De distributie van
Kaas
f- Momentje
Distributie van
Tarwebloem e.d.
MAANDAG 19 MEI 1941
32ste Jaargang No. 9952
3)e £eklóelveSoti/fca/nt
Telefoon: Redactie 20015. Administratie 20935. Bureaux Papengracht 32.
Giro 103003. Postbus 11. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Hoofdredacteur: Th. Wilmer, Leiden.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
De hamster
De hamster is een knaagdier met een
plutocratisch uiterlijk: wangzakken en ge
vlekte bontjas. Deze beeldspraak is van
de „Nieuwe Dag", welk blad constateert,
dat dit dier in dézen tijd een nog kwalijker
reuk heeft gekregen, dan het reeds van na
ture werd toebedeeld!
De hamster vormt nl. in tijden van over
vloed een voedselvoorraad voor mogelijke
tijden van schaarschte. Komt de nood aan
de hamster, dan spreekt zij dien voorraad
aan en teert daarop, maar zij tracht niet
den opgedanen voorraad op peil te houden,
aan te vullen of zelfs te vermeerderen ten
koste en ten nadeele van anderen. En het
is deze laagheid, aldus de „Nieuwe Dag",
die door vele menschen in dezen tijd van
nood wordt bedreven en die met krenking
van der hamster eer als „hamsteren" wordt
aangeduid.
De hamster, die wordt geleid door haar
instinct, doet niet de slechte dingen, die de
mensch beraamt met zijn verstand, dat in
dienst staat van een even sluw als stomp
zinnig egoïsme.
Het is met het geld als met de levens
middelen.
Geld sparen is sociaal nuttig; geld potten
is sociaal misdadig. Den verstandigen
spaarder eert ieder als een achtenswaardig
mensch; de inhalige potter wordt dpor nie
mand geacht, maar hoogstens gevleid.
Wat van het geld-potten moet worden ge
constateerd, moet eveneens terecht worden
gezegd van het „potten" van levensmidde
len, van het z.g. hamsteren. En: in nog veel
sterkere mate.
Geld, uit gierigheid, onthouden aan een
sociaal-nuttige circulatie; geld, uit heb
zucht, onttrekken aan de behoeften-verzor
ging van zijn- mede-menschen het is erg.
Maar erger, véél erger is het, als hetzelfde
gesohiedt met levensmiddelen, die voor de
mede-menschen zooveel nóódiger zijn.
Daarom handelen de hamsteraars onder de
menschen sociaal en moraal slecht. De
hamsteraars dat wil dus niet zeggen: de
voorzichtige en eerlijke spaarders,'die geen
misbruik maken van geld-macht en geen
wettelijke voorschriften overtreden, maar
de alleen op eigen belang beluste potters
verdienen de strenge maatregelen, die de
Overheid tegen hen neemt. Die strenge
maatregelen worden inderdaad geëischt
door het volksbelang.
Levensvernieuwing.
Er wordt veel geschreven en gesproken
ever levensvernieuwing.
Dat is goed.
Ook St. Paulus wekte de menschen van
zijn tijd op, om „aan te trekken een nieu
wen mensch"!
Wij moeten er altijd en voortdurend op
bedacht zijn, onszelf te vernieuwen, opdat
wij niet mee-zeulen in een sleur, en opdat
geen slechte gewoonten zich in ons vast
zetten.
Levensvernieuwing is echter heel in het
bijzonder een eisch van dezen tijd, van
dezen tijd, die aan 't leven andere eischen
stelt, dan de verleden tijd; waarin veel
menschelijke instellingen worden gewijzigd
èn veranderd en waarin dus de menschen
zich in die vernieuwingen moeten inleven.
De echte levensvernieuwing ligt echter
vroor den Christen nu, evenals altijd, veel
er veel dieper.
De echte levensvernieuwing is deze: dat
de godsdienst in zijn geheel ons iederen
dag weer opnieuw is een behoefte van ons
wezen. Als dat zoo is dan is ook iedere
dag weer opnieuw een levensvernieuwing!
Mogen wij even openleggen deze
korte gedachte over het.... zoo actueele
onderwerp van levensvernieuwing.
