DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
5)e óitifd aan fiet ClaóieCifik ftant
Geslaagd Finsch offensief bij
Ladoga-meer
Momentje.
ZATERDAG 23 AUGUSTUS 1941
32ste Jaargang No. 10032
^e£cidóclie(Sou^<Mit
Telefoon: Redactie 20015. Administratie 20935.
Giro 103003. Postbus 11.
Bnre*ax: Papengracht 32.
Dit nummer bestaat uit vier
bladen, w. o. geïllustreerd
Zondagsblad.
V Samenwerking.
Br zullen slechts enlkelé Nederlanders
kunnen worden gevonden, die niet inzien,
dat het heden en de toekomst eischt een
eendrachtige samenwerking aller vaderlan
ders.
Er zullen er echter méér ,zijn, die nog
niet goed begrijpen, op welké basis die sa
menwerking moet geschieden.; welke.de
noodzakelijke voorwaarden zijn voor die
samenwerking.
Laatstbedoelden treft men meermalen
aan, ook in kringen van intellectueele,
geestelijke „standing", waar men een
dergelijke mentaliteit niet zou verwach
ten.
Het is al herhaaldelijk gezegd, maar
het moet toch weer telkens opnieuw ge
zegd worden:
Weggenomen moet worden alles wat
scheidt; niet alles wat o n d e rscheidt.
't Is niet onze bedoeling, hier practische
conclusies te trekken uit dezen regel.
Wij geven het grondbeginsel voor samen
werking, positief en negatief; zooals eeni-
gen tijd geleden ook de voorzitter van het
Journalisten verbond het zeer juist voor de
Nederlandsche pers heeft geformuleerd:
geen g e scheidenheid, wel ver scheiden
heid.
Wat de burgers scheidt ten koste van
de nationale eenheid, ten nadeele van een
ieëel-mogelijke, vruchtdragende samen
werking in hef"algemeen belang dat al
les moet worden weggenomen. Wat de
burgers onderscheidt krachtens waar-prin-
cifïieele beginselen, met name godsdiensti-
gevbeginselen, is heel iets anders. Dat kan
niet zoo maar worden weggenomen en dat
behoeft ook niet worden weggenomen ter
wille van de bedoelde samenwerking. Wat
onderscheidt brengt niet een scheiding tus-
schen de burgerij, behoeft dat althans niet
te doen bij goed begrip en waren gemeen
schapszins, waar nationaal besef.
Dat men zich goed op deze basis van
samenwerking moge bezinnen.
Er m o jë t in dezen tijd worden ge
bouwd een tijd waarin héél de mensch-
heid méér zoekt fnaar wat vereenigt, héél
de menschheid en in het bijzonder de bur
gers van eenzelfde vaderland.
Aan dezen opbouw willen en moeten
de katholieken medewerken.
De drang naar zooveel mogelijke samen
werking ligt opgesloten in de katholieke
beginselen voor alle katholieken, die deze
beginselen willen begrijpen en beleven.
De overweging van de katholieke begin
selen ook onder dit opzicht is voor katho
lieken en voor niet-kathiolieken van
groote actueele waarde.
V= VICTORIE
Duitschland wint
voor Europa
OP ALLE FRONTEN
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
EEN BEGRAFENIS IN
BRABANT.
De bekende*schilder-dokter H. Wiegers-
ma, te Deurne, heeft door een ongeluk zijn
oudsten zoon Wieger verloren. In de
Nieuwe (Tilburgsche Courant
vertelt Wouter Lutkie, pr., van de uitvaart
en de begrafenis:
Deurne leeft nog in zijn oeroude, "geker
stende of oorspronkelijke christelijke, tra
dities. Die sterk op den voorgrond treden
bij het groote drama van geboorte en be
grafenis.
Toch wordt ten huidigen dage door pro
fane machten modernlijk inbreuk daarop
gepleegd. Er was een doodbidder, die den
dokter te zeggen wist:
Menschen van uwen stand hebben
den rozenkrans niet aan huis, doch in de
kerk.
Maar verontwaardigd wijst de vader
dat af.
Stand, stand! De dood kent geen stand.
Voor mijn jongen zal in mijn eigen huis de
buurt de rozenkrans komen bidden. En dat
gaat gij rond zeggen.
En hij heeft planken op stqelen gelegd,
om de zitplaatsen te vermenigvuldigen. En
al zijn vertrekken liepen vol: de biblio1
theek, wqar Wieger gekist stond, de zitka
mer, de eetkamer, de gang en het trappen
huis, met alle deuren open. En vader ,Wie-
gersma bad den rozenkrans mee, vlak bij de
kist, starende op het gelaat, dat hem zoo
lief was, dat zoo sereen was, waar de hemel
zij* glanzen op afstraalde; bad mee den
rozenkrans voor de zielerust van zynen
beminden Wieger.
