Sladia-tede aan Qxvdxm Zijn besprekingen met den Führer Momentje VJ ZATERDAG 24 MEI 1941 32ste Jaargang No. 9956 S)e Ccidóeli^Soii/fca/nt Telefoon: Redactie 20015. Administratie 20935. DlirM„T PancntmcM *9 Giro 103003. Postbus 11. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Het bedingen van pachtprijzen V Een nationaal plan. Zooals men heeft gelezen, is besloten tot de instelling van een Rijksdienst voor het nationale plan, d.w.z. tot de instelling van een Rijksdienst, die tot taak zal hebben: ten behoeve van de ruimtelijke ordening der nationale belangen toezicht uit te oefenen op de ruimtelijke ordening van de streek- belangen en gemeentelijke belangen en het instellen van een onderzoek, dat als basis voor deze ordening zal dienen. Wij meenen, dat deze Rijksdienst héél goed werk zal kunnen verrichten. Zeker, er bestaat al lang niet meer in ons land een vrijheid, om maar raak uit te breiden eri te bebouwen. In de gemeente heeft men bindende voorschriften; de pro vinciale overheid heeft een taak, speciaal dok als 't óm belangen gaat, waarbij meer dere gemeenten zijn betrokken, en tenslotte kan ook het Rijk in laatste instantie voor bepaalde gevallen een beslissing nemen. Maar er is toch nog vaak te weinig con trole,. boven direct-befanghebbehden uit staand, er is nog vaak te weinig samen werking tusschen gemeenten, locale be langen worden nog te vaak niet bezien van nationaal standpunt uit. In 't bijzonder hebben wij meermalen betreurd, dat zoo weinig gebruik wordt ge- maakt van een op grond van de wet moge lijke samenwerking tussch'en gemeenten, aangrenzende gemeenten, onderling. Vaak wordt samensmelting van gemeen ten verlangd, waar- ook .door samenwerking alles zou kunnen worden bereikt, wat rede lijkerwijs verlangd wordt. Wijlen prof. Straycken heeft in meerdere geschriften klemmend betoogd de voordeelen die sa menwerking van gemeenten kan hebben boven annexatie. Zeker, er zijn ook geval len, waarin de wenschelijkheid, de nood zakelijkheid van annexatie evident is. Doch, als twee gemeenten ieder een eigen typeerend karakter hebben, dan heeft sa menwerking altijd een nadieel. De ver scheidenheid onder ons volk, o o k al open baart deze zich in k 1 e i n e typische bijzon derheden wij zouden willen" zeggen: juist als 't kleine bijzonderheden zijn deze verscheidenheid is een kostbaar goed. Bovendien kan annexatie de totale kosten van het bestuur duurder maken. Wij herhalen echter, dat er zeker gevallen zijn, waarin samenvoeging van gemeenten alles zins redelijk moet worden geacht. Ieder geval moet op zich aan alle kanten worden bekeken. Deze opmerkingen hebben wij even wil len maken naar aanleiding van het besluit tot het instellen van genoemden Rijks dienst. De nuttigheid van dezen nieuwen Rijksdienst staat voor- ons onomstootelijk vast; wij juichen de instelling ten zeer ste toe. Een x>p het nationaal belang ge richte ordening van bebouwingen, uitbrei dingen, en alles wat daarmede samenhangt, moet door ieder worden gewaardeerd. Iedere gemeente zoowel als iedere parti culier moet de eigen belangen zien en be- oordeelen en behandelen in het licht van algemeener belangen. Het Broodrantsoen. T De Secretaris-Generaal van het Departe- mena van Landbouw en Visscherij maakt bekend, dat ter aanvulling van het aard- appelrantsden voor het tijdvak van Maan dag 26 Mei tot en met Zondag 22 Juni a.s. nogmaals een extra broodrantsoen van 2000 gram beschikbaar wordt gesteld. In verband hiermede is bepaald, dat gedurende het tijdvak van Maandag 26 Mei tot en met Zondag 22 Juni elk der met 24 genummerde bonnen van de broodkaart recht geeft op het koopen van 100 gram brood of één rantsoen gebak. De