40 PERSONEN VERDRONKEN.
TOKIO, 19 Mei. (D. N. B.). Op het Ka-
soemigaura-meer ten Noord-Oosten van
Tokio, dat tot de meest geliefde plekjes van
ontspanning behoort, is een ernstig ongeluk
gebeurd. Een geheel bezette veerboot is
omgeslagen, waarbij veertig personen ver-'
dronken zijn.
WAT ANDERE BLADEN
Gedurende het tijdvak van 19 Mei tot en
met 31 Mei a..s geven derhalve de geldige
bonnen van de broodkaart, behalve op het
koopen van brood of gebak, tevens elk recht
op het koopen van 70 gram tarwebloem,
tarwemeel, roggebloem, roggemeel of zelf
rijzend bakmeel.
In een officieele publicatie zijn de voor de
detaillisten van belang zijnde bijzonderhe
den vermeld.
De secretaris-generaal van het "departe
ment van Landbouw en Visschery deelt het
volgende mede:
In het laatste bonaanwijzingsbericht is
medegedeeld, dat de „verbruiksperiode"
dit is het tijdvak waarvoor het rantsoen is
vastgesteld voor bon „66" en „76" van de
„bonkaart algemeen", welke elk recht ge
ven op 100 gram kaas, loopt van 19 Mei t.m.
15 Juni. Dit moet zijn
19 Mei tot en met 1 Juni a.s.
De „kooptijd", d.wz. het tijdvak waarin
op deze bonnen kaas mag worden gekocht,
loopt zooals is medegedeeld, van 17 Mei t.m.
15 Juni aA
HET PERSOONSBEWIJS.
GEEN PERSONEÉLE BELASTING VOOR
OPGELEGDE AUTO'S
Termijn van aangifte verlengd tot 1 Juli.
De A. N. W. B. meldt:
Zooals bekend is, zijn aan diegenen, die
den inspecteur der directe belastingen voor
20 Januari mededeelden, dat hun motorrij
tuig gedurende geheel 1941 niet op den
openbaren weg zou rijden (dus opgelegd
was), voorloopig geen aanslagen in de per-
soneele belasting uitgereik.
Daar velen door onbekendheid met dit
voorschrift den fatalen datum 20 Januari
lieten verloop'en, heeft de Toeristenbond
A.N.W.B. zich ten behoeve van dergelijke
personen tot het Departement van Finan
ciën gewend, om alsnog het achterwege la
ten van een aanslag voor hen te bepleiten.
Hierop heeft het departement medegedeeld,
dat de fatale datum is verlegd van 20 Ja
nuari naar 1 Juni 1941.
Al de houders van opgelegde motorrijtui
gen dienen dus, om alsnog vrij te blijven
van een aanslag prsoneele belasting vóór
1 Juni 1941 den inspecteur der directe be
lastingen van het feit der oplegging in ken
nis te stéllen.
KOMENDE KOSTPRIJS VAN MELK.
TEXTIELMOEILIJKHEDEN.
O, die geruchten! Men U weet
wel, die beroemde „men" fluistert nu
weer, dat de textielkaart binnenkort
geen textielkaart meer is. Of eigenlijk
toch een kaart, maar zonder textiel.
Hoe die „men" dat toch allemaal maar
weet! Laten wij eens een oogenblik
veronderstellen, dat „men" deze keer
niet jokt. Dan heb ik diep medelijden
met de distributie-ambtenaren. Dat is
toch al geen leuke betrekking. Denkt
U maar eens even in, dat je 's morgens
op je werk verschijnt en er staan 600
menschen op je te wachten met afge
trapte schoenen, dewelke zij alle
triomfantelijk omhoog heffen met het
oogmerk den ambtenaar achter de
tafel een bon voor nieuwe schoenen
te ontwringen. En nu fluistert „men",
dat de textielkaart zal worden inge
trokken, en wij voor alles wat wij op
dit gebied noodig hebben naar het
distributiebureau zullen moeten stap
pen om een extra-vergunning. Wel,
dat is de spot drijven met iemands
zenuwen.
Nu staan er al iederen morgen onge
veer 100 schoenwellustelingen. Maar
dan!
Voor een paar camisooltjes Op
naar het distributiebureau. Voor een
paar kousen Op naar het distributie-
bureau! (De versleten kousen aan
trekken s.v.p.!)
