8)
DINSDAG 10 FEBRUARI 1942
DE LEIDSCHE COURANT
2
Hoofdredacteur: Th. Wilmer, Leiden.
Red. Buitenland: Mr. H. Geise, Lelden.
Red. Stad en Sport: M. Zonderop, Leiden.
Red. Omgeving: L. Roozen, Leiden.
Red. Letteren en Kunst: Fr. Schneider», Lelden.
WEERBERICHT
Zon onder 6.42 uur Dinsdagavond.
Zon op 9.05 uur Woensdagochtend.
Tusschen deze tijden moet worden ver
duisterd
MAANSTANDEN.
10 Februari: De maan komt Dinsdag
nacht om 4.34 uur op en gaat Dinsdagmid
dag om 1,43 uur onder.
11 Februari: De maan komt Woensdag
morgen om 4.41 uur op en gaat Woensdag
middag om 2.35 uur onder.
12 Februari: De maan itomt Donderdag
ochtend om 6.41 uur op en gaat Donderdag
middag om 3.36 onder,
13 Februari: De maan komt Vrijdagmor
gen om 7.32 uur op en gaat Vrijdagmiddag
om 4.44 uur onder.
14 Februari: De maan komt Zaterdag
morgen om 8.13 uur op en gaat Zaterdag
namiddag om 5.57 uur onder.
(Nieuwe maan).
Brand op de voormalige
„Mormandle".
IN DE HAVEN VAN NEW YORK.
Op den grooten Oceaanstoomer „Lafa
yette" (eertijds geheeten „Normandië),
die in de haven van New York ligt, Is vol
gens den Britschen berichtendienst, brand
uitgebroken. Toen de brand ontstond, be
vonden zich 2500 arbeiders aan boord. De
meesten hunner hebben zich kannen red
den.
De brand is om 18.00 uur M.E.Z. uitge
broken. Het vuur óntstond -op het prome
nadedek en sloeg binnen'een half uur op
het geheele hoofddek over. Spoedig daar
op stond ook het bovenste dek in lichter
laaie. Drijvende brandspuiten, politiemo
torbooten, afdeelingen van den hulpdienst
en ambulances waren onmiddellijk ter
plaatse. De brand was over de rivier de
Hudson tot zelfs in Jersey te zien.
Om 21.00 uur woedde de brand nog
steeds hevig, zoo meldt de Britsche be
richtendienst nader. Leden van de marine
verklaren, dat zioh 300 m n van de kust
wacht en 1500 burgers aan boord bevonden
toen de brand uitbrak. De meesten zijn ech
ter ontkomen.
Naar de commissaris van politie Lewis
Valentine heeft medegedeeld, werden 72
ipersonen, die aan boord van de „Lafayet
te" verwondingen hadden opgeloopen, naar
bet ziekenhuis overgebracht; 93 personen
werden wegens geringe kwetsuren ter
plaatse behandeld.
Voorts wordt gemeld, dat al sgevolg
van den brand de electrische verlichting
defect raakte, waardoor het voor de man
nen, die meer beneden aan het werk wa
ren, moeilijk was den juisten weg te vin
den en zoo te ontsnappen.
Scihout-bij -nacht Arfdrews van het derde
marinedistrict gaf na een inspectie als zijn
imeeninig te kennen, dat de brand niet te
wijten was aan sabotage. Hij verklaarde
voorts, dat hij niet geloofde, dat er perso
nen benedendeks ingesloten waren, zooals
imen aanvankelijk vreesde. Het schip is
volkomen in rook gehuld, waardoor het
werk van de brandweerlieden, zoowel van
de landzijde als van de drijvende brand
spuiten af sterk belmmerd wordt. Van
tientallen drijvende brandspuiten en
sleepbooten werden zonder ophouden
etroomen water over het brandende schip
uitgestort.
(De „Normandie" was eigendom van de
Compagnie Generale Transatlantique te
Le Havre. Zij was in 1934 van stapel ge-
loopen. Met 83.423 brt. was zij het op één
na grootste schip ter wereld. Zij kon 1975
passagiers meevoeren. Haar maximum
snelheid bedroeg 28.5 knoopen).
