DAGBLAD VOOR LEIDEINLEN OMSTREKEN
De strijd rond den Stillen Oceaan
OUITSCHLAND
Mamentje
WOENSDAG 28 JANUARI 1942
33ste Jaargang No. 10162
Bureaux Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015 Administratie 20935.
Giro 103003. Postbus 11.
V Voor héél het leven.
Er wordt veel gesproken en geschreven
over vernieuwing, over een nieuwen tijd
en een nieuwe orde.
Niets is beter, dan een streven naar ware
en echte vernieuwing een vernieuwing
in den zin van St Paulus, die ons opwekt,
een nieuwen mensch aan te trekken.
Och, mochten wy allen den tijd, die na het
huidige geweldige wereldgebeuren komen
gaat, ingaan als nieuwe mensch en, waarlijk
nieuwe menschen!
De vernieuwing moet voor den christen
in wezen hierin bestaan, dat hij, alle sleur
van zich afgooit, en het Christendom wil
gaan beleven, in waarheid en oprecht
heid; dat hij den g o d s d i e nst zijn leven,
héél zijn leven, wil laten dragen, bezielen,
beheerschen. ■?- Wij herhalen hier weer,
wat wij in ons en anderen moeten doen
dóórdringen, diep en héél diep: er mag geen
scheiding bestaan tusschen een godsdien
stig en een profaan leven!
De Cisterciënser-monnik Rongen schrijft:
„Het leven van den katholiek moetvoor
alle dwalen den de bronzen lokstem zijn
naar het Vaderhuis.... Daarvoor is noo-
dig, dat hij een overtuiging bezit; dat die
overtuiging werkelijk in hem leeft en heel
het dadencomplex van zijn leven be-
heerscht".
En Fiedler: „Welke geestelijke krachten
gaan van ons uit?.... Zijn wy een leven
de illustratie van de evangelische leer
stelling^? Zijn wij voor alle zoeken
den en dwalenden de stad op den berg?
Naar welke katholieke stad, naar welk
katholiek dorp kan men de menschen ver
wijzen, die een levend Christendom, het
Evangelie in vleesch en bloed, willen zien?"
Pastoor W. de Leeiiw, franciscaan, heeft
het op een bijeenkomst te Rolduc in 1936
kernachtig gezegd: „Het Katholicisme heeft
de wereld niet gegeven, wat het had kun-
ner geven, alleen omdat de aanhangers hun
maatschappelijke plichten niet deden"
m.a.w. scheiding maakten tusschen het
godsdienstige en het profane, leefden in
twee gescheiden rhythm en!
In dezen tijd van bezinning moeten wij
ons vóóral bezinnen op gedachten als in
bovenstaande citaten uitgedrukt!
DEPARTEMENT VAN OPVOEDING,
WETENSCHAP EN CULTUUR-
BES CHER MING
Aan dr. D. G. Noordijk, inspecteur van
het onderwijs in algemeenen dienst, is de
persoonlijke titel verleend van raad-advi
seur bij het departement van Opvoeding,
Wetenschap en Cultuurbescehrming.
Met ingang van 15 Januari is ingesteld
aan het departement van Opvoeding,'We
tenschap en Cultuurbescherming een afdee-
ling „bijzondere aangelegenheden op on
derwijsgebied", bij afkorting aan te duiden
met de letters B. A.
Aan de hierboven genoemde afdeeling
wordt met ingang van denzelfden datum
opgedragen de behandeling van alle aan
gelegenheden betreffende: 1. het Neder-
Jandsche Instituut voor Volksche Opvoe
ding N.I.V.O.; 2. de vorminscursussen; 3.
het kweekschoolwezen.
Aan den tijdelijken ambtenaar, belast
met het toezicht, op de N.I.V.O., E. P. van
der Werff, wordt tot nader order de lei
ding N.I.V.O.; 2. de vormingscursussen; 3.
gedragen.
BURGEMEESTERS
H. ter Cock is opnieuw tot burgemeester
van Wijdewormer benoemd;
J. A. Schrijnder is opnieuw tot burge
meester van Grootebroek benoemd;
F. M. A. J. Ridder van der Schueren is
opnieuw tot burgemeester van Oosterhout
benoemd.
Felle gevechten In Birma
JAPANNERS VEROVEREN BALANGA.
