AAN HET OOSTELIJK FRONT fMomentjeN VJ WOENSDAG 5 NOVEMBER 1941 33ste Jaargang No. 10094 S)e Céid&elieSoti/fca/iit Telefoon: Redactie 20015 Administratie 20935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 11. Hervorming der maat schappij en hernieuwing van den christelijken geest Daar zijn er weinigen, die niet de over tuiging hebben, dat er wat betreft het openbare, het maatschappelijke leven veel veranderd moet worden in de toestanden, zooals deze waren vóór den oorlog. Dit is een overtuiging, die bij ons niet dateert „van vandaag of gisteren"; de ge trouwe lezers weten, hoe wij al reeds lang hebben betoogd, dat er radicale verande ringen noodig zijn. Het kapitalistisch stelsel moet zoo hebben wij herhaaldelijk uiteengezet verdwijnen. Het kapitalistisch stelsel, dat is het stelsel, waarin voor de voortbrenging en verdeeling der goederen geen andere norm wordt gesteld, dan het behalen van winst; waarin de arbeid een van het kapi taal volstrekt afhankelijke rol vervult. De versplintering in ons volk, zonder re delijke motiveering en zonder wezenlijke noodzakelijkheid, kan niet langer worden geduld. Als het volk niet wil inboeten van de in eenheid zich sterk ontwikkelende nationale kracht, mag beginsel-verschei denheid in ons volk niet langer leiden tot een gescheidenheid en een diepe klove tusschen de verscheidene bevolkingsgroe pen, zooals men die vaak heeft moeten constateer en en betreuren in de feitelijke partij en-politiek. De marxistische klassenstrijd, die zoo lang het volk heeft verdeeld, moet plaats maken voor een gezonde solidariteit tus schen de maatschappelijke klassen, voor een dit woord gebruikend in zijn nieu we beteeken is gezond socialisme. Wij stippen in deze enkele zinnen uit een program negatief en positief waar van de punten, elk afzonderlijk, in den loop der latere jaren meermalen uitvoerig zijn behandeld deze en ook andere punten. Wij schreven hier boven over „weini gen", die nog niet schijnen in te zien, dat er in het maatschappelijke leven veel ver anderd moet worden; die m.a.w. de vóór- oorlogsche toestanden ongewijzigd terug- wenschen. Dezulken zijn er. Ook order de katholieken al zijn 't er niet velen. Zij hebben blijkbaar niet verstaan wat Paus Pius XI schreef in 1931 in „Quadra- gesimo Anno". „Niettemin kan men zonder overdrij ving beweren, dat het huidige maat schappelijk en economisch leven van d?°n aard is, dat het voor een ontzag lijk aantal menschen de grootste be- lets°'en oplevert, om dat ésne te be hartigen, dat noodzakelijk is, hun eeuwige zaligheid." Dit is toch een in klare taal en met groo- te beslistheid gegeven verklaring, dat het maatschappelijke leven in 1931 dringend radicale veranderingen eischte! Hoe het te verklaren is, dat er nog ka tholieken waren en zijn, die dat niet in zien? In dezelfde encycliek geeft de Paus een antwoord op deze vraag. Het is zeer zeker droevig, dat er katholieken geweest zijn, ja zelfs nog zijn, die zich katholiek noemen en toch de verheven wet van rechtvaardigt)e;d en liefde biina verbeten zijn, welke ons verplicht, niet alleen aan ieder het zijne te geven, maar ook onzen behoef- tigen broeder te ondersteunen, alsof het Christus zelf was; ia erger nog, katholieken, die er niet voor terug schrikken. uit winstbejag de arbeiders uit te buiten. Fr ziin er zelfs, die de godsdienst misbruiken als dekmantel voor onrechtvaardige afpersingen, om zich te verweren tegen de volkomen rechtmatige eischen der arbeiders. Hun wiize van doen zuilen Wii steeds blij ven aanklagen. Want zii dragen de schuld, dat de Kerk onverdiend ervoor aangezien en ervan beticht is, het voor de