DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN JAPANNERS DRINGEN OP NAAR JAVA DUITSCHLAND MAANDAG 23 FEBRUARI 1942 33ste Jaargang No. 10184 S)e Cclcbcli^Soti^aAit Bureaux Papengracht 32. Telefoon: Redactie 20015 Administratie 20935. Giro 103003. Postbus 11. V Bestrijding der openbare zedeloosheid Den Vastenbrief van de Bisschoppen heb ben wij in de kerken •hooien voorlezen, .wij hebben dezen kunnen lezen in de katholie ke pers, maar wij willen toch nog eens een passage onder de bijzondere aandacht brengen. Niet qmdat de bedoelde passage belangrijker is dan andere, maar om een speciale reden, die wij straks zullen noemen. De hoogwaardige Bisschoppen schrijven: „De goede werken, die God van ons vraagt, de geboden, die wij moeten onderhouden, de zonden, die wij moe- ten vermijden, de deugden, die wij mpeten beoefenen, wij vinden ze in de Tien Geboden, door God aan Mozes gegeven en door Christus bekrachtigd en aangevuld, in het Evangelie, in de voorschriften en richtlijnen der H. Kerk, die immers als het mystieke lichaam van Christus Zijn verlossings werk hier op aarde voortzet. Wij vinden ze ook in de aangehaal de woorden van St. Paulus: „dat wij ingetogen, rechtschapen, godvruchtig leven in deze wereld''. Ingetogen, d.w.z. ons zelf beheerschen, niet toegeven aan onze booze neigingen; rechtschapen, d.w.z. de rechtvaardigheid en de naas tenliefde beoefenen jegens onzen even- -mensch; godvruchtig, God de Hem toe komende eer geven en Hem beminnen boven alles. Om deze plichten te kunnen vervul len jegens ons zelfs, jegens onzen even- mensch en jegens God, is het noodza kelijk te „verzaken aan de wereldsche begeerlijkheid" of zooals de Apostel het elders zegt: „zij, die Christus toe- behooren, hebben het vleesch gekrui- sigd met zijn driften en begeerten". Ach, beminde geloovigen, Wij verma nen u niet alleen, Wij smeeken u hier vooral de kracht te toonen van uw ge loof, dat door de liefde werkt. Uw eigen geestelijk heil staat immers op het spel. Van alle kanten lokt de wereld met haar verleiding: in de zedelooze lec tuur, in de bioscoop, in de lichtzinnige mode, in het gemengde badleven, in den, te vrijen omgang der beide geslachten, in een heidensche en zuiver egoïstische opvatting van het huwelijk en de ech telijke liefde. Overal liggen hier naas te gelegenheden tot zonden en willen wij goede christenen zijn en blijven, dan moeten wij die vluchten als een dreigend gevaar, als een besmettelijke ziekte, ons niet wagen op de grenzen, maar resoluut ons-afzijdig'houden van de gelegenheden, waar onze deugd in gevaar komt. Want „wij bezitten dezen schat in leemen vaten". Naar aanleiding van deze passage uit den Bisschoppelijken brief willen wij con- stateeren, dat de katholieken voorstanders zijn van maatregelen, genomen door- de wereldlijke overheid, die ten doel hebben, die „schat", welke de menschen „in leemen vaten" bezitten, te beschermen! Van ka tholieke zijde is in den loop der jaren her haaldelijk op deze soort maatregelen aange drongen al dan niet met succes en eVen herhaaldelijk zijn de katholieken daarom belachen en bespot. Ook in dezen tijd kan men zich blijkbaar gedrongen, van die spot niet onthouden. Van „vrijzinnige" zijde „vrijzining". ge nomen in de gangbare, zeer ruime opvat ting wordt dan vaak de waarheid, dat de wetten niet de zeden maken, misbruikt als een dooddoener! Zeker, het is waar: de wetten maken niet de zeden. Maar het isLSók waar, dat de wetten kun nen bijdragein om de zeden te beschermen, om ontaarding en verwildering van de ze den te voorkomen of terug te dringen. En daarom en dat willen