Momentje
Granen, zaden en
peulvruchten
Verdwenen
ZATERDAG 10 MEI 1941
32ste Jaargang No. 9945
S)e ÊekAóch^Sou/fcotit
Telefoon: Redactie 200X5* Administratie 20935» Rnreanx Panencracht 32.
Giro 103Ó03. Postbus 11. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Hoofdredacteur: Th. Wilmer, Lelden.
Bonaanwijzing sfaolie
V Katholieke
gemeenschapszin
Het meest tyipeerende in de christelijke
levenspractijk is: de naastenliefde.
Het meest in strijd met de christelijke
levenspractijk is: de haat tegen personen.
Het kwaad mogen, móeten wij haten
en daadwerkelijk haten. Naar per
sonen gaat altijd en onder èlle omstandig
heden uit de christelijke liefde.
Zeker, ook christenen, katholieken, ma
ken zich schuldig agm haat-gevoelens.
Maar: christelijk is dat allerminst; integen
deel! Wij moeten veroordeelen de wijze,
waarop ook christenen, ook katholieken
spreken over persoonlijke tegenstanders of
menschen van b.v. andere politieke overtui
ging, bij wie zij, vaak zonder éénig zakelijk
gegeven, kwade bedoelingen veronderstel
len; de wijze, waarop zij dezulken bejege
nen, waarbij hen klaarblijkelijk de haat
leidt en inspireert, is in strijd met het
christelijk beginsel.
De christelijke naastenliefde voor èlle
mede-menschen kan vragen zware offers
van zelfbeheersching en onderdrukking van
opdringende gevoelens, maar in het licht
der christelijke beginselen is zij redelijk en
in die redelijkheid zoo intens mooi!
De naastenliefde van den christen, van
den katholiek reikt tot over het graf.
Op de herdenkingsdagen van den oorlog
i n Nederland gaat die liefde uit in het bij
zonder naar de toen gesneuvelden. Naar
alle gesneuvelden. De van Duitsche zijde
bij de uitoefening van de hun opgelegde
taak gevallenen herdenken wij eveneens in
christelijke liefde.
De „Nieuwe Koerier" schreef gisteren:
Het spreekt vanzelf, dat op de aller
eerste plaats onze gedachte gaan naar
de soldaten uit ons volk, die hun leven
hebben gelaten voor het geliefde va
derland en thans in vrede rusten in
zijn grond.
Onze handen vouwen zich als vanzelf
tot een gebed voor die gevallen, in de
vaste overtuiging, dat God zich bij hun
offer, zoo edelmoedig gebracht, in edel
moedigheid niet zal laten overtreffen.
In christelijke ruimheid des harten
en in eerbied voor den dood, omvatten
onze gebeden ook allen, die met hen
vielen, en allen die, waar dan ook, in
dezen oorlog het offer van him leven
hebben moeten geven.
Dit is een christelijke gedachte, die ook
de onze moet zijn: onze gebeden omvatten
allen....
Op deze wijze kan een stille herden
king, een Ingetogen overweging
in gebed, onder een heilige Mis, ons, men
schen, weer dichter tot elkaar brengen in
oprechten gemeenschapszin.
De heerlijke katholieke leer over de „ge
meenschap der heiligen" kan rijk bevruch
ten het streven naar een gemeenschapszin;
kan krachtig helpen verwezenlijken een ge
meenschapsideaalwaarvan allen vooral in
dezen tijd de noodzakelijkheid zoo klaar
inzien, maar dat wij ook werkelijk, kracht
dadig moeten willen.
Artikelen, die moeten
worden geprijsd
In de staatscourant is het nieuwe prijs-
aanduidingsbesluit gepubliceerd.
Zooals reeds werd medegedeeld, is hier
in de bepaling opgenomen, dat bepaalde
groepen van artikelen in etalages en uit
winkelvoorraad zullen moeten zijn ge
prijsd.
Deze bepaling geldt voorloopig alleen
voor voedings- en genotmiddelen, textiel-
waren en leüerwaren.
De gemachtigde voor de prijzen zal de
plicht van prijsaanduiding ook tot andere
groepen kunen uitbreiden.
