SXe fumkex aan
den luavtei
fMomentje
V.J
ZATERDAG 19 JULI 1941
32ste Jaargang No. 10003
Telefoon: Redactie 20015. Administratie 20935. Bureaux PaDentrrarht 32
Giro 103003. Postbus 11. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BONNEN
HEDEN NOG GELDIG.
Bon 26 broodkaart
Bon 26 reserve aardappelen
Bon 26 melk melkkaart
Bon 4b thee, koffiesurrogaat Bon
kaart algemeen.
Bon 26 eieren.
Dit nummer bestaat uit vier
bladen, vv. o. geïllustreerd
zondagsblad.
Zuinig met gas en
electriciteit
Bedenkt, dat het electriciteits- en
gasverbruik is gerantsoeneerd op 75 pet
Dat daarom iedereen alles in het
werk moet stellen om dat rantsoen niet
te overschrijden.
Dat bovendien overtreding kan wor
den gestraft met boete en afsluiting
van den toevoer.
Zuinig kan men o.a. zijn door niet on-
noodig licht te laten branden. Vooral
in dezen zomertijd kan verlichting vrij
wel geheel achterwege blijven. Het
moet niet voorkomen, dat men bij dag
licht in hotels, restaurants, winkels enz.
overvloedig licht ontstoken ziet. Ook in
particuliere woningen moet het licht
tot het allernoodzakelijkste beperkt
worden.
Door uw radiotoestel af te stellen, in
dien u toch niet luistert.
Door het warmwaterverbruik voor
koken, wasschen en baden te beperken.
Dit kan o.a. door:
geen kleine vlammetjes doorloopend
te laten branden onder keuken- of
badgeyser;
groenten en aardappelen met zoo' min
mogelijk water te koken.
Houdt bij het koken steeds de dek
sels op de pannen. Zoodra damp uit
pan of ketel komt kan uw gasbrander
klein worden gesteld;
voor het zetten van thee of koffie niet
meer water te koken dan noodig is;
het vaatwerk éénmaal per dag af te
wasschen;
bij het baden niet meer warm water
te gebruiken dan strikt noodzakelijk is.
BEPERK ÜW VERBRUIK
Het is een algemeen belang, en daar
bij ook uw eigen belang, want het be
spaart u boeten en afsnijding van den
toevoer.
Leert daarom ook zoo spoedig moge
lijk uw meter zelf op te nemen. De
volgende week zullen hierover inlich
tingen worden verstrekt. Zoo noodig
kunnen ook de electriciteits- en gas
bedrijven hierover voorlichten.
Slachtoffers van de
Gepeoe
De foto-{pagina's der couranten brengen
u de foto's van de afschuwelijk verminkte
slachtoffers der Gepeoe en, helaas, deze fo
to's geven nog maar-een vaag beeld van
de gruweldaden, bedreven door de beruch
te geheime politie der Sovjet.
De misdadigers der Gepeoe - denkt u
eens iin, dat ook uw vrouw en uw kinde
ren, uw vader en uw moeder hun slacht
offers zouden worden.
En zij zouden in handen vallen van de
ze monsters, indien het communisme den
strijd zou'winnen. Zij zouden als weerloo-
ze dieren worden afgeslacht door de roode
terreurbenden van Stalin en zijn sadisti
sche handlangers, indien daar aan het
Oostfront niet een millioenenleger stond,
waarin de beste en dapperste soldaten ter
wereld strijden, samen met de legioenen
gevormd door vastberaden kerels uit alle
beschaafde landen van Europa. Tot die le
gioenen, zal straiks ook het vrijwilligersle
gioen Nederland behooren en in dat le
gioen zullen duizenden dapipere Nederlan
ders de tanden op elkaar bijten, met de
wapenen in de vuist optrekken en niet rus
ten, voordat het gevaar bezworen en de
strijd geëindigd is met de algeheele vernie
tiging van de Moskousohe m oordbenden.
Hard zal de strijd zijn, maar de bestrij
ders van de Sovjetipest zullen overwinnen
en in deze overwinning moet en zal ons
legioen een eervol aandeel hebben.