Voor een zakdoek Op naar het
distributiebureau! (Vuile meenemen!)
Aan de control^ op al deze aan
vragen waag ik het niet eens te
denken.
Ik denk er alleen aan, dat wij dan
zelfs naar het distributiebureau moe
ten gaan, als wij onzen neus moeten
snuiten.
Het gerucht is intusschen reeds
achterhaald.
De textielkaart blijft. En wij kunnen
dus weer getroost onzen neus snui
ten
V
formulieren, welke blijkens het poststem
pel uiterlijk 24 Mei a.s. aan de post wer
den toevertrouwd, als tijdig opgezonden
Worden aangemerkt.
Afwezigheid of onbruikbaarheid van be
paalde onderdeelen, dus ook van banden,
ontheft niet van de verplichting om het
motorrijtuig te doen inschrijven. Slechts
motorrijtuigen, die in zoodanigen staat
van onbruikbaarheid verkeeren, dat dien
tengevolge herstelling of wederingebruik-
neming uitgesloten is, komen op dien
grond niet voor inschrijving in aanmer
king.
Ook behooren niet voor inschrijving te
worden aangegeven motorrijtuigen van
bijzondere inrichting, welke niet bruik
baar zijn voor vervoer van goederen of
vee, zooals de brandweerauto's, reinigings
auto's, reparatie-, takel- en kraanwagens
en dergelijke.
Personenauto's en autobussen blijven
uiteraard eveneens buiten de inschrijving.
SCHRIJVEN
BEDRIJFSLEIDERS
Het Vaderland geeft in een artikel
een overzicht van een openhartige rede,
welke de generaal-commissaris Fischböck
in den Ned. Sociaal-Economischen Kring te
Den Haag heeft uitgesproken.
Deze rede, die blijkbaar een aanvulling is
ran hetgeen de heer Fischböck onlangs te
Maastricht heeft gezegd, gaat over het ham
steren, over de kosten van den oorlog en
de belastingen, maar ten slotte kwam ook
de positie van burgemeesters en bedrijfs
leiders ter sprake.
De leider van een groot of zelfs van een
middelmatig bedrijf is in vele gevallen een
belangrijker man in de gemeenschap dan
b.v. de burgemeester van een kleine of
zelfs van een yrij groote stad.
Als de burgemeesters niet handelen in»
het belang van de gemeenschap zóoals de
overheid dit opvat, dan gaan ze er uit. De
Duitsche bezettingsoverheid is van meening,
dat men ook tegenover het leidende per
soneel in de bedrijfswereld aldus moet kun
nen handelen.
Men denke nu niet, dat er grootsche plan
nen bestaan om direct al groote wijzigin
gen aan te brengen in het kader van onze
volkshuishouding. Minister Fischböck heeft
uitdrukkelijk gewaarschuwd tegen derge
lijke verkeerde interpretaties. De mogelijk
heid van ingrijpen heeft hjj echter aange
duid en daarbij eenige goede redenen aan
gegeven, waarom het soms noodig en in
geval nuttig kan zijn, dat die mogelijkheid
geschapen worde.
Men denke b.v. aan het systeem der fa
miliebaantjes, dat in sommige vennoot
schappen voorkomt, waar de leidende posL
tie of althans de posities, die leidend zou
den .moeten zijn, eenvoudig als de preben
den van 't kapitalistische systeem aan onbe-
kwamen, maar daarom niet minder geldlus-
tigen vergeven worden.
In dit verband vermelden wij ook nog
:ven de aankondiging van een zware belas
ting op de zekere financieele voordeelen van
commissarissen. Het komt daarbij inderdaad
weieens voor, dat er meer kameraadschap
in het spel is er is een kapitalisme der
kameraden zooals er een république des
camarades bestaan heeft dan reëele be
looning voor verrichte diensten.
TIJDELIJKE BESCHIKBAARSTELLING
VAN GROOTERE HOEVEELHEDEN
De secretaris-generaal van het departe
ment van Landbouw en Visscherij deelt
het volgende mede:
De detaillisten en grossiers beschikken
nog over vrij groote groote hoeveelheden
tarwebloem, tarwemeel, roggebloem, rogge
meel en zelfrijzend bakmeel. Daar deze ar
tikelen aan bederf onderhevig zijn en tot
nu toe slechts op de bonnen van de bloem-
kaart konden worden gekochl, zoodat de
voorraad betrekkelijk langzaam afnam, is,
besloten het publiek tijdelijk in de gele
genheid te stellen grootere hoeveelheden
van deze artikelen te betrekken.
