ft v Wees zuinig met alles DUITSCHLAND Jnduóiüeën fMamentjes MAANDAG 28 Ju4ü 1941 32ste Jaargang No. 10010 ^TLT-ZZnAamintot"tie 20935- DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN "~Ml DU nummer bestaal uit twee bladen. Wij schreven onlangs over „weelde" en betoogden, dat weelde in economischen zin bestaat in het noodeloos en nutteloos verbruik van goederen, waaraan de ge meenschap behoefte heeft, waaraan een tekort is. Weelde in economischen zin is, zoo merk ten wjj op, per se weelde in moreelen zin; niet omgekeerd. Wij willen in aansluiting aan bedoelde beschouwing onzen lezers er met nadruk op wijzen, dat voor iedereen irn dezen tijd het parool is: weest zuinig met alles. Elk noodeloos of nutteloos verbruik van goederen is in dezen tijd, economisch be schouwd, een daad van weelde, die onvoor waardelijk moet worden veroordeeld. Wij moeten ons allen hiervan zeer posi tief overtuigd houden! De „Volkskrant" van Zaterdagavond schrijft: „Men moet zich nu eenmaal met ab solute noodzakelijkheid aanpassen aan het feit, dat thans onmogelijk kunnen worden aangelegd de maatstaven, die voor den oorlog golden en toen zonder 't minste bezwaar konden gelden. Het is nu geen tijd .neer van kwistig met ^liverse goederen te kunnen omgaan, gelijk vroe ger het geval was. Immers, vrijwel ons ge- heele economische leven van deze tijdspe riode wordt beïnvloed door de acute schaarsohste, welke er in ons land heersoht en welke de dringende eisoh stelt met in onvoldoende hoeveelheid voorhanden mid delen in alle opzichten letterlijk te woeke ren. Een schier dagelijks waarneembear verschijnsel is dan ook, dat steeds meer producten in ons distributiestel worden opgenomen cn ook tot heden nog niet ge distribueerd wordende goederen sohaar- soher worden". Zuinig zijn met alles is een daad van vaderlandsliefde, van liefde voor land en volk. Want het te-veel gebruik van den een kan tot gevolg hebben een te-kort of een vergrooting van het te-kort' bij den ander. Zoo zal het ook feitelijk in zeer vele gevallen zijn. Van vrijwel alle artikelen is er een sohaarschste, en van vele artikelen is deze schaarschste héél zeker en héél evident. En toch zijn er, he laas, menschen, die zélfs wat deze laatste artikelen betreft niet alle mogelijke zui nigheid betrachten. Wij moeten breken met een sleur in het noodeloos en nutteloos verbruik van goe deren. Dat is voor dezen tijd noodzakelijk en een gebiedende eisch dat is ook (in vele gevallen) voor later gewenscht en een zegenrijke verbetering! DE NEDERLANDSCHE AMBULANCE DOET EEN BEROEP OP U. Te midden van het krijgsgewoel in bet Oosten wappert als het symbool van hulp verleening voor vriend en vijand de witte vlag met het roode kruis. Honderdduizen den zijn reeds gered door snelle huLpver- leening van het roode kruis. Ook Neder land zal natuurlijk zijn aandeel hebben in deze hulpactie. Straks verstrekt een Ne- derlandsche ambulance naar het Oosten. Het is een sohoone traditie, dat Neder land in dezen zin medewerkt aan de tot standkoming van een belangrijke charita tieve hulpactie. Ook nu weer zal niet te vergeefs een beroep op ons volk gedaan worden. Het Nederlandscbe volk zal hier toe weinig aansporing behoeven: Het kent zijn plicht. Stort uw bijdrage voor de Nederland- sche ambulance van het vrijwilligerslegioen Nederland1 op girorekening no. 87600. PLAKKATEN, SPELDJES EN GESCHRIFTEN VAN DE NEDERLANDSCHE UNIE. MOGEN NIET MEER IN HET OPENBAAR VERTOOND WORDEN. De commissaris-generaal voor het veilig heidswezen en höhere S.S.