IN 'N PAAR REGELS
Amerikaansche duikboot gezonken.
De Amerikaansche admiraliteit geeft het
verlies toe van de duikboot „S 26", Als oor
zaak van het verlies wordt een hevige bot
sing meteen ander Ame'rikaansch schip
in de territoriale wateren van Panama op
gegeven. Van de bemanning zijn 22 leden
verdronken.
De strijd in China.
Japansche strijdkrachten hebben in Zuid-
Sjantoeng gistermiddag Yanli op 40 Ion.
ten N. O. van Isjoei volledig bezet.
Groote brand in Philadelfia.
In Philadelfia zijn door een zwaren
brand twintig gebouwen met kantoren en
woningen tot den grond toe afgebrand.
Vijftig andere gebouwen liepen brandscha
de op. De schade wordt geraamd om meer
dan een millioen dollars.
LET OP DE GASKRANEN!
In verband met de invoering van ges-
looze uren mogen wij onzen lezers op
het hart drukken, voorzichtig te zijn
met de gaskranen. Het kan bijvoorbeeld
voorkomen dat m-en omstreeks negen
uur 's avonds nog even iets wil opwar
men, maar bij het opendraaien van de
kraan tot de ontdekking komt, dat men
al te laat is. Er stroomt geen gas meer
uit. Men zou in zoo'n geval-licht kun
nen vergeten, de kraan weer dicht te
doen, en het gevolg zou zijn, dat den
volgenden ochtend van zes uur af het
gas zioh door het huis zou verspreiden.
Ook denke men er aan, de z.g. waak
vlammetjes van geysers, koelkasten,
enz., welke permanent plachten te blij
ven branden, voor het ingaan van de
gaslooze uren uit te draaien.
Toenslotte waarschuwen wij tegen
het gevaar om de hoofdkraan van 'de
gasleiding af te sluiten. Als men dit
doet en er ergens in huis een gas
kraan tje blijft openstaan, komt er lucht
in de leiding en kan een ontploffing
volgen. Men blijve onder alle omstan
digheden van de hoofdkraan af.
NEEN DAT NIET
„Neen. dat niet"zullen de Nederlan
ders uitroepen als het ooit eens zoover zou
komen, dat de Sovjets zich in ons land ge
nesteld zouden hebben. Dat niet, maar wat
dan wel?
Weten al die menschen, die nog op een
„Engelsche overwinning" hopen; wel wat
hen boven het hoofd hangt, wanneer deze
wensch-droom in vervulling gaat?
Neen, ongetwijfeld weten deze men
schen het niet. Zij beseffen niet dat een
„Engelsche overwinning" Europa onder
het juk van de bolsjewisten zal brengen.
Gelukkig zijn er Nederlanders die het
wel weten. Zij hebben het gevaar terdege
onder het oog gezien en hebben zich vrij
willig gemeld om ginds in het Oostèn de
horden van Stalin terug te slaan. Daar in
het Sovjetland vechten zij voor een vrij
Nederland. Aan u de taak, Nederjander,
om er voor te zorgen, dat deze moedige
mannen, zoo zy gewond raken, een uitste
kende verzorging krijgen. Draagt op die
manier bij tot de redding van uw land uit
de klauwen van het bolsjewisme. Steunt
daarom de Nederlandsche Ambulance en
stort uw bijdrage op girorekening
8—7—6—0—0
Nederlandsche Ambulance, Koninginne
gracht 22, 's Gravenhage.
WINTERHARD GRAAN.
De Landstandspersdienst schrijft:
Ons land heeft behoefte aan goede soor
ten winterhard graan. De winterroggege
wassen zyn hier tegen vrijwel elke koude
bestand, maar de wintergerst is maar ma
tig winterhard. Nederland heeft behoefte
aan een ras, dat behoorlijk tegen de vorst
bestand is De wintertarwe geeft groote
verschillen. Er zijn flink geharde soorten
als de Duitsche Carsten V en de Zweedsche
Mendeltarwe, die vrijwel even sterk zijn
als de rogge. De Fransche Bersee is daar
entegen minder hard dan de wintergerst.
