9e- DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DUITSCHLAND Momentje MAANDAG 18 AUGUSTUS 1941 32ste Jaargang No. 10027 Telefoon: Redactie 20015. Administratie 20935. Giro 103003. Postbus 11. Bureaax: Papengracht 32. fZ)e 2)uitóc(ie daatfrwafc Ut de ClektaUte DE VEROVERING VAN NIKOLAJEW SUCCESVOLLE STRIJD AAN LADOGAMEER NOG STRIJD OM ODESSA. Ter aanvulling van het weermachtsbe- richt verneemt het D.N.B. van militaire zijde: Als resultaat van den succesrijken door braak van Duitsche en verbonden troepen aan de kust van de Zwarte Zee is thans de belangrijke haven- en industriestad Niko- lajew na harde gevechten in Duitsche han den gevallen. Om de andere havenstad Odessa wordt nog gestreden. Pogingen van de Sovjets om uit Odessa over zee te ont komen, heeft het Duitsche luchtwapen door vernieling van transportschepen voor Odes- sa verhinderd. De Sovjet-troepen stroomen thans in breed front in de bocht van den Dnjepr naar het Oosten terug, terwijl de Duitsche en verbonden troepen hen in felle achtervolging achterna zitten. Bij deze achtervolgingsgevechten ten Oosten van het Zuidelijke deel van den Boeg, hebben de Sovjets opnieuw zware verliezen geleden door hardnekkige aan vallen van Duitsche vliegers op hun terug-,., stroomende colonnes. De buit aan oorlogs tuig en het aantal gevangenen nemen voortdurend toe. Op den Noordelijken vleugel gelukte het aan Duitsche gevechtsvliegtuigen een be langrijke sluis van het Stalin-kanaal te vernielen en daarmee den eenigen water weg tusschen Oostzee en Witte Zee zoo te beschadigen, dat hij zijn beteeken is heeft verloren. Daarmede is den in de Finsche golf nog aanwezigen lucht- en zeestrijd krachten der Sovjets voor de toekomst uit wijken naar de Witte Zee onmogelijk ge maakt. De zuivering van het ertsgebied en in dustriecentrum Kriwoi Rog van resteeren- de Sovjet-troepen is op 16 Augustus beëin digd. Volgens een tot dusver opgesteld overzicht verloren de bolsjewisten vele ge sneuvelden. Bovendien werden 7000 gevan genen binnengebracht en 38 stukken ge schut. Een groot aantal pantserwagens, vele vrachtauto's en verscheiden vliegtuigen werden buitgemaakt of vernietigd. DE BELANGRIJKE STAD NIKOLAJEW. Het na zwaren strijd ingenomen Nikola- jew aan de monding van den Boeg is, naar het D.N.B. meldt, districtshoofdstad en telt 167.110 inwoners. Het is de stad met de meeste nijverheid en vooral scheepswerven aan de Zwarte Zee. In de uitgestrekte ha vengebieden bevinden zich petroleumtanks, graanpakhuizen, drijvende dokken en koel huizen, verscheiden marinewerven, ge schut- en munitiefabrieken, benevens spoorwegwerkplaatsen. Het is een belang rijke overslaghaven voor transport- en landbouwmachines, jn de stad bevinden zich textiel-, leder- en levensmiddelenfa- brieken. Behalve verscheiden vliegvelden bezit Nikolajew een vliegschool, infanterie-, artillerie- en vliegerkazernes. DE VERNIETIGING DER SOVJET- LEGERS IN Z.-OEKRAINE. Het Hongaarsche Telegraafagentschap meldt van het Oostelijk front: „De vernietiging der Sovjetlegers, die in het Zuiden der Oekraine zijn omsingeld, is begonnen. Daaraan nemen de Hongaarsche troepen deel in samenwerking met de Duitsche. In Hongaarsche militaire kringen acht men iedere mededeeling over het aan tal ingesloten Sovjetafdeelingen en over de buit, die verwacht kan worden, nog voor barig. Men wijst er slechts op dat sommige der legerafdeelingen van Boedjenny, die ten Westen van den Dnjepr stonden, ver nietigd zijn en andere ingesloten. Onze verliezen blijven op hetzelfde niveau". NACHT VAN VERSCHRIKKING VOOR SOVJETS BIJ ODESSA. De