DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Darlans ontmoeting met Hitier Momentje WOENSDAG 14 MEI 1941 32ste Jaargang No. 9948 Telefoon: Eedactie 20015. Administratie 20935. Giro 103003. Postbus 11. Bureaux Papengracht 32. Hoofdredacteur: Th. Wilmer, Leiden. Dll nummer twee bladen. bestaat uit Twee encyclieken Mei 1891 verscheen de encycliek „Rerum Novarum" en in Mei 1931, dus veertig jaren later, „Quadragesimo Anno". Het wordt wel algemeen bekend, dat beide encyclieken op de ontwikkeling der sociale denkbeelden van grooten invloed zijn geweest, en om de beginselen, welke zij verklaren, nog altijd groote, zeer groote* actueele beteekenis hebben. „In de geschiedenis van het tijdvak, dat wy de negentiende eeuw noemen en waarin het individualisme op politiek maar meer nog op sociaal en economisch gebied tot heillooze toestanden en tenslotte tot een catastrophale ineenstorting van de samen leving heeft geleid, hebben de encyclieken van Paus Leo XIII en Pius XI een provi- dentieële beteekenis gehad. De wereldoor log van 1914, de bolsjewistische revolutie van 1917 en de groote crisis van 1929 zijn de laatste consequenties, de sluitstukken geweest van de eene groote Europeesche revolutie, die in 1789 in Frankrijk werd ont ketend. De encycliek „Rerum Novarum" mar keert het einde van deze historische pe riode, die thans definitief is afgesloten. De encycliek „Quadragesimo Anno" staat aan het begin van een nieuwe phase in de ge schiedenis der menschheid, die van de lang zame en smartelijke wedergeboorte van een nieuwe gemeenschap uit de anarchie en de ontvinding van het individualisme der ne gentiende eeuw. Beide encyclieken maken deel uit van een grootsch wereld-orde ningsplan dat, theoretisch gericht, alle ele menten van het geestelijke, cultureele, economische en sociale leven weer wil her stellen in hun ware hiërarchie". Aldus vangt aan het eerste artikel van H. J. Kuiper van een gevarieerde reeks in een speciaal nummer van „Herstel" (uit gave van het R.K. Werkliedenverbond in Nederland), gewijd aan. „Rerum Novarum" en „Quadragesima Anno". Dit „Herstel"-nummer zal door allen, die wat meer van beide encyclieken willen we ten, dan de namen, met vrucht gelezen worden met vrucht èn met genoegen om de verscheidenheid van schrijvers en de goede verzorging van het geheel. Helaas kennen vele ontwikkelden, intel- lectueelen van genoemde encyclieken heel weinig meer, niéts meer dan de namen. Als de wereld maar naar het vermaan in die encyclieken had geluisterd. Als 'de wereld meer had geluisterd naar het ver maan van den Paus over de dringende noodzakelijkheid van radicale her vormingen; b.v. naar deze passage uit „Quadragesimo Anno": „Dit nu is het doel, dat volgens Onzen Voorganger zoo drin gend-noodzakelijk moet worden nage streefd: de verlossing uit het proletariaat. Wij kunnen daarop niet krachtig genoeg den nadruk leggen, en er niet dikwijls ge noeg op aandringen, juist omdat zulke heil zame wenken van den Paus niet zelden in den wind geslagen zijn, deels omdat men ze opzettelijk doodzweeg, deels wyl ze als ouitvoerbaar werden beschouwd, terwijl nochthans de mogelijkheid en de noodza kelijkheid bestond, ze te verwezenlijken". Zeker, de encyclieken hebben gelukkig óók by velen resultaat gehad, zichtbaar en tastbaar resultaat. Zoo kan mgr. J. G. van Schaik in het „Herstel"-nummer schrijven: „In Neder land hebben wij dan ook tenslotte bereikt, overeenkomstig de pauselijke encyclieken, dat gTootwerkgevers, boeren, middenstan- desr en arbeiders, eikaars rechten en belan gen erkennend, broederlijk