5)e geheimen Vxymeiidtcvty, Weerbericht De invloed der loges RECHTZAKEN STADSNIEUWS Burgerlijke Stand WOENSDAG 9 APRIL 1941 DE LEIDSCHE COURANT EERSTE BLAD - PAG. 2 Abonnementsprijs: voor Leiden 20 cent per week; 2.63 per kwartaal. Bij onze agenten 21 cent per week; 2.73 per kwartaal. Franco per post 3.10 per kwartaal. Geïllustreerd Zondagsblad 0.52 per kwartaal. Losse nummers 5 cent, met geïll. Zondagsblad 9 cent. Ad verten tiën: 32 cent per regel. Ingezonden mededeelingen dubbel tarief. Telefoontjes hoogstens 30 woorden, 55 cent per plaatsing, alléén Woensdag en Zaterdag. ZONS OP- EN ONDERGANG. Zon onder 8.26 uur Woensdagavond. Zon op 6.5S uur Donderdagochtend. MAANSTANDEN. 9 April: De maan komt Woensdagmiddag 5.26 uur op en gaat Donderdagochtend 6.18 uur onder. 10 April: De maan komt Donderdagavond om 6.47 op en gaat Vrijdagmorgen om 6.48 uur onder. (Volle maan). 11 April: De maan komt Vrijdagavond om £.11 uur op en gaat Zaterdagochtend om 7.17 uur onder. 12 April: De maan komt Zaterdagavond om 9.33 op en gaat Zondagochtend om 7.52 uur onder. 13 April: De maan komt Zondagavond cm 10.54 uur op en gaat Maandagochtend om 8.32 uur onder. 14 April: De maan komt Maandagavond om 12.09 uur op en gaat Dinsdagochtend om 9.19 onder. 16 April: De maan komt Woensdagnacht om 1.15 uur op en gaat Woensdagochtend om 10.13 onder. |^3IIOIIOIICDIIOllC=)IIOllOIIOllC-.. Verduisteringstijden n U Er is bepaald, dat er verduisterd moet worden tusschen zonsonder- O O gang en zonsopkomst. n 0 U Deze tijden zijn voor hedenavond en morgenochtend: O y ZONSONDERGANG f, q 8.26 uur. U ZONSOPKOMST O y 6.56 uur. 5 Tusschen deze beide tyden dient Q Q er dus verduisterd te worden. Of! OIIOII OIIOII Oil OII Oil oil o^ Finland's HeldeneposI} Na zijn succes met „Rendez-vous in San- Francisco", dat opmerkelijke eigenschap pen vertoonde voor een jongen schrijver, werd Erik Hazelhoff Roelfzema naar Fin land gezonden om den heldhaftigen en bij na legendarischen strijd tegen de Russen van nabij mee te maken en te beschrijven. Het resultaat is gewonden „Het smeulende vuur", dat nu verschenen is en dat weder om prachtige kwaliteiten vertoont. Toon de Hazelhoff zich in zijn vorige boek een vlot beschrijver van een vlotte reis, die hij maakte met open oogen en waarover hij een boek schreef met een zekere wys- geerige inslag, die echter meestentijds niet ver onder de oppervlakte ging, deze histo rische strijd van de Finnen heeft hem diep geraakt. In het eerste deel „De haard", waarvoor Carl B. Eklund de docu mentatie leverde beschrijft hij Finland, dat in de droeve oorlogsomstandigheden in zijn heroïschen strijd niet langer dan 100 dagen de aandacht op zich gevestigd kon houden, maar welke honderd dagen als de roemruchte historie van dezen tijd in rustiger dagen een eereplaats zullen be houden. Bevolking, geschiedenis, klimaat, godsdienst, cultaur, bodemgesteldheid en- zoovoort worden hier onder de loupe ge nomen. Nadat de lezer zich aldus in een kleine honderd bladzijden in het Finsche leven heeft ingewijd, als hij iets weet van man en vrouw en gezin, van hun openhartig heid, hun arbeidszin en hun vaderlands liefde, als hij zich tot hen voelt aangetrok ken en z(jn geest in Finland verwijlt, be gint Hazelhoff het verhaal van den heroïschen strijd. Hij geeft dit verhaal in korte hoofdstukken, sober, suggestief, Liviaansch bijna. Wij lezen weer de bekende namen: Helsinki, Abo, de Lotta's, de Sallosector, Rovaniemi, Viipuri, de Mannerheimlinie, Suomussalmi, Tolvajarvi, Ja, die over winning aan de oevers van het