nacht van 15 op 16 Augustus was voor de Sovjetstrijdkrachten, die in het gebied van Odessa zijn omsingeld, een nacht van verschrikking. Geen rustig uur werd den wijkenden bolsjewisten gegund. Overal waar op de straten en wegen colonnes auto's en troepen onder bescherming der duisternis probeerden vooruit te komen, sloegen de Duitsche gevechtseskaders toe. Bommen van middelmatig%en zwaar kaliber sloegen neer op spoorwegemplacementen, verkeersknooppunten en transportcolonnes. Duitsche formaties, die in de Zuidelijke Oekraine oprukken, sloten op 15 Augustus een nieuwen ring om sterke bolsjewistische afdeelingen. De cijfers omtrent de verlie zen, welke de bolsjewisten daar aan men- schen en materiaal geleden hebben, zijn nog niet beschikbaar. Tijdens de gevechten in de Oekraine, waarbij het 6e en 12e Sovjetleger volko men in de pan gehakt werden, heeft een Duitsche Feldwebel een Sovjet-generaal gevangen genomen, die geheel alleen in het terrein ronddoolde. Het was de 39-jari ge opperbevelhebber van het 6e Sovjetle ger, luitenant-generaal Musytsjenko. Zijn leger, zoo vertelde hij, had reeds sinds vijf dagen het contact met de aanvullende troe pen van generaal Pomedjelin verloren, die den dag tevoren eveneens in Duitsche ge vangenschap geraakt was. Toen hij inzag, dat het onmogelijk was door de Duitsche omsingeling naar het Oosten heen te bre ken, probeerde hij naar het Zuiden te ont komen. Zijn leger ontmoette echter aan alle kanten het felste Duitsche verzet en alle doorbraakpogingen werden verijdeld. De uitwerking van de Duitsche luchtaan vallen en van het voortdurende Duitsche artillerievuur waren vernietigend geweest. In een kleine sector in het Zuiden van het front werd na gevechten op 15 Augus tus opnieuw bevestigd, dat de bolsjewisti sche verliezen aan gesneuvelden een veel voud vormen van die aan gevangenen, naar van Duitsche militaire zijde wordt mede gedeeld. Terwijl op een plek 200 Sovjets als gevangenen werden binnengebracht, telden de Duitsche soldaten op het slagveld meer dan 800 doode bolsjewisten. Voor de stelling van een andere Duitsche formatie bleven ruim 600 gesneuvelde Sovjets lig gen, terwijl er 250 gevangen genomen wer den. SORTAVALA VEROVERD. Officieel wordt te Helsinki medegedeeld: In den nacht van Vrijdag op Zaterdag hebben onze troepen na hevigen strijd Sor- tavala veroverd. Naar van goed ingelichte zijde verder hierover verluidt, werd de stad Sortavala aan den Noordelijken oever van het Lado- gameer den 15en Augustus des avonds ge zuiverd van de laatste bolsjewisten, die zich binnen de stad hadden verschanst en taaien weerstand boden. De stad, die in den veldtocht in den win ter van 1939/40 sterk beschadigd werd, kreeg thans weinig schade, daar aan Fin sche zijde voor de verovering der stad hoofdzakelijk infanterie strijdkrachten wer den gebruikt. Volgens het officieele Finsche nieuwsbu reau bevinden zich in vele deelen van de door de Finnen ingenomen stad Sortavala sterke fortificaties, voorts is er een groot aantal verdedigingsnesten. Overal in de parken waren bunkers gebouwd. De Fin sche artillerie heeft Sortavala weliswaar murw moeten schieten, men wilde de stad aan het Ladogameer echter sparen. Na ver nietiging van de verschillende omsingelde troepen in de nabijheid der stad werd een ring gelegd om deze plaats van het groot ste belang, zoodat de Finsche troepen de voorsteden konden binnendringen. Reeds op 14 Augustus waren de bolsjewistische leiders zonder medeweten van hun troepen uit de stad vertrokken. Zij waren, gedekt door de duisternis in roeibooten gevlucht. De