aandacht wordt er op gevestigd dat bon 24 dus niet zooals met bon 21 het geval is recht geeft op 200 gram brood of 2 rantsoenen gebak. EEN EXTRA EI TER AANVULLING VAN HET VLEESCHRANTSOEN. Het Rijksbureau voor Voedselvoorzie ning in oorlogstijd maakt bekend, dat ter aanvulling van het bestaande vleeschrant- soen gedurende eenigen tijd wekelijks één extra ei zal worden gedistribueerd. In de week vóór Pinksteren zal deze ex tra verstrekking op een nader aan te wij zen bon voor de eerste maal plaats hebben. „KEUS TUSSCHEN LEVEN OF DOOD". De plaatsvervangende premier, admiraal Darlan, heeft gistermiddag voor de Fran- sche radio een rede gehouden, waarin hij verslag heeft uitgebracht over zijn bespre kingen met den Führer. De Rijkskanselier heeft mij niet aange spoord, zoo verklaarde Darlan, om hem onze vloot uit te leveren. Iedereen weet en de Engelschen weten het beter dan wie ook dat ik haar aan niemand zal uitle veren. De kanselier heeft geen koloniaal gebied van mij geëischt. Hij heeft ook niet van mij verlangd, dat wij Engeland den oor log verklaren. Waarom zou hft dat gedaan hebben? Duitschland, dat alleen den oorlog ingegaan is, acht zich in staat hem alleen te beëindigen, tegen welke coalitie dan ook. Tijdens het onderhoud is er geen oogenblik sprake geweest van 't opgeven van 't Fran- sche souvereiniteitsrecht. Frankrijk kiest in volledige vrijheid den weg, waarop het zich begeeft. Heden en toekomst hangen hiervan af. Het zal den vrede krijgen, dien het zelf verwerft. Het zal in de Europee- sche organisatie de plaats innemen, die het zichzelf bereidt. Herinnert u want zekere lieden schij nen dit te vergeten dat Frankrijk de zwaarste nederlaag uit zijn geschiedenis heeft geleden, dat drievijfde van het gebied in Europa bezet is en wij anderhalf mil- lioen gevangenen hebben. Deze nederlaag is de schuld van onze fouten in het verle den. Van 1919 tot 1939 hebben onze leiders en onze wetgevende vergaderingen de eene fout na de andere begaan en zich laten meesleepen tot de verdediging van belan gen, die niet de onze waren. Zij hebben ons tot de beschermers van de kleine Euro- peesche volken gemaakt, zonder dat wij in staat waren de voor de vervulling van deze taak onmisbare wapenen te smeden. Zjj hebben het land slechts van een defensief leger voorzien. Ofschoon onze leiders het niet verstonden den oorlog geestelijk en stoffelijk voor te bereiden, hebben zij toch den oorlog ver klaard. Wij hebben hem verloren door de schuld en nalatigheid dergenen, die ons daarin meegesleept hadden. Na een onbe schrijfelijke catastrophe is de maarschalk geroepen om het lot des lands in handen te nemen en hij verzocht om een eervollen wapenstilstand. In Juni 1940 had de overwinnaar den wa- ENKELE TEXTIELGOEDEREN ZONDER PUNTEN. De directeur van liet Rijksbureau voor de distributie van textielproducten door den handel deelt mede, dat met ingang van heden wordt bepaald, dat gekocht en afge leverd mag worden zonder inname van tex. tielpunten op bon „K" van de textielkaart voor vrouwen en meisjes van 15 jaar en ouder (bruine kaart) een zomerjapon van bedrukte kunstzijde of stof waarvoor, en op bon „A" van alle textielkaarten een bad- costuum of zwembroek. Den detailhandel zal nader per circulaire worden bekend gemaakt wat er met de in ontvangst genomen „K" en „A"-bonnen zal geschieden en welke hcrbevoorradings- waarde hieraan zal worden toegekend. Deze K- en A-bonnen kunnen niet bij de distributiekantoren worden ingeleverd. DEPARTEMENT VAN VOLKSVOOR LICHTING EN KUNSTEN Op de afdeeling Theater en Dans van het Departement van Volksvoorlichting en Kunsten is benoemd voor de behandeling van de dramaturgische aangelegenheden de heer J. A. van Kersbergen te Laren. ONTSLAG BURGEMEESTER VAN HAARLEMMERMEER. Bij besluit van den Secretaris-Generaal van het Departement van Binnenlandsche Zaken is mr.