rijken op te nemen, en zich geens zins te bekommeren om de behoeften en nooden van hen, die als het ware van hun natuurlijk erfdeel beroofd waren. Dat deze opvatting en deze aan klacht echter onverdiend en ongemoti veerd züo. hlüVt duidelijk uit heel de kerkgeschiedenis. Heel de kerkgeschiedenis getuigt, dat de Kerk strijdt, om in het maatschappelijke leven de eischen van rechtvaardigheid en liefde te doen beleven. In welken vorm dat is niet een zaak van de Kerk. De Kerk eischt alléén, dat aan die eischen wordt voldaan. Zoo is het ook en zoo zal het ook zijn in den nieuwen tijd, dien wij ingaan. Over de encycliek Quadragesimo Arno mag o.i. niet worden gesproken of geschre ven met een uitsluitend verwijzing naar het feit, dat de Paus verlangt de her vorming van instellingen. Er moet tegelij kertijd de nadruk op worden gelegd, dat de Paus zegt in diezelfde encycliek: „Aan dit zoo vurig gewenschte herstel der maat schappij moet voorafgaan een hernieuwing van den christelijken geest, waarvan zoo- velen, die zich op economisch terrein be- MET DUITSCHLAND TEGEN HET BOLSJEWISME Duizenden Nederlanders strijden mèt het Duitsche leger aan het Oostfront tegen de bolsjewisten. Waarom? Omdat zij weten, dat de vernietiging van het bolsjewisme noodzakelijk is voor de redding van Europa, waarmede het lot van het Vaderland onverbrekelijk verbon den is. Terwijl de eerste voorvechters van het zuivere communisme vrijheid, gelijkheid en broederschap predikten, bracht het door Joden geleide bolsjewisme: de slavernij voor alle arbeiders van hoofd en hand; de ongelijkheid in persoonlijke rechten en een onrechtvaardige verdeeling der goederen door plundering en uitbuiting van de over- heerschte volken; den onderlingen haat, welke net volk verdeeld moest houden om het alle kans te ontnemen zich tegen de verdrukkers te verzetten. Alles at mooy goed, edel en heilig was moest worden verminkt of uitgeroeid. Het kind Werd voor de misdaad rijpgemaakt, de vrouw van haar waardigheid beroofd en verbeest, de m' ontmand en tot een willooze slaaf vernederd, het gezin ont heiligd en uiteengerukt. De bedienaren der Kerken zijn bij duizenden vermoord of als dwangarbeiders naar Siberië gezon den. In alle steden en dorpen van alle land'" werden kernen gesticht, met het doel den bolsjewistischen geest overal te propagee- ren hetzij bedektelijk, hetzij in het open baar als voorbereiding voor de komen de groote wereldrevolutie, waarvoor een millioenen-leger met alle ter beschikking staande middelen werd uitgerust. Reeds lag de Draak tot den grooten sprong gereed. Maar in het Westen rees op. de Reus met het zwaard, de Leider der Germanen, Adolf Hitler. Bliksemsnel stootte hij zijn zwaard met kracht in het monster, recht naar het hart. Het beest dat Europa dreigde te verscheu ren. ontving den doodsteek! Als Nederlanders, als Germanen, als Eu ropeanen, als Christenen zijn wij verplicht den Reus in den strijd tegen den Draak uit alle macht te helpen. Er is trouwens nog een gewichtige reden, waarom de overwinning in dezen strijd voor ons, Nederlanders, van groot be lang is: In Rusland worden door den zegen vie- renden opmarsch van het Duitsche leger gebieden ontsloten, welke zeer vruchtbaar en buitengewoon rijk aan bodemschatten zijn. Deze uitgestrekte geb:eden kunnen bij verstandige exploitatie zóóveel opleve ren, dat Europa voortaan wat de voedsel voorziening en tal van andere zaken be treft, onafhankelijk zal zijn van andere werelddeelen en minder onderhevig aan den invloed van ..blokkaden". De Slavische volken zijn echter niet in staat zonder goede leiding* een land als de Oekraïne behoorlijk