Wilt U Iets weten? 3NDERDAG 26 JUNI 1941 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD PAG. 5 Europeesche voorpost „Berlin-Rom-Tokio" over den Balkan Uit Berlijn. In het jongste nummer van het tijdschrift Berlin-Rom-Tokio is een hoofdartikel verschenen onder het op schrift „Europeesche voorpost", waarin het volgende gezegd wordt: „De strijd om de veiligheid van Zuid- Oost-Europa is met den schitterenden veld tocht op Kreta, welke dit door de Engel- gchen voor onneembaar gehouden eiland in tien dagen tijds in Duitsah bezit bracht, voltooid. De gedachte om van den Balkan naar het hart van het Europeesch continent op te rukken, heeft men moeten laten va ren. Overigens heeft Centraal Europa in dezen oorlog bewezen, voldoende sterk te zijn om een dergelijke poging reeds in de kiem te smoren. Ook dit is weer een be wijs voor de toegenomen macht van het Duitsche Rijk, waarvoor in het verleden geen vergelijking te vinden valt. Men be hoeft slechts aan den vorigen oorlog te den ken. Ondanks alle inspanningen was het voor het Duitsche leger van J916 tot 1918 niet mogelijk Saloniki te bereiken en het Zuidoostelijke front van den vijand te li quideeren. Ja, meer nog, van Saloniki uit ontstond in het najaar van 1918 een van dde ontwikkelingen, welke van buiten af het verval van November voorbereidden. Dat Engeland den aanval van Saloniki uit ook in dezen oorlog herhaalde, is geen toeval. Stellig heeft ook de onvruchtbaar heid van het denkvermogen daarbij een rol gespeeld, welke Churchill en den kring van zijn adviseurs altijd laat probeeren op den weg van 1914 voort te gaan, omdat (het hun aan nieuwe denkbeelden ontbreekt. Beslissend echter is ook ditmaal weer de overweging geweest, dat de Balkan, die een voorpost van Europa is, tot een ideale invalspoort wordt, zoodra hij zijn histori sche taak vergeet, of niet in staat is die taak te vervullen. In den loop der tijden heeft dit gebied altijd weer aantrekkings kracht uitgeoefend op elkeen, die in Euro pa vasten voet wilde krijgen of een aan val tegen het Europeesche continent wilde ondernemen. Steeds werd de Balkan be schouwd als het ideaal uitgangspunt voor de uitvoering der plannen. De geschiedenis heeft in den loop der eeuwen op dit feit altijd weer den nadruk gelegd en 't 'be vestigd. De grootste „invasie", die Europa beleeft heeft, n.l. de Turksdhe, 'kwam via den Balkan. Hadden de Osmanen, toen zij aan hun veroveringsveldtocht begonnen, terstond tegen den keizer en het Rijk moe ten strijden, dan had de geschiedenis van Zuid-Oost Europa een heel anderen loop genomen. Tweemaal in een tijdsverloop van 1'50 jaren is de aanval voor Weenen, aan de grens van het Rijk, tot staan ge bracht en teruggeslagen. Doch ook toen zou het mogv twee eeuwen duren, voordat deze invasie geleidelijk weer van het con tinent verdween. Tezamen heeft zij 500 jaren geduurd en op de geschiedenis van vele volken, ja zelfs op him beschaving en hun ontwikkeling, haar stempel gedrukt, een stempel, dat vaak thans nog te her kennen valt. Deze invasie, welker kracht gebroken is op de macht van het Duitsche Rijk, is even wel met haar laafsten resten niet daardoor uit Europa weggenomen, maar door een nieuwe mogendheid, die zich in staat acht te, de erfenis in het Zuid-Oosten te aan vaarden: het tsaristische Rusland. Ook dit hoopte op den Balkan den weg naar Euro pa te vinden. Doch terwijl nog de Balkan- volken gesteund werden in hun vrijheids strijd tegen Turkije, ontstond er reeds een nieuwe factor van agitatie, n.l. het begrip van het tsaristische panslavisme. In het teeken van dit woord, dat uit de spraak verwantschap munt slaat, zonder rekening te houden met het geweldige verschil in ras der Balkanvolken met de