DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Momentje
WOENSDAG 20 MEI 1942
33ste Jaargang No. 10255
$e£ekiK^he(2ou/fc<vtifc
Bureaux: Papengracht 32 - Giro 103003
Telefoon: Redactie 20015, Administr. 20935
C. M. van Hamersveld, Directeur.
Th. Wilmer, Hoofdredacteur.
V Over het lijden
Wij schreven gisteren enkele gedachten
neer over het lijden, dat eiken mensch
m meerdere of mindere mate treft,
maar: dat de levenskracht niet mag
knakken.
En wij citeerden een persoonlijk woord
van Paus Leo XIII over diens eigen lijden.
Over het lijden heeft de vorige Bisschop
van het Haarlemsche diocees Mgr. Aenge-
nent ons onderhouden in den laatsten Vas
tenbrief vóór zijn sterven.
Mgr. Aengenent de zonnige, vreugde
stralende mensch, wiens grootste blijdschap
was, anderen blij te maken die ook per
soonlijk het lijden, geestelijk en lichame
lijk lijden, heeft gekend heeft zijn Vas
tenbrief van 20 Febr. 1935 gewijd aan de
beteekenis van het lijden.
De Bisschop herinnerde in dien Brief
aan drie verheven waarheden van ons Ge
loof, die ons troost en kracht in het lijden
schenken:
Die verheven waarheden, aldus Mgr.,
zijn de volgende. Vooreerst, dat ieder
mensch bezit een onsterfelijke ziel.
Vervolgens, dat er bestaat een gemeen
schap van de Heiligen, d.w.z. een ge
meenschap van de leden van Christus'
Kerk, krachtens welke verdiensten van
den een ook ten goede komen aan de
anderen. En tenslotte, dat het leven
hier op aarde niets anders is dan een
doorgang naar het eeuwige leven,
waar de eigenlijke bestemming van den
mensch gelegen is.
Na de eerste twee waarheden in verband
met het lijden te hebben toegelicht, besloot
de Bisschop:
En tenslotte, beminde geloovigen,
wanneer wij het lijden beschouwen in
het licht van de derde waarheid, waar
aan wij u wilden herinneren, nl. dat
ons leven hier op aarde niets anders is
dan een korte doorgang naar het
eeuwige leven, waar onze eigenlijke
bestemming gelegen is, dan vooral wor
den al onze beproevingen veel lichter.
Want het is juist de tegenspoed, veel
meer dan de voorspoed, die ons den
weg naar den hemel gemakkelijk
maakt. De evangelist Lucas leert het
zoo duidelijk in de Handelingen der
Apostelen, dat wij zonder bijzondere
beproevingen den hemel niet zullen be-
erven. „Door vele beproevingen, zoo
schrijft hij, moeten wij den hemel bin
nengaan". En de H. Paulus roemt het
lijden als het groote middel om de he-
melsche heerlijkheid deelachtig te wor
den. „Wij vertwijfelen niet, zoo schrijft
hij, want de tegenwoordige droefheid,
die slechts voorbijgaand en licht is, be
werkt in ons een eeuwige, alles over
treffende heerlijkheid". En hoe meer
wij het geduld geleden hebben, des te
grooter zal die heerlijkheid zijn. Maar
in elk geval zal die heerlijkheid zoo
groot zijn, dat dezelfde apostel uit
roept: „Ik weet, dat het lijden in dezen
tijd niet in vergelijking kan komen met
de toekomstige heerlijkheid die in ons
geopenbaard zal worden".
„Defunctus adhuc loquitur". Gestorven
spreekt Mgr. Aengenent nog tot ons over
het lijden waarvan deze tijd van den
geweldigen wereldoorlog zoo vol is!
