Achtervolging der Sovjets
aan Zuidelijk iront
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Nieuwe bonnen
Momentje
VRIJDAG 25 JULI 1941
32ste Jaargang No. 10008
Telefoon: Redactie 20015. Administratie 20935.
Giro 103003. Postbus 11.
Bureaux: Papengracht 32.
Dc school van den
eerbied
Het is een geluk voor de samenleving,
als de burgers zijn opgevoed in „de school
van den eerbied", als m.a.w. de burgers
hebben geleerd eerbied te hebben voor
al wat eerbiedw aardig is.
Voor al wat eerbiedwaardig is,
dus óók al komt het niet overeen met eigen
inzicht en eigen overtuiging; dus óók al
komt het voort uit beginselen, die anders
zijn dan de onze.
Zeker wij ontkennen geenszins, dat in
een achter ons liggenden tijd de „eerbied"
voor van elkaar afwijkende overtuigingen
niet was een ware eerbied, voortkomend uit
oprechte waardeering, maar meer „neutrali-
tiet", onverschilligheid, en zelfs dédain,
minachting voor overtuigingen, speciaal
godsdienstige, kerkelijke overtuigingen!
Maar dien „eerbied" beschouwen wij
ook niet als iets waardevols en kostbaars
in de samenlevihg. Die „eerbied" is uit
den tijd.
Wij moeten zélf bezitten een zeer posi
tieve, levende, daadkrachtige overtuiging,
doch daarnaast eerbied weten te hebben
voor de eerlijke, echte overtuiging van an
deren.
Helaas zijn er onder ons nog maar al te
velen, die van dien eerbied, welke den
mensch siert met een schoon product van
beschavihg niets schijnen te hebben ge
leerd, niets kennen, 't Zijn de verachters
van alles, wat niet strookt met hun inzicht,
't Zijn de onverdraagzamen, de zelfgenoeg-
zamen, de feitelijk onmaatschappelijken,
onsocialen.
Die eerbied voor wat eerbiedw aardig
is werkelijk eerbiedwaardig is een
uiting en een bewijs van ware ziele-cul-
tuur. De onbeschaafde mensch kent geen
eerbied, hoogstens een op eigenbelang of
onverschilligheid gebaseerde uiterlijke
vriendelijkheid of genadige welwillendheid.
Een katholiek moet er door zijn gedrag
van getuigen, dat hij is opgevoed in „de
school van den eerbied".
Tegenover hen, die den eerbied voor
ander sdenkenden uit hun levenspractijk
principieel en practisch schijnen te hebben
verwijderd, willen wij óns levensgedrag
stellen.
BONNEN
HEDEN EN MORGEN ZIJN
NOG GELDIG:
Bon 27 brood
Bon 2627 vleesch, vleeschwaren
Bon 27 eieren
Bon 27 melk
Bon 27 Reserve (aardappelen).
N.B. De bonnen 26, 27 en 28 voor kaas
blijven geldig t/m 9 Augustus 1941.
De bonnen, welke van 27 Juli 1941
af zijn geldig verklaard, met uitzon
dering van die voor vleesch of vleesch
waren, mogen reeds op Zaterdag 26
Juli 1941 worden gebruikt.
Het koopen van vleesch of vleesch
waren in winkels op Maandag en Dins
dag is niet geoorloofd.
VERLATEN DORPEN EN STEDEN WAREN IN
BRAND GESTOKEN
Voor de periode van van 27 Juli t/m. 2
Augustus zijn aangewezen de volgende
bonnen:
284 brood, 4 rantsoenen brood of
gebak.
28 brood, 1 rantsoen brood of gebak.
28 vleesch, 1/2 rantsoen vleesch of
vleeschwaren.
28 kaas, 100 gram kaas.
28 eieren, 1 ei.
28 melk, 1 3/4 liter melk.
28 reserve, 3 K.G. aardappelen.
De bonnen, welke van 27 Juli 1941 af zijn
geldig verklaard, met uitzondering van die
voor vleesch of vleeschwaren, mogen reeds
op Zaterdag 26 Juni 1941 worden gebruikt.
Het koopen van vleesch of vleeschwa
ren in winkels op Maandag en Dinsdag is
niet geoorloofd.
Zware verliezen bij het
Pelpus-meer
EEN ONOVERZIENBARE BUIT.
