Weerbericht
ïDe hennen, die 11 twediy heeft
RECHTZAKEN
STADSNIEUWS
WOENSDAG 18 JUNI 1941
DE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD - PAG. 2
Abonnementsprijs: voor Leiden 20
cent per week; 2.63 per kwartaal.
By onze agenten 21 cent per week;
2.73 per kwartaal. Franco per post
3.10 per kwartaal. Geïllustreerd
Zondagsblad 0.52 per kwartaal.
Losse nummers 6 cent, met geïU.
Zondagsblad 9 cent
Advertentiën: 32 cent per regel.
Ingezonden mededeelingen dubbel
tariel. Telefoontjes hoogstens 30
woorden, 55 cent per plaatsing,
alléén Woensdag en Zaterdag.
ZONS OP- EN ONDERGANG.
Zon onder 10.04 uur Woensdagavond.
Zon op 5.17 uur Donderdagochtend.
MAANSTANDEN.
18 Juni: De maan komt Woensdagnacht
om 2.23 uur op en gaat Woensdagmiddag
om 3.30 uur onder.
19 Juni: De maan komt Donderdagnacht
om 2.47 uur op en gaat Donderdagnamid
dag om 4.33 uur onder.
2P Juni: De maan komt Vrijdagmorgen om
3.12 uur op en gaat Vrijdagnamiddag om
5 35 uur onder.
21 Juni: De maan komt Zaterdagmorgen
om 3.39 uur op en gaat Zaterdagavond om.
6.37 uur onder.
22 Juni: De maan komt Zondagmorgen
om 4.09 uur op en gaat Zondagavond om
7.36 uur onder.
23 Juni: De maan komt Maandagmorgen
om 4.46 uur op en gaat Maandagavond om
8,32 uur onder.
24 Juni: De maan komt Dinsdagmorgen
om 5.28 op en gaat Dinsdagavond om 9.23
onder. (Nieuwe maan).
25 Juni: De maan komt Woensdagmorgen
om 6.19 uur op en gaat Woensdagavond om
10.10 uur onder.
WATERTEMPERATUUR.
Zweminr.: „De Zijl" 21 gr. C.
Zweminr.: „Poelmeer" 20.5 gr. C.
.O NO IIOIIOIICD HO IIOI1C3IIOIIC^
-
Verduisteringstijden
0 Er is bepaald, dat er verduisterd
moet worden tusschen zonsonder- U
0 gang en zonsopkomst.
Deze tijden zijn voor hedenavond U
U en morgenochtend: g
0 ZONSONDERGANG jj
n 10.04 uur.
-
ZONSOPKOMST Z
y 5.17 uur
0 Tusschen deze beide tijden dient Q
n er dus verduisterd te worden.
0
JIIOIIOII Oil Oil Oil Oil Oil Oil O
PROVINCIALE STATEN VAN
NOORD-HOLLAND.
De Provinciale Staten van Noord-Hol
land kwamen gisteren, voor de eerste maal
onder leiding van den nieuwen commissa
ris der provincie, mr. A. J. Backer, bijeen.
Naar aanleiding van de benoeming van
den heer J. Saai (N.S.B.) tot lid van ge
deputeerde staten, zeide mr. Backer o.m,
het volgende: Op 10 Mei heeft de gevol-
machtigdè van den Rijkscommissaris voor
de provincie Noord-Holland medegedeeld,
dat de Rijkscommissaris de voorziening van
vacatures in het college van gedeputeerde
staten aan zich wenschte te trekken. In
verband hiermede zag spreker zich genood
zaakt. de op 13 Mei j.l. bijeengeroepen ver
gadering van de provinciale staten af te
gelasten. Door den secretaris-generaal van
het departement van binnenlandsche zaken
werd hem op 28 Mei j.l. bericht, dat de
Rijkscommissaris, op grond van de veror
dening nummer 137/1940, had besloten, het
lid der Staten den heer J. Saai tot lid van
gedeputeerde staten te benoemen in de
vacature van wijlen den heer Bomans.
