DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN r Momentje DONDERDAG 4 JUNI 1942 33ste Jaargang No. 10267 f^e£clcbch^0oi4/ïcttit Bureaux: Papengracht 32 - Giro 103003 Telefoon: Redactie 20015, Administr. 20935 C. M. van Hamersveld, Directeur. Th. Wilmer, Hoofdredacteur. V Kweekschool voor sociale menschen Op den 4den Nederlandschen Katholie kendag" in 1928 zeide Henri Hermans in een redevoering o.m.: „Wanneer er nog een paradijs op aarde mogelijk is, dan kan men,het vinden aan den huiselijken haard"! Het is de uiterst moeilijke èn uiterst be langrijke taak van de ouders, om alles te doen, wat him feitelijk mogelijk is, opdat in het huisgezin door gezag, gehoorzaam heid en liefde karakters worden gevormd, om voor de maatschappij te kunnen reke- rien op sociale menschen, die weten te lei- aen en te volgen. Kolping de stichter van de St. Jo- sephsgezellenver. in Puitschland heeft deze wijze woorden geschreven: „De redding der wereld begint met het huisgezin en moet wel daarmee be ginnen, omdat het huisgezin de wieg van het menschdom is; omdat het" huisgezin de eerste opvoeder is van het menschdom; omdat aan den hui selijken haard het hoogste aardsche geluk of het pijnlijkst aardsch ongeluk zich nestelen kan. Geen aardsch geluk, dat opweegt tegen het huiselijk geluk, geen aardsch ongeluk, zoo pijnlijk, als een ongelukkig huiselijk leven. Ieder ander geluk of ongeluk blijft aan de oppervlakte, raakt den mensch meer aan de buitenzijde. Huiselijk geluk of •Ongeluk treft den mensch in de ziel; de gouden draad van den huwelijks- en familieband heeft God getrokken door het hart van den mensch." De echte sociale menschen waarover we gisteren schreven worden gevormd in de goed? huisgezinnen; in huisgezinnen, waar .Christus Koning is! Daar wordt beoefend de onderlinge lief de en de liefde voor noodlijdenden en hulp behoevenden buiten het gezin. Noch in da den noch in gesprekken wordt de liefde opzettelijk gekwetst. Er wórdt geofferd voor elkaar en voor anderen. De nieuwe tijd eischt sociale menschen, echte sociale menschen. De vaders en moe ders zullen die aan de maatschappij moeten gevSn. Het huisgezin kan zijn een kweek school voor sociale menschen. Een waar christelijk huisgezin is het. „Wat de samenleving vóór alles noodig heeft, is niet de sociale organisatie, maar den socialen mensch" al dus Henri Hermans in zijn reeds geciteer de rede. En hij vervolgde: „En de sociale mensch moet groeien uit de ziel van de moeder en het geweten van den vader, als de eik uit de vrucht". „Wanneer zich dan ook iemand opwerpt als redder der maatschappij, maar zijn huisgezin verwaarloost, weest er zeker van: hij verraadt ook het volk" waar schuwt Kolping. Van het huisgezin, van de vorming, de opvoeding door vader en moeder hangt too ontzaglijk veel af! De H. Franciscus zou eens verklaard hebben, dat, wanneer hij een engel en een priester ontmoette, hij eerst den priester zou groeten, maar wij kunnen ons voorstellen, dat van een priester is het woord: „ontmoette ik een engel en een brave moeder, mijn eerste groet zou voor de moeder zijn!" Het huisgezin, waar een christelijke vader en een christelijke moeder besturen, staat onder het Koningschap van Chris tus. Wat wil dat zeggen? Pater Mateo, de groote apostel voor de intronisatie van het H. Hart, heeft het ons meermalen ver klaard. Het is niet een mooi of minder mooi beeld op de eereplaats van de wo ning hoe voortreffelijk dit gebruik ook ismaar de liefde voor