DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
£aen de peut yeti
u&tdutenen
Momentje
DONDERDAG 14 AUGUSTUS 1941
32ste Jaargang No. 10025
S)e Cckitöh^Soii/tai/itt
Telefoon: Redactie 20015. Administratie 20935.
Giro 103003. Postbus 11.
Bureaux: Papengracht 32.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
Wegens het leest van Maria
ten Hemelopneming zal „De
Leidsche Courant" MORGEN
NIET VERSCHIJNEN.
DE DIRECTIE.
ARIA-FEEST
Morgen is het een „Zondag" voor de
katholieken het is een Maria-feest, het
feest van O.L. Vr. Hemelvaart.
De liturgie der Kerk zingt blijdschap
uit! In het begin van de H. Mis in de
Introïtus juicht de Kerk: Gaudea-
mus. „Verheugen wij ons allen in
den Heer, dit feest vierend tot eer van de
heilige Maagd Maria, over wier hemel
vaart de engelen zich verheugen, terwijl
zij éénparig den Zoon van God loven".
En diezelfde jubel stijgt telkens weer
op in „de wisselende gebeden" van de
H. Mis. In het Graduale: „Alleluja, alleluja.
Opgenomen is Maria ten hemel; nu ver
heugt zich de schare der engelen". En in
het Offertorium: „Opgenomen is Maria ten
hemel; de engelen verheugen zich, loven
en zegenen den Heer. Alleluja".
In de liturgie van dit Maria-feests. komt
ook zoo klaar tot uitdrukking de katho
lieke Maria-leer. Maria kan den menschen
niét «uit eigen kracht genade schenken: zij
is onze voorspraak, onze middelares bij God.
In de „Collecta" bidt de Kerk: „Wil, smee-
ken wij U, Heer, de misslagen van Uw die
naren vergeven, opdat wij, die U door onze
eigen schuld niet kunnen behagen, zalig
worden door de voorspraak van de
Moeder van Uw Zoon, onzen Heer". Zoo
wordt ook in de Secreta en in de Post-
communio telkens weer een beroep ge
daan op de voorspraak van Maria.
De liturgie is schoon en leerrijk
mogen wij ons daarvan bewust zijn, opdat
deze bron van zooveel goeds voor ons niet
gesloten, blijve!
Wij richten daarom in deze enkele zin
nen de aandacht op de liturgie van het
Maria-feest, dat wij allen mogen vieren.
In het Epistel wordt gelezen verheven
poezie uit het Boek van de Wijsheid. En
in het Evangelie van St. Lucas wordt her
innerd aan een andere Maria, de zuster van
Martha, die aan Christus' voeten zat om
Zijn woord te aanhoor en, en over wie
Christus tot Martha zeide: „Martha, Martha
gij zijt bezorgd en bekommerd over vele
dingen. Doch één ding is noodzakelijk,
Maria heeft het beste deel verkoren, dat
haar niet zal worden ontnomen".
Het beste deel, dat haar niet zal worden
ontnomen, op aarde niet en in eeuwigheid
niet
In de onrust en onzekerheid van dezen
tijd kunnen wij onszelf en anderen niets
beters toewenschen dan het bezit van dat
„beste deel" aller bezittingen,'waarover het
Evangelie van morgen spreekt.
Dan zijn en dan blijven wij gelukkig.
En dan kunnen wij waarlijk allen ver
heugd zijn in den Heer! „Gaudeamus
omnes in Domino". „Verheugen wij ons
allen in den Heer".
E ENIGE dagen geleden publiceerde dr.
Rabl in de „Deutsche Zeitung i. d.
Niederlanden" een vrij uitvoerig arti
kel onder den titel „Parlementarisme en de
opheffing der partijen", waarin hij de vraag
besprak, of uit het besluit tot opheffing
van de nog aanwezige politieke partijen
ook consequenties voortvloeiden ten op
zichte van de afgevaardigden in de publiek
rechtelijke vertegenwoordigende lichamen,
zooals Tweede Kamer, Provinciale Staten
en Gemeenteraden.
