DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE OORLOG EN NED. INDIE
ZATERDAG 7 jfÜüJRUARI 1942
33ste Jaargang Nó. 10171
Bureaux Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015 Administratie 20935.
Giro 103003. Postbus 11
DII nummer
twee bladea.
bestaat alt
Goed voorbeeld
Ieder onzer kan zich niet diep genoeg
doordringen van het feit, dat het vooral
bij de wording van een nieuwen tijd aan
komt op het voorbeeld.
De christenen zullen uoor hun voorbeeld
de wording van een nieuwen tijd moeten
leiden.
Er is in ons blad reeds herhaaldelijk op
gewezen.
Wij willen vandaag citeeren uit de „Tijd"
van 18 Januari 1.1.:
„Velen, die het Christendom bestrij
den, keeren zich in werkelijkheid niet
tegen Christus, maar tegen die christe
nen, in wie de geest van Christus niet
leeft. Van die christenen geldt het
woord van Paülus: „Om ons werd de
naam Gods gelasterd onder de heide
nen".
Een groot deel van hen, die wij vaak
lichtvaardig vijanden van Christus noe
men, staat feitelijk aan onzen kant.
Want ze verzetten zich tegen het on
geestelijke, ongodsdienstige, onmen-
schelijke, kortom: het on-christelijke,
dat zij in tal van christenen ontmoeten
en dat zij dan verkeerdelijk met Chris
tendom vereenzelvigen.
Waar vij door de wijze leiding der
Moederkerk behoed worden voor uiter
sten, daar vallen zij, bij hun reactie
op fouten en dwalingen, die zij zien,
zoo licht in andere uitersten en andere
dwalingen.
Hoe onverzoenlijk en afwijzend wij
ook moeten staan tegenover de dwa
ling, bij de dwalenden mogen en moe
ten wij beginnen goede trouw te ver
onderstellen. En, al is somwijlen een
openlijk belijden en een krachtige ver
dediging der waarheid onvermijdelijk
en noodzakelijk, omdat de'eer van God
en het heil der zielen zulks eischen,
veelal zal een consequente beleving
van het Christendom een effectiever
verdediging van het goede blijken te
zijn dan de vurigste afweer. Beter dan
de dwaling te bestrijden, is het, haar
overbodig te maken, door onze daden
de volmaaktheid van het christelijk
ideaal te laten verkondigen".
Al zouden wij liever niet piles wat in dit
citaat gezegd wordt onvoorwaardelijk on
derschrijven wij zijn het volkomen eens,
en ieder onzer moet het volkomen eens
zijn, met de strekking van het artikel: dat
er zooveel dwaling is betreffende Christus'
Kerk en zooveel strijd tégen Christus' Kerk,
vindt óók zijn oorzaak in het gebrek aan
goed voorbeeld onzerzijds.
Op het goede voorbeeld komt het aan
meer dan op de groote en ook meer dan op
mooie woorden!'Dat mag vooral in een
tijd, als dien wü nu beleven, geen oogen-
blik door ons worden vergeten.
OPROEP AAN AARDAPPELTELERS EN
-HANDELAREN TOT ARBEID OP
A.S. ZONDAG.
De moeilijkheden, die zich meer eh meer
in het vervoersapparaat doen gevoelen, zijn
van grooten invloed op het levensmidde
lenver voer, in het bijzonder onder de hui
dige omstandigheden. Vooral ten aanzien
van het aardappelvervoer zijn thans bij
zondere maatregelen geboden.
Het spreekt vanzelf, dat van ;de zijde
van de overheid alleS wordt gedaan om dit
vervoer zoo vlot mcjgelijk te doen verloo-
pen, doch zonder medewerking van allen,
die eenig aandeel hebebn in de voedsel
voorziening, zal dit niet wel mogelijk zijh.
Het is een gebiedende eisch, dat ook
Zondag a.s. aardappelen afgeleverd,
geladen, gelost en afgenomen kunnen
worden. De directeur-generaal van de
voedselvoorziening heeft daarom dè
Vebena, de in de voedselvoorziening
ingeschakelde organisatie van ^den
eardappelgroothandel, opgedragen,
Zondag a.s. met de werkzaamheden
voort te gaan.
