Sk ötstifd tegen de Saujetó Momentje DONDERDAG 26 JUNI 1941 32ste Jaargang No.' 9983 $e£eid&e}i£(SWfcci/nt Telefoon: Redactie 20015. Administratie 20935. Giro 103003. postbusïi. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux Papen gracht 32. Hoofdredacteur: Th. Wilmer, Leiden. Olt nummer bestaal uit twee bladen. V Meer arbeidsvreugde De arbeid op een hooger plan, de arbeid in hooger waardeering, in hooger eer. Dit is een roep van dezen tijd. Maar te gelijkertijd een christelijk ideaal, een ka tholieke eisch, meermalen en herhaalde lijk aan de liberale economie scherp-om- lijnd gepredikt. En, al is 't niet met vol doende en bevredigend succes, zéker niet zonder succes! In het tijdschrift „Lering en Leiding" (van het R.K. Werkliedenverbond) heeft dr. P. A. Pijnappels een zeer goed artikel geschreven over „het beroep als roeping". De schrijver wijst er op, dat arbeid naar doel en strekking persoonlijk en maat schappelijk is. Na het persoonlijke in den arbeid te hebben geconstateerd concludeert hij, dat „redelijkerwijze van een mensch slechts zulke arbeid gevraagd kan worden, die de bewuste en gewilde krachtsinspanning waard is; met andere woorden: de arbeid moet een mensch waard zijn". De arbeid moet, omdat hij een per soonlijk karakter heeft, mogelijk maken: arbeidsvoldoening en arbeidsvreugde. De arbeid, waarbij dat. is uitgesloten, is menschonwaardig; zooals b.v. de arbeid, welke bestaat in „eindelooze, rustelooze herhaling van één hand- of voetbeweging". Men moet echter weer niet gaan over drijven en zich gaart voorstellen een nieuwe, volmaakte maatschappij-inrich ting, waarin de arbeid is veranderd in een soort sport! De arbeidsplicht zal blijven een taak, die moeite eischt en vermoeienis veroor zaakt. Het persoonlijke in den arbeid eischt vóór alles, dat in elke arbeidsregeling de mensch wordt gerespecteerd. De arbeid heeft ook een maatschappelijk karakter. De schrijver van het artikel in „Lering en Leiding" acht het noodig, het gemeen schapsbesef onder de arbeiders te verle vendigen, opdat zij in hun arbeid niet alleen een noodzakelijk middel tot levens onderhoud zien, maar dien ook begrijpen als een taak, die zij jegens de gemeen schap hebben te vervullen. Ditzelfde besef moet echter ook en allereerst leven in de werkgevers en in heel de economische structuur van de samenleving. Alléén die arbeid ver dient te worden verricht, welke een bij drage vormt tot het welzijn der maat schappij. De kapitalistische economie heeft zich om dezen stelregel nimmer bekom merd! Geld-verdien en was de eenige en uitsluitende norm. Dè arbeid heeft een persoonlijke en een maatschappelijke aard en karakter. Geen van beide mag uit het oog worden ver loren. Voor de practijk, voor de beleving van den arbeid als zinvolle levensvulling is de godsdienstige opvatting van de hoogste waarde. De bekende Kolpings-opvatting over den arbeid zal ten slotte het meest krachtdadig blijken om arbeidsvoldoening en arbeidsvreugde te scheppen! Zoo moeten wij beschouwen de mooie leuze: meer arbeidsvreugde. V Over het weer cn nog wat Het katholieke dagblad „De Nieuwe Dag" wijst er op, hoe onder de menschen ver schillend wordt gereageerd op de hitte. En schrijft dan: Uit deze .zeer verschillende reacties op de „hitte", kunnen we voor ons de conclusie trekken, dat het ondoenlijk is iedereen te gerieven. Daarom moe ten we ook niet pogen om bij Jan en alleman in het gevlei te komen. We moeten onzen eigen plicht doen en po gen alles zóódanig te verrichten, als het in het belang van het algemeen het beste is. We moeten de ons gestelde taken vervullen op een wijze als God