Weerbericht
Burgerlijke Stand
Toerisme
NIEUWS
ZATERDAG 10 MEI 1941
DE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD PAG. 2
Abonnementsprijs: voor Leiden 20
cent per week; 2.63 per kwartaal.
Bij onze agenten 21 cent per week;
2.73 per kwartaal. Franco per post
f 3.10 per kwartaal. Geïllustreerd
Zondagsblad 0.52 per kwartaaL
Losse nummers 6 cent, met geïll.
Zondagsblad cent
Advertentiën: 32 cent per regel.
Ingezonden mededeelingen dubbel
tarief. Telefoontjes hoogstens 30
woorden, 55 cent per plaatsing,
alléén Woensdag en Zaterdag.
ZONS OP- EN ONDERGANG.
Zon onder 9.20 uur Zaterdagavond,
Zon op 5.52 uur Zondagochtend.
Zon onder 9.22 uur Zondagavond.
Zon op 5.50 uur Maandagochtend.
MAANSTANDEN.
10 Mei: De maan komt Zaterdagavond
te 8.23 uur op en gaat Zondagochtend om
6.22 uur onder.
(Volle maan)
11 Mei: De maan komt Zondagavond te
9.43 uur op en gaat Maandagochtend te
7.06 uur onder.
12 Mei: De maan komt Maandagavond te
10.56 uur op en gaat Dinsdagmorgen te
7.57 uur onder.
13 Mei: De maan komt Dinsdagavond te
12 uur op en gaat Woensdagmorgen te 8.56
uur onder.
14 en 15 Mei: De maan komt Donderdag
nacht om 12.54 uur op en gaat Donderdag
ochtend om 10.01 uur onder.
16 Mei: De maan komt Vrijdagnacht om
I.38 uur op en gaat Vrij dag vormiddag om
II.09 uur onder.
17 Mei: De maan komt Zaterdagnacht
om 2.15 uur op en gaat Zaterdagmiddag om
12.16 onder.
18 Mei: De maan komt Zondagnacht om
2.44 uur op en gaat Zondagmiddag om 1.24
onder.
(Laatste kwartier).
WATERTEMPERATUUR:
Poelmeer 10 gr. C.
|OIIC3IIOIIOIIOIIOIIOMOIIC3IIC^
- 0
0 Verduisteringstijden
0 Er is bepaald, dat er verduisterd
moet worden tusschen zonsonder- 0
0 gang en zonsopkomst.
0 Deze tijden zijn voor hedenavond r
en morgenochtend: U
U ZONSONDERGANG
9.20 uur. U
JT ZONSOPKOMST Q
y 5.52 uur. Q
Q Tusschen deze beide tijden dient Q
n er dus verduisterd te worden. -
J
*_3 M OIIC3II OII OII CD II OII Oil Oil Cj
Mr. M. SLINGENBERG OEVERLEDEN.
Nadat hij Donderdagmiddag nog een zit
ting had bijgewoond van het college van
gedeputeerde staten, is gistermorgen op
59-jarigen leeftijd plotseling overleden
mr. M. Slingenberg, oud minister van so
ciale zaken en oud-wethouder van Haar
lem.
Mr. Slingenberg werd geboren in Beer-
ta, 21 October 1881. Hij doorliep het gym
nasium in Winschoten, studeerde vervol
gens aan de Groningsche universiteit
rechtswetenschappen en promoveerde in
1905 tot doctor in de rechtswetenschappen
op stellingen. Daarna was hij advocaat
procureur en notaris in Haarlem en sedert
1913 lid van provinciale Staten.
Van 1920 tot 1935 was hij lid van
lid van gedepueerde staten van Noord-
holland. Van 1919 tot 1934 was hij wethou
der van Haarlem, eerst van openbare wer
ken en later van financiën.
Terwijl hij van 1920 tot 1935 lid was van
de eerste kamer en van 1935 tot 1937 mi
nister van sociale zaken.
Na zijn ministerschap vatte mr. Slingen
berg ook de notarispractijk weer op.
PRIJZEN VAN GEVOGELTE.