Russen en andere Noord Slaven, is een propaganda begonnen, welke in geen enkel opzicht meer tegen de Turken, doch rechtstreeks en welbewust tegen Centraal Europa zelf gericht was. Het zou misplaatst zijn te be twisten, dat die propaganda krachtig was. Zij ondervond, zooals overigens ook de Turksche invasie, den steun van Frankrijk, dat principieel deelnam aan elke combina tie, welke gericht was tegeji Centraal Eu ropa, dus in werkelijkheid tegen het con tinent. Haar aandeel aan den wereldoorlog was meer dan aanzienlijk. Inmiddels is het panslavisme met het tsarisme verslagen uit den wereldoorlog te voorschijn geko- In plaats van het panslavisme haalden Frankrijk en de volkenbond den buit bin nen. Bijna alle zoogenaamde Slavische volken, met uitzondering van de Russen, werden in het Fransche systeem opgeno men. Zij vormden den grondslag van de Fransche veiligheid en politiek van wraak in de jaren na den wereldoorlog. Ook thans weer speelde het Zuid-Oosten een 'bijzondere rol. De invasie tegen Mid den Europa, welke in Frankrijk gesteund werd, toen zij door de Osmanen militair, door het tsaristisch panslavisme politiek en ideologisch werd voorbereid, lag thans in handen van den Quai d'Orsay. Nog in 1932 verklaarde een Servische minister- f resident in een openbare rede, dat Joego- lavie anderhalf millioen soldaten telde, jvaartegen men minstens acht millioen man zou moeten opstellen, wanneer men iets wilde beginnen. In April 1941 hébben eeni- ge Duitsche divisies aan deze dwaling een einde gemaakt. Engeland nam in 1938 de leiding op zich in de omsingelingspolitiek en aan Frank rijk werd in het Westen en in het Oosten nog slechts de rol toebeeeld van uitvoe rend orgaan der Britsche aanvalspolitiek. Frankrijk werd volkomen uitgeschakeld met de militaire ineenstorting en de ca pitulatie van Compiègne. Nog eenmaal heeft Engeland evenwel het oude plan Briand van November 1914 ter hand ge nomen om zich „den weg naar het hart van den vijand te banen." Griekenland wist het geleidelijk en Joe- go-Slavië met drastische middelen voor zihc te winnen. Het wist zich echter geen weg meer te banen, doch moest een der ver schrikkelijkste nederlagen in de oorlogs geschiedenis ondergaan. Het heeft gespeeld en verloren, evenals op het andere oorlogs- tooneel. Zoo is de Balkan weer geworden tot Eu ropeesche voorpost. Niemand kan er meer aan denken, den Balkan als invalspoort te gébruiken, noch voor divisies, noch voor leuzen. De Balkan is teruggekeerd tot Eu ropa. Hier zal hij zijn ontwikkeling vinden tot een betere toekomst. De Balkan heeft veel in te halen en zal daarbij op hulp kun nen rekenen. DE STRIJD TEGEN ENGELAND Engelschen verlaten Stamboel TURKSCHE PARLEMENT KEURT VERDRAG MET DUITSCHLAND GOED. De groote Nationale Vergadering heeft gisteren het Duitsch-Turksche vriendschaps verdrag eenstemmig goedgekeurd. De rede van den minister van buitenlandsche zaken, Saradsjogloe, werd herhaalde malen door -levendigen bijval onderbroken. In redevoe ringen van den voorzitter der commissie voor buitenlandsche zaken en van ver scheidene afgevaardigden werd de oude Duitsch-Turksche vriendschap onderstreept, welke door het nieuwe verdrag met nieuwe kracht vervuld is. Voorts werd in de rede voeringen op alle overige verplichtigen van Turkije gewezen welke, naar verklaard werd, beginnende bij de Turksch-Britsche overeenkomst, geen wijziging ondergingen. De sprekers legden den nadruk op de vre despolitiek van Turkije. In de diploma tenloge werd de Duitsche ambassadeur von Papen opgemerkt alsmede legatieraad Kroll en de Duitsche militaire attaché. Naar het D.N.B. uit Stamboel meldt, is hier bekend geworden, dat het En- gelsche consulaat-generaal aan alle En- gelsche