het wil. Goed en eerlijk. Iedereen het naar den zin maken kunnen we niet. Niet alléén het weer is slachtoffer van „zeer verschillende reacties"; niet alleen aan het weer is het lot beschoren, niet iedereen te kunnen gerieven! Ook menschen, die bepaalde functies bekleeden, treft wel een dergelijke onder vinding. Zij zullen er zich echter niets van behoeven aan te trekken, als zy zich er van bewust mogen zijn, „alles zóódanig te ver richten als het in het belang van het alge meen het beste is", hun taak te vervullen „op een wijze als God het wil. Goed en eerlijk". Zij zullen zich van die verschillende reac ties niets behoeven aan te trekken. Al leen kan het voor hen onaangenaam zyn, als zij niet zelf in de gelegenheid worden gesteld, die reacties terug te leiden in de Spoorwegknooppunten en transporttreinen zwaar getrotlen FINSCHE STEDEN GEBOMBARDEERD Op den derden gevechtsdag aan het Oostelijke front zijn weer zware aan vallen van Duitsche gevechtsvliegtui gen gericht op spoorlijnen en rollend materiaal van den vijand. Op één tra ject werden 17 treinen getroffen en voor een deel in brand geworpen, op een andere plaats zes treinen. Al deze treinen waren vol troepen en voertui gen. Een groot aantal locomotieven .werd met bommen vernield, om. 17 door één luchtvloot. Vaak werden rails op open trajecten, maar ook heele sta tions met alle aanwezige installaties vernield. Zoo verraste een formatie gevechtsvlieg tuigen op 24 Juni zes langs treinen, die, geladen met belangrijk oorlogsmateriaal, in het Zuidoosten der Sovjet-Unie gereed stonden om te vertrekken. Het station werd in een grooten puinhoop herschapen. In scheervlucht vielen de Duitsche vlieg tuigen drie treinen aan, waarvan de lo comotieven onder stoom stonden. Een ver nietigende aanval met bommen, kanon- en mitrailleur vuur brak boven de daken der wagons los. De lucht dreunde van de ontploffingen der bommen en het geknet ter der schoten. Honderden Sovjet-solda ten sprongen in groote wanorde uit de goederenwagons. De volgende aanval was gericht op de drie andere treinen. Weer vlogen de bommen omlaag. Zij troffen lo comotieven, wagons en rails. De spoorrails kronkelden zich als slangen omhoog. Zwa re goederenwagons werden op zij geslin gerd. Stukken hout en metaal vlogen in den grauwen rook der ontploffingen als kaf in het rond en werden door- nieuwe bommen, die neervielen, weer de lucht ingeslingerd. Het vuur greep met een ge weldige snelheid om zich heen en sprong op drie groote bij. het station liggende tanks over. Nog lang op den terugtocht waren de rookwolken, die zich aan den horizon vertoonden, voor de Duitsche troepen het bewijs van een volledig suc- HET OPTREDEN VAN HET LUCHTWAPEN. De in het Oosten in den stijd geworpen deelen van het Duitsche luchtwapen heb ben op den derden gevechtsdag met de grootste kracht ingegrepen in de gevech- tenop den grond en den landtroepen door het breken van den vijandelijken tegen stand op vele plaatsen den weg gebaand. Niet alleen gevechtsvliegtuigen, maar ook jagers vielen de vijandelijke pantserwa gens aan, waar zij zich vertoonden. Met even groot succes werden aan het ge- heele front troepenconcentraties met bom men bestookt en met boordwapens bescho ten. Ravitailleeringscolonnes werden ver nield, zoodat vele wegen verstopt werden door de pinhoopen. Vliegtuigen namen deel aan de verkenning, lichtten de leger- formaties in omtrent de toestand vóór het front en sloegen aanvangende vijandelijke tegenacties uiteen. Zware slagen werden ook toegebracht aan de achter het front liggende verbindingswegen van den vijand. VAN HET ROEMEENSCHE FRONT. Het