Velé rassen komen overigens in hardheid
overeen met deze graansoort. En juist deze
rassen worden het meest verbouwd, waar-
by gespeculeerd wordt op een zachten
winter of sneeuwval. Uiteraard was de
schade daardoor de laatste jaren enorm.
En toch nemen velen dit risico liever, om
dat onze meeste harde wintertarwesoorten
verschillende gebreken vertoonen. Welke
jonge energieke boeren willen nu in sa
menwerking met het instituut van planten-
verdeeling, dat ongetwijfeld gaarne goed
materiaal voor de tarwe-veredeling be
schikbaar zal stellen, trachten tot eenige
nieuwe winterharde selecties te komen?
Deze prachtige taak geeft daarenboven
door het nieuw ingestelde „Kweekers-
recht" uitzicht op een behoorlijke beloo
ning voor den verrichten pioniersarbeid.
DISTRIBUTIE VAN RIJST
Aan kinderen beneden vier jaar
Van bevoegde 'zijde wordt de aandacht
er op gevestigd, dat op den rijstbon voor
kinderen -beneden vier jaar behalve 250
gram rijgt, ook verkrijgbaar is 250 gram
rijstgries, rijstemeel, rijstebloem en kinder
meel.
Daar de voorraden zoowel van rijst als
van bovengenoemde artikelen beperkt zijn,
zal het publiek in veie gevallen geen vrije
keuze tusschen de op den rijstbon verkrijg
bare distributiegoederen genoegen kunnen
maken. Men zal dus als regel genoegen die
nen te nemen met het artikel, dat de win
kelier in voorraad heeft.
Zooals bekend, zijn rijst, rijstgries, rijste
meel, rijstebloem en kindermeel gedurende
het tijdvak van 25 Januari jl. tot en met
21 Februari a.s. verkrijgbaar gesteld op de
bonnen 06D en 07D van de bonkaart re
serve.
DR. R. A. KOLLEWIJN OVERLEDEN.
In den ouderdom van bijna 85 jaar is te
Helmond na een langdurige ziekte overle
den de bekende spellinghervormer, schrij
ver en onderwijsman dr. R. A. Kollewijn.
De thans overledene werd 30 Maart 1857
te Amersfoort geboren. Hij promoveerde in
1880 te Leipzig, in de philosophie, op
proefschrift getiteld „Ueber den Einfluss
des Hollaendischen Dramas auf Andreas
Gryphius".
Na eenige jaren als leeraar te Deventer
en Amsterdam werkzaam te zijn geweest,
volgde in 1892 "zijn benóeming tol direc
teur van de vierde H.B.S. met drie-jarigen
cursus aan de Mauritskade te Amsterdam,
welke functie hij tot 1916 vervulde, toen
ziekte hem noopte ontslag te nemen.
Van de hand van dr. Kollewijn zijn tal
van werken en eenige tooneelstukken en
letterkundige studies verschenen, gedeel
telijk gepubliceerd onder het pseudoniem
van „C. P. Brandt van Doorne", terwijl hij
onder het pseudoniem „K. Holtvast" een
schoolgrammatica het licht deed zien.
In 1891 begon hi} zijn bekende actie voor
de hervorming van de schrijfwijze van de
taal, waarbij hij pleitte" voor de grootst
mogelijke gelijkvormigheid tusschen het
gesproken en geschreven woord.
GEMENGDE BERICHTEN
DOODELIJK ONGEVAL OP HAAGSCH
STATION.
Gisteren w"llde de 45-jarige conducteur
P. J. A., wonende te Amsterdam, op het
Haagsche station H.S. in den trein stappen,
die om 12.27 uur in de richting Amsterdam
vertrok. Hij kwam hierbij te vallen gn ge
raakte bekneld tusschen een der wagens
en net- perron. In het ziekenhuis Westein
de overleed hij in den loop van de nacht
aan zijn verwondingen.