den Liefde-Ko- nin'g in het hart. De huisgezinnen, waar zóó Christus heerscht, zijn een kweekschool voor sociale menschen! IN EEN PAAR REGELS Naar vernomen wordt, zullen in de ko mende weken 10.000 Japanners van de Zuidzeekust van Amerika naar Arkansas worden overgebracht. De geëvacueerden worden ondergebracht in barakken. Naar uit Mexico gemeld wordt, is in een munitiefabriek van een staat in de na bijheid van Mexico-stad een zware ontplof- ding ontstaan. Het aantal slachtoffers is nog niet bekend. Generaal Varela heeft tijdens een groote nationale demonstratie te" Teruel den eersten steen gelegd voor den weder opbouw der stad. Teruel werd tijdens den Spaanschen bur geroorlog bij de omsingelingspoging van de roode legerleiding, welke door de troepen van Franco verijdeld werd, geheel ver woest. Tusschen Ponferra en Orense is een volle autobus in een ravijn gestort. Zeven personen werden daarbij gedood. Het bombardement van Parifs VERKLARING VAN MARION. De Fransche staatssecretaris van voor lichting, Marion, heeft Woensdagavond te genover de Fransche en buitenlandsche journalisten te Vichy de volgende verkla ring afgelegd: „Ten derden male heeft de Britsphe luchtmacht een hevig bombardement op het gebied van Parijs ondernomen. Na de sinds 18 maanden onafgebroken herhaal de verwoestingen van onze schoonste ste den aan het Kanaal en aan den Atlanti- schen Oceaan E^rest, Boulogne Le Havre, Duinkerken, Rouaan en Lorient heeft de Britsche luchtmacht thans besloten, haar zwaarste vernielingswerk op onze hobfdstad te richten. Het voorwendsel voor deze aanvallen is volgens de 'gegevens van de officieele Engelsche instanties en vol gens de»verklaringen van de in haar dienst staande Fransche agenten de noodzake lijkheid, om de voor Duitschland werken de fabrieken, onverschillig waar zij zich bevinden, stil te leggen. Wanneer dat waar is, waarom reserveert Engeland dan van de neutrale landen, die zich in het Europeesche bedrijfsleven hebben inge schakeld, zijn slagen alleen voor Frank rijk? Overigens, hoe veelvuldiger dergelij ke Britsche aanvallen worden onderno men, des te ondoeltreffender worden zij gemaakt door de verdedigingsmaatregelen op militair en economisch gebied, maar des te moorddadiger zijn zij tevens voor onze burgerbevolking en vooral voor onze arbeidende klasse. In werkelijkheid is het er Engeland om te doen, afleidingsma noeuvres te zoeken voor zijn in beide half ronden geleden herhaalde nederlagen. Voorts heeft het belang erbij, zijn-bolsje- wistischen bondgenoot de illusie van een tweede front te geven. Daarom richt het zijn aanslagen op laffe wijze tegen een vroegeren bondgenoot, die thans ontwapend is en niet de middelen bezit' om terstond terug te slaan. Op hetzelfde oogenblik voe gen de beroepsterroristen, die naar de be velen der bolsjewieken luisteren, hieraan hun aanslagen toe op leden van het bezet tingsleger, op Fransche. burgers, handela ren, ambtenaren on journalisten. Dergelij ke manieren zijn niet meer onderhevig aan de wetten van den oorlog, doch aan de organisatie van den collectieven en par ticulieren moord. Deze solidariteit in de misdaad der mannen van Londen en Mos kou bewijst minder hun kracht dan veeleer hun vrees. Tevergeefs zullen zij probeeren zich te verzetten tegen de nationale her rijzenis van Frankrijk, zooals die door maarschalk Pétain ondernomen wordt. Te vergeefs zullen zij probeeren. den burger oorlog over Frankrijk te laten komen. Als tolk van de openbare