hoofdkwartier van het Roemeensche front maakt bekend, dat de operaties te land in de eerste drie dagen zich ontwik keld hebben volgens de tevoren opgestel de plannen. Eenige pogingen tot tegen actie van den kant van den vijand wer den afgeslagen. De vijandelijke lucht macht'heeft gisteren hevig Constanza ge bombardeerd evenals Soelina en Galatz, terwijl zij eenige bommen wierp op Tul- cea, Braila en Jassy. De gevolgen waren zonder belang. Onze luchtmacht aldus het communiqué verder bombardeerde belangrijke militaire doelen en verkreeg overal opmerkelijke resultaten. De Duit sche en Roemeensche luchtmacht heeft in den loop van deze drie dagen een verplet terende meerderheid getoontj tegenover de vijandelijke luchtmacht. In totaal werden 400 vijandelijke vliegtuigen vernield. Van dit totaal werden 30 Sowjettoestellen neer gehaald door de Roemeensche luchtmacht en het afweergeschut, 40 zijn vernield op den grond door Roemeensche vliegtuigen. De Roemeensche luchtmacht heeft in to taal 12 toestellen verloren. lijn van de rede en het gezond verstand, omdat het ondergrondsche reacties zijn. De beste stuurlui staan aan wal zegt een Nederlandsch spreekwoord, dat ondes kundige, ongemotiveerde critiek veroor- deelen wil. Maar juist in een tijd, waarin het varen zeer moeilijk is, schijnen er nog al veel „beste stuurlui" aan c}£n wal te staan, om anderen, die moeten varen, te becritiseeren. Sovjet-vliegtuigen hebben gisteren vier maal aanvallen op Helsinki gedaan. Om kwart over 12 werd voor de laatste maal weer het signaal „alles veilig" gegeven. Bij den eersten aanval vlogen negen, bij den tweeden dertien Sovjet-vliegtuigen boven de stad. Het derde alarm'werd ge geven om kwart over 10. Er verschenen weer Sovjet-bommenwerpers en verken ningsvliegtuigen bóven Helsinki, die ter stond onder krachtig afweervuur genomen werden, en door jachtvliegtuigen werden aangevallen. Thans werden ook bommen geworpen in het noorden der stad. Volgens berichten uit de provincie zijn daar eveneens in den loop van den och- ten Sovjet-formaties in Centraal, Noord, West- en Zuid-Finland verschenen. Er wer den talrijke bommen geworpen op niet- militaire doelen. Naar verder bekend wordt, strekten zich de Sovjet-vluchten van hedenochtend tot bijna alle groote Finsche steden uit. FINSCHE STEDEN GEBOMBARDEERD. De volgende steden werden door het Sovjet-luchtwapen aangevallen: de stad Joensuu met 15 vliegtuigen om 11 uur 10 en met 3 vliegtuigen om 12 uur 30. Er werden talrijke bommen neergeworpen. Een burger werd gedood, verscheidene gewond. Er brak een brand uit. Voorts werd om 11 uur 32 door 3 vliegtuigen de stad Rovaniemi aangevallen, waar eenige branden ontstonden. Verder zijn gebom bardeerd Mikkeli, Kemijaervi, Jeroinen en Nokia bij Tampere, waar een burger werd gedood. In den loop van den dag werden tot 15 uur 20 Russische vliegtui gen neergeschoten. Eén machine kwam ongedeerd in Finsch bezit. De zender van Bagdad bevestigt in een bericht uit Istanboel, dat een Britsche mi litaire commissie uit Cairo op 24 Juni naar Moskou is vertrokken, teneinde samen te werken met het Sovjet-leger, resp., dit te reorganiseeren. Volgens dit bericht be staat de commissie uit specialisten van de vloot, het luchtwapen en de landstrijd krachten. SOVJETGRUWELEN IN LITAUEN. Onder het opschrift: „Zeventienduizend Littauers gedeporteerd, Vreeselijke wreed heden in de Littausche gevangenissen", publiceert Stockholms Tidningen een uit voerige beschrijving van de toestanden in Littauen. De gevangenissen, zoo schrijft het Zweedsche blad, waren op véle plaat sen zoo vol, dat de menschen liggen noch