DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
De nieuwe bonnen
ïDuitóche óucce&&eti aan hei
Jllidden-Claötpcant
De Duitsche troepen breken door taal
verdedigde linies
Mamentje
ZATERDAG 6 SSEPTEMBER 1941
32ste Jaargang No. 10044
S)e Êeld&ch^Soii/fca/nt
Telefoon: Redactie 20015. Administratie 20935.
Giro 103003. Postbus 11.
Bureaux: Papengracht 32.
Dit nummer bestaat uit vier
bladen, w.o. geillustreeAi
Zondagsblad
V De draad van boven
Wij zijn dankbaar voor den na-zomer,
voor den herfst, die ons wordt geschonken.
Dankbaar voor de schoonheid, waarmede
dit jaargetijde ons hart verblijdt.
De herfst is een tijd van stille en zonnige
overpeinzing, van blanke en tevreden rust.
De herfst in de natuur is als de herfst van
het leven. Maar ook zij, dfe nog staan mid
den-in of zelfs vóór het leven, kunnen zich
verblijden in de wei-doende rust van een
schoonen na-zomerschen herfst, en zich in
leven in den tijd, welke ha hun levenszo-
mer ook voor hen zal komen als hun het
leven gespaard blijft. Deze herfst-gedachte
verslapt of verlamt niet de jonge en fris-
sche energie, maar spant de levenskracht
en levenslust naar boven naar boven,
waarvandaan komt een dier herfstdraden,
die glinsteren tusschen het geel en rood van
de boom en en struiken, de twijgen en stam
men. Langs dien éénen draad gaan ook onze
gedachten, in het gouden licht van de zon,
naar boven, terwijl alles zoo stil is rondom
ons heen de teere, weemoedige stilte
van den herfst. Het is de draad van bo
ven, die Jörgensen geïnspireerd heeft voor
een zijner mooie parabels.
De draad van bovenAls we dien
draad afknippen, valt dat heele draden-
weefsel tusschen de struiken en twijgen in
elkaar!
Wij willen ook in het gewone, dagelijk-
sche leven zien dien draad van boven. In
alles. Ook al is die draad teer en broos, zoo
dat wij hem niet kunnen vastgrijpen. Wij
kunnen hem toch zien.
De draad van boven hij is er ook tus-
schen die wirwar van gebeurtenissen, die
wij moeten doorleven in het huidige tijds
gewricht.
De draad van boven hjj is: het ver
trouwen op God!
Het vertrouwen op God, waarvan de
Paus onlangs zoo treffend zeide:
„Vertrouwen op God beteekent met al de
kracht van den wil, gesterkt door de ge
nade en de liefde, zich overgeven aan Gods
almacht, wijsheid en liefde, niettegenstaan
de alle twijfels, die door schijnbare tegen
strijdigheden. worden opgeroepen.
Vertrouwen op God is gelooven, dat in
deze wereld niets aan Zijn voorzienigheid
ontsnapt, noch in het geheel der schepping,
noch in de lotgevallen van den enkeling;
dat. niets, groot of klein, gebeurt, of het is
voorzien, gewild of toegelaten, en gericht
op Zijn hooge doeleinden, die in deze we
reld altijd zijn ingegeven door liefde voor
de menschen".
Dien draad van boven, die loodrecht de
lucht in loopt, en zich in de wolken ver
heft, willen wij altijd zien zooals wij
hem nu zien, in de herfst-natuür: in het
gouden zonnelicht.
Het „Vaderland;- geeft het volgende
overzicht van de nieuwe bonnenweek:
De gewone weekartikelen zullen volgen-
de week dan pas door den kruidenier of
melkboer enz. worden afgeleverd, wanneer
hy daarvoor mèt het geld „bon 34" krijgt.
Voor de drie kilogram aardappelen geldt
echter bon „35 reserve".
Is iedere Vrijdagavond een bonnen
avond, dat wil nog niet zeggen, dat ze alle
even belangrijk zijn. Deze Vrijdag steekt
weer ver boven 4e andere uit, omdat ook
de bonnen van de maandelijksche artike
len bekend worden gemaakt. Van 7 Sep
tember tot en met 4 October zijn geldig
van de bonkaart algemeen: 114: 1 kg. sui
ker; 115: 250 gram koffiesurrogaat; 116:
500 gram jam; 117: 250 gram ^havermout;
118: 250 gram gort en 119: 100 gram ver
micelli of maizena. De bonnen 34, 35, 36 en
37 „bloem" geven gedurende dit tijdvak
recht op een half rantsoen bloem, brood
of gebak. De bon „C rijst" geeft recht op
het koopen van 250 gram rijst en de bon
„C havermout" op het koopen van 250
gram havermout.
