S)e ScldócHcSoii/ïci/iit
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
5uiee jacvi omlag,
De Finsche Lotta's
DUITSCHLAND
fMomentje
DINSDAG 2 SEPTEMBER 1941
32ste Jaargang No. 10040
Telefoon: Redactie 20015. Administratie 20935.
Giro 103003. Postbus 11.
Bureaux: Papengracht 32.
MORGEN is het twee jaar geleden, dat
Engeland aan het Duitsche Rijk den
oorlog verklaarde.
Hiermede had de ontwikkeling der histo
rische periode, welke in Versailles een aan
vang had genomen, haar noodlottige en on
afwendbare afsluiting gevonden in een con
flict, dat geheel Europa in zijn gevolgen
zou betrekken en ook ons land niet onbe
roerd zou laten.
Het was aanvankelijk een vreemde oor
log, een oorlog, waarvan de strategie totaal
afweek van die uit den wereldoorlog en
van hegeen wij ons in onze verbeelding
hadden voorgesteld. De Duitsche legers
wierpen met felle en bliksemsnelle slagen
de Polen overhoop, die tevergeefs uitzagen
naar den beloofden militairen bijstand van
Engeland en Frankrijk. In het Westen bleef
het bij schermutselingen; het gaf den in
druk alsof de oorlogvoerenden als katten
om de heete brei van de Maginot- en Sieg-
friedlinie heendraaiden, voorachtig tastend
om zich niet te branden. In het voorjaar van
1940 namen de Duitsche armeeën echter
hun verbazingwekkende initiatieven en
sindsdien zijn de verrassingen ook verder
niet uitgebleven, totdat de jongste wending
den strijd deed stijgen tot gigantische af
metingen: de botsing van de millioenenle-
gers over de Sovjet-Russische grenzen.
Een terugblik werpend op de beide afge-
loopen oorlogsjaren, constateert de „Mili-
tafische Korrespondenz aus Deutschland",
dat het militaire initiatief, waartoe Enge
land met zijn oorlogsverklaring in de oogen
van de wereld de verplichting op zich had
genomen, ofwel niet aanwezig was, ofwel
in het begin mislukte ofwel door een pre
ventieven Duitschen aanval in de kiem ge
smoord werd. Hoe plannen voor Britschc
initiatieven van Duitsche zijde tijdig voor
komen werden, trad bijzonder duidelijk aan
het licht bij de landing van Duitsche troe
pen in Noorwegen en bij den Duitschen "op-
marsch naar den Balkan.
In beide gevallen zag het er naar uit, als
of Engeland het initiatiëf tot handelen in
handen had genomen. De Britsche troepen
hadden zich bij deze gelegenheid reeds in
beweging gezet, de operaties waren al be
gonnen. Daar deed Duitschland een tegen
zet, zoo verrassend en zoo doeltreffend dat
uit het Britsche aanvalsvoomemen een
verdediging en daarmede een overwinning
voor Duitschland ontstond. In de twee ge
vallen, waarin Engeland reeds tot den
sprong klaar stond, om Noord- en Zuid-
Europa te bezetten en door een nieuwe be
dreiging in de flank aan den oorlog een be-
slissenden keer te geven, zijn deze Britsche
ondernemingen met een volledigen aftocht
uit Europa geëindigd. Zoo heeft de Duit
sche weermacht, gesteund door een eens
gezind front in het vaderland, in de twee
afgeloopen oorlogsjaren Europa volkomen
weten te bevrijden en de actie steeds aan
zich weten te houden.
Terwijl de wereldoorlog alle kenmerken
droeg van een wederzijdschen afmattings
oorlog, is deze oorlog een strijd van succes
en opbouw, in welks verloop de eene partij,
n.l. het Duitsche rijk, door zijn overwinnin
gen voortdurend wint aan macht en vrij
heid Van handelen.
