Pantserleger rolde de Sovjetstelling op
DUITSCHLAND
STRIJDT VOOR EUROPA
MAANDAG 13 OCTOBER 1941
DE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD PAG. 2
Hoofdredacteur: Th- Wilmer, Lelden.
Red- Buitenland: Mr. H. Gelse, Lelden.
Red. Stao en Sport:- M. ^onderop. Lelden. A
Red. Omgeving: \L. Roozen. Lelden.
Red. Letteren en Kunafc Fr. Schneiders, Lelden.
WEERBERICHT
ZONS OP-EN ONDERGANG.
Zon onder 6.51 uur Maandagavond.
Zon op 8.03 uur Dinsdagochtend.
MAANSTANDEN.
12 Octobe?: De maan komt Zondagavond
om 10.44 tfur op en gaat Maandagmiddag
om 2.11 uur onder.
13 October: De maan komt Maandagavond
om, 11.39 uur op* en gaat Dinsdagmiddag
om 2.49 uur onder.
14 Ofctober: De maan komt Dinsdagnacht
om 0.39 uur op en gaat Dinsdagmiddag om
3.49 uur onder.
15 Octobr: De njaah komt Woensdag
nacht om 1.40 uur op en gaat Woensdag
namiddag om 4.25 uur onder. 1
16 October: De maan komt Donderdag
nacht om 2.34 uur op en gaat Donderdag
middag om 4.56 uur onder. i
17 October: De maan komt Vrijdagnacht
om 5.25 uur onder.
18 October: De maan komt Zaterdag
ochtend om 5.03 uur op en gaat Zaterdag
avond om 5.54 uur onder.
19 October: De maan komt Zondagoch
tend om 6.21 uur op en gaat Zondagavond
om 6.22 uur onder.
20 October: De maan komt Maandagoch
tend om 7.43 uur op en gaat Maandag
avond om 6.52 uur onder.
(Nieuwe Maan).
Luchtactie In het Westen
BRITSCHE VLIEGTUIGEN BIJ NED.
KUST NEERGESCHOTEN.
Twee Britsche bommenwerpers, die Zon
dag in de ochtendschemering trachtten de
Nederlandsche kust te naderen, werden
door den Duitschen afweer neergeschoten.
Eén vliegtuig werd door het luchtdoelge
schut neergehaald, het andere door jagers.
Een afzonderlijk vliegend vijandelijk toe
stel, dat de Belgische kust naderde, is
eveneens door luchtdoelgeschuit neerge
haald; de bemanning werd. gevangen geno
men.
In den middag zijn gisteren twee Brit
sche bommenwerpers en vier Spitfires aan
de Nederlandsche kust en boven het Ka
naal door Duitsche jagers neergeschoten.
Aan Duitsche zijde werden geen verliezen
geleden.
Gisternacht is een gerjng aantal Engel-
sche bommenwerpers naar Noord-Duitsch-
land gevlogen. Brisant- en brandbommen,
die op verscheidene steden werden neerge
worpen, richtten slechts onbelangrijke
schade aan gebouwen aan.
Duitsche gevechtsvliegtuigen zijn in den
afgeloopen nacht in verscheidene golvert
gestart voor een aanval op voor den oor
log belangrijke doelen in de Midlands. In
den nacht van Zondag op Maandag hebben
Britsche bommenwerpers in Noord-West
en Zuid-Duitschland brand- en brisant
bommen neergeworpen. Oorlogseconomi-
sche schade werd niet aangericht. De bur
gerbevolking leed geringe verliezen aan
dooden en gewonden.
Volgens de totdusver ontvangen berich-'
ten warden negen vijandelijke vliegtuigen
neergeschoten.
De vernietigingsslagen bif Wjasma en Brjamsk
Duizenden sleepen zich
naar de gevangenenkampen
DE SLAG BIJ DE ZEE VAN AZOF.