te bewerken en rendabel te ma ken Hier ligt een prachtig en reusachtig ar beidsveld braak voor de Germaans^e boe ren en landarbeiders en deskund. en op allerlei gebied. De kolonisatiemogelijkheden in deze gebieden zijn schier onbeperkt. Ons Volk weet wat koloniseeren is: het mag niet achterblijven, wanneer straks een be roep op onze kennis en o" onze kunde zal worden gedaan. Met Duitschland strijden wij vandaag teven het Bolstewisme! Met Duitschland bearbeiden wij morgen het nieuwe land, tot heil van ons Vader land, tot heil van geheel Europa! A.B. WAT ANDERE BLADEN SCHRIJVEN LEUZEN. Uit een artikel in de Nieuwe Dag: De strijd der met elkaar op leven en dood worstelende wereldmachten wordt begeleid met de fanfares van scherp tegen gestelde leuzen, die elkander trachten te overstemmen. Deze leuzen kunnen onmo gelijk allemaal tegelijk waar zijn, omdat de waarheid één en ondeelbaar is en'niet ui tegengestelde deelen bestaat. Leuzen zijn doorgaans niet méér dan suggestief simplistische en generaliseerende formules, waarvan een enthousiasmeerende werking uitgaat op de menschen, ofschoon hun in houd gewoonlijk niet geheel door de daden en feiten wordt gedekt. Wanneer Engeland en Amerika b.v. verklaren, voor de de mocratie en het Christendom te vechten, dan kunnen en moeten wij daartegenover constateeren, dat zoowel aan de democra tie als aan het Christendom van de An gelsaksische landen menig steekje leelijk los zat en dat nóch de vooroorlogsche de mocratie, nóch het verwaterde en verslap te Christendom der liberale vrijzinnigheid de moeite waard zijn om er stroomen le vend menschenbloed voor te offeren. Van de oude democratie is noch in Engeland, noch in Amerika veel meer over dan de holle klank en wij weten niet of sinds den 15en Mei 1940 het Christendom daar een regeneratie en opbloei heeft beleefd. De teekenen, die wij wel kunnen waarnemen, geven geen aanleiding dat te veronderstel len. Neen, zulke leuzen kunnen moeilijk nog eenigen indruk maken op een nuchter en verstandig, zelfstandig denkend mensch. En zooals het met die leuzen is, zoo is het met vele andere leuzen, waarvan de aether en het luchtruim thans daveren". wegen, alom jammerlijk zijn afgeweken". Een hervorming der maatschappij en een hernieuwing van den christelijken geest het is de taak van de pers, speciaal ook van de katholieke pers, zoowel het een als het ander te propageeren en te concreti- seeren. Successen der Finnen BJöRKö-EILANDEN BEZET. Naar de Finsche inlichtingendienst meldt hebben de Finsche troepen van 1 tot 3 No vember de voor de stad Koivisto ten Zui den van Viborg gelegen groep eilanden bezet. Deze groep bestaat uit drie groote en tal van kleine eilanden, die door de bolsjewieken zwaar versterkt waren. Daar mede is een belangrijk steunpunt, dat aan de bolsjewistische vloot in de Oostzee nog was overgebleven, thans in Finsche handen gevallen. Naar voorts gemeld wordt ziin in den nacht van 2 op 3 November in de Fin sche Golf een groot schip en twee kleine vijardeliike schepen op mijnen geloopen en gezonken. United Press meldt hieromtrent nog: De Björkö-eilanden (Koivisto) in de Baai van Viborg, die volgens het Finsche legerbericht van gisteren door Finsche troepen zijn bezet, waren behalve Hangö de eenige punten van Finland, die nog in handen der Soviets waren. Deze sterk ge- fortificeerde eilanden zijn van buitenge wone strategische beteekenis, daar zij de Zuidelijke toegangswegen tot Viborg, zoo wel over land als over zee beheerschen. De vestingen der Björkö-eilanden vormden ook een der belangrijkste steunpunten der M^nnerheim-Iinie. Naar uit een Finsch