S)e £cld&elie(2oii/Yct/ii£ DUITSCHLAND Momentje. .J MAANDAG 6 OCTOBER 1941 33ste Jaargang No. 10069 Bureaux Papengracht 32. Telefoon: Redactie 20015. Administratie 20935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus li Mysterie van licht. Pastoor Möller van Voorburg heeft een boek doen verschijnen, hen eerste deel van een standaardwerk over Christus en Zijn Kerk; dit eerste deel gaat over den Chris tus 1), het tweede, dat weldra volgen zal, handelt over de Kerk, die Christus gesticht heeft. De volumineusheid van dit eerste deel heeft ons, gelukkig, niet weerhouden, om het onmiddellijk, nadat wij het ontvangen hadden, te gaan lezen. Gelukkig want wij hebben in ver scheidene passages g e n o t e n om de wijze, waarop de schrijver den Christus vóór ons plaatst. Het werk is tegelijk didactisch en lyrisch. Het is wel een buitengewoon moeilijke taax 'n taak, die niet zonder gevaar is tege lijk te leeren en te dichten, tegelijk we tenschappelijk en poëtisch te zijn! Maar wij meenen^r dat pastoor Möller daarin is ge slaagd. Hoewel het in ons voornemen ligt, aan Möllers boek een breedere bespreking in onze courant te wijden, willen wij nu reeds de aandacht vestigen op dit werk, dat vóór- al in dezen tijd den meer-ontwikkelden voor wie het bedoeld is verstandelijken troost en gevoelvolle begeestering, geestelij ke kracht zal schenken als het wordt gelezen met aandacht, want een lichte materie zet de schrijver ons hier niet voor. O, mocht de Christus leven midden in ons eigen leven, in het leven van anderen, zoekenden en dolenden, in het leven van de samenleving aller menschen van dezen tijd! „Wie peilt den geestelijken troost en vreugde, welke het christendom schenkt aan hem, die het christendom metter daad belijdt? Christus is de rust des harten, het licht des geestes, de Vrede van het geweten. Hij maakt den mensch tot gelooven bereid en verheft hem boven zich zelf, boven het leed en de ontgoocheling, die geqji piensch in dit aardsche leven bespaard blijven", al dus pastoor Möller.. Zooals gezegd, bedoelen wij hier niet, een „recensie" van Möllers werk te geven. Dit is slechts een mededeeling van de verschijning en een eersten indruk na de eerste kennisname. Getroffen werden we reeds onmiddellijk in de eerste hoofdstukken door de kern achtige wijze, waarop de schrijver tracht ons den verheven Persoon van den Chris tus te schilderen, door de diepte van over denking en over-weging, waaruit zijn be schouwingen zijn gegroeid. „De kern van Jezus' zieleleven vormt zijn absolute overgave aan Zijn hemelschen Vader. Deze overgave is de groote drijfveer en de eenige hartstocht van zijn leven, ge lijk uit alles blijkt", (blz. 53). De overgave aan Zijn hemelschen Vader is ,.de eenige hartstocht" in Zijn leven. Deze gedachte grijpt ons aan, als een be zielende gedachte voor de menschen aller tijden, ook en vooral in de moeilijke tijden der wereldgeschiedenis, die wij nu bele venDe overgave aan den hemelschen Vader onze eenige hartstocht! En de schrijver zegt even verder: „Zijn liefde tot den Vader is de grond slag van Zijn algemeene menschenliefde, die niemand uitsluit, noch zondaars, noch zondaressen, noch tollenaars, noch haters en vijanden, zelfs niet hen, die Hem aan het kruis hebben geslagen. Zijn bijzondere liefde gaat uit tot allen, die ellendig en radeloos en arm en ziek en melaatsch en blind