Hij kwam daarin tot de conclusie, dat,
hoewel de Grondwet welbewust elke ge
dachte van een imperatief mandaat had af
gewezen (de afgevaardigden stemmen zon
der last van of ruggespraak met hen die
benoemen), de practijk van het parlemen
taire stelsel toch weer tot zulk een impe
ratief mandaat geleid had en wel in den
vorm van partij-mandaten en partij-disci
pline. Op grond daarvan kwam hij tot de
conclusie, dat de afgevaardigden in deze
vertegenwoordigende lichamen feitelijk
meer de vertrouwensmannen der politieke
groepeeringen waren dan de vertegen
woordigers van het Nederlandsche volk in
zijn geheel. En uit het voorval, dat zich op
8 Juli in de Prov. Staten van Zeeland heeft
afgespeeld waar de afgevaardigden zwe
gen op de vraag van één der leden welke
consequentie de partij-afgevaardigden
dachten te trekken uit de ontbinding van
hun partij leidde dr. Rabl af, dat de af
gevaardigden zich nog altijd als vertrou
wensmannen van de partijen beschouwden.
Hij zag daarin een gevaar voor de vervul
ling der taken, waarvan de behartiging
krachtens de wet is opgedragen aan deze
lichamen.
„Dit gevaar af te wenden is een taak,
waaraan de drager van het rechtmatige
staatsgezag in dit land zich niet langer zal
kunnen onttrekken" aldus besloot de
schrijver.
OP dit artikel is twee dagen later de pu
blicatie gevolgd van verord. 152/41.
waarbij bepaald wordt, dat de werk
zaamheden v. d. Gemeenteraden en van de
Provinciale Staten met ingang van 1 Sept.
a.s. zullen blijven rusten en nieuwe orga
nen worden aangewezen, welke de werk
zaamheden van deze vertegenwoordigende
lichamen zullen waarnemen. Hiermede is
wel niet in theorie want er wordt niets
„afgeschaft" maar toch wel in feite een
einde gemaakt aan de werkzaamheid van
vertegenwoordigende lichamen, aan wie
circa een eeuw lang de regeling en het
bestuui van de huishouding van provin
cie en gemeente waren overgelaten.
Zij hebben zich in den loop der jaren zoo
goed en zoo kwaad als het ging van hun
taak gekweten en in hun leerschool zijn
verscheidene politici gevormd, die later op
breeder wiekslag de belangen van het Ne
derlandsche volk hebben gediend. Het is
evenwel onweerlegbaar, dat deze lichamen
door den drang der staatkundige ontwikke
ling in het partij-wezen zijn verward ge
raakt en daarop ten slotte zijn vastgeloo-
pen. Den leden van deze colleges is daar
van geen verwijt te maken, want de om
standigheden hebben hen onweerstaanbaar
in die richting gedreven. Het ontbreken
van groote tegenstellingen, waardoor één
groote groepeering geplaatst zou zijn te
genover één andere groote tegenpartij (zoo
als bijv. de conservatieven en de liberalen
'n kleine 100 jaren geleden) leidde tot het
afsplitsen van steeds kleinere groepen. Par
tijstrijd werd tot partijgekibbel en, om tot
een eenigszins behoorlijk regeeringsbeleid
te komen van een niet al te wankel kabi
net, moest men ten slotte tot saneering
overgaan. Dit leidde, zooals bekend, tot
wijzigingen van de Kieswet, waardoor de
vorming van groote partijen werd bevor
derd en de bestaansmogelijkheid van
dwergpartijtjes werd afgeknepen.
Men geraakte hiermede echter onbewust
van de Scylla in de Charibdis, want nu
kwam het regeeringsbeleid practisch in
Dinsdagavond werden de oud-officieren van het Nederlandsche leger, die
Rusland gaan met het Nederlandsch Vrijwilligers Legioen, door den Rijkscommis
saris, dr. Seyss Inquart, in afscheidsbezoek ontvangen. De Rijkscommissaris begroet
de officieren (Schimmelpenningh-Klein)
handen te liggen van de nog overige par
tijen, die door het handhaven van een par
tij-discipline een eenigszins stabel bewind
trachtten mogelijk te maken. De kiezers ga
ven aan dit stelsel hun sanctie door
eveneens gedisciplineerd hun stem uit
te brengen op de 1 ij s t van hun partij. Men
stemde immers in den regel op de lijst,
slechts bij uitzondering op een bepaald
persoon; waardoor men te kennen gaf, de
partij te willen machtigen tot het bezetten
van een zeker aantal zetels. Over de vraag,
er op die zetels zouden komen te zit
ten, bekommerde men zich gewoonlijk al-
bijzonder weinig, gezien de uiterst geringe
belangstelling voor de candidaatstelling.
