DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DUITSCHLAND
Momentje
MAANDAG 1 DECEMBER 1941
33ste Jaargang No. 10116
Bureau Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015 Administratie 20935.
Glto 103003. Postbus 11.
Dit nummer bestaat uit
twee bladea.
V De zonnige kant
In ons nummer van 19 November vestig
den wij de aandacht op een boekje van
pater dr. de Vreese S.J., getiteld: „Een
blijde kijk".
Naar aanleiding van bedoeld artikeltje
werd ons per post een ^pder werkje van
dr. de Vreese toegezonden, dat tot titel
draagt: Alles komt terecht, en waarin was
aangestreept een hoofdstuk: \,De zonnige
kant''.
Dat hoofdstuk en het geheele boekje
waarvan al reeds de tweede druk is sver-
schenen schijnen evenals het eerstge
noemde boekje als geschreven voor dézen
tijd.
Een frissche bron van klare, verkwik
kende gedachten!
Wij citeeren:
De zonnige kant is de beste kant van
het leven.
En een zonnige kant is er altijd; aan
alles.
Maar er zijn betrekkelijk weinig
menschen, die altijd den zonnigen kant
f weten te ontdekken.
Dit kleine getal vormt dè groep van
\de Blij denkers.
Blijdenkers zijn menschen, die
iltijd zon zien.
s^De anderen gelooven het niet; zij
kunnen er niet bij; zij hebben de eer
om te twijfelen.
Toch zijn de Blijdenkers degenen,
die altijd het dichtst b# de waarheid
zijn. Want'het gezegde is onuitspre
kelijk waar, dat onlangs een .geeste
lijk schrijver neerschreef:
„Hoe- meer men genêlgd* is, hoe
meer men uitmunt, om al de beschik
kingen van de Voorzienigheid uit te
leggen in den zin van de oneindige
Goedheid en de oneindige Barmhartig
heid, des te meer ook straalt ons leven
den Geest van God uit en des te meer
warmte verspreidt het rondom zich".
Blijdenkers zijn gelukkige menschen voor
zichzelf en vooral als in hen de christe
lijke liefde dringt gelukkige menschen
voor anderen, in Wie zij trachten hun blij
heid over te*storten. Zij begrijpen, dat de
natuurlijke geneigdheid van vele menschen
he,t bezit van de blijheid kan bemoeilijken,
en zij helpen die medemenschen daarom op
practische, tactische wijze, om zich dat be
zit te verwerven. Echte christelijk blijde
menschen zijn mededeelzaam evengoed met
hun geestelijk, als met hun stoffelijk bezit.
Gelukkig de omgeving waarin b 1 ij d e n-
k e r s zijn; er is daar zonnelicht!
De blijdenkers zijn geschetst door
J. Scheurs M.S.C. in „Voorjaar",
„Wjj moeten iets melden van deur tot
deur,
Wij moeten iets brengen van wierook
geur,
Wat licht in den nacht en wat vreugd
waar men schreit;
Zoon beetje geluk en wat eeuwigheid".
Tegenover de blijdenkers staan de men
schen, die al is 't vaak niet zoo slecht be
doeld rondtrekken en overal, voorzoo
ver 't hun niet wordt verhinderd, zwarte
streepen van sombere gedachten nalaten: zij
zien in alles het slechtste, en alleen en uit
sluitend het slechtste, zij houden u de da
gen, die komen gaan, voor als brengers van
leed en smart, en anders niets, en dan gaan
zij heen, om u zóó alleen te laten....
Neen, dan zij de b 1 ij d e n k e r s geluk
kiger menschen voor zichzelf èn voor an
deren. Zij zijn een kostbare gave van God!
ALSOF HET REEDS
VREDE WAS
In de belangrijke rede, welke de Duitsche
Rijksminister von Ribbentrop verleden
week heeft gehouden bij gelegenheid van
de verlenging en uitbreiding van het anti-
kominternpact te Berlijn, heeft hij de ge
volgen van de Sovjet-nederlaag als volgt
samengevat:
„Militair heelt de laatste bondgenoot van
Engeland op het vasteland opgehouden een
factor van beteekenis te zijn. Duitschland
en Italië met hun bondgenooten zijn daar
door in Europa onaantastbaar geworden.