Het is echter niet voldoende wanneer
slechts een schakel in den keten zijn me
dewerking verleent.
Daarom doet de directeftvgenerh'al
van de voedselvoorziening een' drin
gend beroep op de aardappeltelers om
ook op Zondag a.s. af te leveren, en op
de kleinhandelaren om denzelfden dag
aardappelen af te nemen bij de plaat
selijke verkoopkantoren der Vebena.
VROEGE VERKOOP VAN BROOD NOG
14 DAGEN MOGELIJK.
De secretaris-generaal van het departe
ment van sociale zaken heeft de door hem
toegestane afwijking van de arbeidswet,
voor wat betreft het vervoer en den ver
koop van brood, die aanvankelijk voor het
tijdvak van 26 Januari tot en met 7 Fe
bruari gold, met twee wetfen verlengd.
Het zal derhalve tot en met 21 Februari
geoorlofd zijn brood dat na 8 uur des na
middags van den vorigen dag gebakken of
opgedarmd is, van 7 uur 's morgens af uit
het gebouw met aahhoorigheden, waarin
zich de broodbakkeij bevindt, te vervoe
ren.
Dit brood mag -van half acht af worden
verkocht of afgeleverd.
De noodlottige zeeslag
SAMARINDA OP BORNEO DOOR
JAPANNERS BEZET.
Het communiqué van het Nederlandsch-
Indische hoofdkwartier te Batavia méldt,
dat de stad Samarinda op Borneo door de
Japanners bezet is. Samarinda is een be
langrijke havenplaats en tevens de zetel
van den resident in het sultanaat Koetei.
„Nederlandscnjlndië moet spoedig ver
sterkingen aan troepen en moderne vlieg
tuigen ontvangen, want zijn toestand wordt
iederen dag ernstiger", schrijft, volgens een
D N. B.-bericht uit Stockholm, de „Daily
Telegraph" in verband met de groote ver
liezen, die de Nederlandsch-Indische
luchtmacht door de Japanners heeft gele
den. Het blad verneemt uit Batavia, dat
in Nederlandsch-Indië vooral ongerustheid
heerscht over de onvolledige officieele be
richtgeving aangaande den oorlog. Zoo
werd de aanval op Soerabaja eerst dertig
uur later medegedeeld. Daarbij werd in de
eerste plaats beweerd, dat de Japanners
waarschijnlijk een aantal vliegtuigen had
den verloren. Toegegeven werd, dat ,.de
eigen verliezen aanzienlijk" waren. Later
werd uit Japansche bron bekend, dat deze
„aanzienlijke verliezen" 58 vliegtuigen be
droegen.
Uit Batavia meldt S. P. T., dat het eer
ste, transport geëvacueerden uit Singapore
is aangekomen. Het waren 77 vrouwen en>
kinderen, reizend op een Amerikaansch
vrachtschip. Te Batavia verblijft op het
oogenblik een groot aantal geëvacueerden
uit alle deelen van den Archipel.
JAPANSCHE PERSSTEMMEN OVÊR DE
VERNIETIGING DER NED. INDISCHE
VLOOT.
In hoofdartikelen over de gisteren dfcor
ons gemelde vernietiging van de Neder
landsch-Indische vloot door Japansche ma
rinevliegtuigen schrijft de Japansche pers,
dat de Japansche strijdkrachten thans de
volledige heerschappij ter zee en in de
lucht in de omgeving van Nederlandsch
Indië hebben.
De „Jomioeri" betoogt, dat deze ver
pletterende slag tegelijk met de vernieti
ging van 85 Nederlandsch-Indische vlieg
tuigen bij den eersten luchtaanval op Java
van 3 dezer voor de Nederlanders en de
geallieerden een donderslag moet zijn ge
weest. Het blad meent, dat deze beide groo
te overwinningen der Japansche marine de
Nederlandsch-Indische pogingen tót een
guerillaoorlog in het gebied der Stille Zuid
zee hebben verijdeld. f
LUCHTGEVECHTEN BIJ RANGOON.