zitten konden. De meesten hunner zullen door de onmenschelijke behandeling, die zij hebben ondergaan, voor hun leven in valide blijven. De Sovjets hadden het plan. aldus het bericht verder, ongeveer 60.000 Littauers uit alle lagen der bevolking en uit alle beroepen naar Siberië te deportee- ren. Zeventienduizend waren op 16 en 17 Juni reeds weggezonden, de rest zou op 24v en 25 Juni getransporteerd worden. Naar uit een andere beschrijving van Stockholm Tidningen blijkt, waren de Lit tauers, onder wie zich oude vrouwen en kinderen bevonden, in veewagens verzon den. Twee dagen bleven zij daarin zon der eten of drinken opgesloten. De Sov jet-Russen hadden de Littauers uitgenoo- digd dienst te nemen in het Bolsjewisti sche leger en bij de vloot, hetgeen slechts ten doel had de valide mannen bijeen te brengen en eveneens naar Siberië te transporteeren. Onder de weggezondenen bevonden zich behalve officieren ook ook dokters, ingenieurs, grondbezitters en za kenlieden. Van de boeren waren zonder rekening te houden met den omvang van hun boerderij bepaalde hoeveelheden graan, boter etc. geëischt. Wanneer de ge- eischte hoeveelheden boven hun leverings capaciteit uitgingen, werd dat als sabotage uitgelegd, en werden de boeren terstond doodgeschoten. Op hun vlucht zouden de bolsjewisten de waterleidingen vergiftigd hebben. Officieele mededeeling Betreffende bijzondere maat regelen in de verboden gebieden Het uit 16t0 dateerende perceel Oude Schans 39 te Amsterdam, een fraai staaltje van 17de eeuwsche bouwkunst, is thans geheel gerestaureerd (Pex-Holland) In de bekendmaking van 7 Mei 1941 be treffende de in het bezette Nederlandsche gebied bepaalde verboden gebieden heb ik er op gewezen, dat het verblijf a. op de Westfriesche eilanden: Texel, Vlieland, Terschelling, Ame land, Schiermonnikoog, Siemonssand, Boschplaat, Rottumerplaat en Rottu- meroog, b. aan de Nederlandsche kust ten Zuiden van Hoek van Holland tot aan de Belgische grens en op de in dit gedeelte liggende eilanden (provincie Zeeland en het Zuide lijke deel der provincie Zuid-Holland ten Zuid-Westen van de Nieuwe Waterweg Oude Maas (Dordtsche Kil) slechts ge oorloofd is aan personen van Duitsche of Nederlandsche nationaliteit, die aldaar hun vaste woonplaats hebben. Tevens bepaal ik, dat de in de verboden gebieden wonende buitenlanders en staten- loozen, dat wil zeggen alle personen, die niet in het bezit zijn van de Nederlandsche of de Duitsche nationaliteit, zich iederen Maandag in de diensturen bij het hoofd van de gemeentelijke politie (Ortspolizeibe- hoerde) in de plaats hunner inwoning moe ten aanmelden. De eigenaren van herbergen, hotels en andere verblijfsgelegenheden waar men overnachten kan in de verboden gebieden zijn verplicht bij nieuwe gasten de per soonsbeschrijving op het invulbewijs met de gegevens van de identiteitspapieren te vergelijken en te controleeren, of de gast de benoodigde geldige vergunning en een identiteitsbewijs met foto in zijn bezit heeft. Indien een persoon foutieve meldin gen op het invulformulier doet of de voor geschreven vergunning voor de genoemde gebieden of zijn identiteitsbewijs met foto niet in zijn bezit heef,, dan is de eigenaar verplicht onmiddellijk de politie hiervan in kennis te stellen. Deze geldt ook t.a.v. Duitsche gasten. De gasten moeten onmiddellijk na aan komst hunne papieren gedurende den nacht aan dengene, bij wien zij wonen, in bewa ring geven. Personen beneden den vijftienjarigen leef ij d 'behoeven geenerlei vergunning. Personen beneden den 20-jarigen leeftijd, die een school bezoeken of hun leertijd al daar doormaken, of die