Economisch zijn voortaan de as-mogend-
heden met hun vrienden en daardoor ge
heel Europa onafhankelijk van overzee-
Europa is voor altijd blokkadevast gewor
den. Het graan en de grondstoffen van
Europeesch Rusland kunnen de behoeften
van Europa gehtel en al bevredigenDe
organisatie van deze geweldige ruimte is
reeds in vollen gang".
Zoo wordt de organisatie van den vrede
reeds ter hand genomen in vollen oórlogs-
tijd.
Nog woedt de oorlog aan alle kanten en
reeds zal straks het glimmende kouter in
de vruchtbare Oekaine' zijn voren door de
vette aarde trekken. Economisch wordt
Europa zoozeer onafhankelijk van den
overzeeschen aanvoer, dat het Angelsaksi
sche blokkade-wapen eiken dag meer van
zijn scherpte inboet en de tijd niet ver
meer is, dat het een nutteloos wapen in een
machtelooze vuist geworden zal zijn. Mede
als gevolg van de bolsjewistische neder
laag is het overwicht van de in het Drie-
niogendheden verdrag verbonden groote
mogendheden met hun bondgenooten sterk
geworden, dat geen combinatie hiertegen
opgewassen zal zijn. Von Ribbentrop voor
spelde verder, dat ook de Noord-Afrikaan-
sche ruimte en het nabije Oosten, voorzoo
ver de vijand,hier nog een positie ingeno
men heeft, ziéh op den duur niet zouden
kunnen onttrekken aan de uitwerking van
deze politieke cn militaire machtsont
plooiing
Ook de mogelijkheid van een oorlog
njet Amerika roerde Von Ribbentrop aan.
Zou het inderdaad hiertoe moetgn komen,
dan zaj Amerika een van de vernietigende
socifle katastrophen ondergaan, welke de
wereld ooit gekend heeft.
Overigens vroeg de minister zich af,
waarom volken van landen tusschen wel
ke de Voorzienigheid een oceaan van vele
duizenden kilometers had gelegd, zich nu
juist zouden moeten beoorlogen. Daarom
is de huidige situatie slechts te begrijpen,
wanneer men bedenkt, dat hier niet de
werkelijke belangen van het Duitsche, het
Italiaansche en het Amerikaansche volk
tegenover elkander staan, maar de .bélan-
gen der jonge, voor hun nationaal bestaan,
voor een nieuwe sociale orde en voor een
rechtvaardige verdeeling der goederen
vechtende volken aan de eene zijde en de
belangen van een internationale Joodsch-
plutocratische wereld van uitbuiters der
volken aan de andere zijde met den heer
Roosevelt aan de spits.
In dezen strijd aldus besloot minister
van Ribbentrop zijn redekan de eind-
uitsla? niet twijfelachtig zijn.
Militair onaantastbaar en economisch
verzekerd' organiseert Eurapo zijn ruimte
alsof het reeds vrede was.
WAT IS VOLKSCH?
De redactie van „De Boekenschouw van
het nieuwe Europa", orgaan van de Uitge
verij „De Schouw" te 's-Gravenhage,
schrijft een prijsvraag uit voor de beste
definitie van het begrip „Volks ch". De
ze definitie moet zo kort rhogelijk zijn,
.doch kan eventueel vergezeld gaan van
"een toelichting. Voor het beste antwoord
is een prijs van ƒ100 beschikbaar gesteld;
voorts worden boekwerken als prijzen toe
gekend.
De inzendingen (waarbij op de enve
loppe „Prijsvraag" dient te worden ver
meld) worden ingewacht bij de redactie
van „De Boekenschouw", Nieuwe Haven
straat 42, Den Haag.
DE LUHT AANVAL OP MAASTRICHT.
Na de laatste opgave van 17 slachtoffers
zijn nqg drie zwaargewonden in het zieken
huis te Maastricht overleden en werd Za
terdag nog een 16-jarig meisje uit de puin-
hoopen te voorschijn gebracht.
De begrafenis van de slachtoffers zal ge
schieden Dinsdag om 11 uur in de kerk
van de parochfe, waarin de ramp plaats
vond.
