Meidenkmy aan de Sxmctie&
DUITSCHLAND
rMomentje
fZ)c attufd Ut fiet daaien
WOENSDAG 19 NOVEMBER 1941
33ste Jaargang No. 10106
S)e Ccld&eli/eSoii/Yant
Bureaux Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015 Administratie 20935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 11.
DU nummer beslaat uil
twee bladen.
V Een blijde kijk
„De blijde kijk" het is dé titel van
een alleraardigst boekje van pater dr. de
Vreese S.J., uitgegeven in 1935 bij de Kin-
heim-uitgeverij te Heiloo. Het kost 10 cent,
en, als ge het leest en overweegt, hebt ge
er voor minstens 10 gulden pleizier van!
In een reeks artikeltjes wordt u voorge
houden niet in „preeken", maar in zon
nige voorbeelden uit het dagelijksche le
ven, en in sprankelende, tintelende taal
hoe ge een blijden kijk kunt hebben op
het leven.
Is zulk een boekje geen goud waard?
Wij willen er uit citeeren:
Een van de voornaamste dingen, die
wij eiken dag weer opnieuw moeten
doen 's morgens in ons gebed, dat is,
onze brilleglazen, die zijn aangeslagen
door critiekzucht of door een waas
van somberheid en pessimisme, weer op
poetsen, dat zij glanzend zijn en alle
licht doorlaten, dat God ons op Zijn
schepselen wil laten vallen.
Niet voor niets leert de H. Kerk haar
priesters, die boven alles en ondanks
alles een blijden kijk moeten hebben
op de menschen en op de zielen, eiken
morgen weer opnieuw en onveranderd
in de Prime, in het kerkelijk morgen
gebed van het Brevier, met aandrang
bidden: „Et sit splendor Domini Dei
nostri super nos". „En moge de
glans van den Heer onzen God over
ons zijn"
Wat een heerlijk gebed!
Als de glans van den Heer onzen
God over ons is, als diè glans van ons
uitstraalt, dan zullen wij dien glans
vanzelf voor ons uitstralen over schijn
baar of werkelijk duistere dingen. En
als wij den glans Gods zien over men
schen en dingen, dan is er geen plaats
voor somberheid en bitterheid en doo-
dende critiek. Dan is et altijd hoop,
dan zijn er altijd lichtüunten, glanzen
de lichtpunten aan alles.
Er zijn in het leven, iederen dag, zoo
vele kleine dingen, die den mensch blij
kunnen stemmen, als we maar den juisten
kijk er op hebben. Ook de zwarte plekken
aan den hemel staan vol sterren! Een
astronoom kan ze met een goeden kijjker
ontdekken.
Een heel klein ding, maar, diep gevoeld
en innerlijk gesmaakt, leert Sint Ignatius,
kan beter onze ziel voldoen en haar verza
digen, dan een overvloed van kennis.
Mogen wij, gewapend met den goeden
kijker van een gezond optimisme, die als
sterren lichtende kleine dingen in het le-
van-van-iederen-dag zien en genieten!
WAAROM DOEN DE BRITTEN GEEN
INVASIE OP HET CONTINENT?
Bij het onderzoek van de hem in Mos
kou voorgelegde kwestie, waarom de Brit
ten geen invasie op het continent probeer
den te ondernemen, schrijft een correspon
dent van „United Press" uit Manilla, dat
hij dit probleem met Britsche officieren in
Engeland, in het Midden-Oosten en in de
wjet-Unie heeft besproken. Op grond
n deze gesprekken komt hij tot de con
clusie, dat de Britsche generale staf geen
strijdkrachten wil riskeeren voordat men
zeker is, dat dit niet tot nieuwe „zegevie
rende terugtochten", zooals bij Duinker
ken zal leiden. De veldtocht van Wavell
in Libye, zoo hebben de Britsche officie
ren hem medegedeeld, heeft zware offers
aan oorlogsmaterieel gekost, want van 450
pantserwagens zijn er slechts 49 terugge
keerd. Kreta kostte opnieuw luchtdoelge
schut, velrifeschut en vrachtauto's. Intus-
schen was ook bii de Engelsche productie
niet alles in orde. Op het oogenblik be
weert men echter, dat het productievraag-
stuk opgelost is, doch het materieel moet
over de geheele wereld verdeeld worden.