bolsjewistische chefs waren één voor één door de verdedigingslinies geslopen. Over het verloop der operaties aan het Finsche Oostelijke front in den sector ten Noordwesten van het Ladogameer is van officieele zijde nog het volgende medege deeld: Volgens Zaterdag ontvangen frontberich- ten zijn Jaakkina en Lahdenpoja veroverd. Als gevolg van het snelle en verrassende oprukken der Finsche troepen had de vijand geen gelegenheid de huizen der beide plaatsen in brand te steken, waardoor zij onbeschadigd in ons bezit kwamen. Al leen de houtfabriek gelegen aan den oever van het Ladogameer korf dé vijand voor de aankomst van de Finsche troepen in asch leggen. Voorts blijkt uit de ontvangen rap porten, dat onze troepen zijn doorgedron gen tot den Oostelijken oever van de Ki- teenjoki en in bloedige gevechten belang rijke punten in het terrein tusschen de Ki- teenjoki en den weg van Nisenmaeki naar Sortavala bezet hebben. De zuivering van Noord-Estland is in de afgeloopen week voortgezet, zoodat de Duitsche afdeelingen ten Oosten en ten Westen van het Peipsi- meer elk oogenblik met elkander in ver binding kunnen komen. V= VICTORIE Duitschland wint voor Europa OP ALLE FRONTEN Engelsche bommen op Nederland VIER DOODEN EN 23 GEWONDEN. In het afgeloopen weekeinde vloog een tamelijk groot aantal Britsche vliegtuigen boven ons land. Tal van brisant- en brand bommen werden neergeworpen. In totaal zijn 18 woonhuizen vernield, daarbij wer den 4 personen gedood, 14 zwaar en 9 licht gewond. Ook kreeg een groot aantal hui zen glasschade. Voorts werden nog eenige koeien en paarden in de weide door bom men gedood. STRIJDT VOOR EUROPA NIKOLAJEF INGENOMEN Het Duitsche weermachtsbericht van gistermiddag luidt: In het Zuiden van de Oekraïne heb ben Duitsche troepen in samenwerking met Hongaarsche formaties de ook als vlootsteunpunt belangrijke groote in dustriestad Nikolajef ingenomen. Onder den druk der rustelooze ach tervolging ten Oosten van den Boeg gaat de verslagen vijand steeds meer tot ontbinding over. De buit aan oor logsmateriaal en het aantal gevangenen stijgen voortdurend. Ook aan de overige deelen van het Oostelijke front verloopen de operaties met succes. In den strijd tegen Groot-Brittannië is een doeltreffende dagaanval van het luchtwapen gericht op bewape- ningsfabrieken in Noord-Schotland. In den afgeloopen nacht hebben ge vechtsvliegtuigen voor de Oostkust van Engeland twee koopvaarders tot zinken gebracht met een inhoud van te zamen 5000 Brt. en treffers geplaats op 3 groote vrachtschepen. Voorts zijn ver scheidene vliegvelden en haveninstal laties in het Oosten van het eiland ge bombardeerd. Bij gisteren ondernomen pogingen om de kust van het Kanaal aan te vallen heeft het Britsche luchtwapen in lucht gevechten 15 vliegtuigen verloren. Britsche bommenwerpers hebben in den afgeloopen nacht op eenige plaat sen in West-Duitschland een gering aantal brisant- en brandbommen ge worpen. Er ontstond geen militair-eco nomische of militaire schade. Nacht jagers en luchtafweergeschut schoten elf der aanvallende vliegtuigen neer. Het opperbevel van de Duitsche weermacht maakte Zaterdag bekend: Aan het geheele Oostelijke front blijven de operaties zich volgens de plannen en met succes ontwikkelen. Voor de Oostkust van Engeland brachten gevechtsvliegtuigen overdag twee koopvaardijschepen van tezamen 7500 ton tot zinken. Ze beschadigden zij de Farör-eilanden een vrij groot koopvaardijschip. Bij Cambridge wer den militaire inrr-htingen met bom men van zwaar kaliber bestookt. Een patrouilleboot schoot in het Ka naar een