zijn. Het kleine en het geringe trek ken Hem aan. Zijn hart gaat uit naar het kind, den arme, den zieke, den zondaar. Allen, die belast en beladen zijn, moeten vrijmoedig tot Hem komen". Deze enkele passages geven geen beeld van het boek, dat ruim vierhonderd blad zijden telt. Maar voor heden beperken wij ons er toe. De Christus is een mysterie van licht. Mogen wij in dat licht wandelen. Dan is ook deze tijd Voor ons een tijd, waarin wij genieten den alles-overtreffenden zegen, de onschatbare weldaad van het: licht! 1) Mysterie van licht. De Christus. J; B. W. M. Möller, pr. Uitgeverij Pax te 's-Gravenhage. Rotterdam zwaar gebombardeerd door Britsche piloten 119 dooden, 190 zwaar gewonden Zooals reeds in een deel onzer editie van Zaterdag gemeld is Rotterdam Vrijdag avond j.l. wederom het doel geweest van een aanval van Britsche vliegtuigen. Van groote hoogte werd een vijftigtal zware explosieve bommen en meer dan vijfhon derd brandbommen lukraak omlaag ge worpen, dood en verderf brengend aan deze toch reeds zoo zwaar getroffen stad. Een aantal journalisten heeft een bezoek gebracht aan een feeks plaatsen, welke door bommen zijn getroffen. Zij hebben kunnen constateeren, dat wederom de bur gerbevolking werd getroffen, zonder dat ook maar in het minst een geldige reden hiervoor gevonden kan worden, met den besten wil van de wereld niet. In het totaal heeft deze laffe aanval tot nu toe 119 doo den geëischt met 190 zwaar gewonden, waarvan een groot aantal zoo zwaar, dat zij er niet meer boven op zullen komen en nog een driehonderd lichtgewonden, die na te zijn verbonden naar hun huis, voor zoover nog aanwezig en bewoonbaar, kon den terugkeeren. Bovendien worden acht personen vermist, vermoedelijk liggen zij nog onder het puin. Een mededeeling in het eerste bericht dient evenwel gerectificeerd: gelukkig is het gemeentelijk tehuis voor ouden van dagen niet geheel vernield, zooals werd gemeld. In het nachtelijk- duister was het niet gemakkelijk de eerste, alarmeerende berichten op hun juistheid te toetsen. In waarheid zijn twee explosieve bommen aan weerszijden van den rechtervleugel, waar de mannelijke verpleegden zijn on dergebracht, neergekomen. Hierdoor wer den 6 van de bejaarde bewoners op slag gedood, en 2 zoo ernstig gewond, dat zij later in het ziekenhuis zijn overleden. Ook zijn hier velen door rondvliegende scher ven en gebroken ruiten licht gewond. In dien de bommen evenwel een meter meer naar links of recht» terecht gekomen wa ren, dan was er werkelijk van het gesticht niet veel over gebleven en zouden werke lijk alle 536 bewoners zijn omgekomen. Behalve dit tehuis voor ouden van da gen zijn nog enkele kerken getroffen, zoo als reeds gemeld en wel het aardige hou ten Noorsche kerkje, dat indertijd uit Noorwegen hierheen is gebracht en waar de Noorsche zeelieden ter kerke gingen. Het vriendelijke, geheel in Noorschen stijl opgerichte gebouwtje is niet meer te her stellen. Ook de St. Elisabethkerk aan de Mathenesserlaan moet als verloren be schouwd worden. Een zware explosieve bom heeft het middenschip geheel ver nield en muren en fundamenten zijn zoo ontzet, dat waarschijnlijk het ge- heele gebouw afgebroken zal moeten worden. Het patronaat van de St. Ignatiuskerk in de van Vollenhovenstraat is eveneens geheel vernield door een voltreffer. De pastorie is niet vernietigd, zooals