DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
De strijd op den
Stillen Oceaan
Momentje
DONDERDAG 11 JUNI 1942
33ste Jaargang No. 10273
S)e £eiebehe6ou^a/nt
Bureaux: Papengracht 32 - Giro 103003
Telefoon: Redactie 20015, Administr. 2C935
C. M. van Hamersveld, Directeur.
Th. Wilmer, Hoofdredacteur.
V Verlrouwen in de
toekomst
Wie geen vertrouv/en heeft in de toe
komst is een beklagenswaardig mensch.
Men moet vertrouwen hebben in wat de
komende jaren den mensch en zullen bren
gen. We behooren tot het blijkbaar zeer
kleine getal der onwetenden, die niet in
staat zijn, te voorspellen, wanneer de oor
log is geëindigd, hoe lang de strijd nog zal
voortduren. Maar dit weten we wel: dat
de strijd zéker eindigen zal, dat de oor
logsperiode zal worden gevolgd, al dan
niet onmiddellijk, door een tijd van vrede.
En dan zijn er menschen, die u weten te
verzekeren, dat er óók in dien tijd van
vrede nog droeve malaise, armoe en gebrek
zal heerschen. Lie helderzieners kunnen
echter, als zij wat ze beweren ook willen
bewijzen, een dergelijke verzekering niet
geven. Men kan van de toekomst op eco
nomisch gebied wel iets weten. Dat we
b.v. veertien dagen na den oorlog niet weer
een taxi zullen kunnen opbellen, orri ons
voor twee dubbeltjes van het eene einde
van de stad naar het andere te rijden, is
zeker. Wat minder gemak en genot, dan
in het verleden, zal trouwens heelemaal
geen ramp zijn. Het is toch een vaststaand
psychologisch feit, dat een overvloed van
gemak en genot maar al te gemakkelijk
het hart verhardt voor het mèdelijden met
medemenschen. Maar zeker is het óók,
dat het na den oorlog, als de wereld-gang
weer normaal wordt, iederen dag, voor-
loopig althans, economisch beter zal wor
den!
Dit wat de economische toekomst be-
betreft; ook voor het geestelijk leven der
menschen het belangrijkste! mo
gen goede verwachtingen worden gekoes
terd. Deze tijd zal ons allen toch wel iets
geleerd hebben!
Men moet vertrouwen hebben in de toe
komst. In de toekomstvan ons leven op
aarde. Maar: de christen, die niet dwaas
kortzichtig is, schouwt, veel verder en wij
der. Hóe de toekomst hier op aarde ten
slotte ook moge zijn, er wacht ons een ein-
delooze toekomst.Er spant zich boven
ónze hoofden uit een oneindigheid....
De christen moet hébben eëti Sterk en
blij, een rotsvast Godsvertrouwen!
Hij moet kunnen zeggen met den
Psalmist:
Vertrouw rustig op God, mijn ziel,
Want van Hem komt mijn heil;
Hij alleen is mijn rots en mijn redding,
Mijn toevlucht; nooit zal ik wankelen!
Psalm 62 (61).
In dat rustige vertrouwen zal de chris
ten de moeilijkheden van het leven weten
te dragen, ver daar boven uit schouwend.
In dat verzekerde, heerlijke Godsvertrou
wen zal de mensch sterk staan!
DE MOORD OP EEYDRICH.
Naar blijkt uit een officieele bekendma
king, zijn bij het onderzoek naar de moor
denaars van Heydrich onwraakbare aan
wijzingen gevonden, dat de bevolking van
het dorpje Liditz bij Kladno hulp en steun
heeft verleend aan den kring van moge
lijke daders. Deze bewijzen zijn ondanks
ondervraging zonder medewerking der
dorpsbewoners geleverd. In het plaatsje
zijn voorts staats vijandige drukwerken,
opslagplaatsen van'wapens en munitie en
een geheime zonder gevonden. Ook bevindt
een aantal dorpsbewoners zich in het bui
tenland in actieven dienst van den vijand.
Tegen het plaatsje met zijn 483 zielen zijn
strenge maatregelen genomen.
SUNER NAAR ITALIë.
De Spaansche minister van buitenland-
sche zaken, Serrano Suner, is Woensdag
avond met zijn echtgenoote naar Italië
vertrokken, waar hij de persoonlijke gast
zal zijn van den Italiaanschen minister van
buitenlandsche zaken en diens vrouw.