wij vandaag eens zeggen moeten woVden toegejuicht de dezer dagen gepubliceerde besluiten van den "burgemeester van Leiden inzake de bestrijding van de openbare tuchteloosheid en de zedeloosheid onder de jeugd. Het verheugt ons, dat bedoelde besluiten, naar wij hebben kunnen opmerken, de sympathie hebben van de Leidsche burgerij. En wij willen zij 't dan ook ten over vloede verklaren, dat de Overheid bij het nemen van dergelijke besluiten onder alle omstandigheden kan rekenen op de instemming, de hartelijke instemming van het katholieke deel der bevolking! Downingstreet heeft Zondagavond het volgende communiqué uitgegeven: „£e ko ning heeft goedkeuring gehecht aan de volgende benoemingen: tot minister van •koloniën Viscount Granborne, tot minister van oorlog: sir James Cfrigg, tot minister van handel Hugh Dalton, tot minister voor openbare werken en eersten commissaris voor openbare werken lord Portal, tot mi nister voor de vliegtuigproductie J. J. Llewellin en tot minister voor den eco- nomischen oorlog Viscount Wolmer. Banka bezet Het Japansche hoofdkwartier meldt: „Ja- pansche strijdkrachten hebben, gesteund door oorlogsschepen, op 15 Februari, bij het aanbreken van den dag, een geslaagde landing' ondernomen in de nabijheid van Muntok op het eiland Banka. Op den avond van denzelfden dag hadden zij Pcng- kalpin aan de Oostkust geheel bezet. Het eiland wordt thans van vijandelijke strijd krachten gezuiverd". Naar Domei voorts meldt, is een volko men verbreking van de verbinding tus- schen Java en Sumatra door de Japansche strijdkrachten bereikt. Japansche forma ties, die op 21 Februari van Palembang naar het Zuiden zijn opgerukt, hebben na melijk het belangrijke spoorwegknooppunt Tandjoeng Karang, in de nabijheeid van Telok Belong, bezet. Een D.N.B.-telegram "meldt 22 Febr. uit Tokio: Het hoofdkwartier bevestigt van daag, dat Palembang 17 Februari algeheel is bezet. Uit Batavia wordt gemeld, dat de Japan sche troepen, die op het eiland Bali geland zijn, in Westelijke richting optrekken en dat na de eerste landingen rog verster kingen voor de Japansche strijdkrachten aan land zijn gezet. De slag om Batavia is begonnen, zoo meldt Exchange Telegraph. De zeeëngte, die de sterke Japansche contingenten bij Bali van Java scheidt, is slechts 2y2 K.M. breed. De invasie van Java, zoo vervolgt het Engelsche persbureau, wordt van uur tot uur verwacht. Wavell moet er reke ning mee houden, dat zij uit vier richtingen kan komen, namelijk van Bali, alsmede van Sumatra, Borneo en Celebes. De Japanners hebben hun landingsvaartuigen, die zij in dertijd op Malakka hebben gebruikt, stel selmatig op Sumatra en Celebes gecon centreerd. japansche troepen bezetten het eiland bintan. Japansche troepen zijn gisteren geland op het eiland Bintan, een Nederlandsche 'be zitting op 45 kilometer ten Zuidoosten van Singapore. Het eiland is bezet. Naar gemeld wordt, werden op twee plaqtsen van het eiland troepen aan land gezet, zonder dat verzet werd geboden. Op het eiland Bintan worden groote hoeveel heden bauxiet en tin gevonden. Het Japansche hoofdkwartier heeft mee gedeeld, dat Vrijdag te middernacht twee Nederlandsche-Indische torpedojagers tot zinken gebracht zijn en een andere zwaar beschadigd is bij een gevecht tusschen twee Japansche torpedojagers en een Neder- landsch-Indische vlootmacht, bestaande uit 2 kruisers en 3 torpedojagers in Straat Lombok tusschen de eilanden Bali en Lom bok. Volgens een bericht uit Batavia geeft Reuter toe, dat tijdens een zeegevecht in de nabijheid van Bali in den nacht van 19 op 20 Februari een torpedojager der