eerst ge meld, maar zwaar beschadigd. Op het terrein van het museum werden 71 brandbommen geworpen, waarvan ve len een begin van brand deden ontstaan. De schade, welke het gebouw heeft ge leden, wordt door den directeur, den heer Hannema, geraamd op 40.000. In de Zalmhaven liggen een zestal hos pitaalschepen, welke bij de gemeente Rot terdam in gebruik zijn als hulpziekenhuis. Een dezer schepen is door een bom getrof fen. Deze zes schepen zijn alle zeer duide lijk gekenmerkt met het roode kruis, dat alle oorlogvoerenden heilig moet zijn. Het zwaarst getroffen is een wijk in het zuiden der stad, bewoond door kleine middenstanders en arbeiders. Hier is een reeks zware explosieve bommen neergeworpen, welke een aantal woonhuizen hebben vernield en geheele huizenblokken hebben bescha digd. Hier zijn ook de meeste dooden en gewonden gevallen. Ruim zestig personen werden op slag gedood. Men vraagt zich af waarom dit alles moest geschieden. Militair voordeel viel er niet te behalen. Waarom dan? Militaire deskundigen veronderstellen, dat men aan de overzijde van het Kanaal Rotterdam be schouwt als een gemakkelijk oefenterrein, als een manoeuvre-terrein voor jonge, nog niet geoefende piloten. Bij het bombardement van jongstleden Vrijdag, dat bijna twee uur heeft geduurd, zijn meer dan 40 straten der stad getrof fen. FELLE GEVECHTEN IN HET OOSTEN LUCHTMACHT STEUNT HET NIEUWE OFFENSIEF. Het D. N. B. meldt uit Berlijn: Binnen het bestek van het beginnende groote offensief in het Oosten waren de acties van het Duitsche luchtwapen gericht op de ravitailleering en >'t achterwaartsch spoorwegnet. Twintig treinen werden geheel of gedeeltelijk vernield, o.m. een munitietrein, die ontplofte. Daarbij werden twintig vijandelijke vliegtuigen bij luchtge vechten neergeschoten. Nog zes vliegtuigen werden op den grond vernield. Vele trajec ten zijn door voltreffers ^»p de rails volko men om ruikbaar. Volgens tot dusver ontvangen berichten heeft de Sovjetluchtmacht Zaterdag in to taal 83 vliegtuigen verloren. Daarvan wer den 62 in luchtgevechten en 12 door af weergeschut vernield. Negen werden op den grond verwoest. TEGENAANVALLEN DER SOVJETS AFGESLAGEN. Aan het Oostelijke front hebben zich Za terdag in dep sector van een Duitsch leger corps felle gevechten ontwikkeld. De bols jewisten brachten, naar het D. N. B. van bevoegde zijde verneemt, talrijke tanks, o.a. eenige van het zwaarste type, en een pant- sertrein, in den strijd. Alle aanvallen werden door de Duitsche Ter inleiding van het WinterhiKswerk voerde de Führer van het Groot Duitsche Rijk Vrijdag in het Sportpalast te Berlijn het woord. - Adolf Hitler tijdens het uitspreken van rijn belanorijke rede (Hoffmann-Stapf) troepen met succes afgeslagen. De Sovjet troepen leden merkbare verliezen aan men schen en materiaal. De Duitsche troepen maakten ruim 500 gevangenen en verniel den 13 tanks, o.m. een van 52 ton. De Sov- jetpantsertrein werd zoodanig getroffen, dat hij niet meer kon rijden. Een Sovjet vliegtuig, dat trachtte in te grijpen in den strijd op den grond, werd door afweerge schut neergehaald. In den loop van de ge vechten ontstond op een plaats een vuur gevecht tusschen Duitsche en Sovjet-artil lerie. De Sovjetkanonnen werden in korten tijd door het vuur van de Duitsche artille rie tot zwijgen gebracht. OORLOGSVOORBEREIDINGEN IN NED. INDIë. De