DOOR KOUDE OMGEKOMEN.
Gistermorgen vond de arts K. bij een
schuur op de heide achter zijn woning
aan den Joh. Geradtsweg te Hilversum een
ouden man, die door de koude omgekomen
was. Het bleek te zijn de 73-jarige J. B.,
wonend in de De Bazelstraat, die tegen den
zin van zijn familieleden des nachts in die
schuur verbleef om er zyn geiten en ko
nijnen te bewaken.
DOOR GAS BEDWELMD.
De politie te Hilversum werd er Zondag
avond van verwittigd, dat in een perceel
aan den Dalweg een vrouw het slachtoffer
zou zijn geworden van gasverstikking.
Eenige agenten, die ohmiddellijk met zuur
stofapparaten naar de bewuste woning to
gen, troffen daar de 30-jarige mej. E. M.
uit Amsterdam, die bij haar broer logeer
de, bewusteloc in de keuken aan. Na vele
pogingen gelukte het de levensgeesten bij
het slachtoffer weer op te wekken, waar
na mej. M. op medisch advies naar het
Diaconessenhuis werd overgebracht. Mej.
M. had bij het aansteken van het gasstel
niet tijdig vuur ontstoken, waardoor zij
door de uitstroomene gassen werd be
dwelmd.
STOOMTRAWLER VERSPEELT 130
MANDEN VISCH.
Tengevolge van een zeer bijzonder on
geluk aan boord van den stoomtrawler
Mary IJm. 198, is een groote hoeveelheid
visch verloren gegaan, waardoor reederij
en bemanning groote schade heeft gele
den.
Op de laatste reis van den trawler is,
terwijl men den kuil met naar schatting
150 manden kostbare visch aan boord
heesch, de takel gebroken. Hierdoor
scheurde de kuil van het net af, met het
gevolg, dat deze met de visch in de diepte
verdween. Met schepnetten heeft men nog
ongeveer twintig manden visch aan boord
weten te krijgen, de rest ging met den kuil
verloren.
U\iJ 7pnilU/Ph worden gekalmeerd
UW LCIIUWCII en gesterkt en Uw
slaap wordt weer rustig door het gebruik van
Mifnhardl's Zenuwtabletten
Glazen Buisje 75 ct. Bij Apoth. en Drogisten
4303
SPORT
DAMMEN
KAMPIOENSCHAP VAN LÏSSE.
In de 8ste ronde van het Damkampioen
schap van Lisse handihaafde J. G. Snel zijn
ongeslagen record door een fraaie overwin
ning te behalen op P. G. Balkenende. De
kansen van eerstgenoemde zijn herdoor
zeer gestegen, temeer daar A. van Dijk
verloor. De uitslagen waren;
B. DuivenvoordenA. Balkenende 11
A. van RossenJ. Buurman *9 20
J. G. SnelP. G. Balkenende 20
N. DekkerQ. Baartman 11
A. van DijikJ, Algera 0—2
I. v. d. MeulenA. Wijnhout 02
Beste Kinderen
Kunnen jullie óók zoo biljarten
„NEKKIE RAF.nAPJE SNUIF"
ln het Vie avontuur laten te je tien
hoe het niet moet gebeuren, tot schrik
van de echte biljartere. Jullie hebt
met spanning hun avonturen gevolgd
suit ook de nog komende gj^aaj
spanning 1
- suit ook dc
willen meemaker
Als Je in onderstaande taken komt
smullen, kun Je wekelijks gratis een
betaling van S5 cent verstrekt. Ook a
vraagkaarten voor ontbrekende av
turen sijn te verkrijgen in
Cafetaria en
Cafetaria-Restaurant
Stationsweg 7-17 - LEIDES
RADIO-PROGRAMMA
WOENSDAG 11 FEBRUARI 1942.