- und Polizei- führer maakt bekend: Op grond van paragraaf 1 van de ver ordening van den Rijkscommissaris 20/41 verbied ik met ingang van heden: le. het ophangen, aanplakken en het op iedere andere wijze in het opbenbaar ver- toonen van plakkaten en geschriften van de Nederlandsche Unie. 2e. Het dragen van insignes van de Ne derlandsche Unie. MAX BLOKZIJL. Max Blokzijl heeft Donderdagavond 24 Juli zijn in Februari begonnien serie praat jes onder den titel „Ik was er zelf bij" be ëindigd. Van Donderdag 31 Juli af begint hij een nieuwe serie getiteld „brandende kwesties". De Maandagsche „Politieke weekpraatjes" worden onveranderd voort gezet. STRIJDT VOOR EUROPA LUCHTAANVALLEN OP MOSKOU Het opperbevel van de Duitsche weermacht maakte gisteden bekend: Aan het geheel Oostelijke front wor den de peraties met succes voortgezet. Ook in den afgeloopen nacht hebben gevechtsvliegtuigen verkeerswerken en ravitailleeringsbedrijven van de stad Moskou met goede uitwerking aangevallen. Het luchtwapen heeft in den afge loopen nacht in Zuid-Oost Engeland werkplaatsen gebombardeerd, die voor de oorlogvoering van belang zijn. Duitsche gevechtsvliegtuigen heb ben vannacht militaire doelen in het Suezkanaal met bommen gestookt. Afzonderlijke Britsche gevechts vliegtuigen hebben overdag onder be scherming van het wolkendek een aan val ondernomen op woonwijken van de stad Emden, waarbij de burgerbe volking verliezen geleden heeft aan dooden en gewonden. Een aantal woon huizen werd verwoest of beschadigd. Gevechtshandelingen van den vijand boven het gebied van'het Duitsche Rijk hebben vanacht niet plaats gehad. TEGENSTAND IN OEKRAÏNE GEBROKEN Het 'opperbevel der weermacht deel de Zaterdagmiddag mede: In de Oekraine is plaatselijke tegen stand van vijandelijke achterhoeden gebroken. De verbonden troepen zet ten ondanks de slechts weersomstan digheden en den moeilijken toestand der wegen de achtervolging van den verslagen vijand voort. De zuivering van Bessarabië door.Roemeensche for maties is - bijna gereed. In het gebied ten Westen en Zuid- Westen van Wjasma zijn aanvallen van sterke, pas in den strijd geworpen Sov jet-Russische strijdkrachten met zwa re verliezen voor den vijand afgesla gen. Gevechtsvliegtuigen hebben bij een aanval overdag voltreffers van bom men geplaatst op spoorweginstallaties der stad Moskou. In de wateren rondom Engeland heeft het luchtwapen een vrachtschip van 4000 b.r.t. vernield. Andere ge vechtsvliegtuigen hebben in den afge loopen nacht ravitailleeringsbedrijven van de haven Great Yarmouth in brand geworpen evenals vliegvelden in het Oosten van het eiland. Zeestrijd krachten schoten twee Britsche ge vechtsvliegtuigen neer. In Noord-Afrika levendiger activi teit van verkenningstroepen voor To- broek. Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben in den nacht van 25 op 26 Juli wederom militaire installaties van het Britsche vlootsteunpunt Alexandrië met bommen van alderlei kaliber be stookt. Britsche gevechtsvliegtuigen hebben in den afgeloopen nacht in Noord- West-Duitschland brisant- en brand bommen neergeworpen. Slechts aan enkele vliegtuigen gelukte het door te dringen tot de rijkshoofdstad. De bur gerbevolking leed geringe verliezen. Op eenige plaatsen ontstond schade aan gebouwen. Nachtjagers en afweerge schut schoten acht der aanvallende Britsche gevechtsvliegtuigen neer. KOLENBON VOOR IN ZORG ZIJNDE WERKLOOZEN. De secretaris-generaal van het departe ment van sociale zaken heeft gaedgekeurd, dat ook thans wederom een kolenbon wordt verstrekt aan werkloozen. Hiervoor komen in aanmerking de werklooze gehuw de of ongehuwde kostwinners en boven dien zij, die een steun voor alleenwonen de ontvangen, indien zij tenminste gedu rende één week over de maanden Juli, Augustus of September in de steunrege ling zijn opgenomen. De waarde van dien kolenbon zal wederom f 5.75 voor kost winners en f 2.85 voor alleen won en den bedragen. Ook zal er