Ter aanvulling van het Duitsche weer-
machtsbericht van Zaterdag verneemt het
1 D. N. B. van militaire zijde, dat de be
ëindiging van den slag bij de Zee van Azof
v/eer een beslissing vormt. Bij de knie van
den Dnjepr, tusschen Dnjepropetrofsk ena
Zaporozje, hadden de Sovjets hun tegen-'
stand nog volgehouden. Daar was het Duit
sche front ook het verst naar het Oosten
vooruitgeschoven. Verder naar het Zuiden,
tusschen Zaporozje en Melitopol, waren de
bolsjewieken zelf overgegaan tot tegenaan
vallen. Op deze tegenaanvallen stortte
zich het pantserleger van Generaloberst
von Kleist uit Dnjepropetrofsk in Zuidelij
ke richting en rolde de stelling der Sovjets
op. Deze werden tot dén terugtocht gedwon
gen en wilden zich nu met hun bfeide le
gers, het 9e en 18e, een weg banen naar
het Oosten, maar het leger van von Kleist
haalde hen in en bracht hun zware slagen
toe in samenwerking met de Duitsche, Ita-
liaansche en Slowaaksche formaties, die
uit Westelijke richting kwamen. Uit het
Noorden en Westen kwam het leger wan in-
fanteriegeneraa!! von Manstein met de
verbonden Roemeensche troepen onder
corpsgeneraal Dumitrescu.
Tom nu de formaties der Waffen-S.S.
langs de kust der Zee van Azof oprukten
en contact kregen met de strijdkrachten
van von Kleist, waren het 9e en 18e Sov
jet-leger ingesloten. Zij hadden reeds zware
verliezen geleden en deze werden nog
grooter door de drie wiggen, die de Duit
se hers in de omsingelde massa dreven. Ten
slotte werden zij totaal vernietigd, waar
mee een einde is gekomen aan een opera-,
tie, die terstond pa het slot van den slag
bij Kief was begonnen.
Het D. N. B. verneemt van militaire zij
de. dat het gros der ingesloten bolsjewisten
bij Wjasma en Brjansk Zaterdag op een
kleiner terrein opeen is gedrongen. Alle
doorbraakpogingen der bolsjewisten, die
door hun commissarissen worden opge
jaagd. mislukten tegen het Duitsche Vuur.
De bloedige verliezen der bolsjewisten
zijn enorm toegenomen. Op vele plaatsen
liggen de lijken bij duizenden opgestapeld.
Op éen terrein van slechts 200 meter breed
werden al 856 gesneuvelde bolsjewisten
geteld.
Hoe groot de omvang is der vernietiging,
die groote deelen van de bij Wjasma in
gesloten bolsjewiekenlegers getroffen heeft,
bewijzen de reusachtige massa's gevange
nen, die in de Duitsche verzamelcentra
achter het gevechtsfront bijeengebracht
worden. Moe, apathisch, verslagen, half
verhongerd en met bloedige verbanden
omwikkeld, zoo sleepen zich dag na dag
duizenden bolsjewieken in lange colonnes
naar de Duitsche gevangenenkampen. Alle
volksstammen der Sovjet-Unie zijn hier
vertegenwoordigd: naast matrozen' van de
»D*njepr, Kaukasische schutters, Mongolen,
Tartaren, die lid waren van het 18de bols
jewistische legerkorps. Met hen wefden
ook talrijke leden van arbeidersmilities uit
het industriedistrict van Charkof gevangen
genomen, onder wie zich 14. en 15-jarige
jonge communisten bevonden. Naar de jon
gelieden verklaarden, waren zij tot begin
September nog ondergebracht in een Mos-
kousch weeshuis. Toen waren zij op een
dag in uniformen gestoken en naar het
front gezonden.
DE BLOOTLEGGING DER INDUSTRIE
GEBIEDEN.
Door de vernietiging van de legergroep
van Boedjenny is de laatste bolsjewistische
troepenmassa voor het Donetzbekken uit
den weg geruimd. De bolsjewisten kunnfen
alfegn nog snel bijeengetrommelde vervan
gende formaties tegen de Duitsche troepen
:n den strijd werpen. Een geregeld leger of
legergroep bestaat hier niet meer. Den
bolsjewisten wordt thans door de spoedige
uitschakeling van het Donetzbekken het
vooruitzicht ontnomen, ooit ook maar
slechts een gedeeltelijke vervanging van
het verloren oorlogsmateriaal te kunnen
produceeren. Ook de vernietiging van de in
het gebied van Brjansk en Wjasma inge
sloten sterke bolsjewistische troepen legt
een ander groot industriegebied voor de
bewapening der bolsjewisten bloot, nl. Mos
kou en het gebied rondom Moskou. Rekent
men hierbij nog de omsingeling van Lenin
grad, dan ziet men, dat de laatste groote
operatie van de Duitsche weermacht zich
sinds 2 October van dit jaar niet alleen be
perkte tot de vernietiging van de drie nog
geheel voor den strijd geschikte legers van
Boedjenny, Timosjenko en Worosjilof, doch
tevens ook de drie groote bewapeningsc'en-
tra der bolsjewisten'omvatte.