En hij zal niet in een lijkkoets, had de
vader tegen den begrafenisman gezegd,
maar gedragen wordt hij naar de kerk en
naar zijn graf. Door de handen van zijn
broers en zijn vrienden. De aangewezen
dragers krijgen toch hun loon, maar van de
kist blijven ze af.
Met velen waren wij ontróerde getuigen.
Het vaarwel aan het huis. De stoet langs
de straat.
Tien stappen stil honderd stappen
stilstaan twintig stappen telkens
de voortgang onderbroken, ter wisseling
van de dragers.
De vader, de vader. Als vastgesnoerd aan
het hoofdeind der kist. De vader. Als één
stuk met de kist.
Heel den weg over, de huizen verdwijnen
achter de haag van levende zielen. De kerk
klokken mogen niet luiden, het is oorlog,
maar van schooner gew.eld dan klokken
gelui is de klop der gevoelige harten.
Dl straten staan vol stil ontroerd volk.
De markt, tevens kerkplein, één gepakte
menigte. Zal de kerk dan niet gevuld zijn?
De kerk is tot de wanden toe bezet.
En als de Mis is ten einde gezongen en
gebeden, de absoute verricht, dan weer
klinkt het eeuwig ontroerende:
In Paradisum deducant te angeli.1
Dat de Engelen u geleiden ten paradij -
ze in;
dat de Martelaren u welkom heeten bij
uw aankomst
en u binnenleiden in Jeruzalem, de hei
lige stede.
Het koor der Engelen ontvange u
en met Lazarus, den weleer arme, moget
gij de eeuwige rust genieten.
Ja, met Lazarus, den arme, treedt de jon
ge Wieger het paradijs in.
Zijn vader had mij verteld:
-• Op nen keer, 't was Deurne kermis, Wie
ger, toen nog maar een kleine rakker van
een jongen, vroeg een zakcent om erheen
te gaan. Gemeenlijk kregen de jongens
voor zulk doel een kwartje of een halven
gulden, maar op dat oogenblik had ik niets
kleiners dan een gulden en dien gaf ik hem.
Is dat niet wat veel, vader? vroeg hij.
Ik zeg, eigenlijk wel jongen, maar ge
hoeft hem niet heelemaal op te maken. Ge
kunt aan de eerste kraam de beste voor
een cent snoep koopen en dan krijg ik de
negen en negentig centen terug.
En als 's avonds weerkomt, vragen wij
of hij veel plezier heeft gehad op de kermis
en hij hangt verhalen op van de schiettent
en mallemolen, de kop van jut, honderd
op een hoop.
Den volgenden morgen krijg ik een blin
de op mijn spreekuur. Ik help den mensch
zooals ik op mijn spreekuur eiken mensch
help. Hij is arm. Ik help hem zooals het
een dokter past armen te helpen. Dan
vertelt mij de man:
Dokter, gisteren rtond ik te bedelen
aan den rand van de kermis. Daar kreeg ik
van een jongen een gulden. Ze hebben mij
verteld dat het 'n zoon van u moet geweest
zijn. Zou de jongen zich niet vergist heb
ben, dokter? En de vent vroeg oo^c al,
net als Wieger toen ik hem dien gulden
gaf: „Is dat niet te veel?"
Aldus had de vader mij verteld.
Met Lazarus den weleer arme, jongen...
Zijn blinde oogen hebben u toegelachen,
toen gij nog een kleine rakker waart, op
Deurne kermis.
HET CHRISTENDOM IS
PRIMAIR.
Uit een artikel in de Nieuwe Dag:
„Het Christendom is voor ons, Christe
nen, primair en kan ook niet anders dan
primair zijn, willen wij tenminste nog aan
spraak maken op den naam van Christen.
Christus heeft immers zonder eenig voor
behoud verklaard: „Wie niet voor Mij is,
is tegen Mij". Een ware Christen kan dus
niet anders dan voor Christus zijn. Een
Christen, die tegen Christus zou zijn, is een
absurditeit, een onmogelijkheid als een
vierkante cirkel. En daar wij Christenen
zijn en Christenen willen blijven, omdat
wij in Christus het eenig eeuwig heil zien
voor mensch en wereld, kunnen en mogen
en moeten wij op de allereerste en aller
voornaamste plaats onze beste krachten
wijden aan het behoud, de verbreiding en
de verdieping van het Christendom, niet
enkel !h ons land, welks verleden en be
schaving met het merkteeken van Christus'
kruis werden gevormd en gezegend, maar
in hgel de wereld. Volgens onze onwrik
bare overtuiging en heiligste inzicht zal
geen enkele overwinning de wereld en het
menschdom duurzaam baten, wanneer het
Christendom daardoor schade zou lijden,
want het Christendom bezit de kracht, het
aanschijn der aarde te vernieuwn in den
"~door Gód gewilden geest van rechtvaar
digheid en liefde".
de bevelhebber der weermacht
in het zuidoosten des lands.