^, Slob, op zijn verzoek, met ingang van 31 Mei 1941 als burgemeester van de gemeente Haarlemmermeer eervol ontslagen. CAROL EN LUPESCU IN WEST-INDIë. BERLIJN, 24 Mei. „(D. N. B.). Reuter' meldt uit'Port of Spain, dat de vroegere koning van Roemenië, Carol, en mevrouw Lupescu, in West-Indië" zijn aangekomen, waar zij zich willen gaan vestigen. Carol, aldus Reuter, weigerde commentaar te le veren op de politieke gebeurtenissen, want, zoo zeide hij, zijn betrekkingen met Roe menië waren te onbestemd, om een verstan dig commentaar te kunnen geven. penstilstand kunnen weigeren, ons verplet teren en Frankrijk van de wereldkaart va gen. Hij heeft dit niet gedaan. In Mei 1941 verwaardigde de overwinnaar zich tot on derhandelingen met de Fransche regeering. Sedert de bijeenkomst van Montoire, toen tot het beginsel der samenwerking werd besloten, heeft Frankrijk door gestes uit drukking gegeven aan zijn wensch tot voortzetting van deze politiek. Deze gestes zijn voor den kanselier aanleiding geweest ons verzachtingen van de gevolgen der ne derlaag en van de wapenstilstandsbepalin gen toe te staan, welke verzachtingen u be kend zijn. Luistert goed naar mijn woorden: Van het verloop der huidige onderhandelingen hangt de toekomst van Frankrijk letterlijk af. Het gaat voor Frankrijk om een keus tusschen leven en dood. De maarschalk en de regeering hebben het leven gekozen. Uw plicht is nauwkeurig voorgeschreven: Volgt den maarschalk, steunt hem met al uw kraphten, zooals ik het zelf ook doe, in zijn wferk voor de nationale vernieuwing. Laat u, zooals hij en ik, ih uw gedachten en han delingen uitsluitend leiden door de hoo- gere belangen van Frankrijk". REACTIE TE BERLIJN. De radiorede van Darlan werd gisteren avond in politieke kringen te Berlijn ge- qualificeerd als een uiteenzetting, die nie mand kon verwonderen en ook niet anders verwacht werd. Men ziet hierin vooral een afwijzing van al wat van Engelsche zijde is verondersteld omtrent de Duitsch-Fran- sche onderhandelingen en beschouwt deze rede als een antwoord op Eden's opmerking aan het adres van Frënkrijk in de jongste Lagerhuiszitting. In politieke kringen van de Duitsche hoofdstad merkte men verder omtrent Eden's dreigementen tijdens zijn Lagerhuis rede aan het adres van Frankrijk op, dat hij deze waarschijnlijk heeft geuit, in de hoop, dat Engelsche bombardementen van het onbezette Frankrijk ook voor Duitsch land nadeelig zoudexyblijken. Van Duitsche zijde betoogt men, dat deze hoop een mis lukte speculatie is. Nojpéns het verwijt van ondankbaarheid, dat Eden Frankrijk maak te, wees men te Berlijn op de Engelsche overvallen op Oran, Dakar en Fransche koopvaarders. BREEKT LONDEN MET VICHY? Volgens Reuter heeft het Britsche minis terie van Blokkade medegedeeld, dat een definitief afbreken der betrekkingen tus schen Engeland en de regeering te Vichy aanstaande is. ONTSLAAN VAN WERKNEMERS De Directeur-Generaal van den Arbeid heeft met ingang van 1 Juni 1941 aan lei ders van industrie- en handelsbedrijven, als mede van landbouwbedrijven, met uitzon dering van akkerbouw- en veehouderijbe drijven, vergunning verleend tot het ont slaan van werknemers, die bij hen in tij- delijken dienst zijn, onder wie worden verstaan werknemers, die op niet meer dan 110 dagen in de zes onmiddellijk aan den datum van het ontslag voorafgaande maan den bij hen werkzaam zijn geweest. Voorts is met ingang van genoemden da tum vergunning verleend aan leiders van landbouw-, industrie- en