Het besluit treedt 14 dagen na de af
kondiging in werking, dit is dus 24 Mei
as. Art. 8 van de prijsopdrijvings- en ham-
sterwet 1939 waarin reeds in het algemeen
het prijzen van artikelen was voorgeschre
ven, treedt op dien dag buiten werking.
HULP AAN SLACHTOFFERS BOM
INSLAGEN WESTEINDE TE
's-GRAVENHAGE
Afgezien van andere hulp heeft de
Rijkscommissaris een bedrag beschikbaar
gesteld voor hen, die schade hebben ge
leden door de bominslagen in Den Haag
aan het Westeinde op 2 Maart 1941. Giste
ren heeft de gemachtigde voor Zuid-Holland
van den Rijkscommissaris, in tegenwoor
digheid van den waarnemend burgemees
ter, met een hartelijke toespraak dit be
drag ten stadhui ze aan belanghebbenden
uitgereikt.
Komende belasting
verzwaring
Kort geleden heeft dr. Fischböck ver
klaard, dat, als Nederland naar verhou
ding even zwaar was belast als de Duit
sche bevolking, hier in plaats van 900 mil-
lioen gulden de belastingopbrengst in
1940 2300 millioen zou moeten worden
opgebracht.
Of het inderdaad zóó ver zal komen
staat gelukkig nog niet vast. Zeer zeker
mogen we hopen, dat de druk beduidend
minder zal worden en dat ook het Duit
sche volk weldra een vermindering van
zijn wel zeer zware lasten zal kunnen te
gemoet zien. Maar hoe het ook zij, aan
verdere verzwaring van den belasting
druk ten ontzent zal ook ons inziens niet
zijn te ontkomen.
Waaruit zal die verdere verzwaring be
staan?
Mr. dr. Van Brucken Fock licht in het
„Nationale Dagblad" een tip van den
sluier op, die nog over de plannen der
nieuwe belastingen hangt.
Hij deelt o.a. mee, dat het onderwerpen
van de naamlooze vennootschappen aan
een vermogensheffing reeds aan het de
partement van Financiën in de maak
schijnt: het zal wel meer dan schijn zijn.
Hij wil de pas begraven doode-hand-
belasting doen herleven en de doode hand
zien betrokken in een aanzienlijk te ver-
hoogen winstbelasting.
Hij gewaagt van de op komst zijnde in
komstenbelasting voor hen die niet in de
loonbelasting zijn aangeslagen of, daar
in wel aangeslagen, een totaal inkomen
hebben van meer dan ƒ4000.
Hij verzekert, dat de belastingwetgever
ongetwijfeld het oog zal werpen op de in
de naamlooze vennootschappen aanwezige,
nog nimmer belaste reserves, wier totaal
bedrag wel op rond 2500 millioen zou te
schatten zijn.
♦Hij zegt, dat we bovendien spoedig een
tantièmebelasting mogen verwachten, om
te besluiten, dat met deze belastingvcrhoo-
gingen en -heffingen een belangrijk groo-
ter deel der staatsuitgaven zal kunnen
worden gedekt, en tevens een aanpassing
zal worden verkregen aan den in Duitseh-
land bestaanden belastingdruk.
Rooskleurig is dit belasting-toekomst
beeld zeker niet.
Het Rijksbureau voor de Voedselvoor
ziening in Oorlogstijd brengt onder de
aandacht van alle landbouwers, dat het
in het voornemen ligt maatregelen te tref
fen, volgens welke het verboden is om na
1 Juli a.s. nog granen, zaden en peul
vruchten, hetzij gedorscht, hetzij onge-
dorscht in voorraad te hebben op de be
drijven of elders.
Dit verbod geldt yoor alle granen met
inbegrip van boekweit; voor peulvruch
ten: voor koolzaad, karwyzaad, kanarie
zaad, geelmosterdzaad en lijnzaad; er voor
alle producten, waarvan één of meer der
bovengenoemden een bestanddeel uitma
ken met uitzondering van mengvoeder,
dat op regelmatige wijze door den land
bouwer is betrokken.