De actie tegen de Aleoeten
DE JAPANSCHE AANVALLEN OP
DUTCH HARBOUR EN DE
MIDWAY-EILANDEN.
Kapitein Hideo Hiraide, chef van' de
persafdeeling der marine van het Japan-
sche hoofdkwartier heeft in een radiorede
de aanvallen op Dutch Harbour en de
Midway-eilanden gevoelige slagen genoemd
voor het Amerikaansche vasteland, waarbij
tegelijkertijd Japan's verdedigingsoorlog
2500 zeemijlen naar het Oosten werd ver
legd. Hij zeide verder, dat in de toekomst
de operaties der Japansche marine door
steeds toenemende activiteit zuilen worden
gekenmerkt. De strategie van admiraal
Yamamoto bij de operaties in den Stillen
Oceaan zij er op gericht geweest de
vijandelijke vliegtuigmoederschepen te
vernielen. Met dat doel heeft hij een aan
val op de Midway-eilanden ondernomen
en een vijandelijke marineformatie, be
staande uit vliegtuigmoederschepen, aan
gepakt. Toen de vijand niet wilde vechten,
hebben Japansche vliegtuigen den strijd
naar den vijand gebracht en ten slotte
twee Amerikaansche vliegtuigmoedersche
pen van het type „Enterprise" en „Hornet"
tot zinken gebracht.
De Japansche actie tegen de Aleoeten
heeft het steunpunt van den vijand ver
nield, van waaruit deze Japan kon aan
vallen. Zooals gewoonlijk, aldus Hiraide,
beweren de geallieerden, dat zij een groo-
te overwinning hebben behaald en dat de
Amerikaansche vloot bij de Midway-eilan
den twee Jaoansche vliegtuigmoedersche
pen tot zinken gebracht, twee andere
zwaar beschadigd, en drie slagschepen tot
zinken gebracht heeft. Hiraide verklaarde,
dat het verwonderlijk is, dat de vijand
niet in staat is de Japansche marine-een
heden landingen en het bezetten van de
Westelijke Aleoeten te beletten zijn
eigen gebied of te verhinderen, dat de
Japanners Sydney en Newcastle beschie
ten, zooals uit buitenlandsche berichten
blijkt ten tijde van den aanval op de Mid
way-eilanden. Hij zeide verder, dat derge
lijke overdreven propaganda slechts dient
om de Japansche overwinning te bevesti
gen. De pogingen van den vijand het ver
lies te bemantelen doen komisch aan. De
Jaoansche strijdkrachten konden de Wes
telijke Aleoeten bezetten, omdat de vijand
niet in staat was versterkingen naar het
Noorden te zenden wegens den zwaren
aanval der Japanners op de Midway-eilan
den.
Zeggend, dat de Japansche marine nooit
een schip verliest zonder den vijand nog
grootere schade toe te brengen, verklaar
de Hiraide, dat de Japansche marine voor
nemens is de overgebleven vijandelijke
vliegtuigmoederschepen te vernielen en
indien deze taak, ondanks verliezen, ten
uitvoer kan worden gebracht, heeft de ma
rine haar doel bereikt. Hij wees er op, dat
de operaties der marine de internationale
datumlijn overschreden en het Oostelijke
deel van de Stille Zuidzee hebben bereikt
en dat het bezetten van de Westeliike
Aleoeten het zwaard op de keel van den
vijand heeft geplaatst.
AMERIKA HEEFT NOG SLECHTS TWEE
VLIEGTU11ÜMOEDERSCHEPEN OVER.
In commentaren op het bericht van het
Japansche hoofdkwartier, volgens hetwelk
de Japansche marine twee Amerikaansche
vliegtuigmoederschepen van het type „En
terprise" en „Kornet" bij de Midway-
eilanden tot zinken heeft gebracht, wordt
door waarnemers naar voren gebracht, dat
de Ver. Staten, die voor het begin van den
oorlog zeven vliegtuigmoederschepen beza
ten, thans nog slechts twee daarvan over
hebben. Er wordt op gewezen, dat de Ja
pansche vloot tevoren reeds drie Ameri
kaansche vliegtuigmoederschepen in den
grond heeft geboord, nJ. een van de York-
townklasse, een van de Saratogaklasse,
beide in den slag in de Koraalzee, en een
van de Lexingtonklasse, die op 12 Januari
ten Westen van Hawaii tot zinken werden
gebracht. Waarschijnlijk, zoo verluidt te
Tokio, zullen de Ver. Staten thans het
verbouwen van koopvaarders tot vliegtuig
moederschepen bespoedigen, teneinde de
lacunes op te vullen, echter is de capaci
teit van de verbouwde schepen veel ge
ringer.