onderdanen den raad gegeven zou hebben Stamboel te verlaten en zich naar Egypte te begeven. Het grootste deel der hier wonende En gelschen en de uit de Balkanlanden gekomen Engelsche onderdanen zijn reeds in den loop van de laatste maan den vertrokken. ENGELSCHEN EVACUEEREN TANGER. In Tanger is uit Gibraltar een Engelsche commissie aangekomen, die de daar aanwe zige Engelsche onderdanen heeft uitgenoo- digd de stad te verlaten. Zij moeten zich naar Gibraltar begeven om vandaar te worden geëvacueerd. Van de in Tanger wonende Engelschen hebben slechts zeer weinigen gevolg gegeven aan deze uitnoo- diging. Ook vandaag heeft, naar het D. N. B. verneemt, de Royal Air Force in luchtge vechten aan de Kanaalkust een zware ne derlaag geleden. Bij een poging om land inwaarts te vliegen, ondernomen door ge- vechts- en jachttoestellen in het kustge bied rondom Calais, schoten Duitsche ja gers 11 Britsche vliegtuigen van het type Spitfire neer. Tegenover deze laatste Duit sche luchtoverwinning staan slechts drie verloren eigen toestellen. De laatste 24 uur verloor de R. A. F. dus alleen bij aanvallen op de kust van het be zette gebied 21 vliegtuigen, terwijl het Duitsche luchtwapen slechts zes verloren toestéllen had te boeken. Nader wordt gemeld: In de laatste 24 uur heeft het Engelsche luchtwapen 41 vliegtui gen verloren, terwijl voor dezelfde tijd ruimte zes Duitsche toestellen als vermist moeten worden geboekt. Naar het D. N. B. zoo juist verneemt, zijn bij de heden gele verde luchtgevechten niet 11, maar 21 Spit fires neergeschoten. Bovendien werden nog een Spitfire en vier Bristol Blenheimmachines door Duitsch afweergeschut vernield. De R. A. F. heeft dus bij deze eene poging om landinwaarts te vliegen 26 vliegtuigen en daarmede in de laatste 24 uur in totaal 41 toestellen ver loren Marine-artillerie schoot in den nacht van 24 op 25 Juni twee Britsche gevechtsvlieg tuigen neer, die probeerden het N.-Duit- sche kustgebied binnen te vliegen. In to taal heeft het Duitsche luchtwapen van 16 tot 22 Juni 125 Britsche vliegtuigen neer gehaald. NOG STEEDS STl^JD OM TOBROEK. De Duitsch-Italiaansche troepen, die den ring om Tobroek steeds nauwer aanhalen, hebben ondanks de op het oogenblik heer- schende groote hitte de activiteit der artil lerie versterkt en de Britten gedwongen eenige wijzigingen aan te brengen in hun stellingen. Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben bij Tobroek op 23 Juni bijzonder •eel succes gehad. Er werden concentraties van voertuigen doeltreffend met bommen bestookt en een stelling van zwaar lucht afweergeschut werd vernield. Bovendien werden felle ontploffingen waargenomen, die zware rookontwikkeling tengevolge hadden, in een munitieopslagplaats. Het D. N. B. verneemt thans de defini tieve cijfers van de Britsche verliezen in den slag bij Solloem. De Engelschen verloren 10 stukken ge schut, bijna 100 vrachtauto's, een groot aantal machinale wapenen, een aanzienlijke hoeveelheid geweren en tienduizenden pa tronen. Verder vielen 32 vliegtuigen en 429 pantserwagens, waarvan 12 onmiddel lijk gebruikt konden worden, den Duitsch- Italiaanschen troepen in handen. Eenige honderden Engelschen zijn gevangen ge nomen. VIJAëNDELIJKE VLIEGTUIGEN BOVEN DUITSCHLAND. Britsche bombardementsvliegtuigen vie len in den nacht van 25 op 26 Juni plaatsen van het Noord-Duitsche kustgebied aan. Er ontstond slechts geringe schade in woon wijken. Bovendien werd een kamp van krijgsgevangenen getroffen, waarbij ver scheidene gevangenen gedood werden. Nachtjagers schoten een vijandelijk vlieg tuig neer. In het Oosten vloog de vijand met zwakke strijdkrachten het grensgebied binnen en liet een gering aantal bommen vallen zonder