Mgr. Aengenent werd genoemd de so
ciale bisschop; hij heeft zijn leven gewijd
aan de sociale actie, aan de verbetering
van maatschappelijke wantoestanden, aan
de verheffing van de maatschappelijk on
derdrukte klassen. Hij legde zich niet neer
bij al het lijden in de wereld, alsof dat alles
onvermijdelijk ware, doch trachtte met
alle kracht het leed zooveel mogelijk te
verzachten of weg te nemen. Doch hij leer
de ook, dat veel lijden niet kan worden
vermeden en dat het lijden den mensch tot
zegen, grooten zegen kan strekken. Dit
vermaan van Mgr. Aengenent z.g. willen
wij tot ons op den dag van vandaag laten
spreken.
V Victorie Duitschland wint
voor Europa op alle fronten
Slag bij Kertsj ten einde
Het opperbevel der Duitsche weermacht
maakt het volgende extra-bericht bekend:
Op de Krim hebben Duitsche en Roe-
meensche troepen onder het opperbevel
van kolonel-generaal von Manstein bij de
achtervolging van den verslagen vijand de
zeestraat van Kertsj over de geheele breedte
bereikt. De laatste, krachtig versterkte
bruggehoofden aan weerskanten van de
stad Kertsj werden vandaag na verbitter
den tegenstand bestormd.
De aanvals- en achtervolgingsslag, die
hierbij een einde heeft gevonden, heeft ge
leid tot vernietiging van drie Sovjetlegers
van 17 divisies infanterie, drie brigades in
fanterie, twee divisies cavalerie en vier
brigades tanks.
Afgezien van zijn zware, bloedige ver
liezen, liet de tegenstander bovendien
149.256 gevangenen', 113 stukken geschut,
372 granaatwerpers, 258 tanks, 3814 auto's,
vele duizenden paarden en onafzienbare
hoeveelheden lichte wapenen en ander
oorlogstuig in onze handen achter.
Slechts armzalige resten van den vijand
konden de kust aan de overzijde van de
zeestraat bereiken.
Aan dit geweldig succes hebben sterke
formaties van de luchtmacht onder aan
voering van de kolonel-generaals Löhr en
Freitherr von Richthofen een zeer groot
aandeel. In onvermoeiden strijd hebben zij
de gevechten van de troepen op den bega-
nen grond gesteund, den vijand op de
vlucht afbreuk gedaan en de vijandelijke
luchtmacht bestreden. In luchtgevechten
verloor de tegenstander 323 vliegtuigen. In
de wateren rondom het schiereiland werden
16 schepen van 13.600 ton in totaal, een mij
nenveger en 21 kleine kustvaartuigen in
den grond geboord. Tien andere middelma
tige schepen werden door bomtreffers zwaar
beschadigd. De vijand, die over de straat
van Kertsj trok, leed hierdoor opnieuw
zware verliezen.
militairen zijn op grond van de laatste be
richten van het front van oordeel, dat de
Sovjet-Russen, ondanks alles wat zij in den
strijd hebben geworpen, niet alleen hun
eerste operatiedoel Charkof niet hebben
bereikt, doch dat hun stootleger door de
Duitsche en verboden troepen reeds thans
als uitgeschakeld kan worden beschouwd.
Het bolsjewistische stootleger wordt op het
oogenblik reeds in de pan gehakt. Dit feit
schijnt ook den vijand niet verborgen te
zijn gebleven, daar de jongste Sovjet-be
richten van het front, vergeleken met de
overwinningsberichten van de laatste da
gen een opvallende terughoudendheid ver
raden.
Mislukt Sovjet-offensief
bij Charkof
De Duitsche tegenoperaties, die in het ge
bied rondom Charkof zijn begonnen, vor
derden reeds zoover, dat men thans van
een totale mislukking van het offensief
van Timosjenko kan spreken. Welingelichte
DU VFROEEFSCHE AANVAL OP DE
„PRINZ EUGEN".
