DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN £aen de peut yeti u&tdutenen Momentje DONDERDAG 14 AUGUSTUS 1941 32ste Jaargang No. 10025 S)e Cckitöh^Soii/tai/itt Telefoon: Redactie 20015. Administratie 20935. Giro 103003. Postbus 11. Bureaux: Papengracht 32. Dit nummer bestaat uit twee bladen. Wegens het leest van Maria ten Hemelopneming zal „De Leidsche Courant" MORGEN NIET VERSCHIJNEN. DE DIRECTIE. ARIA-FEEST Morgen is het een „Zondag" voor de katholieken het is een Maria-feest, het feest van O.L. Vr. Hemelvaart. De liturgie der Kerk zingt blijdschap uit! In het begin van de H. Mis in de Introïtus juicht de Kerk: Gaudea- mus. „Verheugen wij ons allen in den Heer, dit feest vierend tot eer van de heilige Maagd Maria, over wier hemel vaart de engelen zich verheugen, terwijl zij éénparig den Zoon van God loven". En diezelfde jubel stijgt telkens weer op in „de wisselende gebeden" van de H. Mis. In het Graduale: „Alleluja, alleluja. Opgenomen is Maria ten hemel; nu ver heugt zich de schare der engelen". En in het Offertorium: „Opgenomen is Maria ten hemel; de engelen verheugen zich, loven en zegenen den Heer. Alleluja". In de liturgie van dit Maria-feests. komt ook zoo klaar tot uitdrukking de katho lieke Maria-leer. Maria kan den menschen niét «uit eigen kracht genade schenken: zij is onze voorspraak, onze middelares bij God. In de „Collecta" bidt de Kerk: „Wil, smee- ken wij U, Heer, de misslagen van Uw die naren vergeven, opdat wij, die U door onze eigen schuld niet kunnen behagen, zalig worden door de voorspraak van de Moeder van Uw Zoon, onzen Heer". Zoo wordt ook in de Secreta en in de Post- communio telkens weer een beroep ge daan op de voorspraak van Maria. De liturgie is schoon en leerrijk mogen wij ons daarvan bewust zijn, opdat deze bron van zooveel goeds voor ons niet gesloten, blijve! Wij richten daarom in deze enkele zin nen de aandacht op de liturgie van het Maria-feest, dat wij allen mogen vieren. In het Epistel wordt gelezen verheven poezie uit het Boek van de Wijsheid. En in het Evangelie van St. Lucas wordt her innerd aan een andere Maria, de zuster van Martha, die aan Christus' voeten zat om Zijn woord te aanhoor en, en over wie Christus tot Martha zeide: „Martha, Martha gij zijt bezorgd en bekommerd over vele dingen. Doch één ding is noodzakelijk, Maria heeft het beste deel verkoren, dat haar niet zal worden ontnomen". Het beste deel, dat haar niet zal worden ontnomen, op aarde niet en in eeuwigheid niet In de onrust en onzekerheid van dezen tijd kunnen wij onszelf en anderen niets beters toewenschen dan het bezit van dat „beste deel" aller bezittingen,'waarover het Evangelie van morgen spreekt. Dan zijn en dan blijven wij gelukkig. En dan kunnen wij waarlijk allen ver heugd zijn in den Heer! „Gaudeamus omnes in Domino". „Verheugen wij ons allen in den Heer". E ENIGE dagen geleden publiceerde dr. Rabl in de „Deutsche Zeitung i. d. Niederlanden" een vrij uitvoerig arti kel onder den titel „Parlementarisme en de opheffing der partijen", waarin hij de vraag besprak, of uit het besluit tot opheffing van de nog aanwezige politieke partijen ook consequenties voortvloeiden ten op zichte van de afgevaardigden in de publiek rechtelijke vertegenwoordigende lichamen, zooals Tweede Kamer, Provinciale Staten en Gemeenteraden. Hij kwam daarin tot de conclusie, dat, hoewel de Grondwet welbewust elke ge dachte van een imperatief mandaat had af gewezen (de