handelsbedrijven, om werknemers, die door of teh gevolge van hun bemiddeling een andere, ten min ste gelijkwaardige dienstbetrekking kun nen verkrijgen, te ontslaan, onder voor waarde, dat zij den ontslagene, indien de nieuwe dienstbetrekking eindigt op andere wijze dan door ontslag op verzoejc van den werknemer of door ontslag op grond van het bepaalde in artikel 1639 p. van het bur gerlijk wetboek, onmiddellijk op de oude arbeidsvoorwaarden herplaatsen, ingeval het ontslag uit de nieuwe dienstbetrekking plaats vindt binnen drie maanden, of zoo het betreft werknemers met vier of .meer jaren vrijwel onafgebroken dienst binnen een aantal maanden, gelijk aan het aantal dienstjaren ip de oude dienstbetrek king, na de aanvaarding der nieuwe dienst betrekking. FINLAND, NEDERLAND EN BELGIë SLUITEN EEN HANDEL: "ERDRAG. Woensdag is te Helsinki door gezant Schnurre van het ministerie van Buiten- landsche Zs/ken en den voorzitter van de commissie voor den buitenlandschen han del een goederenruiloverenkomst getee- kend tusschen Finland eenerzijds en Bel gië en Nederland anderzijds. Gezant Schnurre is deze week per vlieg tuig te Helsinki aangekomen. Tegelijker tijd vertoeft ook de Finsche gezant te Ber lijn, Kivimaki, in de Finsche hoofdstad. De aankomst van gezant .Schnurre wordt door de pers ook in verband gebracht met be sprekingen over een verdieping van de Duitsch-Finsche economische betrskkin- - gen. De Staatscourant van gisteravond bevat het volgende besluit van de secretarissen- generaal van de departementen van land bouw en visscherij en van justitie, houden de nadere regelen betreffende de wijze van verpachting en de lasten van den pachter. Artikel 1. 1. In een pachtovereenkomst kan als pachtprijs slechts bedongen worden een uitsluitend naar tijdruimte bepaald en niet van den prijs van producten of van andere factoren afhankelijk gesteld bedrag in Ne- derlandsch geld. Met toestemming van het pachtbureau kan evenwel in bijzondere ge vallen de pachtprijs op,, andere wijze wor den bepaald. Ieder beding,, in strijd met het vorenstaande, is nietig. 2. Is vóór de inwerkingtreding van dit besluit een pachtprijs op andere wijze be dongen, dan volgens het eerste lid geoor loofd is, zoo is de verpachter verplicht en de pachter bevoegd de pachtovereenkomst binnen twee maanden na de inwerkingtre ding van dit besluit bij het pachtbureau in te zenden. 3. Het pachtbureau stelt den pachtprijs opnieuw vast met inachtneming van den in het eerste lid gestelden regel. Het bere kent als pachtprijs den prijs, welke in 1939 voor gronden, welke in aard en ligging imet het gepachte overeenstemming, als normaal kon worden beschouwd. De aldus vastgestelde pachtprijs treedt te rekenen van den dag van de inwerking treding van dit besluit* in de plaats van den overeengekomen pachtprijs. Het pachtbu reau kan in bijzondere gevallen op het in dit lid bepaalde uitzonderingen toelaten. 4. Indien de verpachter niet binnen den gestelden termijn aan de in het tweede lid genoemde verplichting heeft voldaan, ter wijl de pachter van zijn bevoegdheid tot>in- zeiiding geen gebruik heeft gemaakt, zoo is de pachter, te rekenen van den dag der inwerkingtreding van. dit besluit af, niet gehouden den pachtprijs te betalen, terwijl hij ook overigens tot geen enkele vergoe ding gehouden is. Dit gevolg treedt niet in, als het niet-na komen der verplichting te wijten is aan een omstandigheid, welke den verpachter niet kan worden toegerekend en deze, nadat de omstandigheid heeft opgehouden te be staan, onverwijld alsnog aan zijn verplich ting voldoet. 