geal lieerden is verloren gegaan. de bezetting van timor. In verband met de uitbreiding der Ja pansche operaties tot Portugeesch Timor spreekt de geheele te Tokio verschijnende pers de hoop en de verwachting uit, dat de Portugessche regeering dezen om redenen van zelfverdediging'voor Japan noodzake lijken maatregel bal begrijpen. Geen land eerbiedigt de integriteit van Portugal en zijn bezittingen meer dan Japan, zoo schrijft de „Tokio Nitsji Nitsji". Het Portugeesche volk kan, naar het blad betoogt, vertrou wen op de verklaring der Jaoansche regee ring, dat de onschendbaarheid van het ge bied wordt erkend, en dat de Japansche troepen terstond na het bereiken van het doel dere operaties uit Timor worden te ruggetrokken. Naar de „Diario de Lisboa" meldt, is het transoortschip „Joao Belo", dat met Portu geesche troepen naar Timor onderweg is, eenige dagen geleden te Colombo aangeko men. Nadat het begeleidende schip „Aviso" brandstof had ingenomen, zetten de schel pen de reis enkele uren later voort. de strijd op de philippijnen. Vrijdagochtend vroeg hebben Japarsche legervliegtuigen het offensief geopend op de strijdkrachten van generaal Mac Arthur. Zij deden een aanval op het fort Mariveles. Vijandelijke luchtdoelstellingen werden ver nield en dé frontlijnen werden met succes aangevallen. Al onze vliegtuigen keerden behouden op hun basis terug. f Victorie Duitschland wint voor Europa op alle fronten De bolsjewistische Verliezen aan het Oostelijk front overzicht van het opper bevel der duitsche weermacht. Sedert het invallen van den win ter en de daarmede verband houden de stopzetting van de Duitsche aan- valsoperaties hebben de bolsjewièken zonder rekening te houden met Ver liezen aan menschen en materiaal ge tracht, ons front in het Oosten door voortdurende massa-aanvallen te doen instorten. Ondanks ontzaglijke, bloedige of fers is het voornemen mislukt. Op de onbuigbare hardheid der Duitsche troepen en de superieure samenwer king van de formaties van het leger en het luchtwapen zijn talrijke .aan vallen van den vijand vóór.onze syste matisch betrokken winterstellingen gestrand. Waar echter de tegenstan der tengevolge van de langgerekte frontsectoren plaatselijk kon binnen dringen, is de Duitsche leiding er steeds weer in geslaagd door vastbe raden tegenaanval de wet der actie aarr zich te trekken en den vijand vernietigende slagen toe te brengen. In den tijd van 1 Januari tot 20 Februari 1942 werden aan het Ooste lijke front 56.806 gevangenen binnen gebracht. De bloedige verliezen van den vijand bedragen een veelvoud' van dit aantal gevangenen. In den zelfden tijd werden 960 tanks en 1789 kanonnen buitgemaakt of Ver nield'. Talrijke andere tanks en ka nonnen werden door luchtaanvallen achter het vijandelijke front vernield. Het luchtwapen vernietigde in den tijd van 1 Januari tot 20 Februari 1942 8170 voertuigen van allerlei aard, 59 locomotieven, en' 43 spoortreinen. Talrijke spoorwegtrajecten der Sow- jets werden door systematische bom aanvallen verbroken. Het Sowjet- luchtwapen vefloor in denzelfden tijd: - 699 vliegtuigen' tjjdèns luchtgevech ten, 159 vliegtuigen door afweerge schut en 331 vliegtuigen door vernie ling op den grond. Tegenover dit ver lies van 1189 vijandelijke vliegtuigen staat een' verlies van 127 Duitsche vliegtuigen. Politieke crisis In Urugnay een staatsraad in plaats van het parlement. Naar de Britsche berichtendienst uit Montevideo meldt, heeft de president van Uruguay, Baldomir, het parlement na stormachtige debatten ontbonden en nieu we verkiezingen vastgesteld op 3 Maart. Hij heeft last