De Stalin-llnie op vele plaatsen
doorbroken
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Saojet-camedie
iDuitóche twepen ótaan aam Jiieia
Gepantserde eenheden op weg naar
St. Petersburg
Momentje
Waat het Sxmjet~ieg,iem heewehte
MAANDAG 14 JULI 1941
32ste Jaargang No. 9998
Ste- C^id&eh^Soii/fca/nt
Telefoon: Redactie 20015. Administratie 20935.
Giro 103003. Postbus 11.
Bureaux Papengracht 32.
IJver en geestdrift!
Men vindt niet zelden in de katholieke
pers een bitter verwijt gericht tot de ka
tholieken, een verwijt betreffende het erg
ste plichtsverzuim, een verwijt speciaal wat
betreft den van hen verwachten en ver-
eischten ijver voor hun beginselen. Ziet,
zoo wordt er b.v. gezegd, hoe godloozen
ijveren voor hun allerverderfelijkste begin
selen en stelt daartegen den ijver van de
katholieken voor de waarheid hunner hei
lige en heilbrengende princiepen.
Nu willen wij geenszins tegenover dit bit
ter verwijt de bewering plaatsen, dat 't óns,
katholieken, heelemaal niet ontbreekt aan
ijver, geestdrift, vurigheid voor onze be
ginselen. Inderdaad, er ontbreekt aan onzen
ijver héél veel. Als. er niet zoo veel aan
ontbroken had, dan z o u de wereld-van
van daag er zoo heel anders uitzien!....
Maar men overdrijve niet, zooals in de
hier bedoelde persbeschouwingen vaak
overdreven wordt!
De ijver van godloozen, als bolsjewie
ken, kan niet vergeleken worden met den
ijver van katholieken. Beiden zijn geheel
verschillende „grootheden"! Een katho
liek kan inderdaad héél veel ijver hebben
voor zijn beginselen zonder dat daarvan
veel aan de oppervlakte blijkt althans
voor hen, die nu eenmaal zich niet kun
nen voorstellen een ijver zonder een ze
kere luidruchtigheid, zonder een uiterlijk
vertoon van ijver.
De ijver, die ligt opgesloten in een voor
beeldig leven, in offer en gebed wordt he
laas zélfs door katholieken vaak onder
schat. En toch Gods zegen waaraan al
le s is gelegen! wordt ons door dit soort
ijveraars verkregen....
De ijver, dien wij hier bedoelen, kan
worden ontwikkeld altijd, onder alle om
standigheden; kan worden opgevoerd tot
zijn hoogste hoogtepunt entot zijn
rijkste effectiviteit, ook onder de meest
ongunstige omstandigheden.
De ijver, dien wij hier bedoelen, wordt
gevraagd, geëischt van alle katholieken,
nü.... Dat is de ijver van het gebed.
Maar: gebed is onzin, als het alleen uit
woorden bestaat, en niet wordt gedragen
door een ernstig streven, om godsdienstig
leven. Dat is de ijver van de stille goede
werken, het stille offer, den stillen strijd
met zichzelf.
Wij moeten vooral in dezen tijd allen zijn:
ijverige, geestdriftige katholieken.
De ijver en de geestdrift van de actie
naar buiten, waar gewenscht en mogelijk.
De ijver en geestdrift, onder alle omstan
digheden, van de stille, stipte plichtsver
vulling.
BIJ het uitbreken van den oorlog tus-
schen Duitschland en de Sovjet-Unie
heeft men te Moskou een groote gods
dienstoefening gehouden om Gods zegen
af te smeeken over de Sovjet-wapen en. De
bolsjewisten hebben er voor gezorgd, dat
dit feit behoorlijk wereldkundig -werd ge
maakt; het moest immers „bewijzen", dat
de Sovjets heelemaal niet zoo ongods
dienstig zijn.
Te zelf der tijd loopt de Sovjet-ambassa
deur Maisky te Londen in de St. Pauls
kathedraal en bezichtigt met vroom gelaat
het eerbiedwaardige kerkgebouw. Waarom
zou hij ook niet; hij is toch geen geloofs-
vervolger?
En de „Bond van Godloochenaaren" dan?
Die was in de Sovjet-Unie afgeschaft, zoo
heette het onlangs, want hij was niet meer
passend in dezen tijd!