Zoo kwam het vanzelf tot een volgens
partij-politieke richtlijnen geordend parle
mentarisme; het sterkst in de Staten-Ge-
neraal, maar ook in de Prov. Staten en in
de Gemeenteraden, hoewel in deze laat
ste colleges de locale omstandigheden de
partij-politiek sterk doorkruisten.
Wij constateeren deze ontwikkeling zon
der zure critiek en zonder verwijten te
slingeren naar de hoofden van hen, die,
midden in de ontwikkeling der verhoudin
gen zittend, getracht hebben te redden, wat
zij de moeite van het redden waard acht
ten. Wij constateeren alleen het feit, dat de
vertegenwoordigende lichamen nolens vo-
lens op de partijen zijn gaan drijven en
door het wegvallen dier partijen in een
onhoudbare positie zijn komen te 'verkee-
ren.
HET probleem had opgelost kunnen
worden door het systeem van de in-
dividueele keuze te herstellen, doch
om begrijpelijke redenen is dit in een be
zet land niet doenlijk. Handhaving van den
bestaanden toestand tot den vrede was al
evenmin aanbevelenswaardig, daar dit een
bevriezing zou hebben beteekend in een
tijd, die vóór alles beweeglijkheid en be
sluitvaardigheid vraagt.
Hoe het ook zij, men heeft de knoop
doorgehakt door de vertegenwoordigende
lichamen op non-actief te plaatsen en an
dere colleges met de waarneming van him
werkzaamheden te belasten.
Op de regeling, zooals die nu getroffen
is, speciaal op die voor het gemeentebe
stuur, komen wij nader terug.
Mr. H. G.
RITMEESTER FREUDEMANN
VERTELT
En waar ritmeester Freudemann vertelt
wat hij gezien heeft in de Sovjet-Unie, in
het „Paradijs" der bolsjewisten, daar
heerscht een voelbare spanning, daar wor
den kreten van afschuw met moeite on
derdrukt. In de couranten heeft men de
verslagen der journalisten, die onder het
gehoor van Ritmeester Freudemann wa
ren, gelezen. Het waren artikelen waarin
de naakte werkelijkheid beschreven wer
den.
De waarheid, die vastgesteld werd, niet
alleen door ritmeester Freudemann, maar
ook door de hem vergezellende verslagge
vers uit Amerika, Finland, Zweden, Span
je, Hongarije, Turkije en Japan, is zoo af
schuwelijk, dat hieraan een einde gemaakt
moet worden.
Dit kan alleen, indien het bolsjewisme
met wortel en tak wordt uitgeroeid.
Reeds werd de directe bedreiging van
Europa, door de legers van het nieuwe
Duitschland van Adolf Hitler, afgewend.
Thans komt het er op aan, de benden van
Stalin te achtervolgen en te vernietigen.
Dit dient afdoende te gebeuren, daarom
moeten alle krachten worden ingespannen,
daaraan moeten ook zooveel mogelijk Ne
derlanders deelnemen.
Reeds strijden er duizenden Nederlan
ders aan het Oostfront, reeds zijn twee con
tingenten vrijwilligers naar Krakau ver
trokken, maar Nederland telt nog vele tien
duizenden vastberaden mannen, die weten
wat hun plicht is.
Laten deze niet langer wachten, maar
zich aanmelden bij het:
VRIJWIL!
H
SLEGIOEN
D
Koninginnegracht 22, Den Haag.
Regeeringsgevolmachtigde
voor 's-Gravenhage
Het rijkscommissariaat maakt bekend:
De Rijkscommissaris heeft op grond van
art. 4, tweede alinea van verordening no.