Uit een officieele opgave blijkt, dat 287
huizen gedeeltelijk volkomen vernield en
gedeeltelij 1^zwaar beschadigd en niet meer
bewoonbaar zijn.
De burgemeester van M^stricht de heer
L. Peeters, bracht Zondagmorgen een be
zoek aan de 'zwaargewonden, terwijl Zonr
dagmiddag de bisschop van Roermond,
Mgr. G. Lemmens, eveneens de vele zwaar
gewonden bezocht, alsmede de Üakloozen,
die in verschillennde openbare gebouwen
van de stad zijn ondergebracht.
Daarna heeft Mgr. Lemens ook nog een
bezoek gebracht aan de plaats van de ramp.
Niet alleen de Limburgsche autoriteiten
en de Limburgsche bevolking hebben mede
lijden met de slachtoffers en de achterblij-
venden, maar héél het Nederlandsche volk.
Zooals ook héél het Nederlandsche volk der
gelijke bombardementen, dergelijke on-
menschelijke wreedheden veroordeelt en
verafschuwt. Ook met de begrippen van
het moderne oorlogvoeren zijn zulke bom
bardementen in flagranten strijd.
MET DUITSCHLAND
VOOR
EEN VRIJ EUROPA
In het hoofdkwartier van het Vrijwilligerslegioen Nederland worden thans
duizenden Kersipaketten garaed gemaakt voor de so'daten ean het Oostfront
Deze paketten aijn van huisgenooten of familie en worden op deskundige wijze
verpakt (Polygooh Meijer)
HOOFDGROEP INDUSTRIE INGESTELD.
In de Nederlandsche Staatscourant wordt
heden de instelling van de hoofdgroep in
dustrie gepubliceerd, waaronder dus de in
den loop van dit jaar opgerichte 28 be
drijfsgroepen der industrie met hare vak-
en ondervakgroepen zullen ressdrteeren
De organisatorische werkzaaamheöen
van dezen geheelen opbouw zijn in de or
ganisatiecommissie geschiedt door de uit
haar midden gevorftidv industriecommis
sie, welke onder leiding stond van den heer
T. J. Tw.ynstra.
De organisatiecommissie heeft besloten
deze industriecommissie de leiding der
hoofdgroep industrie op te dragen, aange
zien zij overtuigd is daarmede te bereiken,
dat de grondgedachten, welke bij den op
bouw hebben voorgezeten, en waarmede
weinigen zoo goed bekend kunnen zijn dan
juist diegenen, welke den geheelen op
bouw zelf verricht hebben, het beste ver
wezenlijkt kuqnen worden.
De leiding der hoofdgroep bestaat der
halve uit de heeren T. J. Twijnstra, voor
zitter, dr. L. P. Krantz, eerste pl.v. voor
zitter, mr. B. J. M. van Spaendonck, 2e pl.v.
•voorziter, J. M. Honig, F. B. J. Gips, ter
wijl tot secretaris is benoemd mr. P. A.
Blaisse, tevens secretaris van het bureau
der organisatiecommissie en van de sub
commissie uit de organisatiecommissie.
Naar wij vernemen acht de organisatie
commissie hiermede haar taak ten opzichte
van de organisatie der industrie afgeloo-
pen, zoodat men dezer dagen een desbetref
fend besluit van den secretaris-generaal
vah het departement (van handel, nijver
heid en scheepvaart kan tegemoet zien.
AANSLUITING BIJ DEN LANDSTAND.
Bij besluit van den commissaris voor
niet-commercieele vereenigingen en stich
tingen van 25 November 1941 zijn het Ne
derlandsche Landbouwcomité en de Chris
telijke Boeren- en Tuindersbond met hun
gewestelijke organisaties bij den Neder-
landschen Landstand aangesloten.
Met de uitvoering van deze beschikking
is belast het hoofd van den Nederlandschen
Landstand.
Voorts heeft de commissaris voor de Ne
derlandsche Boeren- en Tuindersberopsor-
ganisatie (N.B.T.B.) inmiddels' stappen
ondernomen om ook deze organisatie,
waarin, zocals bekend, alle vroegere R.K.
boerenbonden zijn opgenomen, zoo spoedig
mogelyk bij den landstand aan te sluiten.