Britsch jachtvliegtuig om laag. In den afgeloopen nacht vernie tigde het luchtwapen voor de Britsche Oostkust een koopvaardijschip van 2000 ton; het viel ettelijke havens en militaire inrichtingen in het Oosten van het eiland aan. In Noord-Afrika bombardeerden Duitsche duikbommenwerpers met goed gevolg Britsche schepen in de ha ven van Tobroek, luchtdoelstellingen, munitiedepots en wagenparken van den vjjand. Een gering aantal Sovjet-bommen werpers heeft vannacht geprobeerd het Noordelijke en Noord-Oostelijke ge bied van het Duitsche Rijk aan te val len. De aanvallen bleven geheel zon der uitwerking. Vrederechters benoemd Bij besluit van den secretaris-generaal van het departement van Justitie is met ingang van 16 Augustus 1941 ingesteld bij het gerechtshof te 's-Gravenhage een bij zondere kamer, welke, den naam draagt: „Vredegerechtshof" voor de berechting van strafbare feiten, als bedoeld in besluit no. 156/1941 en is het aantal leden van het vredegereohtshof bepaald op vijf. Voorts zijn benoemd tot raadsheer in het gerechtshof te 's-Gravenhage tevens lid van het vredegerechtshof: 1. Mr. J. H. Carp, administrateur bij de provinciale griffie van Zuid-Holland te 's-Gravenhage. 2. Mr. H. A. Helb Sr., oud-Indisch rech terlijk ambtenaar, wonende te 's-Graven hage. 3. Mr. S. J. M. Wijthoff, rechterplaats- vervanger in de arrondissementsrechtbank te Amsterdam. 4. Mr. H. Sluyterman, rechter in de ar rondissementsrechtbank te Zutphen. 5. Mr. A. Semplonius, advocaat en pro cureur te Amsterdam. Verder zijn bij de rechtbank te 's-Her- togenbosch, Arnhem, 's-Gravenhage, Am sterdam en Leeuwarden enkelvoudige ka mers ingesteld voor de berechting van strafbare feiten, als bedoeld in besluit no. 156/1941 en zijn benoemd tot rechter, te vens vrederechter, in de arrondissements rechtbank te 's-Hertogenbosch, mr. P. P. M. Loeff, thans substituut-griffier bij de arrondissementsrechtbank te 's-Hertogen bosch; tot rechter tevens vrederechter in de arrondissementsrechtbank te Arnhem, mr. J. E. W. Duys, oud-lid van de Tweede Ka mer der Staten-Generaal, wonende te Lo- ohem; tot rechter tevens vrederechter in de arrondissementsrechtbank te 's-Graven hage: 1. mr. G. J. F. Sluyters, wor. ide te 's-Gravenhage, 2. mr. P. v. d. Grijp, wo nende te Leiden; tot reohter tevens vrederechter in de arrondissementsrechtbank te Amsterdam: 1. mr. P. H. F. van Vloten, advocaat en procureur te Hilversum, 2. mr. W. L. van der Meulen, wonende te Someren; tot rechter tevens vredereohter in de ar- Inkrimping van den pluim veestapel MAXIMUM TIEN STUKS PER GEZINSHOOFD. In aansluiting op de verklaring van den directeur-generaal voor de Voedselvoorzie ning, omtrent de slechte voederpositie, die o.m. noodzakelijk maakt den pluimveesta pel belangrijk in te krimpen, deelt het Rijksbureau voor de Voedselvoorziening nog het volgende mede: Met ingang van 15 September a.s. zal de voedertoe wij zing voor kippen en eenden aanzienlijk worden vermin derd. Van dien datum af zal practisch alleen een voedertoewijzing worden uitgereikt voor het pluimvee op de er kende fok- en vermeerderingsbedrijven en voor het instandhouden van een aantal dieren van Oud-Hollandsche rassen e.d. De voederpositie maakt het noodzakelijk, dat ook het totaal aantal der dieren op de fok- en vermeerde ringsbedrijven aan een maximum te binden. Voorzoover dit aantal nog niet is bereikt, zal tot 25 Augustus a.s. gelegenheid be staan nog een nieuwe erkenning als fok ker of als houder van vermeerderingsbe- drijf aan te vragen bij de Nederlandsche Centrale voor eieren en pluimvee te De Bilt. Anderen