Drie groote veldslagen aan den gang Momentje Spanning in den Pacific stijgt snel DINSDAG 2 DECEMBER 1941 33ste Jaargang No. 10117 tyz$tei<i£yzhe(3oii/l<M\k Telefoon: Redactie 20015 Administratie 20935. .DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 1L Ontmoeting Goering-Petain. V De taak van de Kerk De Paus heeft onlangs bij de overhan diging van de geloofsbrieven door den nieuwen Argentijnschen ambassadeur bij den H. Stoel in een toespraak ojn. het volgende gezegd: „De Kerk wil zich niet mengen in de conflicten over de doelmatigheid, nut tigheid en werking van de verschillen de uitingen van den tijd in zuiver po litieke instellingen en acties. Bij alles, wat geschikt is om de sociale hulpwer ken te vervolmaken en om de jeugd physisch en moreel te verheffen, vindt men de Kerk bereid om mede te wer ken; ook aan de werken van den socialen vooruitgang, welke een van de dringendste opgaven van onzen tijd voromen". De Kerk staat buiten conflicten in zuiver politieke instellingen en acties. Aan dezen regel, aan deze wet moeten ook allen, die in zekeren zin de Kerk re- presenteeren of als zoodanig kunnen wor den beschouwd, zich streng houden. Er is en er wordt wel eens tegen dezen regel gezondigd! De Kqjk bevordert echter wel, zoo veel het in haar vermogen ligt, allen socialen Vooruitgang, welke politieke in stellingen en acties beoogen. In den loop van alle tijden is dit effectief streven van de Kerk allerduidelijkst tot uitdrukking gekomen en op de meest vruchtbare wijze tot realiteit gebracht. In conflicten van zuiver politieken aard kiest, zooals gezegd, de Kerk geen partij. Zij heeft het aanpassingsvermo gen, om onder verschillende politieke systemen haar taak uit te oefenen. De Kerk treedt op altijd en overal, en tegenover welke macht ter wereld ook, als het er om gaat, zuiver te.houden, te ver breiden en te doen beleven de christelijke beginselen. Als de Kerk om een enkel voorbeeld te noemen zich op de krachtigste wijze heeft verzet tegen het liberalisme (b.v. in „Rerum Novarum" en in „Quadragesimo Anno"), dan deed zij dit niet, omdat zij zich tegen de politieke beginselen van het liberalisme, als zoodanig, wilde verzetten, maar omdat zjj in die politieke beginselen zag en veroordeelde en veroordeelen móest een propageering en een belèving van princiepen, die in strijd zijn met de leer van Christus, welker verspreiding en verdediging haar Apostolische taak is. W.ie aldus de taak van de Kerk haar door Christus opgelegd verstaat en be grijpt, zal ook erkennen en waardeeren het groote voorrecht: vrije kinderen der Kerk te zijn! WAAROM MET DUITSCHLAND VOOR EEN NIEUW EUROPA? De m^ssa die heden ten dage kosten noch moeite spaart om zich alle feitelykheidjes te herinneren, welke een afkeer van alles wat Duitschland dóet of laat zouden moe ten steunen en „wettigen", mist werkelijk historische zin; zij geeft blijk van een ont stellend gebrek .aan visie op verleden en heden, laat staan op de toekoyist. Het eeuwig-boeiend schouwspel der his torié ontrolt voor ons eeuw na eeuw het worden en vergaan van groote droomen en gedachten. Eeuw na eeuw rijzen zij voor ons op, scheppers en denkers, durvers en bouwers, zij die hun personlijkheid hebben doen leven en werken in een zeker tijds gewricht. De wereldrijken van de Phoeni- ciërs, de Babiloniërs en de Egjrptenaren, de Grieken en Romeinen, de Wikingen en de Germanen, Caesaren en Keizers, zij allen doemen voor ons op als de uitdrukking en vormgeving van een constructieve gedach te, als de koene verwezenlijking van een stoutmoedige droom. Maar beseffen wij dan niet dat wij, Ne derlanders geroepen worden tot een groot- sche taak? Zien