Daar indertijd het Nederlandsch Agra
risch Front bij de oprichting van den land
stand hierin onmiddellijk is opgegaan, zul
len dus binnenkort alle centrale landbouw
organisaties (C.L.O.'s) in den landstand
zijn opgenomen.
De tabakshandelaar J. S. te Amsterdam
heeft gedurende .vele maanden de door
hem verhandelde sigaren duurder geban-
derolleerd en verkocht dan door kosten en
kwaliteit gerechtvaardigd was.
De inspecteur voor de prijsbeheersching
te Amsterdam heeft S. wegens prijsopdrij
ving veroordeeld tot 2000 boete, terwijl
hemtevens gedurende één jaar de handel
in tabak, sigaren e.d. is verboden. Het von-
is werd in een vakblad en door middel
van een rondschrijven aan alle vakgenoo-
ten bekendgemaakt.
„HET NEDERLANDSCHE
„MARIONETTENKABINET".
Het politieke weekpraatje van Max Blok
zijl, dat. van 19.4520.00 uur over den zen
der Hilversum 2 gehouden wordt, heeft tot
titel: „Het Nederlandsche marionetten
kabinet". - a
STRIJDT VOOR EUROPA
Vergeldingsmaatregel
voor Rostol
Het Duitsche weermachtsbericht van
Zaterdagnamiddag luidt als volgt:
Bij den aanval op Moskou zyn ver
dere 'vorderingen gemaakt. Bij Rostof
en in het Donetsbekken heeft de
vijand bij nieuwe, onder sterke con
centratie en meedoogenloos gebruik
van zijn krachten uitgevoerde aanval
len zware, bloedige verliezen geleden.
De bezettingstroep van Rostof ont
ruim op bevel het nauwere ste
delijke gebied om de noodzakelijke
vergeldingsmaatregelen tegen de be
volking thans meedoogenloos te onder
nemen, welke bevolking in strijd met
het volkenrecht in den rug van de
Duitsche troepen aan den strijd heeft
deelgenomen.
Voor Leningrad zijn krachtige uit-
braakpogingen van den vijand afgewe
zen.
In Noord-Afrika staan de verbonden
troepen in concentrisch en aanval op
sterke Britsche strijdkrachten, die op
nieuw uit het Zuid-Oosten opgerukt
zijn naar Tobroek. Duitsche gevechts
vliegtuigen hebben met goed gevolg
spoorweginstallaties bij Sidi Barani
gebombardeerd.
Patrouillebooten hebben in het Ka
naal den aanval van een Britsche flot
tielje motortorpedobooten met succes
afgeslagen. De voor een deel reeds be
schadigde vijandelijke booten werden
door Duitsche torpedobooten achter
volgd, waarbij een Britsche motortor
pedoboot tot zinken gebracht en twee
andere in 'n strijd van nabij zoo zwaar
beschadigd werden, dat aangenomen
kan worden, dat zij verloren zijn. Alle
Duitsche schepen zijn him bestem
minghaven binnengeloopen.
Massale aanvallen en
zware verliezen
Het Duitsche weermachtsbericht van
Zondagmiddag luidt:
Bij Rostof en in de bocht van de
Donets hebben de Duitsche troepen in
samenwerking met de luchtmacht den
vijand bij den afweer van zijn ook gis
teren herhaalde massale aanvallen we
derom de zwaarste verliezen toege
bracht. Gevechtsvliegtuigen bombar
deerden in het Oostelijke deel van de
baai van Haganrog een petroleumop-
slagplaats in brand.
In de omstreken van Moskou heeft
de aanval der infanterie- en tankfor
maties opnieuw terrein gewonnen.
Voor Leningrad is een vrij sterke
uitvalspoging van den vijand met
steun van tanks afgeslagen.
In het hooge Noorden hebben for
maties gevechtsvliegtuigen de vernie
ling van belangrijke trajecten van de
spoorlijn van Moermansk voortgezet.
Andere doeltreffende luchtaanvallen
waren gericht óp vliegvelden en spoor
weginstallaties in den Zuidelijken en
midden-sector van het front. Leningrad
en Moskou werden overdag gebom
bardeerd. Aan de Britsche kust heb
ben sneibooten in den nacht van Vrij
dag op Zaterdag een aanval gedaan op
een krachtig beveiligd vijandelijk con-
vooi en een tankboot van 7.000 b.r.t. tot
zinken gebracht. Een ander groot 6chip
werd getorpedeerd en waarschijnlijk
tot zinken gebracht.