HILVERSUM I, 415.5 M. 7.15 Gramo-
loonmuziek 7.45 Ochtendgymnastiek
7.55 Gramofoonmuziek 8.20 Ochtend
gymnastiek 8.30 B. N. O.: Nieuwsbe
richten 8.45 Gramofoonmuziek 9.15
Voor de huisvrouw 9.20 Gramofoonmu
ziek 11.00 Voor de kleuters 11.20 Ge
rard Lebon en zijn orkest 12.00 Orgel
concert 12,25 Gramofoonmuziek 12.40^
Almanak 12.45 B. N. O.: Nieuws- en
economische berichten 13.00 De groen-
tentuin bij de boerderij 13.15 Het Oost-
Nederlandsch Strijkkwartet ,14.15Gra
mofoonmuziek 14.25 Het groote Om
roeporkest 15 00 Voor da vrouw 15.20
Klarinet, piano en gramofoonmuziek
16.00 Bijbellezing 16.20 Voor de jeugd
17.00 Gramofoonmuziek 17.15 B. N.
O Nieuws-, economische- en beursberich
ten 17.30 Nationale Jeugdstorm-kwar
tier 17.45 Zang met pianobegeleiding
en gramofoonmuziek 18.15 „De organi
satie van het bedrijfsleven in actie", twee
gesprek 18.30 Roemeensch orkest Gre-
gor Serban 19.00 Actueel halfuur
19.30 Amusementsorkest en solist Vanaf
20.15 alleen voor de Radio-Centrales, die
over een lijnverbinding met de Studio be
schikken 20.15 De Romancers 21.00
Gramofoonmuziek 21.15 De Ramblers
21.45 B. N. O.: Nieuwsberichten
22.00 Gramofoonmuziek 22.30 Boyd
Bachman en zijn orkest (opn.) 23.15—
24 00 Gramofoonmuziek.
HILVERSUM n, 301.5 1VL 7.15—8.45
Zie Hilversum I 8.45 Gramofoonmu
ziek 10.00 Morgenwijding 10.15 Zang
met pianobegeleiding 10.40 Voordracht
11.00 Pianovoordraoht. Ca. 11.35 Gra-
mcfoonmuziesk 12.00 Orkest Willy Eber-
ie 12.45 B. N. O.: Nieuws- en economi-
rche berichten 13.05 Frans Wouters en
zijn orkest 13.40 Het groote Omroepor
kest 14.15 Uit Neerlands Gouwen
14.35 „Un ballo in maschera", opera (opn.)
-- 16.00 Viool, piano en gramofoonmuziek
17.00 Voor de jeugd 17.15 B. N. O.:
Nieuws-, economische- en beursberichten
17.30 De Romancers 18.00 Omroep
orkest 18.40 Luisterspel 19.00 B. N.
OBrabantsch praatje 19.20 Omroep-
volkszanglcoor met pianobegeleiding
19.45 „In en om de N. S B." (voorbereid
door de N. S. B,). 20.00 Omroepsympho-
nie-orkest (opn.) (Vanaf 20.15 alleen voor
d i Radio- Centrales, die over een lijnver
binding met de Studio beschikken)
?1.00 Grairiofoonmuziek 21.15 Om-
roepsymphonie-orkest en soliste (opn.)
21.25 Omroepsymnhonie-oricest (opn.)
21.45 B. N. Nieuwsberichten 22.00
Gramofoonmuziek 22.10—22.15 Avond-
w'jding.
GEM. RADIODISTRIBUTIEBEDRIJF.
Ie Programma: 7.1524.00 Hilversum I
2e Programma: 7.1522.15 Hilversum II
22.1524.00 D"itsch Programma.
3e en 4e Programma: 7.0024.00
Duitsch Programma.
Het bolsjewisme is de aartsvijand
van onze Beschaving, Cultuur en Gods
dienst. Het moet vernietigd worden.
Meldt u aan by bet
VRIJWILLIGERSLEGIOEN
NEDERLAND
Koninginnegracht 22 in Den Haag.
STADSNIEUWS
DR. K. H. E. DE JONG 70 JAAR.
Een talrijke schare vereerders en vrien
den van den privaat-docent in de wijsbe
geerte van den Romeinschen Keizertijd en
in dc parapsychologie aan de Leidsche
Universiteit dr. K. H. E. de Jong was giste
ren naar Diligentia in Dén Haag gekomen
om den geleerde te huldigen ter gelegen
heid van diens zeventigsten verjaardag.
