DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Stormachtige Japansche opmarsch
naar Singapore
DUITSCHLAND
Momentje
Nieuwe bonnen
VRIJDAG 23 JANUARI 1942
33ste Jaargang No. 10158
Ccid&clieSoii/fca/nt
Bureaux Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015 Administratie 20935.
Giro 103003» Postbus 1L
Een derde front in Burma
DOOR DE ENGELSCHE STELLINGEN
HEEN GEBROKEN.
Naar de „Tokio Asahi Sjimboen" van het
front op Malakka meldt, zijn de Japansche
strijdkrachten, die langs de Westkust op
rukken, door de vijandelijke stellingen
heen gebroken- en bevinden zich in storm-
achtigen opmarsch naar Singapore.
In midden-Johore blijft de vijand nog
hardnekkig tegenstand bieden.
De „Yomioeri Sjimboen" meldt, dat ver
dere doeltreffende luchtaanvallen op Sin
gapore zijn gericht, waarbij gisteren 12
Hurricanes zijn neergeschoten.
Nadat de Japansche strijdkrachten de
vijandelijke troepen bij het plaatsje Labis
aan den voornaamsten spoorweg naar Sin
gapore gelegen op 50 K.M. ten Z.O. van
Gemas hadden verslagen, zijn zij Woens
dag tot een punt op acht kilometer ten
Zuiden van Labis opgerukt. Zij achter
volgden de overblijfselen van de vijande*
lyke strijdkrachten in samenwerking met
andere afdeelingen, die een omweg heb
ben gemaakt ten Zuiden van Labis tot Be-
kol, gelegen op 15 K.M. ten Z.O. van Labis.
Tijdens de totdusver uitgevoerde opera
ties aan het Maleische front zijn op ver
schillende stations, vooral langs den naar
Singapore loopenden spoorweg in totaal 35
locomotieven en 1180 spoorweg wagons
buitgemaakt. Hieronder bevonden zich,
naar in een frontbericht wordt gemeld,
voornamelijk goederenwagons, tankwa
gons en andere speciale voertuigen. Te
vens vielen verscheidene goederentreinen
met levensmiddelen, kleedingstukken en
oorlogsmateriaal in de handen der Japan
ners, die onmidellijk door de Japansche
troepen werden gebruikt. Vooral het buit
maken van omvangrijke levensmid delen -
transporten heeft, naar in genoemd bericht
wordt, gezegd, reeds belangrijke gevolgen
bij den vijand getoond, die tengevolge-van
het uitblijven van de ravitailleering onder
een groot gebrek gebukt gaat.
DE JAPANSCHE ACTIE TEGEN BURMA.
Volgens een extra-bericht van het Ja
pansche "blad „Tokio Nitsji Nitsji" van het
front aan de grens tusschen Thailand en
Burma hebben de Japansche strijdkrach
ten, die aan de N.-W.-grens van Thailand
gereed stonden, in de ochtenduren van den
20en Januari de rivier de Salwein, die op
deze plaats gedeeltelijk de grens tussóhen
de beide landen vormt, overschreden. Dit
beteekent, dat de Jap'anners met de ope
raties tegen Burma een derde front heb
ben geschapen, met het doel, in snellen op
marsch den belangrijken Burma-weg ten
Noorden van Rangoon af te scnijden. Te
gelijkertijd worden daardoor alle vijande
lijke strijdkrachten, die zich in het gebied
van Moelmein en Rangoon ^en nog verder
ten Noorden daarvan bevinden, van drie
zijden bedreigd, namelijk uit Zuidelijke
richting van Tavoy uit, ten tweede van
Moelmein uit en ten derde door de boven
genoemde operatie over. de rivier de Sal
wein. Daarmede zou niet alleen de laatste
mogelijkheid voor de levering van oorlogs
materiaal aan Tsjoenking worden afgesne
den, doch het zou den Britten ook onmo
gelijk worden, troepen-verp^atsingen van
Noord-Burma uit of uit het grenzende
Noordelijke Chineesche gebied naar het
Zuiden te doen geschieden.