wij voor onze oogen dan geen nieuw Europa ontstaan, dat het tijdsbeeld voor generaties zéfl beheerschen? Zien wij dan niet dat een stelsel in bloed en tranen ten onder gaat? Wanneer eindelijk de constructieve krachten van het Europeesche vasteland zich aan het werk zetten om op de pui- nen van het oude en overleèfde stelsel een nieuw en natuurlijk-geordend Europa op te bouwen, waneer eindelijk de stond daar is, die onafwendbaar komen moest; wan neer ten slotte de machtigste en krachtigste stam de leiding neemt in een opbouw die ook ons moet en zal omvatten, omdat wij er wezenlijk naar snakken, dan zullen wij ons moeten bezinnen op onzen plicht. Dan zullen wij onze verantwoording voor ons zelf, voor ons gezin en ons volk moeten begrijpen en mede moeten werken met alle goedgerichte krachten aan de schepping van een orde, die de komende tijden zal beheerschen. De historie zal ons ter verant woording dagen als wij thans onzen plicht verzuimen. Op de hervonden waarden van natuur cn tradil'e bouwt Duitschland een nieuw Euro pa! Ons volk en ons land zijn daarin be trokken. Daarom: met Duitschland voor een nieuw Europa i v. d. B. Bi) Moskou, b!) Ros tof en in de woestifn BINNENKORT NADER NIEUWS MOGELIJK. De militaire toestand, zoo verneemt het D.N.B. van welingelichte 'zijde, wordt ge kenmerkt door drie groote veldslagen, n.l. bij Moskou, in het gebied van Rostof en in de woestijn van Marmarica in Noord- Afrika. Tengevolge van het feit, dat de groote veldslagen tegenwoordig nog aan den gang zijn, valt hierover nog niéts naders te zeggen Het is tot dusver bij de Duit- sche leiding steeds gewoonte geweest eerst dan over gróote militaire acties bijzonder heden te publiceeren, wanneer ze waren afgelopen. In ieder geval schijnt, volgens Duitscne opvatting de operaties rondom Moskou reeds een punt te hebben bereikt, waardoor het mogelijk zou zijn ze reeds binnenkort met bijzonderheden en, zoo mogelijk, ook reeds met nadere plaatsbe palingen te publiceeren. De Duitsche ge vechtsformaties hebben in dit gebied aan zienlijke vorderingen gemaakt in de rich ting naar Moskou. De vijandelijke propa ganda heeft nog zeer kort geleden ver klaard. dat dit tengevolge van het begin van een strengen winter en als gevolg van de zeer zware versterkte bolsjewistische stellingen totaal onmogelijk was. Hierbij vergeleken hebben de ontlas tingsacties van de bolsiewisten in het Zui den bii Rostof nauwelijks eenige waarde, ten hoogste voor zoover hier een welhaast on^e^ooflrke versnilhng van vijandelijke strijdkrachten plaats heeft. Sterke forma ties heeft de vijand hier geconcentreerd, reserves, die bliikbaar uit Siberië en Iran snel hierheen zijn gebracht. De bolsjewis ten vallen hier met een sterke overmacht aan. $4et verstand den toestand inziende en om op betere wijze de noodzakelijk ge worden vergeldingsmaatregelen tegen de gewapende partijgangers in Rostof te kun nen uitvoeren heeft de Duitsche leiding deze plaats ontruimd. Wanneer thans de bolsjewisten dit feit als een overwinning billen voorstellen, dan vermoeden zij ge lukkig weer eens niets van de Duitsche plannen. Dat zij in hun overwinningsbe- richten ook gewag maken van Taganrog, dat nog steeds hecht in Duitsche handen is en ver achter het front ligt, is weer eens een bewijs van den wantoestand bij den bolsje- wistischen berichtendienst, die tot dusver nog steeds zeer nadeelig is geweest voor den vijand. Volgens Duitsche Opvatting bestaat er ook in dit gebied nog alle reden om met groote kalmte de komende ontwikkeling tegemoet te zien. Hier. evenals ook in het bijzonder in Noord-Afrika, waar od het oogenblik de hevigste veldslag woedt, zijn