Nu is het waar, dat nood leert bidden
en ménige bolsjewiek zal, als hij in nood
geraakt, thans merkwaardig snel den weg
tot het gebed terug vinden. Maar wat ons
hier wordt opgedischt is wel een zeer
doorzichtige propaganda. Wanneer zij nog
een tegenspraak noodig zou hebben, dan
vinden wij die wel zeer typeerend in het
verhaal van een Hongaarschen koopman,
die uit Moskou te Ankara is aangekomen
en onthuld heeft, dat deze groote gods
dienstoefening in Moskou de zuiverste grap
is geweest. Het was geen bijeenkomst van
een aantal geloovigen, doch een tooneel-
stuk voor een filmconcern, dat nauwe be
trekkingen onderhoudt met de Sowjet-
regeering. Naderhand is dan ook gebleken,
dat deze godsdienstoefening is opgenomen
met massale medewerking van figuranten
voor Amerikaansche journaals.
Voorts heeft hij medegedeeld, dat de
atheïstische propaganda gewoon doorgang
vond. Het officieele atheïstische dagblad
„De Godlooze" voerde zijn anti-godsdiensti
ge propaganda met de grootste intensiteit
verder. De uitdrukking „fascistenhonden"
wisselde in dit blad af met „christelijke
honden uit het Westen".
Het communisme is en blijft even godde
loos als het ooit geweest is. Bij al de ge
vangenen, welke het Duitsche leger ge
maakt heeft, vond men wel tallooze bolsje
wistische regeeringscommissarissen, maar
geen pope of veldprediker.
Hoe kan het ook anders?
Lezen wij slechts wat de bekende his
toricus pater dr. G. Gorris S.J. schreef in
het katholieke cultureele tijdschrift „Stu
diën" van Januari 1940.
Na eerst gesproken te hebben van de
Uit het hoofdkwartier van den Führer meldde gisteren het opperbevel van de
Duitsche weermacht:
Aan het Oostelijk front is de Stalin-linic op alle beslissende plaatsen in een moedi
gen aanval doorbroken.
De uit Moldavië oprukkende Duitsch-Roemeensche legers hebben den vijand
over een breed front teruggeslagen over den Dnjestr. Van Galicië uif achtervolgen
Duitsch-SIowaaksch-Hongaarsche troepen den vluchtenden vijand.
Ten Noordoosten van den Dnjestr staan Duitsche troepen tot voor Kiew. Ten Noor
den van de Pripet-moerassen is de krachtig versterkte linie aan den Djepr genomen.
Daarmede is het centrum van ons aanvalsfront verlegd tot 200 kilometer ten Oosten
van Minsk.
Bij talrijke vijandelijke legergroepen doen zich ontbindingsverschijnselen voor. Wi-
tebsk bevindt zich sedert 11 Juli in onze handen. Ten Oosten van het Peipusmeer
rukken Duitsche gepar.tserde afdeelingen naar St. Petersburg op.
Onze luchtmacht heeft door vernieling van het vijandelijke spoorwegnet den te
genstander nu reeds iedere verdere mogelijkheid tot het ondernemen van een tegen
offensief in grooten stijl ontnomen.
De aanvoeren, die noodzakelijk zijn voor de voortzetting der operaties van or.ze
gepantserde afdeelingen, hebben inmiddels de vroegere Stalin-linie bereikt.
Meest verbijsterende
doorbraakactie
De geweldige Duitsche overwinning in
het Oosten wordt thans snel grooter na de
doorbraak door de Stalin-linie, naar het
D.N.B. verneemt. Bij Witebsk hadden de
bolsjewiki de fortificaties met panser-
strijdkrachten versterkt. De Duitsche in-
farteristen en pioniers vochten in onweer-
staanbaren stormloop eerst in de streek
van Witebsk. Toen rukte een compagnie
van een Duitsch regiment infanterie door
de overwonnen Stalin-linie en drong 25
k.m. diep in een Sovjet-pantserregiment
door. De bolsjewiki waren door de snel
heid van de Duitsche troepen en de kracht
hunner wapenen zoozeer geschrokken, dat
in him gelederen algeheele verwarring uit
brak. Daarbij werden 165 gepantserde Sov-
jet-vechtwagens vernietigd of buitgemaakt.
United Press meldt uit Londen, dat het
bericht van de doorbraak der Duitsche
troepen door de Stalin-linie daar de groot
ste onrust heeft teweeggebracht. Men qua-
lificeert dit Duitsche succes als de meest
misleidende en kunstmatige scheiding tus-
schen de roode regeering en de Komintern
(de Komm. Internationale) zegt pater Gos-
ris:
„Welnu, de Komintern blijft revolution-
nair en anti-religieus in merg en been. Met
verbijsterende duidelijkheid blijft dit or
gaan van het Bolsjewisme het openlijk be
lijden en aan het Russische volk en aan
wie er verder naar luisteren wil inhame
ren: dat de uitroeiing van alle Godgeloof
en de verspreiding van het zuiverste
atheïsme een der hoofddoelen van het
systeem is. Met daarnaast de bolsjewisee-
ring van de „arbeiders" tegen de „kapita
listische" onderdrukkers.