Het Rijksbureau voor Voedselvoorzie
ning in Oorlogstijd maakt het publiek er
nogmaals op attent, dat door den secreta
ris-generaal van het departement voor
Landbouw en Visschery d.d. 20 Decem
ber 1940 in het prijzenbesluit 1940 „gevo
gelte" werd bepaald, dat het te koop aan
bieden, verhandelen en afleveren van ge
vogelte aan consumenten, respectievelijk
het afnemen van gevogelte door consu
menten slechts geoorloofd is tegen prij
zen, die niet hooger liggen dan 1.50 per
k.g. geslacht gewicht, zonder darm.
Onder gevogelte wordt verstaan: kip
pen, hazen, kuikens, eenden, kalkoenen en
ganzen. Voorts is bepaald, dat een ieder,
die gevogelte aan consumenten verhan
delt en aflevert, verplicht is op een dui
delijk zichtbare plaats in zijn winkel een
prijslijst aan te brengen, waarop de prij
zen, waartegen hij gevogelte verhandelt,
vermeld staan.
NEDERLANDSCHE VEREENIGING VOOR
VOLKSCREDIETWEZEN EN
WOEKERBESTRIJDING.
In een in het Jaarbeursrestaurant te
Utrecht gehouden vergadering van de Ne-
derlandsche Vereeniging voor Volkscre-
dietwezen en Woekerbestrijdinge welke
onder leiding stond van haar voorzitter,
mr. Th. A. Fruin, te Amersfoort, is door
den secretaris, den heer P. A. van Aggelen,
te Leiden, het jaarverslag over 19391940
uitgebracht.
Aan dit verslag is het volgende ont
leend:
De werkzaamheden der vereeniging zijn
in de eerste plaats gericht gev/eest op het
bekend maken en doen doordringen van
haar inzichten omtrent betere inrichting en
uitbreiding van het sociale volkscrediet-
wezen.
Bevorderd wordt de oprichting of reor
ganisatie van bestaande instellingen tot
volkscredietbanken, die al dan niet in
samenwerking met borgstellingsfondsen
in alle verantwoorde behoeften aan klein-
crediet voorzien, zoowel koopcrediet als
noodcrediet geven en daarmede een onder
zoek naar de persoonlijke omstandigheden
van de credietnemers gepaard gaan, hun
geldelijk evenwicht handhaven of herstel
len, eventueel ook door het verleenen van
bemiddeling bij het treffen van schuldre
gelingen. Ook wordt gewezen op de wen
schelijkheid om het sparen der leeners ef
fectief te bevorderen, verbetering van de
technische inrichting der volkscredietban
ken en uitbreiding van haar werkings
sfeer van de gemeente van vestiging tot
over de omgeving.
In onderscheidene sterken van ons land
zijn of worden sociale volkscredietbanken
opgericht. Het streven der vereeniging om
tot een statistiek van het volkscredietwe-
zen te komen werd met succes bekroond.
Het aantal leden der vereeniging neemJ
steeds meer toe en omvat het meerendeel
van de sociale volkscredietinstellingen,
zooals gemeentelijke volkscredietoanken,
banken van leening, andere hulpbanken,
philanthropische credietinstellingen, voor
schot verstrekken-''-' werknemersorganisa
ties, bedrijfsfondsen en borgstellingsfond
sen.
De vereeniging heeft studie gemaakt van
betaalzegelwezen, terwijl verder in het
verslag melding wordt gemaakt van spaar-
credietfondsen, de nieuwste vorm van
schadelijk volkscrediet.
Door de vereeniging is ook het afbeta
lingsstelsel in studie genomen.
De aftredende bestuursleden, mr. J.
Everts te Amsterdam, J. Kolkman te
Utrecht en mr. P. Fuhri Snethlage te
Haarlem, werden herbenoemd.
Vervolgens had een bespreking plaats
van practijkmoeilijkhcden van algemeenen
aard.
De heer J. Melles, directeur van de Ge
meentelijke Leen- en Voorschotbank te
Rotterdam, heeft de vraag behandeld, in
hoeverre bij de sociale credietverschaf-
fing rekening dient te worden gehouden
met de huidige omstandigheden.