de fronten in beweging. In Noord-Afrika kan men in het geheel niet van een front in den ge\Vonen zin van het woord spreken. Daar wisselt deze of gene oase van bezitter, doch de strijd gaat niet om de groene vlakten in de woestijn doch om de vernietiging van den vijand. De En^schen hebben zeer zware verlie zen geleden. Van een groote veelomvatten de uniforme aanvalsoperatie van den vijand met een ver vooruitgeschoven ope- ratiedoel kan dan ook niet meer gesnroken worden. De strijdkrachten van de spil heb ben ook op dit bijzonder moeilijke slagveld Japansche vlootbewegingen bi| Borneo ALARM OP MALAKKA. S. P. T. meldt uit Londen: In Britsche kringen is bekend geworden, dat men Japansche vlootbewegingen op groote schaal in het Zuid-Westelijk deel van den Oceaan heeft waargenomen. Een eskader van 16 zware kruisers is in de na bijheid van de Japansche mandaatseilanden Loven Britsch Noord-Borneo waargenomen. Zondagavond heeft men te Londen reeds den indruk gekregen, dat Japan zijn vloot- stiijdkrachten in de Zuid-Chineesche Zee concentreert. Ook de Britsche vloot in dat gebied wordt iederen dag versterkt. Op Malakka is, naar de Britsche be richtendienst uit Singapore meldt, de uitzonderingstoestand afgekondigd. .Alle vrijwilligers van de marine-re serve in Singapore en de vrijwilligers van de luchtmacht op Malakka zijn gemobiliseerd. Volgens b-^i^hten uit Singapore zijn op- n'euw Britsch-Indische troepen in Rangoon aangekomen, die de garnizoenen in Birma moeten versterken. MOBILISATIE VAN DE NEDERL. INDISCHE LUCHTMACHT. Reuter meldt, volgens een A. N. P.-be richt uit Stockholm, dat de Gouverneur- Generaal van Nederlandsch-Indië de mobi lisatie van de militaire luchtmacht zou heb- 1 er. gelast. Naar het D. N. B. uit Sjanghai meldt hebben de daar wonende Nederlandsche reserve-officieren gisterochtend bevel ont vangen om onder de wapenen te komen. Reeds Maandagmiddag zijn zij naar Neder landsch-Indië vertrokken. JAPANS' KABINET IN BUITEN GEWONE ZITTING BIJEEN. Naar Domei uit Tokio meldt is het Ja pansche kabinet in buitengewone zitting in bewezen, dat zij den meest frisschen geest en den grootsten wil bezitten en dat zij niet alleen zelfs stand weten te houden tegenover een groote overmacht, doch dat zjj ook bezield zyn van den sterksten aan- valsgeest. Drie Engelsche generaals zijn hun in handen gevallen. Bovendien maak ten zü duizenden gevangenen en een tot dusver npg niet te overziene hoeveelheid oorlogsmaterieel buit. Zoo zien de overwin ningen van den vijand eruit, en zoo ziet de militaire positie van de spil en haar bond- genooten eruit. In alle drie veldslagen heeft de Duitsche leiding het heft in handen en bij den be langrijksten slag, n.l. die om Moskou, zijn zeer aanzienlijke successen behaald. ROSTOF STAAT VOOR TOTALE VERNIETIGING. Bij de gevechten in het gebied rondom Rostof doen de bolsjewisten, volgens de op-, vatting van militaire instanties te Berlijn, klaarblijkelijk het uiterste om de poort naar den Kaukasus voor de Duitschers te sluiten. Men ziet hierbij van Duitsche zijde geenszins over het hoofd, dat de troepen van de bolsjewisten, die in het gebied van Rostof aanvallen, numerielc aanzienlijk in de meerderheid'ziin Men voegt hieraan toe. dat het voor Duitsche zijde van het grootste belang is. deze poort van de bolsjewisten naar den Kaukasus te vernie len. zoodat de vijand hier niets meer aan heeft. Als gevold van het feit. zoo ver klaart men te Berlijn, dat de Duitschers uit Rostof zijn weggetrokken, is dit ver- keersknoonnunt tusschen den Kaukasus en het eigenlijke bolsjewistische front in het centrum van het slagveld aldaar komen te liggen, hetgeen vanzelfsprekend