3/40 betreffende de uitoefening der regee-
ringsbevoegdheden in Nederland den ge
volmachtigde voor de provincie Zuid-
Holland oberwaltungsgerichtsrat Schwebel
tevens benoemd tot gevolmachtigde voor
de stad 's Gravenhage, zulks met ingang
van 1 September 1941.
„VRIJHEID VAN MEENING IN
OORLOGSTIJD"
Hedenavond van 7.45 uur tot 8 uur
spreekt voor de microfoon van den Neder-
landschen Omroep (Hilversum II) Max
Blokzijl over „Vrijheid van meening in
Oorlogstijd".
Veertigjarig priesterfeest
van
Pastoor Th. M. Beukers
Morgen zal de pastoor der St. Petrus
parochie te Leiden zijn veertigjarig pries
terfeest vieren.
De pastoor der St. Petrus-pa
rochie, de zeereerw. heer Th. M. Beu
kers, jubileert. De andere functies, die de
Jubilaris vervult en vervuld heeft, zijn be
langrijk, maar wij eeren hem mét de pa
rochianen der „St. Petrus" allereerst als
den Herder dier parochie.
In Nederland is pastoor Beukers bekend
als de oud-voorzitter der St. Gregorius-
vereeniging; bedoeld presidium heeft hij
enkele jaren geleden neergelegd, na het
langen tijd met veel ambitie en met vrucht
dragende toewijding te hebben vervuld.
Sedert de oprichting van de Liturgische
Vereeniging in het Bisdom Haarlem,
ruim 25 jaar geleden, is pastoor Beukers
bestuurslid geweest; en, volkomen op de
hoogte met de wetgeving op den kerkelijken
zang, heeft zijn gezaghebbend woord daar
vele disputen op dit terrein weten te be
slechten. Gedurende een twintigtal jaren
heeft rector en later pastoor Beukers aan
de theologanten van het Groot-Seminarie te
Warmond den Gregoriaanschen zang gedo
ceerd.
In Leiden heeft pastoor Beukers óók bui
ten zijn eigen parochie zich groote verdien
sten verworven.
Hij is geweest de stuwkracht bij de op
richting van de katholieke H. B. S. en
heeft vele moeilijkheden bij de stichting
dier school en daarna weten te overwinnen.
En nog heeft de jubilaris, als voorzitter
van het bestuur dezer voortreffelijke on-
derwijs-inrichting, voor alles wat deze
school betreft levendige belangstelling.
De stichting van het St. Lidwina-huis
met de school voor buitengev/oon lager
onderwijs aan den Zoeterwoudschen Singel
door de zusters tot een model-school
gemaakt, waarvoor wij meermalen ook
niet-katholieke deskundigen hun bewonde
ring hebben hooren uitspreken heeft ook
de regeering gewaardeerd door hem te be
noemen tot ridder in de Orde van Oranje-
Nassau. Pastoor Beukers is voorzitter van
het bestuur van het St. Lidwinahuis, en
eveneens voorzitter van het bestuur van
het andere huis dierzelfde zusters, het
St. Cunera-huis aan de Hoogewoerd,
met het daaraan grenzende complex paro-
chieele meisjesscholen (de scholen van „De
Voorzienigheid")
Evenals de andere pastoors der stad
heeft pastoor Eeukers ook zitting in het
bestuur der verige katholieke scholen.
Als directeur der door hem opgerichte
Leidsche Processie naar Schiedam ter eere
van St. Lidwina heeft pastoor Beukers,
vurige St. Lidwina-vereerder, ons Voorge
houden, dat de liefde voor een goede zaak,
als zij oprecht is, persoonlijke offers moet
weten te brengen en moet v/eten vol te hou
den en door te zetten.
Wij hebben, memoreerend vele der werk
zaamheden van pastoor Beukers in en bui
ten onze stad, reeds zijn parochieelen ar
beid er in betrokken o. a. door het noe
men van de scholen van „De Voorzienig
heid".