JAPANSCHE DUIKBOOTEN VOOR
ZUID AFRIKAANSCHE KUST.
Het Zuid-Afrikaansche ministerie van
marine heeft gisteren in een communiqué
toegegeven, dat de haven van Durban, ge
legen aan de kust van Natal, door de Ja
pansche duikbootvloot vrijwel geblok
keerd is.
Men heeft geconstateerd, dat verschei
dene Japansche duikbooten voor de haven
kruisten en in korten tijd drie schepen tot
zinken hebben gebracht.
Deze officieele mededeeling, die in Zuid-
Afrika groote opwinding heeft veroor
zaakt, heeft onmiddellijk militaire maatre
gelen tot gevolg gehad. Zoo is de stad
Durban geheel verduisterd, evenals het
kustgebied tot een diepte van 70 kilo
meter.
In militaire kringen te Kaapstad hecht
men groote beteekenis aan deze Japansche
operaties aan de Oostkust van Zuid-Afri-
ka. Men wijst er op, d«t de Japansche
vloot waarschijnlijk van plan is de geal
lieerde scheepvaartroute om de Kaap
krachtig aan te vallen. Zooals bekend wor
den alle materiaal- en troepentransporten
r,aar het „Midden-Oosten" en Britsch-
Indië om de KasD geleid, sedert Middel-
lanclsche Zee en Suezkanaal daarvoor niet
meer gebru'kt kunnen worden.
Het opduiken van Japansche oorlogssche
pen op deze route is natuurlijk een zware
slag voor de versterkin" der Britsche
strijdki achten in Britsch-Jndië en voor het
vervoer van Amerikaansch oorlogsmate
riaal naar de troepen in het „Midden-Oos
ten".
KAART VAN PELT
Groote omsingelingsstrijd
in Noord-Afrika
Men seint uit Berlijn d.d. 10 Juni aan
de „Tijd":
Het is opvallend, dat het Duitsche opper
commando in zijn mededeelinigen over den
strijd in Noord-Afrika nog terughoudender
geworden is dan voor eenige dagen. In de
persconferentie van buitenlandsche jour
nalisten deelde de militaire spreker
Woensdagavond echter mede, dat de strijd
krachten van Rommel haar strategische
bewegelijkheid behouden hebben. Tevens
werd medegedeeld, dat wederom aanzien
lijke Britsche strijdkrachten omsingeld
zijn. Zooals bekend, heeft deze strijd reeds
tweemaal tot geslaagde omsingelingsge
vechten geleid, welke, zooals Zondag j.l.
medegedeeld werd, in het totaal tiendui
zend Britsche soldaten tot capitulatie
dwongen. De thans ingesloten troepen heb
ben alleen nog maar door de lucht verbin
ding met het front. Daar van Britsche zij
de alle krachten in het. werk gesteld wor
den om de omsingelde manschappen door
middel van vliegtuigen te ravitailleeren,
worden momenteel boven de woestijn vrij
hevige luchtgevechten geleverd.
De verklaring van Londen, dat de slag,
die moment; :1 in Liibye geleverd wordt,
de grootste veldslag is, welke tot dusverre
in de woestijn geleverd werd, wordt te
Berlijn bevestigd. Beide partijen hebben
zeer sterke troepen en groote hoeveelhe
den oorlogsmateriaal geconcentreerd en in
den strijd geworpen. Overigens deelt Ber
lijn de meening van Londen niet, dat de
huidige slag in Libye beslissend zou zijn
voor den veldtocht in Noord-Afrika. Deze
restrictie vloeit niet voort uit bezorgdheid
om den afloop van den strijd, maar uitslui
tend uit het feit, dat de huidige gevechten
beschouwd moeten worden als een element
van het streven der spilmogendheden naar
de definitieve heerschappij in de Middel-
lanasche Zee.
Over 'het directe strategische doel van
het offensief der Duitsche en Italiaansohe
strijdkrachten laat men zich in Berlijnsche
militaire kringen niet uit. Wel werd Dins
dagavond verklaard, dat een eventueele
verovering van de vesting Tobroek niet het
eenige of voornaamste doel van Rommel's
offensief is.