De heer P. A. van Aggelen, directeur der
Gemeentelijke Volkscredietbank te Leiden,
heeft de vraag beantwoord omtrent de
wenschelijkheid van huisbezoek bij het so
ciale volkscredietwezen in de z.g. proble
matische gevallen, waarbij hij speciaal de
wenschelijkheid naar voren bracht van
het verbinden van een maatschappelijke
afdeeling aan een sociale volkscredietin-
stelling.
Er volgde een zeer geanimeerde bespre
king, waarbij nog verschillende andere
vragen naar voren werden gebracht.
HET SCHILLEN VAN AARDAPPELEN.
Van vele zijden rijzen klachten over ver
hooging van de prijzen, welke door groen-
tenhandelaren in rekening worden ge
bracht voor het schoonmaken van groen
ten, in het bijzonder voor het schillen van
aardappelen.
De gemachtigde voor de prijzen wijst er
met nadruk op, dat verhooging van de voor
het schillen berekende prijzen boven die,
welke 9 Mei 1940 algemeen geldend waren,
als overtreding der prijsvoorschriften zal
worden beschouwd. De overtreders zullen
uiteraard worden bestraft.
BURGEMEESTER UIT ZIJN FUNCTIE
ONTHEVEN.
Burgemeester C. J. Eyma van Egmond
aan Zee heeft bericht ontvangen, dat hij
uit zijn functie is ontheven.
„Volkskrant."
LEIDEN.
Geboren: Hendrik z. van H. Zierikzee
en N. v. d. Weijden Willem Gerrit z. van
J. Veldkamp en H. W. v. d. Brink Lily
Louise d. van M. Prins en L. J. A v. Veg-
gel Maria Beatrix Irene d. van L. K. de
Bel en J. G. Nucolet Jennigje d. van M.
Postma en H. J. Evers Theodora Maria
Antonia d. van P. L. Zwetsloot en E. M.
Kerkvliet Gerrit z. van A Vleter en A.
Hogewoning Daniel Hendrik z. van D.
A. Jansen en C. Koets Hendrica Maria
d. van P. J. van der Raadt en A. H. Hille-
naar.
Ondertrouwd: J. van Duijnhoven
wedn. 40 j. en J. Kraan jd. 43 j. H. W.
van der Vlugt wedn. 63 j. en J. C. van
Hoorn jd. 47 j. A. Hooghiemstra wedn.
55 j. en E. A M. Vogels jd. 46 j.
Overleden: M. B. Mulders hsvr. van
J. H. Putman, 68 j.
IN DE NOORDELIJKE
BUITENWIJKEN
(Ds St.-Joseph-kerk)
De Rijnsburgerweg, de levensstreng, die
het moederlijke Leiden samenbindt met
het dochterlijke Oegstgeest, werd in het
laatst der 14e eeuw aangelegd.
Het Academisch Ziekenhuis is een stad
apart. „Het rijden met auto's en andere
voertuigen geschiedt uitsluitend voor
rekening en risico der gebruikers'", wordt
op een bord langs de inrij gewaarschuwd.
Het ziekenhuis heeft het druk genoeg met
verkeers-ongelukken en stelt geen prijs op
eigen terrein daartoe gelegenheid te geven.
De waarschuwing is niet overbodig; langs
de kronkelende en zich splitsende straten
van de cité medicale is het druk van
auto's, fietsers en wandelaars. De enorme
gebouwen zijn door Rijksbouwmeesters op
de loopende band gemaakt, zonder een
snuifje fantasie en zonder een greintje
idealisme. Een paar grove torentjes, een
erkertje hier, een verandaatje ginds, en
eenvormige toepassing van zeegroene
glazuurtegels tot breking van de baksteen
zijn de kunstzinnige uitspattingen van deze
kunstlooze kazernes. Als artistieke prestatie
is het onmatig groote ziekenhuis beneden
de maat en diep onder nul. Wat hadden be
gaafde architecten hier niet een boeiend
geheel kunnen wrochten! Het meest domi-
neerende bouwsel is de lange sla-dood van
den schoorsteen, die, op een monumentaal-
gelede voet staande, veel weg heeft van
een eere-kolom, met in de plaats van het
victorie-beeld een zwart-beroete toet en
rook-brakende muiL
Weldadig doet in deze stad der zieken
het gezonde, frissche groen van de flinke
plantsoenen aan: de eenige luxe. De door-
rit onder het hoofdgebouw met de ge-
beeldstormde gothieke baldakijnen is
daardoor een aangename verrassing. De
overwulfde, door hardsteenen en zwart-
omtegelde pijlers gedragen, doorgang opent
op een parkplein. Op dat plein een bronzen
kop (copie van een antiek voorbeeld) van
Hippocrates, den Griekschen vader der
oude geneeskunde (t 377 vóór Christus),
die vis vis staat met het standbeeld van
Boerhaave, vader en grondlegger van de
moderne geneeskunde.