In Noord-Afrika hebben de Duitsch-
Italiaansche troepen hun tegenaanval
voortgezet. Daarbij werden opnieuw
vijandelijke tanks vernietigd. Duitsche
gevechtsvliegtuigen benevens forma
ties jagers en torpedovliegtuigen dre
ven Britsche colonnes en opgestelde
tanks uiteen. Ravitailleeringswegen
van den vijand werden met succes ge
bombardeerd bij Mersa Matroe. In
luchtgevechten schoten Duitsche ja,-
gers zonder eigen verliezen vijf Brit
sche vliegtuigen neer.
In de periode van 22 tot 28 Novem
ber heeft de Sovjet-luchtmacht 207
vliegtuigen verloren, waarvan 79 in
luchtgevechten, 53 door luchtdoelartil
lerie en de rest op den grond. In het
zelfde tijdsbestek gingen aan het Oos
telijke front 24 eigen vliegtuigen verlo
ren.
In de Marmarlsche woestijn
EEN PERIODE VAN STILSTAND
Het Italiaansche weermachtsbericht van
Zondag luidt als volgt:
De slag in Marmarica werd gisteren over
het geheel gekenmerkt door een periode van
stilstand. Plaatselijke gevechten werden
geleverd in den centralen sector en aan het
front van Solloem. Van Toebroek ên Bar-
dia niets te melden.
De vijand deed luchtaanvallen op Derna,
Tripolis en Bengazi. In den loop van deze
aanvallen schoot de Italiaansch-Duitsche
luchtdoelartillerie vier vliegtuigen neer: een
te Derna, een te Tripolis, waar de beman
ning werd gevangen genomen, en twee te
Bengazi, die brandend in zee stortten. In
den loop der luchtgevechten schoot de Duit
sche luchtmacht zeven vliegtuigen neer. De
Italiaansche luchtmacht bombardeerde het
spoorwegcentrum Mersa Matroe en voerde
haar aanvallen uit op gemotoriseerde af-
deelingen i£an den vijand in de oase Dzjalo.
Een onzer zeeverkenningsvliegtuigen werd
door drie vijandelijke vliegtuigen aangeval
len en schoot er een van neer.
In het centrale deel van de Middelland-
In den Haag moeten de honden aan
de lijn en in dit blad is de vraag ge
steld of dat in Leiden ook niet mo
gelijk is, om ook hier de verontreini
ging der straten tegen te gaan en van
Leiden een nog netteije stad te maken.
Daar is natuurlijk heel veel voor te'
zeggen, maar de zaak lijkt mij toch
niet zoo eenvoudig, als men het wil
doen voorkomen.
Honden moeten nu eenmaal doen
wat iedere hond doet en waarover de
liefhebbende eigenaar zich ongerust
zou maken, indien hij (in dit geval de
hond) het niet deed. Van den anderen
kant is het niet prettig als men in het
donker in iets trapt, dat bij het betre
den van zijn woning de grootste on
aangenaamheden kan opleveren van
de zijde der huisvrouw en nog onaan
genamer wordt het, indien ook het
hondje, door het duister misleid, een
menschelijk been voor een boom aan
ziet.
Van den eenen kant kan men het
den eigenaar niet euvel duiden, dat
zijn Bernard het kattengemak niet
wenscht te deelen met de huispoes,
van den anderen kant kunnen acht
tienduizend honden ('t is maar een
schatting), veel vuils en last veroorza
ken.
Van den eenen kant kan men van
den gelukkigen bezitter van de koe,
die in Leiden nog steeds het straat
beeld siert, niet verlangen, dat zijn
levend bezit zijn natuurlijke behoefte
binnenshuis verricht, van den anderen
kant mag ik er niet aan denken, hoe
onze straten er in het andere geval
zouden uitzien.