Geen slachtoffers van de Gepeoe in Ne
derland nooit. Dus:
Meldt U aan bij het Vrijwilligerslegioen
Nederland,
Koninginnegracht 2 2,
's-G ravenhage.
VERSCHEIDENE beschouwingen heb
ben wij gewijd aan de noodzaak van
de vernietiging van een der gruwe
lijkste stelsels, welke de wereldgeschiede
nis ooit te aanschouwen heeft gegeven, het
bolsjewisme. Wij hebben het bolsjewisme
doen zien als de gesystematiseerde, de tot
systeem verheven wreedheid; wij hebben
de godsdiensthaat der Sovjets, het funda
ment van hun geheele stelsel, in het licht
gesteld en de afschuwelijke sociale wan
toestanden in de Sovjet-Unie, gepaard met
een mislukking van de economische theo
rieën, bloot gelegd.
Vatten wij al die aspecten in een princi
pieel slot-betoog samen, dan komen wij
tot de conclusie, dat het communisme de
groote, de onverzoenlijke vijand is van
Europa en als een kanker, die vreet aan
de grondslagen van iederen Europeeschen
opbouw, radicaal moet worden uitgesne
den.
„Indien de Heer het huis niet bouwt, ar
beiden de bouwers tevergeefs". Als de
volksgemeenschap niet gegrondvest is op
den godsdienst, zal zij ineenstorten en aan
innerlijke zwakte ten gronde gaan. De
godsdienst is het cement, waarmede de
staatslieden m«eten bouwen en een sys
teem, dat dit bindmiddel principieel ver
werpt, het uit alle naden en voegen pro
beert uit te roeien, tast daarmede het
diepste en hechtste fundament aan van
een Europeesche ordening. Wij hebben ge
zien, hoe het bolsjewisme niet alleen theo
retisch, maar ook practisch den godsdienst
belaagt en uit de harten zijner onderda
nen tracht uit te rukken, zoodat er geen
Europeesche gemeenschap mogelijk is te
zamen met dit stelsel
Een andere grondslag, onontbeerlijk voor
iederen staatsopbouw, is de gezondheid van
gezin en gezinsleven. De gezinnen, de eer
ste natuurlijke gemeenschappen, waaruit
het volksleven zichzelf gestaag vernieuwt,
zijn de cellen van het organisme. Wie deze
cellen infecteert, vergiftigt het geheele
maatschappelijke leven; wie deze cellen uit
eenrukt, doet het geheele organisme tot ont
binding overgaan.
Het bolsjewisme het is bekend rukt
systematisch het gezinsleven uit elkaar; het
zet de kinderen tegen de ouders op, ont
trekt de kinderziel aan den invloed van
ouders en gezin en werkt de tuchteloosheid
in de hand. Sociale en economische ver
houdingen heeft het gekweekt, waarin geen
gezinsleven hloeien kan. Ook om deze re
den moet het worden uitgebannen, voordat
een herordend Europa denkbaar is.
Op de derde plaats ondermijnt het van
nature internationale en vaderlandslooze
bolsjewisme de nationale saamhoorigheid
der volken. Een opbouw van Europa, waar
bij geen rekening zou worden gehouden met
den eigen aard van ieder volk, in ons we
relddeel door traditie en eeuwenlange ge
scheidenheid, door sociale verschillen en
andere oorsprong zoo gevarieerd als het
maar zijn kan een dergelijke op vader-
landsloozen leest geschoeide reorganisatie
zou geen kans maken; de natuur zou sterker
bliiken dan de leer
Tenslotte is het ons allen aangeboren ge-
Voel voor eigenwaarde te groot dan dat wij
het Sovjet-regiem zouden kunnen verdra
gen. Onder de knoet sterft elke menschelijke.
waardigheid af en er ontstaat langzaam
maar zeker diee toestand van stompzinnige
verdierlijking, welke de Duitsche legers
thans aantreffen bij de beklagenswaardige
bevolking der bevrijde gebieden
Op al deze gronden is een samengaan met
het bolsjewisme volstrekt ontoelaatbaar;
sterker nog: is de vernietiging van deze
kanker gebiedende eisch, want zoolang er
een zoo uitgebreide besmettingshaard in
Oost-Europa blijft dreigen, kan er van geen
gezond maatschappelijk leven in Europa
sprake zijn.