samenwerken in de eene vaderlandsche volksgemeen schap". Moge de samenwerking steeds hechter en algemeener worden! Dat de vruchten van den arbeid niet rechtvaardig zijn verdeeld; dat deze verdee ling in den nieuwen tijd anders, beter moet zijn wordt nu in breede kringen erkend. Maar Pius XI constateerde het héél scherp in „Quadragesimo Anno": ,,'t Is vol komen waar, dat een proletariërsbestaan lang niet hetzelfde is als pauperisme; maar het feit alleen van die onafzienbare drom men proletariërs naast een kleinen kring van onmetelijk-rijken, is dat niet het meest onweerlegbare bewijs, dat de rijkdommen, DARLAN WEER IN VICHY Naar het D.N.B. uit Vichy meldt Is ad miraal Darlan via Parijs van zijn onderhoud met den Führer en den rijksminister van buitenlandsche zaken in Vichy terugge keerd, waar hij door den dief van den staat, maarschalk Pétain, werd ontvangen. Voor Woensdagochtend is een minister raad bijeengeroepen, waaraan alle leden der regeering zullen deelnemen. In politieke kringen te Vichy neemt men aan, dat ad miraal Darlan rapport zal uitbrengen over zijn besprekingen met den Führer en den rijksminister van buitenlandsche zaken, von Ribbentrop. Na den ministerraad zal een officieel communiqué worden uitgege- Ten aanzien van de ontmoeting tusschen den Führer en den plaatsvervangenden mi nister-president van Frankrijk, Darlan, gaf gisteren in de Wilhelmstrasse te Ber lijn uiting aan de meening, dat bijzonder heden buiten het communiqué voorloopig niet te verwachten zijn. Of de besprekin gen geëindigd zijn, kan men nog niet zeg gen. In politieke kringen heeft men alge meen den indruk, dat het resultaat der be sprekingen bevredigend is. ROOSEVELT STELDE ZIJN REDE UIT. President Roosevelt, die dezer dagen een belangrijke rede zou houden, heeft deze rede uitgesteld. Dit uitstel wordt op ver schillende wijzen uitgelegd. Terwijl het besluit van Roosevelt deels wordt toegeschreven aan zijn ziekte, welke hem zeer verzwakt heeft, wordt anderzijds de meening verkondigd, dat de vele nega tieve brieven aan de senatoren in de kon vooikwestie den president aarzelend ge maakt hebben en hem hebben doen beslui ten, de verdere ontwikkeling af te wach ten. Van den kant der voorstanders van deelneming aan den oorlog wordt ver klaard, dat Roosevelt een zeer oorlogszuch tige rede wil houden. Daarvoor zijn echter de vertegenwoordigers van de pan-Ameri- kaansche Unie, die op het oogenblik in de Ver. Staten vertoeven, voor hem niet het meest geschikte forum. Tenslotte hoort men nog de opvatting verkondigen, dat de eisch van senator Pepper, volgens welke de Ver- eenigde Staten de Azoren, en de Kaap Ver- dische eilanden zouden moeten bezetten, in Latijnsch-Amerika zoo groote verontwaar diging gewekt heeft, dat deze „faux pas" eerst geregeld moet worden. HET GEVAL HESS. In politieke kringen te Berlijn wees men gisteravond inzake het geval-Rudolf Hess in het bijzonder op de passage van het hier over van Engelsche zijde uitgegeven com muniqué, waaruit blijkt, dat Hess gebracht is naar een plaats, die streng geheim wordt gehouden en waar niemand hem mag be zoeken. Men noemt in de genoemde krin gen deze passage van het Britsche commu niqué bijzonder belangwekkend en voegde hieraan toe, dat onder dergelijke omstan digheden natuurlijk niemand kan onder zoeken, hoe men Hess behandelt en met welke methodes men hem eventueel zekere verklaringen ontwringen zal. Van Duitsche zijde is men dientengevolge niet in staat te controleeren in hoeverre berichten, die door Londen hierover worden uitgegeven, authentiek zijn. Men