Het zware verlies, dat de Britten bij hun
vergeefsche aanvallen op de „Prinz Eugen"
op 17 Mei des avonds hebben geleden, is
volgens de door het opperbevel der Duit
sche weermacht ontvangen rapporten nog
grooter geworden. Duitsche jagers hebben
n.l. nog 4 Britsche bommenwerpers neerge
schoten. In totaal hebben de Duitsche ja
gers dus in het kustgebied van Stavanger
in luchtgevechten 23 vliegtuigen nerege-
schoten, zoodat de Britsche luchtmacht op
dezen dag, tezamen met het aantal neerge
schoten vliegtuigen tijdens nachtelijke
tochten, in totaal 60 vliegtuigen met meer
•dan 150 man vliegend personeel heeft ver
loren.
DE OORLOG IN DE LUCHT.
Naar het D.N.B. van militaire zijde ver
neemt hebben Duitsche gevechtsvliegtuigen
met succes brisant- en brandbommen laten
vallen op een haven aan de Engelsche
Oostkust.
Britsche bommenwerpers hebben in den
afgeloopen nacht storingsvluchten naar
Zuidwest-Duitschland ondernomen. Door
brisant- en brandbommen te laten vallen,
veroorzaakten zij schade in de woonwijken
van eenige steden. Volgens de tot dusverre
ontvangen berichten werden zes der aan
vallende vliegtuigen neergeschoten.
Na een geslaagde aanvalsactie aan het Oostelijk front wordt het veroverde gebied
dadelijk tot verdedigingsstelling omgebouwd. Een arbeidswoning wordt van
schietgaten voorzien Transatlantic-RecLa-P.K. Herber-Pax Holland m
De Britsche berichtendienst geeft offi
cieel het verlies van het passagiersschip
„Empress of Asia" met een inhoud van
16.900 b.r.t toe.
Veertien Canadeezen, die in een haven
aan de Oostkust van Engeland waren ge
land, hebben volgens den Engelschen
nieuwsdienst meegedeeld, hoe het reus
achtige schip met troepen voor Singapore,
waarop ook zij zich bevonden, op het
strand werd gezet en vervolgens uit
brandde.
De meesten van de 2500 man troepen
van het Empire en de bemanning van 100
koppen zijn volgens deze mededeelingen
met het schip omgekomen. Japansche duik
bommenwerpers hadden het schip een zes
mijl van Singapore gesignaleerd en met
bommen bestookt. Daardoor ontstonden
branden en weldra stond het schip in vlam
men. Ook de reddingbooten verbrandden.
De leden der bemanning verklaarden,
dat zij hun leven dankten aan de Australi
sche sloep „Yarza", die naast het branden
de schip kwam liggen en de soldaten over
nam. Alle pogingen om de „Empress of
Asia" te redden bleken hopeloos. Het schip
dreef door een mijnenveld en liep aan den
grond. Weldra was door het vuur van het
eens zoo mooie luxe-schip slechts het ver
bogen stalen skelet over.
Kardinaal Baudrillart f
Kardinaal Baudrillart is gisterochtend na
een kort ziekbed te Parijs overleden. Kar
dinaal Baudrillart, die tevens rector van
het Katholieke Instituut was, was 83 jaar
oud. Het stoffelijk overschot van den kar
dinaal is in de sterfkamer in het Katholie
ke Instituut te Parijs opgebaard. De verte
genwoordiger van den minister-president
Laval, staatssecretaris de Brinon, alsmede
een vertegenwoordiger van den minister
van eeredienst Abel Bonnard, hebben gis
terochtend een condoleantiebezoek ge
bracht.
MGR. JANTZEN NOG IN LEVEN.
Van Vaticaansche zijde wordt medege
deeld, dat volgens de laatste berichten uit
Tsjoengking de apostolische vicaris Jant-
zen, wiens dood enkele dagen geleden werd
gemeld, gewond, doch nog in leven is.
Aldus meldt het D.N.B. uit Rome.
