsche oorlogsschepen of op Noorsche koopvaarders onder Duit sche controle dienst doet, waren zij zeer verrast. Het bleek, dat de Engelschen met infamen leugens de Noorsche, Deensche en Nederlandsche zeelieden in hun dienst pro beeren te weerhouden van de terugkeer. Tegenover deze kwaadaardige bewering, die van Engelsche zijde tegenover eiken Europeeschen zeeman bij elke gelegenheid die zich voordoet, gedaan wordt, staan grootsche beloften. Na den oorlog, zoo zei den de Noren thans in Oslo, belooft men den Europeeschen zeelieden land en huizen in Canada, wanneer zij afzien van hun te rugkeer naar Europa. Naar opvatting der beide Noren vat men deze beloften echter algemeen op vor wat zij zijn n.l. een lok aas, om goedgeloovigen te verlokken tot de steeds gevaarlijker wordende vaart in dienst van Engeland. TWEE BERGBEKLIMMERS VERONGELUKT. In de berggroep van Marmolata zijn twee bergbeklimmers verongelukt. De mannen, die ervaren bergbeklimmers wa ren, hadden het plan een top te beklim men, toen een van hen tijdens den tocht kramp kreeg en in de diepte stortte, waar hij den dood vond. Nadat een reddingsbri- C. M. van Hamersveld, Directeur. Th. Wilmer, Hoofdredacteur. AARDBEIENPLUK. Ik wacht op de zachte vrucht van den grond, Die de landman my heeft beloofd, Zoo rood en zoo week als een meisjesmond Met den geur van het levende ooft. De grond, waar het groeit is zoo zwart als de nacht, Dat de aarde mij wel eens verdroot, Maar 't is ook de grond, die mijn lichaam wacht, En de vrucht, die eruit komt, is rood. Men zegt ons: de grond is zoo gul en zoo rijk, Men delft er zilver en goud, Maar wat is van beiden het aardsche slijk? En zilver is altijd koud. Maar tusschen de bedden knielt nu een man, Met een harde en eeltige hand, Die zamelt de vruchten, wat krijg ik ervan? De ziel van den grond in een mand. Als ik daar zou knielen alleen op dien grond En tusschen die vruchten van God, Ik proefde ze dan met mijn eigen mond, En met maling aan 't vijfde gebod. En dan zou ik denken aan 't laatste moment, Dat ik toevertrouwd word aan den schoot Dier aarde, die zulke vruchten kent En die vruchten, die vruchten zijn rood. V.t gade den verongelukte hadden gevonden, begaven twee leden van deze brigade zich naar het dal om het treurige nieuws te vertellen. Tijdens dezen terugtocht gleed echter een der mannen uit en viel even eens te pletter. Zijn kameraad, die hem nog poogde te redden, werd meegesleurd, doch had echter het geluk op het uitsteek sel van een rots te blijven hangen. Hij be kwam zware, doch niet levensgevaarlijke verwondingen. BINNENLAND ARBEIDSDIENSTPLICHT. In aansluiting op het courantenbericht van 10 Juni 1942 betreffende verzoeken om uitstel c.q. vrijstelling van arbeids dienstplicht wordt volledigheidshalve nog medegedeeld, dat met belanghebbenden uitsluitend bedoeld werden de studenten of a.s. studenten aan een universiteit of hoogeschool en zij, die in aanmerking wen schen te komen voor een aanstelling in openbaren dienst of bij het bijzonder on derwijs. z Zij, die reeds in overheidsdienst werk zaam zijn en uitstel of vrijstelling van den arbeidsdienstplicht wenschen, dienen zoo danige verzoeken te richten aan den waar nemend secretaris-generaal van het depar tement van algemeene zaken, bureau Ar beidsdienst, Laan Copes van Cattenburih 28, te 's-Gravenhage. RECHTSTOESTAND DER WETHOUDERS. De burgemeester van Utrecht deelt in het Gemeenteblad mede, dat binnenkort vijf nieuwe bezoldigde wethouders be noemd zullen worden. Aangezien zij wor den beschouwd als gemeente-ambtenaren in den zin van de Ambtenarenwet 1929, heeft de burgemeester een aantal beslui ten genomen, om hun rechtstoestand te regelen. Tot burgemeeester van 's-Gravenhage is benoemd prof. mr. dr. H. Westra, hoog leeraar in de rechtswetenschappen aan de Rijksuniversiteit te Utrecht. - Prof. Westra in zijn werkkamer. Polygoon-Noske-Pax Holland m.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1942 | | pagina 1