geen bezwaar tegen wordien gemaakt, dat deze kolenbon wordt gegeven aan de personen, die een tegemoetkoming wegens verkorten werkduur ontvangen. De •bon kan dus worden verstrekt naast de te gemoetkoming (welke maximaal steun plus 20 pet. daarvan bedraagt). Bedoelde kolenbon wordt eveneens ter beschikking gesteld aan de ondersteunde kleine boeren en tuinbouwers, die in groep b zijn gerangschikt. Voor deze verstrek king gelden dezelfde voorwaarden als voor de werkloozen. SOC. ECONOMISCH GENOOTSCHAP NEDERLAND EN EUROPA. Als aanvulling op het .verslag van de bij eenkomst van het Sociaal Economisch Ge nootschap Nederland en Europa meldt men ons nog o.m., dat de vergadering door on geveer driehonderd personen was bezocht en dat zich staande de vergadering meer dan honderd aanwezigen, die nog geen lid waren van het Genootschaap, aanmeldden. weest in uw bedrijf zuinig met gas Haalt uit uw toestellen, wat er in zit, een volbelast toestel werkt zuinig. Streeft daarom naar volle bezetting van ovens voor gloeien, smeden, drogen en bak ken en van baden voor reiniging en galva nische behandeling. Verkort zooveel mogelijk de pauze voor laden en lossen tusschen twee charges. Is er niet eiken dag volop werk voor uw oven of kookketel, zamel het werk dan op tot het toestel een dag volop kan branden. Hebt ge voor hetzelfde werk vier matig- belaste ovens of baden in gebruik, 'stel er dan een of twee buiten bedrijf, zoodat de rest. volbelast is. Verspilt de warmte niet. Steeks brandergereedschap pas aan, als uw werk gered ligt. Vergeet branders, vooral minder zicht bare branders, niet af te sluiten als u klaar bent. Weest zuinig met warm water. Past op warmteverliezen. Een ovendeur mag slechts openstaan, zoolang er geladen of gelost wordt. Kookketels, reinigingsbaden e.d. moeten normaal afgedekt zijn: waterverdamping kost veel warmte. Laat hoogedrukbranders van groote ovens en van ovens voor hooge temperatuur in stellen door deskundig personeel. Kleine kost, groote baat. Vaak kan men een aanzienlijke gasbesparing bereiken door een kleine verbetering van de instal latie of door beter onderhoud er van. Rust ovens en baden, die 's morgens nog warm zijn, uit met een schoorsteenafslui ting maar zoodanig dat de hoofdgaskraan eerst geopend kan worden, als het kanaal weer vrij is. 's Nachts sluiten hiervan leidt tot een hoogere aanvangstemperatuur des morgens. Voorziet de kranen van branders, die re gelmatig getemperd moeten worden, van een schaalverdeeling of aanslag voor klein- stelling. Voorziet brandergereedschap, dat aan moet blijven, van een afzonderlijke waak vlam. Beperkt de warmteuitstraling door war me buitenwanden van ovens en ketels in aluminiumkleur te verven. Controleert regelmatig het goed-sluitend- zijn van ovendeuren en keteldeksels. Laat de gasbranders regelmatig nazien en schoonmaken. Laat defecte therm "meters, pyrometers en temperatuurregel'aars herstellen. Ze kunnen u veel gas besparen. Vraagt desgewenscht advies aan het plaatselijk gasbedrijf of aan het Industrie laboratorium van de Gasstichting, Parkweg .17, Den Haag. DE RECHTSPOSITIE VAN DE NEDERLANDSCHE VRIJWILLIGERS. BIJ DE DUITSCHE WEERMACHT, WAFFEN S.S. EN HET LEGIOEN. Met 't oog op de talrijke aanmeldingen voor het Vrijwilligerslegioen Nederland heeft de rijkscommissaris zich genoopt ge zien enkele maatregelen van principieele beteeken is te nem en omtrent de rechtspo sitie der leden van dit legioen. De officieele afkondiging daarvan in het Verordeningen blad voor het bezette Nederlandsdhe ge bied kan ieder oogenblik worden verwacht. In dit wdband leek het doelmatig en kele vragen op te helderen, die betrekking hebben op de rechtspositie van de jonge Nederlanders, die zich reeds voor het be gin