zijn totale vernietiging beteekent. MOSKOU BLIJFT HET CENTRUM. Dezelfde Berlijnsche militaire kringen leggen oonieuw den nadruk erop, dat Mos kou. historisch, politiek en militair als het centrum van de Sowjetunie moet worden beschouwd. De bolsjewisten kunnen zich, zoo zeide men gisteravond in de Wilhelm- strasse, naar of achter den Oeral bcf°ven en hun ministeries snlitsen hoe zij wiRen, Moskou bhift met het oog oo de gecentra liseerde structuur van het bolsjewistische regime de beslissende centrale van de ge- heele éowjetunie. De slae rondom Moskou heeft zich. naar men te Berlijn verklaart, de laatste dagen zeer in het voordeel van de D"itschers ont wikkeld en de Duitsche leiding zal zelfs dan Moskou als doel voor oogen houden, wanneer Stalin het zou probeeien ergens anders een militair zwaarteount te vor men. Genoemde Duitsche krineen achtten het succes'van den D"itsch?n aanval op de metroDole van de bolsjewisten reeds zoo ver gevorderd, dat men reeds het centrum van Moskou met een goeden verrekijker kan waarnemen. MET DUITSCHLAND VOOR EEN NIEUW EUROPA de woning van den minister-president bjj-' eengekomen. De zitting duurde een uur en vijftien ipinuten.'De minister van buiten- iandsche zaken Togo heeft, naar verluidt, een nauwkeurig rapport over den laatsten stand van de onderhandelingen te Washing ton uitgebracht. In het bijzonder deed hij uitkomen dat de besprekingen thans in een uiterst belangrijk stadium zijn getre den. De ABCD-mogendheden nemen thans coi.crete militaire maatregelen om een druk oo Japan te oefenen, zoo wordt volgens Domei, in officieele Japansche kringen ge constateerd. Als voorbeelden hiervoor wor- oen van Japansche zijde het concentreeren van Britsche troepen., in Eirma, het plan oir den weg door Birma door de Ameri- kaansche luchtmacht te laten bewaken en het zenden van Britsche oorlogsschepen naar het Verre Oosten opgesomd. Dezelfde kringen verzekeren, dat de Ver- cenigde Staten bewust dienen te zijn van nur» verantwoordelijkheid voor het hand haven van den vrede in den Stillen Oceaan, want genoemde militaire maatregelen van d* zijde van ABCD-mogendheden hebben in Japah twijfel gewekt aan de oprechtheid var. Amerika bij de onderhandelingen, te Washington. ROOSEVELT VOERT SPOED- BESPREKINGEN. Naar S. P. T. uit Washington meldt heeft president Roosevelt gisteren een spoedbe- spreking met de Amerikaansche bevelheb bers van leger en vloot gevoerd. Als teekenend voor den ernst van den toestand in het Verre Oosten beschouwt Associated Press de ongebruikelijke be spreking, die Zondag tusschen Huil en Halifax is gehouden en die ten doel had de laatste berichten uit te wisselen en den plotselingen terugkeer van Roosevelt naar Washington. De Australische minister-president Cur- tin heeft, wegens nieuw ontvangen inlich tingen een buitengewone zitting van het oorlogskabinet bijeengeroepen. FEN BESPREKING TE ST. FLORENTIN VERGIGNY. Maarschalk Pétain en admiraal Darlan htbben een ontmoeting gehad met Rijks maarschalk Goering. Omtrent deze ontmoeting heeft ambassa deur de Brinon voor vertegenwoordigers 7£n de Duitsche, de Fransche en de bui- tenlandsche per:, tijdens een receptie in de Duitsche ambassade medegedeeld, dat maarschalk Pétain Zondagavond uit Vichy is vertrokken en den nacht heeft doorge bracht in zijn specialen trein. Maandagoch tend om elf uur werd maarschalk Pétain duur den algemeenen gevolmachtigde der Fcansche regeering in het bezette gebied, ambassadeur de Brinon, en den vertegen woordiger van den Rijksmaarschalk, gene raal der vliegers Hanesse, aan de demar catielijn verwelkomd. Maarschalk Pétain zette zijn reis per auto voort naar