EEN OPROEP VAN DE „PRAWDA".
De Sovjptomroep heeft het hoofdartikel
uitgezonden van de „Prawda", waarin alle
Sovjetvolken opgeroepen worden om te
strijden tot den laatsten droppel bloeds.
-Het gevaar is groot", zoo schrijft het Mos-
kousche partij orgaan en verklaart, dat het
bolsjewistische leger voor nieuwe beproe
vingen staat. Ten slotte dreigt het blad al
len, die hun post verlaten en het Sovjet
volk verraden met „eeuwigen smaad" en
den „vloek" van het geheele volk.
Nieuwe perspectieven
In hel Oosten
REDE VAN MINISTER FUNK.
Ter gelegenheid van de opening der
Duitsche „Ostmesse" te Koningsbergen
heeft de minister van economische zaken,
Funk, gesproken over de Duitsche econo
mie in het Oosten en de Oost-Europeesche
economische vraagstukken in het kader
der nieuwe ordening.
Voor de economische politiek van
Duitschland, zoo zeide hij, vloeien uit de
reorganisatie van Oost-Europa zeer be
langrijke nieuwe doelen voort. Vobrloopig
moeten natuurlijk alle krachten van dit
uitgestrekte gebied, dat rijk is aan grond
stoffen, aan de oorlogvoering dienstbaar
worden gemaakt. Duitschland zal nog ster
ker zijn, indien het de beschikking krijgt
over de economische kracht van het ver
worven gebied in het Oosten. Later zullen
zich echter voor de Duitsche economische
politiek geheel nieuwe perspectieven ope-
,nen, doordat het Oost-Europeesche grond-
stoffengebied een magnetische aantrek
kingskracht zal uitoefenen op de grond
stoffen verwerkende industrie.
Door de bevrijding van het Oost-Euro
peesche gebied, aldus Funk, is de toegang
tot rijke afzet- en aankoopmarkten ge-
Sowjet-Unie stond buiten Europa. Het
Europeesche vasteland heeft nog lang geen
volledig gebruik gemaakt van zijn aan
vullingsmogelijkheden. Duitschland is on
getwijfeld voorstander van den wereld
handel Wat het bestrijdt, is vooral het
misbruik van handel, crediet en kapitaal
voor een machtspolitiek, zooals Engeland,
die langer dan een eeuw gevoerd heeft en
die de- belangrijkste oorzaak van de beide
groote oorlogen van onzen tijd heeft ge
vormd. Duitschland wil het stelsel van het
plutocratische imperialisme breken en den
internationalen handel tot een gezond
werktuig voor de economische betrekkin
gen maken. Verder wil het, dat het zwaar
tepunt van den Europeeschen handel,
vooral op het gebied van de grondstoffen
voor levensmiddelen en andere belangrij
ke producten, binnen het bereik van Euro
pa blijft. Want in de toekomst zal een
oorlog op de beste wijze onmogelijk wor
den gemaakt, wanneer economische oor
logsmaatregelen geen kans meer hebben.
De economische orde in Europa zal orga
nisch groeien. De landen zullen produc
tie en behoefte aan elkander aanpassen
om dan op de meest doelmatige wijze de
aanvullingsmogelijkheden te verwezenlij
ken.
DE KRIJGSVERRICHTINGEN IN CHINA.
Het hoofdkwartier vaq de Japansche
troepen in China maakt bekend, dat eenige
formaties der Tsjoengkingtroepen, die se
dert het begin van de week aanvallen doen
op Itsjang, op 300 K.M. ten Westen van
Een aanvalstront van
1200 K.M.
Het Duitsche weermachtsbericht van
Zaterdagmiddag luidt als volgt:
Zooals gisteren in een extrabericht
bekend is gemaakt, is de slag ten
Noorden van de Zée van Azof geëin
digd. In samenwerking met de lucht
vloot van Generaloberst Loehr heb
ben het leger van den generaal der
infanterie von Manstein, het Roe
meensche leger van den corpsgeneraal
Dumitrescu .en het pantserleger van
Generaloberst von Kleist het gros van
het negende en achttiende bolsjewis
tische leger verslagen en vernietigd.