IN EEN PAAR REGELS
Uit Melbourne wordt gemeld, dat in
Zuid-Australië en Princetown de staat van
beleg is afgekondigd.
Het Amerikaansche ministerie van
Marine heeft Dinsdagavond medegedeeld,
dat in de Golf van Mexico twee Ameri
kaansche schepen van middelbare tonnage
getorpedeerd zijn. De overlevenden zijn
aan land gezet.
Zondag j.l. is de expresstrein van den
Pensjaab op 200 K.M. van Karatsji ont
spoord. Er vallen 22 dooden te betreuren.
In de „Ohineesche stad", een centrum
van vermaak in de Peruaansche hoofdstad
Lima, zijn gevallen van pest geconstateerd.
BINNENLAND
„Ik ben Nederlander in hart en ziel, en
hij, die dit land kapot wil maken, zal in mij
zijn grootsten vijand vinden". Deze uit
spraak ban Mussert prijkte in groote let
ters boven het met bloemen en laurieren
omlijste podium in de groote zaal van den
dierentuin te 's Gravenhage, waar Max
Blokzijl voor een aandachtig gehoor, dat
zich tot in de verste uithoeken der gaan
derijen, zaal en rotonde uitstrekte, eenige
van zijn vele ervaringen vertelde.
Ir. Westendorff leidde de samenkomst
welke georganiseerd was door Kring 66
(Den Haag-centrum) in met woorden
van welkom, in het bijzonder tot den ge
machtigde van den Rijkscommissaris voor
Zuid-Holland, dr. Schwebel, en tot den ge
machtigde van den leider der N.S.B. voor
deze provincie, baron van Haersolte.
Op plechtige wijze herdacht ir. Westen
dorff de aan het Oostfront gevallen kame
raden.
Vervolgens werden, onder leiding van
Melchert Schuurman, eenige nationaal-so-
cialistische liederen gezongen.
Max Blokzijl, die met daverend applaus
werd ontvangen, ving zijn toespraak aan
met de woorden „geachte luisteraars". Hij
verzocht dengenen onder hen, die hem
weieens door de radio gehoord hebben, de
hand op te steken. Aan dit verzoek volde
den alle aanwezigen en dat waren er ze
ker 2500.
Hij herinnerde aan de 25 jaren, welke
hij als journalist in Duitschland had door
gebracht, en aan de practische ervaring van
het nationaal-socialisme, welke hij daar
heeft verkregen.
In Nederland constateerde hij bij zijn te
rugkomst hier te lande een ontstellend ge
mis aan kennis omtrent de nationaal-socia-
listische beginselen bij de groote meerder
heid van ons volk. Dit feit heeft hem ertoe
gebracht, aan de autoriteiten te verzoeken
als radio-spreker op te treden.
Verder deed spreker zijn hoorders genie
ten van een bloemlezing uit de vele anonie
me briefjes die hij sindsdien heeft ontvan
gen. Voor hem staat vast, dat het Neder-
landsche volk in overgroote meerderheid
voor het nationaal-socialisme gewonnen zal
worden. Dat zal dan in de eerste plaats
aan Mussert te danken zijn, want als het
Mussert niet zou gelukken, dan zou spreker
TROUW TOT IN DEN DOOD.
Dat dit geen phrase is, dat bewijzen dui
zenden strijders voor het nieuwe Europa
en daaronder zijn ook Nederlandsche man
nen. Ook zij zijn trouw tot in den dood.
Trouw aan hun volk en vaderland, dat zij
beschermen tegen de gruwelen van het
duivelsche bolsjewisme. Zij hebben trouw
gezworen en ais mannen van eer houden
zij ham woord. Nergens bewijzen Neder
landsche mannen beter wat zij waard zijn
dan in de gelederen van ons legioen. Land
genoot, gij die dezen geweldigen tijd be
grijpt, gij moogt niet langer aarzelen, toont
dat ook gij trouw kunt zijn tot in den dood,
als het gaat om de toekomst van ons land
en volk, meldt u aan bij het
Vrijwilligerslegioen Nederland,
Koninginnegracht 22 te 's-Gravenhage.
geen ander weten, die het wel zou kunnen
bereiken.