gegeven-tot vorming van een staatsraad, die in plaats van het par lement de regeering ter zijde zal staan als adviseerende instantie. Het aantal leden van den raad is nog onbekend. De Uruguaysche ministerraad is Zater dag in langdurige zitting bijeen geweest waarin naar verluidt, het geheele kabinet zijn ontslag heeft aangeboden ten einde de crisis tot een oplossing te brengen. D.N.B. verneemt ten aanzien van de ge beurtenissen in Montevideo, dat 4e Uru- gqaysche regeering sedert geruimen tijd streefde naar een nieuwe kieswet, welke den invloed van de partij van den leider der nationalisten Herrera practisch zou uitschakelen. Het kwam tot heftige con flicten, voornamelijk over de samenstel ling van het gerechtshof voor de algemee- ne parlementsverkiezingen, daar de regee- ringspartijen -de controle daarover tot zich wilden trekken. De verkiezingen moesten volgens de, grondwet op 29 Maart gehou den worden. De Herreristen stonden er op, dat de verkiezingen overeenkomstig de wet zouden plaats vinden. Het conflict bereikte zijn hoogtepunt in de senaatsvergadering in den nacht van Vrijdag op Zaterdag. De minister van Bin- nenlandsche Zaken, Amaro, verklaarde na mens den' president, dat de verkiezingen fiiet zouden doorgaan, wanneer het par lement het voor dien tijd niet eens zou zijn geworden, over de grondwetswijziging. Hij deed bij deze gelegenheid een scherpen aanval op de nationalisten. De vergadering werd gesloten nadat met 10 tegen 6 stem men een motie der nationalisten was aan genomen, waarin de regeeringspolitiek werd afgekeurd en Vettige verkiezingen op den vastgestelden termijn werden ge- eischt. NaaF" de bladen melden, heeft Zater dag een aantal senatoren ep afgevaardig den van de partij van Herrera getracht in het gesloten congresgebouw te Montevideo binnen te dringen. De politie verhinderde dat en zou van de vuurwapens gebruik gemaakt hebben, waarbij een afgevaar digde zou zijn gewond. De Aanhangers van Herrera publiceerden daarna een manifest, waarin zij verkla ren, dat president Baldomir „een aanslag op de grondwet" heeft gepleegd en' dat dit als landverraad veroordeeld moet wor den. De bevoegdheden van Baldomir zijn daardoor, aldus het manifest, vervallen en de vice-president, Charlone, moet het be wind bvernemen. Burgers en militairen worden opgeroepen, zich achter Charlone te scharen, ongeacht alle tegenstellingen van ideologie en partij. BEKENDMAKING Door het SS.- en Politiegerecht in Nederland zijn drie Nederlandsche Staatsburgers, waaronder een half jood, wegens het vervaardigen en versprei den van verboden drukwerken, waar in wordt aangespoord tot sabotagehan- delingen tegen Düitsche belangen, ter dood veroordeeld. Het vonnis is door middel van den kogel voltrokken. STRIJDT VOOR EUROPA Gros van bo!s;eiv"s!isch leger ingesloCen Het Duitsche weermachtsbericht van Zaterdagmiddag luidt: In den centralen sector van het Oostfront heeft het leger van den ge neraal der pantsertroepen, Modei, in verwoede gevechten, die vier weken hebben geduurd, onder de moeilijkste weersomstandigheden, het gros van een vijandelijk leger ingesloten en vernietigd, alsmede sterke deelen van een ander vijandelijk leger verslagen. Daarbij verloor de vijand rond 5.000 gevangenen, 27.000 dooden, 187 pant serwagens, 615 kanonnen, 1.150 gra naatwerpers en machinegeweren, als mede een gToote hoeveelheid ander oorlogsmateriaal. Tegelijkertijd heeft dit leger voort durende zeer hevige ontlastingsaan- vallen van den vijand afgeslagen en ook hierbij den vijand zware verlie zen toegebracht. In de overige secto ren van het Oostelijk front