In onophoudelijke achtervolging zit
ten, vooral in het Zuidelijke deel van
het Oostelijk front, de Duitsch-Roe-
meensche formaties de wijkende bolsje
wisten na, zoo verneemt het D. N. B.
Door dorpen en steden, die de bolsje
wisten op him overijlden terugtocht in
brand hebben gestoken, gaat de weg
der verbonden troepen. Tallooze ge
sneuvelde bolsjewisten liggen langs de
opmarschwegen; als mijlpalen liggen in
de mais- en graanvelden of in de knie-
hooge klaver de kapotgeschoten en
uitgebrandde wrakken der Sovjet
tanks. Ook de geweldige tanks van 52
ton met de 15 cm. kanonnen hebben
tegenover den onstuimigen opmarsch
der Duitsch-Roemeensche troepen niet
kunnen standhouden. Onafzienbare
hoeveelheden uitrustingen van allerlei
aard hebben de bolsjewisten moeten
achterlaten.
Eén enkel Duitsch regiment heeft bij de
achtervolgingsgevechten op 22 en 23 Juli
in totaal 180 auto's van allerlei soort buit
gemaakt, 78 motorrijwielen, 26 kanonnen
van verschillend kaliber, en honderden ge
weren en mitrailleurs. Het aantal gesneu
velde en gevangen genomen Sovjet-solda
ten en vernielde tanks is nog niet defini
tief te overzien. Eén enkele compagnie
pantserjagers heeft in de beide genoemde
dagen 41 tanks vernield. Op 22 Juli ver
drongen zich tienduizenden vluchtende bols
jewisten op de perrons van een station van
het tot dat oogenblik onbeschadigd geble
ven traject der spoorlijn, die over de Dnjepr
naar het Oosten leidt. Nabij dit groote trans
portstation ligt een 860 meter lange brug
over den breeden stroom. Trein na trein,
opgepropt met vluchtenden, rolde over de
ze brug naar het Oosten. Op ontelbare
rails stonden lange treinen. Éen Duitsche
bommenwerper deed een aanval op de
brug, bij verrassing neerschietend uit de
wolken. Getroffen door drie bommen helde
de machtige stalen constructfe van de op\
11 bogen rustende brug in het eerste derde
gedeelte over en stortte in de stroombed-
ding.
Ook ten Oosten van Sjitomir heeft de
Duitsche opmarsch in beweeglijk oprukken
allen vijandelijken weerstand gebroken. Op
23 Juli drongen hier twee stormbataillons
de trechter van de Stalinlinie binnen. Vol
gende regimenten rolden flankeerend de
veldversterkingen op en vernielden op een
breedte van 9 km. alle bolsjewistische
weerstandnesten. Bij het aanbreken van
den dag kwam een regen uiterst fel artille
rievuur neer op de plaats van den door
braak. Troepen pioniers vielen de nog te
genstand biedende bunkers en machinege
weernesten met vlammenwerpers en ge
concentreerde ladingen aan. Zoo konden de
volgende infanterieformaties flankeerend
de plaats van den doorbraak openleggen.
Talrijke stukken geschut, machinewapens
en 280 volkomen uitgeputte bolsjewisten
werden binnengebracht. De bemanningen
der enkele onaangetast gebleven bunWrs
waren dood. De rest werd bij het terug
trekken door de artillerie in rechtstreeksch
vuur gedecimeerd.
Woensdag is aan de oreede monding van
den Dnjestr, naar het D. N. B. verneemt,
een hevig gevecht ontstaan tusschen Roe-
meensche gevechtsvliegcrs en bolsjewisti
sche scheepseenheden, die door jagers
werden geëscorteerd.
Onderdeelen van het Sovjetleger, die van
de hoofdmacht afgesneden waren, hadden
zich na de gevechten in Bessarabië inge
scheept op vaartuigen «n allerlei slag en
afmetingen om haven aan de Noordkust
van de Zwarte Zee te bereiken. Nadat deze
groepen schepen reeds op den Dnjestr door
aanvallen waren gehinderd, wierpen de
Roemeensche gevechtsvliegtuigen zich in
de felle zon op de vele schepen, die tot
barstens toe vol waren met bolsjewisten.