afgevaardigden stemmen zon der last van of ruggespraak met hen die benoemen), de practijk van het parlemen taire stelsel toch weer tot zulk een impe ratief mandaat geleid had en wel in den vorm van partij-mandaten en partij-disci pline. Op grond daarvan kwam hij tot de conclusie, dat de afgevaardigden in deze vertegenwoordigende lichamen feitelijk meer de vertrouwensmannen der politieke groepeeringen waren dan de vertegen woordigers van het Nederlandsche volk in zijn geheel. En uit het voorval, dat zich op 8 Juli in de Prov. Staten van Zeeland heeft afgespeeld waar de afgevaardigden zwe gen op de vraag van één der leden welke consequentie de partij-afgevaardigden dachten te trekken uit de ontbinding van hun partij leidde dr. Rabl af, dat de af gevaardigden zich nog altijd als vertrou wensmannen van de partijen beschouwden. Hij zag daarin een gevaar voor de vervul ling der taken, waarvan de behartiging krachtens de wet is opgedragen aan deze lichamen. „Dit gevaar af te wenden is een taak, waaraan de drager van het rechtmatige staatsgezag in dit land zich niet langer zal kunnen onttrekken" aldus besloot de schrijver. OP dit artikel is twee dagen later de pu blicatie gevolgd van verord. 152/41. waarbij bepaald wordt, dat de werk zaamheden v. d. Gemeenteraden en van de Provinciale Staten met ingang van 1 Sept. a.s. zullen blijven rusten en nieuwe orga nen worden aangewezen, welke de werk zaamheden van deze vertegenwoordigende lichamen zullen waarnemen. Hiermede is wel niet in theorie want er wordt niets „afgeschaft" maar toch wel in feite een einde gemaakt aan de werkzaamheid van vertegenwoordigende lichamen, aan wie circa een eeuw lang de regeling en het bestuui van de huishouding van provin cie en gemeente waren overgelaten. Zij hebben zich in den loop der jaren zoo goed en zoo kwaad als het ging van hun taak gekweten en in hun leerschool zijn verscheidene politici gevormd, die later op breeder wiekslag de belangen van het Ne derlandsche volk hebben gediend. Het is evenwel onweerlegbaar, dat deze lichamen door den drang der staatkundige ontwikke ling in het partij-wezen zijn verward ge raakt en daarop ten slotte zijn vastgeloo- pen. Den leden van deze colleges is daar van geen verwijt te maken, want de om standigheden hebben hen onweerstaanbaar in die richting gedreven. Het ontbreken van groote tegenstellingen, waardoor één groote groepeering geplaatst zou zijn te genover één andere groote tegenpartij (zoo als bijv. de conservatieven en de liberalen 'n kleine 100 jaren geleden) leidde tot het afsplitsen van steeds kleinere groepen. Par tijstrijd werd tot partijgekibbel en, om tot een eenigszins behoorlijk regeeringsbeleid te komen van een niet al te wankel kabi net, moest men ten slotte tot saneering overgaan. Dit leidde, zooals bekend, tot wijzigingen van de Kieswet, waardoor de vorming van groote partijen werd bevor derd en de bestaansmogelijkheid van dwergpartijtjes werd afgeknepen. Men geraakte hiermede echter onbewust van de Scylla in de Charibdis, want nu kwam het regeeringsbeleid practisch in Dinsdagavond werden de oud-officieren van het Nederlandsche leger, die Rusland gaan met het Nederlandsch Vrijwilligers Legioen, door den Rijkscommis saris, dr. Seyss Inquart, in afscheidsbezoek ontvangen. De Rijkscommissaris begroet de officieren (Schimmelpenningh-Klein) handen te liggen van de nog overige par tijen, die door het handhaven van een par tij-discipline een eenigszins stabel