Van 7 tot en met 24 September geven de
bonnen 34 en 35 van de boterkaart recht
op het koopen van 250 gram boter en de
bonnen 34 en 35 van de vetkaart even
eens, met reductie.
De aandachtige lezer zal reeds een
tweetal wijzigingen opgemerkt hebben. In
de eerste plaats, dat het weekartikel bloem
een vierweeksch artikel is geworden. In
verband hiermede zijn dan ook voor deze
vier weken vier bonnummers, dus acht
bonnen, van de bonkaart „diversen" aan
gewezen.
Maar daarenboven valt nog een tweede
wijziging te vermelden. Er zal n.l. geen
rijst enz. meer beschikbaar worden ge
steld. Deze blijft uitsluitend gereserveerd
voor kinderen.tot en met drie jaar en voor
degenen, die1® voor losse rantsoenbonnen
met „rijst" in aanmerking komen. Op den
In een week 30.000
gevangenen
IN DEN MIDDENSECTOR.
De gevechten in den middensector van
het Oostelijk front verloopen de laatste
dagen zeer succesvol voor de Duitscfters.
In de periode van 25 Augustus tot 4 Sep
tember zijn alleen op het aanvalsterrein
van twee corpsen meer dan 30.000 gevan
genen gemaakt en 160 tanks der Sowjets
buitgemaakt of vernietigd. Bovendien ver
loren de bolsjewiki in dit gebied vele hon
derden auto's, meer dan 200 stukken ge
schut en een groote hoeveelheid oorlogs
tuig van allerlei slag.
Bovendien heeft een Duitsch legercorps,
dat optrad in den centralen sector van het
Duitsch Oostelijke front, een groote ter
reinwinst behaald en den bolsjewisten
zware verliezen toegebracht aan menschen
en materiaal.
Volgens de voorloopige cijfers zijn in
den sector van dit corps in de gevechten
tusschen 25 Augustus en 4 September in
totaal 17.384 gevangenen gemaakt. Voorts
werden door de Duitsche troepen vernie
tigd resp. buitgemaakt 121 pantserwagens
der Sowjets, waaronder 30 van het zwaar
ste soort, 13 pantserverkenningswagens,
193 stukken geschut van allerlei kaliber,
517 vrachtauto's en 200 andere voertuigen.
In denzelfden sector werden aanvalspo-
gingen van sterke pantserkrachten der
Sowjets verijdeld door het geconcentreer
de vuur van de Duitsche infanterie en de
Duitsche pantsétafweerwapens, waarbij de
Sowjets zware verliezen leden. De aanval
lende formaties Sow jetpantserwagens wer
den volkomen vernietigd. Van 63 Sowjet-
p.antserwagens bleven 62 kapotgeschoten
en uitgebrand voor de Duitsche stellingen
liggen.
In gevechten van drie dagen is een Sow-
j et-divisie infanterie door een Duitsche
divisie totaal vernietigd. Daarbij werden
4000 bolsjewisten gevangen genomen en 46
stukken geschut, zes gepantserde gevechts
auto's, vele machinegeweren en de geheele
tros der bolsjewieken buitgemaakt.
Naar verder nog van militaire zijde
wordt meegedeeld, is op 2 September een
Duitsche pantserdivisie in het centrale deel
van het front op een bolsjewistische pant
serdivisie gestooten. In een feilen strijd,
die twee dagen duurde, werd de Sowjetfor-
matie, die uit bijzonder zware pantserwa
gens bestond, vernietigd. 72 pantserwagens
der Sowjets werden vernietigd, waaronder
18 van de zwaarste soort. Ten slotte heb
ben in den centralen sector Duitsche pant
serwagens 12 stukken geschut, 15 vracht
auto's en een groote hoeveelheid ander
oorlogstuig en munitie buitgemaakt. Eeni-
ge Sow jetpantserwagens werden bij deze
gelegenheid vernietigd.
NOORDELIJKE SECTOR.
In het gebied tusschen ümenmeer en de
Finsche Golf heeft een Duitsch legercorps
den Sowjets in een succesvollen aanval
zware verliezen aan soldaten en oorlogs
bon „C rijst" voor' kinderen tot en met
drie jaar is thans geen gruttenmeel meer
verkrijgbaar, doch in plaats hiervan kan
op den bon kindermeel worden gekocht.