Evenals Mussert is spreker trotsch op
zijn Nederlanderschap. Als goede Nederlan
ders kunnen wij de beste vrienden van de
Duitschers zijn. De woorden: '„ik ben Ne
derlander in hart en ziel en hij, die dit land
kapot wil maken, zal in mij zijn grootsten
vijand vinden", zijn wel de mooiste, die hij
ooit heeft vernomen. Geen enkele goede
Duitscher ook zou wenschen, dat de Neder
landers Duitschers werden. In het natio
naal-socialisme ziet spreker den sterken
band, die beide volken kan binden. Alleen
aan Mussert en de N.S.B. zal het te danken
zijn, indien het Nederlandsche volk straks
uit het dieptepunt, waarin het zich thans
nog bevindt, weder naar boven zal komen.
Met samenzang werd de avond besloten.
SCHERPE CONTROLE OP HET
PLAATSNEMEN IN EEN
HOOGERE TREIN-KLASSE
Meer dan tot heden het geval geweest
is, hebben de Nederlandsche Spoorwegen
den laatsten tijd scherpe controle laten uit
oefenen op het plaatsnemen door reizigers
in een hoogere klasse dan die, waarvoor
hun plaatskaarten geldig zijn.
De Spoorwegen zijn tot verscherpte con
trole overgegaan, omdat onomstootelijk is
komen vast te staan, dat een deel van het
reizend publiek bewust in hoogere klassen
plaats neemt, dan waarvoor het plaatsbe
wijs geldig is.
In den loop van deze week zullen dui
delijke cartons in de coupé's van alle trei
nen worden aangebracht, waarop staat aan
gegeven, dat de reizigers zich aan een bij
betaling van ten minste 1.50 of 3 bloot
stellen, indien zij zich, zonder den conduc
teur voor het instappen gewaarschuwd te
hebben, in de 3e, resp. Ie of 2e klasse
bevinden, zonder een voor die klassen gel
dig kaartje.
De Spoorwegen zullen aan deze bepa
lingen vanaf heden zeer streng de hand
houden.
DE PRIJS VAN ZEEPPOEDER
In de Staatscourant van heden is opge
nomen de prijzenbeschikking zeep- en
waschpoeder no. 1. Volgens deze beschik
king mag voor zeeppoeder ten hoogste de
prijs van 0.12}4 per pakje van 250 gram
inclusief omzetbelasting aan het publiek in
rekening worden gebracht. Tevens is aan
gegeven, welke grijzen bij verkoop van
verpakte zeeppoeder aan groot- en klein
handelaren mogen worden berekend.
CHINEES.
Ik las daar met eenig leedvermaak,
dat er ook in Zweden, dat tot nu toe
toch maar lekker van alle zegeningen
van den oorlog verschoond is geble
ven, hetzelfde nijpend gebrek aan
dienstboden is als hier. Theoretisch
maakt dit het vraagstuk slechts inge
wikkelder en bovendien krijgt men
met theorie alleen geen hulp in huis,
die bereid is luiers te wasschen, kop
jes stuk te gooien en te praten aan
de deur. En dat zijn toch dingen, die nu
eenmaal bij een geordend huisgezin
hooren. Ik heb gezegd: laat ons een
huisknecht nemen. Wij hebben dus
een advertentie geplaatst en nu heeft
zich een Chinees aangemeld. Nu
brengt een Chineesche knecht onge
twijfeld frappante voordeelen met
zich mede. Men kan van hem Chi-
neesch leeren, wat te pas zou kunnen
komen als je Tsang Kai Sjek nog
eens tegen het lyf zou loopen. Overi
gens liggen de voordeelen m.i. meer
op het terrein der voedselvoorziening.