meening veroor deelt de Fransche regeering den moord, verafschuwt zij deze misdaden en zal ze niet vergeten". Japansche successen In China VERSCHEIDENE PLAATSEN BEZET. Eenheden van de Japansdie weermacht, die bij Tsjoetjau, komende van drie kan ten, vijf vijandelijke divisies Rebben om singeld, hebben nog meer terrein veroverd, zoo meldt Domei van het front in Tsje- kiang. Een Japansche af deeling heeft een punt op 10 K.M. ten Noorden van Tsjoets- jau bereikt. Van een Japansch steunpum in Kinang- si wordt gemeld, dat Japanséhe eenheden in het Noorden van deze provincie Woens dag Tsjiangsien, een belangrijke plaats veertig K.B. Zuid-Oostelyk van Nankang, hebben bereikt. Tsjiangsien, zetel van de provinciale regeering van Kiangsi, telt 10.000 inwoilers en is wegens zijn rijst- markt van beteekenis. Verder hebben Ja pansche troepen op 2 Juni Toetsjang ten Zuid-Oosten van Kianking bezet. Toets jang is een voor den vijand zeer belang rijk strategisch punt aan den Noordelij ken oever van het Pojang-meer. Ook hebben Japansche eenheden, die naar Domei meldt langs den spoorweg Han- kauKanton opereeren, Dinsdag Jints- jangtao in het Oostelijke deel van de pro vincie Kwantoeng veroverd. Voorts hebben na verbitterden strijd met vijandelijke strijdkrachten Japansche troe pen op 1 Juni Tansotingi bezet. Tevens hebben Japanners bij den opmarsch langs den spoorweg Kanto"Hankau in de pro vincie Kwantoeng Dinsdag de rivier Tokoei achter zich gelaten en de Noordelijk van deze rivier gelegen plaats Loengtonghsoe ingenomen. De Japanners hebben by de achtervolging van den vluchtenden vijand een aantal punten bij Joeanthanhau in de provincie Kwantoeng bezet. DUTCH HARBOR AANGEVALLEN. In een communiqué van het Amerikaan- sche departement van Marine wordt mede gedeeld, dat Dutch Harbor, de Amerikaan- sche havenstad op de Aleoeten, door vier Japansche bommenwerprs en 15 jachtvlieg tuigen is aangevallen. Dutch Harbor is een der belangrijkste Amerikaansche vlootsteunpunten op de Aleoeten. Het Amerikaansche departement van Ma rine heeft bekend gemaakt, dat in Dutch Harbor bij den Japanschen luchtaanval opslagplaatsen in brand zijn gev-logen. Er is echter geen ernstige schade aangericht. DE STRIJD OP MADAGASCAR. De door Reuter gefnelde inneming van het plaatsje Anovorano op Madagascar, 80 K.M. ten Zuiden van Diego Suarez, wordt van bevoegde zijde te J/ichy bevestigd. De strifd in Noord-Afrika COMMANDEERENDE BK TSCHE GENERAAL KRIJGSGEVANGEN. Omtrent den strijd in Noord-Afrika meldt het Italiaansche weermachtsbericht van gistermiddag: Het succes dat troepen der asmogendhe- den hebben behaald in het gebied van Got el Wales, heeft grootere afmetingen aan genomen. Onder de gevangenen, wier aan tal tot meer dan 3.000 is gestegen, bevindt zich de commandeerende generaal van de eerste Engelsche pantserbrigade. Ook het aantal buitgemaakte kanonnen is tot 128 gestegen, dat der pantserverkenningswa gens tot meer dan 100, dat der vrachtauto's tot ongeveer 200. Een groot aaptal wapens en uitrustinksstukken viel ons in handen. In de gevechten der afgeloopen dagen hebben zich vooral de Duitsche pantserdi visies en de gemotoriseerde divisie „Tries te" onderscheiden. Vijandélijke tegenaan vallen werden terstond afgeslagen. Het A. N. P. meldt voorts-nog, dat naar de meening van militaire kringen te Ber lijn, de Engelschen zij het ook met zeer veel woorden 'over de tegenwoordige operaties in Libye eigenlijk niets anders uitdrukken dan