Ter vervanging van het rantsoen rijst is
de bestaande bon voor 250 gram haver
mout óf 250 gram gort vervangen door een
bon voor 250 gram havermout èn boven
dien een bon voor 250 gram gort.
Volledigheidshalve wordt er op gewe
zen, dat voortaan op den bon voor haver
mout naast de gebruikelijke artikelen ook
havergort en gruttenmeel verkrijgbaar zijn
en op den bon voor gort voortaan ook gort-
bloem en gruttenmeel.
Wat de boter betreft kan nog worden
gemeld, dat de bonnen 31, 32 en 33 van
de boter- en vetkaart kunnen worden ver
nietigd.
AANVULLING BONAAI^IJZING KAAS
De secretaris-generaal van het Depar
tement van Landbouw en Visscherij maakt
het volgende bekend omtrent de bonaan
wijzing voor kaas.
Zooals bekend geeft gedurende de week
van 7 tot en met 13 September a.s. de met
„34 kaas" gemerkte bon recht op het koo
pen van 100 gram kaas.
De aandacht wordt erop gevestigd, dat
deze bon na 13* September nog drie weken
geldig blijft, dat wil dus zeggen tot en
met 4 October a.s.
Kortingspercentage 1941 bloembollen
verkoop.
Van bevoegde zijde verneemt het Weekbl.
v. Bloembollencultuur, dat de korting,
welke de kweekers op him verkoop, bere
kend op den basisprijs, moeten verleenen,
voor Hyacinthen, Tulpen en Narcissen zal
worden vastgesteld op 10 pet.
tuig van allerlei aard toegebracht. De
bolsjewisten verloren 6 zware en 9 mid
delzware pantserwagens, 7 pantserver
kenningswagens, 20 stukken geschut,
waaronder verscheidene van zwaar kali
ber en een groot aantal lichte en zware
inf anterie w ap ens.
In den tijd van 1 tot 3 Sept. werden in
den sector van dit corps 2000 gevangenen
gemaakt. Uit de mededeelingen van de ge
vangenen bleek, dat de formaties van de
Sowjets, die den strijd hadden aangebon
den met het Duitsche legercorps, in de ge
vechten van deze daegn zeer zware bloe
dige verliezen geleden hebben; 65 vliegtui
gen der Sowjets werden volgens tot dus
ver ontvangen berichten op 4 Sept. en in
den nacht van 4 op 5 Sept. vernietigd; 42
vliegtuigen werden daarvan neergeschoten
en 23 op den beganen grond vernield. Bo
vendien werd een kabelballon neergescho
ten. In de wateren ten Noorden van Da-
goe brachten Duitsche gevechtsvliegtuigen
een koopvaardijschip van 2000 brt. tot zin
ken.
Eveneens in dezen sector heeft op 4 Sep
tember een Duitsch legercorps troepen van
de Sowjetachterhoede vernietigend gesla
gen. De Sowjets hadden op talrijke* plaat
sen de wegen vernield en mijnen gelegd,
doch al deze hindernissen werden over
wonnen. De Duitsche troepen braken door
een taai-verdedigde linie, die versterkt
was door pantserwagens en zwaar geschut.
Ook de Finsche troepen hebben Donder
dag hun aanvallen met succes voortgezet.
In verschillende sectoren trachtten de Sow
jets door tegenaanvallen het opdringen der
Finsche troepen tegen te gaan. Al deze po
gingen werden verijdeld, soms in gevech
ten van man tégen man, waarbij dé bolsje
wisten zware verliezen leden.
Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben gis
teren in de Finsche Golf een bolsjewisti-
schen koopvaarder van 2000 ton tot zin
ken gebracht. Bovendien hebben Duitsche
gevechtsvliegtuigen verscheidene vaartui
gen, die deel uitmaakten van een sleep, op
het Ladogameer tot zinken gebracht en be
schadigd.
ZUIDELIJKE SECTOR-
In de tweede helft van de vorige maand
probeerden de bolsjewisten met sterke ge
pantserde strijdkrachten en tal van zware
wapens, een bruggenhoofd aan den bene
denloop van den Dnjepr te houden. Een
Duitsch pantsercorps omsingelde de Sow-
jetstrijdkrachten en in een feilen strijd van
drie dagen drong het ze in een heel kleine
ruimte aan de rivier opeen. De bolsjewis
ten leden zulke zware verliezen, dat slechts
een klein deel van hun afdeelingen slaagde
in een vlucht over den Dnjepr en 9600
pantserafweerkanonnen, benevens 6 vlieg
tuigen, den Duitschers in handen vielen.