bewind trachtten mogelijk te maken. De kiezers ga ven aan dit stelsel hun sanctie door eveneens gedisciplineerd hun stem uit te brengen op de 1 ij s t van hun partij. Men stemde immers in den regel op de lijst, slechts bij uitzondering op een bepaald persoon; waardoor men te kennen gaf, de partij te willen machtigen tot het bezetten van een zeker aantal zetels. Over de vraag, er op die zetels zouden komen te zit ten, bekommerde men zich gewoonlijk al- bijzonder weinig, gezien de uiterst geringe belangstelling voor de candidaatstelling. Zoo kwam het vanzelf tot een volgens partij-politieke richtlijnen geordend parle mentarisme; het sterkst in de Staten-Ge- neraal, maar ook in de Prov. Staten en in de Gemeenteraden, hoewel in deze laat ste colleges de locale omstandigheden de partij-politiek sterk doorkruisten. Wij constateeren deze ontwikkeling zon der zure critiek en zonder verwijten te slingeren naar de hoofden van hen, die, midden in de ontwikkeling der verhoudin gen zittend, getracht hebben te redden, wat zij de moeite van het redden waard acht ten. Wij constateeren alleen het feit, dat de vertegenwoordigende lichamen nolens vo- lens op de partijen zijn gaan drijven en door het wegvallen dier partijen in een onhoudbare positie zijn komen te 'verkee- ren. HET probleem had opgelost kunnen worden door het systeem van de in- dividueele keuze te herstellen, doch om begrijpelijke redenen is dit in een be zet land niet doenlijk. Handhaving van den bestaanden toestand tot den vrede was al evenmin aanbevelenswaardig, daar dit een bevriezing zou hebben beteekend in een tijd, die vóór alles beweeglijkheid en be sluitvaardigheid vraagt. Hoe het ook zij, men heeft de knoop doorgehakt door de vertegenwoordigende lichamen op non-actief te plaatsen en an dere colleges met de waarneming van him werkzaamheden te belasten. Op de regeling, zooals die nu getroffen is, speciaal op die voor het gemeentebe stuur, komen wij nader terug. Mr. H. G. RITMEESTER FREUDEMANN VERTELT En waar ritmeester Freudemann vertelt wat hij gezien heeft in de Sovjet-Unie, in het „Paradijs" der bolsjewisten, daar heerscht een voelbare spanning, daar wor den kreten van afschuw met moeite on derdrukt. In de couranten heeft men de verslagen der journalisten, die onder het gehoor van Ritmeester Freudemann wa ren, gelezen. Het waren artikelen waarin de naakte werkelijkheid beschreven wer den. De waarheid, die vastgesteld werd, niet alleen door ritmeester Freudemann, maar ook door de hem vergezellende verslagge vers uit Amerika, Finland, Zweden, Span je, Hongarije, Turkije en Japan, is zoo af schuwelijk, dat hieraan een einde gemaakt moet worden. Dit kan alleen, indien het bolsjewisme met wortel en tak wordt uitgeroeid. Reeds werd de directe bedreiging van Europa, door de legers van het nieuwe Duitschland van Adolf Hitler, afgewend. Thans komt het er op aan, de benden van Stalin te achtervolgen en te vernietigen. Dit dient afdoende te gebeuren, daarom moeten alle krachten worden ingespannen, daaraan moeten ook zooveel mogelijk Ne derlanders deelnemen. Reeds strijden er duizenden Nederlan ders aan het Oostfront, reeds zijn twee con tingenten vrijwilligers naar Krakau ver trokken, maar Nederland telt nog vele tien duizenden vastberaden mannen, die weten wat hun plicht is. Laten deze niet langer wachten, maar zich aanmelden bij het: VRIJWIL! H SLEGIOEN D Koninginnegracht 22, Den Haag. Regeeringsgevolmachtigde voor 's-Gravenhage