wat hieromtrent reeds van Duitsche zijde is gemeld. Dezelfde kringen geven als hun over tuiging te kennen, dat het oogenblik nog geenszins gekomen is, met betrekking tot aan den gang zijnde gevechten in Noord- Afrika van een „resultaat" te kunnen spre ken. Het verlies van 3.000 Britsche gevan genen beteekent naar de meening van mi litaire kringen te Berlijn voor den tegen stander in zooverre een aanzienlijken slag, daar de in Libye strijdende troepen niet zoozeer uit regulaire infanterie zijn samen gesteld, doch meer uit speciale formaties. Naar het opperbevel van de Duitsche weermacht meedeelt, hebben Duitsche ja gers Woensdag aan het Kanaal nieuwe successen behaald in den strijd tegen de Britsche luchtmacht. Toen un de middag uren een gemengde formatie Britsche bom menwerpers en jachttoestellen het gebied van Cherbourg probeerde binnen te drin gen, werd zij reeds voor het bereiken van de kust door Duitsche jagers in hevige luchtgevechten tot den strijd genoopt. 16 Vijandelijke machines werden uit .de for matie weggeschoten. Bij een nieuwe aan- valspoging werden nog acht Britsche toe-_ stellen neergehaald, zoodat de vijand in totaal 24 vliegtuigen verloor. Daarna staak ten de Engelschen hun. aanvalspogingen. BRITSCHE TOESTELLEN BOVEN DUITSCH GEBIED. 1 Britsche vliegtuigen hebben, naar aan het D.N.B. fpordt gemeld, in den- afgeloo pen nacht in het Noord-West-Duitsche kustgebied op verscheidene plaatsen bri sant- en brandbommen geworpen, die eenige schade hebben veroorzaakt in woon- en zakenwijken. Volgens de tot dusver ontvangen berichten zijn door de nacht jagers tien der aanvallende Britsche bom menwerpers neergeschoten. Naar Reuter uit Washington verneemt, heeft het Amerikaansche parlement zich eenstemmig accoord verklaard met de oor logsverklaring aan Roemenië. Hongarije en Bulgarije. DE RUBBERPOSITIE IN DE VEREENIGDE STATEN. De Amerikaansche Minister van Oorlog heeft in een persconferentie te Washing ton de rubberpositie der Vereenigde Sta ten zeer zorgelijk genoemd. De aanvoer van rubber uit Oost-Azië is sinds maan den geheel onderbroken, zoodat men prac- tisch geheel aangewezen is op een betrek kelijk geringen aanvoer van rubber uit Zuid-Amerika en de productie van syn thetische rubber. De productie van syn thetische rubber staat echter nog in haar kinderschoenen, aangezien de Amerikaan sche rubberindustrie op dit gebied het nog niet verder dan proefnemingen gebracht had. In overleg met de regeering zullen de groote rubberindustrieën zich echter meer en meer op productie van kunstrubber gaan toeleggen. Voorts zal getracht wor den met Brazilië tqt overeenstemming te komen ten aanzien van een uitbreiding der rubberplantages. (Europapress). BINNENLAND DISTRIBUTIE VAN BOTER EN VET. De secretaris-generaal van het departe ment van Landbouw en Visscherij maakt bekend, dat gedurende het tijdvak van 5 Juni tot en met 14 Juni a.s. elke der met 29 gemerkte bonnen van de boterkaart recht geeft op het koopen van 125 gram boter. Gedurende bovengenoemd tijdvak geeft voorts elk der met 29 gemerkte bonnen van de vetkaart recht op het koopen van 125 gram boter dan wel, voor zoover voorra dig, 125 gram margarine of 100 gram vet. DISTRIBUTIE VAN SPIJSOLIE. De secretaris-generaal van het departe ment van Handel en Nijverheid maakt be kend, dat de termijn, binnen welken afle vering van spijsolie op de bonnen 24 der boter- en vetkaart mag plaats vinden, is verlengd t/m. Zaterdag 13 Juni a.s. Zooals bekend mag