Het Duitsche rijk, dat aan het begin
van den oorlog aan alle fronten be
dreigd en sinds het dictaat van Ver
sailles van rijke gebiedsdeelen beroofd
was, staat thans met een nooit vermoei
de kracht aan prestatievermogen, ver
bonden met de Europeesche staten,-in
den strijd tegen den erfvijand van alle
beschaving, tegen het bolsjewisme.
Zonder dat ooit een vijandelijke soldaat
Duitschland betreden heeft, heeft het
Duitsche rijk Dantzig, West-Pruisen,
den Warthegouw, Oost-Opper-Silezië,
Elzas en Duitsch Lotharingen,heroverd
of onder zijn bestuur geplaatst. Behalve
de landen als Zwitserland, Portugal,
Zweden en Turkije, die volharden in
een correcte neutraliteit, nemen %lle
Europeesche landen ofwel als militaire
•bondgenooten, ofwel door het sturen
van vrijwilligers, aan het groot Euro
peesche conflict met het bolsjewisme
deel.
Italianen, Finnen, Roemenen, Slowaken
en Hongaren, alsmede vrijwilligers uit
Spanje, Kroatië en Nederland, staan in wa
penbroederschap met de Duitsche weer
macht. Van de kusten van Noorwegen tot
de Pyreneeën echter bezit dit Duitschland,
dat voor en met Europa tegen de Sovjet-
Unie strijdt, alle steunpunten in den oor
log tegen het land, dat twee jaar geleden
dezen oorlog ontketend heeft; een oorlog,
die thans aan de Engelsche leiding geen
enkele kans meer biedt, om invloed uit te
oefenen op de nieuwe ordening van Euro
pa door een militair optreden op Euro-
peesch grondgebied.
Tot zoover de „Militarische Korrespon
denz". Het katholieke Italiaansche blad
„Awenire" besluit een beschouwing over
de afgeloopen oorlogsjaren als volgt:
De Engelschen en Amerikanen geven
toe, in Versailles en Genève fouten te heb
ben gemaakt, maar zij zijn nog steeds aan
hangers Van de formules van een „inte
graal Versailles" en van een eenzijdige
ontwapening. Hun moreele standpunt
wordt stellig niet versterkt door hun
bondgenootschap met het bolsjewisme. Op
de Atlantische verklaring van Churchill en
Roosevelt heeft de spil het duidelijke ant
woord gegeven, dat Duitschland en Italië
tot de eindoverwinning zullen strijden, om
Europa van het bolsjewisme te bevrijden en
een economische solidariteit en de vrijheid
der naties tot stand te brengen op den
grondslag van een nieuwe rechtsorde in
de wereld en een rechtvaardiger verdee
ling der rijkdommen der aarde."
Op de onmiddellijke voor-geschiedenis
van den oorlog komen wij morgen nog na
der terug.
Op d? klippen in de buurt van Helsinki
staat een zware luchtdoelbatterij. Aan den
voet van den heuvel zitten dertig soldaten
voor de kantine. Zij zijn moe, men ziet het
him aan. Zij hebben een zwaren dienst en
een grooten dorst, daar het zeer heet is.
Vier meisjes zorgen ervoor, dat zij wat te
eten en te drinken krijgen. Een van de
meisjes is bezig een berg keukengerei
schoon te maken en tusschen haar en de
soldaten vliegen vroolijke opmerkingen
heen en weer. Zij heet Ragna, heeft kort
geleden haar eindexamen gedaan en meld
de zich toen aan bij de „Lotta's". Sindsdien
is zij de „keukenlotta".
De uniform der Lotta's is niet bijzonder
mooi. Maar dit is ook niet debedoeling.
Toen de Lotta's een keus moesten doen,
was de hoofdzaak, dat de uniform goed
koop, vrouwelijk en praktisch moest zijn.
In de eerste plaats goedkoop, \yant iedere
Lotta moet haar uniform zelf betalen.