frontbericht bliikt, zijn de weerstandslinies der bolsjewisten in het Noordelijke Aunus-<*ebi°d voor het grootste deel ineengestort. De Finsche troe- oen hebben na de verovering van Pora- jaervi in een snellen onmarech over groote afstanden on de naar het Oosten leidende wegen talrüke doroen ingenomen en be langrijke nlaatsen ingesloten, waarbij hier en daar ondanks moeilijke terrein omstan digheden binnen 24 uur dertig kilometer terrein werd gewonnen. Bmren den kortst mogel'iken tenniin is dazend vierkante kilometer van het Nnordeh'ike Aunus^ebied geheel en al van bolsjewisten gezuiverd. Andere aanvallen werden in de rich+ing van den Moermansk-snoorwec en bet Sta- lin-kanagl voortgezet. De ooeraties die aan- vpnke'nic pis eevolg van het moeiliike ter rein slechts lantaarn vorderden, hebben thans na het bQ**eiken van belangrijke ver- keor<?we*en ook in dit gebied van het front het karakter van een bliksemoorlog aan genomen ITAt.'AN^N RUKKEN OJ» IN ZUIDELIJKEN SECTOR. Naar voorts het D.N.B. uit Berlijn be richt, hebben Italiaansche troepen de laat- DE STRIJD IN HET WESTEN DE DUITSCHE DUIKBOOTOORLOG. Van militaire zijde heeft het D. N. B. het volgende vernomen: De jongste successen van de Duitsche duikbooten bewijzen, dat de Duitsche duik bootoorlog zonder eenige onderbreking wordt voortgezet. Dinsdag werd gemeld, dat de marine en de luchtmacht in de maand October 431.300 b.r.t. tot zinken heb ben gebracht, waarvan alleen door duikboo ten 255.200 b.r.t. Wanneer men bedenkt, dat Groot-Brittannië bij gebrek aan scheeps- ruimte thans reeds heel kleine schepen. welke anders hoogstens voor de kustvaart worden gebruikt, in dienst neemt, dan is het succes over de maand October zeer aanzienlijk. De eerste slag van deze maand is reeds toegebracht. Wederom zijn koop vaardijschepen met een gezamenlijken in houd van 53.000 brt. tot zinken gebracht en drie andere schepen piet een totalen inhoud van 10.000 b.r.t. beschadigd Bovendien werd een torpedojager tot zinken gebracht en een andere torpedojager beschadigd. Hieruit blijkt, dat de Duitsche duikbooten ook in den afweer van de buitengewoon krachtige Britsche bewakingsstrijdkrachten haar successen, waardoor in October acht Britsche bewakingsvaartuigen, waaronder vijf torpedojagers, verloren gingen, voort zetten. Dat juist opnieuw torpedojagers werden getroffen en tot zinken gebracht, is voor Engeland een bijzonder harde s!ag. Het aantal torpedojagers van de Britsche vloot is buitengewoon gering. Bij het be gin van dezen oorlog had Engeland nog niet eens de helft van het aantal torpedo ja ste dagen in hevige gevechten den tegen stand van vrij sterke Sovjet-afdeelingen in den zuidelijken sector van het Oostelijk front gebroken. Gisteren kregen de Italia nen opnieuw contact met den vijand ten noorden van Stalino. Snelle troepen door braken na voorbereiding door de artillerie de bolsjewistische stellingen, rolden ze op en verpletterden de haarden van tegen stand. In dezé gevechten onderscheidden afdeelingen Bersaglieri zich bijzonder. Ar tillerie beschoot den wijkenden vijand en cavalerie achtervolgde hem tot het indus triegebied was gezuiverd. In dezelfde richting rukte Italiaansche infanterie het Donetz-bekken binnen, over won in tal van plaatsen den tegenstand der bolsjewieken en veroverde een vrij groote stad. Schouder aan schouder met Duitsche formaties versloegen zij den vijand, die he- vigen tegenstand bood. De Italiaansche luchtmacht mengde zich met gunstig ge volg in den strijd te land. j CENTRAAL BUREAU DER KOMINTERN ZWAAR BESCHADIGD. Zooals het D.N.B. voorts meldt, heeft bij den aanval, 29 October overdag