Het rijkscommissariaat maakt bekend: De Rijkscommissaris heeft op grond van art. 4, tweede alinea van verordening no. 3/40 betreffende de uitoefening der regee- ringsbevoegdheden in Nederland den ge volmachtigde voor de provincie Zuid- Holland oberwaltungsgerichtsrat Schwebel tevens benoemd tot gevolmachtigde voor de stad 's Gravenhage, zulks met ingang van 1 September 1941. „VRIJHEID VAN MEENING IN OORLOGSTIJD" Hedenavond van 7.45 uur tot 8 uur spreekt voor de microfoon van den Neder- landschen Omroep (Hilversum II) Max Blokzijl over „Vrijheid van meening in Oorlogstijd". Veertigjarig priesterfeest van Pastoor Th. M. Beukers Morgen zal de pastoor der St. Petrus parochie te Leiden zijn veertigjarig pries terfeest vieren. De pastoor der St. Petrus-pa rochie, de zeereerw. heer Th. M. Beu kers, jubileert. De andere functies, die de Jubilaris vervult en vervuld heeft, zijn be langrijk, maar wij eeren hem mét de pa rochianen der „St. Petrus" allereerst als den Herder dier parochie. In Nederland is pastoor Beukers bekend als de oud-voorzitter der St. Gregorius- vereeniging; bedoeld presidium heeft hij enkele jaren geleden neergelegd, na het langen tijd met veel ambitie en met vrucht dragende toewijding te hebben vervuld. Sedert de oprichting van de Liturgische Vereeniging in het Bisdom Haarlem, ruim 25 jaar geleden, is pastoor Beukers bestuurslid geweest; en, volkomen op de hoogte met de wetgeving op den kerkelijken zang, heeft zijn gezaghebbend woord daar vele disputen op dit terrein weten te be slechten. Gedurende een twintigtal jaren heeft rector en later pastoor Beukers aan de theologanten van het Groot-Seminarie te Warmond den Gregoriaanschen zang gedo ceerd. In Leiden heeft pastoor Beukers óók bui ten zijn eigen parochie zich groote verdien sten verworven. Hij is geweest de stuwkracht bij de op richting van de katholieke H. B. S. en heeft vele moeilijkheden bij de stichting dier school en daarna weten te overwinnen. En nog heeft de jubilaris, als voorzitter van het bestuur dezer voortreffelijke on- derwijs-inrichting, voor alles wat deze school betreft levendige belangstelling. De stichting van het St. Lidwina-huis met de school voor buitengev/oon lager onderwijs aan den Zoeterwoudschen Singel door de zusters tot een model-school gemaakt, waarvoor wij meermalen ook niet-katholieke deskundigen hun bewonde ring hebben hooren uitspreken heeft ook de regeering gewaardeerd door hem te be noemen tot ridder in de Orde van Oranje- Nassau. Pastoor Beukers is voorzitter van het bestuur van het St. Lidwinahuis, en eveneens voorzitter van het bestuur van het andere huis dierzelfde zusters, het St. Cunera-huis aan de Hoogewoerd, met het daaraan grenzende complex paro- chieele meisjesscholen (de scholen van „De Voorzienigheid") Evenals de andere pastoors der stad heeft pastoor Eeukers ook zitting in het bestuur der verige katholieke scholen. Als directeur der door hem opgerichte Leidsche Processie naar Schiedam ter eere van St. Lidwina heeft pastoor Beukers, vurige St. Lidwina-vereerder, ons Voorge houden, dat de liefde voor een goede zaak, als zij oprecht is, persoonlijke offers moet weten te brengen en moet v/eten vol te hou den en door te zetten. Wij hebben, memoreerend vele der werk zaamheden van pastoor Beukers in en bui ten onze stad, reeds zijn parochieelen ar beid er in betrokken o. a. door het noe men van de scholen van „De Voorzienig heid". Maar zijn eigenlijke herderlijke activi