Welgemikte treffers brachten verscheidene
transportvaartuigen tot zinken. Andere
schepen werden zwaar beschadigd en
moesten bijdraaien. Zonder eigen verlie
zen keerde de Roemeensche gevechtsgroep
op haar basis terug.
In de zuidelijke Dobroedsja zijn enkele
Sovjetparachutisten gearresteerd die alle
de Roemeensche taal machtig waren en
Roemeensche lei bij zich hadden. Zij had
den tot taak bepaalde bruggen over den
Donau bij Cernawoda op te blazen.
HONGAARSCH COMMUNIQUé.
De chef van den gefteralen staf van de
Honvèd deelt mede:
Onze troepen zijn in de afgeloopen da
gen tijdens gevechten met de achterhoeden
verscheidene honderden kilometers naar
het Oosten opgerukt, l^angs de Boeg, waar
de vijand zich had verschanst, zijn zware
gevechten geleverd. Onze snelle troepen
hebben vooral op 22 en 23 Juli met groot
succes gestreden. B' rbij werden talrijke
gevangenen binnengebracht. Het door den
vijand geleden verlies aan gesneuvelden
en gewonden overtreft verre het aantal ge
vangenen. 21 kanonnen, een pantserwagen,
talrijke auto's en een groot aantal mitrail
leurs vielen in onze handen. De eigen ver
liezen zijn gering.
AAN HET PEIPUS-MEER.
De door de Duitsche troepen aan de
oevers van het Peipus-meer afgesneden
overblijfselen der Sovjetformaties hébben
getracht zich met schepen en allerlei soort
booten aan dé vernietiging te onttrekken.
Op andere, kleine vaartuigen werden
den bolsjewisten met de boordwapens zwa
re verliezen toegebracht.
FINSCH COMMUNIQUé.
Naar het D. N. B. uit Helsinki meldt,
wordt officieel medegedeeld:
Op Woensdag 22 Juli hebben vijandelijke
torpedovliegtuigen in de buurt van Turku
brandbommen neergeworpen, zonder noe
menswaardige schade aan te richten. Don
derdagochtend werd Nakkile gebombar
deerd. Een houten huis werd beschadigd.
Eveneens werden bommen neergeworpen
op Forssa, waarbij een koe werd gedood,
In den nacht van Woensdag op Donderdag
zijn Sovjetvliegtuigen, welke Helsinki
trachten te naderen, door den luchtafweer
verjaagd. Van de torpedo vliegtuigen, wel
ke in de buurt van Turku aanvielen, heb-
Communisme is moord
Dat dit geen phrase en geen gruwelpro
paganda is, dat bewijzen ons de gebeurte
nissen in Lemberg en andere steden, waar
de bolsjewisten hun lusten botvieren.
Communisme beteekent moord, laaghar
tige sluipmoord, brutale marteling, afschu
welijke folteringen. De bolsjewistische
machthebbers, die beweerden den heilstaat
te zullen brengen, ontpopten zich als mis
dadigers van de laagste soort.
Tegen deze bolsjewisten trekt Europa
ten strijde. Teneinde Europa van den on
dergang te redden rukten de Duitsche le
gers, te zamen met hun bondgenooten, de
Sovjet-Unie binnen en de horden van Sta
lin worden vernietigd.
Een strijd op leven en .dood wordt ge
streden tusschen de beschermers van de
Europeesche beschaving en de belagers van
christendom en cultuur, tusschen de bou
wers van het nieuwe Europa en de benden,
die meenden ongestraft brandend en moor
dend, alles te kunnen vernietigen.
Toen het leek, alsof het noodlot dat
Europa bedreigde, niet meer te keeren was,
toen sloegen de dappere Duitsche soldaten
toe, toen rukten de geweldige legers van
Adolf Hitler op en toenbegrepen ook
duizenden Nederlanders, dat ook zij hun
plicht hebben te vervullen.
Duizenden Nederlanders grijpen naar de
wapenen, een legioen wordt gevormd. Dui
zenden dappere vaderlanders maken zich
gereed, zij hebben de roepstem gehoord.
Zij verstaan hun plicht, zij volgen het voor
beeld der voorvaderen, waarop eveneens
nimmer vergeefs een beroep werd gedaan,
als het er om ging onze heiligste goederen
met de wapenen in de vuist te verdedigen.