Bij zeer zware, bloedige verliezen
heeft de vijand 64.325 gevangenen, 126
pantserwagens, 510 stukken gieschut
en onoverzienbare hoeveelheden an
der oorlogsmaterieel verloren.
Met de genoemde legers en de ver
bonden Italiaansche, Hongaarsche en
Slowaaksche troepen heeft de leger
groep van generaal-veldmaarschalk
von Rundstedt sedert 26 September
thans in totaal 106.365 gevangenen
gemaakt, alsmede 212 pantserwagens
en 672 stukken geschut buitgemaakt.
De ware vernietigingsslagen, die
sedert het begin van deze maand aan
de Sovjet weermacht zijn toegebracht,
hebben geleid tot een nieuw hoofd
stuk in de operaties. Van de Zee van
Azof tot het Waldaj-gebergte, ten
Zuidoosten van het Ilmenmeer, d.w.z.
over een breedte van 1200 km., zijn
de Duitsche en verbonden troepen in
volle aanvalsbeweging naar het Oos
ten. De slagvelden van Brjansk en
Wjasma liggen reeds verder achter
het front. Ondanks wanhopigen tegen
stand, voortdurende doorbraakpogin
gen en de hoogste offers aan bloed,
vermogen de hier ingesloten strijd
krachten van den tegenstander geen
wijziging meer te brengen in hun lot.
Reeds thans zijn ruim 200.000 gevan
genen gemeld. Dit aantal neemt voort
durend toe.
Gevechtsvliegtuigen hebben in den
afgeloopen nacht met goed gevolg
vijandelijke colonnes en spoorwegtra
jecten in den centralen frontsector
bestookt. Andere succesvolle lucht
aanvallen1 waren gericht op ravitail-
leeringsinstallaties te Leningrad.
In den strijd tegen de Britsche ra-
vitailleeringsscheepvaart hebben duik-
booten op den Atlantischen Oceaan
drie schepen van 23.000 B.R.T. tot
zinken gebracht. Een gevechtsvlieg
tuig bracht bij de Faröer drie vijan
delijke koopvaarders met in totaal on
geveer 3000 B.R.T. tot zinken. Ijl den
nacht van 11 op 12 October heeft het
lucht wapen in de wateren om Enge
land twee koopvaarders tot zinken
gebracht mét te zamen 9000 B.R.T.
Een groote koopvaarder werd in brand
geworpen. Andere doeltreffende lucht
aanvallen waren gericht op vliegvel
den en op voor den oorlog belangrijke,
installaties aan de Zuidoost- en Zuid
westkust van het Britsche eiland.
Eenige Britsche bommenwerpens
hebben in den afgeloopen nacht op
verscheiden plaatsen in Noordwest-
Duitschland brisant- en brandbojn-
men neergeworpen, die slechts on
aanzienlijke schadeveroorzaakten.
Wanhopige doorbraak
pogingen der
bolsjewieken
Het Duitsche weermachtsbericht
vèn Zaterdagmiddag luidt als volgt:
Ten Noorden van de Zee van Azof
staat de vernietiging van den vijand,
die in een zeer klein gebied is samen
gedrongen, voor de voltooiing. Op het
slagveld werd het lijk van den opper
bevelhebber van het 18e bolsjewisti
sche leger gevonden.
De vernietiging van de strijdkrach
ten, die in het gebied van Brjansk en
Wjasma zijn ingesloten, maakt even
eens snelle vorderingen. Wanhopige
doorbraakpogingen van den vijand
werden overal in den aanval van de
Duitsche troepen gesmoord. Het aan
tal gevangenen en de hoeveelheid
buit nemen voortdurend toe. Voor Le
ningrad mislukten ook gisteren alle
uitvalspogingen van den vijand. In
gevechten van drie dagen werden al
leen in den sector eener divisie infan
terie 28 zeer zware pantserwagens ka
pot geschoten. Gevechtsvliegtuigen,
bombardeerden vannacht belangrijke
militaire doelen in Moskou en Lenin
grad alsmede spoorlijnen.