De formaties der Japansche luchtmacht,
die Vrijdagochtend* het vliegveld van Ran
goon hebben aangevallen, hebben, volgens
berichten van het front in Birma, tijdens
luchtgevechten met 20 Britsche vliegtui
gen zeven toestellen, waaronder jachtvlieg
tuigen van het type Spitfire en Ourtiss
neergeschoten. Andere formaties die bij
het aanbreken van den Vrijdag drie ach
tereenvolgende aanvallen op het vliegveld
van Rangoon ondernamen, hebben han
gars, startbanen en andere militaire instal
laties zwaar beschadigd. Een Japansch
vliegtuig wordt vermist.
De eerste vijandelijke onderzeeërs heb
ben zich tnans by de kust van Nieuw-Zee-
land laten zien, zoo vernemen de Engel-
sche bladen uit Wellington. De kapitein
van een NieuwZeelandsch vrachtschip rajf-
porteerde dat een vijandelijke onderzeeër
twee torpedo's op zijn schip had afgevuurd.
De algemeene indruk is dientengevolge dat
de Japanners zullen trachten het Nieuw
Zeelandsch verkeer 'te bedreigen en zoo
mogelijk nadeel toe te brengen.
De; oorlog op zee
Het Amerikaansche departement van
marine heeft bekend gemaakt, dat de
tankboot „India Arrow" aan de Atlanti
sche kust is getorpedeerd door een vijan
delijke duikboot.
Twaalf overlevenden van de „India Ar
row" zijn in een haven aan de Amerikaan
sche Oostkust aangekomen. Zij deelden
mede. dat 26 leden der bemanning worden
vermist.
DE ONDERGANG VAN HET
SPAANSCHE S.S. NAVEMAR.
In Sevilla zijn de leden der bemanning
aangekomen van het Soaansche s.s. „Na-
vemar", dat op 40,0 mijl ten Westen van
de; Afrikaansche kust door een duikboot
tot' zinken is gebracht. Zij verhaalden, d\
hun schip in de late avonduren tweemaal
getorpedeerd was en binnen korten tijd
zonk. De duikboot stoorde de S.O.S.-sei-
nen var^ het zinkende vaartuig, teneinde
zijn positie geheim te houden. Pas vier da
gen later werden de schipbreukelingen
door het Spaansche s.s. „Isla de Tenerife"
aan boord genomen.
Volgens mededeelmg van het Ameri
kaansche departement van oorlog is het
s.s. „Cynthia Olsen", een ravitailleerings-
vaartuig van hét Amerikaansche leger',
vermoedelijk door vijandelijke actie ver-
lorert gegaan. Het schip was onderweg
naar Honoloeloe, waar het 10 Dec. had
moeten aankomen. De bemanning bestond
uit 5 konoen. onder wie twee soldaten, die
waarschijnlijk allen zijn omgekomen.
SPAANSCH SCHIP DOOR RNGELSCHEN
GETORPEDEERD.
Naar uit San Sebastian wordt gemeld,
is het daar thuisbehoorende schip „Uru-
mea", dat door de Zwitsersche regeering
gecharterd was en met eep lading tarwe
op weg was van Lissabon naar Genua, in
de Golf van Genua door een Britsche
duikboot getorpedeerd en gezonken. Over
het lot der bemanning is nog niets be
kend.
Krachtige luchtactie aan
Oostelifk front
VERSCHEIDENE PLAATSJES IN DEN
CENTRALEN SECTOR VEROVERD.
De Duitsche luchtmacht heeft in het Oos
ten, naar het D.N.B. verneemt, haar actie
belangrijk vergroot. Tijdens gevechten van
den 4en, en 5en Februari werden in totaal
64 vijandelijke vliegtuigen neergescohten.
Tezamen met de machines, die door het
Duitsche afweergeschut omlaag zijn ge
haald en op den grond zijn vernield, be
draagt het verlies der bolsjewisten gedu
rende deze beide dagen 97 vliegtuigen. Aan
Duitsche zijde zijn twee toestellen niet te
ruggekeerd.