Wij mogen het niet vergeten: het eind
doel van de successen, door Russische ka
nonnen en bajonetten op imperialistisch
politiek terrein te behalen, is: de godlooze
wereldrevolutie.
Op het XVIIIe congres van de Russische
Communistische partij van 20 Augustus 1.1.
(1939) is de systematische anti-godsdiensti
ge propaganda opnieuw met den meesten
aandrang en brutaliteit aanbevolen. „Bij
de communistische opvoeding van de Rus
sische Sovjetjeugd is een van de voor
naamste taken de strijd tegen de over
blijfselen van den godsdienst", aldus luidt
het verslag van dit congres in de Prawda.
Immers volgens Marx was „godsdienst het
gezucht van het verdrukte schepsel"; hij
is „opium voor het volk". Daarentegen is
de socialistische revolutie „de overwin
ning op duisternis en domheid". Daarom
moet systematisch in het geweten der ar
beiders worden ingeprent, „het bewustzijn
van de almacht van den mensch" en ver
nietigd worden de „fabels van de popen".
De overwinning van het Socialisme (in
den zin der Sovjet) „is het ware paradijs
op aarde en gaat onfeilbaar gepaard met
de ontwikkeling van het atheïsme en de
uitroeiing van de eeuwenoude godsdiensti
ge ideologie".
Tot zoover ons citaat uit het Studiën-ar-
kel.
Laten wij de woorden van pater Gorris
vooral niet vergeten, dat het einddoel van
alle Sovjet-politiek en van alle krijgssuc-
cessen is en blijft: de godlooze revolutie.
Geen comedie en geen propaganda van
Moskou zijn in staat deze onomstootelijke
waarheid te verdoezelen.
Met open oogen moge iedereen de con
sequentie daaruit trekken..
verbijsterende doorbraakactie, die ooit in
de krijgsgeschiedenis is voorgekomen.
WEG NAAR MOSKOU LIGT OPEN.
De Stalin-linie was, naar het D.N.B. ter
aanvulling verneemt, de eenige aaneenge
sloten verdedigingslinie, die de bolsjewiki
in het Europeesche deel der Sovjet-Unie in
vredestijd hadden voorbereid. In den loop
der gevechten is gebleken, dat deze verde
digingslinie op vele plaatsen aan het lange
front was uitgebreid tot een verdedigings-
strook, die op sommige punten vijftig kilo
meter breed was. Natuurlijke en kunst
matige hindernissen benevens ten deele
moderne bunkerstellingen en snel aange
legde veldversterkingen kenmerken dit uit
gestrekte defensiestelsel. Het feitelijke re
sultaat van de doorbraak door de Stalin-
linie op alle beslissende plaatsen kan in de
volgende punten worden samengevat:
1. Overwinning van de laatste voorberei
de bolsjewistische verdedigingslinies en
van de groote rivierstelsels van Dnjestr en
Dnjepr. Ieder oogenblik is de bezetting
van de hoofdstad der Oekraine, Kiew te
verwachten.
2. Opmarsch over den boven-Dnejpr naar
het Oosten, 200 k.m. ten Oosten van Minsk
en inneming van het sleutelpunt Witebsk
aldaar. Hiermee is de helft van den afstand
tusschen de voormalige belangengrens en
Moskou afgelegd en bovendien de zooge
naamde landbrug tusschen den boven-
Dnjepr en de boven-Duna opengesteld voor
den verderen opmarsch naar Moskou, daar
hier thans natuurlijke noch kunstmatige
hindernissen meer liggen.
3. In de Noordelijken sector wordt de
belangrijkste hoeksteen van het front al
daar, St. Petersburg (Leningrad), door het
optrekken van de Duitsche pantserformaties
ten Oosten van het Peipusmeer recht
streeks bedreigd.
Voorts bevat het bovengenoemde extra-
bericht nog een belangrijke mededeeling
omtrent de teekenen van verval en ont
binding bij talrijke Sovjetformaties. Dat
moet opgevat worden als een onmiskenbare
aanwijzing, dat de voornaamste kracht van
het geweldige Sovjet-leger thans gebroken
is. Bovendien hebben de Sovjet-formaties
de juiste onderlinge opstelling volslagen
verloreiT en de aanvoering vermag zich
blijkbaar niet meer te handhaven.