In een haven der Faroer-eilanden
bracht een gevechtsvliegtuig overdag
twee koopvaardijschepen met tezamen
ruim 2500 b.r.t. tot zinken en trof twee'
andere schepen ernstig. In den nacht
van 10 op 11 Oct. bombardeerden ge
vechtsvliegtuigen een belangrijke ha
ven aan de Bi-itsche oostkust alsmede
havenwerken in Zuidwest-Engeland.
In Noord-Afrika vielen Duitsche
gevechtsvliegtuigen in den nacht Van
9 op 10 Oct. het Britsche vliegveld
Aboer Smeith aan. Een andere krach
tige luchtaanval was gericht op het
Britsche petroleumcentrum Haifa in
Palestina. Bij luchtgevechten in
Noord-Afrika werden zonder eigen
verliezen drie Britsche vliegtuigen
neergeschoten.
Britsche bommenwerpers wierpen
vannacht brisant- en brandbommen
op verschillende plaatsen in Noord-
West- en West-Duitschland. De bur
gerbevolking leed geringe verliezen.
Op enkele plaatsen werden huizen
verwoest of beschadigd. Luchtdoel-
artillerie schoot zes der aanvallende
bommenwerpers neer.
Hankau, de voorste Japansche linies zijn
binnengedrongen. De mededeeling van
Tsjoengking, dat Itsjang door de troepen
van Tsjoengking is ingenomen, is van Ja
pansche zijde echter onjuistgenoemd.
Culij* 20 tabletten 55
HET ITALIAANSCHE
WEERMACHTSBERICHT.
Het Italiaansche weermachtsbericht van
Zondagmiddag luidt als volgt:
In Noord-Afrika heeft de~ vijandelijke in
fanterie. gesteund door gemechaniseerde
strijdmiddelen, onze stellingen in een sec
tor aan het front van Tobroek aangeval
len. Onze troepen deden het optreden van
den tegenstander volkomen mislukken. Hij
werd met verliezen teruggeslagen.
Italiaansche en Duitsche vliegtuigen heb
ben opnieuw met bommen van zwaar en
middelbaar kaliber doelen aangevallen in
de zones van Tobroek en Mersa Matroeh,
waarbij nieuwe en aanzienlijke verwoes
tingen werden aangericht aaA installa
ties en de vijandelijke verdedigingswer
ken. Alle toestellen, waarvan sommige
zonder ernstige gevolgen getroffen waren,
zijn op hun bases teruggekeerd.
Britsche vliegtuigen hebben een aanval
gedaan op Derna eenige niet-militaire ge
bouwen zijn beschadigd. Twee door het af
weergeschut getroffen toestellen zijn bran
dend neergestort. Drie andere vijandelijke
machines zijn door Duitsche jagers neerge
schoten boven de Marmarische woestijn en
boven zee.
In Oost-Afrika hebben on^e koloniale
bataljons, die ter offensieve verkenning
uit de redoute Celga waren getrokken, een
ontmoeting gehad met een groote vijande
lijke formatie, die, na door onze detache
menten krachtig te zijn aan gevallen,- uit
een gedreven werd en talrijke 'dooden op
het slagveld achterliet.
Op Sicilië hebben bij het aanbreken van
den 11 den October vijandelijke vliegtuigen
verscheiden malen over het plaatsje Vit-
tnria ..Ragusa" gevlogen, waar zij bom
men van klein kaliber lieten vallen. Er
ontstond schade aan woningen en vier ge
wonden vielen onder de bevolking.
Op de MidtSellandsche Zee hebben tor
pedoboot jagers, die onze konvooien escor
teerden, drie toestellen neergeschoten: de
vijandelijke vliegeps veerden gevangen ge
nomen of kwamen om het leven.
IN 'N PAAR REGELS
Arias naar Panama terug.
Associated Press meTdt uit Havanna,
dat de afgezette president van Panama,
Arias, met een schip naar Panama is te
ruggekeerd, waag hij Dinsdag zal aanko
men. v
Jacht op den Moefti.
Uit Iran wordt vernomen, dat de Engel-
schen en Sowjets wanhopig zoeken naar
Moefti Hadzj Amir el Hoesseini. die spoor
loos is verdwenen. Naar Radio-Ankara
meldt, neemt men in Iran aan, dat de
Groot-Moefti van Jeruzalem van Jeruza
lem zich naar een vriend in Afghanistan
heeft begeven.