Prof. dr. J. de Zwaan leidde- de samen
komst in als voorzitter van het comité, dat
zich hiervoor gevormd had, en noemde den
70-jarigen een magiër, die erin geslaagd
is. ieder ding, dat hij aanraakte, levend
te maken. De 27 stellingen van dr. de
Jongs dissertatie getuigden indertijd reeds
van dienst strijdlust als dolende ridder te
gen roofridders in de geestelijke sfeer. Prof.
de Zwaan gaf uiting aan de hoop, dat dr.
Jp Jong het zwaard van den geest nog lang
mocht laten klinken. Spreker deelde mede,
dat door de ontvangen bijdragen de uit
gave van dr. de Jongs bundel verzamelde
opstellen onder den titel „Verscheidenhe
den" in vervulling kan gaan, terwijl het
comité bovendien een beeld (levensgrooten
kop) van den 70-jarige kon aanbieden, ver
vaardigd door mej. Hendriek Jansen, dat
pen plaats zal bekomen in het Leidsche
Academisch museum.
Prof. dr. F. Muller Jzn. huldigde den
jubilaris namens de faculteit der letteren
en wijsbegeerte aan de Rijksuniversiteit te
Leiden en namens Societas Philologica
Lugduno-Traiectina, waarvan de hoog
leeraar voorzitter is en namens welke hij
dr. De Jong in het Latijn complimenteerde.
Verder spraken: de heer W. G. van der
Tak. namens de vereeniging voor wijsbe
geerte, dr. P. A. Dietz, voorganger van dr.
-'e Jong als privaat-docent in de paraph,
chologie te Leiden, Aug. Heyting nam s
het genootschap Willem Bilderdijk, den
bond van Ned. Tooneelschrijvers, den Kel-
to-Germaanschen Studiekring Yggdra^il en
het gezelschap „Alcmaria Victrix", Jan van
Kasteel namens de derde afdeeling van den
Haagschen Kunstkring (hierbij een album
met bijdragen van de leden dier afdeeling
den jubilaris aanbiedend) en S. C. van
Oudheusden. welke laatste namens een
groep cursisten van, dr. De Jong, hem diens
door den teekenaar J. H. Sikemeier op
perkament geschetst portret aanbood.
Dr. de Jong richtte in dank tot prof.
Muller een gloedvolle antwoordrede in
het Latijn en tot de overige huldigers een
in het Nederlandsch, hun allen verzeke
rend, dat hij graag 100 jaar wil worden,
mits hij tot den laatsten dag mag blijven
werken.
KOUDE EN GEBREK.
De secretaris van den Armenraad
sohrijft ons:
Dat de strenge winter zwaar drukt op
degenen, die toch al in behoeftige omstan
digheden verkeerden, behoeft geen betoog
en het lijkt dan ook haast overbodig een
■beroep te doen op ieder, die wat te missen
'heeft, om mild te helpen.
Het is echter niet overbodig er den na
druk op te leggen, dat het van het groot
ste belang is, de hiulp op. zoodanige wijze
te verleenen, dat deze ten volle tot zijn
recht komt. Dit geldt nu meer dan ooit. Het
komt er op aan, dat die gezinnen geholpen
worden, die hulp het meeste noodig heb
ben, en dat zy geholpen worden op de
rechte wijze. Armen op doeltreffende wij
ze te helpen is een moeilijke komst. Dit ver-
eisoht aandacht, toewijding en vooral er
varing. Met het geven van wat geld aan
de deur is het niet gedaan, j§ daarmee doet
men meer kwaad dan goed, omdat zulks
bedelarij en kinderexploitatie in de hand
werkt. De eenvoudigste weg om goed te
helpen is daarom deze, dat het publiek de
instellingen van weldadigheid krachtig
steunt voor hun taak.