Maar zijn eigenlijke herderlijke activi
teit staat en straalt boven dit alles uit. Het
is- de zielzorg in den meest stricten zin, van
persoon tot persoon, en het is de zorg voor
zijn kerk en de stichtende en liturgische
uitvoering aller kerkelijke plechtigheden.
Pastoor Beukers is in 1922 benoemd tot
pastoor der St. Petruske'rk aan de Lange-
brug, als opvolger van pastoor A. Hafken-
scheidt z.g. Toen hij zijn zilveren priester
feest vierde in 1926, is hem als geschenk
der parochie de beschildering der kerk
aangeboden, die is uitgevoerd door Ger
hard Janssen. Den 25en Juli 1933 is deze
kerk door brand verwoest. De godsdienst
oefeningen werden daarna gehouden in de
in de parochie staande St. Lodewijkskerk
aan de Steenschuur. Den lOen Maart 1936
is het nieuwe grootsche en imponeerende
kerkgebouw aan de Lorentzkade, ontwerp
van de architecten Kropholler en v. Oerle,
geconsacreerd door Z. H. Exc. Mgr. P. J.
Huibers een waardig bedehuis mid
den in een nieuwe, zich uitbreidende wijk
der oude St. Petrus-parochie.
Deze data kunnen gemakkelijk worden
neergeschreven, maar daar tussehen in
ligt opeengestapeld een massale hoeveel
heid arbeid en zorg van pastoor Beukers.
Die zorg heeft gelukkig de levenskracht
van den jubilaris geenszins gebroken of
geknakt. Iedere Leidenaar kent den pastoor,
die dagelijks met vluggen, vluchtigen èn
Veerkrachtigen tred door de straten van
zijn uitgebreide parochie loopt om bezoe
ken af te leggen. Wij gelooven echter niet,
dat pastoor Beukers zélf door die dagelijk-
sche tochten veel menschen op straat heeft
leeren kennen. Goede menschen hebben
't wel eens jammer voor den pastoor ge
vonden, dat hij niet fietst: 't zou hem zoo
veel tijd uitwinnen! Maar wij gelooven toch
niet, dat de tijd van die vele wandelingen
voor hem verloren tijd is: wie pastoor
Beukers zoo ziet loopen, ietwat gebogen
vooral de laatste jaren moet wel mee-
nen, dat hij steeds bezig is, te overwegen
en te mediteeren. Als hij een fiets
bruikte, had dat hem, en ons allen, nood
lottig kunnen worden! Hoe, naar 't schijnt,
in zichzelf gekeerd de pastoor echter ook
is, een groet, hem op straat gebracht, zal
hij zelden onbeantwoord laten. Als in
stinctmatig reageert pastoor Beukers op
elke attentie, hem gebracht, met een con
tra-beleefdheid; dat is hem als een „twee
de natuur" geworden.
Een gelegenheid, om een bevriende rela
tie. van zijn belangstelling, van zijn mee
leven te doen blijken, laat pastoor Beu
kers niet gemakkelijk onbenut voorbijgaan.
Op den 15den Augustus, dag van priester
jubilea, heeft men vaak in de pers-versla^
HERFST.
De eerste teekenen van den nade
renden herfst zijn er reeds. De avon
den worden korter, de wind sterker,
de wolken menigvuldiger. Er zullen
misschien nog schoone windstille
avonden komen, maar de wolken va.-
ren sneller door de donkere lucht en
we krijgen soms des avonds al het ge
voel, dat de leerlingen tot den Mees
ter zeggen deed: Kom bij ons, Heer,
want het wordt avond.
Straks als het nog wat vroeger don
ker is geworden, zal het zekere tee-
ken van den naderenden herfst ver
schijnen. Het teeken, dat de zomer
voorbij is. De vreije vogels zullen weer
hun V trekken langs den bewolkten
hemel op zoek naar andere oorden van
zomer en zonneschijn.
Zij trekken hun V en kiezen vrij,
waarheen zij willen gaan. Soms zou
men hen kunnen benijden, want ter
wijl hun levensruimte onbeperkt is, is
de onze door den oorlog nog meer ver
kleind. Zij gaan den zomer tegemoet
en wij den donkeren winter.
En toch is dit geen reden tot klagen.