Er is alle reden om te verwachten, aldus
spreker, dat de heer Saai de verantwoorde
lijke taak, welke thans op zijn schouders is
gelegd, met ijver en nauwgezetheid zal ver
vullen en dat hij zich daarbij uitsluitend
zal laten leiden door hetgeen de beharti
ging van de provinciale belangen van hem
eischt.
Bij'zijn beëediging heeft hij zijn oogmer
ken in dit opzicht kernachtig uitgedrukt
door te verklaren, dat dienen zijn parool
zal zijn.
Spr. is er van overtuigd, dat de heer Saai,
die als lid van de provinciale staten met de
provinciale bestuurstaak op de hoogte is,
alles zal doen wat kan strekken tot een be
hoorlijke vervulling van zijn ambt, en dat
hij van zijn kant naar een goede samenwer
king met de staten zal streven.
Anderzijds verwachtte mr. Backer van de
statenleden, dat zij den heer Saai, ook al
is deze niet met hun medewerking tot lid
van het college benoemd, loyaal tegemoet
zullen treden en het vertrouwen zullen
schenken, dat tot dusverre ook den anderen
leden van het college ten deel viel.
Spr. meende in dit opzicht met te meer
vertrouwen een beroep in de vergadering
te mogen doen, omdat het onder de huidige
omstandigheven niet zoozeer aankomt op
het accentueeren van de politieke verschil
len in de vertegenwoordigende lichamen
doch veeleer op het eendrachtelijke, op
zakelijke wijze en met een klaar besef voor
de realiteit behartigen van het algemeen
welzijn.
Vervolgens deelde spr. mede, dat in de
22
24
06
42
21
19
34
68,78
52
43
55
44
45
54
K
35
Brood of gebak
iBloemkaart)
Meel, brood enz.
(Boterkaart)
boter,
(vetkaart)
boter
Vleesch en
VI eescb waren
Eoffiesurr. Thee
GELDIG
HOEVEELHEID
922 Juni
26 Mei22 Juni
1622 Juni
16 Juni13 Juli.
9 Juni22 Juni.
26 Mei22 Juni
Peulvruchten
Havermout enz.
Macaroni enz.
8cheerreep
Textielkaart
16—29 Juni (13 Juli)
Bon 67, 77 nog tot
.en met 29 Juni.
2 Juni22 Juni
16 Juni13 Juli
16 Juni10 Aug.
16 Juni10 Aug.
16 Juni10 Aug.
16 Juni10 Aug.
200 gram brood, gebak of 140 gram
tarwebloem, tarwerfieel, rogge
bloem, roggemeel of zelfrijzend bak
meel (bloem t/m 31 Mei), 2 rant
soenen gebak.
100 gram brood, 1 rantsoen gebak.
1% Kg.
(kinderen beneden 4 jaar 3/4 kg.)
35 gram tarwe-meel of -bloem,
roggemeel of 50 gram wittebrood
of 1/2 rantsoen gebak
250 gram boter
250 gram boter (met reductie)
1 3/4 litter.
50 gram vleesch, half rantsoen
vleeschwaren.
250 gram koffie-surrogèat of
40 gram thee.
Elk der bonnen 100 gram kaaj.
1 ei
1 ei
extra rantsoen 500 gram.
100 gram (op 2 bonnen 1 pakje)
1 Mei31 Aug.
1 Juni—29 Juni
50 gram scheerzeep
150 gram toiletzeep, 120 gram huis
houdzeep, enz.
voor de keuken 2 liter
16 Juni10 Aug.
Men knippe deze lijst uit, om ze steeds te kunnen raadplegen
vacature, ontstaan door het overlijden van
mr. Slingenberg, door den Rijkscommissa
ris nog niet is voorzien.
In afwachting van deze voorziening zijn
de werkzaamheden in het college voorloo-
pig aldus verdeeld, dat de heer Saai de taak
op zich heeft genomen, welke tot dusverre
door den heer van der Wal werd vervuld,
dat de heer "van der Wal de vroeger door
den heer Bomans behandelde zaken tot zijn
rekening neemt en dat de heer Witteman
tevens de vroegere taak van wijlen den
heer Slingenberg op zich heeft genomen.
Vervolgens herdacht mr. Backer in een
van veel waardeering getuigende rede de
overleden gedeputeerden mr. J. B. Bomans
en mr. Slingenberg.