Het beginsel der Lotta's is, alles voor het
volk en zoo min mogelijk voor zichzelf. De
staat geeft aan de Lotta-Svaerd-organisatie
slechts genoeg geld, om ongeveer 400 man
tels in het jaar te kunnen koopen. Al het
overige moet zij uit eigen middelen opbren
gen. De organisatie zelf kost niet veel. Al
leen de 23 secretaressen van de verschil
lende afdeelingen, de generaal-secretaresse
en de voorzitster van het centraal-bestuur
krijgen een salaris. Alle anderen werken
voor niets. Wanneer zij naar het front gaan,
ontvangen de Lotta's een daggeld van 7 tot
12 Finsche mark, ongeveer 20 tot 35 cent.
Wat is Lotta Svaerd? Eigenlijk een vrou
welijke orde, die een marketenster tot
schutspatrones.heeft! Lotta Svaerd ging in
de 18e eeuw als marketenster met haar
man mee in den oorlog tegen de Russen.
Toen haar man was gesneuveld, bleef zij
moederlijk voor de soldaten zorgen. De he-
dendaagsche vrijwillige vrouwenorganisatie
in Finland heeft haar naam aangenomen
en laat door haar leden al die plaatsen in
nemen, waarvoor vrouwen geschikt zijn.
Deze geheel vrijwillige organisatie omvat
110.000 actieve en 23.000 passieve Lotta's
en beschikt verder nog over 30.000 jeugd-
lotta's. De actieve Lotta's vervullen haar
verschillende'plichten, de passieve Lotta's,
die om de een of andere reden niet kunnen
medewerken, betalen een bijdrage en de
jeugd helpt de actieve Lotta's, zooveel zij
kan.
De organisatie Lotta Svaerd en het Fin
sche „Schutzkorps" behooren tezamen. Het
„Schutzkorps" is «de vrijwillige militie van
het Finsche volk, die met den vrijheids
strijd 1918 begon. Hieruit is het geregelde
Finsch--; leger ontstaan. Het „Schutzkorps"
bleef echter bestaan.
Het centraal bestuur der Lotta's onder
voorzitterschap van juffrouw Iukkonen
heeft te Helsinki haar zetel in het zelfde
huis als het „Schutzkorps". In de 23 sec
ties, 641 onderafdeelingen en 1632 dorps-
afdeelingen is de verbinding tusschen „Lot
ta" en „Schutzkorps" even nauw als in het
hoofdkantoor. In oorlog en vrede werken
zij steeds samen, zoodat wanneer het ernst
is, dadelijk een groote organisatie klaar
staat. De verschillende afdeelingen van de
„Lotta's" zijn voor het leger onontbeerlijk.
De veldkeuken-afdeeling zorgt voor de ver
pleging van de soldaten, bij manoeuvres
zoowel als in den oorlog. De z.g. „Keuken-
lotta's" behoeven echter niét aan het front
dienst te doen. Zij hebben echter een kook
school-opleiding genoten, zoodat zij precies
weten, hoe zij voot een bataillon moeten
zorgen. Ook de Lottfs van het Roode Kruis
krijgen dezelfde zorgvuldige opleiding. Ook
zij zijn tijdens den vrijheidsoorlog ont
staan, tóen er nog geen militaire hospitalen
en geen Finsch Roode Kruis bestonden. De
„Pleeglotta's" zijn ziekenverpleegsters, die
over eigen hospitalen beschikken, welke
uit eigen middelen worden betaald. Verder
is er een groep, die voor de uitrusting van
de soldaten zorgt, uniformen naait en voor
raden opstapelt. Tijdens den win terveld
tocht moesten b.v. plotseling een groot
aantal sneeuwhemden worden vervaardigd.