VERBITTERDE GEVECHTEN OP DE
PHILIPPIJNEN.
Over de gevechten op het schiereiland
Bataan waren verscheidene dagen geen of
slechts korte berichten ontvangen. Uit
nieuwe berichten blijkt thans, dat de Ame-
nkaansche artillerie, die bij de verdediging
de belangrijkste rol speelde, terugtrekt op
nieuwe stellingen, welke meer naar het
Zuiden zijn gelegen.
Aan beide zijden wordt met de grootste
verbittering gevochten. De Amerikanen
trekken overhaast en in wanorde terug
naar de baai van Manilla.
In de streek van de oorlogshaven Olon-
gapo, in het Zuid-Oostelijke deel van de
Soebis-baai, hebben de Japanners nieuwe
ges'aagde landingen verricht. In weerwil
van den vijandelijken tegenstand rukken
zij naar het Zuiden op.
Na zware gevechten, welke acht uur heb
ben geduurd, hebben Japansche strijd
krachten in den loop van gisteren Moron
aan de Westelijke kust van het schier
eiland Batanga, gelegen op ongeveer acht
kilometer van de oorlogshaven Olongapo,
welke, zooals bekend, reeds eenigen tijd
geleden werd ingenomen.
AUSTRALIë ROEPT ZIJN VLIEGERS
TERUG.
Het Australische orlogskabinet heeft be
sloten. zoo meldt de „Melbourne Herald",
het geheele Australische vliegerpersoneel
terug te roepen. Deze manschappen zijn
thans in dienst van het Engelsche-lucht-
wapen. Het blad motiveert dit terugroepen
met het Australië bedreigende gevaar. Dit
gevaar stijgt voortdurend. Daarom kon het
terugroepen niet langer uitgesteld wor
den.
Eerste vonken van oorlogs
brand op Ned.-Indlë
Naar de „Nitsjl-Nitsji" uit Saigon meldt,
is te Batavia toegegevjen, dat nieuwe Japan
sche strijdkrachten met succes aan land
zijn gezet aan de Noordoostkust van Ne-
derlandsch Borneo.
Deze landing zou in de streek van Tara-
kan zijn geschied.
Het Japansche hoofdkwartier deelt me
de: Japansche marinevliegtuigen hebben
sedert 15 Januari bij aanvallen op strate
gisch belangrijke steunpunten in Nedër-
landsch-Indië 10 Nederlandsch-Indische
vliegtuigen, waaronder 6 vliegbooten, neer
geschoten of op den grond vernield.
Zware schade werd toegebracht aan de
vijandelijke 'vliegvelden.
Tot de aangevallen punten behooren Ba-
lik Papan op Borneo, Makassar, Palopa, Ko-
lonedale en Kendari op Celebes, 'Ternate
en Laboeha op de Halmaheira-groep en
Ambon.
Op 16 Januari hebben marinevliegtuigen
de havens van Sabang en Medan op Su
matra* aangevallen.
Zij vernielden daar havenwerken en de
den een schip van 2000 tbn in de lucht
vliegen.
Volgens officieele mededeelingen uit
Batavia valt een prootere activiteit van
de Japansche luchtmacht boven den
Archipel waar te nemen, in het bijzon
der langs de kust van Noord-Sumatra.
Volgens een bericht uit Batavia geeft het
legerbericht van Nederlandsch-Indië toe,
dat het district der Minahassa n^a'harden
strijd in handen is van de Japanners.
De conferentie fe RIo
In de gisteravond gehouden vergadering
der bevoegde subcommissies der conferen
tie van Rio kon nog geen beslissing bereikt
worden over het nieuwe ontwerp inzake
het verbreken der betrekkingen met de as-
mogendheden.
Officieus verluidt, dat de Argentijnsche
regeering het "bemiddelingsvoorstel van de
conferentie te Rio heeft aangenomen, vol
gens welke het parlement yan iederen staat
afzonderlijk moet beslissen over de vraag
of de diplomatieke betrekkingen moeten
worden verbroken.