De „Nitsji Nitsji" meldt van het
schiereiland Bataan, dat de Japansche
troepen gisterochtend vroeg Balanga
hebben veroverd, een strategisch be
langrijk centrum voor generaal Mac-
Arthurs strijdkrachten.
(Het schiereiland Bataan vormt de wes
telijke afsluiting van d>e Baai van Manilla.
De stad Balanga op de oostkust van hej
schiereiland ligt aan de baai. Red.)
Over den strijd op de Philippijnen meldt
het Japansche persbureau Domei volgens
het D N.B. dat de Amerikaansch-Phllip-
pijnsche troepen hun tot dusver hardnek
kig verdedigde stellingen bij den berg Na-
tib moeten ontruimen. Hun terugtocht
heeft het karakter van een vlucht aange
nomen.
Het keizerlijke hoofdkwartier deelt in
een overzicht over de activiteit van den
Japanscihen marinevligdienst sinds 22 Jan.
mede, dat 45 vijandelijke vliegtuigen,
waaronder twee vliegbooten bij de aan
vallen op Balik Papan, Samarinda (Neder-
lamdisch-Borneo), Annbom (Molukken) en
Rabaoel (New Britain) zijn heergesohoten
of op den grond zijn vernield.
Bovendien hebben de vliegtuigen ver
nietigende bomaanvallen uitgevoerd op
batterijen luchtdoelgeschut, militaire ba
rakken en andere militaire doelen. Twee
Japansche vliegtuigen gingen bij deze aan
vallen verloren.
In het overzicht wordt verder medege
deeld, dat een verkenningsvliegtuig boven
de Golf van Sarangani (Mindanao) een
-gevecht heeft geleverd met verscheidene
vijandelijke vliegtuigen. Het verkennings
vliegtuig schoot een tweemotorigen bom
menwerper neer.
Bij de landing in Balik Papan op 24
Januari hebben de marine-eenheden,
die het convooi begeleiden, een hevig
gevecht geleverd met vijandelijke tor
pedojagers en duikbooten. Japansche
vliegtuigen brachten een vijandelijke
duikboot tot zinken.
De Japanners verloren vier transport
schepen.
VERNIETIGING DER 45STE BRIGADE.
Naar het keizerlijk hoofdkwartier mede
deelt, hsbben_ de Japansche troepen met
zekerheid de *15ste vijandelijke brigade
vernietigd in den slag bij Barki en Parit
Boelong aan de Westkust van den staat Jo-
hore. Tijdens de gevechten werden 8200
man vijandelijke troepen tegen de Japan
ners in den strijd gebracht. De Japanners
maakten 1100 gevangenen, ongerekend de
1810 gesneuvelden, die op het slagveld
achterbleven.
Naar gevangenen mededeelden, werd de
commandant der vijandelijke br.'gade den
20sten Januari in den slag bij Barki ge
dood. Bovendien maakten de Japansche
troepen negen stukken veldgeschut buit,
een zwaar stuk geschut, 21 granaatwerpers,
negen snelvuurkanonnen, 9 stukken auto
matisch geschut, 4'2 zware machinegewe
ren, 109 lichte machinegeweren, 29 gepant
serde auto's alsmede vlammenwerpers en
infanteriemunitie. De Japansche verliezen
bedragen 139 dooden, waaronder negen of
ficieren en 163 gewonden.
Omtrent den verderen toestand aan het
front van Malakka verneemt men te To
kio, dat Engelschen, Australiërs en Indiërs
na een zware nederlaag in gevechten, die
verscheidene dagen duurden, zich in den
sector aan weerszijden van Kloeang, dus
ongeveer honderd km. ten Noordwesten
van Singapore, hebben teruggetrokken op
den sector Koelai, ongeveer 40 km. ten
Noorden van Singapore, waarbij de Japan
ners hun vlak op de hielen zitten.
In militaire kringen is men van oordeel,
dat in dezen laatsten verdedigingssector
voor Singapore nog hard zal worden ge
vochten, hetgeen eohter den uitslag van
den strijd op Malakka niet meer kan be
ïnvloeden.