Het verbod geldt dus ook voor die hoe
veelheden enkelvoudige producten als bo
vengenoemd, welke van eerder verstrekte
toewijzingen als veevoeder eventueel rijn
overgehouden, alsmede voor de hoeveel
heden van 25 kg. per persoon en de voor
zaaidoeleinden bestemde hoeveelheden,
welke ingevolge het landbouwinleverings-
reglement 1940 II mochten worden behou
den.
Men dient er dus rekening mede te
houden, dat het in voorraad hebben
van bovengenoemde producten na 1
Juli a.s. zal worden gestraft, terwijl
dan tevens tot inbezitneming dezer
producten zonder eenige formaliteit
zal worden overgegaan. Alle aanwezi
ge hoeveelheden dienen dus vóór de
zen datum bij de P.I.C.A. te» worden
ingeleverd.
Het bovenstaande geldt niet voor het op
1 Juli a.s. nog aanwezige restant van de
hoeveelheid tarwe en rogge welke de te
ler voor eigen gebruik en voor gebruik
van de tot zijn gezin of inwonend perso
neel behoorende personen tegen inleve
ring van het broodbonboekje, volgens de
bepalingen van het landbouwinleverings-
reglement 1940 II, mag behouden.
Indien door één der P.I.CA's aan de
landbouwers een vroegeren datum dan bo
vengenoemde voor de inlevering van één
of meer der genoemde producten is ge
steld, dan zijn de desbetreffende landbou
wers te dien aanzien aan dezen vroegeren
Verzamelen van
afvalstoffen
Wenken voor de huisvrouw
Binnen afzienbaren tijd zal in bijna alle
plaatsen met ongeveer 20.000 inwoners en
meer de organisatie van de ophaaldiensten
voor oude materialen en afvalstoffen, voor-
zoover deze voor de Nederlandsche indus
trie waarde hebben, haar beslag hebben
gekregen.
Weet nu dehuisvrouw wat straks van
haar wordt verlangd? Wat wel en wat niet
in de vuilnisemmer mag worden gegooid?
In de overtuiging, dat vele huismoeders
deze vragen noch niét of slechts ten deele
kunnen beantwoorden, wendde een redac
teur van het A.N.P. zich dezer dagen tot
den directeur van het rijksbureau voor
oude materialen en afvalstoffen, den heer
J. H. P. van Haaren.
In de dagbladen zoo begon de heer
van Haaren zijn uiteenzetting hebben
den laatsten tijd reeds uitvoerige berich
ten en artikelen over de organisatie en
het wezenlijke doel van deze ophaal
diensten gestaan. Ook is reeds meermalen
over de nuttige en noodzakelijke toepas
sing van afvalstoffen en oude materi?_^n
in de industrie geschreven. Het publiek is
dus reeds ingelicht, maar natuurlijk zal op
dezen weg worden voortgegaan. Naast
deze manier van voorlichting zullen fol
ders worden gemaakt, waarin op aan
schouwelijke wijze de beteekenis van af
valstoffen voor de industrie zal worden
weergegeven en verteld zal worden welke
afvalstoffen wel en welke niet in den
vuilnisemmer moge nworden gegooid.
Deze folders zullen in de plaatsen, waar
de ophaaldienst zal gaan werken, huis aan
huis worden verspreid. Dezer dagen is be
sloten aan deze folder een bon te beves
tigen. Door deze bon op te sturen komt
met geheel gratis in het bezit van een
brochure, welke door mijn bureau wordt
uitgegeven en waarin op zeer aantrekke
lijke wijze wordt uiteengezet wat er pre
cies met de ingeleverde „oude rommel"
gebeurt en welke industrieproductie er
van gemaakt worden.
In het algemeen zal de huisvrouw vijf
soorten afval niet mogen wegwerpen, maar
aan den leurder, die regelmatig aan huis
zal komen, moeten afgeven. Uiteraard in
de eerste plaats het oude papier (kranten,
tijdschriften, corton, doozen, pakpapieraf-
val, papiersnippers en verder allerlei pa-
pierafval), men doet het beste en tevens
het gemakkelijkste door dit soort afval in
een speciaal daarvoor bestemd kistje of
mandje te verzamelen. Oud papier, dat vet
of erg smerig is geworden, alsmede cello-
phaanpapier heeft voor de industrie geen
waarde en behoeft dus niet bewaard te
worden. Dit waardelooze papier kan men
intusschen heel goed voor andere doelein
den gebruiken, b.v. voor het aanmaken
van de kachel.