Communisme is moord. Daartegen te
strijden is de plicht van iederen Nederlan
der, daarom is het ook uw plicht u te mel
den bij het
Meldt u aan bii het Vrijwilligerslegioen
Nederland:
Koninginnegracht 22 te 's Gravenhage.
ben de Finsche torpedovliegtuigen een
vliegtuig neergeschoten. Tijdens een lucht
gevecht boven Vieljaervi en Tshokkila
schoten Finsche torpedovliegtuigen twee
vijandelijke bommenwerpers naar beneden.
Onze luchtafweer heeft verder aan de
Oostelijke grens twee vijandelijke vlieg
tuigen omlaaggehaald.
De materiaalverliezen der bolsjewisten
zijn zoo groot, dat de volledige oorlogsuit
rusting van de afdeelingen, die den laatsten
tijd nieuw zijn gevormd, steeds moeilijker
wordt. Een bij Smolensk gevangen geno
men officier van den generalen staf eener
Sovjet-divisie, de veertigjarige Stjepano-
witsj Baranof, verklaarde dat zware artil
lerie bij de divisie totaal ontbrak en dat
er voor de lichte artillerie haast geen mu
nitie was. Op aanvragen bij het betrokken
corpscommando werd geantwoord, dat er
niets meer was. De divisie moest het maar
bij de Duitschers halen. Zoo ging de divi
sie zonder zware wapenen den strijd in en
werd reeds bij de eerste ontmoeting met
Duitsche troepen volkomen in de pan
gehakt.
SOVJET-DT1PNSTPUCHT VOOR
VROUWEN.
Het verhoor van de Sovjet-vrouwen, die
de afgeloopen week gevangen genomen
zijn en door de bolsjewisten tot dienst in
de vrouwenbataljons waren geprest, heeft
doen blijken, dat voor een groot deel der
vrouwelijke bevolking een rechtstreeksche
militaire dienstplicht bestond. Zware straf
fen troffen de vrouwen, die trachtten zich
aan dezen dienstplicht te onttrekken. Allg
meisjesstudenten moesten, afgezien van
haar bruikbaarheid voor den militairen
dienst, een cursus van tenminste 580 uur
volgen. Op deze cursussen werden de vrou
wen in het gebruik van pistolen, geweren
EERHERSTEL VOOR ZEIST.
De Roode Kruis-collecte der N. S. V. O.
De persdienst der N.S.B. meldt: In ons
bericht van 22 Juli vermeldden wij, dat
Zeist slechts een bedrag van 6.voor
de Roode Kruiscollecte, welke werd gehou
den door de Nationaal Socialistische Vrou
wenorganisatie, opbracht.
Dit berust echter gelukkig op een
misverstand. De voor Zeist gedane opgave
van 6.was een nagekomen gift.
Het totaalbedrag voor Zeist is f 1377.86.
POPPENKAST.
Gisteren was ik even in Voorscho
ten. Een fietstocht over een landelijk
paadje langs het water en toen over
een lange, smalle, leelijke straat. Maar
daarna een boschpaadje tusschen wei
landen, dat was mooi. Maar daar ko
men niet veel Voorschotenaren, denk
ik zoo. Aan het eind een oude boer
derij met een landelijke tuin. En in
die boerderij een zolder met een rie
ten dak. Primitief, maar gezellig.
Houten banken, oude prenten, slin
gers, net of wij een ouderwetsche,
oud-Hollandsche bruiloft gaan vieren.
Daar op die zolder is een poppenkast.
Niet zoo een van Jan Klaassen en Ka-
frijn, want dan moet er gevochten
worden en dat wordt er tegenwoordig
al meer dan genoeg. Het zou dwaas
heid zijn daarvoor naar Voorschoten
te fietsen. Was Jan Klaassen daar ge
weest, dan ware ik liever afgestapt bij
Allemansgeest om met een koele dronk
mij weg te denken uit deze booze we
reld, starend over het rimpelende
schoone Hollandsche water en het
groene land. Neen, ik zag daar in
schoone tafereel en hoe Dr. Faust zijn
ziel aan den duivel verkocht. En te
rugfietsend langs het klare water
overpeinsde ik of er nog veel zijn van
het slag van Dr. Faust en van dat van
zijn slachtoffers. De wereld is er boos
genoeg voor. En wie weet is Mephisto
wel wat moderner geworden. Als men
hoort en ziet, wat er zoo om ons gaan
de is, zou men het haast gaan geloo-
ven. Maar boven in dat boerderijtje
beleeft men weer eens iets anders. Al
is de wereld dan ook lang geen pop
penkast.
en mitrailleurs geoefend en ook voorbe
reid voor den dienst bij het luchtwapen.