5. Indien ingevolge het vierde1 lid geen pachtprijs is verschuldigd, kan de verpach ter het pachtbureau verzoeken een lagen pachtprijs vast te stellen. Te rekenen van den dag van vaststelling is deze door den pachter verschuldigd. De vaststelling ge schiedt niet, dan nadat de pachter is ge hoord, althans -behoorlijk is opgeroepen. Artikel 2. 1. Nietig is ieder beding in een pacht overeenkomst, ingevolge hetwelk de las ten, die den verpachter door publiekrechte lijke lichamen zijn opgelegd, geheel of ten deele ten laste van den pachter komen. 2. Een beding, als in het eerste lid be doeld, gemaakt vóór de inwerkingtreding van dit besluit, blijft van kracht tén be- loope van ten hoogste de lasten, die gedu rende het jaar 1940 wegens het verpachte ten laste van den pachter zijn gekomen. Dit besluit is in werking getreden. TE DURE PRIJZEN BEREKEND P. B. E., directeur van een comestibles- handel te Amerdam, berekende voor bus sen spereieboonen en doperwten te hooge prijzen. Dit kwam de politie te Alkmaar ter oore, die proces-verbaal, opmaakte. De in specteur voor de prijsbeheersching te Am sterdam veroordeelde verdf tot een boete van 500 en verklaarde ongeveer 200 in beslag genomen bussen conserven verbeurd. Een bezoeker van een vischrestaurant te 's Gravenhage, bestelde bij het eten 'een flesch Volnay 1929, een wijn waarvoor hij vroeger 5 moest betalen, doch die nu voor 6 op de nota kwam te staan. Een flesch champagne, waarvoor men eenige maanden geleden nog 9 vroeg, kostte nu 11. De directeur van het restaurant, T. S., werd wegens ongeoorloofde prijsverhooging door den inspecteur voor de prijsbeheer sching te 's Gravenhage veroordeeld tot een boete van f 300. Tienduizend gulden boete voor veel te duur vleesch. De eigenaar van een slagerij te Nijmegen, berekende voor bijna allé artikelen prijzen, welke belangrijk te hoog waren. Wèliswaar had verdachte B. in zijn win kel een prijslijst, doch deze was niet opge hangen en zelfs niet, zooals dat is voor geschreven, goedgekeurd door den burge meester. De prijs, welke er b.v. voor biefstuk op vermeld stond, was 0.17 te hoog. Hetzelfde gold voor ribstuk en vele andere artikelen. Gédurende vele maanden verkocht hij vleesch voor deze prijzen. Bij een controle, die door de politie te Nijmegen werd ingesteld, kwam deze han delwijze aan het licht en moest B. zich voor den inspecteur voor de prijsbeheersching verantwoorden. Hij erkende te hooge prij zen te hebben berëkend. De groote extrawinst, welke verdachte maakte, in aanmerking genomen en den omvang van zijn bedrijf, werd hij tot een boete van f 10.000 veroordeeld. AARDAPPELSCHILLEN. Ik bezweer u, dat ik oprecht mijn best doe om alle wetten ten voor- deele van mijn land en alle verorde ningen ten bate van mijn gezondheid nauwgezet op te volgen. Het verwondere u niet, dat ik avond aan avond tot diep in den nacht zit te studeeren op officieele publicaties betreffende tarwebloem, overname van runderen, staalschrot, opgave van amenophylolaxyl, de be werking van gloeidraad en het aan wenden van asbest, omdat je altijd de kans loopt bij een van deze wijze maatregelen te worden betrokken. En het is gevaarlijk deze lectuur over te slaan, je zoudt er zoo inloopen. Dat rjsico neem ik niet. En hoe ingewik keld ons Nederlandsch ook kan wor den aangewend dat hebt u mis schien nooit geweten ik studeer. Maar nu ben ik toch werkelijk in de war geraakt. Ik sta met mijn aard appelen voor een dilemma. De burge meester beveelt mij een kistje klaar te zetten voor de aardappelschillen. Die moet ik meegeven aan den schil- leboer. En Many a Beukman bezweert mij even hartstochtelijk de schillen op te peuzelen. Nu vind ik Manya een lieve naam. Ik voel er dus iets voor haar raad op te volgen. Maar ik lust geen