Nadat eenige nieuwe statenleden waren
geïnstalleerd, werd de heer E. Luden op*
nieuw gekozen tot buitengewoon lid van
gedeputeerde staten.
De vergadering werd hierna commisso
riaal gemaakt.
COMITé TER BESTÜDEERING EN
BESTRIJDING VAN INSECTENPLAGEN
IN BOSSCHEN.
Werd in de eerste mededeeling van het
comité ter bestudeering en bestrijding van
insectenplagen in bosschen een overzicht
gegeven over het werk, dat in het afgeloo-
pen jaar is verricht, de thans verschenen
tweede mededeeling bevat een artikel van
den heer A. Quispel over „De verspreiding
van de mierenfauna in het nationale park
de Hooge Veluwe".
In dit artikel wordt aangetoond, dat er
een nauwe betrekking bestaat tusschen de
mierenfauna en de ^begroeiing van het ter
rein. Bovendien bevat het een beschrijving
van de omstandigheden, waaronder de ver
schillende mieren leven, waarbij uitvoerig
de voor onze bosschen zoo belangrijke
roode boschmier wordt besproken. Vooral
over de kolonievorming van deze laatste
soort worden belangrijke en nieuwe gege
vens vermeld.
Hoewel het artikel bestemd is voor vak
genoot en boschbouwers is het zoo geschre
ven, dat ook andere natuurliefhebbers het
kunnen begrijpen en het zeer zeker met
veel genoegen zullen lezen.
Agenda.
LEIDEN.
VERGAEDINGEN, UITVOERINGEN ENZ.
Zaterdag, Bureauzitting R. K. Reclassee-
ringsvereeniging Afd. Leiden, St.
Vincentiusgeb., Hoogl. Kerkgr. 32,
4 uur nam.
Apotheken.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken te Leiden wordt van Zaterdag
14 Juni 20 uur tot Zaterdag 21 Juni 8 uur,
waargenomen door: de apotheek Duyster,
Nieuwe Rijn 18, tel. 20523.
Te Oegstgeest door de Oegstgeestsche
Apotheek, Wilhelminapark 8, tel. 26274.
Stijgend voiksinkomen
in en rond onze stad.
Opmerkelijke teruggang in
Wassenaar.
ONDERWIJZER IN DE KLAS
MISHANDELD.
Streng requisitoir tegen den dader.
't Gebeurde op een wintermorgen in de
maand Januari van dit jaar in Rijswijk. De
lagere school stond op het punt aan te gaan,
de kinderen krioelden nog op de speel
plaats. Een der jongens stond in een gang
bij de school, waar hij niets te maken had,
en waar hij eigenlijk ook niet mocht zijn.
Een onderwijzer, die dit zag, ging naar het
ventje toe en beduidde hem, dat hij naar
de speelplaats moest gaan. De jongen
voelde er blijkbaar niet veel voor en bleef
met de handen in de zakken rustig staan.
De onderwijzer legde een hand op den rug
van het kind om op deze wijze duidelijk
te maken, dat het hem ernst was en dat de
jongen niet koppig moest zijh, maar naar
de speelplaats diende te gaan. Heit kind
verwijderde zich, doch ging niet naar de
speelplaats, maar naar huis. Wat er thuis
is voorgevallen, is niet precies bekend,
maar wel staat vast, da,t de vader van den
knaap, een 39-jarige los-werkman, een uur
later de klas van den bewusten onderwij
zer als een- brieschende leeuw kwam bin
nenstormen. In tegenwoordigheid der on
geveer 10 jaar oud zijnde leerlingen schold
hij den onderwijzer uit voor alles wat
slecht en leelij'k is. Maar daarbij bleef het
niet. Hij ging den hoogst ontstelden onder
wijzer ook te lijf en deponeerde een serie
linksche en reChtsche kaaikstooten op het
gelaat van zijn slachtoffer, hetgeen hardi
aankwam, want deze vader is het type van
een zwaar-(gewicht, terwijl de onderwijzer
een model voorbeeld is van een licht-ge-
wicht. Ook dreigde de vader met een stoel,
v/elke hij reeds in de hand had genomen
om hem naar het hoofd van den onderwij
zer te slingeren. Tenslotte verhinderde hij
een leerling, die door den onderwijzer naar
het hoofd der school werd gestuurd, de
klas te verlaten. Het hoofd was intusschen
reeds uit eigen beweging op het tumult af
gekomen, waarmede het drama dan ook
eindigde. De onderwijzer ondervond echter
nog langen tijd de gevolgen van de stom
pen, die op zijn gezicht waren geplaatst.