op genoemde bon nen geen boter, margarine of vet meer worden afgeleverd. KAAS MOET GEMERKT ZIJN. Ten einde de clandestiene kaasbereiding tegen te gaan 'heeft de ondenbedrij fso ng a - nisatie voor ziuivel aan alle kaesfabrikan- ten en boerenkaasproducenten de verplich ting opgelegd op de door hen bereide kaas rij ksk a asm erk en a an te brenken. Dit houdt in, dat zij zich bij een onder rijkstoezicht staand ka ascon trolestation moeten aansluiten. Voor die kaasfabrikan ten, die zich niet bij een kaascontrolesta- tion kunnen aansluiten (Ib.v. omdat zij te vens in margarine handelen), is een apart merk vastgesteld. Verder is bepaald, dat kaas, die niet in aanmerking komt voor bedoelde merken (bv. wegens te laag vet gehalte), niet mag worden verhandeld zon der toestemming der onderbedrijfsorgani- satie, dan wel moet worden ingeleverd. In het op 4 Juni verschenen voedsel- voorzienir.gsblad is de betreffende veror dening der onderbedrijfsor.ganasatie voor zuivel opgenomen. De Directeur van het Rijkskolepbu- reau vestigt er de aandacht op, ,dat iedere verbruiker in het belang van een geregelde electriciteits- en gas- voorziening de uiterste zuinigheid met het verbruik van electriciteit en gas be hoort te betrachten. In het bijzonder dient men in het oog te houden, dat het huidige ver bruik geen basis zal vormen voor eenigerlei rantsoeneering in de toe komst. Het heeft dus geen zin, dat de genen, die van het toegewezen rantsoen overhouden, het restant electriciteit of gas nutteloos verbruiken. Een derge lijke handelwijze is onverantwoorde lijk, daar hierdoor bevorderd zou wor den, dat wellicht tot een verdergaande rantsoeneering moet worden besloten. Ten slotte wordt er op gewezen, dat tégen overschrijding van de rantsoe nen strenger zal worden opgetreden en spoediger tot afsnijding zal worden overgegaan. Bij informatie deelde men ons mede, dat in de maanden Japuari tot en met April van dit jaar door de electrici- teitsbedrijven in 36.192 gevallen en door de gasbedrijven in 59.481 geval len boete werd opgelegd. Het aantal afsnijdingen bedroeg respectievelijk 1182 en 1957. In den nacht van* Dinsdag op Woensdag zijn wederom verscheidene Engelsche vliegtuigen boven Nederl^ndsch gebied verschenen. Op enkele plaatsen werd een aantal brisant- en brandbommen gewor pen, waardoor eenige woonhuizen ver hield of beschadigd werden. Daarbij zijn zeven Nederlanders om het leven geko men en verscheidene gewond. Het wordt een goed bessen-jaar, zeggen de fruitkweekers. De zwaar beladen struiken staan er uitstekend bij Pax Holland-De Haan m AARDAPPELEN H. Rond de heerlijke bosschages, die mijn huiselijk landgoed indien ik het zoo mag noemen omzoomen, wordt de .grond omgespit. Grijze heeren, in vest en met opges troop te hemdsmou wen, hanteeren er de spade en je staat verwonderd-, als je ziet. met hoeveel behendigheid zy de zware aardkluiten keeren. Zij, die zich tot dit werk min der bekwaam achtef^ bestellen een vakkundige kracht en staan vakkundig toe te zien. Zoo verandert de groene bodem langzaam in een milde akker, die zich slingert als een gordel van nou ja, niet van, smaragd (dat was vroeger) maar dan toch van aardappe len en bladgroenten rond de lieflijke bosschaedjens van rozen en groen langs een kabbelende vliet. De schoone per ken zijn zorgvuldig gespaard en nu staat er hier en daar midden in den akker een teere rozenboom op zijn eigen vierkante meter groene grond. Straks zal die grond weer g#oen wor den, maar het groote verschil zal dan zijn, dat onder aan |dat groen aardappe len zullen hangen als voedsel voor de menschen. Waarom zou ik mij dan nog vermoeiejfi in, het zweet mijn aanschijns iin mijn eigen tuintje? 