Tolvameer, waar een moedige Finsche kolonel met handvol mannen een keurdivisie van 18.000 van de beste Russische stoottroepen totaal vernietigde. Hazelhoff besluit dit wonder van vaderlandsliefde aldus: „Wie over vele jaren aan de oevers staat van het meer Tolva, onder de stralend blauwe zomerhemel, zal met een zucht van tevreden luiheid in het diepe, koele gras zich vleien en vaag uitstaren over de tin telende watervlakte. Stil en vredig ligt het glanzende meer, zacht kabbelend aan de groenbeboschte oevers. Witte wolkjes weerspiegelen in het water en ergens hoog zingt een vogel. Niets is er dat herinnert aan oorlog, net zoo min als het malsche. FRANSCHE REVOLUTIE-MANNEN WAREN VRIJMETSELAAR. In ons tweede artikel hebben we gewe zen op de twee stroomingen in de Vrijmet selarij, en wel de Romaansche en de Ger- maansche richting. De eerste, zoo betoog den wij grijpt meer direct in de politiek in, terwijl de tweede zijdelings druk uitoefent en door het afbreken van de volksche krachten den weg effpnt voor revoluties. We willen thans hierop eens nader ingaan. Het mag vrijwel algemeen bekend ver ondersteld worden, dat de voormannen van de Fransche revolutie bijna allen vrij metselaar waren. Zoo was de uitvinder van de guillotine, Joseph Ignace Guillotin, meester van den stoel van de loge „La con- corde fraternelle" te Parijs en een der mede-oprichters van het Fransche Groot- Oosten. Ook Robespierre was lid van een loge te Arras. De leuze van de Fransche revolutie is dan ook letterlijk overgeno men van de Vrijmetselarij: Vrijheid Ge lijkheid Broederschap. Hoe dit in de practijk eruit zag is bekend, ieder kent uit de geschiedenis het bloedbad, dat in naam van deze leuze is aangericht. Evenzoo heeft de Vrijmetselarij de hand gehad in de be ruchte Commune, de opstand te Parijs in 1871. Een der leiders van de Commune, Gustave Flourens, was Vrijmetselaar en bekleedde een hoogen graad. Bovendien verzamelden zich de leden der loges van Parijs in een groote demonstratie tegen de wettige regeering-Thiers, te Versailles. In vol ornaat, met voorschoot en sjerp, trok ken de broeders naar het raadhuis van Pa rijs en verklaarden er zich te willen ver broederen met de Commune. Ook later waren vele vooraanstaande Fransche staatslieden lid van een loge, o.a. Combes, die de beruchto anti-godsdienstige wetten doorvoerde, Leon Blum, Daladier, Georges Mandel en vele anderen. In Spanje. In Spanje zien we een dergelijk ingrij pen van de Vrijmetselarij in de politiek. Zoo waren generaal Riego y Nunez en zijn vriend Evaristo San Miguel, die in 1820 een opstand ontketenden, vrijmetselaars. Dit ingrijpen van de loge gaat door tot den jongsten burgeroorlog. In dezen stond de Vrijmetselarij volkomen aan de zijde van de rooden. De grootmeester van het Groot- Oosten van Spanje, Diego Martinez Bar rios, was zelfs minister van het verkeers wezen in de linksche regeering. De geschiedenis van Italië en van de re publieken van Zuid-Amerika geven allen een gelijk beeld van het optreden der loge. In de Germaansche landen. Anders is het optreden in de Germaan sche landen. Hier is de volksaard niet zoo heetbloedig en is het niet zoo gemakkelijk het volk te bewegen tot een opstand. Daarom werd hier een andere taktiek toe gepast. In den grond veracht de Vrijmetse larij het volk in de Noordelijke landen. Dit blijkt wel uit de ceremoniën. Bij de plech tigheden in den tempel ligt in het midden een tapijt, waarin emblemen zijn geweven, voor iedere graad anders. Op drie van de vier hoeken, n.l. het Oosten, Zuiden en Westen, wordt