De bevelhebber der weermacht in Neder
land, generaal der vliegers S. R. Christian
sen, heeft vandaag met een gevolg uit zijn
staf troepenonderdeelen van leger en lucht-
macht, S-S.ten politie, benevens andere in
stanties der weermacht in het Zuidoosten
des lands bezocht. Te Tilburg werd hij ont
vangen door den bevelhebber d,er Ord-
nungspolizei, generaal Schumann. De be
velhebber der weermacht kon herhaalde
lijk uiting geven aan zijn voldoening over
hetgeen hij bij troepen en dienstinstanties
zag.
VERGEEFSCHE VLUCHT
DER SOVJETS
finnen Veroveren het spoorweg-
kruispunt elisenvaara
De krijgsverrichtingen ten Noordwesten
van het Ladogameer naderen thans het ein
de, zoo verluidt van welingelichte zijde.
Zij begonnen met een doorbraak van de
sterke grensvestingen, die door de Sovjets
langs de nieuwe grens tegen Finland ter
bescherming van hun offensief war^n aan
gelegd. Deze doorbraak, die ten gevolge
had, dat ten Noordooster van het Ladoga
meer'diep in het grondgebied der Sovjets
kon worden doorgedrongen, sloot het Wes
telijke deel van het Sovjetfront ten Noord
westen van het Lhdogameer van de Fin-
sche Golf tot het Oosten van Sortavala over
een breedte var. bijna 200 km. af.
In de daaropvolgende krijgsverrichtingen
slaagde het Finsche leger er in drie wiggen
te drijven in het front aan den Noordweste
lijken oever van het Ladogameer, van Hii-
tola tot Sortavala. Door de meest Weste
lijke wig bij Hiitola werd de geheele
Noordwestelijke oever het Ladogameer
thans ook naar het Westen af^sloten. Door
de twee andere opmar.schen naar Kurkijoki
en Lahdenpohja'werd het ontstane omsin-
gelingsgebied van 80 km. breedte in 'drie
ringen verdeeld. Ondanks het felle verzet
van de Sovjets werden deze toen in ver
dere gevechten steeds meer gesplitst en ein
delijk onschadelijk gemaakt. Met de ver
nietiging van den Oostelijken ring viel in
den nacht van 16 op 17 Augustus toen ook
de stad Sortavala in Finsche handen.
Toen de Sovjettroepen inzagen, dat zij
op den Noordwestelijken «ever niet langer
konden standhouden, probeerden zij over
het meer hun formaties terug te trekken.
Terwijl achterhoeden den Finschen aanval
probeerden tegen te houden, moesten troe
pen en materieel op kleine oorlogs- en
vrachtschepen worden weggevoerd. Tegen
deze pogingen trad het Finsche luchtwa-
pen met succes op. dat onophoudelijke he
vige aanvallen ondernam op de plaatsen
van inscheping. Op het oogenblik speelt zich
de laatste fase van dezen strijd af.
Inmiddels werd de Finsche aanval uit
den Westelijken hoek van het Ladogameer
in de richting Viipuri en het Buakmeer
voortgezet. Door den opmarsch naar Viipu
ri zijn groote deelen van het Noordweste
lijke front der Sovjets, dat zich nog had
staande gehouden, in den rug en in de flahk
aangevallen.
De Finsche aanval heeft hier den vorm
van een oveiromopeling aangenomen. Door
dit succesvolle offensief ten Noorwesten
van het Ladogameer is het Finsche spoor
wegknooppunt Elisenvaara in Finsche han
den gekomen.
Bij de gevechten om'Narwa hebben de
Duitsche formaties 6000 gevangenen ge
maakt. Bovendien vertiietigden Duitsche
formaties tien Sovjet-pantserwagens, 21
kanonnen, 24 machinegeweren, alsmede 400
granaatwerpers. Tijdens deze gevechten
werden den Sovjets bloedige verliezen toe
gebracht.