Bulgaarsche loochening.
Het offijcieeTe Bulgaarsche persbureau
dementeert een door Reuter verspreid ge
rucht als zou de algemeene mobilisatie in
Bulgarije .zijn afgekondigd.
Wegens economische sabotage
ter dood veroordeeld.
- De afdeelingschef in het ministerie van
landbouw te Praag, dr. Frankenberger, is
standrechtelijk wegens economische sabo
tage ter dood veroordeeld. Alle maatrege
len der Duitsche overheid in het belang
der voedselvoorziening in het Protectpraat
heeft hjj gesaboteerd.
Bij San Antonio in Texas is een Amerl-
kaansche legerbommenwerper tegen een
huis gevlogen. Machine en huis raakten in
brand. Twee piloten kwamen om het le
ven, 13 andere inzittenden werden ge
wond.
Evacuatie van Japanners uit
dp Ver. Staten.
Staatssecretaris Huil heeft in de pers
conferentie bevestigd, dat met de Japan
sche regeering een overeenkomst is aan
gegaan betreffende het zenden van drie
Japansche schepen naar San Francisco en
Los Angeles om Japanners naar net va
derland terug te halen.
Brand in de Firestone fabrieken.
Door een groote brand te Fall River
(Massachusetts) zijn de installaties van
de Fireston Rubber Company vernield.
Vijf groote gebouwen, alsmede ongeveer
30.000 ton rubber gingen in de vlam
men op.'
In een vliegtuigbasis van de Amerikaan-
sche marine in Alaska is een onderaardsch
kruitmagazijn in de lucht gevlogen. Zes
personen werden gedood en talrijke ge
wond.
TENTOONSTELLING ARBEIDS
DIENST TE ROTTERDAM
In het Deutsche Haus aan den Westzee
dijk te Rotterdam is Zaterdag de gemeen
schappelijke tentoonstelling van den Duit
schen en Nederlandschen arbeidsdienst
geopend. Reeds geruimen tijd voor het
vastgestelde uur had zich een groot aantal
leiders van de beide arbeidsdiensten in het
gebouw verzameld. Ook zag men vele
functionarissen van de N.S.D.A.P., aange
zien ook bet Deutsche Haus'geopend zou
worden. Klokslag halfelf kondigden hoorn
geschal en tromgeroffel aan, dat de Rijks
commissaris met zijn gevolg in aantocht
was en even later betraden de hooge gas
ten het gebouw. In het gevolg van den
Rijkscommissaris waren de commissaris-
generaal voor bijzondere aangelegenheden,
Schmidt, en de commissaris-generaal voor
Justitie, Rauter, alsmede de gevolmachtig
de voor Zuid-Holland, dr. Schwebel, en de
gevolmachtigde voor Rotterdam, Völcker.
Verder waren aanwezig de General-Ar -
beitsführer van den Duitschen arbeids
dienst, dr. W. Deckeip, de bevelhebber van
den Duitschen arbeidsdienst in Nederland,
Oberst-ArbeitsführerBethmann, de waar
nemend commandant van den Nederland
schen arbeidsdienst, generaal-arbeidslei-
der De Bock en de chef van den staf van
den Nederlandschen arbeidsdienst Ekker,
en vele anderen.
Nadat de Rijkscommissaris het gebouw
betreden had, werd hij naar den ontvangst-
salon geleid, waar de plaatsvervangende
leider vopr Rotterdam van den Arbeitsbe-
reich der N.S.D.A.P. in Nederland, Schön-
herr, den Rijkscommissaris meldde, dat het
gebouw thans voor gebruik gereed is.
De Rijkscommissaris betuigde vervolgens
zijn tevredenheid over hetgeen tot stand
is gebracht. Dit gebouw ïhoet het middel
punt worden van het nationaal-socialis-
tisch leven in Rotterdam. Met een korte
aansporing, te werken volgens den wil van
den Führer, verklaarde de Rijkscommis
saris ten slotte het gebouw voor geopend.