Enkele Engelsche officieren waren van
meening, dat de Britten een fout maken
door zich over de geheele wereld te ver
snipperen. De productie en de verdeeling
van het materieel is niet het eenige wat
den Britten zorg bereidt. Om b.v. tien divi
sies naar het continent te brengen, zijn
1 1/2 millioen ton scheepsruimte noodig,
waarbij de tonnage van de oorlogsschepen,
die het convooi beschermen, niet is inbe
grepen. Ook psychologische motieven zijn
tegen een dergelijke expeditie aan te voe
ren. In Britsche ooren klinkt nog steeds de
ironische opmerking: „Het beste terug-
tochtsleger ter wereld".
Ten slotte maakt de United Press-cor
respondent gewag, van de meening van
een groep in Engeland, volgens welke
Groot-Brittannië bereid dient te zijn Egyp
te en indien noodzakelijk ook Afrika op
te offeren, daar deze landen later kunnen
worden heroverd, terwijl bij een ineen
storting van de Sowjet-Unie dit front nooit
meer opgebouwd kan worden. Dezelfde
groep ziet een mogelijkheid om Duitsch-
land te overwinnen, zoo er vijf millioen
Amerikanen naar Europa zouden kunnen
worden gestuurd. Doch hoe lang zal het
duren, zoo zeide een woordvoerder van
deze groep, voordat de Ver eenigde Sta
ten vijf millioep man op de been hebben
gebracht en hoe lang zal het duren voor
dat de schepen zijn gebouwd om een der
gelijk leger te ravitailleeren?
DE TERUGKEER VAN DEN
18 den NOVEMBER
HET ARTIKEL VAN ALFIERI.
De Völkische Beobachter bevat, zooals
gemeld, ter gelegenheid van den zesden
verjaardag der sancties een hoofdartikel
van den Italiaanschen ambassadeur te
Berlijn, Dina Alfieri. Daarin wordt onder
het opschrift „Italië's weg" de ontwikke
ling op buitenlandsch-politiek gebied van
Italië sedert den 18den November 1935,
den dag der sancties, als volgt geschilderd:
De terugkeer van den 18den November
is voor het fascistische Italië een zeer ge
denkwaardige dag. Zes jaren zijn verloo-
pen sedert den dag, waarop in Genève een
laffe meerderheid besloot Italië oecono-
misch te belegeren. Ons volk, dat naast het
bevriende, verbonden Duitschland van
Adolf Hitler aangetreden staat voor een
geweldigen beslissen den strijd, herdenkt
vandaag den verjaardag der sancties. Op
partijbijeenkomsten gedenken de zwart-
hemden dezen dag met een tweeledig doel:
aan den eenen kant willen zij zichzelf her
inneren met gerechtvaardigden trots aan
de prestaties van het fascistische leger, die
met de overwinning werden bekroond. Dit
leger veroverde onder persoonlijke aan
sporing van den Duce op 5000 km. afstand
van het moederland een imperium. Aan
den anderen kant willen zij anderen, die
niet zoo een goede herinnering hebben als
wij, er aan herinneren, wie destijds vijand
of vriend is geweest.
Den achttienden November 1935 werd
Italië te Genève veroordeeld door denzelf
den Volkenbond, die zoogenaamd behoe
der van internationale orde en rechtvaar
digheid was, doch die integendeel, zich
buigend voor dc gewelddadigheden der
plutocratieën, niet aarzelde onwettige
maatregelen te nemen, om te beproeven
een jong en arm, een prachtig jong en
trotsch op zijn armoe zijnd volk, te wor
gen. Twee-en-vijftig staten sloten zich bij
deze schandelijke poging aan, groote en
kleine landen, nabije, doch ook zeer ver
verwijderde landen, wier belangen door
ons optreden in Abessinië ook niet in het
geringste geschonden of op een of andere
wijze in gevaar werden gebracht.
Maar de geschiedenis der volken kan
niet door artikelen afgedwongen of aan
de groene tafel beslist worden. Geschiede
nis is beweging, vooruitgang, leven. Voor
dit leven moet men iets durven, ook wan
neer daarmee zware offers en harde strijd
verbonden zijn.