Lettend op het uiteindelijk doel, n.l. de
verovering der 'heerschappij in de Middel-
landsche Zee, kan het offensief van Rom
mel de volgende strategische bedoelingen
hebben;
1. Een aanzienlijke verzwakking van den
vijand aan menschen, wapenen en mate
riaal. Een dergelijk afimattingssucces is
daarom van belang, omdat de ravitaillee
ring van de troepen van Rommel geen pro
bleem meer is. Weliswaar hebben de En
gelschen van Egypte uit een kor teren ra-
vitailleeringsweg, maar elke aanvulling
moeten de Britten aanvoeren via den lan
gen en gevaarlijken weg rondom Afrika.
2. Verder is bet van groote beteekenis,
wanneer door middel van de huidige ge
vechten de werkelijke sterkte van dien
vijand vastgesteld kan worden. Dit geldt
niet alleen voor de sterkte der Engelschen
aan troepen en materiaal, maar ook voor
het moreel der Britsche troepen.
3. Ook is het mogelijk, dat Rommel
streeft naar een frontcorrectie om betere
stellingen te betrekken voor latere opera
ties. 4
4. Verder moet het niet uitgesloten .ge
acht worden, dat Rommel slechts de land
macht der Engelschen in Noord-Afrika in
bedwang wil houden. Deze tactiek der spil
mogendheden heeft reeds vroeger tot groo
te successen geleid; men denke slechts aan
de acties tegen het steunpunt Malta, dat
zijn beteekenis voor Engeland zoo goed
als verloren heeft, en aan de maatregelen
der spilmogendheden ter zee, die van dien
aard zijn, dat de offensieve kracht der
Britsche vloot gebroken is.
DE STRIJD OP MADAGASCAR.
Men bevestigt te Vichy, dat kleine Brit
sche afdeelingen op Madagascar de haven
Bohemar, op 200 kilometer ten Zuidoosten
van Diego. Suarez, en Ambilobe, honderd
kilometer ten Zuiden van deze stad gele
gen, hebben bereikt.
HET ITALIAANSCHB
WEERMACHTSBERICHT.
Het Italiaansohe weermachtsbericht van
gistermiddag luidt:
In verschillende sectoren van de Marma-
rische woestijn is ook gisteren verbitterd
gestr&den. Vijandelijke tegenaanvallen, die
door gepantserde eenheden werden ge
steund, zijn met gevoelige verliezen voor
den vijand afgeslagen. De luchtmacht liet
den vijand geen rust, bombardeerde zijn
verdedigir.«.;stellingen en beschoot zijn
aanvullende colonnes met de boordwapens.
Italiaansohe en Duitsche jachtvliegtuigen
ontwikkelden een levendige activiteit. In
succesrijke luchtgevechten schoten zij 17
Ciirtiss-toestellen neer. Van onze machines
zijn er twee niet teruggekeerd.
De vliegvelden van Micaibba en La Ve-
nezia werden door formaties bommenwer
pers aangevallen. Boven Malta verloor de
Engelschc luchtmacht in luchtgevechten
mei de jachiformaties der Asmogendheden
vijf toestellen. Engelsche vliegtuigen wier
pen opnieuw brisant- en brandbommen op
Tarente. Drie woonhuizen stortten in. Er
ontstonden eenige branden, die spoedig
werden bedwongen en gebluscht. Tot dus
ver zijn aan slachtoffers 20 dood en en 74
gewonden geconstateerd. De bevolking
legde een voorbeeldige houding aan den
dag.
On.z>e op den Atlantischen Oceaan ope-
reerer.de duikbooten onder bevel van den
fregatkapitein Enzo Grossi, corvetkapitein
Luigi Longanesi Caltani en den luitenant
ter-zee eerste klasse Marco Revedin hebben
vijandelijke koopvaardijschepen met een
totalen inhoud van 38.000 ton tot zinken
gebracht, waarvan 27.00 ton aan tankboo
ten.
NOODUITKEERING VAN HET
ARBEIDSFRONT
De centrale persdienst van het N.A.F.
meldt:
„Artikel 8 van het Huishoudelijk Regle
ment van het N.A.F. opent de mogelijk
heid van ondersteuning in geval van nood.