noemenswaardige uitwerking te bereiken. Een stukje natuurschoon tn een groot# stad. Als een bijzondere bezienswaardig, heid temidden van Utrechtsch plantsoenen ligt aan het einde van de Emmalaan In de Domstad een rosarium van wilde rozen, dat in volle bloesempracht staat (Pax-Holland; ZWEDEN WIL NEUTRAAL BLIJVEN DOORTOCHT VOOR EEN ENKELE DIVISIE. In aansluiting aan een heden gehouden speciale zitting van den Rijksdag is het volgende officieele communiqué uitgege ven: „In den toestand, die door den tusschen Duitschland en de Sovjet-Unie uitgebroken oorlog is ontstaan, zal Zweden onwrikbaar zijn streven er op richten zijn zelfstandig heid en onafhankelijkheid te bewaren en zich 'buiten het oorlogsconflict te houden. De nieuwe toestand heeft ons echter voor zekere speciale kwesties geplaatst. Zoo is van Finsche evenals van Duitsche zijde ge vraagd om toestemming tot het vervoer van een tot een divisie beperkte troepen eenheid uit Noorwegen naar Finland langs den Zweedsohen spoorweg. De regeering heeft met toestemming van den Rijksdag, rekening houdende met den ter beveiliging van de Zweedsche souverei- niteit noodzakelijken vorm, dit verzoek in gewilligd." DE STRIJD IN SYRIË EEN NIEUW ENGELSCH OFFENSIEF? In het officieele communiqué over' den militairen toestand in Syrië wordt gezegd, dat in de afgeloopen 24 uur geen belang rijke verandering is ingetreden. Aan de kust en op de Westelijke helling van den Libanon hebben vijandelijke strijdkrachten hun doorbraakpogingen zonder opmerke lijk resultaat voortgezet. In het dal van den bovenloop van den Jordaan hebben Fransche troepen, die bevel gekregen had den naar Merdsjajoem op te rukken ten einde aan de Noordelijke uitgangen van de stad Voor de verdediging gunstige stellingen te betrekken, zich in den loop van den nacht teruggetrokken, zonder dat de vijand dit heeft gemerkt. Een hevige aanval op de stad was derhalve een slag in de lucht. De Britsche opmarsch kon hier door goed gericht artillerievuur tot staan wor den gebracht. Vijandelijke afdeelingen, die van Damascus uit in de richting van Ne- besk trachtten op te rukken, werden tot staan gebracht. In de Syrische woestijn worden de vanuit Irak oprukkende gemo toriseerde Britsche colonnes nog steeds voor Palmyra vastgehouden. Lichte Fransche af deelingen, die speciaal voor den woestijn oorlog zijn opgeleid, hebben de ravitaillee ring der vijandelijke colonnes doeltreffend aangevallen. De tegenstand van Palmyra wordt nog steeds door het luchtwapen on dersteund. Een nader bericht meldt: Naar welinge lichte kringen alhier omtrent de operaties in Syrië wordt medegedeeld, zijn op ver scheidene plaatsen van het front hevige gevechten aan den gang. De Engelsche strijdkrachten probeeren in het bijzonder de aanvallen door de beveiliging van hun ravitailleering te fundeeren. De aanval van de beide Engelsche colonnes uit Irak in de richting van Palmyra kon door Fransche strijdkrachten tot staan gebracht worden. Over het algemeen heeft men den indruk, dat de Engelschen een nieuw offensief voor bereiden. BEIROET OPNIEUW AANGEVALLEN. Engelsche vliegtuigen hebben in den nacht van Dinsdag op Woensdag opnieuw bommen geworpen op Beiroet, zonder scha de aan te richten. De toestand aan de Sy rische fronten werd vanochtend door toon aangevende zijde onveranderd genoemd. AMERIKA EN DE OORLOG DE AMERIKAANSCHE NEUTRALÏTEITS- WET NIET OP DE SOVJET-UNIE VAN TOEPASSING. De plaatsvervangende staatssecreta ris Summer Welles heeft medegedeeld, dat Roosevelt de beperkende bemalin gen van de neutraliteitswet niet van toepassing zal verklaren op de Sovjet- Unie en dat hij den Stillen Oceaan niet tot oorlogsgebied zal verklaren. Overi gens is nog geen beslissing genomen over