Wij herhalen daarom nog eens wat Paus
Pius XI in 1936 zeide: „Het bolsjewisme is
het eerste, het grootste gevaar en het meest
algemeene gevaar. Alles wordt hierdoor be
dreigd, openlijk vertreden of heimelijk be
laagd: de waardigheid van het individu, de
heiligheid van het gezin, de orde en veilig
heid van de burgerliike maatschappij en
bovenal de godsdienst".
In een millioenenslag Wie grootste uit
de wereldgeschiedenis wordt thans over
het lot van Europa beslist. En het lot van
Europa is ook ons lot.
Ontkomen was niet mogelijk. Een Sovjet-pantsertrein werd
bij een luchtaanval volkomen vernietigd (Orbis-Holland)
De loterij en Winterhulp
Nederland
VARKENS
Nadat ik in die krant heb gelezen de
verklaring, dat er in ons goedie vader
land 500.000 varkens zoo maar ver
dwenen zyn, ben ik wat stil en bleek
geworden. Ik ben in een hoekje gaan
zitten met papier en potlood en ben
wat gaan zitten cijferen. Aldois:
500.000 X 300 150.000.000.
150.000.000 10.000.000 15.
6 X 15 90.
Toen ik dit rekensommetje gemaakt
had, heb ik droef het hoofd geschud.
En als U het niet begrijpt, dan betee-
kent dit, dat gerekend naar een ge
middeld gewicht van 300 pond per
varken mijn huisgezin van 6 personen
90 pond varkensvleesch tekort geko
men is. Zooiets te moeten lezen van
het Nederlandsche volk, dat het rndj
en mijn gezin 90 pond vleesch tekort
doet!
Wat voor heerlijkheden zouden er
in onze keuken niet zijn bereid van
zulk een hoeveelheid. Want de distri
butie zou ons Van dieze 500.000 varkens
ongetwijfeld ook de hammen, het spsk
en het vet hebben geschonken.
Nu hebben al die mensohen diat duur
gekocht, waar zij het anders zouden
hebben gekregen tegen de vastgestel
de prijzen.
Dat is een ander argument dan dat
der volksgezondheid bijvoorbeeld.
Nu heb ik mijn riem maar weer een
gaatje nauwer aangehaald.
Vanwege die optocht van 500.000
varkens.
Vannacht zal ik er van droomen.
Dat is tenminste beter dan heele-
maal niets.
V Boven alles:
Godsvertrouwen.
Er zijn menschen, die in de practijk van
het leven nu niet zoo héél duidelijk blijk
geven van een rotsvast vertrouwen in het
onfeilbaar woord van God maar die
schijnen te zweren bij allerlei zoogenaam
de voorspellingen.
In de heden verschenen aflevering van
„Studiën" schrijft dr. G. Gorris S.J. een
artikel, getiteld: „Tijd van oorlog Tijd
van voorspellingen", dat hij aldus besluit:
„Het is onaangenaam, maar het lijkt toch
gewenscht, op de ongezonde voorspellings
drift van heden te wijzen. Men behoeft er
niet aan te twijfelen, of de verzamelaars
en verspreiders van dergelijke onthullin
gen bedoelen het goed en meenen „de goe
de zaak" te dienen. Ook van de uitgevers,
die er tegelijk een „goed zaakje" mee ma
ken (want zulke boeken gaan bij de vleet)
kan men gereedelijk aannemen dat zij het
publiek belang meenen te dienen. Maar of
het hechte Godsvertrouwen erdoor ver
sterkt en de evenwichtige gemoedsrust er
door bevorderd wordt gesteltenissen die
wij juist nu zoo ernstig behoeven is
hoogst twijfelachtig".