Wegens mishandeling veroordeelde de
politierechter den los-werkman onlangs tot
drie weken gevangenisstraf. De laatste
ging van dit vonnis in hooger beroep, om
dat hij de straf te hoog vond. Vandaag
werd deze zaak voor het Haagsohe Ge
rechtshof behandeld. De onderwijzer ver
telde hoe het drama zich had afgespeeld
en een 10-jarige leerling van hem kwam
het bevestigen.
De procureur-generaal oordeelde het
vonnis van den politierechter veel te mild.
Hij achtte de mishandeling en vooral de
manier waarop, zeer ernstig en vroeg een
gevangenisstraf voor den tijd van drie
maanden.
Nieuwe, aan de belasting-administratie
ontleende en door het Centraal Bureau
voor de Statistiek verzamelde gegevens,
doen o.a. zien hoe het volksinkomen en
het volksvermogen in Leiden en de omlig
gende gemeenten zich ontwikkeld hebben
in het laatste jaar, dat aan den oorlog voor
afging.
Ten opzichte van het jaar tevoren blijkt
de welstand in het algemeen te zijin toege
nomen.
Een eerste maatstaf voor de beoordeeling
van dezen welstand ligt in het aantal in
woners, dat in de belasting is aangeslagen.
Het uitgangspunt, zoowel van de tegen
woordige loonbelasting als van de vroege
re rijksinkomstenbelasting, is dat ieder,
dit ten hoogste in het noodzakelijk levens
onderhoud van zich en zijin gezin kan voor
zien, of die zelfs dèt niet kan van be
lastingplicht is vrijgesteld en dat alleen zij,
die een grooter inkomen hebben dan voor
het noodzakelijk levensonderhoud ver-
eischt wordt, via de belastingen im de ge
meenschappelijke lasten van het volk bij
dragen. Belastingplicht en bet rekkelijk te
welstand loopen dientengevolge parallel en
hoe wijder deze betrekkelijke welstand
over de bevolking verbreid is, des te hoo
ger zal verhoudingsgewijze het aantal be
lastingplichtigen zijn.
Hieronder vermelden wij hoeveel aan-
geslagenen in de rijksinkomstenbelasting
er in het laatste en in het voorlaatste be
lastingjaar in elke gemeente van onze
streek woonachtig waren. Wij rangschik
ken de gemeenten daarbij groepsgewijze
naar het zielental.
Belast inplichtigen
IQQQ 1Q40
LEIDEN 13.234 13.881
Haarlemmermeer 4.466 4.825
Alphen a. cL Rijn 2.294 2.400
Hillegom 1.591 1.680
Katwijk 2.089 2.292
Noordwijk 1.313 1.342
Wassenaar 4.753 5.135
Alkemade 454 463
Bodegraven 1.002 970
Boskoop 1.020 1.108
Leidschendam
Lisse
N oordwijkerhout
Oegstgeest
Sassenheim
Voorschoten
Woerden
Zoe termeer
Ter Aar
Hazerswoude
Leiderdorp
Leimuiden
Nieuwkoop
Rijnsburg
Voorhout
Warmond
Woubrugge
Zoeterwoude
Zwammerdam
Barwoutswaarder
Benthuizen
Koudekerk
Moercapelle
Waarder
Nieuiwveen
Zevenhoven
Rietveld
Valkenburg
Rijinsaterwoude
1.085 1.137
1.157 1.299
631 678
1.908 1.945
708 722
1.089 1.153
1.444# 1.507
255
465
423
103
70
117
61
In Bodegraven en in een twaalftal klei
nere gemeenten liep het aantal belasting
plichtigen terug; in Leiden en de overige
gemeenten onderging het een stijging. Hier
bij dient evenwel bedacht te worden, dat
deze aantallen niet alleen den invloed on
dergingen van welstands-ver an deringen
der ingezetenen, maar ook dien van de be-
volkingistoe- of afname. Voor een juiste be-
oondeelimg verdient het dan ook aanbeve
ling deze storende inyloed geheel uit te
Schakelen door het aanrtal belastingplichti
gen in elke gemeente voor elk jaar afzon
derlijk per duizend zielen om te rekenen.