Offers en strijd zijn het Italiaansche
volk waarlijk niet bespaard gebleven. Men
kan wel zeggen, dat het zich sedert den
18en November 1935 bijna onafgebroken
in oorlog bevindt, eerst op Ethiopisch
grondgebied, vervolgens op Spaansch ge
bied en tenslotte aan alle fronten, waar
onze soldaten scho. Ier aan schouder met
de Duitsche kameraden strijden tegen den
gemeenschanpelijken vijand.
In dien Novembermaand van 1935 be
grepen slechts een staatshoofd en een en
kel volk geheel en zonder eenig voorbe
houd onze positie: Adolf Hitler en het na-
tionaal-socialistische Duitschland. Zij voel
den niet alleen de gemeenschappelijkheid
van het lot op grond der belevenissen,
waardoor het Duitsche volk zijn nationale
eenheid had verworven en op grond der
noodzakelijkheden, die voor het Duitsche
evenals voor het Ita'iaansche volk beston
den, om zich de toekomst te verzekeren.
Zij waren er echte- ook van overtuigd, dat
de beide revoluties, de nationaal-socialis-
tische en de fascistische, de voorwaarden
hadden geschapen voor een diepgaande en
duurzame DuitschItaliaansche solidari
teit. De Führer heeft vele malen aan dit
alles herinnerd, het laatst nog op den 9den
November, toen hij met onvergetelijke
woorden de lotsgemeenschap met Italië
naar voren bra:'
De sancties waren ook voor Duitschland
een alarmsignaal.' „De l8e November", zoo
zeide Mussolini vandaag een jaar geleden,
Aanvallen op Leningrad
OOK AANVALLEN OP TREINEN EN
SPOORBANEN.
Bij aanvallen op achterwaartsche ver
bindingen hebben Duitsche gevechtsvlieg
tuigen op 17 November in den Zuidelij
ken sector van het Oostelijk front twee
treinen, een locomotief en meer dan 20 af
zonderlijke wagons vernield. Twee andere
treinen, zes locomotieven en talrijke spoor
wegwagons werden met zommen zwaar
beschadigd.
In den centralen sector van het Ooste
lijk front kwamen de Duitsche vliegers weer
met goed resultaat tusschenbeide in den
strijd van de troepen te land. Bovendien
hebben zij zoowel bij dag als bij nacht de
bolsjewistische hoofdstad gebombardeerd.
In het Noorden vormden plaats?n waar
troepen gelegerd waren, transporten en
colonnes op marsch het doel van Duitsche
bomaanvallen. Ook hier werden verschei
dene baanvakken door vernieling van de
rails onderbroken en treinen vernield of
beschadigd.
Naar van militaire zijde gemeld wordt,
hebben de bolsjewisten volgens de tot dus
verre ontvangen berichten op 17 Novem
ber in het geheel 24 vliegtuigen verloren,
waarvan 17 in luchtgeijechien en drie door
afweergeschut. Vier toestellen werden op
den grond vernield.
Over den aanval in den afgeloopen nacht
op Leningrad ondernomen, wordt nog ver
nomen, dat verscheideen formaties ge-
„is een beslissende datum in de geschie
denis van Europa",
Het was de eerste en definitieve poging
tot een stormloop op breede basis onder
nomen vanuit de oude wereld, verte-
genwooi'digd door den Volkenbond met
zijn egoïstische motieven en verouderde
idieologieën, die door de nieuwe en jonge
krachten van Italië en Duitschland werd
overwonnen. Op dien dag begon de schei
ding.
Het zich tegenover elkander plaatsen,
en de strijd, die na de compromissen van
Munchen, die de democratieën zich alleen
lieten welgevallen met het doel tijd te
winnen, uitliep op een door Frankrijk en
Engeland aan Duitschland verklaarden
oorlog.