Als God immers zulke weldaden aan
de vogels schenkt, zou Hij dan ons, zijn
eigen kinderen, vergeten?
Straks als de vogels gaan trekken,
zullen wij wetend, dat de winter komt,
niet kleinmoedig worden. Maar blij -
vèn vertrouwen.
Zooals nu.
gen kunnen lezen, dat pastoor Beukers bij
meerdere feesten aanwezig was. De gave
der bilocatie (op twee plaatsen tegelijk aan
wezig kunnen zijn) schijnt, vergeleken bij
zijn praestaties, een kleinigheid.
De jubilaris is een man van hoofsche
vormen, steeds vriendelijk in den omgang,
maar die vormen worden gevuld en gedra
gen door christelijke naastenliefde en pries
terlijke toewijding.
Pastoor Beukers weet in vergaderingen
zijn meening even voorzichtig als scherp te
formuleeren. Hij treedt echter niet in het
strijdperk, tenzij de plicht hem er in dringt.
Hij vreest als 't niet anders kan den
strijd niet, maar zoekt dien nooit. Hij is
een man van den vrede. Het is geen toe
valligheid, dat er in zijn kerk iedere avond
vredeslof is!
Bij en in en vóór alles is de jubilaris:
priester. Dit lijkt in een artikel ter gelegen
heid van een priesterfeest een gemeen
plaats. Maar wij kunnen zijn gehééle per
soonlijkheid niet beter schetsen dan met
deze enkele woorden. Als het geluk, het
zieleheil van een mede-mensch op het spel
staat, dan kan het vuur van activiteit slaan
uit zijn rustige persoonlijkheid. De zorg
voor zijn kerk, voor den eerbied en de
schoonheid en den luister, waarmede de
eeredienst aan God moet worden opgedra
gen, is zijn dagelijksche en een zijner
grootste zorgen. Hij is vóór alles priester.
Vandaar zijn consciëntieus, soms zéér con
sciëntieus streven, om met zijn bemoeienis
sen te blijven buiten alles, wat niet tot de
priesterlijke taak behoort.
't Is al lang genoeg met al deze lof, zal de
jubilaris, als hij dit leest, zeggen, maar hij
moge dan ons ter verontschuldiging
bedenken, dat het een sociaal-goed is, bij
gelegenheden als deze, te herdenken het
goede, wat God ons door onze mede-men
sehen, wat God ons door onze leidslieden,
door onze priesters heeft geschonken.
Wij laten hier nog volgen eenige data uit
het leven van den jubilaris. Pastoor Beu
kers is op 21 Mei 1876 geboren te Schiedam.
Zijn eerste kapelaansplaats was 's Heeren-
hoek (19011905), vervolgens Amsterdam
(St. Catharina; 19051913), waarna Z. E.
benoemd werd tot rector van het Kath. Zie
kenhuis te Den Haag (19131922) en daar
na in 1922 tot pastoor der St. Petrusparochie
te Leiden.
Het feest wordt hedenavond te 7 uur
ingezet met de plechtige Vespers. De psal
men en hymnen zullen worden uitgevoerd
door de knapen van het Sleutelkoor in
beurtzang met het zangkoor. Na de Vespers
komt 'het feestcomité in de pastorie bijeen
om het geschenk der parochie aan te bie
den. Het oudste lid van het kerkbestuur,
de heer Hueber, zal een toespraak houden.
Morgenochtend is er een H. Mis te 6.30
uur; de andere H. Missen worden alle een
half uur vervroegd, dus te 7 uur, 8 uur en
te 10 uur de plechtige Hoogmis. Mannen-
en jongenskoor zullen te zamen uitvoeren
de vier-stemmige Missa Eucharistica van
Perosi. Onder de Hoogmis zal de jubilaris
zelf een toespraak houden.
"Van half 23 uur receptie in de pastorie,
v/aarbij alle parochianen verwacht worden.
Te half 5 kinderlof. Pastoor zal ook de
kinderen toespreken.
Te 7 uur plechtig Lof met Te Deum.
V= VICTORIE
Duitschland wint
voor Europa
OP ALLE FRONTEN