de plaats der bijeenkomst Saint Florentin Ver- gigny. Om 13 uur arriveerde de maarschalk op liet stationsplein van Saint Florentin Ver- g;gny. Hier begroette de Rijksmaarschalk Jen chef van den Fransohen staat op de meest hartelijke wijze. Ambassadeur'de Brinon wees er op, dat maarschalk Pétain reeds lang den wensch Lad uitgesproken den Rijksmaarschalk te ontmoeten. Sedert een jachtontmoejing met maarschalk Pilsoedski waardeerde maar schalk Pétain in den Rijksmaarschalk voor al den grooten soldaat. De bespreking tusschen den Rijksmaar schalk en maarschalk Pétain werd, naar ''e Brinon verder uiteenzette, gevoerd in den specialen trein van den Rijksmaarschalk De Rijksmaarschalk en maarschalk Pétain v/aren slechts van hun tolken vergezeld. Na een kwartier werd admiraal Darlan ioor den chef van den Fra'nschen staat bij dr besprekingen betrokken. Drie uur en t'en minuten onderhield de Rijksmaarschalk z:'ch met maarschalk Pétain en admiraal Darlan over alle problemen, die Duitsch- '?nd en Frankrijk interesseren. In aansluiting hierop bood de Rijksmaar schalk in zijn specialen trein een déjeuner aan. Behalve de Rijksmaarschalk, maar schalk Pétain en admiraal Darlan namen hieraan van Duitseche zijde deel de gene raal der vliegers Bodenschatz, de generaal der vliegers Hanesse, en de bekende Duit sche jachtvlieger, lt. kol. Galland, van Fransche zijde ambassadeur de Brinon en commandant Fontaine. Tijdens het déjeuner werd de bespreking Jr. de beste harmonie voortgezet. Om 17 uur 30 begeleidde Rijksmaar schalk Goering maarschalk Pétain naar zijn 'specialen trein, waar de Rijksmaarschalk op uiterst hartelijke wijze afscheid nam vpn het hoofd van den Franschen staat. Dr. Goebels over den oorlog NOOIT WAREN DE NATIONALE KANSEN Zóó GUNSTIG. Minister dr. Goebbels beeft gisteren in de Berlijnsche Universiteit een rede ge houden over déh tegenwoordigen staud van dien DuitsChen vrijheidsstrijd. Tot zijn gehoor behoorden diplomatieke vertegen woordigers, vertegenwoordigers van ré geering, weermacht en partij alsme de van het economische leven, wetenschap, kunst en cultuur. O.a. ^chiLderde dir. GoebbeLs de positie van Duitschland tusschen het uit het Oos ten dreigende gevaar van heP cultuurver- nietigende bolsjewisme en de aanspraak op heerschappij van de Westelijke demo cratie. Nooit in onze geschiedenis, zoo zeide dr. Goebbels, zijn de nationale kansen ®oo gun stig geweest als thans. Het groote uur eischt van ons allen het uiterste, biedt de natie echter ook het allerhoogste. Nooit waren wij zoo bewapend als thans, nooit beschikten wij over een zoo groot economisch potentieel,, nooit waren wij in het bezit van zoo doorslaggevende militai re machtposities als tegenwoordig en nooit hadden wij een weermacht, die zulk een heldenmoed aan den dag legde en een zoo schitterende leiding als in deze worsteling om ons bestaan. Sedert een kwarteeuw voeren wij strijd, en heeft het Duitsdhe volk zich nauwelijks nog werkelijk over het leven kunnen ver-' heugen, dat moet anders worden. De reus achtige worsteling om de leidende positie van Duitschland als groote mogendheid is gaande. Nog een keer zullen zich de krach ten det onderwereld vereenigen in een reusachtigen stormloop op ons, om ons neer te slaan. Zij zullen mislukken. De minister stelde de vraag na twee ja ren oorlog: Hoe wil Engeland overwinnen of beter gezegd, hoe wil het niet overwon nen worden? Dr. Goebbels gaf een schets van Ohurchills oorlogspolitiek en consta teerde daafb'j, dat wie een bondgenoot schap sluit met het bolsjewisme, slechts als een Europa vijandig mensch kan worden beschouwd. Wat betreft de zoogenaamde Duitsche vredesvoelhorens, waaromtrent