Krijgt men echter een verzoek om hulp
van iemand, dien men niet kent, en wü
men deze niet wegsturen of verwijzen, dan
is het bureau van den Armenraad, Nieuw-
steeg 6, telefoon 21052, steeds gaarne be
reid, inlichtingen over den hulpvragende
te verstrekken.
Op uitnoodiging van het Vooraziatisch-
Egyptisch Gezelschap „Ex Oriente Lux"
heeft dr G. van Hoorn, lector aan de uni
versiteit te Utrecht, in het Oostersch Insti
tuut alhier een voordracht gehouden over:
„Grieksch tooneêl- en satyrespel".
FEUILLETON
5kte taade foepen
door
GERT HARTENAU—THIEL.
Weldra vonden wij nu ook mijn armen
vriend, gruwelijk verminkt: een Maleische
kris stak hem diep in het hart. Precies
zooals de fakir mij het eenige uren tevoreh
had geschilderd
Nadat wij het stoffelijk overschot naar
de plantage Briton Turu hadden overge
bracht, zocht ik in de woning van Frie-
drich König tevergeefs naar nagelaten
aanwijzingen: behalve eenige onbelangrijke
papieren vond ik niets, dat op de een of
andere manier bphe'dering kon verschaf
fen omtrent hem zelf of zijn familiebetrek
kingen. Er bleef mij daarom niet veel an
ders over dan de, den gevangenen weer
afgenomen voorwerpen van waarde in zyn
schrijfbureau te bergen, deuren en vensters
met het gebruikelijke, ambtelijke zegel te
fluiten en de leiding van de plantage voor-
oopig over te dragen aan de oudsten assis
tent.
De vier bedienden van mijn, door moor
denaarshanden om het leven gebrachten
vriend, verrieden hun opdrachtgever, den
man met de drie rood strepen niet, en der
halve werden zij voorloopig allen aan de
justitie te Batavia overgeleverd. Nadat ik
mij ook van deze taak had gekweten, keer
de de fakir, die mij vergezeld had, mee
terug naar Bila.
Tijdens de reis was hy zeer zwijgzaam
en in zichzelf gekeerd, maar nauwelijks
waren we in mijn woning aangekomen, of
hij verdween plotseling zonder afscheid te
nemen en zonder eenig motief voor dit
overhaaste vertrek op te geven. Ten slotte
was ik echter aan zijn herhaaldelijk ver
dwijnen en op onverwachte oogenblikken
weer opduiken zoo gewend geraakt, dat ik
me er niet bijster ongerust over maakte, te
minder omdat ik reden had te vermoeden,
dat hij bepaalde sporen van den hoofdda
der had ontdekt en deze thans volgde.
Het was hari-bajaran, een rustdag, waar
op in de ochtenduren aan de arbeiders der
plantages, d.w.z. aan de Chineesche koel-
lies, Maleiers, Javanen enz., loonen en voor
schotten worden uitgekeerd. De hari-baja
ran is derhalve een feestdag, waarop men
zich tevens aan allerlei genoegens pleegt
over te geven, voor zoover die althans op
een eenzame plantage, diep in het oer
woud en ver van de brandpunten der be
schaving kunnen worden geboden.
De uitbetaling der loonen geschiedt niet,
zooals in Europa, eiken Zaterdag, maar uit
sluitend op den eersten en den vijftienden
van elke maand. Op de andere .dagen, ook
's Zondags, wordt gewerkt. Het spreekt dus
vanzelf, dat een hari-bajaran niet alleen
in verband met de distributie van klinken
de munt met verlangen tegemoet wordt
gezlgn, maar ook vanwege zijn arbeidsvrij-
hied, die elkeen, hetzij omployé of arbei
der dringend noodig heeft om zich te ont
spannen en nieuwe krachten te vergaren.
Ook ik lag dientengevolge reeds in den
vroegen ochtend lang uitgestrekt in mijn
geliefden ligstoel op de voorgalerij. De
groote jalouzieën, welke de geheele galerij
aan de straatzijde afslotene had ik laten
ophalen, waardoor ik een vrij uitzicht had
op den in volle bloemenpracht prijkenden
tuin, den vry drukken hoofdweg, de ka
zerne, de paard- en olifantenstallen en de
aardig aangelegde kleine rivierhaven.