Naar verder wordt gemeld, hebben Duit
sche pantserformaties den 4en Februari in
het centrale deel van het Oostelijk front
een geslaagden tegenaanval tegen sterke
Sovjet-strijdkrachten ondernomen en hun
zeven plaatsjes ontnomen. De steeds ver
der gaande Duitsche aanval gaf den vij
and eerst in de nabijheid van een tweetal
andere plaatsjes gelegenheid zich opnieuw
te- formeeren en hardnekkigén tegenstand
te bieden tegen de steeds verder opruk
kende Duitsche pantserwagens.
Ondanks de inspanningen van den achter
hen liggen den strijd, zetten de Duitsche
pantserafdeelingen hun aanval voort en
namen na een' verbitterd' gevecht ook de
twee andere plaatsjes in bezit.
GEMEENSCHAPPELIJKE GROEP VAN
CHEFS DER GENERALE STAVEN VAN
VER. STATEN EN GROOT BRITTANNIë.
De Britsche nieuwsdienst meldt uit Was
hington, dat het Amerikaansche •departe
ment van oorlog Vrijdagavond de oprich
ting van een „gemeenschappelijke groep
van chefs der generale staven" van de Ver.
Staten en Groot-Brittannië heeft bekend
gemaakt, „om de volledige coördinatie der
oorlogsinspanning van beide landen" te
waarborgen. Deze groep zal haar hoofd
kwartier opslaan te Washington. Vertegen
woordigers van de andere verbonden lan
den, als b.v. Australië en Nieuw-Zeeland,
zullen aan het werk van de groep bij alle
aangelegenheden deelhebben, welke Ihun
eigen nationaal belang aangaan.
IN 'N PAAR REGELS
Aardschokken in Turkije.
In de West-Anatolische steden Izmir,
Moestaf a, Kemal Pasja, Ak Hissar, Bali-
kassar en Eskichehir is gisteren een aantal
aardschokken waargenomen. Ze waren
vrij hevig. Een aantal huizen stortte in.
Menschenlevens zyn niet te betreuren.
Fransche schepen in de Vereenigde
Staten in beslag genomen.
De regeering der Vereenigde Staten
heeft acht Fransche koopvaardijschepen
met een totale tonnage van 43.000 brt. in
Amerikaansche havens in beslag genomen.
De Fransche schepen lagen reeds sedert
langen tijd in Amerikaansche havens.
Officieel protest van Eire
te Washington.
Naar de Britsche berichtendienst uit
Washington meldt, heeft de regeering van
Eire officieel geprotesteerd tegen de lan
ding van Amerikaansche strijdkrachten in
Noord-Ieriand.
Jeugddienst in Noorwegen.
Het Noorsche departement voor arbeids
dienst en sport heeft in overeenstemming
met dat voor kerk en school'bepaald, dat
alle Noorsche jongens en meisjes van 10
tot 18 jaar in de jeugdorganisatie van de
Nasjonal Samling jeugddienst moeten ver
richten.
ALS DE VORST UIT DEN GROND IS:
ELK PLEKJE CULTUURGROND BENUT.
De noodzaak uit eigen bodem te voor
zien in de eerst noodzakelijke levensbe
hoeften, brenigt onafwendbaar met zich
mee, dat elk plekje cultuurgrond benut
dient te worden voor de voortbrenging van
voedsel.
Een niet onaanzienlijke oppervlakte
cultuurgrond wordt echter in beslag ge
nomen door parken, plantsoenen, bouw
terreinen, wegen en wegbermen, kanaal-
bermen, tramwegen, particuliere tiAnen
enz.
Derhalve is door de commissie dr. Pos-
thuma reeds voor eenigen tijd een onder
zoek ingesteld naar het voorkomen van
peroeelen of van perceeltjes grond, welke
naast den bestaanden bouwgrond met voor
deel zouden kunnen worden benut voor de
voedsel voortbren ging.
In vele gemeenten zijn, dank zij den
reeds verrichten arbeid, reeds aanzienlijke
oppervlakten cultuurgrond aan de be
staande toegevoegd, in sommige gemeen
ten zelfs wel 300 a 400 H.A.
In andere -gemeenten valt echter nog wel
het een en ander te doen. Ook de mede
werking van rijks-, provinciale en water
schapslichamen z^l veel kunnen -bijdragen
EEN GOEDE GEDACHTE.