Uit Washington wordt gemeld, dat de
tweede oorlogsmachtigingswet door de com
missie van justitie is aangenomen en naar
den Senaat is doorgestuurd. Roosevelt zal
door deze wet bijna onbeperkte volmachten
kijrgen om vliegtuigen, apparaten en uit
rustingsstukken in beslag te nemen en om
den productieleider Nelson te machtigen de
oorlogsleveranties te controleeren op de
gemaakte winsten.
STRIJDT VOOR EUROPA
Mislukte aanvallen op
o m s lngelingsfront
van Sebastopol
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FÜHRER, 22 Januari. (D.N.B.). Het
opperbevel der Duitsche weermacht
jleelt mede:
Op de Krim zijn verscheidene
"vijandelijke aanvallen op het omsin
gelingsfront ,van Sebastopol mislukt.
Aan het Donetsfront en in den cen-
tralen en den Noordelijken sector van
het Oostelijke front duren de afweer-
gevechten bij zwaren vorst voort. Tal
rijke vijandelijke aanvallen werden
afgeslagen. Eigen tegenaanvallen had
den succes.
Voor Leningrad zijn herhaalde uit-
braakpogingen van de bolsjewieken
mislukt.
In de Straat van Kertsj hebben ge
vechtsvliegtuigen een grooten Sow jet-
koopvaarder met bommen beschadigd.
Bij gewapende verkenningsvluchten
boven dé wateren van Groot-Brittan-
nië zijn voor de Noord-westelijke kust
een koopvaarder van 6000 brt. en een
steenkoollichter van 600 brt. tot zin
ken gebracht. Voor de Zuidwestkust
van Engeland is een groote koopvaar
der door bommen beschadigd. Op een
voor de Shetlands liggend eiland heb
ben gevechtsvliegtuigen verscheidene
voltreffers geplaatst op voor den oor
log belangrijke installaties.
In Noord-Afrika hebben Duitsch-
Italiaansche pantsertroepen in een
verrassenden aanval de voor onze stel
lingen in Cyrenaica opgemarcheerde
Britsche strijdkrachten aangevallen en
teruggeworpen. De vijand trok zich
ijlings terug in de richting van Age-
dabia. Sterke formaties van het Duit
sche en het Italiaansche luchtwapen
grepen in in de geveëhten op den
grond en bombardeerden concentra
ties troepen en tanks van den vijand.
Aan de Egyptische kust zijn opslag
plaatsen der Britten in brand gewor-,
pen.
De vijand heeft in den afgeloopen
nacht bommen geworpen op woonwij
ken in het Noordwest-Duitsche kust
gebied. De burgerbevolking leed geen
verliezen. Militaire schade is niet ont-
s'taan. Vijf van de aanvallende Brit
sche bommenwerpers zijn neergescho
ten.
In den tijd van 11 tot 20 Januari
heeft het Britsche luchtwapen 36
vliegtuigen verloren, waarvan 16 bo
ven de Middellandsche Zee en in
Noord-Afrika. In denzelfden tijd gin
gen in den strijd tegen Groot Brittan-
nië 16 eigen vliegtuigen verloren.
HET ITALIAANSCHE
NyEERMACHTSBERlCHT.
Het italiaansche weermachtbericht van'
gisteren mgakt het volgende bekend:
In Cyrenaica zijn sinds gisteren gevech
ten gaande tusschen gepantserde en gemo
toriseerde Italiaansch-Duitsche formaties
eenerzijds, die een aanval ontketenden, en
vijandelijke afdeelingen. De luchtmacht
van de As nam aan den .strijd deel om de
actie te land te ondersteunen en trof ver
scheidene malen hevig de terugtrekkende
troepen, concentraties strijdmiddelen, stel
lingen artillerie, opslagplaatsen en centra
van ravitailleering. De Duitsche lucht
macht bombardeerde vliegvelden en ha
venwerken van het eiland Malta. Er bra
ken eenige branden uit. Een Hurricane
werd in een luchtgevecht neergehaald.