van den strijd tegen het bolsjewisme ter beschikking van de Duitsche weermacht en de Waffen-SS hebben gesteld, of hun verbintenis nu beëindigd is, dan wel of zij nog in dienst zijn van de Duitsche weer macht of d*e Waffen-SS. Vrijwilligers kunnen niet door de werk gevers ontslagen worden. In de eerste plaats scheen het van be lang de betrekking te waarborgen van alle vrijwilligers, of zij nu leden van het le gioen zijn of niet. Dit vraagstuk zal wor den opgelost door alle dienstbetrekkingen voorloopig te laten voortduren, zoodat zij onder geen voorwaarden van de zijde van den werkgever kruinen worden opgezegd. Indien de vrijwilliger in overheidsdienst is, blijft hij tenminste viervijfde van zijn salaris ontvangen. Bij gehuwde werkne mers stijgt dit percentage naar de grootte van het gezin. Wie vijf om meer kinderen bezit, heeft aanspraak op het totale bedrag van het salaris. Indien de vrijwilliger in particulieren dienst is, staat het den werk gever vrij den vrijwilliger diens inkomen te blijven uitbetalen of niet. Doet hij dit, dan heeft hij tegenover den staat aan spraak op schadevergoeding ten bedrage van de percentages, die de staat aan vrij willigers in zijn dienst toekent. De artikelen 101 tot 103 W.-v. Str. niet van toepassing. Een ander probleem, dat eveneens van belang is voor alle vrijwilligers of zij leden van het legioen zijn of niet is de toepasselijkheid van de artikelen 101 en 103 van het Nederlandsche wetboek van strafrecht. Bekend is, dat vooral met ver wijzing naar deze bepalingen gepoogd is vele jonge Nederlanders af te houden van toetreding tot de Duitsche weermacht, de Waffen-SS of het vrijwilligerslegioen Ne derland. Bij verordening zal derhalve worden bepaald, dat deze dienst niet on der genoemde strafbepaling valt en nie mand deswege strafrechtelijk ter verant woording kan worden geroepen. Het vraagstuk van het onderhoud der gezinnen van de Nederlanders, die vrijwil- NAAR MOSCOU Dit hadden de leden van het eerste con tingent vrijwilligers, dat Zaterdagmiddag vertrok, op de wagons van hun trein ge schreven. Naar Moskou. Daarhedn willen zij om den vijand in zijn hol op te zoeken en te vernietigen. Dit opschrift bewijst, dat zij weten waar om het gaat. Het demonstreert den aan- valsgeest van hen, die zich met inzet van hun leven, opgeworpen hebben als ver dedigers der beschaving. Naar Moskou. Daarheen zullen dui zenden Nederlandsche vrijwilligers ver trekken, omdat Nederland niet achter wil blijven, omdat het zijn aandeel wil leveren in den strijd, die aan het Oostfront ge streden wordt. In de frontberichten, die ons via de radio bereiken, hooren wij de reportages van de verslaggevers. Met moeite over stemmen zij het gedonder der kanonnen en het geratel der machinegeweren. Geestdriftig verhalen zij ons van de suc cessen, die op hetzelfde oogenblik bereikt worden. Straks zullen onze eigen verslag gevers ons vertellen van de wapenfeiten, die onze Nederlandsche strijders bereiken tegen de Bolsjewistische onderwereld. Naar Moskou. Via Krakau is daarheen reeds het eerste contingent vertrokken. Nieuwe en nog grootere contingenten zul len volgen en indien gij een man zijt, die begrijpt waar het om gaat, die beschikt over moed en vastberedenheid, over door zettingsvermogen en eergevoel dan wacht gij niet langer, maar dan meldt U zich bij een der bureaux van het legioen, dan onder werpt U zich aan de keuring en dan naar Moskou. Nederlanders strijden reeds mee aan het front voor Europa tegen de machten der duisternis, tegen de belagers der Wester- sche beschaving en zij verwachten van U, dat U zich bij hen voegt, zij verwachten van U, dat u zich meldt bij het VRIJWILUG^SIEGIOEN Koninginnegracht 22, Den Haag. lig dienst doen in de