Wij willen ons tot dit korte citaat uit
bedoeld zeer lezenswaardig artikel beper
ken. Dit slechts willen wij even onderstree-
pen: Wij behoeven juist nu zoo ernstig een
hecht Godsvertrouwen. Mogen wij, los van
alle voorspellingen, dit vertrouwen in ons
d a g e 1 ij k s versterken!
Het vrijwilligers-legioen Nederland
roept hierbij op veeartsen, smeden,
hoefsmeden, menagemeesters en koks.
Men wordt verzocht zich ten spoedig
ste schriftelijk aan te melden (even
tueel onder vermelding van den be-
kleeden militairen rang en vakbe
kwaamheid) aan het hoofdkwartier van
het vrijwilligers-legioen, Koninginne
gracht 22, 's Gravenhap?.
Het wrak van den Sovjet-torpedojager .Lenin" in een Oostzee
haven (Telefoto Orbis-Holland)
Nog drie kwart millioen gulden
wachten op u
Tijdens de warme zomermaanden, waar
in wij thans leven, zullen weinigen den
ken aan den winter.
De mensch denkt immers in den zomer
liefst zoo weinig mogelijk aan den kouden
winter en men heeft ook de neiging in
den zomer minder te denken aan onze na
tionale instelling „Winterhulp Nederland",
welke in den afgeloopen winter zooveel
goed heeft gedaan en welke ook nu haar
werk nog niet heeft gestaakt.
Wel worden nu niet de maandelijksche
collecten gehouden, doch W. H. N. heeft
reeds eenige maanden geleden een zeer
aanlokkelijke loterij georganiseerd. Nog
zijn alle loten niet verkocht en nog liggen
750.000 aan prijzen te wachten op de
winnaars.
Een verslaggever van het A. N. P. heeft
over deze loterij een onderhoud gehad
met de leiding van Winterhulp Nederland
en deze deelde mede, dat reeds een kwart
millioen gulden aan. prijzen is uitbetaald
waaronder een aantal prijzen van 1000
en 500. Nog gisteren heeft men in de dag
bladen kunnen lezen, dat een kleine pach
ter bij Goes een bedrag van 1000 heeft
gewonnen, terwijl ook een inwoonster van
Ginneken een prijs van 1000 heeft gewon
nen.
Opmerkelijk is, dat de meeste groote prij
zen terecht zijn gekomen bij menschen, die
het zeer goed kunnen gebruiken. Zoo liep
dezer dagen een verloofd paar in Arnhem
te wandelen, het regende. Toch bleven de
beide jonge menschen even staan bij den
lotenverkooper van W. H. N. en kochten
enkele loten. Onmiddellijk worden de en
veloppen opengescheurd en het bleek, dat
een lot recht gaf op een prijs van 500.
Ieder begrijpt, dat het jonge paar, dat hoopt
binnen niet al te langen tijd in het huwe
lijksbootje te stappen, zeer gelukkig was
met deze som .Het was een aardige aan
vulling van het spaarpotje, dat men in hun
omstandigheden pleegt te maken.
Een ander geval heeft zich te Breda af
gespeeld. Ook hier liep een paar jonge
menschen te wandelen. Zij waren reeds
eenigen tijd getrouwd en de eerste spruit,
een kindje van ongeveer een jaar zat op
moeders arm. Rijk was dit jonge paar in
het geheel niet, zelf7^piet wat men noemt
bemidedld, toch wilden zij van hun gering
bezit een kleinigheid beschikbaar stellen
voor Winterhulp Nederland. Zij wisten te
offeren voor hun minderbedeelde landge-
nooten en wie zal hen kwalijk nemen, dat
zij hierbij tevens hoopten op een prijs uit
de loterij. En werkelijk, het geluk was met
hen, bij openen bleek, dat ook op hun lot
500 zou worden uitbetaald.
Dit zijn slechts enkele gevallen uit de
vele.
Verder deelde de leiding van Winterhulp
Nederland mede, dat de directie va.i een
der groote fabrieken in het Zuiden des
lands een zeer navolgenswaardig voorbeeld
heeft gesteld. Zij heeft n.l. voor alle le
den van het personeel een lot gekocht. De
zer dagen zullen de loten aan de menschen
worden uitgedeeld. We zullen hopen, dat
hier vele prijzen zullen vallen.