Een collectieve hondenuitlaatcentrale
lijkt mij nog zoo gek niet. Men be
hoeft de beesten slechts te wennen
aan een bepaaldea tijd. En wie een
hond heeft moet er ook iets voor over
hebben
sche Zee is gistermiddag een vijandelijke
vlootformatie aangevallen door twee vlieg
tuigen onder bevel van kapitein-vlieger Ma
rino" Marini en luitenant-vlieger Saverio
Mayer. Een kruiser werd zwaar getroffen
door twee torpedo's.
De strijd aan hel Oostfront
De plaats Wockola/msk, die de laatste
weken in de berichte^ der 'bolsjewieken
en hun bondgenooten steedis weer als cenr
trum van dien bolsjewisfcischen tegenstand1
werd gandemd, is thans eveneens in Duit
sche handen, naar het D.N.B. van militaire
zijde verneemt. De militaire beteekenis
van deze plaats ligt in het feit, dat daar
niet alleen belangrijke verkeerswegen el
kander snijden, doch dat ook de spoorlijn
Moskou-Riga door deze plaats loopt.
IN DE BOCHT VAN DE DONETS.
De bolsjewisten hebben in de week van
2229 November die sterkste strijdkrach
ten in den strijd geworpen tegen de Deut
sche aanvallen in het gebied van Rostof
en in de bocht van de Donets. Hun tegen
aanvallen werden, zonder rekening te
houden met verliezen,- met steun van ar
tillerie, zware* en zeer zware pantserwa
gens, alsmede van talrijke vliegtuigen uit
gevoerd. De Duitsche troepen versloegen
hen in zeer hevige gevechten van man te
gen man. De bolsjewistische infanterie, rflie
in dichte golven werd voortgedreven, leed
door het Duitsche afweervuur ongewoon
hooge verliezen. Alleen in den sector van
één verkenningsafdeeling werden meer dan
1000 gesneuvelde bolsjewisten geteld. Dit
aantal werd in een sector van een infan
terie bal tal jon nog overtroffen. Óok de
bolsjewistische luchtmacht leed soortgelij
ke. zware verliezen. De Duitsche jagers-
schoten alleen in 'her gevechtegebi-ed van
een corps op één dag 22 bolsjewistische
vliegtuigen neer.
De terreinwinst, Idie de „aan vallen van de
Duitsche troepen in den .centralen sector
van het Oostelijke front tijdens deze week
opleverden, was aanzienlijk. Solnetjno-
garski, vijftig kilometer ten Noord-Oosten
van Moskou, werd genomen en ten Noor
den hiervan de stad KI in, dat vooral als
verkeersknooppunt «van belang is. Sterke
■bolsjewistische verdedig ingsst el 1 in gen bij
welker aanleg het gunstige terrein ten val-
le was uitgebuit, werden doorbroken,
waarbij de bolsjewisten zeer zware bloe
dige verliezen leden.
Een bolsjewistische divisiestaf, die zich
met de zwaarste pantserwagens tegen de
Duitsche omsingeling verdedigde, werd
eerst, nadat de pantserwagens op drama
tische wijze buiten gevecht waren gesteld
en het huis, waarin dk staf verbleef, was
opgeblazen, vernietigd. In denzelfden sec
tor werden alleen in vier dagen 3498 ge
vangenen gemaakt en 24 pantserwagens,
12 stukken geschut, 13 stuks pamtserafweer-
geschut en 10 stuks luchtdoelgeschut buit
gemaakt, resp. vernietigd. Een an dórcorps
veroverde binnen drie dagen 1089 ver
sterkte kazematten en steunpunten, maakte
1390 gevangenen en zuiverde het terrein
van 2924 mijnen. Bij de hier geleverde ge
vechten in de bosschen werden 2260 ge
sneuvelden geteld. De Duitsche troepen
hebben deze successen 'behaald ondanks
een vorst van 10 graden, ondanks slecht
zicht en ondanks sneeuw,en ijs.
Ook in den Noordelijken sector van het
front sloegen de Duitsche formaties alle
aanvalspogingen der 'bolsjewisten uit Le
ningrad en alle tegenaanvallen op de Duit
sche linies af. Toen ongeveer 100 bolsje
wisten over de dichtgevroren Newa trach
ten te komen, bleven 50 gesneuvelden op
het ijs liggen. De rest nam de vlucht.