Duitsohe weermacht of de Waffen-SS, is naar mien weet reeds zoodanig .geregeld, dat dezen vrij willigers een kostwinnersvergoeding van precies denzelfden omvanig als de J>uitscbe soldaten krijgen, wordt toegekend. Met het oog op de gewijzigde rechtspositie van het vrijwilligerslegioen leek het evenwel doelmatig voor dit vraagstuk ter zake der gezinnen van legionairs een afzonderlijke regeling te ontwerpen, die zich overigens in dezelfde richting zal bewegen. De uitbe taling van Je kostwinnersvergoeding aan de verwanten der legionairs zal door het hoofdkwartier van het legioen geschieden, de beslissing omtrent toekenning der ver goeding zal bij den bevelhebber van het le gioen liggen. Er zal worden gezorgd, dat de verwanten der legionairs op precies dezelfde wijze worden 'behandeld als de verwanten van de Duitsche soldaten. De wet op het Ned. Staatsburgerschap. Verder is noodzakelijk gebleken in ver band met toetreding tot het legioen de kwestie van artikel 7, paragraaf 1 ten vier de van de wet op het Nederlandsche staats burgerschap te regelen. Deze bepaling luidt, dat het Nederlandsche staatsburger schap verliest, wie zich zonder verlof van de Kroon in „vreemden krijgs- of staats dienst" begeeft. Daar toetreding tot het le gioen deelnerfting aan den gezamenlijken Europeesdhen strijd tegen het bolsjewisme beteekent die evenzeer zaak der Neder landers als der Duitschers is kan bij de le gionairs geen sprake zijn van „vreemden" krijigs- of staatsdienst. De betrokken ver ordening van den rijkscommissaris zal der halve bepalen, dat genoemde bepaling geen toepassing vindt op de leden van 'het vrij willigerslegioen. Deze verordening zal ter opheldering van alle tot dusver gerezen onzekerheden met terugwerkende kracht op 22 Juni 1941 in werking treden. Doelmatig is gebleken, met de regeling van de kwestie van staatsburgerschap der leden van het legioen een overeenkomsti ge regeling voor de Nederlandsche leden van Duitsche weermacht en Waffen-SS te verbinden. Naar men weet, hebben bepaal de Nederlandsche instanties zich tegen over deze mannen op bovengenoemde be palingen beroepen en zich op het stand punt gesteld, dat deze mannen voortaan als staatloozen te behandelen zijn. Om de daaraan verbonden inconvenienten te on dervangen zal eveneens bij bijzondere ver ordening van den Rijkscommissaris wor den bepaald, dat in geval van dienstne ming in de gelederen van Duitsche weer macht en Waffen-SS slechts dan verlies van het Nederlandsche staatsburgerschap intreedt, als de vrijwilliger daarvan uit drukkelijk afstand doet; de betrokken be paling van de Nederlandsche wet op het staatsburgerschap treedt dus in da* opzicht buiten werking. Ook deze verordening zal in werking treden met terugwerkende kracht en wel tot 10 Mei 1940. In beide gevallen zal worden gezorgd, dat de vrijwilliger een documentair bewijs voor zij.n positie als staatsburger krijgt, resp. zich te allen tijde kan verschaffen. Als men deze maatregelen in onderling verband overziet, dan blijkt dat voor de sociale, economische en staatsrechtelijke behoeften van alle vrijwilligers in aan zienlijke mate is gezorgd. De 'bedoeling van al deze maatregelen is den strijdenden mannen de zekerheid te verschaffen, dat 'hun persoonlijke en familie-omstandighe den tijdens dezen strijd en naderhand on der allie omstandigheden zijn. gewaarborgd. NOG EENS: HET VARKEN. Als wij ons wagen op een terrein, dat het onze niet is, worden wij on middellijk op onze vingers getikt. Een landelijk man uit Nootdorp somt in een lange uiteenzetting veler lei redenen op waarom het rekensom metje van de 500.000 verdwenen var kens niet deugt. Hij vraagt: hoe komt u aan gemid deld gewicht van 300 pond per var ken? Wel, dat was de