Berlijnsche correspondent van het „Vad." telefoneerde Zaterdagavond aan zijn blad: De correspondent te Bangkok van de Deutsche Allgemeine Zeitung maakt op nieuw melding van intensieve oorlogsvoor bereidingen van Nederlandsch Indië. In alle groote steden wordt hard gewerkt aan den bouw van schuilkelders. Te Batavia is men hiermede reeds zoover gevorderd dat 20.000 menschen zouden kunnen worden ondergebracht. De kruitfabriek te Ban doeng werkt op volle capaciteit. De muni tie wordt in groote holen in de bergen veilig opgeborgen. Amerika ontvangt steeds nieuwe opdrachten voor bommen werpers en vrachtauto's. De kusten van de eilanden worden door vliegbooten be waakt. Op verschillende eilanden heeft men militaire vliegvelden (in totaal 50) in de bosschen aangelegd en gecamoufleerd. In hetzelfde bericht kan men tevens le zen, dat men het m het Verre Oosten, na de agressieve rede van den Amerikaanschen minister van marine Knox waarschijnlijk acht, dat de onderhandelingen tusschen Amerika en Japan op het doode punt zijn gekomen. De pers te Singapore spreekt van het einde der onderhandelingen, die geen suoces hebben opgeleverd. Over het resultaat van de conferentie tusschen de Engelsche diplomaten en mi litaire persoonlijkheden te Singapore zijn tot nu toe geen mededeelingen verstrekt. Duff Cooper zal naar Britsch Indië gaan om daar den vice-konirig te ontmoeten. ENGELSCHE LUCHTAANVALLEN. De Engelsche luchtaanvallen op ons land behalve den afzonderlijk vermel den aanslag op Rotterdam in den nacht van Vrijdag op Zaterdag hadden overigens niet veel om het lijf. Hier en daar werden brisant- en brandbommen neergeworpen, die onbeduidende schade teweegbrachten. In een stad in het Westen des lands brak brand in een fabriek uit, die door het per soneel snel gebluscht kon worden. STRIJDT VOOR EUROPA Operaties vorderen gunstig. Het opperbevel van de Duitsche weermacht maakte gisteren bekend: De aanvalsoperaties in het Oosten vorderen gunstig. In het Zuiden van de Oekraine hebben infanterie-divi- sies bij gevechten om sterk opgebouw de en taai verdedigde Sovjetstellingen in 't gebied van Perekop en bij de zui vering van het schiereiland ten Zui den van de Dnjeprmonding en van eenige kleine eilanden in de Zwarte Zee in den tijd van 24 tot 29 Septem ber ruim 12.000 gevangenen binnenge bracht en 34 tanks, 189 kanonnen en 472 machinegeweren buitgemaakt. Van Oesel uit hebben pioniers met storm- booten in een stoutmoedigen aanval het eiland Abruka bezet en de bezetting gevangen genomen. In Oost-Karelië hebben de Finsche troepen him opera ties met succes voortgezet. Luchtaanvallen zijn ip den afgeloo- pen nacht gericht op een belangrijke wapenfabriek ten Zuid-Oosten van Charkow op militaire installaties in Moskou en Leningrad. Aan de Oost- en Zuid-Oost kust van Engeland hebben gevechtsvliegtuigen in den afgeloopen nacht voor den oor log belangrijke installaties gebombar deerd. In Noord-Afrika hebben Duitsche duikbommenwerpers losplaatsen en materiaalopslagplaatsen in de haven van Tobroek en Mersa Matroeh met succes aangevallen. Tijdens luchtge vechten zijn twee Britsche jagèrs neer geschoten. Er zijn geen vijandelijke vliegtui gen naar het Rijksgebied gevlogen. Aanvallen op Moskou en Leningrad. Het Duitsche weermachtsbericht van Zaterdagnamiddag luidt als volgt: Aan het Oostelijke front zijn ge vechtshandelingen van