Een goede gedachte was het van de fir
ma K. te U. toen zij besloot maandelijks
een vast bedrag te storten op de giro van
de Nederlandsche Ambulance.
Wij zijn", zoo schreef zij, „er van over
tuigd, dat een ieder moet rrfëdewerken aan
het tot stand komen en het blijven steu
nen van deze hulpexpeditie. Immers ook
ons belang is het, dat Nederland van het
bolsjewisme verschoond blijft. Etearom
.villen wij de mannen, die zich ingezet,
hebben om dit gevaar te bestrijden, niet
in den steek laten
Een inderdaad goede gedachte. Want
heeft men er wel eens over nagedacht, wat
het worden zou als het bolsjewisme hier
zich zou vestigen
Honderden Nederlanders hebben zich
vrijwillig ingezet om dit gevaar te keeren.
Zorgt u er voor, dat het hun aan niets
ontbreekt als zij in den strijd gewond ra
ken.
Stort uw bijdrage voor de ambulance op
gironummer
87600
Nederlandsche Ambulance
Koninginnegracht 22, 's-Gr^venhage.
tot het beneiken van het doel. Elk plekje
van den eigen bodem benutten, is thans
de eerste eisch, welke voor de Nederland
sche voedsel voorbreng ing te stellen is.
Zoo gauw de vorst uit den grond is., dient
alles er op te worden gezet tijdig met het
scheuren, ploegenof omspitten gereed te
komen.
Er worden hooge eischen gesteki aam
het voortbrengingsvermogen van den Ne-
derlandsohen bodem. Van elke mogelijk
heid om voedsel te winnen dient daarom
profijt getrokken te worden.
Begrafenis der slachtoffers.
Wederom zyn gisteren velen naar de al
gemeene begraafplaats Crooswijk gegaan
om, hetzij als naaste familie, hetzij als
vriend en belangstellende, op den dooden-
akker aanwezig te zijn bij de plechtige uit
vaart van drie slachtoffers van den jong-
sten Britschen vliegeraanval op Rotterdam.
Gisteren zijn drie familieleden tèr aarde be
steld, waaronder man en vrouw, die geza
menlijk door het bruut geweld, dat ons van
overzee aangedaan wordt, den dood heb
ben gevonden. Weer hadden de stedelijke
Momentje
WINTERSPORT.
In andere jaren zoo rond dezen tijd
gingen vele menschen gewoonlijk op
reis. Met of zonder ski's, naar de be
sneeuwde bergen in een verlicht hotel
en met een goedkoope trein. Vandaag
aan den dag is dat uit. Nu gaat meneer
Mars alleen maar op reis, nog altijd in
zijn blikken pantalon en zijn ijzeren
jas, omdat hij nu eenmaal een sym
bool is van den strijd. En ook zijn vol
gelingen, zyn strijdmakkers zitten in
den trein en daarmee is het dan ook
ongeveer uit. Nu kan men over de
treurnis van thuis te moeten blijven op
verschillende manieren heen komen.
Men kan zeggen: Lao Tsz en Plato zijn
ook nooit in Zwitserland geweest. Die
waren veel te lui om te reiSen, die de
den niets dan wat peinzen en vandaag
den dag is het de tyd van de daad.
Maar als je nu eenmaal wilt reizen en
sportieve daden stellen, is er altyd wel
wat op te vinden. Dan neem je een
atlas. Ik heb mijn Bos-atlas trouw be
waard. Daar lean ik uren zoet mee
zijn, al deugt er ook niet veel meer
van, nu grenzen meer op vloien lijken
dan op denkbeeldige lijnen. Maar de
trotsche bergen en de diepe valleien
daar blijven ze vanaf. Daar kunnen ze
bommen op gooien^aooveel zij willen,
maar die weerstaan alle geweld. Die
blijven van ons. En met mijn Bos-atlas
ga ik rustig op reis. Ik vaar over het
mooie, blauwe water van Fiume naar
Palermo en ik lach allé onderzeeërs
iiit. Of ik ren van Hammervest naar
de Faröer. Wat let mij? Wensch mij
dus goede reis. Vanavond vertrek ik.