Plet bronzen standbeeld van Boerhaave,
die het ziekenhuis niet in de steek liet en
van de Steenptraat naar den Rijnsburger
weg trok, is gemodelleerd door Stracké en
onthuld in 1372.
In een moderne trapgevel, even voorbij
Boerhaave, interessante gepolychromeer
de gevelsteenen (1614), van een afgebro
ken huis te Koudekerk: Adam en Eva met
de Paradijsboom en het opschrift:
Ontkenne ende mia aecken dat
openbaer is
om dat men niet en kan begrijpen dat
verborgen is.
J. Wille heeft in het Leidsch Jaarboek
je van 1940 een proeve gedaan de duis
ternis van dezen zin te Schilderen, (mia
aecken is een latere verknoeiing van mis-
saecken) en ziet er een toespeling in op de
religie-twisten van het Twaalfjarig Be
stand.
Aan de Mariënpoelstraat het flinke ge
bouw der Kath. H. B. S., door Theunissen
en Hendriks. In de hoofd-ingang beeltenis
sen van St. Pieter en St. Bonaventura, den
patroon van de stad en van de school. De
kapel van het klooster is een mooi bak-
steenen kruiskerkje met open dakstoel; de
bogen dalen af op draagsteenen, gebeeld
houwd met visch- en vogel-motieven. Er
is een aangrijpend, doch in 't geheel niet
sentimenteel beeld door Biesiot (door wien
ook de beelden in den voorgevel) van een
jongeman aan de voeten van Christus neer
geknield, en een lieftallige Madonna, van
pater Randag. Plet hei-witte tafelaltaar
doet wat onrustig aan door den schokkeri-
gen opstand van tabernakel en expositie-
troon.
Het middeleeuwsche Mariënpoel-kloos-
ter stond niet aan deze straat, maar in de
vork van Wassenaarsche en Rijnsburger
weg. Het werd bij het beleg in 1574 ver
woest en afgebroken. De Lakenhal prijst
zich gelukkig met twee beroemde altaar
stukken van Cornelis Engelbrechtsz. uit
de kapel van het klooster gered. De Was
senaarsche weg voert naar medische labo
ratoria in dezelfde futlooze stijl neerge-
plompt als het Academisch Ziekenhuis.
Een brug over de Poelwetering voert van
deze naar gene zijde of, wanneer de ge
neeskunde en de teedere zorgen der ver
pleegsters er niet in geslaagd zijn een ster
veling een korte wijle in dit tranendal op
te houden, in omgekeerde richting, van
Diesseits naar J e n s e i ts. Aan de ach
terzijde van een der laboratoria ligt na
melijk de rouwkapel en in de verte
Rynhoff, het einde van alle leed.
Aan de Kagerstraat de sobere Christ
H B. S. boven den ingang handen op
den By bel tot gebed geheven (aardewerk);
aan de Paulus Buysstraat de Chr. Kweek
school; aan de Merel-straat het gele front
van de Anna-kliniek.
Een verademend hè-hè: we kunnen wat
op verhaal komen in de dreven van den
Hout, die Leidsch genoemd wordt, maar
zoo ver uifc de stad ligt, dat Oegstgeest er
het eerst van profiteert. Het was koud in
den Hout (begin Mei) De herten liepen te
niezen in hun de haren ten berge gerezen
pelzen; de poelepetaten zaten kouwelijk te
kleumen in opgehusselde veeren en de
rose boschanemoontjes rilden bij iedere
striem van den guren wind. Maar de tuin-
fluitertjes, de optimisten!, trokken zich
van den „onspoed der tyden" niets aan. Zij
kwinkeleerden melodieus tusschen de zil
veren berkestammetjes van ons laagveen-
park.