De Duitsche troepen hebben 20 Augustus
ten Noorden van Smolensk een Sovjet-aan
val onder bloedige verliezen voor de bolsje
wisten afgeslagen. Vele Sovjetpantserwa
gens bleven door het welgerichte Duitsche
afweervuur liggen, niet in staat tot verdere
beweging De poging der bolsjewisten om
de pantserwagens weg te sleepen mislukte
door het sterke Duitsche vuur. In korte
hevige gevechten baanden zich de Duitsche
afdeelingen een weg naar de andere
Sovjetpantserwagens en vernielden veer
tig pantserwagens. Van 17 tot 20 Augustus
vernielde de Duitsche divisie, die deze ge
vechten leverde, 107 Sovjetpantserwagens.
Op een heuvel in het gebied van Gomel,
waarom op 20 Augustus hevig was gevoch
ten, hebben Duitsche soldaten duizenden
gesneuvelde Sovjet-soldaten gevonden. De
meesten lagen nog, zooals zij door het Duit
sche vuur waren neergemaaid, de overige
lijken waren in reusachtige kuilen achter
den heuvel geworpen. De Sovjet-korporaal
Korolev uit Irkoetsk, die als eenige uit de
bolsjewistische regimenten ongedeerd in
Duitsche gevangenschap is geraakt, deed
mededeelingen over de wijze, waarop de
Sovjets in een zoo beperkt gebied zoo on
waarschijnlijk groote verliezen konden lij
den. De hoogere politieke commissarissen,
aldus vertelde hij, lieten een bewakingsgar
de der communi^ische partij aanrukken.
Deze Komsomolisten, die met de Gpoe nau
we betrekkingen onderhouden, gingen ach
ter onzen rug met machinegeweren in stel
ling en hielden ons zoo in bedwang. Solda
ten, die zich onder het vernietigende vuur
d'er Duitsche infanterie wilden overgeven,
werden in den rug doodgeschoten. Wie wil
de terugtrekken en trachtte door de Kom-
somollinie te breken, werd door de com
munistische partijfunctionarissen tegen den
muur gezet. De Sovjetsoldaten konden niet
anders doen dan te schieten, tot zij of door
de Duitschers of door de kogels der partij
functionarissen werden getroffen.
De strijd om de bruggehoofden aan den
Dnjepr, welke nog in bezit van de bolsje-
wist9h zijn, werd gisteren met nieuw suc
ces voortgezet. Zooals reeds den dag te vo
ren gebruikten de Sovjets ook Donderdag
pantserwagens om den Duitschen aanval
te keeren. In een hevige botsing tusschen
Duitsche en bolsjewistische pantserwagens
en bij felle gevechten leden de Sovjets een
nieuwe nederlaag en zij berden met zware
verliezen teruggeslagen. In een sector van
het front wierpen de bolsjewisten hun
landstorm in den strijd. Na hardnekkige ge
vechten van man tegen man, waarin af
zonderlijke groepen der Sovjets werden om
singeld, was het slagveld overdekt met ge
sneuvelde bolsjewisten. Bovendien vielen
opnieuw 5000 gevangenen in Duitsche han
den, nadat reeds op 20 Aug. 2000 Sovjet
soldaten gevangen genomen, 115 stukken
geschut en 14 pantserwagens vernietigd of
buitgemaakt waren. Tijdens de succesvolle
gevechten, waaraan ook formaties van een
Italiaansche divisie deelnamen, werden twee
Sovjetvliegtuigen dopr eenheden van het
Duitsche legér, drie door Italiaansche troe
pen neergeschoten.
Duitstüie gevechtsvliegtuigen hebben 20
Augustus c^pnieuw de haven van Odessa
aangevallen^ Zij brachten een koopvaardij
schip van 6000 brt. en een passagiersschip
van 15.000 ton tot zinken. Verscheidene
bommen troffen de kade, waarop de troe
pen, dicht op elkander gepakt het oogen
blik afwachtten dat zij zouden worden in
gescheept. De bolsjewisten leden daarbij
groote bloedige verliezen veel oorlogsma
teriaal werd vernield.
E5N STOUTMOEDIG STUK
Een Duitsche Oberfeldwebel heeft met
22 infanteristen bij de gevechten om Gomel
op 20 Augustus in een bijzonder stoutmoe
dige onderneming een geheel Sovjet-batal
jon vernietigd.