In verband hiermede zullen geduren
de het tijdvak van Maandag 19 Mei tot
en met Zaterdag 31 Mei a.s., ook de
geldige bonnen van de broodkaart recht
geven op het koopen van bovenge
noemde goederen.
BIJ DE RIJKSINSPECTIE DER
BEVOLKINGSREGISTERS.
Een redacteur van de V. P. B. heeft een
bezoek gebracht aan de Rijksinspectie der
bevolkingsregisters en daar een onderhoud
gehad met twee deskundigen op bevol-
kingsgebied, over de uitreiking der per
soonsbewijzen, die thans in volle gang is.
Uit mededeelingen van Mr. H. W. J. Mul
der, raadsadviseur en chef der afdeeling
binnenlandsoh bestuur van het departe
ment van Binnenlandsche Zaken en den
heer J. L. Lenfcz, hoofd der rijsinspectie der
bevolkingsregister, bleek, dat thans een
organisatie voor de registratie der Neder-
landsche bevolking en de vreemdelingen
in ons land wordt opgebouwd, welke in de
toekomst zeer veel nut zal afwerpen.
„Zooals u weet aldus Mr. Mulder
wordt het persoonsbewijs voorzien van een
vingerafdruk en een foto, die op de achter
zijde eveneens een yingerafdruk draagt
Maar daarmede is de zaak nog niet afgeloo-
pen.
Op de oproeping,' die ieder thuis ont
vangt, wordt ook éen vingerafdruk ge
plaatst en een foto gèhecht en deze oproe
pingen voorzien van verschillende gege
vens over de betreffende personen, gaan
naar het archief van de rijksinspectie. Zoo
doende krijgt men daar dus van ieder die
binnen onze grenzen woont, een kaart met
gegevens, foto en vingerafdruk. U begrijpt,
welk een waardevol materiaal in dit ar
chief zal komen te liggen voor statistieken
bv. over werkloosheid.
6.500.000 oproepingen.
„Wat is de taak van de rijksinspectie?"
zoo vroegen wij den heer Lentz.
Ongeveer 6.5 millioen oproepingen moe
ten geordend en opgeborgen worden in het
archief, aldus de heer Lentz. Tweehonderd
tijdelijke ambtenaren zijn hiermede bezig
en ik schat, dat in de toekomst zeker hon
derd ambtenaren 'hier vast werk zullen vin
den.
Wij betraden de voormalige koffiekamer
vai de Tweede Kamer, waar tientallen
ambtenaren de binnengekomen oproepin
gen zaten te controleeren. De heer Lentz
wees op de stalen kasten.
„Hier ziet u de 250 kasten, die over eeni-
ge maanden gevuld bullen zijn met 6.5 mil
lioen oproepingen. Eiken dag stroomen zij
binnen, in deze lade liggen toevallig de
eerste, die wij ontvingen: Rotterdam had
de primeur met 1009 kaarten.
Het is de eerste maal," dat in een gebouw
gegevens over alle Nederlanders zijn ge
concentreerd.
Andere mogelijkheden.
„Er zijn zeker doeltreffende maatrege
len genomen om vervalschingen van de
persoonsbewijzen te voorkomen, mijnheer
Lentz?"
„Ja, natuurlijk. Met vele papiersoorten,
inkten en radeermiddelen heb ik proeven
genomen, totdat een combinatie was gevon
den, die aan iedere poging tot vervalsching
weerstand kan bieden.
Waarschijnlijk zal het persoonsbewijs in
de toekomst ook dienst kunnen doen als
rijbewijs, vischachte, jachtvergunning, ja,
zelfs als paspoort. Hiertoe zullen op het
persoonsbewijs zegeltjes van verschillen
de kleur geplakt kunnen worden. Voor het
publiek en voor het Rijk zou dat 'n groote
vereenvoudiging beteekenen. Maar dit is
voorloopig toekomstmuziek.