Wat verder? Het conflict is zeker niet
veroorzaakt door het een of ander tijd
perk of den een of anderen plaatselijk be
grensden eisch, waarvan de rechtmatigheid
streng genorpen nauwelijks kon worden
aangevochten. Het had diepere, verder rei
kende wortels. Reeds toen, den 18den No
vember 1935, moest men er op voorbereid
zijn, want reeds toen had men immers ge
zien, wat een volk, dat niets bezat, dat ech
ter toch, om zijn kinderen te kunnen voe
den, deel moest hebben aan de rijkdommen
der wereld, verwachten kon van een
huichelachtige internationale vergadering,
die buigingen maakte voor de bezittende
staten. Italië werd te Genève gelijkgesteld
met Abessinië, dat in 1923 slechts in den
Volkenbond was opgenomen op voorwaar
de, dat het de slavernij afschafte, een
voorwaarde, waarvoor het zich wel wacht
te deze te vervullen. Voor dit Ethiopië tra
den 52 staten in het strijdperk tegen een
volk van dichter.- en helden, dat ever.a's
het Duitsche de wereld onmetelijke cul
tuurschatten heeft geschonken.
Indien dat alles toentertijd Italië niet
afschrikte, indien het de Afrikaansche on
derneming voortzette met een dapperheid,
die men alleen in het zekere bewustzijn
van eigen recht en eigen prestatievermo
gen aan den dag kan leggen, dan kunnen
thans nog veel minder Duitschland en
Italië, die door den wil van den Duce en
den Führer en voor den gemeenschappe-
lijken strijd van beide volken schouder
aan schouder vechten, door de vijandig
heid van diegenen geïntimideerd worden,
die openlijk tegen hen te velde zijn ge
trokken, of door de intriges van diegenen,
die gelooven hen op gevaarloozer wijze
en met grooter kans cp winst ten onder te
kunnen brengen.
Zij allen vergissen zich enorm. In de
eerste plaats kunnen zij de weerstands
kracht van ons volk niet meten. Ons volk
heeft de laatste 25 jaar meer gevochten
dan uitgerust, het is een volk, dat door
offers gehard is en thans eensgezind en
gesloten als een man onder het bevel van
den Duce staat. Met den vasten wil dezen
beslissenden strijd voor eigen lot en voor
dat van Duitschland, Europa en de gehee
le wereld tot het laatst toe uit te vechten
en zich definitief de plaats onder de zon
te veroveren, waarop het een heilig, on
aanvechtbaar recht heeft.
Thans is het Italiaansche volk, dat trouw
achter zijn soldaten-koning staat, bezield
door denzelfden geest als zes jaar geleden.
Door de ervaring gehard, staat het thans,
tot den laatsten rrm voor den strijd der
bevrijding.
Terugziend op den 18en November 1935
herdenken wij de vijanden met en zonder
masker, doch ook den grooten vriend van
toen en bondgenoot van thans, met wien
wij zonder onderbreking den strijd zullen
voortzetten, vast besloten, ook verder de
zwaarste offers op ons te nemen, in de
overtuiging, dat wij niet alleen voor ons,
doch ook voor onze kinderen en kleinkin
deren strijden, om door de overwinning
van onze vlaggen niet alleen onzen volken
vrede en welvaart te verzekeren, doch ook
de sociale rechtvaardigheid en de geeste
lijke en politieke vernieuwing in een Eu
ropa, dat zich opnieuw bewust is van zijn
eeuwenoude waardigheid en cultureele
missie in de wereld.
vechtsvliegtuigen daaraan hebben deel
genomen. Bij goed zicht werd een reeks
vliegvelden met succes gebombardeerd. In
de stad werden fabrieksgebouwen en op de
vliegvelden loodsen getroffen, die in vlam
men opgingen.
De voorhoede van een Duitsche divisie
heeft Maandag in den middensector van
het Oostelijke front een vrij groote plaats
veroverd. De tegenaanval der teruggesla
gen bolsjewieken bezweek in het vuur van
Duitsche artillerie en machinegeweren.
Naar Sovjet-overloopers hebben gemeld,
waren zij door de politieke commissaris
sen van achteren beschoten en op die wij
ze tot den aanval gedreven. Door deze ge
vechten waren de bolsjewieken dermate
verzwakt, dat' van twee regimenten slechts
600 man per regiment over waren.
DE OMSINGELING VAN LENINGRAD.