De veelvoudige doorbraak door de Sta
lin-linie is een beslissing van een beteeke-
nis, die ver uitgaat boven het succes van
den dag. Deze doorbraak heeft tegelijker
tijd over voortgang en afloop van den veld
tocht tegen het bolsjewisme in het belang
van Europa beslist.
SENSATIE TE BERLIJN.
De doorbraak der Stalin-linie op alle
belangrijke punten is het gesprek van den
dag en de sensatie voor Berlijn. Reeds da
genlang had men op grond van de gere
serveerde berichtgeving van het opperbe
vel. aangenomen, dat spoedig een samenvat
tend bericht over de successen van de
Duitsche weermacht en haar bondgenooten
verwacht kon worden. Toen gisteren te
middernacht het speciale bericht door den
omroep bekend werd gemaakt, kon men
velen hooreen zeggen, dat hun verwachtin
gen nog overtroffen waren. Bijzonder op
zien heeft de mededeeling gebaard, dat
Duitsche troepen dicht bij Kieuw staan en
dat gepantserde afdeelingen naar St. Pe-*
tersburg oprukken.
De ochtendbladen werden den verkoopers
letterlijk uit de handen gerukt, en voor
alle winkels, waar landkaarten zijn opge
hangen, verzamelde zich een groote me
nigte.
VOOR VERVOLG ZIE PAG 2.
HITTE.
De menschen klagen over de hitte.
Eerst hebben zij geklaagd over de
koude en dat het maar geen zomer
werd. Maar dat zijn zij nu al lang ver
geten. Nu is het de hitte, die het heeft
gedaan. En als het de hitte niet meer
is zal het de slager zijn, de oorlog of
de textielkaart.
De menschen schijnt zonder zorgen
niet door het leven te kunnen gaan.
Als er geen zorgen zijn, geen ziekte,
geen financieele moeilijkheden, schept
hij zich zorgen, de enkele zonnige na
turen, die geen zorgen kennen, uit
gezonderd.
Ik heb de afgeloopen week vacantie
gehad. En ik heb genoten ondanks de
hitte. lederen dag heb ik dertig a
veertig kilometer gefietst en Hol
land's schoone landouwen verkend,
onafzienbare vlakten aardappelen of
graan.
En de boeren smeekten om regen.
Die dachten aan de producten van
den grond, die zij met hun handen
hadden bewerkt. Zij vreesden voor te
veel van het goede en voor verdorring
van het voedsel voor den mensch.
Maar ik dacht eraan, dat voedsel
alleen voor het lichaam is en zon en
blauwe lucht ook voor den den geest.
Het heerlijke vacantiegevoel van
vrijheid in het wijde land is wel eens
meer waard dan voedsel.
Dan is de zon niet heet. Zij ver
warmt het lichaam maar ook den
geest. En schijnt gelijkelijk over
boozen en rechtvaardigen.
Wat deert ons de hitte, als men zich
vrij voelt?
VJ
PROMINENTE MANNEN IN LETLAND VERMOORD
Menschen, die spoorloos
verdwenen
In een van de laatste nummers der
„Christian Science Monitor", dat nog ver
schenen is voor het begin van den strijd te
gen het bolsjewisme, beschrijft een beken
de Letlandsche persoonlijkheid, die langs
omwegen na de bezetting door de Sowjets
heeft kunnen vluchten. Hij schrijft het vol
gende:
„Onmiddellijk na de aankomst van de
bolsjewisten in Letland zijn duizenden
personen, die functies bekleedden in het
openbare leven, op geheimzinnige wijze
verdwenen, zonder dat men ooit meer iets
van hen heeft gehoord. De meest promi
nente mannen van Letland werden ver
moord, zooals bijv. president Ulmanis, die
reedk den avond na den intocht van het
Sowjetleger zwaar gewond werd. Terecht
gesteld zijn verder de vroegere minister
van oorlog, Balodis, de minister van finan
ciën, Valdmanis, en de chef der legerlei
ding, generaal Berkis. Tallooze hoogleera
ren, hooggeplaatste ambtenaren en studen
ten werden gedeporteerd naar Siberië of
de Poolstreek. Alle huizen werden in be
slag genomen, evenals alle banksaldi en
saldi der spaarbanken. De warenhuizen en
levensmiddelenwinkels werden systema
tisch door de nieuwe autoriteiten geplun
derd. De ambtenaren en andere employé's
werden meedoogenloos ontslagen en ver
vangen door communisten. Men betaalde
den ontslagenen geenerlei pensioen of
schadevergoeding uit en stelde hen, voor
zoover men hen niet terechtstelde of in de
gevangenis wierp, aan een langzamen hon
gerdood bloot. Een algemeen, onverdraag
lijk spionnagesysteem werd ingesteld. Ook
onschuldige uitlatingen of de enkele vraag
naar de verblijfplaats van een spoorloos
verdwenen bloedverwant of bekende werd
opgevat als een teeken, dat men een
„vijand des volks" was. De bevolking kon
reeds enkele weken na het begin van de
militaire bezetting nauwelijks nog de noo-
dige levensmiddelen krijgen, aangezien het
Sowjetbestuur en het Sovjetleger het land
kaal en leeg vraten".