Een tweede mandje of kistje bestemd
men voor lompen. Zelfs het kleinste en
vuilste stukje linnen, katoen, wol, zijde,
kunstzijde, jute, kortom elk stukje weef
sel heeft voor de industrie waarde. Niets
mag dus verloren gaan. Van groote betee
kenis is, dat de afvalstoffen, welke door
den leurder worden meegenomen, niet
door elkaar worden gehaald.
Oud Ijzer, zink, lood, koper, ton enz.
vormen de derde soort, welke verzameld
moet worden, hiertoe behooren ook leege
conservenblikjes. Ook deze afvalstoffen
en alle daaruit vervaardigde voorwerpen,
die niet meer gebruikt worden, moeten
apart bewaard worden. Men bestemme
hiervoor dus een vierde mandje of kistje.
Bestem tenslotte een vijfe mandje of
kistje voor al de andere „oude rommel",
zoorals b.v. gebruikte of versleten fiets
en autobanden, veeren, linoleum, kortom
alles wat voor de huishouding geen waar
de meer heeft.
Laat de huisvrouw nu niet zeggen
zoo zeide de heer van Haaren „waar
haal Ik die mandjes of kistjes vandaan en
waar moet ik ze neerzetten". In de groo-
tere plaatsen, waar men meestal met meer
gezinnen in één huis woont, in flatgebou
wen b.v. kunnen de mandjes of kistjes in
de gang of in de kelder worden neergezet.
Dat is ook gemakkelijk voor den leurder.
Tenslotte is het goed er nog eens op te
wijzen zoo besloot de heer van Haaren
dat wat in de afvalmandjes of -kistjes
geborgen moet worden niet in de vuilnis
bak of aschemmer wordt weggeworpen.
Dit mag beslist niet. Het is in het oude
materialen- of afvalstoffenbesluit uitdruk
kelijk verboden. Wordt deze raad niet op
gevolgd, dan kan er procesverbaal worden
opgemaakt. De reinigingsdienst zal bo
vendien weigeren de vuilnis- of aschem-
mers te ledigen, indien daarin oud goed of
afvalstoffen voorkomen, die in de genoem
de mandjes of kistjes thuis hooren. Tegen
werkelijke onwilligen zal onverwijld pro
cesverbaal worden opgemaakt.
Indien de leurder den inhoud der afval-
kistjes komt halen, kan men hem vragen
of er iets bij is, waarvoor hij geld kan ge
ven. Voor oud papier en lompen is dat in
den regel wel het geval. Laat de leurder
De secretaris-generaal van het departe
ment van landbouw en visschery maakt het
volgende bekend.
Zooals reeds eerder werd bekend ge
maakt, zal wederom sla-olie op een der
'bonnen van de boter- en vetkaart verkrijg
baar worden gesteld.
De bon, welke recht geeft op slaolie is
•bon „17" van de boter- en vetkaart, welke
geldig zal zijn van Maandag 26 Mei tot en
met Woensdag 11 Juni a.s.
Op bon „17" van de boterkaart zal in bo
vengenoemd tijdvak 250 gram boter of 200
gram slaolie of raapolie verkrijgbaar zijn
en op bon „17" van de vetkaart 250 gram
boter of 250 gram margarine of 200 gram
slaolie of raapolie.
In verband met de bevoorrading van de
winkeliers dient men de bonnen, waarop
men slaolie, raapolie of margarine wenscht
te betrekken, reeds van te voren bij de
winkeliers in te leveren.
Degenen, die op bon „17" van de boter
kaart slaolie of raapolie op bon „17"
van de vetkaart slaolie, raapolie of marga
rine wenschen te betrekken, dienen deze
bonnen in het 'tijdvak van Maandag 12 Mei
tot en met Zaterdag 17 Mei bij de Winke
liers in te leveren, die hiervan een eenvou
dige administratie dienen bij te houden en
desgewenscht een ontvangstbewijs aan den
klant behooren af te geven. Wanneer men
verzuimd heeft vóór 17 Mei de bonnen by
de winkeliers in te leveren, kan hierop in
de geldigheidsperiode van 26 Mei tot en
met 11 Juni uitsluitend boter worden ge
kocht, editer zonder dat daarbij op de bon
nen van de vetkaart reductie wordt ver
leend.