Een vijandelijke aanval op Tripolis richtte
geen ernstige 'schade aan.
HET MIJNONGELUK IN FRANKRIJK
Woensdagochtend heeft zich, zooals ge
meld, in de mijn La. Chame (Frankrijk),
een mijngasontploffing voorgedaan. Tot
Donderdagavond had men 49 dooden ge
borgen. Men hefeft nog slechts weinig hoop
de nog in de mijn aanwezige mijnwerkers
levend te kunnen bergen, zoodat het totaal
van 80 tot 90 dooden verwacht kan wor
den.
Gasgeneratorcursussen
door het geheele land
In dezen tijd van schaarschte aan vloei
bare brandstoffen is de gasgenerator, waar
in vaste brandstof wordt verstookt, voor
het motorverkeer als een redder in den
nood gekomen. De anthraciet-, hout-, turf-
en turfcokes-vergassers hebben het moge
lijk gemaakt, een belangrijk deel van ons
vervoer over den weg in stand te houden,
dat anders tot stilleggen zou zijn gedoemd.
Het valt echter niet" te ontkennen, dat
de behandeling van den gasgenerator
het rijden ermee, het fenderhoud ervan
velerlei moeilijkhedenmeebrengt, in het
bijzonder voor ongeschoolde krachten, en
dat in verband daarmee een groote vraag
naar technische voorlichting van het be
dienend personeel is ohtstaan.
Men heeft hier te lande op dit gebied
sporadisch reeds verdienstelijk werk ver
richt, doch er bestaat nog steeds behoefte
aan instructie op grootere schaal in geor
ganiseerd verband.
Het is naar aanleiding daarvan, dat
onder, auspiciën der hierna te noemen
verkeersbonden, "edrijfsvereenigingen
en andere belanghebbende organisa
ties, en met volle medewerking van
het bureau generatoren en tankgas,
als de ter zake bevoegde overheids
instantie, binnenkort een dertigtal
tweedaagsclie cursussen in theoretische
en practische gasgeneratorkennis door
het geheele land heen zullen worden
gehouden. De bedoelde instellingen
zijn, in alfabetische volgorde:
De Nederlandsche Toeristenbond A.N.-
W.B.t de bond voor bedrijfsautoverkeer in
Nederland (B.B.N.), de bond van automo
bielhandelaren en garagehouders (B.O.V.-
A.G.), dfe centrale commissie voor de op
leiding tot autobestuurders, de eigen ver
voerders organisatie (E.V.O.) de Neder
landsche automobiel club (N.A.C.), de Ne
derlandsche bond van autobusdlenstonder-
nemers (N.B.A.), de Nederlandsche orga
nisatie voor het beroeps/goederenvervoer
langs den weg (N.O.B.), de Nederlandsche
vereeniging van reinigingsdirecteuren, de
Nederlandsche vereeniging van tramwegen
eh autotransportdiensten (N.V.T.A.), en de
Nederlandsche vereeniging „de rijwiel- en
automobiel-industrie" (R.A.I.).
^toorts heeft de vereeniging van directies
van nijverheidsscholen haar medewerking
toegezegd inzake het b^chikbaar stellen
van leslokalen en verleenen van bijkom
stige faciliteiten.
Het is de bedoeling, dat de cursus-
.sen zullen worden gehouden in Alk
maar, Amersfoort, Amsterdam, Arn
hem, Assen, Bergen op Zoom, Breda,
Dordrecht, Eindhoven, 's-Gravenhage,
Groningen, Heerenveen, Hengelo,
's-Hertogenbosch, Leeuwarden, Lei
den, Musselkanaal, Nijmegen, Rot
terdam, Utrecht, Velseij, Venlo, Sit-
tard en Zwolle. Zy zjjn in de eerste
plaats voor chauffeurs bestemd, doch
er wordt verwacht, dat ook vele mon
teurs van moptagewerkplaatsen zich
als deelnemer gullen opgeven.