De wachtende familieleden van hen, die zich in een der v-f G. P. U.-gevangenissen
in Lemberg bevinden. (Foto Assoc. PressHolland).
HET SOWJETREGIEM IN KARELÏë.
De correspondent te Helsinki van „Af-
tonbladet" geeft een schildering van de
toestanden in het door de Sowjets in het
afgeloopen jaar bezette Oost-Karelische ge
bied.
Wanneer men de berichten van de Kare-
liërs hoort, dan kan men nauwelijks geloo-
ven, zoo schrijft de Zweedsche correspon
dent, dat er binnen de grenzen van Europa
nog een dergelijke onderdrukking en te
vens een zoo verschrikkelijke onwetend
heid over de wereldgebeurtenissen heeft
kunnen bestaan. Van de werkelijke oor
logsgebeurtenissen tijdens den Finsch-Rus-
sischen oorlog van 19391940 hebben zij,
naar zij vertelden, hoegenaamd niets ge
weten. Men heeft hun verteld, dat Enge
land op de Karelische landengte een Man-
nerheimlinie met zeven verdiepingen on
der den grond had aangelegd. Hierin wa
ren ziekenhuizen, restaurants en geweldi
ge munitie- en levensmiddelenvoorraden
aawnezig.
De vestingen waren zoo groot, dat
vrachtauto's hierin konden manoeuvree
ren. Verder vernam de correspondent van
de Oost-Kareliërs, dat de levenstoestanden
in den laatsten tijd daar voortdurend zóó
zijn geweest, dat de bevolking steeds aan
de grens van den hongerdood heeft ge
staan. Over de arbeidstoestanden werd den
Zweedschen journalist meegedeeld, dat in
de houtzagerij te Petroskoj het zwaarste
werk door vrouwen werd gedaan, die per
maand 110 a 115 roebel verdienden. Hier
bij moet worden opgemerkt, dat een liter
melk 7 roebel, een rgogebrood 1.20, een
wittebrood 3, een paar viltschoenen 50 roe
bel kostten. Heerencostumes waren er in
het geheel niet te koop. daar een pak
niet minder dan 1.520 roebel heeft gekost.
Uit het gemiddelde loon van een arbeider,
dat 250 roebel per maand bedraagt, kan
men afleiden hoe de levenstoestanden in
het Sowjetrijk er uitzien.
DE TOESTAND TE CZERNOWITZ.
Een Roemeensch frontbericht meldt uit
Czernowitz, dat daar een volledige chaos
heerscht. Het is er smerig, terwijl er ziek
ten heerschen. De uitstalkasten der win
kels zijn geplunderd: van vele huizen is
de inboedel vernield. Slechts weinige in
woners zijn in de stad gebleven, vele zijn
meegevoerd. Het lot van zeer veel jon
gens tusschen 16 en 20 jaar is niet be
kend.
De Duitsche en Roemeensche troepen
zijn door de Roemeensche bevolking met
een onbeschrijfelijk gejuich begroet.
Overal werden de vlaggen, die verborgen
waren, geheschen. Vrouwen en kinderen
waren feestelijk gekleed. De Oekrainsche
en Roemeensche bevolking gaf uiting aan
haar dankbaarheid voor de verlossing van
de bolsjewistische heerschappij. Uit alle
berichten blijkt, dat slechts de Joodsche
bevolking voordeel van het Sovjetstplsel
heeft gehad,
DUITSCHE SOLDATEN BEVRIJDEN
POOLSCH VIOLIST.
Duitsche soldaten hebben Donderdag 26
Juni den grooten Poolschen violist Hein-
rich Schablinky na een lijden van twee
jaar in de gevangenissen van de Gepeoe
uit de handen der bolsjewiki bevrijd, naar
het D.N.B. thans verneemt.
Schablinsky, die in 1890 is geboren, is
jarenlang eerste concertmeester van het
Philharmonisch Orkest van Philadelphia