een eventueele hulpverleening aan de Sovjet-Unie. In een interview heeft, volgens de Asso ciated Press, de president van de Union Pacific Railroad, Jeffers, verklaard, dat hij ontsteld is over het volstrekte gebrek aan beslangstelling van het Amerikaansche volk in de huidige crisis. De geestdrift, die tijdens den wereldoorlog in de Vereenigde Staten heeft geheerscht, ontbreekt thans volkomen. Bovendien is Amerika reeds in oorlog, ofschoon de 'kanonnen nog niet hebben gesproken. „De oorlog met de Sovjet-Unie heeft in de Vereenigde Staten een zeer ironische situatie doen ontstaan", zoo verklaarde de democratische senator Clark volgens Asso ciated in een toespraak te San Francisco. Alles ondermijnende agitaties in de Veree nigde Staten zijn nl. door Russische com munisten aangesticht en nu sluit Amerika zich aan bij de ergste aller dictatoren. Dat toont weer eens, zoo merkte de bekende Amerikaansche politicus op. dat alle oor logspropaganda niets anders is dan een po ging om het Britsche rijk, zonder reke ning te houden met de democratieën ter wereld, te willen redden. DE AMERIKAANSCHE STAATSBURGERS IN DE SOVJET-UNIE. United Press zegt in kringen van het ministerie van buitenlandsche zaken te Washington vernomen te hebben, dat er maatregelen zijn getroffen voor het vervoer van 200 Amerikaansche bur gers uit de Sovjet-Unie. Naar te Sofia verluidt, aldus het D. N. B. zou de Sovjet-gezant vergezeld van den militairen attaché van het Sovjet-gezant schap een vrij langdurig bezoek gebracht hebben aan den Amerikaanschen gezant Earle. EEN AMERIKAANSCHE LEENING AAN ENGELAND? Het D. N. B. meldt uit Washington: De directeur van het federale bureau voor leeningen heeft medegedeeld, dat op het oogenblik een plan wordt over wogen om aan de Britsche regeering een leening te verstrekken. DE AMERIKAANSCHE BEGROOTING. De begrotingscommissie van het Huis van Afgevaardigden heeft haar goedkeu ring gehecht aan het verstrekken Van een aanvullend crediet van 897 millioen dol lar voor het begrotingsjaar, dat aan het einde van deze maand afloopt. Het voor stel voorziet o.a. in het verstrekken een bedrag van 742 millioen aan de marine, waarvan een bedrag van 467 millioen dol lar gébruikt zal worden voor den -bouw van nieuwe vliegtuigen. CHAPLIN-FILM IN ARGENTTNIë VERBODEN. De regeering van Argentinië heeft een decreet uitgevaardigd waardoor de film van Charlie Chaplin „The Dictator" voor heel Argentinië verboden is. Vraag: Hoe kan men houtworm uit meubelen verwijderen? Antwoord: Hebt u nog een restje pe troleum, vult u daar dan een oliespuitje mee en spuit hiermee de gaatjes vol, als de houtworm nog niet te veel verspreid is. U kunt ook een kwikzalf gebruiken. Vraagt u dat bij een drogist. Kwikzalf is zeer gif tig. U kunt die niet gebruiken, indien die ren of kleine kinderen bij het meubelstuk kunnen komen. Vraag: Hoe kan ik verfvlekken ver- wij deren uit een wollen deken? Reeds met petroleum geprobeerd. Antwoord: Indien u nog een restje terpentijn hebt, probeert u het daarmee eens. Ook kunt u de vlek weeken met groe ne of gele zeep en daarna uitwasschen. Vraag: Hoe kan ik kringen uit eiken hout verwijderen, die erin gekomen zijn door bloemvazen? Antwoord: Probeert u eens een kurk die u telkens in sigarenasch doopt. Daar mee wrijft u stevig in kringen, vanuit het midden der vlek beginnend. De asch zorg vuldig verwijderen en dit met was ln de kleur inwrijven. Een dag laten intrekken en met verwarmde doeken uitwrijven. In- plaats van kurk en sigarenasch kunt u ook fijn staalwol gebruiken b.v. no. 00. HOE STAAT HET MET UW FIETSBANDEN? „Uiterste zuinigheid geboden", zegt de directeur van het Centraal Distributie kantoor. Een njjpend vraagstuk voor fietsend