getrouwe voorstel ling, die ik sinds mijn jonge jaren zoo ongeveer had van een varken. Want ik meen, dat zij dit gewicht zelfs haalden tijdens de magere jaren van den vorigen oorlog, toen de regeering óók den groei der varkens regelde bij dieet. Ik herinner mij tenminste, dat een zeer omvangrijk meisje bij ons in de buurt zich niet kon vertoonen, zonder door ons uitgescholden te wor den voor „regeeringsvarken". Een afdoend bewijs, zou ik meenen, voor het varkensbeleid der toenmalige re geering. Vervolgens zegt mijn geachte, blijk baar zeer deskundige opponent: „Hoe veel varkens zijn er niet gesmokkeld, die maar 60 a 70 K.G. wogen?" Ge achte Heer. hoe zou ik dat weten? Meent u, dat ik zulke innige relaties met smokkelaarskringen onderhoud, dat ik het gewicht zou kennen van 500.000 gesmokkelde varkens? Eerder vraag ik u: hoe weet u dat? U zult vragen tot welke conclusie mijn geachte opponent komt. Tot deze: dat ik deze werkers (niet de varkens, maar de boeren) die van 's mor gens half vijf tot 's avonds acht uur werken in de goot zou hebben ge werkt. Niets zij meer verre van mij.. En laat ik u verzekeren, geac t.e Alexander Diogenes had willen zijn, ik mijn vulpen gaarne zou ruilen met uw riek. Maar dat begrijpt u waarschijnlijk niet v „V VICTORIE want Duilschland wint op alle fronten voor Europa" Ned. Vrijwilligerslegioen Wegens den sterken toeloop van vrijwil ligers werden de meeste bureaux van aan melding voor het Nederlandsche Vrijwilli gerslegioen voorloopig gesloten. Het Am- sterdamsche bureau blijft nog open tot Donderdagavond 31 Juli a.s. Geopend blijft daarna alleen het aanmeldingsbureau te Den Haag, Koninginnegracht 22; aanmel dingen moeten schriftelijk geschieden. VERBOD VAN VLEESCHVERKOOP. Uitzondering o. m. voor zieken. Het Rijksbureau voor Voedselvoorzie ning in Oorlogstijd maakt ten aanzien van het verbod van den vleeschverkoop op Maandag en Dinsdag bekend, dat in uit zonderingsgevallen des Maandags wel vleesch zal mogen worden verkocht op Weh rm achtsm arken Ook mag uitsluitend voor den verkoop aan zieken vleesch worden afgeleverd te gen inlevering van z.g. rantsoenbonnen (dit zijn bonnen, waarop gedrukt is „een rantsoen vleesch"). Op genummerde bonnen mag dus in geen geval op genoemde dagen vleesch worden afgeleverd. KATHOLIEKE BOND VOOR HET GEZIN. Vrijdag en Zaterdag j.l. hield de Katho lieke Bond voor het gezin de jaarlijksche centrale raadsvergadering te Amsterdam, onder voorzitterschap van den heer J. van Meegeren uit Venlo. In zijn openingsrede wees deze op het in werking treden van de kinderbijslagwet en op de ingrijpende wijzigingen ten gunste der groote gezinnen in de tarieven van loon- en inkomstenbelasting. De bondsvoorzitter drong ér op aan, dat de strijd tegen alle gevaren, welke het ge zonde gezinsleven onder ons volk bedrei gen, krachtig zal worden voortgezet. Na de behandeling der gebruikelijke jaarstukken werden de vacatures in het hoofdbestuur, ontstaan door het overlijden van den heer ir. B. Reusen te Nijmegen en het aftreden van den heer J. van Aken te Zevenbergen, aangevuld door de verkie zing van de heeren Y. Keestra te Culem- borg en Loves te Enschede. Na een voordracht van den bondsvoor zitter over een kindertoelage voor zelfstan digen, waarin de gronden werden ontwik keld, welke de invoering tot een eisch van sociale rechtvaardigheid maken en het stelsel werd geschetst, dat in het Duitsche Rijk en in België is gevolgd, besloot de centrale raad tot de instelling van een commissie, welke de vraagstukken in studie zal nemen en, lettende op Nederlandsche verhoudingen, een weg tot verwezenlijking van de kindertoelage voor zelfstandigen zal zoeken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1941 | | pagina 1