een brandende kaars ge plaatst. Het Noorden blijft evenwel in het duister, hier wonen de barbaren, die geen licht kennen. Ook de spreuk: „Ex oriente lux" (Uit het Oosten komt het licht) wijst op het zelfde. Toch wilde de Vrijmetselarij deze verachtelijke barbaren dienstbaar maken en poogde hiertoe den krachtigen volksgeest te ondermijnen en te verslap pen. Zooals reeds gemeld, werden in ons land al spoedig na het oprichten van de thans nog bestaande Vrijmetselarij, loges gevestigd, doch in het begin verzette het volk zich hiertegen. Zoo werd in 1735 de loge „La Paix" te Amsterdam door de me nigte bestormd en vernield. Toch wist men hier vasten voet te krijgen, vooral door te speculeeren op de bewondering voor alles wat internationaal was. Deze neiging heeft van oudsher in ons volk bestaan en is nog niet uitgestorven. De Vrijmetselarij maak te hiervan handig gebruik door zich voor te doen als een internationaal gezelsohap van menschenvrienden. Zij propageerde het internationalisme en het wereldburger schap, in tegenstelling met de liefde tot het eigen land. Zoo wordt in het algemeen handboek der Vrijmetselarij verklaard: „De Vrijmetselarij is de eenige bond ter wereld, welke zich tot taak heeft gesteld het wereldburgerschap te bevorderen en tot stand te brengen. Derhalve mogen de loges slechts een wereldburgerlijk streven bevorderen en moeten zij zich afzijdig houden van ieder vaderlandsch of staats burgerlijk streven". Carpentier-Alting heeft gezegd, dat de vrijmetselaar geen onderscheid van vaderland, stand, kerk of geloof erkent. De pan-Europa-beweging. Algemeen bekend is ook het streven naar een pan-Europa van Coudenhove Ka- lergi. Coudenhove Kalergi zelf is gespro ten uit het huwelijk van een Kretensische met een Japanner en is gehuwd met een Joodsch tooneelspeelster, Icfa Roland. In 1922 werd hij lid van de Weensche loge „Humanitas". Zijn gedachtengang is in het kort de volgende: „De nieuwe mensch der toekomst zal van gemengd ras zijn. Voor pan-Europa wensch ik een Eurasisch-Ne- groide toekomstras, om veelzijdige persoon lijkheden te garandeeren. De leiders moe ten Joden zijn, want de wijze voorzienig heid heeft Europa in de Joden een adellijk ras bij de gratie van den geest geschon ken". Dit streven naar een mengelmoes van Europeanen, Aziaten en negers, dat in de toekomst de wereld moest bevolken, werd door de Vrijmetselarij met vreugde begroet niet alleen, doch krachtig gesteund. Dit mengsel moest dan bestuurd worden door de Joden, die natuurlijk hun ras zuiver moesten bewaren, hetgeen wel blijkt pit de positie, welke de orde B'nai B'rith, waar over wij eerder hebben geschreven, in neemt. Natuurlijk aanvaardt een volk een der gelijk streven niet op het eerste gezicht: het moet hiervoor rijp gemaakt worden on dit geschiedde door het bevorderen van alle mogelijke internationale vereenigin- gen en bonden. Hierdoor werd het volk los gemaakt van den positieven godsdienst, welke leert het eigen land lief te hebben, omdat men hier door Gods wil is geplaatst. Men preekte het volk onder de duim te houden, tot dit werkelijk in groote kringen werd geloofd. Velen erkenden geen vader land meer, hadden geen begrip meer voor ras en kenden nog slechts een vage huma niteit. Aan dit staats- en volksvijandig streven is thans door het ontbinden van de vrij metselaarsloges een einde gemaakt. Bo vendien is het Jodendom een krachtig wa pen uit de hand geslagen. Reeds in 1901 heeft de vrijmetselaar Findel gezegd: Er is niet zoozeer sprake van een strijd om het beginsel van humaniteit, als