In verband met het feit, dat 'het rant
soen slaolie of raapolie 200 gram bedraagt
en de inhoud van de slaolieflesschen in het
algemeen geen veelvoud van 200 gram
vormt, zullen de winkeliers de hoeveel
heid, waarop hun klanten tegen inlevering
van een of meer bonnen recht kunnen doen
gelden, als regel niet in haar geheel in fa-
brieksverpakiking kunnen afleveren. Zij
zullen dus in dat geval de per heele of hal
ve flesch afgeleverde hoeveelheid buiten
de fabrieksverpakking om dienen aan te
vullen. Wie b.v. vier bonnen heeft ingele
verd en daarvoor een heele flesch slaolie
met een inhoud van 720 gram heeft ont
vangen, zal, daar de ingeleverde bonnen
recht geven op 4 X 200 800 gram, nog
80 gram slaolie apart kunnen ontvangen.
In een publicatie zijn de voorschriften
voor het inleveren van de bonnen door de
taillisten bekend gemaakt.
DE NIEUWE BONNEN
Vyf nieuwe bonnen zijn gisteren aan
gewezen. Men lette op het verschil tus-
schen de verbruiksperiode en die, waarin
men op de bonnen mag koopen.
Aan een voorbeeld geïllustreerd: Heden
moogt U al aardappelen koopen op
den nieuwen bon, hoewel het rantsoen pas
Maandag ingaat. Het rantsoen is bedoeld
voor de week van Maandag 12 tot en met
Zondag 18 Mei (de verbruiksperiode) maar
de gelukkige, die Zondag zyn bon 01 nog
niet behoefde aan te spreken, kan daarop
nog tot en met Woensdag 21 Mei aardappe
len krijgen, hoewel dan het nieuwe rant
soen al is ingegaan.
Zoo geldt voor brood en gebak:
bon 19, geldig van 10 tot en met 21 Mei
voor een rantsoen, bedoeld voor de week
van 11 tot en met 17 Mei. Voor melk: bon
16, geldig van 10 tot en met 18 Mei voor
een rantsoen bedoeld voor de week van
12 tot en met 18 Mei. Ons éi vooi de
week van 12 tot en met 18 Mei kunnen
we den tienden al en den 21sten nog
koopen, en het kilo suiker, waarop we
recht hebben van 12 Mei tot en met 8 Juni,
mag Zaterdag 10 Mei al gekocht worden.
Maar vóór 8 Juni zullen we den bon in
gewisseld moeten hebben. Wie het ver
geten mocht, zal er wel aan herinnerd
worden, doordat tegen dien datum de
bodem van den suikerpot al wel zichtbaar
zal zyn! „Vaderland"
DE VERJAARDAG VAN MUSSERT.
Men meldt ons:
De leider der nationaal socialistische be
weging, wetende dat de dagen van thans
voor velen treurdagen zyn, heeft uitdruk
kelijk den wensch te kennen gegeven, dat
morgen, op den dag zijner verjaring, niet
door de leden der N.S.B. zal worden ge
vlagd.
daarby niet te lang wachten, want hij kan
met het ophalen slechts een behoorlijk
weekloon verdienen, indien hij vlot zijn
werk kan doen. Hij is dus in zijn brood
winning mede op de hulp van zijn klanten
aangewezen.
Wanneer men eventueel klachten heeft
over het optreden van een der leden van
den ophaaldienst, dan wel over het feit,
dat niet regelmatig de kistjes worden ge
ledigd, dan wendt men zich tot den ge
meentelijken reinigingsdienst of tot het
rijksbureau voor oude materialen en af
valstoffen, Paleisstraat 7, den Haag.
VREUGDE.
Eigenlijk hebben wij vandaag den
dag niets te klagen en leven wy in
een paradijselyken toestand.