hebben for maties van het leger, gesteund door sterke strijdkrachten der luchtmacht, den bolsjewieken bij hun vruchtelooze aanvallen zware verliezen berokkend. In het hooge Noorden bestookten duik bommenwerpers deelen van den Moer- manskspoorweg met bommen van zwaar kaliber. In Noord-^fika werden in Oostelijk Cyrenaica Britsche verkenningsafdee- lingen tèuggerslagen. Op het eiland Malta plaatsten Duit sche gevechtsvliegtuigen bomtreffers op troepenverblijfplaatsen en vlieg veldinstallaties. Zooals reeds in een extra-bericht is medegedeel, hebben Duitsche duikboo- ten op den Atlantischen Oceaan weer 17 schepen van 102.000 brt. in totaal tot zinken gebracht. Daardoor wordt het resultaat, dat onze duikbooten tot dusverre voor de Amerikaansche kust hebben behaald, vergroot tot 80 sche pen van 532.800 brt. in totaal. Ter voortzetting van de operaties in de Ca ribische Zee is een onzer duikbooten de golf'van Parta, ten Westen van Trinidad, binnengedrongen en heeft op de reede van de Britsche haven Port of Spain twee schepen, waaron der een tankschip, tot zinken gebracht. In het tijdvak van 11 tot 20 Fe bruari heeft de Birtscbe luchtmacht 99 vliegtuigen verloren, waarvan 38 boven de Middellandsche Zee en in Noord-Afrika. In denzefden tijd gin gen in den strijd tegen Groot-Brittan- nië 28 eigen vliegtuigen verloren. Sovjet-aanvallen afgeslagen Het Duitsche weermachtsbericht van Zondagmiddag luidt als volgt: Aan het Oostelijk front zijn talrij ke vijandelijke aanvallen afgeslagen. In den centralen sector heeft, de lucht macht alleen gisteren meer danf 200 vijandelijke voertuigen vernield. An dere zware luchtaanvallen waren ge- richt op spoorwegen, transporttreinen, vliegvelden en garnizoenen der bolsje wisten. Aan de Oostkust van Engeland heb ben gevechtsvliegtuigen overdag zwa re bomtreffers op een fabrieksgebouw In Noord-Afrika wederzijdsche be drijvigheid van verKenningsafdeelin gen. Stuka's hebbên schepel en laad- m losinstallaites in de haven van To- oroek gebomardeerdb. Jagers deden aanvallen op Britsche gemotoriseerde :olonnes in de streek van Ain el Ga- :ala. Ten Oosten van ^Sollöem plaatste een Duitsche duikboot twee treffers op een stoomschip en een torpedobooxja ger. Een schip van 40QP ton getorpe deerd bij Ras Azzaz, kapseisde. Op vliegvelden op Malta hebben af- deelingen gevechtsvliegers zés Brit sche vliegtuigen en verschillende mi litaire insta!aties vernield. De vijand heeft in den afgeloopen nacht zonder systeem storingsaanval- len gedaan op West- en Zuid-West- Duitschland. Twee Britsche bommen werpers werden neergeschoten. Momentje SIGARETTEN. Het rookvraagstuk ziet er niet zoo somber uit, als velen schijnen te den ken, indien men alle mogelijkheden maar benut, welke in deze materie aan den dag treden. Vooreerst is er het vreemde geval, dat menschen, die vroeger onder geen beding meer dan 15 cent voor een pakje „Amerikaan sche sigaretten wilden betalen, nu graag 90 cent of 1.25 neertellen voor 20 simpele saffiaantjes, waarbij dan te vens al hun pretenties van vroeger spoorloos zijn verdwenen en over de kwaliteit van de geleverde sigaretten' geen woord meer wordt gepraat. En een koopman uit Den Haag heeft dan ook werkelijk alle mogelijkheden on der het oog gezien, die dit urgente vraagsiuk oplevert. Hij heeft een peukjesverzamelcentrale gesticht, wel ke haar werkzaamheden verricht in café's, restaurants en op alle plaatsen, waar veel mannen plegen bijeen te komen. Van de hoeveelheden tabak, welke deze goed georganiseerde dienst opleverde, werden nieuwe sigaretten gedraaid en deze werden ongebande- rolleerd voor 