twijfelt er echter in politieke kringen te Berlijn reeds thans niet aan, dat Churchill en zijn kliek van de geheele aangelegenheid het meest euvele propagandistische misbruik zullen maken. Van welingelichte zijde wordt vernomen, dat het bericht van Ofi (Havas), als zou de echtgenoote van Rudolf Hess te Ankara zijn aangekomen, eiken grond mist en een zui ver verzinsel is. Mevrouw Hess bevindt zich in haar woonplaats in Duitschland, BIJEENKOMST VAN LEIDERS DER N.S.D.A.P. TE BERLIJN. De National-sozialistische Partei Korres- pondenz deelt medee: „Bij den Fuehrer is gisteren een bijeenkomst gehouden van alle rijksleiders en gouwleiders der N.S.D.A.P., waaraan ook rijksmaarschalk Hermann Goering deelnam. De leiders brachten den Fuehrer, die een toespraak hield, een over weldigende ovatie, waarin de vastbesloten wil tot overwinnen tot uiting kwam". die onzen tijd van „industrialisme" zoo over vloedig heeft voortgebracht, volstrekt niet behoorlijk verdeeld zijn, en aan de ver schillende klassen der maatschappij in alles behalve juiste vertiouding zijn ten goede gekomen?" Zooals wij reeds opmerkten: „Rerum No varum" en „Quadragesimo Anno" zijn nog zéér actueel. VLEESCHBON De met „15 vleesch" gemerkte bon nen van de vleeschkaart geven gedu rende het tijdvak van Donderdag 15 Mei tot en met Donderdag 22 Mei a.s. elk recht op het koopen van een half rantsoen vleesch, been inbegrepen of en half rantsoen vleeschwaren. De met „15 worst, vleeschkaart" ge merkte bon geeft in bovengenoemd tijdvak uitsluitend recht op een half rantsoen vleeschwaren. Het koopen met deze bonnen blijft ge oorloofd tot en met Zaterdag 24 Mei a.s. Het rantsoen vleesch, dat per twee bon nen kan worden gekocht, bedraagt 100 gram. Het rantsoen vleeschwaren, dat per twee bonnen kan worden gekocht, bedraagt 75 gram voor gerookt of gekookt varkens-, rund-, kalfs-, paarden- en schapen vleesch en voor gerookte worstsoorten, 100 gram voor gekookte worstsoorten, rolpens en knakworst, 125 gram voor leverartikelen, tongenworst en nierbrood, 150 gram voor bloedworst of 100 gram verduurzaamde kip, eend, gans of kankoen, been inbegre pen. Nogmaals wordt er de aandacht op ge vestigd, dat de met „één rantsoen vleesch" gemerkte bonnen elk recht geven op 100 gram vleesch (been inbegrepen) of 1 rant soen vleeschwaren als boven omschreven. DE DISTRIBUTIE VAN SCHEERZEEP. Uitsluitend op bon K van de nieuwe textielkaart, uitgereikt aan mannen en jongens van minstens 15 jaar. De secretaris-generaal van het Dep. van Handel, Nijverheid en Scheepvaart deelt het volgende mede: Zooals bekend geeft de met „K" gemerk te 'bon van de nieuwe textielkaart, welke is uitgereikt aan mannen en jongens van 15 jaar en ouder recht op het koopen van 50 gram scheerzeep of een tube of een pot scheercrme. Nu is echter gebleken, dat ondanks bo venstaande duidelijke omschrijving bij ver scheidene detaillistep ook de met „K" ge merkte bonnen van de drie andere soor ten textielkaarten Worden aangeboden, waarop in enkele gevallen eveneens scheer zeep werd afgeleverd. In verband hiermede wordt er na drukkelijk de aandacht op gevestigd, dat uitsluitend de paarse bonnen „K" van de textielkaart van mannen en jongens boven 15 jaar recht op scheer zeep of scheercrême geven. Op den met „K" gemerkten bon van de textielkaart van jongens van 3 tot 15 jaar van vrouwen en meisjes van 15 jaar en ouder en van meisjes van 3 tot 15 jaar, wel ke resp. groen, lichtoranje en blauw van kleur zijn, mag dus geen scheerzeep of scheercreme worden afgeleverd. Het afle veren op deze bonnen is