De vierde af deeling staat in bijzonder nauw
verband met de militaire overheid en' helpt
bij het bezetten van posten in den tele
graaf-, post- en radiodienst. Dit gaat alles
vrijwillig. Ook bij de luchtbescherming zijn
zij behulpzaam. Deze afdeeling zorgt tevens
voor de invalieden, voor nagelaten betrek
kingen van gesneuvelden en voor de vluch
telingen. Hun taak is na het einde van 'den
winterveldtocht bijzonder groot geworden,
met name, toen de vluchtelingen uit de
door Rusland bezette gebieden het land
binnenstroomden. Het geld voor al deze
werkzaamheden komt binnen door vrij
willige bijdragen.
Vele Lotta's hebben reeds een eereteeken
gekregen, maar geen enkele draagt een
rang-onderscheidingsteeken. Zij hebben al
len haar taak en haar plichten en zijn daar
toe in het bezit van de noodige volmach
ten, maar niemand heeft 'een titel of een
rang. Men kan dus in deze organisatie geen
carrière maken, maar slechts zijn plicht
doen.
De Lotta's worden zoo min mogelijk in
de oorlogsgebieden gebruikt. Alleen zij. die
in de grensgebieden wonen, blijven daar
vrijwillig, zoolang er in haar buurt nog
Finsche soldaten zijn. Zoo bleven er ook
vele Lotta's vrijwillig in de belangrijkste
veldhospitalen.
De organisatie Lotta Sveard is e.en vrou
welijke orde met strenge zedelijke begin
selen en voorschriften. Zij is ontstaan door
den vasten wil van het Finsche volk: te
leven en te blijven bestaan.
V Gewenscltte
veranderingen
Een krachtiger gezag. Dit is reeds lang
een wensch geweest, welke leefde onder
een groot deel van het volk.
Een krachtiger gezag. Dit beteekende
practisch, dat er meer recht en macht
mèest zijn bij hen, die de eigenlijke uit
voerders zijn van het gezag. Om dit te
bereiken moest er voor ons is dit zonne
klaar meer persoonlijke verantwoorde
lijkheid in het besturen en regeeren wor
den gebracht, moest er recht en macht van
de „de helft plus één" worden overgehe
veld naar den persoonlijken gezagsdrager.
Dit alles stond voor-ons en velen vast ook
reeds vóór den oorlog.
Nu, in dezen geweldigen tijd, maken
deze denkbeelden in-eens groote sprongen
voorwaarts.
Daarvan moeten wij niet te veel schrik
ken!
Zeker, wij moeten bij dit alles onze be
kende nuchterheid niet verliezen en gaan
„door-draven" wat heel iets anders is
dan met gestrekten pas voorwaarts mar-
cheeren. Wij moeten het nieuwe zien en
beoordeelen in het licht van oude gezonde
idealen.
Een gezonder volksinvloed. Ook dit
is voor velen een bekende klank van vóór
den oorlog. De volksinvloed vertoonde
vele ongezonde plekken, die om saneering
riepen. Velen zagen dit duidelijk in, doch
de geneesmiddelen werden niet met den
grootst mogelijken en door den ziekte
toestand vereischten spoed toegediend. In
den nieuwen tijd zal er niet lang gedraald
k u n n e n worden met het aanbrengen vai^
die noodzakelijke saneering.
Wij bedoelen met deze korte opmerkin
gen de overtuiging te verdiepen, dat eigen
lijk niemand het onveranderde en ongewij
zigde oude terug kan wenschen niemand
althans der velen, die ook reeds vóór dezen
geweldigen tijd inzagen, dat er veel veran
derd-en gewijzigd moest worden, dat er met
name moest komen: een sterker gezag
en een gezonder volksinvloed.
HET COLLEGE VAN TOEZICHT OP DE
UITVOERING DER ZIEKTEWET
Bij besluit van den Secretaris-Generaal
van het Departement van Sociale Zaken is
wijziging gebracht den algemeenen
maatregel van bestuur betreffende het
college van toezicht op de uitvoering van
de ziektewet door de erkende bedrijfsver-
eenigingen. Thans is bepaald, dat, indien
de werkgevers- of ".'erknemersyereenigin-
gen, op wier voordracht tweederde van het
aantal leden van dit college is benoemd,
worden opgeheven, het lidmaatschap van
de op voordracht dier opgeheven vereeni-
gingen benoemde personen vervalt. De
Secretaris-generaal van Jiet Departement
benoemt in him plaats nieuwe werkgevers-,
onderscheidenlijk arbeidsleden.