Het bombardement op de voor den oor
log belangrijke installaties, de bewape-
ningsfabrieken en ravitailleeringscentra
van Leningrad heeft de omsingelde bols
jewisten, naar aan het D.N.B. van militai
re zijde wordt medegedeeld, gedwongen het
Zuidelijke deel van de stad geheel te ont
ruimen. Onder den druk van de catastro-
phale toestanden zijn in de afgeloopen da
gen opnieuw talrijke inwoners naar de
Duitschp troepen overgeloopen. Zij heb
ben o.a. verteld, dat de wijk Kirow tot aan
de Narwapoort wegens het gevaar van in
storten van de zwaar geteisterde indus-
trieele gebouwen ontruimd moest worden.
De geheele buurt is in een terrein vol met
STRIJDT VOOR EUROPA
Vernietigende slagen
op de Krim
Het Duitsche weermachtsbericht
van gistermiddag luidt als volgt:
Op de Krim brengen gevechtsvlieg
tuigen en duikbommenwerpers ver
nietigende slagen toe aan de vesting
werken en haveninstallaties van Se-
bastopol. Daarbij is een groot vracht
schip tot zinken gebracht, een torpe-
dobootjager en een koopvaarder wer
den beschadigd.
De operaties in het Donetsbekken
zyn na een verbetering in de weers
omstandigheden en den toestand der
wegen voortgezet. De vijand werd uit
zijn op sommige plaatsen taai verde
digde veldstellingen geworpen. Ver
dere doelen van het industriegebied
werden bezet. Verscheidene voor ver
trek gereed staande goederentreinen
vielen daarbij door verrassend toe
grijpen in onze handen.
In het hooge Noorden hebben ge
vechtsvliegtuigen bolsjewistische ba
rakkenkampen ten Westen van de
Kandalaksja-bocht aangevallen.
Nachtelijke aanvallen van het
luchtwaoen waren gericht op Moskou
en Leningrad, benevens op vliegvel
den in het Wologda-gebied.
Duikbooten hebben in het Noorden
van den Atlantischen Oceaan en op
de Noordelijke IJszee vier gewapende
vijandelijke koopvaarders, tezamen
21.000 brt. en een convooieerend
schip in den grond geboerd.
In de wateren rondom Engeland
hebben gevechtsvliegtuigen den laat
sten nacht vijandelijke convooien
aangevallen ten Oosten van Lowe
stoft. Drie vrij groote koopvaarders
zijn door het neerwerpen van bom
men zwaar beschadigd. Andere ge
vechtsvliegtuigen hebben havenin
stallaties aan de Zuidkust en de Zuid
westkust van Engeland aangevallen.
kraters veranderd. Het grootste deel van
de burgerbevolking in deze wijk is naar
elders overgebracht. Duizenden mannen,
vrouwen en kinderen zijn in scholen on
dergebracht. Verder is op het onbebouw
de terrein op het Westelijk deel van het
Kestowski- en Dekabristen-eiland een
groote berakkenkamp voor de vluchtelin
gen opgericht, waarin hoofdzakelijk de
vluchtelingen uit de omstreken van Lenin
grad zijn ondergebracht.
TURKIJE EN DUITSCHLAND AAN DE
ZWARTE ZEE.
In een hoofdartikel schrijft de Essener
National Zeitung onder het opschrift „Tur
kije Duitschland's nabuur" over het ge
volg van de enorme militaire successen op
de Krim, die geleid hebben tot de inneming
van Kertsj.
De ?warte Zee begint in drieërlei op-
zich' in beteekenis te winnen. De Britten
kunnen daar niet meer binnenvaren om er
verstorende manoeuvres van welken aard
ook, vit te voeren, de bolsjewisten kunnen
niet meer van daar uit de Middellandsfhe
Zee binnendringen en zich in Stamboel nes
telen, aan de Zwarte Zee zullen in de
toekomsl nog slechts vrienden en helpers
van dp mogendheden van de spil wonen.
Duitschland aan de Zwarte Zee. Dat
opent wijde perspectieven. De Turken zijn
als omwonend volk van de Zwarte Zee we
der dichter bij Europa gekomen. De bui
tengewone positie van het Turksche
Zwarte Zeegebied was tot nu toe een na
deel. Thans wordt dit in een slag anders.