VOLKSGENOOTEN, HELPT ELKAN
DER. STEUNT DE WINTERHULP,
NEDERLANDER.
Giro Winterhulp Nederland 5553.
en landelijke autoriteiten zich doen verte
genwoordigen.
Dit zijn, voorloopig, de laatste slachtof
fers, die naar hun laatste rustplaats zijn
gebracht. Voorloopig, want in' de zieken
huizen liggen nog tal van ernstig gekwet
sten, aan wier leven wordt gewanhoopt.
Geldige bonnen voor Voedingsmiddelen
Elk der volgende
bonnen
Geeft recht op het koopen van:
Beschikbaar per persoon
.ijl
ra
S B
Eenheid
8 Febr. tot en met 14Febr. 1942
In tijdvak van één week
08 A Brood
08 B Brood
08 A Vleesch
08 B Vleesch
Aardapp.
Aardapp.
4 Rants.
1/2 R.nt8oeB Br°°d G'b*k
1 Rantsoen 1 vleesch of VI.waren
V< Rantsoen
l3/4 K.G. Aardappelen
y2 K.G. Aardappelen
9
iv<
1'/,
VQ
18
2V2
3l/o
Va
22
2%
Vt
18
2Vr
3Vs
Va
Rants.
Rants.
K.G.
K.G.
25 Tan. tot en met 21 Febr. 1942
In tijdvak van 4 weken
197 Algemeen
05 C of 05 D Res.
198 Algemeen
199 t.m. 202
Algemeen
06 D-07 D Reserve
203 Algemeen
209 Algemeen
210 Algemeen
204 t.m. 208 Alg.
06 A t.m. 09 A Melk 1
06 B t.m. 09 B Melk 1
1 KG Suiker
50 Gram Cacao
500 Gram Jam
1 Rantsoen Bloem, Brood of Gebak
250 Gram Rijst
250 Gram Havermout of Peulvr.
250 Gram Ooit
100 Gram Verirticelli of Maizena
100 Gram Kaas
3V2 Liter Melk
Liter Melk
1
50
500
4
500
250
2-,0
100
500
28
l
50
500
4
250
250
100
500
14
1
500
4
250
250
100
500
7
1
500
•4
250
250
100
500
7
K.G.
Gram
Gram
Rants.
Gram
Gram
Gram
Gram
Gram
Liter
Lter
1 Febr. tot en met 9 Febr. 1942*)
In tijdvak van 9 dagen
07 Boter 1 125 Gram Boter
07 Vet 1 125 Gram Boter i. red. óf Margarine
Bijzondere rantsoenen
28 Dec. tot en met 21 Febr. 1942
125
100
250
200
250
200
250
200
Gram
Gram
250
250
250
250
Gram
193 Algemeen 250 Gram Kotfiesurrogaat
GELDIGE BONNEN VOOR DIVERSE AR11KELEN
1 Ik der volgende bonnen
Geett recht op 't koopen van
van
tot en met'
15 Petroleum
26 Petroleum
07 K.F. Brandst
05 t/m 07 H.K. Brandst.
13 en 17 H.K. Brandst.
08 H.K. Brandst.2)
12 t/m 20 C.V. Brandst.
23 t/m 28 C.V. Brandst.
Ie t/m 8e Per. Brandst.
08 K.F. Brandst- x)
211 Algemeen
G Zeep
G Toiletzeep
L Textiel
(mannen)
j 2 liter Petroleum
2 Eenh. Brandstoffen
1 Rants. Zeep
75 Gram toiletzeep 80%
50 Gram Scheerzeep
28 Dec. 1941
4 Jan. 1942
liverse data
1 Febr. '42
1 Feb. 1942
1 Feb. 1942
1 Jan. 1942
31 Mrt. 1942
31 Mrt. 1942
30 Apr. 1942
30 Apr. 1942
30 Apr. 1942
30 Apr. 1942
^0 Apr. 1942
30 Apr. 1942
30 Apr. 1942
30 April 1942
28 Febr.1942
28 Febr.1942
30 Anr. 1942
1) Hierop geen Anthraclet verkrijgbaar
2) Hierop uitsluitend Turf verkrijgbaar