Vooreerst brengt een Chinees, als ik
mij niet vergis, rijstbonnen mee. Maar
bovendien kan zijn intrede ten goede
komen aan het zeer ingekrompen eet-
programma, dat dan met Chineesche
menu's zou kunnen worden uitge
breid. Alleendie staart en die
rare oogen. Stel je voor dat zoo'n vent
's avonds de kinderen gaat toedekken.
Dat kunnen wij hem natuurlijk in het
Chineesch verbieden. Mij trekt intus-
schen bepaald het Chineesche menu
aan, maar ik zal hem direct als hij
komt, vertellen, dat ik weiger haaie-
vinnen en muizen in 't zuur te eten.
voor de hand kwam, wegsleepten. Niet
minder dan 600.000 scheermesjes, een groo
te hoeveelheid eau de cologne, een koffer
met zeep, haarkammen en scheerkwasten
maakten zij buit. De totale waarde van het
gestolene, dat waarschijnlijk per auto is
vervoerd, bedraagt ongeveer 30.000.
10.000 BONNEN IN BESLAG GENOMEN
De Bossche politie heeft op het vermoe
den, dat daar op grootscheepsche wijze in
distributiebescheiden werd gehandeld, een
inval gedaan in een woning. Hoe juist dit
vermoeden was, bleek terstond. In de huis
kamer waren een aantal personen bezig
met het tellen van een zeer groote partij
bonhen. Meer dan 10.000 bonnen werden in
beslag genomen. Vijf personen, waaronder
twee Haarlemmers, zijn in arrest gesteld.
GEMENGDE BERICHTEN
BABY IN TOBBE VERDRONKEN
Het 2-jarig dochtertje van de familie de
Maan te Oudenbosch is in een onbewaakt
oogenblik in een tobbe water gevallen en
jammerlijk verdronken.
600.000 SCHEERMESJES GESTOLEN
Gisternacht hebben inbrekers een flin-
ken slag geslagen in een groothandel aan
de Snoekjesgracht te Amsterdam. Door
verbreking van de buitendeur wisten zij
binnen te komen, waarna zij alles wat hun
In den nacht van Zaterdag op Zondag
j.l. werd ingebroken in een manufacturen
winkel aan den Hoofddorpweg te Amster
dam, waar voor circa 1700 werd gestolen.
Reeds gisteren mocht de centrale recherche
erin slagen, alle ontvreemde goederen ten
huize van een heler in beslag te nemen.
Zoowel deze als de dader van de inbraak
werden gearresteerd. Ook de buit van een
diefstal in een stoffenzaak aan de Kalver-
straat te Amsterdam, verleden week ge
pleegd, werd gisteren achterhaald. Twee
agenten troffen haar n.l. aan in een auto,
gestald in een garage in de binnenstad. De
auto met de stoffen ter waarde van on
geveer 3000 werd in beslag genomen
en naar het hoofdbureau van politie ge
bracht. Intusschen waren twee rechercheurs
gekomen, om de garage te bewaken en na
enkele uren wachten kwamen twee man
nen om de auto af te halen. Het spreekt
vanzelf, dat ze prompt gearresteerd wer
den. Een hunner bleek een beruchte heler
te zijn, die reeds tal van veroordeelingen
achter den rug heeft. De man was reeds
zeven jaar steuntrekker, doch maakte
zooals het onderzoek reeds heeft uitgewe
zen regelmatig groote verteringen. Thans
wordt nagegaan, welk aandeel de beide ge
arresteerde mannen in den diefstal hebben
gehad.
Bij de succesvolle Duitsche aanvallen In den Noordelijken sector van het
Oostelijk front worden groote hoeveelheden wapens en munitie op de Bolsjewisten
buitgemaakt P.B.Z-.v. Eysdan-P.K. Cantzler-Pax Holland m