wel van een strijd voor de belangen en de machts positie van het Jodendom. Het Jodendom is reeds, hoewel verscholen, de heerschen- de macht m vele Europeesche loges". Sinds 1901 was dit eerder toegenomen dan verminderd. Op net vaste land van Europa is thans een einde gekomen aan dezen strijd. Het Jodendom heeft hier verloren. groene gras doet denken aan kille, witte sneeuw. Maar toch is er iets rondom hem, dat hem de oogen half doet sluiten en zachtjes zeggen: „Tolvajarviiets ge heimzinnigs, onbekends, boven het lichte meer en de donkere boomen, boven de landtong en de brug in de verte. Het is onsterfelijkheid, waarvan, onverklaarbaar, maar even onmiskenbaar, de stemming .hangt over plaatsen die geschiedenis heb ben gemaakt. „Tolvajarvi", en in zijn ooren gaat de klank ver uit boven de na- tuurpracht voor zijn oogen, boven alle meren en bosschen van Finland en boven Fin land zelf. Want in de geschiedenis van Tolvajarvi ligt meer dan de legende van een groote overwinning: de grondslag van èl Finland's overwinningen, overwinnin gen van de geest ovèr de massa". Dit is de geest, die den lezer uit dit boek tegen- waait. Een epos is het om den heldhaftigen strijd, dien het beschrijft en om den geest, die dezen strijd maakte tot een legenda rischen strijd. Hazelhoff slaat ook andere accoorden aan. Lichter van toon en vlotter, als bij voorbeeld in den omgang met vele journa listen van andere landen, maar de onder grond is altijd de frissche geest van dap pere Lotta's en heldhaftige soldaten, de geest van heldenmoed, vrijheidsdrang en vaderlandsliefde. Hazelhoff heeft met dit boek goed werk erricht. 1) „Het smeulende vuur" Hazelhoff - Roelfzema Sijthoff, Leiden, F. S. Nieuw benoemde burgemeesters. Tot burgemeester van Me.naldumadeel is benoemd de heer D. Forensma. De nieuw benoemde, totnutoe bürgemeester van Ezinga (Gron.), is 23 April 1899 te Oost- dongeradeel geboren. Tot burgemeester van Oostdongeradeel is ber.oemd de heer A. Ykema. De nieuw be noemde is 18 Maart 1908 te St. Nicolaasga geboren. Hij is chef van het buieau van sociale zaken der gemeente Haskerland. VECHTPARTIJ MET DOODELIJKEN AFLOOP Het gerechtshof heeft heden arrest ge wezen in de zaak tegen den fabrieks arbeider van E. uit Oss, die in den nacht van 12 op 13 October van het vorige jaar bij èen vechtpartij den arbeider den Brok met een mes in de borst heeft gestoken. Den Brok is aan de gevolgen overleeden. De rechtbank had van E. wegens dood slag tot drie jaar gevangenisstraf veroor deeld. Hy berustte in dit vonnis, doch de officier van Justitie, die zes jaar gevange nisstraf had geëischt, teekende hooger be roep aan. Bij de behandeling in appel eischte de advocaat-geneel wegens doodslag een gevangenisstraf van vijf jaar. Het Hof heeft van E. thans veroordeeld tot drie jaar gevangenisstraf, met aftrek van voorarrest. DE GRAEC0-B0EDDH1STISCHE KUNST VAN GANDHARA Lezing van prof. dr. J. ph. Vogel. In het Instituut voor het Nabije Oosten heeft prof. dr. J. Ph. Vogel, oud-hooglee raar alhier, op uitnoodiging van het Insti tuut Kern, van het Vooraziatisch-Egyp- tisch Gezelschap Ex Oriente Lux en van de vereeniging voor Antieke Beschaving gisteravond een lezing met lichtbeelden ge houden over: De Graeco-Boeddhistische kunt van Gandhara. Het volgende is eraan ontleend: In Gandhara, .het grensgewest aan den bovenloop van den Indus, bloeide in de eerste eeuwen onzer jaartelling een merk waardige beeldhouwkunst, die, Boeddhis tisch van inhoud, in haar vormgeving Hel- lenistischen invloed verraadt. Deze invloed spreekt