DE JAPANSCHE OPMARSCH IN BIRMA
De „Nitsji Nitsji" meldt via Saigon uit
Rangoon, dat de Japansche troepen opruk
ken naar Moelmein volgenj de opgestelde-
plannen, ondanks den feilen tegenstand,
dit door de Britsche troepen in Birma ge
boden wordt.
Het gebrek aan menschen in Austrah'ë
komt, naar uit Melbourne wordt gemeld,
tot uiting in een verordening, volgens wel
ke de mannen, die ouder zijn dan 45 jaar,
zich voor den militairen dienst moeten
aanmelden. Deze mannen zouden voor gar-
nizoens- en wachtdiensten gebruikt' wor
den.
VIER UUR LUCHTALARM TE
SAN FRANCISCO.
San Francisco heeft ü^aandag gedurende
vier uur luchtalarm gehad, aldus een be
richt uit New York in het Zweedsche blad
„Aftonbladet". De militaire autoriteiten
hebben medegedeeld, dat onbekende vlieg
tuigen ijoven de Gouden Poort waren ge
zien. Er zijn geen bommen geworpen.
GEZOND EN KRACHTIG VAN
LICHAAM EN GEEST. Nederlanders.
Ook Uw Vaderland is in gevaar. Helpt
mede, het Bolsjewisme te vernietigen
ioor dienst te nemen bij de Waden SS.
'oor aanmelding en inlichtingen wende
nen zich tot de WaHen SS. Stad-
kouderslaan 32, Den Haag
Foto Fellinga-Peters
HET ITALIAANSCHE
WEERMACHTS3ER1CHT.
Het Itailaansche weermachtsbericht van
gistermiddag luidt als volgt:
In Cyrenaica hebben zich gisteren na de
verwoede gevechten van de laatste dagen
geen belangrijke acties voorgedaan. De vij
and blijft terugtrekken. De betere weers
gesteldheid maakte het mogelijk, dat de
luchtmacht grootere activiteit ontplooide;
terugtrekkende coolnnes en ravitaillee-
ringscentra werden met machinegeweren,
beschoten en met uitstekende resultaten
gebombardéerd. Een partis werd vernield.
Tey Noordwesten van Benghasi werd een
Engelsch vlooteskader in opeenvolgende
golven, ondanks het hevige afweervuur,
len. Een kruiser, die door drie torpedo's ge
troffen werd, kan als tot zinken gebracht
worden beschouwd. Een andere kruiser,
die eveneens werd getroffen, werd met
zware slagzij waargenomen. Onze toestel
len, waarvan er eenige beschadigd waren,
zijn alle op hun bases teruggekeerd.
Duitsche vliegtuigen hebben op 25 Ja
nuari een andere vijandelijke vlootforma-
tie ter hoogte van Tobroek waargenomen
en een kruiser met eenige bommen van
zwaar kaliber getroffen.
Het luchtoffensief tegen Malta werd
voortgezet: vliegvelden en startbanen wer
den verscheidene malen gebombardeerd en
eenige geparkeerde vliegtuigen in brand
geworpen. Boven Malta verloor de vijand
9 Hurricanes, die in luchtgevechten door
Duitsche jagers werden neergehaald.
In den afgeloopen nacht is een lucht
aanval ondernomen oo het vliegveld van
Catania. Eenige uitgeworpen bommen
veroorzaakten onbeteekenende schade.
Eenige personen werden gewond.
Rede van Churchill in
Lagerhuis
DE STRIJD IN LIBYE.
Churchill heèft in het Lagerhuis ver
klaard, zoo meldt de Britsche berichten
dienst, dat ten gevolge van het slechte
\^eer een kleine stagnatie is ingetreden in
de leveranties, welke aan Stalin waren be
loofd.
Overgaande tot de gevechten in Noord-
Afrika, zeide Churchill, dat Rommel tot
dusyer nog slechts „op het nippertje ver
slagen" was. Na twee en een half jaar
oorlog, zoo zeide Churchill ten aanzien van
den veldtocht in Libye verder, „is het
slechts juist gelukt ons hoofd boven Water
te houden. Maar het begint thans moge
lijk te worden onzen weg te overzien en
het ziet er thans meer dan ooit te voren
naar uit, alsof wij de overwinning zullen
bevechten. De Britsche verliezen in Libye,
zoo verklaarde Churchill verder, bedragen
18.000 man aan dooden, gewonden en ge-
yangenen. In strijd met hetgeen tot dusver
is vastgesteld beweerde hij, dat het grootste
deel hiervan Britten was. De Engelsche
nederlaag in Noord-Afrika verklaarde
Churchill met te zeggen: „Wanneer wij on
ze middelen over geheel Oost-Azië ver
snipperd hadden, zou dat onze ondergang
geweest zijn."