den laatsten tijd veelvuldig werd gespro ken, zoo verklaarde dr. Goebbels, dat hier bij de wensch wel de vader van de gedachte zou zijn. Daarna onderwierp dr. Goebbels, in ver band met Roosevelts rol in het conflict van dezen tijd, de economische, politieke en militaire mogelijkheden èn onmogelijkhe den van de Vereenigde Staten aan een onderzoek, om vervolgens een overzicht I te geven, hoe in den uit de Dantzigsche HONDEN H. Nauwelijks heb ik het probleem hond ter sprake gebracht, of mijn blozende slager doet zijn beklag. Er zijn erger problemen zegt hij dan het vraagstuk der hygiëne alleen. En het is begrijpelijk. Wat een hond op straat doet interesseert hem minder, dan wat een hond in zijn sla- L gerij doet. Versta mij wel! Ik bedoel niet, dat deze losloopende honden met voorlief de hun straatsche praktijken in zijn winkel zouden voortzetten. Het geval is veel ernstiger zegt de slager. Gisteren werden er op één dag zes biefstukken van het blok weg gekaapt. Je kunt je niet evep om draaien of je vleesch is vertrokken. Nu is dat, gezien de ietwat abnor male afmetingen van mijn slager, nogal zwartgallig, want de hondjes kunnen niet zooveel vleesch weghalen, of hij blijft er blozend of welvarend uitzien. Maar welbeschouwd gaat het hem niet zoozeer om het vleesch zelf, hoezeer het hem ook naar den vleeze gaat, maar om de voedselvoorziening. Zijn beginsel is: eerst de menschen en dan de honden en wat de honden weg- sleepen is voor de gemeenschap verlo ren. Mijn slager zegt: Dat gaat niet aan. Ik heb hem geantwoord: Je hebt ge lijk. Ik zal van nu af propageeren: honden aan de lijn! Als die verorde ning komt, verhoog je mijn rantsoen. En geef mij nu maar vast een worst voorschot. V kwestie ontstancn oorlog over een oneirtv- d-ig aantal tot nu toe open ge-bleven kwes ties van ons werelddeel zal wonden beslist Al deze kwesties moeten thans worden opgelost, of wy willen of niet Europa "moet beslissen of het leven wil of in een chaos verzinken. De kans die het Duitsche volk thans heeft, is haar grootste, maar komt slechts één keer. Wij kunnen over winnen, wij moeten overwinnen en wij zul len overwinnen. Deze oorlog eischt van ons het uiterste, maar hij geeft ons ook alles, wat wij voor onze; nationale toekomst noodig hebiben. Wie van ons, aldus dr. Goebbels ten slotte, zou, indien hij keus had, wen- schien van dezen tijd naar een anderen, een kal-menen, maar ook minder imhoudsvollen te worden overgebracht? IN 'N PAAR REGELS Chineerch verkeersvliegtuig vermist. Het Chineesche verkeersvliegtuig „Sjang hai", dat vliegt in een regelmatigen dienst lP Kanton en dat gisteren om 13 uur 34 van Taihokoe is vertrokken, wordt sedert 1Ü uur 25 vermist. Het toestel had 14 pas sagiers aan boord. Fransche krijgsgevangenen vrijgelaten. Een nieuw transport van 1300 Fransche krijgsgevangenen, die uit Duitschland zyn ttruggekeerd, is gisteren door ambassadeur Scapini in tegenwoordigheid van een ver tegenwoordiger van de Duitsche weerjnacht cn een vertegenwoordiger van den Duit- schen ambassadeur te Parijs, in een verza- melkamp te Compiégne begroet. Amerikaansch vrachtschip vermist. Uit New Yorksohe scheepvaartkringen meldt de Associated Press, dat het onder Panameesche vlag varende Amerikaansche vrachtschip „Macbeth", groot 4935 brt. in het Noorden van den Atlantischen Oceaan vermist wordt. Ir. C. Koeman, Rijkstumbouwconsulent, Is arm geslaagd om m de kassen van den proeftuin te Aalsmeer door kruisingen oen witte amaryllis te kweeken van zeer mooien vorm. een zeldzaamheid in de slantenwereld (Pa*.Heiland- Da Haan m>

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1941 | | pagina 1