teit staat en straalt boven dit alles uit. Het is- de zielzorg in den meest stricten zin, van persoon tot persoon, en het is de zorg voor zijn kerk en de stichtende en liturgische uitvoering aller kerkelijke plechtigheden. Pastoor Beukers is in 1922 benoemd tot pastoor der St. Petruske'rk aan de Lange- brug, als opvolger van pastoor A. Hafken- scheidt z.g. Toen hij zijn zilveren priester feest vierde in 1926, is hem als geschenk der parochie de beschildering der kerk aangeboden, die is uitgevoerd door Ger hard Janssen. Den 25en Juli 1933 is deze kerk door brand verwoest. De godsdienst oefeningen werden daarna gehouden in de in de parochie staande St. Lodewijkskerk aan de Steenschuur. Den lOen Maart 1936 is het nieuwe grootsche en imponeerende kerkgebouw aan de Lorentzkade, ontwerp van de architecten Kropholler en v. Oerle, geconsacreerd door Z. H. Exc. Mgr. P. J. Huibers een waardig bedehuis mid den in een nieuwe, zich uitbreidende wijk der oude St. Petrus-parochie. Deze data kunnen gemakkelijk worden neergeschreven, maar daar tussehen in ligt opeengestapeld een massale hoeveel heid arbeid en zorg van pastoor Beukers. Die zorg heeft gelukkig de levenskracht van den jubilaris geenszins gebroken of geknakt. Iedere Leidenaar kent den pastoor, die dagelijks met vluggen, vluchtigen èn Veerkrachtigen tred door de straten van zijn uitgebreide parochie loopt om bezoe ken af te leggen. Wij gelooven echter niet, dat pastoor Beukers zélf door die dagelijk- sche tochten veel menschen op straat heeft leeren kennen. Goede menschen hebben 't wel eens jammer voor den pastoor ge vonden, dat hij niet fietst: 't zou hem zoo veel tijd uitwinnen! Maar wij gelooven toch niet, dat de tijd van die vele wandelingen voor hem verloren tijd is: wie pastoor Beukers zoo ziet loopen, ietwat gebogen vooral de laatste jaren moet wel mee- nen, dat hij steeds bezig is, te overwegen en te mediteeren. Als hij een fiets bruikte, had dat hem, en ons allen, nood lottig kunnen worden! Hoe, naar 't schijnt, in zichzelf gekeerd de pastoor echter ook is, een groet, hem op straat gebracht, zal hij zelden onbeantwoord laten. Als in stinctmatig reageert pastoor Beukers op elke attentie, hem gebracht, met een con tra-beleefdheid; dat is hem als een „twee de natuur" geworden. Een gelegenheid, om een bevriende rela tie. van zijn belangstelling, van zijn mee leven te doen blijken, laat pastoor Beu kers niet gemakkelijk onbenut voorbijgaan. Op den 15den Augustus, dag van priester jubilea, heeft men vaak in de pers-versla^ HERFST. De eerste teekenen van den nade renden herfst zijn er reeds. De avon den worden korter, de wind sterker, de wolken menigvuldiger. Er zullen misschien nog schoone windstille avonden komen, maar de wolken va.- ren sneller door de donkere lucht en we krijgen soms des avonds al het ge voel, dat de leerlingen tot den Mees ter zeggen deed: Kom bij ons, Heer, want het wordt avond. Straks als het nog wat vroeger don ker is geworden, zal het zekere tee- ken van den naderenden herfst ver schijnen. Het teeken, dat de zomer voorbij is. De vreije vogels zullen weer hun V trekken langs den bewolkten hemel op zoek naar andere oorden van zomer en zonneschijn. Zij trekken hun V en kiezen vrij, waarheen zij willen gaan. Soms zou men hen kunnen benijden, want ter wijl hun levensruimte onbeperkt is, is de onze door den oorlog nog meer ver kleind. Zij gaan den zomer tegemoet en wij den donkeren winter. En toch is dit