Churchill wees kabinetswijzigingen van
de hand. Hij zeide: „Ik ben verantwoorde
lijk, wanneer zich eenigerleid tekortkomin
gen voordoen. Waarom zou ik zondebokken
moeten vinden om het geschreeuw van een
zeker deel van de Britsche en Australische
pers te kalmeeren?"<
Churchill noemde zich voorts alleen ver
antwoordelijk voor de beslissende vraag,
welke in het debat ter sprake zal komen of
het besluit gerechtvaardigd was, dat men
het oorlogsmateriaal in de eerste plaats
zond naar de Sovjet-Unie, Libye en de Le
vant, toen er in het Verre Oosten nog vre
de was. Hij weigerde daarom uitdrukkelijk
Duff Cooper „voor de wolven te werpen."
Toestand in O.-Azië.
Ten aanzien van den toestand in Oost-
Azië verklaarde Churchill, dat de aanval
op Pearl Harbour de Amerikaansche Paci-
ficvloot „voorloopig heeft lam geslagen",
zoodat de meerderheid in den Stillen
Oceaan en den Maleischen Archipel van
de Vereenigde Staten en Engeland is over
gegaan op Japan. Hij voorspelde, dat de
Japansche meerderheid ter zee lang ge
noeg zou duren om het Japan mogelijk te
maken, al zijn tegenstanders talrijke zwar
re en smartelijke verliezen toe te brengen.
Wanneer wij echter zouden kunnen vol
houden, aldus meende Churchill, zou de
verhouding zich weer wijzigen. Singapore
zal tot den laatsten duim gronds dflor de
Britsche, Australische en Britsch-Indische
strijdkrachten vededigd worden.
Een „Pacific-raad".
Aan het slot van zijn rede heeft Chur
chill maatregelen aangekondigd tot het
instellen van een '„Pacific-raad". Het staat
nog niet vast, zoo zeide hij, of deze raad
te Londen of te Washington zal vergade
ren. Australië en Nieuw-Zeeland hebben
zich uitgesproken voor Washington. De
Britsche regeering heeft zich accoord ver
klaard met het verlangen van Australië en
Nisuw-Zeeland, die bij het vaststellen der
politiek gehoord wenschen te worden.
Overigens treffen Engeland en de Ver
eenigde Staten talrijke maatregelen tot het
vergrooten der veiligheid van Australië en
Nieuw-Zeeland en tot het zenden van ver
sterkingen aan wapens en uitrusting. Er
kan geen sprake van zijn, dat men den oor
log in den Stillen Oceaan als een operatie
van den tweeden rang beschouwt.
Volgens den Britschen berichtendienst
is in een gemeenschappelijke verklaring
van Churchill en Roosevelt medegedeeld,
dat drie Britsch-Amerikaansche commis
sies zijn opgericht, welke tot taak hebben
de samenwerking op het gebied der oorlog
voering verder uit te breiden.
STRIJDT VOOR EUROPA
Nieuwe Duitsche
Duikbootsuccessen.
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FÜHRER, 27 Jan. (D.N.B.) Het opper-
bevel der Duitsche weermacht maakt
bekend:
In het Oosten hebben de Duitsche
troepen in voortdurende zware ge
vechten den vijand opnieuw zware
verliezen aan menschen en materieel
toegebracht. De luchtmacht verleen
de, ondanks ongunstige weersomstan
digheden bij de gevechten steun. De
beschieting van voor den oorlog be
langrijke doelen te Leningrad werd
voortgezet.
Zooals in een extra-bericht is be
kend gemaakt, hebben Duitsche duik
booten haar aanvallen op de vijande
lijke scheepvaart in deze wateren
voortgezet en wederom 12 koopvaar-
dijschcDen van 193.000 brt., waaronder
6 groote tankschepen, tot zinken ge
bracht. Bij deze aanvallen had de
de duikboot van den korvettenkapltein
Zapp bijzonder veel succes.