op Moskou is uitgevoerd, het Centrale Bureau der Communistische Internationale een voltref fer gekregen en verscheidene uren in brand gestaan. Volgens een ar.der bericht heeft de com mandant der 64ste Sovjet-divisie infante rie hoofdgeld uitgeloofd voor de gevangen neming van Duitsche soldaten, en wel voor een officier 500 roebel benevens 10 dagen verlof, voor een onderofficier 300 roebel en zes dagen verlof en voor een soldaat 150 roebel en 3 dagen verlof. HET FORCEEREN VAN DEN TOEGANG TOT DE KRTM. Zooals volgens United Press te Londen gemeld wordt, is de eerste doorbraak der Duitschers op de Krim door sterke pant- serafdeelingen. die waarschijnlijk uit min stens een divisie bestonden, geforceerd. Deze afdeelingen zijn tot 80 K.M. achter de Sovjet-linies doorgedrorgen. Twee dagen lang hebben zij verbindingslinies vernield en munhiedeoots in de lucht laten vliegen. Zij wefden daarbij* door sterke luchtstrijd krachten ondersteund. Daarna hebben deze genantserde afdeelinoen zich een "'eg terug gebaand naar de eigen linies. Men be schouwt te Londen d°ze ondernemirg, de geringe breedte der Perekop-landengte in aanmerking genomen, als een zeer opmer- keliike nreefpfte. gers, waarover het in den wereldoorlog be schikte en reeds toen klaagde de Britsche admiraliteit over gebrek aan torpedojagers. Engeland moest waardevolle steunpunten afstaan om vijftig verouderde Amerikaan- sche torpedojagers te verkrijgen, welke het gebrek aan dit soort schepen niet merkbaar hebben kunnen opheffen, daar dit intus- schen door aanzienlijke verliezen nog is toegenomen De torpedojagers, welke tot zinken wor den gebracht totnutoe hebben de Brit ten er meer dan zestig verloren alsmede de andere bewakingsstrijdkrachten, welke door Duitsche duikbooten vernietigd wor den, bewijzen evenals het hooge percentage van de tot zinken gebrachte vijandelijke kooovaardijschepen, dat de Duitsche duik booten het ook met de krachtigste Brit sche convooibescherming weten klaar te spelen. BRITSCHE VLIEGTUIG VERLIEZEN IN OCTOBER. De Britten hebben bij hun militair on doeltreffende vluchten over het Kanaal en naar Duitsch gebied in October 230 vlieg tuigen verloren. Hiervan komt het groot ste aantal n.l. 82 op rekening van Duitsche jagers en 24 van nacht jagers. De luchtdoel artillerie schoot 69 Britsche vliegtuigen neer, andere Duitsche gevechtsvliegtuigen 10 en de marine-artillerie 41. Drie toestel len stortten neer en een maakte een nood landing. De groote superioriteit der Duitsche luchtmacht bleek bij uitstek in den strijd tusschen jagers. De Britten verloren hier bij 68 Spitfires en daartegenover gingen slechts 5 Duitsche toestellen verloren. VUURGEVECHT. In de .,Balalcazar"-club in Cita is het tijdens een discussie tot een „Wild- West"-vuurgevecht gekomen. Vier per sonen hebben daarbij het leven ver loren, waaronder de commissaris van politie en een bekend advocaat. In de club werd beraadslaagd over de keus van een zekeren dr. Hernando Valencia, een vooraanstaand lid van de liberale partij, tot directeur van het blad „La Corporacion". Plotseling trok een der aanwezigen, een redacteur van het conservatieve blad „El Relator", een revolver, sprong op zijn stoel en vuurde onder het uitroepen van „weg met dezen zwendelaar", eenige schoten af op den bekenden Columbiaanschen arts, Jose Vasques Valencia, die doo- delijk getroffen werd. Het debat nam daarna den vorm van een veldslag aan. Het schijnt wel, dat er nog niet vol doende veldslagen worden geleverd, al behoort het in bepaalde deelen der we reld tot de volksche zeden en gewoon ten zoo nu en dan eens in 't wilde weg rond te schieten, zooals dat in sommige Zuid-Amerikaansche staten en achter -»p den Balkan nogal eens schijnt voo.