hunne ouders of familie geregeld bezoeken, kunnen een vergunning verkrijgen die een half jaar geldig is. Hetzelfde geldt ook voor werkne mers, die, om hun werkplaatsen of hunne woonhuizen of de woonplaats van hun fa milie te bereiken, de grenzen van de ver boden gebieden moeten overschrijden. Overtredingen tegen deze bepalingen zijn in overeenstemming met artikel 1 van de verordening van den Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsche gebied nr. 20/1941 houdende de strafbaarheid van wege overtredingen tegen militaire of po- litioneele bepalingen, overtredingen en worden met hechtenis van ten hoogste zes maanden en met geldboete van ten hoogste 1000 gulden of met een van deze straffen gestraft, indien niet ingevolge andere be palingen een hoogere straf verbeurd is. Bovendien worden die personen, die zich zonder vergunning in de verboden gebie den ophouden, gearresteerd en verwijderd. Deze strafbedreiging treedt in werking op'den dag harer openbaarmaking. Den Haag, 21 Juni 1941. De Commissaris-Generaal voor de openbare veiligheid, get. RAUTER, S.S.-gruppenfuehrer. BINNENKORT BOTER ZONDER ZOUT. OMDAT ZE ZOO BETER BEWAARD KAN WORDEN IN DE KOELHUIZEN. In ons land is het steeds een goede ge woonte geweest om in den tijd dat er veel boter vervaardigd kan worden een ge deelte op te slaan voor den tijd, dat er min der geproduceerd kan worden. Zoodoende kan er steeds voor een gelijkmatige voor ziening in de behoefte zorg gedragen wor den. De opgeslagen boter, de z.g. koelhuis- boter, heeft onder controle gestaan van de deskundigen, die altijd alles hebben ge daan om de kwaliteit hiervan zoo goed mogelijk te houden. Nu is gebleken, dat de boter, die in ongezouten toestand in koel huizen bewaard wordt, in het algemeen be ter is dan de boter, die in gezouten toe stand wordt opgeslagen. Op grond hiervan heeft de Secretaris- Generaal van het Departement van Land bouw en Visscherij een beschikking uit gevaardigd, die boterfabrikanten de ver plichting oplegt voortaan boter zonder zout te vervaardigen. Een gevolg hiervan is dus, dat ons land binnenkort kennis zal maken met boter zon der zout. Nieuw is dit evenwel niet, want reeds zeer velen prefereeren deze samen stelling boven die met zout. De echte bo- tersmaak kan, zoo werd ons van bevoegde zijde gezegd, veel beter tot zijn recht ko men zonder dan met zout. Nadrukkelijk voegde men hieraan toe, dat de verbruikers niet dienen te trachten door zelf zout toe te voegen den smaak te wijzigen. Al moge het in het begin zoo men het verschil al merkt 1misschien even vreemd zijn, men moet maar bedenken, dat de kwaliteit van de koelhuisboter door de zen maatregel in het algemeen verbeterd wordt. „Vad." IETS OVER MENU'S. Ik kan dikwijls het gevoel niet in me onderdrukken, dat ze onseen beetje voor den gek houden. Ik bedoel de dames, die ons overstelpen met aller lei smakelijke menu's, die wonderen van eenvoud en slimheid tegelijk zou den zijn. Vooreerst heeft een vrouw meer te doen dan koken. En als ik die zooge naamde eenvoudige menu's lees, waar voor je ongeveer zes en dertig ingre diënten noodig hebt, krijg ik een ge voel van schaamte, dat ik ten mijnen behoeve voor een maaltijd van tien mi nuten enkele volwassen menschen een volle dag aan het werk zet. Het moet allemaal worden schoongemaakt en er mag niets worden weggegooid. En wat je wint aan vitaminen, verlies je aan je servies, omdat je voor één gerecht zeven en twintig schaaltjes noodig hebt. Maar dat is tot daaraan toe. Er is nog iets anders. Ik krijg eveneens het gevoel, al^of ik mij zelf tracht wijs te maken, dat het een bevrijding is, dat