Sedert haar op 24 Januari gemelde
eerste optreden aan den Westelijken
rand van den Atlantischen Oceaan
hebben onze duikbooten daarmede 30
vijandelijke koopvaardijschepen van
223.C0 brt. in totaal tot zinken ge
bracht.
Gevechtsvliegtuigen, die een gewa
pende verkenning uitvoerden, hebben
een aanval gedaan op militaire instal
laties aan de Oostkust van Schotland
en in Zmdwest-Fngeland.
In Noord-Afrika is de buit der
Duitsch-Italiaansche troepen, behaald
in de gevechtenvan 21 to 25 dezer,
gestegen tot 283 gepantserde voertui
gen, 127 stukken geschut en 563 auto's.
Bovendien werd een groote hoeveel
heid ander oorlogstuig buitgemaakt.
Door afdeelingen van het leger wer
den 28, door onderdeelen van de
luchtmacht 12 Britsche vliegtuigen
neergeschoten of op den grond ver
nield.
In de wateren rondom Malta hebben
Duitsche gevechtsvliegtuigen bom-
treffers op een Britschen torpedojager
geplaatst. Een vrij groot vijandelijk
koopvaardijschip werd zwaar getrof
fen. De luchtaanvallen op lucht- en
marinebases van het eiland Malta
werden overdag en 's nachts voort
gezet
Britsche bommenwerpers hebben in
den afgeloopen nacht brisant- en
brandbommen laten vallen oo enkele
plaatsen in Noord-West-Duitschland.
Onder de burgerbevolking werden
eenige personen eedood en gewond.
Enkele afzonderlijke vijandelijke
vliegtuigen drongen tot in de omstre-
ker van de hoofdstad door. Drie der
aanvallende bommenwerpers werden
neergeschoten.
Zooals gemeld in het weermachtbe-
richt van 26 Nov. heeft een Duitsche
duikboot onder commando van kapi
tein-luitenant Freiherr von Tiesenhou-
sen voor Solloem een Britsch slagschio
aanbevallen en zwaar door torpedo's
beschadigd. Naar intusschen kon wor
den waargenomen, was dit het slag
schio „Barham", dat na drie torpedo-
treffers is gezonken.
De activiteit der Duitsche
duikbooten
In aanvulling op het weermachtsbericht
van gisteren verneemt het D. N. B.:
Uit het feit, dat wederom twaalf koop
vaardijschepen met te zamen 103.000 brt.
in de Amerikaansche wateren door Duit
sche duikbooten tot zinken zijn gebracht,
t-lijkt, dat de aanvallen van het Duitsche
duikbootwapen op de vijandelijke scheep-
.aart in het Noordelijke deel van het Wes
ten van den Atlantische Oceaan voortdu
rend en met buitengewoon goede resulta
ten worden voortgezet. Noch de kust-, noch
e*1 konvooibeschermingen konden'de Duit-
cche duikbooten in haar succesvolle ope-
•laties belemmeren.
Als totaal resultaat van de tot dusver
m deze watgren door het Duitsche duik-
hootwapen uitgevoerde operaties, vallen 30
koopvaarders met te zamen 228.000 br. t,
vermelden, dus een tonnageverlies, dat
reeds groot gewicht in de schaal legt. Nog
onaangenamer zal evenwel in de V. S. en
Canada het feit gevonden worden, dat
Ihans een effective blokkade van hun voor
naamste toegangswegen over den Atlanti
schen Oceaan begonnen is.
Onder de tot zinken gebrachte dertig
schepen bevonden zich niet minder dan
e'f tankbooten, dus een hoog percentage.
Dit beteekent een niet gemakkelijk te ver-'
vangen verlies aan speciale schepen. Er
kan op gerekend worden, dat de aanvallen
van de Duitsche duikbooten in de Noord-
Amerikaansche wateren zullen worden
voortgezet.
Echter ook in de Middellandsche Zee
zijn de Duitsche duikbooten nog steeds met
succes in actie. Zy slaagden er hier in de
Britsche vloot een ernstigen slag toe te
brengen door het torpedeeren van een
slagschip van de „Barham"-klasse. De
4000 EMMERS.
Komt mij achteraf iemand vertellen,
dat mijn emmer niet van zink is, maar
van ijzer.