De uitvoering van het plan, onder aus
piciën der genoemde 'instellingen, is opge
dragen aan een „commissie gasgenerator-
cursussen", waarvan het secretariaat is ge
vestigd: Koninginnegracht 37, Den Haag
(kantoor der N.A.C.), alwaar de insohrij-
vingsvoorwaarden voor deelnemers aan de
cursussen, inschrijfformulieren, en even
tueel nog verder gewenschte inlichtingen,
kunnen warden aangevraagd.
Het is van het grootste belang, dat de
genen, die een cursus in een eer bovenge
noemde plaatsen wensohen bij te wonen,
of door leden van hun personeel willen la-
tep bijwonen, ten spoedigste van hun voor
nemen doen blijken aan het secretariaat
der „commissie gasgeneratorcursussen",
opdat hun dan inschrijfformulieren kunnen
worden toegestuurd, en de definitieve
vaststelling van plaatsen, data, enz. zoo
snel mogelijk kan volgen.
Met den aanhang der cursussenserie op
korten termijn kan het onwaarschijn
lijke geval van geheel onvoldoende belang
stelling voorbehouden worden gere
kend.
Engelsche bommen op
Nederland
Woensdagavond zyn verscheidene En
gelsche vliegtuigen naar Nederland gevlo
gen. Zij wierpen een groot aantal brisant-
en brandbommen uit, die echter meeren-
dtels in het open veld terecht kwamen
zonder schade aan te richten.
De secretaris-generaal van het departe
ment van Sociale Zaken heeft aan de be
sturen van de gesubsidieerde^ vereenigin-
eën rpet werkloozenkas een rondschrijven
gezonden, waarin hij mededeelt, dat overleg
met de arbeidsinrpectie er toe heeft ge
leid, dat in het vervolg geen vergunnin
gen om 0 uur te werken meer zullen wor
den gegeven, tenzij in uitzonderingsgeval-
Jen.
Voor zoover er thans nog arbeiders zijn,
die feitelijk niet werken, in verband met
^er aan hun werkgever verleende vergun
ning om 0 uren te werken, is goedgevon
den, dat aan deze arbeiders uitkeering uit
de werkloozenkas wordt verstrekt, zoodat
uet ter zake bestaande verbod van 20 dezer
af als vervallen kan worden beschouwd.
Aangezien in het onderhavige geval niet
kan worden gesproken van inkrimping van
den normalen wekelijksclien werktijd in
den'zin van de reglementen voor de werk
lozenkassen, kunnen de betrokken a-
Dciders als zoogenaamde „geheel werkloo-
ztr." worden beschouwd. Ook aan de le
den van die kassen, in welker reglementen
geen regeling voor het verstrekken van
uitkeering ingeval van inkrimping van
ien normalen wekelijkschen werktijd voor.
KÓmt, kan uitkeering worden verleend.
HET NATIONALE PLAN
Installatie van de vaste Commissie
De vaste Commissie van den Rijksdienst
voor het nationale plan, waarvan de be
noeming in December jl. heeft plaats ge
had, is dezer dagen door den president
van den Rijksdienst, mr. dr. K. J. Frede-
riks, geïnstalleerd. De heer Frederiks hield
bij die gelegenheid een rede. De
Rijksdienst voor het nationale plan is in het
leven geroepen ten behoeve van:
1. de ruimtelijke ordening der nationale
belangen;
2. het toezicht op de ruimtelijke orde
ning van de streekbelangen en gemeente
lijke belangen;
3. het onderzoek, dat als basis voor deze
ordening zal dienen.
DISTRIBUTIE VAN PETROLEUM.
De secretaris-generaal van het departe
ment van Handel, Nijverheid en Scheep
vaart maakt het volgende bekend inzake
de distributie van petroleum:
Het is noodzakelijk, den geldigheidsduur
van de met „26" genummerde bonnen van
de met „S" en „T" gemerkte petroleum-
kaarten, welke gedurende het tijdvak van
4 Januari 1942 tot en met 14 Februari recht
geven op het koopen van twee liter petro
leum voor verlichtingrdoeleinden. te ver
lengen tot en met 31 Maatr 1942. Even
eens is de geldigheidsduur van de met „15"
genummerde bonnen van de petroleum-
kaart „O", welke gedurende het tijdvak
van 24 December 1941 tot en met 21 Maart
1942 recht geven op het koopen van twee
liter petroleum tot en met 31 Maart 1942
verlengd. De kans is evenwel niet uitgeslo
ten, dat vóór 31 Maart a.s. nieuwe bon
nen voor petroleum kunnen worden aan
gewezen.