ik nu eindelijk eens op een hou ten stoel mag gaan zitten na zooveel jaren in een fauteuil te hebben gehan gen. Het is natuurlijk heel optimistisch om jezelf in te praten, dat de minder prettige toestand waarin je na je fail lissement bijvoorbeeld leeft, nou eens precies het ware is, waarop je jaren hebt zitten wachten. En daarom misschien hebben wij vroeger altijd verkeerd gegeten: geen rauwe worteltjes, geen groentenat, geen aardappelschillen, te weinig pie terselie het prototype van alle vi taminen mevrouw! de groene bla deren van de sla en de stronken van de bloemkool. Er is een goed Hollandsch spreek woord: de druiven zijn zuur. Daar denk ik wel eens aan, als ik het gevoel krijg, dat ze ons toch wel een beetje voor den gek houden. DE INLEVERING VAN METALEN VOORWERPEN EEN REGELING VOOR HET HOTEL-, CAFé- EN RESTAURANTBEDRIJF Naar „Hotel, café, restaurant" mede deelt, heeft de directeur van het rijks bureau voor het hotel-, café-, restaurant- en pensionbedrijf op verzoek van het rijks bureau voor non-ferro-metalen bekendge- maakt, dat aan de burgemeesters de vol gende richtlijn is gegeven voor de inleve ring van metalen (koper, nikkel, tin, lood en legeeringen daarvan) ten aanzien van bedrijven, die bij het rijkshoreca een ver zoek tot inschrijving hebben ingediend. Met de Duitsche autoriteiten is overeen gekomen, dat die voorwerpen van metaal, welke onder de inleveringsplicht vallen en in dit speciale geval is bedoeld het nieuw zilver, zgn. hotelzilver, in den vorm van tafelbestekken, olie-azijnstellen, peper- zout en mosterdstellen, messenleggers, fles- schebakjes, koffie- en theekannetjes, sui kervazen, plateaux, plat-du-jour-schalen, soepterrines, schalen en wat dies meer zij, en wat de keukeninrichting betreft, kope ren pannen en dergelijke, alsmede die van witmetaal als voor de instandhouding van het bedrijf noodzakelijk zijnde, door de hotelbedrijven kunnen worden behou den. Deze artikelen worden dus niet inge leverd. Wel moeten ingeleverd aschbakken, bloemen vazen, e.d. welke dus niet direct met de instandhouding van het bedrijf te maken hebben en welke ook door particu lieren moeten worden ingeleverd. HET VERBLIJF VAN MINDER DAN 5 DAGEN IN PENSIONS Ontheffing van het verbod voor eenige provincies en gemeenten Het was asm pensionbedrijven, in ver band met de huidige omstandigheden, ver boden, gasten voor korteren termijn dan 5 dagen op te nemen. Met het oog op het te verwachten drukke toeristenbezoek, dat aan bepaalde streken van ons land zal worden gebracht, zal in vele gevallen het aantal hotels en loge menten ter plaatse niet toereikend zijn om in voldoende mate te voorzien in de be hoeften aan onderdak en voeding voor korten tijd. Daarom heeft de directie van het rijks bureau voor het hotel-, café-, restaurant- en pensionbedrijf aan pensionbedrijven, gelegen in een aantal' provincies en ge meenten, voor de maanden Juni t/m Sep tember 1941 ontheffing verleend om het verbod logies te verstrekken tegen betaling aan gasten voor een korteren onafgebroken tijdsduur dan van ten minste vijf dagen. Aan deze pensionbedrijven is het derhalve toegestaan in dat tijdvak ook gasten voor korteren tijd dan vijf dagen op te nemen. De bedoelde provincies en gemeenten zyn: Provincies: Utrecht (met uitzondering van de gelijknamige gemeente), Gelder land en Overijssel. Gemeenten: Blaricum, Bussum, 's-Grave- land, Hilversum, Huizen, Kortenhoef, Laren (N.H.) en Naarden. Bovendien wordt aan alle pensions in het geheele land toestemming verleend tot het opnemen van week-endgasten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1941 | | pagina 1