Het landelijke Maredijkje (vóór den aan
leg van den Rynsburgeweg de eenige ver
binding met Oegstgeest), is de geliefkoos
de zomer-promenade van de benauwde
burgery. Bij de gele spinnekop van het mo
lentje, dat de Kikkerpolder boven water
houdt, is een zijweg naar de kloeke hout
zaagmolen „De Harder", die op zijn baard
vertelt hoe oud hij wel is: 17551884.
Het silhouet van de in de eindelooze
groene polderzee wegzakkende stad wordt
aan de Noordzijde ferm opgemonteerd door
de Joseph-kerk officieel getiteld de pa-
rochieekrk van O. L. Vrouw van Hemel
vaart en St. Joseph (Mon Père). Dit breed-
sprakerige, lang-ademige patronage is sa-
mengelascht door de versmelting van twee
afzonderlijke parochies, die, ieder op één
been wandelend, financieel aan het hin
kelen waren. De vermoede aanwas van de
stad, waarmede door pastoor Leusen
bij de grootte-bepaling van de St-
Joseph-kerk rekening was gehouden,
ging door de ontsluiting van den Rooden-
fcurger-polder een andere richting uit.
Het godshuis ontworpen in 1924 door
ir. Jan van der Laan is gebouwd op het
grondplan van een dalmatiek (zoo zien wij
het ten minste) en bestaat uit een immens
schip, met twee „mouwen", die te kort zijn
om 'een dwars-schip te kunnen heeten, en
zonder noemenswaardige altaar-schelp. (De
Haagwerk-kerk is in dezelfde gedachte op
getrokken).
De eerste aanblik voor dengene, die, uit
het donkere portaal tredend, plotseling on
der den breeden opzwaai van de betonnen
bogen staat, is overweldigend. De verheven
ruimte is door de kleurige kleine vensters
in lichtende avondstemmin waarmede
ir. heerlijk contrast staat de dageraad ach
ter het hoogaltaar, de in zonnige gouden
en oranje glanzen gehouden schildering
van de H. Drisëenheid.
Alex Asperslagh heeft van zijn werk
nooit veel waardeering ondervonden, en al
kunnen ook wij niet vatten, waarom de
blauw-gevlerkte engelen, die de teekenen
van Christus' passie en symbolen aanbie
den, zoo houterig en aanstellerig zijn, al
is de gelaatsuitdrukking van Christus vrou
welijk verweekt, toch nemen we een
handschoentje op, om dit kunstwerk te ver
dedigen. Wilde de schildering deze groot-
scheepsche hal, die door het bonte bios
coop-glas van de venstertjes nogal pro
faan aandoet (het zou evengoed" de hal van
een beurs kunne zijn) wijden en heiligen,
dan moest zij in grootsche lijnen geteekend
en in helderlichte, lokkende tinten gepen
seeld worden. Aan deze alles-overstem-
mende doelstelling beantwoordt de schil
dering volkomen. Het is of achter het al
taar de hemel zich opent in etherisch^
nuances. De kunstenaar heeft begrepen
naar de bovenmenschelijke taak: de eeuwi
ge liefde van de Goddelijke Drieëènheid in
lijnen en kleuren weer te geven. Hij zal
zelf niet de aanmatiging hebben gehad
daarin ook maar bij benadering te kunnen
slagen, doch een zwakke schemering van
het „grondelooze licht" straalt in zijn schil
dering heimweewekkend uit. Aldus is de
indruk, achter in de kerk staand. Dichter
bij worden de lijnen, door te lage plaatsing,
zwaar vergroofd en onmatig vergroot.
Het somber-marmeren altaar zinkt on
der deze lichtende hemelpoort vrijwel in
het niet Het is tamelijk gecompliceerd op
gebouwd en loopt blokkedoozerig op naar
een marmeren kruis met een bronzen Chris
tusfiguur. Er zijn kleuren, die elkaar
niet verdragen, maar ook materialen.
Zoo'n bronzen lichaam op een glimmend-
marmeren kruis harmonieert niet Het is
zoo onbarmhartig en koud.