groote betee ken is aan den gang. Het luchtwapen heeft in de Zwarte Zee een troepen transportschip van ongeveer 20.000 brt. tot zinken gebracht en in den af geloopen nacht belangrijke militaire inrichtingen te Moskou en Leningrad aangevallen. Er werden verscheidene zware branden waargenomen. Eenhe den van de Duitsche marine gingen in samenwerking met de Finsche marine voort met het leggen van versperrin gen in de Finsche Golf. Duikbooten hebben op den Atlantischen Oceaan vier vijandelijke koopvaardijschepen, waaronder een groot tankschip van te zamen 28.000 brt. tot zinken gebracht. In den strijd tegen Groot-Brittan- nië brachten gevechtsvliegtuigen in den afgeloopen nacht ten Oosten van Great Yarmouth drie koopvaardijschepen van tezamen 28.000 brt. tot zinken. Zij beschadigden bovendien in dezelfde wateren, alsmede in het Kanaal van St. Georgie vier groote koopvaardijsche pen zóó ernstig, dat nieuwe verliezen aan scheepsruimte als zeker kunnen worden aangenomen. De luchtaanvallen waren voorts ge richt op vliegvelden in Oost-Enge- land. Noord-Afrika:* In den afgeloopen nacht was een doeltreffende aanval van Duitsche gevechtsvliegtuigen ge richt op de stad en de haven Tobroek. Britsche bommenwerpers verwoestten in den nacht van 3 op 4 October te Rotterdam twee kerken, brachten een Nederlandsch hospitaalschip tot zin ken en veroorzaakten verliezen onder de burgerbevolking. Gevechtshandelingen van den vijand boven het gebied van het Duitsche Rijk vonden niet plaats. De Britsche lucht macht T#rloor in den tijd van 24 Aug. tot 30 September 476 vliegtuigen. Daar van werden'er 418 door formaties van de luchtmacht, 58 door eenheden van de marine neergeschoten. In denzelf den tijd gingen in den strijd tegen Grot-Brittannië in totaal 40 eigen vliegtuigen verloren. VAN ANDERE FRONTEN HET TUINTJE EN DE WERELD. In de laatste dagen van dezen nazo mer heb ik nog snel even ervaren, dat Leiden bezig is de stad der voortuin tjes te worden. Een straat, die zich respecteert, heeft voortuintjes. Zij kunnen één tot vier meter breed zijn, maar zelfs een kippenren, dat voor tuintje heet, geeft aan het huis een respectabel voorkomen. Er behoeft op dat smalle, mager lapke gronds slechts wat hulst te staan, een kwijnende conifeer, een magere stamroos of een groenblijvende struik en het is vol doende om te zorgen, dat mevrouw stoelen en tafels naar buiten sleept, met een gietertje loopt en meneer met een tuinslang worstelt en zijn ejgen broek bespuit. Voor het overige kwijnt het tuintje toch. Dat wil zeggen wat groeien moest kwijnt. Alleen het gras en het onkruid gedijen. Maar zoo is het in de wereld dik wijls. Het slechte gedijt en» de slechten verheugen zich in gezonden groei. Daar zitten den menschen wel eens over te peinzen en te dubben: Hoe dat toch mogelijk is. Hoe vreemd dat is. Vreemd alleen, omdat wij het niet begrijpen. Waarom zoo'n vreemd middel als de oorlog noodig is om een scheurende maatschappij weer in haar voegen te krijgen. Hierop is misschien een spreek woord van toepassing, dat oorspron kelijk uit Spanje moet stammen. Het luidt: Dios escrive recte in lineas porcidas. Wij zeggen: God schrijft recht op een schuine lei.... VERMICELLI OF MAÏZENA 100 GRAM. De toewijzing van vermicelli en maizena op bon 130 bedraagt 100 gram. In de hon- nenlijst van Zaterdag stond abusievelijk gemeld 250 gram. HULL