Ook hierin komt de tegenstelling met het
verleden tot uiting. De leden van het Ne-
derlandsche Arbeidsfront vormen tezamen
een gemeenschap, waarvan de beteekenis
ver uit gaat boven die van een vakorgani
satie. Geheel in overeenstemming hierme
de kan ieder dan ook aanspraak maken op
een grootere behartiging van zijn belan
gen ,dan voortvlöeit uit zijn vak of be
roep. Het saamhorigheidsgevoel moet
overal, waar dit mogelijk is, tot uiting ko
men. Wat vandaag den één kan overko
men, kan morgen den ander te beurt val
len. Allen hebben de gezamenlijke plicht,
hulp te bieden, waar de enkele werker den
bijstand van anderen behoeft. De finan-
cieele zorgen en moeilijkheden in het ge
zin van iederen werker, zijn tevens de zor
gen van de gemeenschap, waartoe deze
werker behoort. Dit is de grondgedachte,
waaruit de „nooduitkeering" geboren is.
Een nadere omschrijving van wat onder
..nooduitkeering" wordt verstaan, is in ar
tikel 8 niet gegeven. Hierdoor is een zeer
ruime begrenzing mogelijk. Alle gevallen,
die niet kunnen worden thuisgebracht on
der de andere ondersteuningen als invali-
diteits- en ouderdomsondersteuning, over-
lijdensuitkeering e.d., doch niettemin drin
gend om oplossing vragen, kunnen behoo
ren tot de fevallen als bedoeld in artikel 8.
De strekking van dit artikel is de mo
gelijkheid duidelijk te laten spreken, dat
ieder, die tenminste een jaar contributie
heeft' betaald, zich binnen de grenzen, die
de financieele leider van het N.A.F. stelt,
van hulp en bijstand zal kunnen verzeke
ren. Het saamhoorigheidsgevoel van iede
ren werker en den wensch in geval van
nood ook voor eigen gezin een beroep op
de gemeenschap te kunnen doen, doen hem
de noodzaak inzien, lid te zijn van het
Nederlansche Arbeidsfront".
BELEEFDHEID.
Nadat ik gisteren nog pas aan alle
vrouwen mijn nederige hulde heb ge
bracht, lees ik, dat in Berlijn een be
leefdheidswedstrijd is gehouden, die
in andere Duitsche steden navolging
heeft gevonden. Wat zegt u daarvan?
U kunt tegenover mij slechts stilzwij
gend uw gepeinzen over zoo iets heb
ben en de mijne zal ik u zeggen. Luis
ter dan! Het gaat er in dezen wed
strijd niet om vast te stellen, wie in
het algemeen beleefder is: een vrouw
of een man, men wil achterhalen wie
in bepaalde beroepsgroepen „de be-
leefdsten onder de beleefden" zijn.
Dat vind ik niet juist. Men begint
dus de onbeleefden, die het juist het
meest noodig hebben, uit te schakelen
en alleen de beleefden mogen mee
doen. En dan bepaalt men zich tot de
beroepsgroepen. Ook dat is onjuist.
Men vraagt zich dus af of de juffrou
wen in een banketbakkerswinkel be
leefder zijn dan de juffrouwen op het
telefoonkantoor. Maar die zijn in den
tegenwoordigen tijd geen van beiden
het beleefdst. Het beleefdst zijn de
klanten. Geen mensch kan zich meer
in beleefdheid uitputten dan de he-
dendaagsche klant, wien al zijn be
minnelijkheid, al zijn charme, al zijn
voorkomendheid met lepels vol van
zijn gelaat te scheppen is in zijn ge
sprek met de juffrouw uit de banket
bakkerswinkel. In Duitschland blijkt,
volgens de resultaten van den wed
strijd, het vrouwelijk personeel in
winkels het in beleefdheid te winnen.
Maar hier is zoo'n wedstrijd volmaakt
overbodig. De winkeldames zouden
hoe beleefd ook toch nog met een
straat-lengte door de klanten worden
geslagen.
BRANDENDE KWESTIES.
Hedenavond van 21.tot 21.15 uur
spreekt Max Blokzijl via den zender Hil
versum II in de serie „Brandende Kwes
ties" over „Wie wilde den oorlog niet?"
De aardbeienpluk uit de Kassen is in
vollen gang In Roelofarendsveen komt
men op Het oogenblik handen tekort
Polygoon-Sagers-Pax Holland m
De vóór- en achterzijde van het nieuwe bankbiljet van t 50.-, dat doo» de
Nederlandsche Bank in omloop zal worden gebracht
Nederlandsche Bank-Pax Holland m