Ik ben er van overtuigd, zoo besloot de
heer Lentz, dat, als eenmaal heel Neder
land zjjn persoonsbewijs bij zich draagt, dit
nietige papiertje alom gewaardeerd zal
worden als een nuttig hulpmiddel, als een
vereenvoudiging van den papieren romp
slomp, dien men nu nog voor allerlei doel
einden heeft mee te dragen."
Een deskundig onderzoek.
Het Landbouw Econcynisch Instituut
heeft een onderzoek ingesteld naar den te
verwachten kostprijs voor de melk in het
bedrijfsjaar 1 April 194131 Maart 1942.
Het betreffende rapport vindt -behande
ling in het zoo juist versohenen nummer
van het Officieele Orgaan van de F.N.Z.
Voor deze berekening is in hoofdzaak
uitgegaan van een onderzoek op 204 boe
renbedrijven in Friesland en 102 in Over-
rijsel. Als basis zijn genomen de gegevens
van deze boerderijen over 19391940, en
als loon voor den boer is daarbij aange
nomen het loon van een landarbeider. Ver
der is verondersteld, dat de melkproduc
tie in 19414942 30,3 pet. minder zal be
dragen dan in 1939—1940 (als gevolg van
de tegenwoordige omstandigheden) en dat
het gemiddeld vetgehalte zal dalen van
3.30 op 3.15 pet. Als gevolg van de hoo-
gtre veeprijzen, wordt de extra-winst op
den verkoop van rundvee geschat op 0,35
ct. per liter mélk.
Uitgaande van deze gegevens vindt het
Instituut, dat wat Friesland betreft, bij
eer melkprijs van 10,76 ct. 5 pet. der boe
ren hun onkosten niet vergoed krijgen, ter
wijl 95 pet. net het loon van een landar
beider verdient of wat mee».
Ongunstiger zjjn de toestanden in Over-
ijsel. Bij een melkprijs van 10,87 ct. v
dient daar 67 pet. van de boeren het loon
van een landarbeider of iets meer, terwijl
33 pet. der boeren him onkosten niet goed
gemaakt krijgen.
Op grond hiervan stelt het Instituut een
prijs voor van 10.75 ct., of 10 ct. in den
zomer en 11)4 in den winter (dit bij een
vetgehalte van 3,30 pet.).
Opgemerkt moet worden, dat vóórdat de
melk bij den consument is, deze kosten
moeten worden verhoogd met vervoerkos
ten, kosten van pasteuriseeren, koelen en
verdere bewerking, distributiekosten enz.
Thans bedraagt de prijs, die de boer ont
vangt, in 't Westen van ons land voor
drinkmelk met 3.30 pet. vet plm. 8.85 ct.,
in Friesland plm. 7,4 ct. (waarbij bij bo
vendien 10 pet. karnemelk en 70 pet. wei
atis ontvangt).
Een verhooging van den melkprijs ^ou
meebrengen een verhooging van de prij
zen van boter, kaas en melkproducten,
daar deze prijzen aan elkaar zijn gekoppeld.
INSCHRIJVING VAN
MOTORRIJTUIGEN VOOR
GOEDEREN- OF VEEVERVOER.
De aandacht van alle houders van i
torrijtuigen, opleggers en óanhangwagens,
geheel of gedeeltelijk ingericht tot het ver
voer van goederen of vee, alsmede van
motorrijtuigen, uitsluitend bestemd tot het
voortbewegen van opleggers of aanhang
wagens, uitgezonderd landbouwtractoren,
wordt gevestigd op hun verplichting om
van die voertuigen vóór 22 Mei 1941 op
een bij de distributiediensten verkrijgbaar
formulier aangifte te doen. Niet-nakoming
van deze verplichting kan worden ge
straft met hechtenis van ten hoogste één
jaar of geldboete van ten hoogste 10.000,
alsmede met verbeurdverklaring van het
voertuig.
Evenwel zullen, in verband met een bij
het drukken ondervonden vertraging, alle
De Amsterdamsche Betuwe in bloei. Aan den rand van de hoolds'ad in de
volkstuintjes aan den Spaarndammerdijk. s'aan de vruchtboomen in bloei.
De molen aan den Haarlemmerweg verhoogt het landelijk cachet van dit
typisch stukje natuur onder den rook der groote stad (Pax-Holland)