Men verkrijgt dan het volgende resultaat:
Belastingplichtigen
per 1000 inwoners
1939 1940
LEIDEN 172 177
In onze stad nam het aantal betrekkelijk-
welgestelden derhalve toe met 5 per dui
zend inwoners, een veihooging die bevre
digend genoemd kan worden.
Haarlemmermeer 138 145
In deze gemeente ligt het verhoudingis-
cijfer op een heel wat lager plan dan im
Leiden, maar voor een plattelandsgemeen
te is dit een normaal verschijnsel. Overi
gens onderging ook in Haarlemmermeer
het aantal belastingplichtigen per duizend
inwoners een flinke verhooging, n.1. met 7
per duizend.
Voor de gemeenten met een zielental
tusschen tien en twintigduizend zijn de cij
fers de volgende:
Alphen a. d. Rijn 121 125
Hillegom 134 141
Katwyk 112 122
Noordwijk 109 108
Wassenaar 261 273
In deze groep valt bovenal het zeer hoo
ge verhoudinigiscijfer van Wassenaar op,
dat opnieuw met 12 per duizend toenam.
Wat de welstandsverbreiiddng betreft is dus
ook het laatste jaar voor Wassenaar gun
stig geweest; toch is, zooals blijken zal,
de ontwikkeling van het volksinkomen in
deze gemeente intotaal uitzonderlijk on
gunstig geweest
Overigens behoefde in deze groep ge
meenten alleen Noordwijk een teruggang
te registreeren; in de overige steeg het ver
houd ingscijfer op alleszins bevredigende
wijze.
Alkemade 71 71
Bodegraven 151 148
Boskoop 128 139
Leidschendam 119 123
Lisse 120 133
Gemeentel. Aankondiging
UITREIKING NIEUWE DISTRIBUTIE
BONKAARTEN.
In aansluiting op het bericht in de plaat
selijke pers van Maandag 16 Juni j.l. wordt
de aandacht van het publiek erop geves
tigd dat de uitreikpost Oude Vest 35 (voor
malige Kweekschool) vervallen is en aldaar
dus geen bonkaarten kunnen worden af
gehaald.
Tevens wordt erop gewezen dat alleen
op vertoon van distributiestamkaart de
nieuwe bonkaarten kunnen worden afge
geven.
De Burgemeester van Leiden,
STEVENINCK.
Leiden, 18 Juni 1941.
DISTRIBUTIE VAN RIJWIELBANDEN.
De uitreiking van aanvraagformulieren
voor Tour- en transportbanden is vanaf
heden gesloten tot 1 Juli 1941.
De Burgemeester van Leiden,
STEVENINCK.
Leiden, 18 Juni 1941.
Noordwijkerhout
85
90
Oegstgeest
217
215
Sassenheim
114
119
Voorschoten
156
158
Woerden
160
165
Zoetermeer
129
136
Onder deze gemeenten, die alle een in
wonertal tusschen vijf en tienduizend heb
ben, heeft Ooegstgeest het hoogste verhou-
dimgscijfer, dat in het laatste jaar intus
schen iets gedaald blijkt te zijn, een lot,
dat Oegstgeest in deze groep alleen met
Bodegraven moet deelen. Alkemade, dat
het laagste verhoudingscijfer heeft, kon
geen enkele verandering, nodh ten goede
noch ten kwade, boeken.
Het grootste was de verbetering in Lis
se, waar het aantal 'belastingplichtigen met
13 per duizend ingezetenen vooruit ging.
Ter Aar
62
60
Hazerswoude
94
89
Leiderdorp
130
145
Leimuiden
102
107
'Nieuwkoop
91
85
Rijnsburg
81
90
Voorhout
83
88
Warmond
154
153
Woulbrugge
97
89
Zoeterwoude
93
89
Zwamme rdam
107
104
Het beeld, dat deze groep vertoont, is
heel wat minder bevredigend dan dat van
de voorafgaande, dus grootere gemeenten.