Reeds dikwyls heb ik hier betoogd,
dat iedere toestand hier op aarde zijn
deel aan vreugde heeft. Het is slechts
zaak die vreugde te vinden. Zij ligt
immers niet altijd aan de oppervlakte
en de mensch is nu eenmaal gemak
zuchtig, hij plukt het eerst de vreug
de, welke voor de hand ligt. Maar
dan ontgaan hem ook de vreugden in
donkere dagen en vooral dan is het
de moeite waard deze te ontdekken.
Zoo ook nu. Wij leven in oorlog en
distributie, in gevaren uit de lucht en
op het land, het nieuwe alphabeth der
vitaminen kost ons veel hoofdbrekens
en zuchten en de arbeid in de keu
ken is een moeilijke en abstracte we
tenschap geworden, d.w.z. een weten
schap, waarin alleen met begrippen
wordt gewerkt. Zoo gaat het met de
vreugde ook. De vreugde is een be
grip, dat gestimuleerd wordt door
onze eigen gedachten en deze gedach
ten moeten trachten in den chaos der
tijden iets te vinden, dat de vreugde
opwekt. En om nu op het punt van
uitgang terug te komen dat iets is
er altyd, ook nu.
Het is eenvoudig dit: wij leven in
een paradijselijken toestand, nu veel
meer nog dan in vredestijd. Want nu
komen wy iederen dag dichter bij den
vrede, terwijl in vredestijd iedere dag
ons dichter bij den oorlog brengt.
Het is maar, hoe wij het willen
zien....
v.z'
KOSTELOOZE FOTO'S VOOR
IDENTITEITS- EN PERSOONSBEWIJZEN
De Staatscourant bevat een besluit van
den secretaris-generaal van binnenlandsche
zaken, waarbij wordt bepaald, dat de kos
ten van de foto's voor identiteitsbewijzen,
indien zij niet of bezwaarlijk door de be
langhebbenden kunnen worden gedragen
zulks ter beoordeeling van den burge
meester geheel of gedeeltelijk ten laste
worden genomen van de 'gemeente, waar
bet bewijs is of zal worden uitgereikt.
Dit besluit wordt geacht in werking te
zijn getreden met ingang van 1 September
1940.
Een Uitvoeringsbesluit Persoonsbewijzen
II bepaalt dat de kosten van de kosten
van de foto's voor het persoonsbewijs, in
dien het bewys kosteloos wordt uitgereikt,
voor zooveel noodig zulks ter beoordee-
lii.g van den burgemeester geheel of
gedeeltelijk ten laste van de gemeente wor
den genomen, in welker bevolkingsregister
de belanghebbende op den dag der uitrei
king van het bewijs is opgenomen.
Ingeval een persoon in het centrale be
volkingsregister is opgenomen, komen vo
renbedoelde kosten voor zooveel noodig ge
heel of gedeeltelijk ten laste van het rijk.
Ook dit besluit wordt geacht in werking
te zijn getreden met ingang van 1 Sept.
1940.
Een nieuw feuilleton met een be
langwekkende
PRIJSVRAAG.
Om ook dengenen, die van iets min
der liefelijks houden en gaarne eens de
sensatie ondergaan van spannende ge
beurtenissen hun deel te geven, heb
ben wij als nieuw feuilleton een
detective-verhaal gekozen, dat speelt
in de hoogere kringen van Londen en
tevens in de onderwereld van deze
groote metropool.
Het gaat er om, dat een voornaam
Londensch heer op den avond voor
zijn huwelijk eenvoudig verdwijnt.
Het zou lijken op den toer van een
goochelaar, als er niet tegelijk in de
appartementen van dien heer een
moord was geschied.
Wie heeft dat gedaan?
De Londensche politie is er om deze
zaak op te lossen. Maar.de lezers
mogen er aan medewerken. Als onge
veer de helft van het feuilleton is ge
publiceerd zullen de lezeressen en le
zers hun speurderstalenten kunnen
toonen en zeggen, wie de moordenaar
is. Onder degenen, op wier speurders
talent niets valt aan te merken en die
den juisten persoon als moordenaar
aanwijzen, zullen twaalf prijzen wor
den verloot De prijswinnaars mogen
zelf keuze maken uit een dameshorlo
ge, een heerenarmbandhorloge of een
fietsklokje.
Men leze dus het spannende nieuwe
feuilleton
VERDWENEN
als een hoofdinspecteur van Scotland
Yard.
V