EN GREAT YARMOUTH AANGEVALLEN. In den nacht van Zaterdag op Zondag hebben afzonderlijke Duitsche gevechts vliegtuigen met succes aanvallen gedaan op de havens van Hull en Great Yarmouth, benevens op een in Midden-Engeland gele gen vliegveld. Verscheidene aangevallen doelen werden zwaar geschadigd. Aan de Noorsche kust zijn op 4 Octo ber twee Britsche gevechtsvliegtuigen van het type Hudson neergeschoten. „VAN UITSTEL KOMT AFSTEL". Hoe dikwijls niet wordt dit spreek woord werkelijkheid? En hoe dikwijls hebt U uitgesteld uw bijdrage voor de Nederlandsche ambulance te storten, hoewel U zich stellig voorgenomen had dezen menschlievenden arbeid te steunen? Toch zoudt U niet willen, dat, als straks de ambulance uitrijdt, gij niet hebt bijgedragen aan de totstand- komihg daarvan. Stel daarom niet meer uit en voorkom daarmedj, dat van uitstel afstel komt. Stort vandaag nog uw bijdrage op girorekening 8-7-6-0-0 Nederlandsche ambulance, Koninginnegracht 22, 's-Gravenhage HET ITALIAANSCHE WEERMACHTSBERICHT. Het Italiaansche weermachtsbericht van Zondagmiddag luidt: In Noord-Afrika ontmoetingen van plaat selijken aard met gunstig verloop voor en- ze troepen. De Italiaansche luchtmacht heeft hevige bombardementen uitgevoerd en treffers geplaatst op installaties en ka den te Tobroek, benevens op de installa ties en barakken in de zona van Mersa Matroeh. Branden en ontploffingen werden veroorzaakt. Tijdens een nieuwen lucht aanval op Benghasi zijn nog twee vijande lijke vliegtuigen brandend neergehaald, een derde vliegtuig is door Duitsche jagers neergeschoten. Onze luchtmacht heeft doeltreffend luchtbases gebombardeerd op Malta. An dere toestellen hebben met succes op het eiland Cyprus de vliegvelden van Nikosia en Lamaca bestookt en in de haven Pa phos vijandelijke schepen tot zinken ge bracht. IN 'N PAAR REGELS Schip onder Panameesche vlag tot zinken gebracht. Het vroegere Amerikaansche s.s. „J. P. White", dat krachtens de wet tot hulpver- eening aan Engeland was afgestaan en on- Jer de vlag van Panama voer, is op weg naar Kaapstad tot zinken gebracht. Waar schijnlijk bracht het schip benzine van West-Indië naar Kaapstad over. De geheele bemanning is gered, met uitzondering van vier zeelieden, die nog vermist worden. Botsing tusschen oorlogsschepen. Tijdens vlootmanoeuvres zijn de Argen- tijnsche kruiser „Almirante Brown" en de torpedojager „Corrientes" tengevolge van een dichten mist op ongeveer 54 mijlen van het zeebad Mar del Plata met elkaar in bot- sirfg gekomen. De „Corrientes" is gezonken. Volgens de tot nu toe ontvangen berich ten zijn door de botsing elf leden van de bemanning der torpedojager gedood. Japanners nemen Tsjengsien. De Japansche troepen zijn Zaterdag de Chineesche stad Tsjengsien binnengetrpk- ken, waarmede zij een offensief van drie dagen hebben bekroond. Tsjengsien is een knooppunt van de strategisch belangrijk spoorlijnen PekingHankau en Loenghai. Iraksche premier afgetreden. De Iraksche premier Gamil Madfai, is afgetreden. De Iraksche gezant in Cairo, Noari Said Pasja, is naar Bagdad ontboden. Jef Denyn verongelukt. De bekende Mechelsche carillonbespeler, Jef Denyn, is tijdens een wandeling zoo ongelukkig komen te vallen, dat hij een schedelbreuk opliep en korten tijd daarna in het ziekenhuis overleed

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1941 | | pagina 1