Het priesterkoor, eigenlijk een vooruit
geschoven podium, is, met de uitbouwen,
die er één geheel mee vormen, indruk
wekkend, ongewoon ruim en van kathe
dralen luister. De onbeduidende beelden
van Maria en Joseph (doordat de zijkapel
len in deze kerk,zelfs geen figuranten-rol
letje meespelen, was het noodig deze beel
den naast het hoogaltaar te plaatsen) en 't
op kaneelpijpen geschraagd baldakijn bo
ven de verschijning van het H. Hart aan
de H. Margaretha Maria Alacoque een
erfstuk uit de Mon Père! doen er eenige
afbreuk aan, doch mettertijd zal hierin wel
verbetering komen.
Met een smaakrijke aankleeding van de
kerk is door deken A. H. M. J. Homulle
reeds een goed begin gemaakt door de
preekstoel, naar teekening van ir. Van der
Laan uitgevoerd door de gebroeders van
Remmen (1938). Op de kuip reliefs in
brons: de apostel Philippus meerijdend op
den wagen van den Aethiopischen hofbe
ambte om hem de profetieën aangaande
Christus te verklaren (Hand. VIII 26-31)
en de zending van den profeet Isaias, wiens
mond door een engel met een gloeiende
kool wordt gereinigd. (Is. VI 65 e.v.).
Het doopvont reliek van de Mon-Pè-
re staat op zwart-marmeren voet: een
bronzen bekken in een bladerkroon, afge
sloten door een koepel-deksel met een pijn
appel er op.
We zullen maar geen aandacht schenken
aan het altaar van O. L. Vrouw van Lour-
des, doch liever onder de juichende galm
van de gecaissoneerde gewelven naar bui
ten treden, en de toren opklauteren in ge
zelschap van den koster, den heer J. C.
Ouwerkerk.
Vanaf de muezzin-balconnetjes aan de
ranke minaret zagen wij op deze rond
wandeling voor de laatste maal de gan-
sche stad met al haar torens, schoorstee-
nen, spitsen en piekjes voor ons uitgelegd.
De dekenale pastorie heeft vele beziens
waardige schilderijen: portretten van eeni
ge Fransche pères (vandaar de naam Mon
Père) en andere pastoors, een landschap
door Abraham van Rande en een „Geboor
te van Christus" door J. de Wit.
Hekkesluiter van een anderhalf-jaar be
dreven huiselijk toerisme was de Ned. Her
vormde Kooikapel, en de laatste, die ons
een vriendelijke en voorkomende ontvangst
bereidde was de koster daarvan, de heer
B. J. Favier. De Kooikapel, gebouwd in '36
door architect G. v. Hoogevest, is een pret
tig, klein bedehuis, niet zoo klein als u wel
zoudt denken. Er kunnen en die komen
er ook trouw 700 menschen in. Een kerk-
je-op-z'n-Zondagsch, in den alledag van
deze arbeiderswijken een rustpunt rus-
tig-landelijk van buiten, rustig in gele steen
en donker-bruin dakbeschot van binnen.
Het ronde raam met de hokus-pokus van
schelle kleuren is daarmede niet in over-
enestemming. In het aansluitende gebouw
van wijk VII der Ned. Herv. gemeente een
bronzen plaquette voor ds. Groot Enzerink,
een bemind en tijdens zijn leven alom-be-
kend predikant.
DE ARBEID ZIJ EEN VREUGDE
ST. JOSEPHSGEZELLEN EN K. J. V.
TOONEN HUN KUNNEN.
Niet zonder reden heeft Adolf Kolping,
de groote Gezellenvader, zijn stichting als
eerste devies meegeven: arbeidzaamheid.
De vreugde van den arbeid is eenschat,
welken men niet gaarne verliest. En wordt
er wel eens geklaagd over te veel werken,
te langen arbeid of iets van dien aard,
grooter zijn de weeklachten van hen, die
■van het arbeidsproces zijn uitgesloten. De
werkloosheid is een ramp, een geesel der
menschheid, arbeid beteekent voor den
rnensch een roeping, de vervulling van een
taak, welke hem van het begin der wereld
af is opgelegd.
Wat de St. Josephsgezellen en de K. J.