zullen geen voedertoewijzing ontvangen doch wel in de gelegenheid wor den gesteld, zelf een zeker aantal dieren te houden om voedselresten en afvallen zooveel mogelijk tot waarde te kunnen brengen. Fokkers en houders van vermeerderings bedrijven zijn verplicht alle voor afzet be schikbare eieren in te leveren op door de Nederlandsche Centrale voor eieren en pluimvee aan te geven wijze. Niet voldoen aan deze verplichting heeft o.m. ten ge volge, dat geen verdere voedertoe wij zing plaats vindt. Degenen, die een voedertoe wijzing voor hun pluimvee krijgen, zullen niet meer dieren mogen houden dan het aantal waarvoor voeder wordt toegewezen. Aan anderen zal, zooals reeds ver meld, om voedselresten en afvallen tot waarde te brengen, worden toegestaan een aantal kippen of eenden te houden. Uit den aard der zaak kan dit aantal niet groot zijn en is bepaald op maxi mum 10 stuks per gezinshoofd. Alleen voor bedrijven met meer dan 10 H.A. cultuurgrond is dit maximum op 15 stuks gesteld en voor landbouwers, die kunnen aar tonnen, dat zij beschikken over voldoende afvalvoer en die geen ander vee kunnen houden dan pluimvee, kan een hooger 'aantal door de Nederlandsche Cen trale voor eieren en pluimvee worden vast gesteld. Van 29 September af mag niemand meer kippen of eenden hebben dan het voor hem bepaalde aantal. De voedselresten en afvallen zullen over het algemeen weinig eiwit bevatten. In verband hiermede zullen gedroogde garna len, die eiwitrijk zijn, worden gedistri bueerd. Voor landbouwers dus de bij een landbouw-crisis-organisatie ingeschrevene zal, ter aanvulling van het rantsoen, ge legenheid bestaan, op de registratiekaart van begin September a.s. een toewijzing van gedroogde garnalen aan te vragen. Degenen, die voor hun pluimvee geen of geen andere voedertoewijzing dan garnalen ontvangen, mogen de eieren voor eigen ge- zinsverbruik behouden. Voor dezen bestaat dus geen inleveringsplicht van eieren, evenwel met dien verstande, dat eieren, die niet voor gezinsverbruik worden gebezigd, ingeleverd moeten worden. rondissementsrechtbank te Leeuwarden, mr. W. U. Hazelhoff Roelfzema, thans sub stituut-griffier bij de arrondissements rechtbank te Arnhem. Aan de nieuwe organen wordt met uit sluiting van iedere andere rechterlijke in stantie de berechting opgedragen van alle strafbare feiten, welke den politieken vre de binnen de volksgemeenschap in gevaar brengen of de hoogste politieke belangen van de volksgemeenschap raken of uit po litieke beweegredenen zijn begaan. GEEN DOORBEREKENING VOOR VEREVENINGSHEFFING. In het Verordeningenblad van 16 Augus tus is, zooals gemeld, afgekondigd een be sluit van de secretarissen-generaal van de departementen van Sociale Zaken en Fi nanciën, betreffende een z.g. verevenings heffing. In verband met de tijdelijk ingevoerde verhooging van een aantal sociale verzeke ringsrenten bepaalt dit besluit, dat van de werkgevers een vereveningeheffing zal worden geheven ten bedrage van 4.5 pet. van het loon. Na verkregen toestemming' van het college rijksbemiddelaars mag de werkgever in dit verbajjd 15 procent op het loon van den werknemer inhouden, zoodat in dat geval nog 3 pet. te zijnen laste blijft. De gemachtigde voor de prijzen vestigt er uitdrukkelijk de aandacht van werkge vers op, dat deze heffing van 4.5 resp. 3 procent onder geen voorwaarde tot prijs- verhooging aanleiding zal mogen geven. HOLLANDSCH HUIS. Er wordt op het oogenblik een ten toonstelling gehouden van het Hol- landsche huis. Mag men sommige men- schen gelooven, dat hebben wij, Hol landers, ons met ons