1.25" per pakje aan den man gebracht. Ongebanderoj^leerd. Maar hierop viel ten minste geen aan merking te maken, immers op de hier in verwerkte tabak was de vereischte belasting reeds voldaan. Overigens wensch ik allen, die zoo gelukkig wa ren 1.25 voor dit fabrikaat te mogen neertellen, smakelijk rooken. Maar ik voor mij betaal dan toch maar liever de belasting zelf via mijn winke- liersche.i BEDRIJFSORGANISATIES HET VERBOD TOT BÉSCHIKKING OVER VERMOGEN. Een toelichting^van de organisatie commissie. Tei* toelichting van de beschikking, houdende verbod om over het vermogen van bedrijfsorganisaties te beschikken, stelt de organisatie-commissie voor het bedrijfsleven er prijs op het volgende te berichten: In artikel 2 van het eerste uitvoerings besluit' van den secretaris-generaal van het departement van Handel, Nijverheid en Scheepvaart betreffende 'den opbouw van een zelfstandige organisatie ter ont wikkeling van het bedrijfsleven, is aan de organisatie-commissie onder meer tot taak gesteld om, waar noodig, bestaande orga nisaties of vereenigingen van onderne mers te ontbinden of te vereenigen en voorschriften omtrent het beheer en het gebruik van haar vermogen te geven. Nu de nieuwe organisatie van het be drijfsleven gereed begint te komen (drie van de zes hoofdgroepen werken reeds, een vierde en vijfde zullen zeer spoedig volgen), is het noodig, dat de organisatie commissie ook de hierboven vermelde taak ter hand neemt. Zij zal moeten onderzoeken, welke orga nisaties of vereenigingen zullen kunnen blijven bestaan, b.v. omdat zij behalve een economisch ook nog een ander (so ciaal) doel hebben en welke zullen moeten worden ohtbonden of overgeleid in de overeenkomstige bedrijfsorganisatie. Het is de bedoeling, dat in het laatste geval het vermogen van een organisatie of ver- eeniging wordt overgebracht naar de be- drjjfs- of vakgroep, waartoe de bedrijfs- genooten van de ontbonden organisatie of vereoniging behooren, zoodat de gelden ook beschikbaar blijven voor de bevorde ring van de algemeene belangen van die groep en van hare leden. De controle op de besteding van deze gelden zal berusten bij de hoogere organisaties van het be drijfsleven. Ten einde doorvoering van den hierbo- ben bedoelden maatregel over de geheele linie mogelijk te maken, heeft de organisa tie-commissie in haar beschikking van he den bepaald, dat over het vermogen van bestaande organisaties en vereenigingen van organisaties, welke de behartiging van de bedrijfsbelangen van ondernemers en ondernemingen tot taak hebben, jiiet meer mag worden beschikt behalve voor zoover zulks voor dc voortzetting van de looperde werkzaamheden noodig is. De bestuurders dier organisaties en vereeni gingen van organisaties blijven echter ge houden het hun toevertrouwde vermogen als goerfe bestuurders te beheeren. max blokzijl spreekt. Hedenavond van 19.4520.20 urn- spreekt Max Blokzijl via den zender Hilversum 2 in zijn politiek week- praatje over het onderwerp: „Het briefje was echt". IT AI Ië VERBREEKT BETREKKINGEN MET SAOEDI-ARABIë. De Italiaansche regeering heeft de slui ting van het Italiaansche gezantschap te Dzjedda en den terugkeet- van het aldaar werkzame personeel naar het vaderland gelast. Het afbreken van de diolomatieke be trekkingen tusschen Italië en Saoedie- Arabië is een gevolg van de onafgebroken pressie der Britsche regeering op die van Saoedie-Arabië, die zich tot haar leedwe zen gedwongen zag de Italiaansche regee ring te verzoeken haar vertegenwoordi ging te Dzjedda te sluiten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1942 | | pagina 1