M. V. vermag op arbeidsgebied zien we de
zer dagen gedemonstreerd in het gebouw
der St. Jospehsgezellen aan het Rapenburg,
waar de verschillende districten van beide
vereenigingen en hare L. T.-groepen uit
Leiden en omgeving vanaf heden een ar-
beidstentoonstelling hebben georganiseerd,
welke er wezen mag.
„Jeugd en Arbeid" gaan hier samen. De
arbeidsplicht .moet echter meer zijn dan
een plicht alleen. Men most er arbeids
vreugde van maken en dat kan, indien
men zijn arbeid in dienst stelt van ontwik
keling en cultuur.
Wat de jeugd presteert, ziet men op deze
tentoonstelling in beeld gebracht Men
vindt er z.g. knutselwerk, in den vorm van
huisvlijt en tijdpasseering hetwelk op
zichzelf even goed vak- en zelfs kunstig
vakwerk kan zijn, naast het meer speciale
vakwerk, dat wel in het bijzonder de aan
dacht verdient. Immers, hier kunnen de
arbeidzamen zich ten volle uitleven en
daarin werden zij zeer terecht ge
steund door hun patroons, die er slechts
een vermeerderden arbeidslust en een be
tere arbeidsprestatie door kunnen aan-
kweeken.
De onschatbare waarde van den arbeid
komt in deze expositie wel duidelijk tot
uitdrukking, als men ziet hoer in een be
trekkelijk kleine ruimte zoo velerlei vak
ken tot uitbeelding worden gebracht.
Wij zien er een grooten stand uit het
dagbladbedrijf, genaamd van copie tot
dagblad. Daar vinden we allereerst copie,
letertypen, voornamelijk handzetsel, wyl
opstelling van een zetmachine heel groote
bezwaren meebracht, de A. P. L.-gietma-
chine voor advertenties in foto maar met
de producten ter tafel, de bewerking der
matrijzen, de linoleumsnede, enz.
De Wassenaarsche afdeeling bracht pro
ducten der Luchtvaartclub, Roelofarends-
veen laat ons tuinbouwgewassen en bloe
men zien, de Sassenheimers geven in hun
stand het bloembollenbedrijf in zijn geheel
te zien door een aanschouwelijke voorstel
ling van den arbeid in het bloemballenvak
van den plant- tot den rooitijd met alle be-
noodigde gereedschappen erbij.
Daar is een kaasmakerij en een melk
fabriek uit Hazerswoude, terwijl voorts uit
verschillende districtsafdeelingen al of niet
gezamenlijk werk tentoongesteld wordt.
We noemen b.v. stands van een timmer
man, van een schoenmaker, een zilversmid,
een bakker, een schilder, een stand, waar
in de bewerking van het glas tot bril wordt
gedemonstreerd, enz. enz.
Het geheel getuigt van den onvermoel-
den arbeidszin der jeugd, een verblijdend
verschijnsel in dezen tijd, die meer dan
ooit roept om de jeugd, die later als man
nen der maatschappij de taak der oude
ren zullen moeten overnemen, die zullen
moeten arbeiden aan een nieuwe toekomst.
In dien geest doen Gezellen en K. J. M.
V. voprtreffelijk werk en een woord van
lof voor het streven in de richting mogen
we den betrokkenen niet onthouden.
Voor de juryleden, die hun oordeel over
dit alles zullen hebben uit te spreken, zal
het geen gemakelijke taak zijn.
Hedenmiddag te 5 uur heeft de opening
plaats. Daarop komen we Maandag nader
terug.
VOOR DE ZIELERUST DER
GESNEUVELDEN.
De K.J.M.V. en de Sint Josephsgezellen-
vereeniging laten morgen in alle vier de
Parochiekerken van Leiden een H. Mis
opdragen voor de zielerust der gesneuvel
den.
Deze H.H. Missen zijn:
te 7.15 in de kerk van den H. Leonar
dos, Haagweg;
te 7.30 in de kerk van den H. Petrus,
Kamerl. Onneslaan, op zij-altaar;
te 9 uur in de kerk van O. L. Vr. Onb.
Ontvangen, Ha-rtebrug;
te 11.45 in de kerk van O. L. Vr. He
melvaart en den H. Joseph.