Voorts heeft de Secretaris-Generaal be
paald, dat, in die door het ontbreken van
werkgevers- en of arbeidersleden in het
bestuur van een bedrijfsvereeniging ge
vaar bestaat, dat de bedrijfsvereeniging
haar taak niet naar behooren kan voort
zetten, het college van toezicht bevoegd is,
de noodige maatregelen voor de voort
zetting van de werkzaamheden der be
drijfsvereeniging te treffen, b.v. door de
bestuursbevoegdheid op te dragen aan den
administrateur der bedrijfsvereeniging.
VERKOOP OF AFLEVERING VAN
BOUWMATERIALEN
De directeur van het Rijksbureau voor
Bouwmaterialen deelt, daartoe gemachtigd
door den secretaris-generaal van het Depar
tement van Handel Nijverheid en Scheep
vaart, mede, dat hij heeft besloten de thans
van kracht zijnde ontheffing van het ver
bod, zonder een van hem verkregen schrif
telijke vergunning bouwmaterialen te ver-
koopen of af te leveren, mede in te trek
ken ten aanzien van den verkoop en de
aflevering binnenslands van metselsteen,
kalkzaifdsteen, straatklinkers en dakpan
nen.
Derhalve zal tot nader order de verkoop
en de aflevering van genoemde producten
ook aan hier te lande gevestigde afnemers
slechts zijn toegestaan met schriftelijke
vergunning van meergenoemden directeur.
STRIJDT VOOR EUROPA
SUCCESSEN DER
LUCHTMACHT
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FUEHRER, 2 Sept. (D. N. B.). Het
opperbevel der Duitsche Weermacht
deelt piede:
De operaties aan het Oostelijke front
ontwikkelen zich volgens de plannen.
De luchtmacht heeft geslaagde aan
vallen gedaan op spoorlijnen in het
gebied van Charkov en ten Zuid-Wes
ten van Moskou. Stuka's hebben op
den Dnjepr een Sovjet-kanonneerboot
tot zinken gebracht en drie andere in
brand gezet.
In den strijd tegen Engeland heeft
de luchtmacht in den afgeloopen nacht
de ravitailleeringshaven New Castle
aan de Tyne gebombardeerd. Er bra
ken groote branden uit en hevige ont
ploffingen deden zich voor. Andere
gevechtsvliegtuigen hebben met suc
ces vliegvelden in de Midlands aan
gevallen.
Een gering aantal Britsche vlieg
tuigen verscheen in den afgeloopen
nacht boven Noord-West- en Wcst-
Duitschland. Een vijandelijke bommen
werper werd door afweergeschut neer
geschoten.
r- V VICTORIE
Duitschland wint
voor Europa
OP ALLE FRONTEN
V.
Bommen op Teheran
Dezer dagen brachten de couranten het
ontstellende bericht, dat de Sovjets (hoe
wel de vijandelijkheden in. Iran gestaakt
zijn) voortgaan met het bombardeeren, o.a.
van de hoofdstad Teheran.
Ziehier de mentaliteit der Sovjets
ziehier een voorproefje van wat de bevol
king van Iran te wachten staat, als straks
de volgelingen van Stalin de macht geheel
in handen zullen hebben.
De bommen op Teheran zijn een aanma-
ONZE DAGEN
Als 's morgens de melkboer komt,
de vuilnisman en de daghit, snuif
ik den nieuwen dag in. Dat wil niet
zeggen, dat ik op dien nieuwen dag
zoo begeerig en zielsverlangend heb
zitten wachten. Dat doe je tegen
woordig niet meer. Je weet toch maar
niet, wat die nieuwe dag zal brengen.