Ten overvloede willen wij er nogmaals
op wijzen, dat de kleinere prijzen onmid
dellijk door den lotenverkooper worden uit
betaald, de hoogere prijzen moet men aan
de kantoren komen halen. Het aanlokke
lijke van deze loterij is, dat men niet be
hoeft te wachten op de trekking. Men heeft
dus geen kans te vergeten, dat men nog
ergens een lot heeft slingeren. Men koopt
zijn lot en men weet onmiddellijk waar
men aan toe is. Trekt men een niet, welnu
dan heeft men een goed daad gedaan, het
geld is voor Winterhulp Nederland, die er
de minderbedeelde landgenooten mee
steunt. Treekt men den prijs des te aange
namer, maarvergeet in dit geval de
armen niet. Nog liggen drie kwart millioen
gulden aan prijzen te wachten. Ieder die
een lot koopt heeft kans op een prijs.
Overal komt men de verkoopers van de
loten tegen. Zij loopen op straat, zij zit
ten in hun kiosken. Men heeft ze niet te
zoeken. Koopt dus loten, wint ge een prijs,
ge krijgt onmiddellijk betaald. Koopt dus
loten, ge hebt kans op een prijs en helpt
uw noodlijdende landgenooten. Loopt de
verkoopers niet voorbij, maar koopt.
Gevaarlijke betoogingen
Een waarschuwing aan
alle Nederlanders
De bevelhebber der weermacht in Ne
derland, generaal der vliegers Fr Chris
tiansen, deelt mede:
In verband met de talrijke vijandelijke
Vliegtuigen, welke in den laatsten tijd bo
ven Nederlandsch gebied omlaag zijn ge
schoten, is het herhaalde malen voorgeko
men, dat bij het wegvoeren van de gevan
gen genomen Engelsche leden der beman
ning de bevolking sympathiebetoogingen
jegens den. gevangenen heeft gehouden.
Dergelijke betoogingen voor den vijand,
welke vooral werden gehouden op de sta
tions en in de straten, hebben in ieder ge
val het karakter van een brutale provo
catie van de Duitsche weermacht. De te
rughoudendheid, welke de Duitsche weer
macht tot nu toe in dergelijke gevallen in
acht heeft genomen, schijnt door dwaze
betoogers als zwakte te worden beschouwd.
De bevolking wordt derhalve hiermede
nogmaals gewaarschuwd.
Deze waarschuwing geschiedt, omdat de
weermacht thans opdracht heeft in der
gelijke gevallen op te treden en zoo noodig
van de wapens gebruik te maken. De ge
volgen moeter dan door de betoogers zelf
worden gedragen.
EXPORTPRIJZEN TUINBOUW
PRODUCTEN.
De maximumprijzen voor export naar
Duitschland zijn als volgt vastgesteld met
ingang van Dinsdag 22 Juli 1941:
Tomaten A. B. en C. en G.C. 22.
bonken 15.—; stoksnijboonen 22.
stamboonen (witte z. dr.) 22.—, witte m.
dr. 19.bonte 18.augurken A
27.—, B 16.90, C 9.90, D 7.—. E
2.—, stippel AB 9.90, CD 3.—, alles
per 100 K.G.
ONGELUK IN DE STAATSMIJN
HENDRIK
Donderdagmiddag ongeveer half vier is
de 44-jarige houwer B. A. Nijenkamp bij
ondergrondsche werkzaamheden in de
staatsmijn „Hendrik" door vallend ge
steente getroffen, waardoor hij ernstige
verwondingen aan den rug opliep. Hij werd
onmiddellijk naar het ziekenhuis te Heer
len overgebracht, alwaar hij Vrijdagmor-
gen ongeveer half twaalf is overleden.
ONGELUK IN STAATSMIJN EMMA.
Vanochtend is de 53-jarige gehuwde hou
wer J. W. S. uit Treebeek in de staats
mijn Emma door vallend gesteente getrof
fen en gedood.