burgerlijk zelf respect ingemetseld binnen de mu ren, de stille wanden van onze wonin gen. Alles wat behagelijkheid, rust en warmte kan dienen, hebben wij bin nengedragen in het interieur van on ze woningen en dat zou niet overeen stemmen met de dynamiek van het le ven en wellicht ook niet met het dy namiet van dezen tijd. Wij zouden te veel zijn geweest als welgedane poe sen. die zich inrollen bij de warme ge zelligheid van den haard en niets doen dan behagel ijk spinnen. Dat past een mensch niet. Ja, zoo kan men dat beschouwen Men kan nu eenmaal ongeveer alles een andere taak opleggen en een an dere bedoeling geven. Maar men kan het ook zóó zien. Het huis, waar het gezin woont, is de cel van de samenleving, van de maat schappij. Wil de maatschappij goed zijn, dan moet allereerst die cel het zijn en dan moeten dus daar de eigen schappen worden gekweekt, die het hart raken. Mensehen met goede har ten vormen een goede maatschappij. En daarom hebben wij door de eeuwen heen altijd gezorgd, dat er op de eerste plaats gezelligheid, sfeer en warmte was in onze huizen. Zoo kon den wij hen, die vandaar uit de maat schappij ingingen, aan het huis bin den. Zoo kregen wij gelegenheid hun karakter, hun hart te vormen tot iets schoons. Nietwaar: waar uw schat is, daar zal ook uw hart zijn. Laten wij dat Hollandsche huis maar in eere houden. NA HET BINNENHALEN VAN DEN OOGST Dat was het tijdstip, waarop de Sovjet oorlogsmachine door Stalin in beweging gezet zou worden. De oogst in de Sovjet - Unie en speciaal in de Oekraine wordt binnengehaald maar zal niet door de hand langers van Stalin aan het volk onthou den worden, doorvoor zorgen de Duitsche bezettingstroepen. Adolf Hitler wachtte niet af, maar wierp de bolsjewistische horden terug. Terwijl de legers van Stalin door de Duitsche weer macht vervolgd en vernietigd worden, werken reeds duizenden achter het front aan den opbouw, worden de door de bols jewistische terreur geslagen wonden zoo veel mogelijk geheeld. Vernietiging van den aartsvijand der be schaving, direct daarop vestiging van de nieuwe ordening. Ziehier Nederlanders een werk, waaraan U met eere kunt deelnemen, waaraan U verplicht bent deel te nemen, omdat dit werk voor het nieuwe Europa en dus ook voor ons land ijzeren noodzaak is. Daarom zijn er duizenden landgenooten reeds vertrokken naar het Oostfront, daar om dient ook u zich te bezinnen op de ware beteekenis van den strijd tegen het bols jewisme. De ware beteekenis van dien strijd en het doel: het vernietigen van het bolsje wisme en het instellen van de nieuwe or de, vragen alle beschikbare -krachten: Ook uw krachten. Meldt u dius aan bij het VRIJWIL! NI EGIOEN LAND Koninginnegracht 22 's-Gravenhage. Max Blokzijl spreekt hedenavond van 7.45 tot 8 uur voor den Nederland- schen omroep via Hilversum II over: „De laatste gevaren zijn overwonnen". DE PRIJS VAN GESTERILISEERDE MELK. De gemachtigde voor de prijzen maakt be kend, dat de prijs van gesteriliseerde melk en melkproducten per liter een cent hooger gesteld mag worden dan voor niet geste riliseerde melk en melkproducten in fles- schen. Voor het geval, dat de verkoop geschiedt in flessohen met een andere inhoudsmaat dan 1 liter, mogen ten hoogste dienover eenkomstige prijzen worden berekend. Bij het vaststellen van den prijs dezer fles- schen is afronding naar boven tot op een halve cent toegestaan. Op de etiketten van flesschen, welke ge steriliseerde melk of merkproducten be vatten, dient dit duidelijk aangegeven te zijn.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1941 | | pagina 1