vooral uit de vaak zuiver wester- sche siermotieven, uit de harmonieuze compositie der reliëfs en uit het Boeddha beeld met zijn aureool en klassieken plooienval. Er is zelfs reden om aan te nemen, dat wij hier den oorsprong van het Boeddhabeeld hebfcen te zoeken. De verschijning van Griekschen invloed in deze grensstreek van Voor-Indië is his torisch te verklaren uit de nabuurschap van het Graeco-Baktrische rijk, door Dio- dotus ca. 250 v. Chr. gesticht, de verove ring van Noordelijk Indië door Demetrius (ca. 175 v. Chr.) en den kortstondigen bloei van een Graeco-Indisch koninkrijk in den Panjab onder Menander (ca. 161ca. 145 v. Chr.), wiens naam voortleeft in den ti tel van een vermaard Pali geschrift Mi- linda-panha d.w.z. „De vragen van Milin- da". Echter is het moeilijk den bloeitijd der Graeco-boeddhistische kunst nauwkeu rig vast te stellen. Wel heeft men enkele beelden met gedateerde inschriften; maar het is nog steeds een betwist punt, van welke tijdrekening moet worden uitgegaan. In het algemeen mag men aannemen, dat de stukken van vroeger datum zijn, naar mate zij den westerschen invloed het zui verste vertoonen, en dat dus de graad van indianizeering als maatstaf moet worden aangenomen, zooals ongetwijfeld met de gelijktijdige munten het geval is. Over de aesthetische waarde der Graeco- boeddhistische kunst wordt zeer verschil lend geoordeeld. Archaeologen waren aan vankelijk geneigd haar een te groote kunst waarde toe te kennen, terwijl bewonde raars der Indische kunst haar verwierpen om haar onzuiver karakter. Hoe dit zij, de historische beteekenis dezer hybridische kunstuiting kan niet worden betwijfeld en haar invloed is belangrijk geweest voor de verdere ontwikkeling der Boeddhistische kunst zoowel in Indië als daarbuiten. ZILVEREN JUBILEUM. De heer H. v. d. Velden herdacht gisteren den dag, waarop hij voor 25 jaar in dienst trad bij den ijzerhandel der fa. Vroom in de Morschstraat alhier. De jubilaris werd met zijn familie van zijn woning afgehaald en naar de zaak ge reden, waar de heer W. C. J. Pera hem toe sprak en de verdiensten van den jubilaris op treffende wijze schetste. Als stoffelijk bewijs van waardeering overhandigde hij den heer v. d. Velden een enveloppe met inhoud. Ook het personeel bood den jubilaris een bewijs van belangstelling aan, waarna de heer v. d. Velden hartelijk dankzegde voor de wensch en en geschenken. Handelsregister K. v. K. Wijzigingen: 7558. „Duinlander" N.V. Noordwijk aan Zee, Huis ter Duinstraat 12, uitoefening van autobusdiensten, van het tourwagen-, luxe autoverhuur en garage bedrijf. Uittr. Dir.: K. Bolhuis, Noordwijk, en D. v. d. Ploeg, Hoogezand. 7237. Gofilex N.V., Leiden, Steenschuur 17, film-distributie en exploitatie. N. Ged. Comm.-directeur: P. J. Beynes, Bentveld. Procuratie verleend aan: P. N. Brouwer (bedrijfsleider), Leiden. Nieuwe inschr.: 7635. Handelsonder neming „Bruvo", Voorschoten, Rijndijk 156160, verkoop van bakkerijgrondstoffen. Venn.: H. W. Kunst, Oegstgeest en J. W. Nieuwenhuizen Segaar, Oegstgeest. Door de politie hier ter stede is aarge houden de crisisambtenaar J. W. v. W., landbouwer te Woubrugge, die een hoeveel heid van 75 100 pond spek frauduleus vervoerde. GEVONDEN VOORWERPEN IN DE MAAND MAART 1941 Doublé armband, agendaboekje, inh. zil verbons, armbandhorloges, brillen, Fransch leerboek, Engelsch boek, bordje met op schrift „spreekuur enz.", ceintuur, dashou der, das, (sjaal), étui, inh. nagelveil, foto's, fitting met rijwiellampje, handbeschermer, handschoenen, hangslot met