't Is nu wat ma ger en schaarsch, maar straks zal de heeLe wijde omgeving rond mijn huis een overvloed bieden van versch voed sel, dat nu als zaad ligt in de aarde en dat wij straks zullen oogsten. Wij. Ik ook. Want het wil er bij mij niet in, dat de menschen.bij ons in de huurt zooveel aardappelen en groente zullen kunnen verelinden. Ik stel mij dus voor straks •by den»oogst een handje te helpen. MAX BLOKZIJL. In zijn serie brandende kwesties spreekt Max Blokzijl hedenavond, via den zender Hilversum 2, van 19.15 tot 19.30 uur, over het ondej-werp: „Een tehuis voor jonge idealisten". DAAR ZJifN ZE WEER.... „Daar zijn ze weer", riep de kassier van de Nederlandsche ambulance uit, koen een groot aantal girosfcortinigen binnenkwam op girorekening 87600. Het waren niet de gewone dagelijksohe stortingen, die hij op 'het oog had, maar het waren de stortingen van groote fir ma's, die 'hij eens per maand met groote dankbaarheid inboekt. Want tal van groote firma's hébben er een goede gewoonte van gemaakt eens per maand een vast bedrag over te schrijven op de girorekening van de Nederlandsche ambulance. Deze firma's komen op de eerelijst te staan. Staat uw firma reeds op die eerelijst? Zorgt er voor dat dit gebeurt. Maak maandelijks een vast bedrag over op girorekening 8 7 6 0 0, Nederlandsche Ambulance, Koninginne gracht 22, 's-Gravenhage. DE PRODUCTIE VAN SYNTHETISCHE BENZINE IN FRANKRIJK. Te Parijs werd de Cie Centrale d'Hy- drogenation et de Synthese opgericht, welke de productie van synthetische ben zine ter hand zal nemen. De nieuwe on derneming werkt met een aandeelenkapi taal van 80 millioen fi'ancs, waarin de Fransche regeering met 24 millioen francs deel neemt. De .maatschappij zal volgens het Fischer- Tropsch systeem benzihe en olie uit bruin kool produceeren. Met*den bouw der hier toe benoodigde installaties is bereids een aanvang gerpaakt. (Europapres). KERKNIEUWS Z. H. Exc. de Aartsbisschop van Utrecht Jieeft onder de bestaande parochie van O. L. Vrouw ten Hemelopneming le Apel doorn een nieuwe parochie opgericht, toe gewijd aan St. Victor, en heeft tot pastoor aldaar benoemd den zeereerw. heer G. A. Blankenheym, heeft voorts benoemd tot pastoor te Eibergen den zeereerw. heer B. A. W. Kae- ter, en tot pastoor te Sloten (F»-.) den zeereerw. heer J. M. W. Mengelberg. De bekende bloemenprocessie in het om zijn prachtig monumentaal kerkje bekende Asselt zal der traditie getrouw bok dit jaar Wederom worden gehouden en wel of» Zon dag 14 Juni a.s. RECHTZAKEN De Bossohe rechtbank heeft behandeld! een strafzaak tegen den 58-jarigen nota ris J. R. H. uit 's-Hertogenbosch, wien ver schillende gevallen van oplichting bij het plaatsen van hypotheken ten laste werdien igelegd. Nhdat nog was gehoord! de bouw kundige G. Söhuddéboom uit Utrecht heeft de officier van justitie, rnr. Receveur tegen den notaris wegens oplichting, meer dere malen gepleegd, een gevangenisstraf geëischt van anderhalf jaar. met ontzetting uit het notarisambt, waarbij spr. er op wees, dat de verdachte door zijn manu- pulaties het vertrouwen van het publiek in den notaris heeft ondermijnd en een. smet op den Nederlandschen notaries tand heeft geworpen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1942 | | pagina 1