Van de elf gemeenten immers zijn er niet
minder dan zeven, die een teruggang van
het aantal betrekkelijk-welgestelden per
duizend inwoners moesten boeken, terwijl
er in slechts vier vooruitgang te constatee-
ren was. Aanzienlijk was de stijging voor
al in Leiderdorp. -In zeven gemeenten van
deze groep was bovendien het aantal be
lastingplichtigen per duizend inwoners ne
gentig of minder, d.w.z. moig niet het der
de deel van het Wassenaarsche cijfer.
En tenslotte de groep kleinere dorpen,
met minder dan tweeduizend inwoners.
396
441
Barwoutswaarder
85
88
306
323
Benthuizen
94
92
470
460
Koudekerk
89
93
250
228
Moercapelle
111
119
428
418
Waarder
113
121
278
274
Nieuwveen
90
95
67
65
Zevenhoven
96
75
104
101
Rietveld
99
80
155
160
Valkenburg'
94
103
106
114
Rij nsater woude
101
84
Van deze tien dorpen zijn er zes, die een
stijging van het verhoudingscijfer en vier,
die een daling ervan te zien geven. In Ze
venhoven, Rietveld en Rij sater woude is
de teruggang wel bijzonder groot. Valken
burg daarentegen kan op een flinke stij
ging bogen, die verhoudingsgewijze niet
achter staat bij die van Katwijk.
In een volgend artikel zullen wij aan
dacht schenken aan de veranderingen, die
het gemiddeld inkomen der belastingplich
tigen ondergaan heeft.
ZOMERAVONDBESPELIN
GEN CARILLON STADHUIS
Naar ons wordt medegedeeld, hebben
Burgemeester en Wethouders besloten
gedurende de zomermaanden elke veertien
dagen een avond-bespeling op het klokken
spel van het stadhuis te doen plaats heb
ben.
Een deel dezer concerten zal worden
gegeven door den Stadsbeiaardier, den
heer R. Heering, en een ander deel door
andere beiaardiers.
De programma's voor deze bespelingen
zullen te voren in de plaatselijke bladen
bekend gemaakt worden met vermelding
van den beiaardier, die het programma zal
uitvoeren.
Burgemeester en Wethouders meenen
met dit besluit geheel te handelen in den
geest van de burgerij, die het immers door
het bijeen brengen van gelden mogelijk
heeft gemaakt, dat in den toren van het
nieuwe Stadhuis een der beste klokken
spelen van het land is aangebracht.
Het eerste zomeravondconcert zal ge
geven worden op Donderdag 19 Juni as.,
des avonds van 89 uur, door den heer
R. Heering. Het programma voor dien
avond zal zijn:
1. Koekoek-Prelude, M. v. d. Gheyn; 2a.
In den Hemel is eenen dans, Oud Ned. lied;
b. Naer Oostland willen wij rijden, Oud
Ned. lied; c. Willen w^j 't Haesken jagen
Oud Ned. lied; 3a Menuet, J. K. Baustetter;
4. Sonotine, I. Pleyel; a. Allegro; b. Adagio;
c. Rondo; 5. Gavotte, J. A. Maassen; 6a.
Als de boer wil dansen gaan, E. Wettig-
Weissenborn; b. Nu vlagt er de lente, D.
Appeldoorn; c. Zomer, J. C. Andreae; 7.
Andante Cantabile, Jef Denijn.
Wij juichen dit besluit van Burgemeester
en Wethouders van ganscher harte toe. Ge
lijk in zoovele andere Nederlandsche en
Vlaamsche steden, zal nu ook in Leiden
de burgerij op sommige avonden kunnen
genieten van de schoone Nederlandsche
beiaard-muziek waardoor Leiden een aan
trekkelijkheid Rijker wordt.
Wij twijfelen er niet aan, dat het besluit
van Burgemeester en Wethouders ook bij
de burgerij waardeering zal vinden en dat
de concerten door velen zullen worden be
luisterd, in de nabijheid van den Stadhuis
toren.