De houten trap, welke toegang gaf tot de
voorgalerij, kraakte en een oogenblik later
stond mijn adjudant in stram-miütaire
houding voor me. Geërgerd hulfie ik mezelf
in een dichte wolk sigarenrook, want deze
onverwachte storing kwam me al zeer on
gelegen. Wanneer mijn adjudant zelf ver
scheen, kon ik er van op aan, dat hy iets
belangrijks had mede te deelen.
„Apa loe maoe?" vroeg ik eindelijk.
„Toean commandant", meldde hij, „de
moefti Si Timbo is uit Negri Lama geko
men. Hy heeft een soerat (brief) bij zich,
sama toean commandant."
„Waarom geeft de moeftie jou dien brief
niet?"
„De brief is van Radja Buso, toean com
mandant. Hij heeft opdracht den brief den
toean zelf te overhandigen Si Timbo zegt,
dat het een belangrijke brief is, Saja!"
„Zoo, zoo", zuchtte ik nadenkend, „een
belangrijke brief? Ny, laat hem dan maar
hier komen, Sodikrömo. Ik zal eens met
den man praten."
„Saja, toean commandant!"
„Een oogenblik, ik heb nog iets. Heb je
nog niets van den fakir gehoord?"
„T-ïda apa! (Niets)."
De onderofficier haalde zijn schouders
op. „Margaga is een tooveriaar, heer. Hij
komt en gaat, is nergens en toch overal,
Saja. Maar zijn plannen zijn meestal
goed!"
Ik knikte. „Ja, dat is 2oo. Enfin, laat de
moefti maar hier komën, Sodikormo!"
De adjudant salueerde, maakte rechts
omkeert en haastte zich naar de kazerne.
Eenige minuten later stond de priester
voor me..., hij boog diep. Als vrijwel alle
Maleiers was hij van middelmatige leng
te en vrij tenger, al deed het bonte, in
groote plooien hangend priestergewaad
hem wat grooter schijnen. De man was me
bepaald onsympathiek en zijn loerende,
onrustige blik waarschuwde me op mijn
hoede te zijn. Zijn ^enigszins opdringerig
optreden was al evenmin in staat, wat min
zamer gevoelens by my op te wekken,
maar aan den anderen kant moest ik toe
geven, dat hij ongetwijfeld tot de belang
rijkste Mohammedaansche geestelijken be
hoorde en zijn snel begrip en energie, om
nog maar te zwijgen van zijn fanatisme,
hem ver boven zijn rasgenooten deden uit
steken.
„Wel, Si Timbo", begon ik op zoo vrien
delijk mogelijken tpon, „het moet wel iets
heel belangrijks zijn, als de vorst speciaal
jou heeft uitgekozen. Heb je een brief
voor me?"
De moefti boog wederom diep en eerbie
dig. „Saja, toean commandant! Ik breng
een brief van Toenggoe Buso. De groote
Toenggoe zei: De toean commandant is
myh vriend, hij zal me raden en helpen!"
Met deze woorden overhandigde hy mij het
schrijven van den radja.
Ik opende het, met het vorhstelijk zegel
gesloten couvert en las:
De Radja van Bila en Negri Lama aan
den commandant der gewapende politie
van Blia, toean besar artenau.
Allah zeg ene mijn vrienden en in het
bijzonder u, commandant, dien ik hoog
acht. De profeet moge u beschermen als
een geloovige! Si Timbo brengt u op
mijn bevel dezen brief met mijn groeten.
U zoudt mij, uw vriend, een groote
eer bewijzen, als u, kapitein, den priester
zoudt willen bevelen te spreken, om u
mijn wenschen persoonlijk kenbaar te
maken. Ik hoop, dat Allah u de noodige
wijsheid zal schenken, om den weg te
vinden, veel leed in vreugde te doen ver-
keeren.
Beneh-Buso ten Mehar-SeLar,
Radja dad Bila, Negri Lama.
(Wordt vervolgd).