Het aantal gesneuvelde bolsjewisten is
nog niet vastgesteld.
TWEE BOLSJEWISTISCHE
KANONNEERBOOTEN VERNIETIGD.
Twee kanonneerbooten der Sowjets, die
op den Dnjepr stroomopwaarts voeren, zijn
op 3 September door Duitsche pantser ja
gers waargenomen, die terstond het vuur
op deze vaartuigen openden. Beide kanon
neerbooten werden tot zinken gebracht
ECONOMISCHE
OVERTREDINGEN
SANCTIES OP OVERTREDING DER
WETTELIJKE MAATREGELEN.
Het heden verschenen Verordeningenblad
bevat een besluit van de secretarissen-ge
neraal van de Departementen van Land
bouw en Visscherij, van Handel, Nijver
heid en Scheepvaart en van Justitie be-,
treffende sancties op overtreding van ver
schillende wettelijke maatregelen, raken
de het economische leven (Economisch
Sanctiebesluit 1941). In Artikel 1 wordt
strafbaar gesteld met hechtenis van ten
hoogste één jaar en met geldboete van ten
hoogste f 25.000 of met een van deze straf
fen hij, die in strijd handelt met een voor
schrift, gesteld bij of krachtens de Land-
bouwcrisiswet 1933, de Distributiewet 1939,
het Voedselvoorzieningsbesluit en het Or-
ganisatiebesluit Voedselvoorziening 1941
(of bij een op grond van dat besluit uitge
vaardigde verordening). Indien men op
zettelijk in strijd hahdelt met deze voor
schriften zijn de straffen: gevangenisstraf
van ten hoogste acht jaren en geldboete van
ten hoogste f 100.000 of een van beide.
Onverminderd deze bepalingen wordt
hij, die opzettelijk in strijd handelt met een
bij of krachtens de Landbouwcrisiswet
1933, het Voedselvoorzieningsbesluit of het
Organisatiebesluit Voedselvoorziening 1941
gesteld verbod tot het slachten van rund
vee, varkens, geiten, bokken, schapen en
paarden of tot het verhandelen of ver
vreemden van vleesch of vleeschwaren, af
komstig van in strijd met zoodanig slacht
verbod geslacht vee, krachtens artikel 2
gestraft met gevangenisstraf van ten min
ste zes maanden. Bij het opzetelijk in strijd
handelen met de genoemde wet en veror
deningen wat betreft een verbod tot het
verhandelen of vervreemden van granen is
de minimumgevangenisstraf drie maanden.
Bovendien wordt hij, die opzettelijk in
strijd handelt met een verbod tot het ver-
koopen of te koop aanbieden van distribu
tiebescheiden, indien hij weet of ernstige
reden heeft om te vermoeden, dat de dis
tributiebescheiden, welke hij verkoopt of
te koop aanbiedt, door misdrijf zijn ver
kregen, gestraft met gevangenisstraf van
ten minste drie maanden. Deze minimum
straffen worden met de helft verhoogd,
wanneer sprake is van een beroeps- of ge
woonte handeling of van herhaling bin
nen twee jaar nadat de laatste veroordee
ling wegens een gelijksoortig feit onher
roepelijk is geworden. In geval van poging
worden de minimumstraffen met de helft
verminderd.
Bij veroordeeling wegens een feit, straf
baar gesteld bij artikel 1, kan een reeks bij
komende straffen worden opgelegd, waar
onder sluiting of stillegging voor een door
den rechter te bepalen termijn van ten
hoogste vijf jaren van het bedrijf van den
veroordeelde of van het bedrijf, waarin het
strafbare feit is begaan. Over al deze mis
drijven en overtredingen oordeelt de eco
nomische rechter.
Straffen bij overtreding.
Sinds het begin van dit jaar bestaat voor
het geheele land de bepaling, dat de tuin
ders al hun gekweekte producten ter vei
ling moeten brengen. Aan de meeste vei
lingen bestond deze verplichting feeds
lang; ten behoeve van een goede regeling
der voedselvoorziening werd dit voor
schrift thans algemeen bindend verklaard.