strafbaar, terwijl daarop begrijpelijkerwijze geen henbevoor rading zal plaats hebben. GENERAAL-VELDMAARSCHALK VON WITZLEBEN TE 's-GRAVENHAGE. Op een bezichtigingsreis door de Weste lijke gebieden is generaal-veldmaarschalk von Witzleben gisteren te 's-Gravenhage aangekomen. De veldmaarschalk heeft bjj deze gelegenheid een bezoek aan den mili tairen bevelhebber hier te lande, generaal der vliegers, Fr. Christiansen, en aan den rijkscommissaris voor de bezette Neder- landsche gebieden, rijkscommissaris Seyss Inquart, gebracht. van gewijzigde omstandigheden geen hoofd van 'n gezin of samenwoning meer zijn, of niet meer afzonderlijk 'n zelfstandige huis houding voeren, onverwijld hun distribu- üestamkaart aan den burgemeester ter wij ziging van de gegevens dienen aan te bie den. Eigenhandig wijzigingen in deze ge gevens aanbrengen is niet toegestaan. Tevens is een regeling getroffen met be trekking tot de extra distributiebescheiden, welke verstrekt worden aan personen, die zwaren of zeer zwaren arbeid verrichten. Wanneer de betrokken persoon dien arbeid ten gevolge van gewijzigde omstandigheden niet meer verricht, zullen de extra ver strekte distributiebescheiden weer bij den plaatselijken distributiedienst ingeleverd moeten worden. Aangezien in de practijk is gebleken, dat vele handelaren niet de noodige zong in acht nemen bij het bewaren van de bonnen en andere distributiebescheiden, die zy on der hun berusting hebben, is bepaald, dat ieder, die terzake van de uitoefening van zijn beroep of bedrijf distributiebescheiden onder zich heeft, verplicht is de noodige zorg bij het beheer en het bewaren daarvan aan te wenden. Handelaren, die op onver antwoordelijke wijze met distributiebeschei den omspringen, loopen derhalve de kans met den strafrechter in aanraking te komen. VOORSCHRIFTEN BETREFFENDE DISTRIBUTIEBESCHEIDEN De secretaris-generaal van het departe ment van Landbouw en Visscherij en van het departement van Handel, Nijverheid en Scheepvaart maakt het volgende met be trekking tot de verschillende distributie bescheiden bekend. Het koopen, verkoopen en onbevoegd voorhanden heb ben van distributiestam kaarten is zooals op dezt kaarten is aangegeven verboden. Aan dit verbod i:- een uitbreiding gegeven in dien zin, dat in den vervol ge ook het koopen, verkoo pen, te koop aanbieden en onbevoegd voorhanden heb ben van de overige distribu tiebescheiden zooals alge- meene bonkaart, vleesch kaart. bloemkaart, textiel kaart boter- en vetkaart enz. verboden is, aange zien het verkoopen van dis tributiebescheiden in strijd is met een der grondbegin selen van de distributie. Bovendien is het verbod bij het ruilen van bonnen al dan niet tegen geldelijke vergoe ding, bemiddeling te verlee- nen of gelegenheid tot het ruilen van bonnen in café's e.d. te bieden. Z.g. „ruilru- brieken" in dagbladen en tijdschriften alsmede „ruil- bureaux" voor distributiebe scheiden, zijn dus niet meer geoorloofd, terwijl het de pérs evenmin is toegestaan, adver tenties betreffende bonnen - ruil op te nemen. Voorts is bepaald, dat per sonen, wier distributiestam kaarten zijn voorzien van de gestempelde aanduiding „hoofd" maar die tengevolge DE HALVEERING VAN HET RANTSOEN VLEESCH PER BON. Geldt niet voor wcermachtabonnen en ongenummerde bonnen. Onlangs hebben wij gemeld, dat de hoe veelheden vleesch en vleeschwaren, welke men op de vleeschbonnen kan verkrijgen, zijn gehalveerd. Verscheidene winkeliers en eigenaren van restaurants, hotels enz. hebben hier uit de conclusie getrokken, dat dit ook geldt voor de distributiebonnen voor