Offervaardigheid is een dér deugden,
welke een volk voor zijn bestaan
noodig heeft.
Het gironummer van WINTERHULP
NEDERLAND is 5553.
ELFSTEDENTOCHT.
Gistermorgen zijn er, meer dan 5000
menschen in het pikkedonker op het
ijs gestapt om zoo vlug mogelijk 200
Kilometer per schaats af te leggen.
Zelf bij de haard vind ik dat zeer spor
tief. maar zelfs nu weet ik al ter
wijl ik dit schrijf, is de winnaar nog
niet bekend dat ik straks
in de krant zal lezen, dat deze of die
kampioen het er maar slecht heeft af
gebracht, dat hij niet in vorm was en
dat hij het er leelijk bij heeft laten lig
gen. En dan uiten de menscnen hun
teleurstelling over de prestaties van
hun kampioen; die „niks was" en er
niets van heeft terecht gebracht.
Er worden er een stuk of tien van
die vijfduizend gehuldigd en de ande
re 4,990. die koude, bevroren teenen,
hun halve gezondheid, de haard en
vijftig gulden reis- en verblijfkosten
daarvoor hebben over gehad, zijn in
onze waardeering maar sukkels. Dat
zeggen dan menschen, die nauwelijks
kans zien den trein naar Amsterdam
te halen enf als zij dien halen, in Am
sterdam nog zitten te_ blazen en daar
nog steeds geen kracht hebben om uit
te stappen.
Daar protesteer ik tegen. En ik
breng vanachter de warme kachel al
dien anderen een eeresaluut. En dan
mag daarbij vooral niet worden Verge
ten. dat die 10 grooten het slechts kon
den winnen bij de gratie der bevroren
teenen van die 4.990 anderen....
In de week van Zóndag 25 tot Zater
dag 31 Januari zijn de gebruikelijke
hoeveelheden brood of gebak, vleesch
of vleesch waren cn aardappelen ver
krijgbaar op t# bonnen 06 van de
daarvoor aangewezen kaarten.
Voorts is voor de periode van 9 da-
sen van Zaterdag 24 tot Zaterdag 31
Januari het tot dusver geldende rant
soen boter verkrijgbaar op bon 06 van
de boterkaart en boter met reductie
op dezen bon van de vctkaart.
Ten slotte zijn aangewezen voor het
4-weke'iikscli tijdvak van Zondag 25
Januari tot Zaterdag 21 Februari voor
suiker bon 197; voor jam bon 198;
voor bloem, brood of gebak de bon
nen 199, 200, 201 en 202; voor haver-
m o u t of peulvruchten bon 203; voor
kaas de bonnen 294, 205, 296, 207 en
208; voor gort bon 209; voor vermi
celli of maizena bon 210, alle van de'
bonkaart algemeen; voor melk de
bonnen 06, 07, 08, en 09 van de melk-
kaart; voor cacao (kinderen tot 14
jaar) de bonnen 05c en 05d reserve
en voor rijst (kinderen tot 3 jaar) de
bonnen 06d en 07d reserve.
Bonnen die afloopen
Na Zaterdag 24 Januari:
01 tot en met 03 D Reserve;
01 C Reserve:
F. en G. Rijst,
04 Brood, Vleesch,
179 tot en met 192 Algemeen.
Bonnen 05 Aardappelen blijven gel
dig tot en met 31 Januari 1942.
Bonnen 195 Algemeen (Peulvruch
ten) blijven geldig tot en met 21 Fe
bruari 1942.
öranaalwerpers irr vuurstelling aan het Oostfront
Atlantic-Holland P. K. Vorpahl