In den laatsten tijd is echter gebleken,
dat kweekers soms vrij belangrijke hoe
veelheden rechtstreeks aan particulieren
hebben geleverd. In een verband hiermede
hebben de veilingsbesturen dezer dagen
aan him leden een schrijven gezonden,
waarin nog eens nadrukkelijk wordt ge
wezen op het verbod, om de groenten
z.g.n. ,,uit de hand" te verkoopen. Er zijn
strafbepalingen gesteld, indien niet alle
producten ter veiling worden aangevoerd.
VERHUIZING.
Binnenkort zit ik, naar ik hoop, in
mijn eigen voortuintje. Achter een
paar uitgebloeide rozen op een zacht
groen tapijt van mollig gras. En ik zal
naar den hemel kijken en peinzen over
het heden en over de toekomst. Maar
zoover is het nog niet. Eerst gaan wij
verhuizen. Wat haalt een mensch
in zijn hoofd in' dezen tijd te gaan
vefhuizen, als er geen cJVI.2 gordijn,
geen kleedje en geen servetje te
krijgen is, al stuur je ook een
oud-parlementslid naar het distributie
bureau. Voordat ik dus in mijn zonnig
voortuintje kan gaan zitten peinzen
over heden en toekomst, worden mijn
gedachte^ voorloopig nog in beslag
genomen door den glazenwasscher,
den stucadoor, den behanger, den stof
feerder, den huisbaas, den verhuizer,
den loodgieter, gordijnen, zeilen, mat
ten en kleeden, vermaken en ver
knippen Die conferenties matten een
mensch af, maar ingenieus zijn die lie
den wel. Vroeger zeiden zij altijd:
nee, mevrouw, dat is niet meer te ge
bruiken, dat is totaal versleten. Nu
zeggen zij: o, mevrouw, dat is nog
prachtig te gebruiken. Wij zetten die
twee stukken aan elkaar, knippen de
gaten weg en het is weer nieuw.
Ik heb zoo'n vermoeden, dat dit
komt, omdat zij vroeger nieuw konden
leveren en nu niet. Dat is natuurlijk
een slechte gedachte en zeker weet ik
het niet. Of zijn zij plotseling inge
nieuzer geworden? Dat is natuurlijk
ook mogelijk en dan tref ik het wel
bijzonder.
Maar nu heb ik geyraagd van een
paar oude onderjurken en nog wat, een
stel mooie salongordijnen te maken.
Blauw of oud-rose moeten zij zijn. En
de stoffeerder zegt: dat gaat niet. Ik
moet dat aanvaarden. Maar wie helpt
mij nou aan een paar salongordijnen?
TOT ZESTIG PROCENT
Gedistilleerd thans 35 pet. van 1939
Naar wij vernemen hebben de brouwe
rijen ter kennis van hun afnemers gebracht,
dat in verband met de grondstoffenpositie
het bierrantsoeri dat eenigen tijd gele
den op tachtig pet. van het verbruik in 1939
was bepaald tot zestig pet. moet worden
verlaagd.
In het begin van de vorige maand heb
ben ook de distillateurs zich genoodzaakt
gezien 'f rantsoen van gedistilleerde dran
ken te verminderen. Heeft dit rantsoen zich
den laatsten tijd vrijwel constant om de
vijftig pet. van het gebruik in 1939 bewo
gen, thans is het vastgesteld op 35 pet.
Uit den aard der zaak is de positie van
de caféhouders er door dit alles niet ge
makkelijker op geworden. Er zijn er onder
hen, die op het oogenblik van de afkondi
ging van het verlaagde jerieverrantsoen
nog wel over eenigen voorraad beschikten,
zoodat zij althans ten deele het hoofd kon
den bieden aan de nadeelige gevolgen,
voortvloeiende uit de beperkte aflevering
van dranken. Zoo langzamerhand echter
zijn die voorraden verbruikt, met het. ge
volg, Uat alom in den lande steeds meer
caféhouders er toe moeten overgaan hun
zaak één of zelfs twee dagen in de week
gesloten te houden.
Daar intusschen alle vaste lasten gewoon
doorgaan is, naar ons ter oore kwam, voor
al voor sommige kleine zakenmenschen de
toestand nijpend geworden.
„Vaderland"
Reval in handen van de Duitsche troepen. - Na zware dagen en uren van harden strijd is de rust
in de stad weergekeerd (Orbis-Holland)