Ten eerste: wat weet die man daar
van, hij heeft mijn emmers nog nooit
gezien. Ten tweede: wat gaat het hem
eigenlijk aan? Ten derde: hij heeft ge
lijk, mijn emmer is werke'ijk van ijzer.
U herinnert zich misschien nog wel,
dat ik het naar aanleiding van de zin
ken munten had over zinken emmers
en teilen, waarvan wy nu kwartjes
en dubbeltjes konden gaan maken.
En nu lees ik in een krant een ad
vertentie, waarin 4000 zinken emmers
te koop worden gevraagd. Daar heb je
't al! Ik ben misschien van nature
wat wantrouwend, maar wat moet
iemand nu met 4000 zinken emmers
doen? Wat anders dan er kwartjes en
dubbeltjes van maken? Laten wij eens
aannemen, dat hij voor een zinken em
mer vijf zinken kwartjes betaalt, dan
is er aan iederen emmer een pluk te
verdienen. En die meneer zal natuur
lijk wel nauwkeurig hebben berekend,
hoeyeel dubbeltjes of kwdrties er uit
een zinken emmer gaan. Zoodat ik
maar zeggen, wil, dat ik het in mijn
eerste monetaire beschouwing nog niet
zoo ver mis had.
Britten moeten de versterking van hun
zeestrijdkrachten op de Middelandsche Zee
sedert November van het vorige jaar be
talen met zware verliezen of door het uit
vallen van schepen door zware beschadi
gingen.
Volgens den Britschen Nieuwsdienst zou
den van de bemanning van het Engelsche
slagschip „Barham", ongeveer driehonderd
personen gered zijn.
SPAANSCH VRACHTSCHIP DOOR
BRITSCHE DUIKBOOT IN DEN GROND
GEBOORD
Op klaarlichten dag heeft ZaterdaeT
ochtend een Britsfche duikboot op 150 myl
ten Westen van de Portugeesche kaap San
Vicente het Spaansche vrachtschip „Na-
vemar", dat een groote lading levensmid
delen aan boord had, in den grond ge
boord. Scheepvaart- en marinekringen te
Madrid zijn verontwaardigd over dit inci
dent, aangezien duidelijk te onderschei
den was, dat het een schip van een niet-
oorlogvoerende mogendheid betrof. dat
met de Spaansche kleuren ondubbelzinnig
was gekenmerkt en dat niet in convooi voer.
RIO DE JANEIRO, 28 Jan. (D. N. B.).
Het departement van oorlog te Washington
deelt in een cojnmuniqué mede, dat Ame
rikaansche troepen in Noord-Ierland ge
land zijn. Zij staan onder bevel van den
divisie-generaal Hartle.
STOCKOLM, 28 Jan. (D. N. B.). Uit
Dublin meldt de Britsche berichtendienst,
dat de Valera in een Dinsdagavond gepu-
bliceenle verklaring heeft geprotesteerd
tegen de aankomst van Amerikaansche
troepen in Noord-Ierland. Hij verklaart, dat
zijn regeerinjj geraadpleegd is noch door
de Britsche noch door de Amerikaansche
regeering.
IN 'N PAAR REGELS
Op het traject van San Luis naar Dakar
(Afrika) heeft zich een zonderling spoor
wegongeluk voorgedaan. Even voorbij San
Luis zag Ae machinist van een trein het
traject versperd door verscheidene groepen
kameelen, die in wilde paniek tegen den
met 80 K.M. snelheid rijdenden trein aan
renden., 13 kameelen werden uiteengere
ten. De locomotief ontspoorde en eenige
reizigers' werden licht gewond.
Wolven in Noord-Italië.
Als gevolg van de hevige koude en de
sneeuwstormen der laatste dagen hebben
zich wolven vertoond in eenige dorpen van
het gebergte in de provincies Trente en
Gorizia in Noord-Italië.
Engelsche bommen op
Neder'and
Gisteravond Verschenen enkele Engel
sche vliegtuigen boven Nederlandsoh ge
bied. De weinige bommen, welke zij lie
ten vallen, "richtten #slechts onbelangrij
ke materieele schade .aan.
Offervaardigheid is een der deugden,
welke een volk voor zijn bestaan
noodig heeft
Het gironummer van WINTERHULP
NEDERLAND is 5553.