sleutel, hee- renhoed, ijzeren haak hoofddoek en zak doekje, insigne, kinderschoentje, ketting met slot, kindertaschje, inh. portemonnaie, manteltje, moersleutel, van een rijwiel, muts, nummerplaat, portemonnaies, passer, plankje met sleutels, patronen haakwerk, padvindersriem, poetslap, inh. hamer, veil en schroevendraaier, rijwielbelastingmer- ken, regenpijpen, zilveren damesring, roeiboot, sleutels, snelbinder, stempeltje, Gemeentel. Aankondiging SLUTTINr/cjUiEftfTF FLIJKE ENZ. Burgemeester brengen ter algimei meentelijke bur iwxjop Goei April a.s. geslot Het Bureau v: zal op dien dag uur v.m. A. TEPE [ouders van Leiden i, dat de ge- Vrijdag, 11 .en BurgeJHjken Stand peod zijn|lan 9 tot 10 loco-Burgemeester. VAN STRÏJEN, Secretaris. IENTINj Burgemeester len den brengen ter\al| Woensdag 16 A] 2 tot 3 uur, aan neeskundigen Dij heid wordt gegevi tegen pokken. He den medegebrachi A. TEPE, Wel POKKEN. ouders van Lei- e kennis, dat op dis namiddags van bui ;au van den Ge- re 13a, gelegen ot l^Dstel^pze inenting moet wor- Loco-Burgemeester. VAN STRIJEN, Secretaris. SCHOUW VAN WEGEN, LANEN ENZ. Burgemeester en Wethouders van Lei den brengen ter algemeene kennis, dat te beginnen op 17 April 1941, krachtens het bepaalde bij artikel 17 der verordening van den 6en Juli^899 (Gemeentebjai No. 15), laatstelijk/g^vijzigd bij de' verdj ning van den 9|n Juli 1928^ blad No. 22) jfcp v^gen, lanegl en waterringen 7 en slootgl worden gedóe^f over alli paden, straten, gen, sloppen o^poorten] vens de daarin gelegei rende bruggen en voor zoover die bij: en, zonder verhindering, floor of vanwege rechthebbenden, voêt h<d publiek verkeer open staan, alsmedfë ov^r alle wateringen en slooten, en ri^en ter vervanging daarvan gemaakt* b^revens de daartoe be- hoorende sluizfflij/duikers, buizen, toe gangskokers en veergelijke werken, voor zoover die bijzonder eigendom zijn. 6919 LEIDEN, 9 April 1941. A TEPE, Weth. loco-burgemeester. VAN STRYEN, secretaris. SCHOENENDISTRIBUTIE. Weth. loco-Burgemeester. Leiden, 9 April 1940. Agenda LEIDEN. Woensdag, R. ,K. Rytuig- en Wagenmakers- Patroons-Vereeniging „St. Joseph", kring Leiden, café Bremmer, Bees tenmarkt, 5 uur. De avond-, nacht- en Zondagsdienst der apotheken te Leiden wordt van Zaterdag 5 April 20 uur tot Zaterdag 12 April 8 uur waargenomen door: de Apotheek van Drie- sum Mare 110, Tel. 20406 en de Zuider Apo theek Lammenschansweg 4, TeL 23553. Te Oegstgeest door: de Oegstgeestsche Apotheek Wilhelminapark 8, TeL 26274. LEIDEN. Geboren: Jannetje Alida d. van S. M. Stolp en M. van Ommen. Ondertrouwd: C. J. v. d. Meer jm. 31 j. en A. M. J. v. Grieken jd. 27 j. Overleden: M. W. Berkel m. 65 j. J. Kooien zn. 22 j. H. J. Maas m. 76 j. P. J. Regeer m. 80 j. J. C. Leuering wedn. van A. M. J. v. Wijk, 65 j. A. J. Relijk wed. van J. A. Schouten, 50 j. truffel, veil, vulpenhouder, vlaggetje, zil- verbonds, zilveren medaille. Gevonden in de tram (stadslijn) Handschoenen, een sigarettenkoker, een portemonnaie met inhoud, een rieten kof fer, een muts, een R.W.B. merk, dames- parapluies, een paar gymnastiekschoenen. Terug te bekomen een inlichtingen te verkrijgen iederen werkdag van 13 uur nam. behalve Donderdags en Vrijdags ten Politiebureele alhier. Met ingang van morgen *10 April zullen op de gewone uren aan het Distributiekan toor, nen nen dusver publiek geraden n o o d z Zij, die reeds ee bon helfcen ontvangen komen vooralsnog voornieuwe niet in aanmerking. De Burgemeester van Leiden, A. TEPE, o g s te

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1941 | | pagina 2