In het voorjaar van 1940 schrijft von Hen-
tig nog: ,.Het Naburige Oosten komt na
derbij. Voor de Engelschen was de flan-
keerende positie van een mogendheid als
Turkije, die haar wel uitgeruste en ge
oefende oivisies aan haar Zuidzijde zou
kunnen laten opmarcheeren, natuurlijk van
veel meer belang dan voor ons, die in het
LUISTEREN.
Wij komen wellicht langzamerhand
steeds meer tot de erkenning, dat wij
vroeger te veel gepraat en te weinig
geluisterd hebben. Misschien ook min
der gedaan dan in ons vermogen lag,
juist omdat wij een groot deel van on
zen tijd met praten verdeden.
En er zullen naar onze meening ook
niet zoo velen zijn, die naar den ouden
tijd terug verlangen in den vorm,
waarin wij dien tijd hebben gekend.
Wij begrijpen, dat er straks aangepakt
zal moeten worden en geen ruzie ge
maakt. Dat er een sterk en betrouw
baar gezag zal moeten zijn. Dat er ge
zorgd zal moeten worden, dat een her
haling van deze rampen onmogelijk
zal moeten zijn.
Een van de dingen, die wij daarvoor
zullen hebben te doen is luisteren. Be
ter luisteren naar enkele wijze en er
varen mannen, die wij kunnen ver
trouwen en die wij onze toekomst ge
rust in de handen kunnen leggen om
zelf mede te werken en te doen. En het
is toch eigenlijk heel begrijpelijk ook,
het ligt feitelijk in de natuur, in de
schepping van ons lichaam, dat wij
minder praten en meer luisteren.
God heeft ons immers slechts één
mond gegeven om te spreken, maar
twee ooren om te luisteren.
Laat ons daar in de toekomst een
beetje aan denken.
V.J
Het bekende getal
Hel bekendste getal, het getal, dat in
korten tijd beroemd werd is het gironum
mer van de Nederlandsche Ambulance:
8—7—6—0—0
Duizenden hebben hun bijdrage voor dc
Nederlandsche hulpexpeditie reeds op dit
gironummer gestort.
Duizenden moeten nog volgen, want er
is veel geld noodig.
Immers de Nederlandsche Ambulance
moet de beste zijn die ooit werd uitgezon
den.
Stort daarom uw bijdrage op giroreke
ning
8-7-6-0-0
Nederlandsche ambulance, Koninginne
gracht 22. 's-Gravenhage.
geheel geen territoriale aanraking met dat
land hebben." Thans is de gebiedsverbin-
oing tot stand gekomen. Nu kunnen de
Britten het oude spiel van intriges om de
Dardanellen niet meer ten nadeele van
Europa en het Naburige Oosten spelen.
Uit een oogpunt van buitenlandsche po
litiek wmt het nieuwe Turkije aan kracht
door de brugpositie tusschen morgen- en
avondland.
NIEUWE BURGEMEESTERS.
Ret Rijkscommissariaat deelt mede:
De commissaris-generaal voor bestuur
en justitie heeft op grond van paragraaf
3 van Verordening No. 108/40 (vierde ver
ordening over bijzondere bestuursrechter-
lijke maatregelen) tezamen met paragraaf
4, artikel 1 van Verordening No. 3/40 over
het uitoefenen van de regeeringsbevoegd-
heid in Nederland tot burgemeester be
noemd:
De adjunct-commies van de provinciale
kanselarij van Groningen, R. W. Keiser tot
burgemeester van Winsum; de secretaris
van de Haze- en Zijpepolder J. D. Rigters,
tot burgemeester in Zuid- en Noord-
Schermer.
MET
DUITSCHLAND
TEGEN
HET
KAPITALISME
In de Universiteitsbibliotheek te Amsterdam is de tentoonstelling .Het Weten
schappelijke Duitsche Boek" geopend. Wethouder Smit en de vertegen
woordiger van dr. Wimmer, dr. Putlar, bezichtigen de tentoongestelde werken
(Sta pf-Mol)