Nederland is op het oogenblik de schaarschte aan fietsbanden. Velen vragen' zich met zorg af: hoe staat het met de fietsbandendistributie en op welke wijze kunnen wij zoo lang mo gelijk gebruik maken van onze fiets? Hierover had een redacteur van de .V.P.B. een onderhoud met den heer S. de Hoo, directeur van het Centraal Distributiekantoor, die aan de hand van de opgedane ervaringen een aantal be langwekkende bijzonderheden over de fietsbanden distributie mededeelde. „De fietsbanden zijn nu eenmaal zoo schaarsch, dat distributie absoluut noodza kelijk is", verklaarde de heer S. de Hoo. directeur van het Centraal Distributiekan toor, toen wij hem verzochten zijn oordeel te geven over de huidige bandensituatie in Nederland. „Iedere maand verdeelen wij een be paalde hoeveelheid bonnen over de distri butiediensten; bij een bepaling van de hoe veelheid, die elk district krijgt toegewezen, wordt rekening gehouden met allerlei om standigheden, zooals het aantal inwoners, het aantal fietsen enz. Verder wordt deze hoeveelheid telkens aangepast aan de laatste gegevens, die hyr binnenkomen over de behoefte aan banden in ieder district. Hoewel de distributiebe palingen vrij radicaal zijn gesteld, overtreft op. het oogenblik het aantal aanvragers, die recht op nieuwe banden hebben, eenige malen het beschikbare aantal banden". Velen verslijten hun banden onnoodig. „Komen er veel aanvragen binnen van menschen, die geen recht op nieuwe ban den hebben?" „Tamelijk veel, want velen, die niet on der de distributiebepalingen vallen en dit ook wel beseffen, probeeren het toch maar eens. Dat geeft onnoodig werk aan de dis tributiediensten, terwijl bovendien niemand door de mazen van het net kan heenglippen. Mijn indruk is, dat het groote publiek den ernst van den toestand nog niet voldoende beseft. Men gebruikt de fiets over het al gemeen nog te veel zonder, dat hiertoe vol strekte noodzaak bestaat en verslijt zoo onnoodig zijn banden. En dat niet alleen, er wordt vaak te ruw met de banden omgesprongen. Talrijke ge vallen hiervan kan men dagelijks op straat zien:te hooge belasting, vooral van bak fietsen stoepen op en afrijden plotseling remmen, op te slappe banden ril den om maar enkele voorbeelden te noe- en. Aan dezen toestand moet beslist een ein de komen. De economische voorlichtings dienst, Rijnstraat 24 te 's-Gravenhage zendt kosteloos een boekje „Leefregels voor het rijwiel" aan ieder, die dat aan bovenge noemd adres aanvraagt. Ik hoop, dat vele Nederlanders dit boekje zullen aanvragen en de wenken ter harte nemen". Nut der oude banden? „Zooals u weet, moet men bij aankoop van nieuwe banden de oude, die versleten zijn, inleveren. Van deze verplichting wordt vrijstelling verleend, indien men een nieu we fiets koopt zonder in het bezit te zijn van een oude. Overigens ontvangt men bij aankoop van een nieuwe fiets de bijbehoórende banden slechts, als men daar recht op heeft. Van de oude banden worden weer nieuwe gemaakt. Bij welk procédé meerdere oude banden noodig zijn om één niéuwe te ver vaardigen. Hieruit blijkt nogmaals, dat de uiterste zuinigheid met de fietsbanden ge boden is". PRIJSREGELING VOOR KERSEN IN VOORBEREIDING. Naai®aanleiding van berichten over ver- koopen van kersen op het hout, waarbij hooge prijzen werden betaald, deelt de ge machtigde vor de prijzen mede, dat er een regeling betreffende maximum veilingprij- zen voor kersen in voorbereiding is. Nadrukkelijk wordt er de aandacht op gevestigd, dat bij de vaststelling daarvan geen rekening zal kunnen worden gehou den met de hooge prijzen, welke den laat- sten tijd voor aankoop van kersen op het 1 hout werden besteed.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1941 | | pagina 5