geen reden tot klagen. Als God immers zulke weldaden aan de vogels schenkt, zou Hij dan ons, zijn eigen kinderen, vergeten? Straks als de vogels gaan trekken, zullen wij wetend, dat de winter komt, niet kleinmoedig worden. Maar blij - vèn vertrouwen. Zooals nu. gen kunnen lezen, dat pastoor Beukers bij meerdere feesten aanwezig was. De gave der bilocatie (op twee plaatsen tegelijk aan wezig kunnen zijn) schijnt, vergeleken bij zijn praestaties, een kleinigheid. De jubilaris is een man van hoofsche vormen, steeds vriendelijk in den omgang, maar die vormen worden gevuld en gedra gen door christelijke naastenliefde en pries terlijke toewijding. Pastoor Beukers weet in vergaderingen zijn meening even voorzichtig als scherp te formuleeren. Hij treedt echter niet in het strijdperk, tenzij de plicht hem er in dringt. Hij vreest als 't niet anders kan den strijd niet, maar zoekt dien nooit. Hij is een man van den vrede. Het is geen toe valligheid, dat er in zijn kerk iedere avond vredeslof is! Bij en in en vóór alles is de jubilaris: priester. Dit lijkt in een artikel ter gelegen heid van een priesterfeest een gemeen plaats. Maar wij kunnen zijn gehééle per soonlijkheid niet beter schetsen dan met deze enkele woorden. Als het geluk, het zieleheil van een mede-mensch op het spel staat, dan kan het vuur van activiteit slaan uit zijn rustige persoonlijkheid. De zorg voor zijn kerk, voor den eerbied en de schoonheid en den luister, waarmede de eeredienst aan God moet worden opgedra gen, is zijn dagelijksche en een zijner grootste zorgen. Hij is vóór alles priester. Vandaar zijn consciëntieus, soms zéér con sciëntieus streven, om met zijn bemoeienis sen te blijven buiten alles, wat niet tot de priesterlijke taak behoort. 't Is al lang genoeg met al deze lof, zal de jubilaris, als hij dit leest, zeggen, maar hij moge dan ons ter verontschuldiging bedenken, dat het een sociaal-goed is, bij gelegenheden als deze, te herdenken het goede, wat God ons door onze mede-men sehen, wat God ons door onze leidslieden, door onze priesters heeft geschonken. Wij laten hier nog volgen eenige data uit het leven van den jubilaris. Pastoor Beu kers is op 21 Mei 1876 geboren te Schiedam. Zijn eerste kapelaansplaats was 's Heeren- hoek (19011905), vervolgens Amsterdam (St. Catharina; 19051913), waarna Z. E. benoemd werd tot rector van het Kath. Zie kenhuis te Den Haag (19131922) en daar na in 1922 tot pastoor der St. Petrusparochie te Leiden. Het feest wordt hedenavond te 7 uur ingezet met de plechtige Vespers. De psal men en hymnen zullen worden uitgevoerd door de knapen van het Sleutelkoor in beurtzang met het zangkoor. Na de Vespers komt 'het feestcomité in de pastorie bijeen om het geschenk der parochie aan te bie den. Het oudste lid van het kerkbestuur, de heer Hueber, zal een toespraak houden. Morgenochtend is er een H. Mis te 6.30 uur; de andere H. Missen worden alle een half uur vervroegd, dus te 7 uur, 8 uur en te 10 uur de plechtige Hoogmis. Mannen- en jongenskoor zullen te zamen uitvoeren de vier-stemmige Missa Eucharistica van Perosi. Onder de Hoogmis zal de jubilaris zelf een toespraak houden. "Van half 23 uur receptie in de pastorie, v/aarbij alle parochianen verwacht worden. Te half 5 kinderlof. Pastoor zal ook de kinderen toespreken. Te 7 uur plechtig Lof met Te Deum. V= VICTORIE Duitschland wint voor Europa OP ALLE FRONTEN

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1941 | | pagina 1