de Duitsche weermacht. Dit is onjuist. De secretaris-ge neraal van landbouw en visscherij heeft bekend gemaakt, dat de daarop verkrijg bare hoeveelheden onveranderd zijn geble ven. Hetzelfde geldt voor de Nederlandsche bonnen, welke geen nummer dragen, maar gemerkt zijn „een kwart rantsoen vleesch" en „een half rantsoen vleesch" (de wissel bonnen dus) èn die welke het opschrift dragen „een rantsoen vleesch". Bij inleve ring van de laatstgenoemde bonnen moet ook thans nog 100 gram vleesch worden verstrekt; de bonnen voor een half en een lcv/art rantsoen blijven recht geven op het koopen van 50, resp. 25 gram vleesch. „N. R. Crt." ROLLEN-ZONDAG. De bollendagen zijn wat verlaat. Het wil maar niet met de lente en daar om wilde het ook maar niet met de bollen. Het blaast uit het Oosten, een koude en gure wind en het lijkt nu ook niet prettig in een kleurige en welriekende, maar dunne zomerklee- ding op het land te staan, waarover een koude wind blaast. Dat doen wij ook niet, de bloemen evenmin. Maar ten slotte zijn de bloemen toch naar buiten gekomen en wy' zyn er met de twee oude fietsbanden, die wij nog hebben, op uit getogen om de schoon heid der bloemen te gaan zien. Dit jaar zyn de gedachten wat an ders geweest dan andere jaren, want dit bezoek was een afscheidsbezoek. Een afscheid van de bloemen. Want de voedselvoorziening eischt, dat het land productief worde gemaakt en dus, waar nu nog bloemen staan, zullen het vol gend jaar voor het grootste deel pie pers groeien. Dat is verlies en winst tegelijk. Verlies van schoonheid, slechts een korte schoonheid, verlies van ^bloemen vóór hun bloei ver gaan", zooals de dichteres zegt. Maar daarnaast staat de winst van een be langrijk voedsel. Als dat het volgende jaar zal bloeien, laten wij dan toch bollen- Zondag houden en gaan zien naar de schoone velden met het groene loof, waaraan onze piepers zitten. En er is toch ook niet zoo heel veel verschil. Ook een aardappel kan bloemig zijn. OMZETBELASTING EN PRIJZEN Gelijk bekend, werd in een persbericht van 9 Januari jJ. door den secretaris-gene raal van de departementen van Handel, Nij verheid en Scheepvaart en van Landbouw en Visscherij bekend gemaakt, dat doorbe rekening van de nieuwe omzetbelasting, in de prijzen was toegestaap, behoudens voor eenige met name genoemde artikelen. By deze doorberekening moest worden uit gegaan van de prijzen, zooals die vóór 1 Jan. 1941, exclusief omzetbelasting waren. Voorzoover afrondingen noodzakelijk, moesten zij naar beneden geschieden. Te gelijk werd in het persbericht medege deeld, dat fabrikanten of handelaren, die thans minder omzetbelasting betalen dan Voor 1 Januari, hun prijzen dienovereen komstig moesten verlagen. Bij een onlangs afgekondigde beschik king is deze regeling wettelijk vastge legd. De nieuwe regeling gaat in zoo verre verder dan de krachtens het pers bericht toegelaten regeling, dat ook de op vervoerkosten te betalen omzetbe lasting mag worden doorberekend. De regeling is dus thans zoo, dat de om zetbelasting in haar geheel ln de prijzen mag worden doorberekend', behoudens in de prijzen van aardappelen, brood, melk en peulvruchten. Nadrukkelijk wordt er de aandacht op gevestigd, dat deze regeling slechts getroffen is, teneinde het normale handelsverkeer zoo min mogelijk te belem meren. Historie aan den rand van Amsterdam. - Langs den Noorder IJ-dijk bij het voormalige Buiksloot staan nog Interessante antieke huisjes, waarvan verschillende hun Zaansche voorkomen hebben

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1941 | | pagina 1