Sinds 1934 was er bij het volkscommissa
riaat van oorlog een bureau, dat zich uit
sluitend bezighield met de militaire oplei
ding van de Sovjet-vrouw.
DUITSCHE DIPLOMATEN UIT MOSKOU
IN BERLIJN.
Naar van bevoegde zijde te Berlijn ver
luidt zouden de Duitsche diplomaten uit
Moskou gisteren om 18 uur in de rijkshoofd
stad aankomen.
De Duitsche kolonie in Moskou is Woens
dagavond met een extra trein uit Zagreb
in Weenen aangekomen.
DE INLEVERING VAN METALEN.
WAT IS „WAARDEVOL VOLKSGOED",
WAT „HANDWERK"?
Het inlichtingenbureau kunstvoorwer
pen en antiquiteiten omschrijft de begrip
pen „waardevol volksgoed" en „hand
werk" als volgt:
Met „waardevol volksgoed" worden
bedoeld: gebruiksartikelen in handwerk
uitgevoerd, die de herinnering bewaren
aan oude gewoonten en gebruiken, woning
inrichtingen, bedrijfsleven, kleederdrach
ten enz., zoowel van Nederland als van
Nederlandsch-Indië.
Met „handwerk" wordt bedoeld be
halve het onder waardevol volksgoed te
rekenen oudere werk ook de door kun
stenaars uitgevoerde of naar hun model
gemaakte nieuwe kunstnijverheid.
Vraagt voor deze voorwerpen vrijstel
ling op formulier 2.
Rijksmaarschalk Hermann Göring heeft in zijn hoofdkwartier de veroveraars van Kreta
ontvangen, waarbij hij de off'- an toesprak en hun de hand drukte (Atlantic-Holland)
PRIJSOPDRIJVING VAN LUXE
GOEDEREN.
ƒ55.000 BOETE.
Een Naamlooze Vennootschap te
's-Gravenhage welke in normale tijden
comestibles, conserven en zuidvruchten
importeert, was er, toen na 10 Mei 1940
vrijwel niets meer kon worden inge
voerd, toe overgegaan, het grootste deel
van haar voorraden tegen verhoogden
prijs uit te verkoopen. Voor zoover na 10
Mei nog wel goederen werden ingekocht,
waren bovendien in den verkoopprijs niet
alleen de meerdere kosten van aankoop,
maar ook het oude winstpercentage inge
calculeerd. In dit geval had men echter
volgens de dwingende voorschriften slechts
de oude, in geld uitgedrukte winstmarge
op den verhoogden inkoopsprijs mogen
leggen.
Ook had men nog ongeoorloofd hooge
prijzen weten te berekenen door een be
paald artikel niet aan vast afnemers, de
taillisten, te leveren, maar het direct als
„grootwinkelier" aan consumenten te ver
koopen, waarbij dan uiteraard detailprij
zen in rekening werden gebracht.
De directeur der N.V., V. D., die de theo
rie der vervangingswaarde huldigde, was
daardoor tot een prijspolitiek gekomen;
welke in alle opzichten indruischt tegen
de beginselen der prijzenbeschikking 1940
no. 1.
Te harer verontschuldiging voerde de
N.V. aan, dat de prijsverhooging slechts
luxe-goederen betrof en niet distributie
goederen of eerste levensbehoeften. Dit
verweer werd echter door den inspecteur
voor de prijsbeheersching verworpen. Vol
gens dezen hadden afgezien van de wet
telijke bepalingen de overtredingen der
prijsvoorschriften der N.V. in een voor-
deeliger positie gebracht dan haar con
currenten, die de voorschriften wel na
leefden. Dit is een bevoorrechting, die so
ciaal niet kan worden goedgekeurd.
De N.V. werd door den inspecteur voor
de prijsbeheersching te Den Haag veroor-
i deeld tot een boete van 55.0^n