^.e komen. Maar dat men dan tegelijk een commissaris van poli tie naar de eeuwige jachtvelden helpt, is niet te billijken. Al kan men hier de opwerpen of het einde van een veldslag met het leven van een commissaris van politie te duur betaald is. Indien het slechts mogelijk ware. Wij zouden misschien met blijdschap alle commissarissen van politie opof feren. Engelsche bommen op Nederland DRIE DOODEN. In den afgeloopen nacht zijn enkele Britsche vliegtuigen boven ons land ver schenen. In den ochtendschemering hedenochtend is een brisantbom geworpen op een ka tholieke school en een daarbij gelegen te huis voor kinderen in een plaats in Fries land. Beide gebouwen zijn geheel vernield. Twee kinderen werden gedood. Twee zwaar en drie licht gewond. Bovendien liggen nog twee kinderen onder het puin en men heeft weinig hoop ze nog levend te bergen. In de omgeving van dit tehuis zijn on geveer 100 huizen beschadigd, waarvan een aantal zwaar Elders werd een kind gedood. Een boer derij werd ernstig en een woonhuis licht beschadigd. HET ITALIAANSCHE WEERMACHTSBERICHT. ROME, 5 November. (Stefani). In zijn wee: machtsbericht No. 521 maakt het Ita liaansche opperbevel het volgende be kend: Gisteren hebben vijandelijke vliegtuigen opnieuw korte aanvallen ondernomen op eenige deelen van het gebied der Zuide lijke provincies van Sicilië. Drie personen werden gewond. Het luchtdoelgeschut trad krachtig op en schoot een vijandelijk toe stel omlaag, flat in zee terecht kwam. Een andm vliegtuig werd door een van onze toestellen krachtig met machinegeweren beschoten en moet eveneens als verloren beschouwd worden. Noord-Afnka: Tijdens een vijandelijken aanval op het gebied van Benghasi heeft een van onze jagers twee vijandelijke bom menwerpers getroffen, die brandend om laag stortten. Onze artillerie en Duitsche Stuka's bombardeerden de verdedigings werken van Tobioek. Oost-Afrika: Voor de linies van de vesting ulquabert hebben onze batterijen eenige vijandelijke automobielen onbruikbaar ge maakt, waarir zich troepen bevonden. Deze troepen leden verliezen. Aan de andere fronten in dezen sector werden vijandelijke afdeelingen die onze detachementen pro beerden te naderen, aangevallen en uiteen gejaagd. ANTI-ENGELSCHE DEMONSTRATIES TE DETROIT. De Britsche ambassadeur, lord Halifax is te Detroit het voorwerp geworden van anti-Engelsche demonstraties. Vi-ouwen met plakkaten tegen Engeland en tegen deelneming der Vereenigde Staten aan den oorlog demonstreerden voor het hotel van den Britschen ambassadeur en overstelp ten Halifax, toen hij het hotel verliet, jnet kreten als „Weg met Engeland". Deze de monstraties bereikten haar hoogtepunt, toen Halifax het paleis van den aartsbis schop van Detroit betrad. Hij werd over stelpt met een regen van tomaten en eieren, alvorens de politie de betöogers kon uiteen drijven. Halifax werd door vele projectie len getroffen. Nader wordt gemeld, dat de Britsche am bassadeur zijn onderhoud met den aarts bisschop te Detroit moest afbreken als ge volg van pijn aan zijn oogen, waarvoor hij naar een ziekenhuis werd gebracht. De Britsche consul te Detroit verklaarde naar aanleiding hiervan, dat de oogkwaal van Halifax niet veroorzaakt was door het gooien met eieren. Lord Halifax had reeds voordien klachten over zijn oogen. een bezoek aan Amsterdam. - Gauleiter Forster (links) in gesprek met den Beauftragte van den Rijkscommissaris voor Amsterdam, senator dr. Böhmker (Sta pf-Mol)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1941 | | pagina 1