aardap pelschillen. Ik heb er nu het volgende op ge vonden: Wij schillen de aardappelen, t koken soep van de schillen, visschen de schillen er weer uit en geven ze mee aan den schillenboer. Ik eet nooit soep. Zoo -zijn alle partijen tevreden. WAT IS, WIL EN DOET HET OPVOEDERSGILDE? Vraaggesprek met Mr. Dr. R. van Genechten „In de vorming der toekomstige Neder- landsche mannen en vrouwen moeten diep gaande wijzigingen worden aangebracht'', antwoordde mr. dr. R. van Genechten, lei der van het Opvoedersgilde, toen iemand van de V.P.B. hem vroeg, een uiteenzetting te willen geven van de hervormingen, die op dit gebied tot stand moeten worden go- braoht. „Ondanks de vele zorgen, die aan opvoe ding en onderwijs in de laatste tientallen jaren besteed zijn, zijn over het algemeen geen beter gevormde menschen ontstaan. Daarmede wil ik niet zeggen, aldus de heer Van Genechten, dat er geen resultaten be reikt zijn, maar de nieuwe tijd. die hoofden en harten der Nederlanders beroert, eischt meer. Tegen de ontbindende krachten, die tot voor kort haar invloed deden gelden, ontstaat een reactie. Meer en meer breekt de gedachte door, dat de enkeling niet los van alle banden, maar integendeel vJn en door de volksgemeenschap zijn leven ten volle kan ontplooien". Vernieuwing der Nederlandsche jeugd „Vóór alles willen wij de Nederlandsche jeugd opheffen uit haar gezapigheid, haar zelfgenoegzaamheid, kortom haar overdre ven gehechtheid aan het materiaal bestaan. De jeugd moet weer gaan beseffen, dat zij bereid moet zijn, zich voor iets hoogers in te zetten. Beter is het, te strijden voor een ideaal en daarbij te verliezen, dan nooit voor een ideaal te hebben gestreden. Een tweede belangrijk punt is, dat op voeding en onderwijs er op gericht moeten zijn iedereen in staat te stellen datgene, dat in hem leeft, te ontwikkelen. De Nat.-Soc. opvoeding gaat uit van de ongelijkheid der menschen en geeft aan hen, die bijzonder goede eigerychappen bezitten, de gelegen heid deze te ontwikkelen ten bate van de gemeenschap. Karakter en deugdzaamheid zijn daarbij beslissend. Natuurlijk spreekt het vanzelf, dat hij, die leiding moet geven, ook intelligent moet zijn, maar karakter en deugden als moed, eenvoud, openhartig heid en trouw zijn van meer belang dan, verstand. Zoo wordt een volksche elite ge vormd van jonge mannen, die in verband met hun latere verantwoordelijke positie in de volksgemeenschap ook een hardere op voeding zullen krijgen". De opvoeding moet de volks eenheid versterken „Bent u van meening, dat op deze wijze het doel bereikt zal worden?" „Zeer zeker, indien ten minste ieder bjj dit werk zijn beste krachten geeft. Uw vraag brengt het derde punt ter sprake, nl. dat de geheele opvoeding en het geheele on derwijs in het teeken der volksverbonden - heid moeten staan. Datgene, dat het volk vereen igt, zal op den voorgrond worden gesteld. Doel van het Opvoedersgilde „Het in September 1940 opgerichte -Op voedersgilde heeft een tweeledig doel, ten eerste de herziening van opvoeding en on derwijs in yolkschen zin en ten tweede de vereeniging van alle volksgenooten, die op eenigerlei wijze betrokken zijn bij de op voeding van en het onderwijs aan onze Dietsche jeugd. Het gilde staat open voor alle opvoeders, ook natuurlijk voor hen die geen lid zijn van de Nat.-Soc. Beweging. Er zijn verschil lende afdeelingen gevormd: landelijke af deeling voor alle leden, die bij een bepaal den tak van opvoeding of onderwijs werk zaam zijn en plaatselijke-groepen, die alle leden, onverschillig in welken tak zij werk zaam zijn, in een bepaalde gemeente om vatten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1941 | | pagina 1