De Oberfeldwebel had met zijn troep het
bevel gekregen het boschterrein ten Noord
oosten van Gomel te doorzoeken naar ver
spreide Sovjetsoldaten en eenige hoogten
te bezetten. Toen de Oberfeldwebel op een
de hoogten aankwam zag hij in het dal te
rugtrekkende strijdkrachten der Sovjets
ter sterkte van een bataljon met talrijke
voertuigen en stukken geschut. Vastbera
den liet hij twee machinegeweren op de
hoogte in ,stelling brengen die de Sovjets
onder vuur namen. Hij zelf deed met de
rest van zijn troep een aanval op de bolsje
wisten in den flank. Met handgranaten,
machinepistolen en de bajonet op het ge
weer drongen de infanteristen onder be
scherming «van het vuur hunner beide ma
chinegeweren de gelederen der verraste
bolsjewisten binnen. De tegenstand werd
snel gebroken. Het gros van de Sovjet-sol
daten was door de voorafgegane gevechten
zóó vermoeid geraakt, dat zij zich zonder
verzet overgaven. De Duitsche infanteristen
maakten hier 450 gevangenen, en verover
den verscheidene stukken geschut, twee
vrachtauto's geladen met nieuwe machine
geweren, 25 paarden, 14 voertuigen
eenige honderden geweren
vuurwapens.
visitekaartje.
Ik wensch een kleine verandering
door te voeren op maatschappelijk ge
bied en wel op het terrein van de vi
sitekaartjes.
Iemand, die een ander wil spreken
en hem daartoe in zijn woning gaat
opzoeken, geeft bij de deur zijn visite
kaartje af. Dan gaat de gedienstige
met dat kaartje naar zijn baas, deze
leest het, haalt zijil schouders op en
zegt: la maar binne komme! Want als
hij dat kaartje gelezen heeft, weet hij
nog niks. Daar staat bijvoorbeeld op:
K. Jansen. Of als hij zich een heele
Piet voelt P. Pieterse, bacterioloog.
En soms een adres. Maar dan weet de
bezochte nog niets.
Laat ons dus de visite-kaarjes ver
anderen. Bijvoorbeeld:
Z. Meyer
Nederlandsch M. O.
Leeraar Gymnasium
Bestuurslid „Onze Taal''
en „Bussum Vooruit".
Tel. 45658.
(24 ongewenscht)
Auto F. 202085 6 pers.
Jarig: 22 Maart
Club: Amicftia
Rekeningen: den 5den
Bridge: Goudsmit
Eieren: zacht.
Thee zonder suiker
Geen politieke partij
Angustora sterk.
Ik wil maar zeggen, dat wij het vi
sitekaartje eenvoudig in de lengte
nemen.
En als wij dan bezoek krijgen weten
wij ten minste wat voor vleesch wij
in de kuip hebben.
V..
Van bolsjewistische zijde wordt steeds
beweerd, dat het dooden en gruwelijke
martelen van gevangenen en in gevangen
schap geraakte gewonden slechts nu en
dan voorkomende uitspattingen zijn van
ondergeschikten.Deze bewèring wordt thans
door de mededeelingen van twee Sovjet
officieren weerlegd. In den Zuidelijken sec
tor van het Oostelijke front geraakte de
Sovjet-majoor Grueneberg in Duitsche ge
vangenschap. Tegenover een Duitschen offi
cier verklaarde hij, dat Sovjet-majoor Po-
kamareff, de kapitein Rotow en de eerste
luitenant Djeljuchin herhaaldelijk openlijk
als hun meening te kennen gegeven had
den, dat men wegens gebrek aan vervoer
middelen alle gevangenen op den aftocht
moet laten doodschieten. De voor Odessa
in Duitsche gevangenschap geraakte Sovjet
arts dr. Tsjerniaski verklaarde onder eede
er getuige van geweest te zijn, hoe half
Juli de Sovjet-majoor Sawelin 400 Duitsche
en Roemeensche gevangenen heeft laten
doodschieten, omdat hij „de last van de ge
vangenen niet langer wilde dragen". On
der de slachtoffers bevonden zich talrijke
Duitsche officieren en onderofficieren.
Tijdens de gevechten in den bocht van
den Dnjepr is een Duitsche „Sanitaetsge-
freiter" op 17 Aug. getuige geweest van
een verschrikkelijk bolsjewistisch bloedbad.
In een dorp had een Duitsche compagnie
infanterie onder toezicht van den „Gefrei-
ter" vijf gewonden achtergelaten. Plotse
ling verschenen acht Sovjet-soldaten, die
eerst op den „Getreiter" schoten en ver
wondden, en vervolgens het huis binnen-
en kleineredrongen en óe weerlooze gewonden met
lange messen en bajonetten afmaakten.
De Finsche snelbooten hebben tot taak, de wateren rond het land van
vijanden gezuiverd te houden. Waar zij deze ontmoeten, gaan zij succesvol
tot den aanval over (Suomen-Holland)