Misschien aardappelen, misschien
vijandelijke bommen, misschien een
nieuwe sensatie: Wie zal het zeggen?
En toch verlang je naar dien nieu
wen dag. Naar sensatie verlang je niet
meer. Die hebben wij voorlóopig voor
een jaar of wat genoeg. Ingemaakte
sensatie. Wat is historie anders? En
die beleeft men ook als men historie
studeert. Later, als het voorbij is. Nu
heet het een booze droom, later ge
schiedenis.
Maar nu is er weer de nieuwe dag.
En het daghitje komt en de melkboer
en de groentenman en een man met
quitanties. En ieder loopt nog iederen
morgen zijn tuintje in om te zien hoe
de rozen het maken en zorgt verder
voor de inmaak.
Waarom zouden wij dan eigenlijk
niet verlangen naar een nieuwen dag,
al zwijgt de historie later over deze
dagen? En bovendien: iedere dag
brengt ons nader tot hetgeen waarnaar
wij verlangen. En als dat gaat via
melkboer, bakker, vuilnisman en zoo
nu en dan ook eens den slager, is er
nog niet zoo heel veel te klagen
ning voor hen, die nog steeds niet schij
nen te beseffen, waarvoor Adolf Hitler
Europa bewaard heeft, toen hij zijn legers
opdracht gaf de Sovjet-Unie binnen te ruk
ken en het bolsjewisme te vernietigen.
Dezelfde bommen die op Teheran ge
worpen worden, zouden zonder het tijdig
ingrijpen van de Duitsche weermacht en
met haar verbonch#i legers, nu op onze
eigen steden neerhagelen!
De bommen op Teheran, zijn even zoo
veel bewijzen dat de duizenden Nederlan
ders die zich melden voor ons legioen en
die intusschen reeds naar het Oosten ver
trokken zijn, een plicht gaan vervullen, die
vervuld moet worden, in*het belang van
ons eigen land en volk.
Ons eigen land, ons eigen volk verwacht
van u, chit u weet dat ook uw plaats is in
de geieoeren van het
VRIJWIL!
N
EGIOEN
D
Koninginnegracht 22, 's-Gravenhage.
CALCULATIE MAATKLEEDING.
De „Calculatiebeschikking geconfection-
neerde goederen no. 1" is in zooverre aan
gevuld, dat de daarin gegeven calculatie
voorschriften thans uitdrukkelijk ook voor
de maatkleedingbedrijven van toepassing
zijn verklaard.
DISTRIBUTIE VAN STROO VOOR DEN
TUINBOUW.
„De Tuinderij" deelt mede, dat de Ne-
derlandsche tuinbouw, afgezien van de ge
bruikte hoeveelheid paardemest. dit jaar
ongeveer 34 millioen kg. stroo noodig zal(
hebben. De Akkerbouwcentrale, welke met'
medewerking van de handelaren de stroo-
distributie zal bezorgen, heeft de levering
van bovengenoemde hóeveelheid, welke
ongeveer overeenkomt met de stroopro-
ductie van 10.000 H.A., verzekerd. De be
doeling is zoo spoedig mogelijk met de af
levering te beginnen.
HOUDT PRODUCTIEF VEE
EN VOEDERT HET OP DE JUISTE WIJZE
1955 Z4.7 500
1959 25.5O7.550
26 0 575.000
Plaatsvervanger directeur-generaal van
den landbouw
Bij beschikking van de Secretarissen-
Generaal van de Departementen van
Landbouw en Visscherij en van Binnen-
landsche Zaken is, te rekenen van 12
Augustus 1941, aangewezen als plaats
vervanger van den directeur-generaal van
den Landbouw ir. H. G. A. Leignes Bak
hoven, inspecteur van den Landbouw te
's-Gravenhage.
IN HET GRASLAND LIGGEN DE VOEDSELRESERVES
'i A - L-
V.Un.VGLDEf tN M