Hierna begaven allen zichuiaar de ruime
hal, waar de gasten werden begroet door
Oberst-Arbeitsführer Bethmann/ Deze
schilderde de komst van den arbeidsdienst
in Nederland, nu een jaar geleden. Ver
volgens wees hij er op, dat het moeilijk is
den arbeidsdienst in beeld te toonen, hij
moet beleefd worden. Toch poogt de hui
dige tentoonstelling een beeld te -geven van
wat de arbeidsdienst is en wil.
Ten slotte sprak General-Arbeitsführer
'Decker. Hij roemde het een symbool, dat
het Deutsche Haus {e Rotterdam wordt ge
opend mét een*tentoonstelling van den ar
beidsdienst. De arbeidsdienst toch is ge
boren uit de nationaal-socialistische ge
dachte in Duitschland en het spreekt van
zelf, dat de Duitscfye ouders gaarne een
dieper inzicht hebben in werk en wezen
van den arbeidsdienst, welke hun zonen
en dochters allen moeten doorloopen. Doch
ook voor de Nederlanders is deze tentoon
stelling bedoeld. De arbeidsdienst is een
nuttige school voor allen, die van Ger-
maanschen bloede zijn. Zij leeren hier de
hooge waarde van den arbeid kennén.
Deze tentoonstelling geeft slechts een klein
overzicht van wat de arbeidsdienst is, doch
spreker hoopt, dat toch hierdoor veel mis
verstand uit den weg zal worden geruimd.
Na deze korte toespraak verklaarde Ge
neral-Arbeitsführer Decker, namens
Reichsarbeitsdienstführer Hierl, deze eer
ste tentoonstelling van den arbeidsdienst
in Nederland geopênd.
Na deze officiéele opening maakte de
Rijkscommissaris 'met de overige eeregas-
ten een rondgapg over de tentoonstelling.
In de benedenverdieping is dei tentoon
stelling van den Duitschen arbeidsdienst
ondergebracht. Achtereenvolgens Iziet men
hier een slaapplaats in een arbeidskamp,
twee boven elkaar geplaatste kribben, mo-
üel opgemaakt met blauwgeruit beddetijk
en gevouwen wolletje. Daarnaast de kast,
waarin de arbeidsman 'zijn uniformen en
verdere uitrustingstukken opbergt, even
eens model gepakt. Verder ziet men alles
wat de arbeidsman verder in het kamp en
op het werk gebruikt.
Bovendien wordt in maquettes en tal
rijke foto's getoond, hoe de arbeidsman
den dag doorbrengt.
Op de bovenverdieping is de afdeeling
van den Nederlandschen arbeidsdienst on
dergebracht. Hier ziet men de modeller
van de typen van boerderijen, welke door
den opleidingscursus voor huisvlijt, welke
onder leiding van den onderhopman J. D.
Schouten van den Nederlandschen arbeids
dienst is gehouden, tijn vervaardigd. Het
zijn, geheel op schaats modellen van de
Frankische boerderij, welke we in Zuid-
Limburg vinden, geplaatst in het land
schap, een Friesche boerderij op een terp,
een watermolen dn een groot model van
een boerddrij, zooals deze worden ge
bouwd in de Wierin germ eer.
In een volgende ruimte ziet men in hu
moristische) gekleurde reliëfs de dagindee-
üng van den arbeidsman in het kamp. Ook
deze zijn door leden van den arbeidsdienst
vervaardigd. Ook is hier een klein film
toestel opgesteld, waarin een doorloopehd
filmpje over den arbeidsdienst draait.
BURGEMEESTER VAN HOOGLAND
BENOEMD
commissaris-generaal voor bestuur)
en Justitie heeft op grond van art. 3 der
verordening no. 108/40 (vierde verordening
over bijzondere bestuursrechtelijke maat
regelen) alsmede van art. 4 alinea 1 der
verordening no. 3/40 'over de uitoefening
van de regeeringsbevoegdheden in Neder
land, mr. O. F. P. H. de Waard te 's-Gra-
venhage tot burgemeester van Hoogland
benoemd.
JAN TER HAAR OVERLEDEN.
Gisteren is te Amsterdam in den ouder-,
dom van 74 jaar overleden de heer Jan ter
Haar,, oud-wethouder van dé gemeente
Amsterdam, lid van de Eerste Kamer der
Staten-Genoraal, "waar hij was afgevaar
digd door de Ghr. Hist. Unie.
