32ste Jaargang No. 9911
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Burgemeester
van Leiden
Momentje
Japonnen naar maat
MAANDAG 31 MAART 1941
S)e Ceki&elieSoti/Ya/nt
Bureaux Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015. Administratie 20935.
Giro 103003. Postbus 11.
Oil nummer bestaat uil
twee bladen.
Geen pessimisme
Als wij dè toekomst inzien, dan past ons
niet een pessimistische stemming.
Wü moeten en wij willen gezamenlijk
aan den arbeid.
En van dien gezamenlijken arbeid ver
wachten wij het allerbeste.
Een Limburgsch blad, de „Nieuwe Koe
rier", schreef dezer dagen:
„Gezamenlijke arbeid zal mildheid bren
gen. En er zal hard moeten worden gewerkt
in het nu komende tijdperk, vooreerst om
den grooten oorlog te liquideeren en ook
voor het welzijn van het vermeerderend
nageslacht, maar er is niets, wat nader
brengt tot elkaar dan vereenigde arbeid
voor het algemeen welzijn.
Ook het Nederlandsche volk binnen de
eigen grenzen zal die eenheid hervinden,
welke boven de staatkundige verdeeldheid
van het oogenblik uitgaat en onder een be
wind, dat door het volksvertrouwen in ge
meenschapszin zal worden gedragen. In
een vredig Europa past geen verscheurd
Nederland. En de nieuwe periode van ar
beid sluit politiek geharrewar uit".
Zaterdag schieven wij, dat het liberalis
me, het kapitalisme in den nieuwen tijd
moet worden vernietigd.
Maar wij moeten zéker niet vergeten,
dat wat de plaats zal innemen van dat stel
sel, van het kapitalisme, ten slotte zijn
echte waarde zal moeten ontleenen aan de
gesteldheid der individuen, der enkelingen.
En zoo komen wij weer tot déze waar
heid, dat de enkeling, hoe eenvoudig ook
overigens zijn maatschapelijke politie is, in
vloed kan uitoefenen op den maatschappelij-
ken toestand, den nieuwen tijd kan méde-
vormen.
In een gedicht „Biecht in de Goede
Wéék" (waarvan wij beter de moraal kun
nen waardeeren dan, in het gehaej geno
men, den dichterlijken inhoud) van A. J.
D van Oosten (geplaatst in „De Keten")
komen o.m. deze regels voor:
„dat van den eerste tot den laatste
een ieder zich voor U verschuilt
en wy de liefde tot c'.en naaste
voor braafheid hebben ingeruild"'.
De waarheid in de twee laatste regels is
héél scherp. Wij moeten echter niet bang
zijn, ons er pijn aan te doen! Wij zijn vaak
met „braafheid'' (tusschen haakjes) tevre
den geweest, als wij die in de plaats stel
den van liefde voor den naaste. Liefde voor
het eeuwig en ook het tijdelijk geluk, voor
het geestelijk en ook het stoffe'ijk welzijn
van den naaste moét het kenmerk zijn van
den christen; moet het kenmerk zijn,
waarmede wij den nieuwen tijd willen
stempelen!
Zóó zal het worden een schoone, een
heerlijke tijd!
De taak van den landbouw
DE PLICHT VAN DEN BOER
„De landbouwer moet bedenken,
dat de voedselvoorziening voor Neder
land in zijn hand ligt, dat het van zijn
medewerking zal afhangen of Neder
land bewaard blijft voor hongersnood
en ondervoeding."
Aldus luidt de eindconclusie van de na
dere uiteenzettingen van het teeltplan voor
den akkerbouw in 1941, welke wij morgen
uitvoerig zullen publiceeren.
De boeren van Nederland kunnen dit,
aldus vervolgt de uiteenzetting, dank zij
het hooge peil, waarop onze landbouw staat
en waarom vele landen ons kunnen be
nijden. Ondanks ons kleine grondgebied en
onze dichte bevolking, kan Nederland zich
zelf goeddeels redden, ook al blijft het af
gesloten van den invoer van levensmidde
len uit andere landen.
Maar het kan dat alleen, wanneer elke
landbouwer voor zich de verantwoorde
lijkheid, die in dezen tijd op hem is gelegd,
beseft Wanneer er van doordrongen is.
dat het zijn plichf is, thans meer dan ooit
er naar te streven de productie vAi zijn
bedrijf niet alleen op te voeren, maar ook
op de eerste plaats er naar te streven zoo
veel mogelijk voedsel voor den mensch te
produceeren, dan zal de voedselpositie van
Nederland veilig zijn. Dan zal ons land be
waard blijven voor de rampen, die hon
gersnood en ondervoeding met zich
sleepen.
KLASSIEKE VERBONDSDAG TE
AMSTERDAM.
Zaterdag hield het Nederlandsch Klassiek
Verbond zijn uitgestelden, zeer drukken
verLondsdag. Wegens ongesteldheid van
den voorzitter, prof. Slotemaker de Bruïne,
leidde prof. Fr. Muller (Leiden) de verga
dering.
Spreker was professor B. A. van Gro
ningen (Leiden) over „De Boodschap der
Grieksche Tragedie" (thans in druk ver
schenen by Tjeenk Willinke Zwolle 0.60).
Het was niet zijn bedoeling na te gaan,
welke rechtstreeksche boodschap zy tot de
hooders harer dagen heeft gehad, maar
wat zy aan latere er veel latere geslach
ten, ook tot ons nog te zeggen heeft. Want
zij is van blijvende schoonheid en waar
heid gebleken. Juist in dit laatste opzicht,
waarvan de inhoud is: datgene, waarby
de mensch zelf betrokken is, het mensche-
ïyk leven dus, geeft zy ons in hare perso
nen een ondubbelzinnig en betrouwbaar
antwoord: „Ziehier het leven, ziehier u w
leven".
Maar naast het leven in vollen rijkdom
stelt zy den dood, die alles doordeesemt,
naast het licht, de duisternis. Wel is het
leven een bonte, maar eindige werkelyk-
heid, de dood is ook werkelijk, maar niet
eindigend. De tragedie nu meet het leven
aan den dood. Want het grootste stuk van
's menschen bestaan ligt buiten deze aar
de. Het lijden loutert ons daartoe, want al
les is boete voor schuld en deze boete
heeft de waarde van verzoening. Maar het
lijden is een weg, geen doel of einde. Het
einde ligt verder: het is het andere vader
land, dat den mensch roept.
Na een gezellig samenzenn werd Ovidius'
Phaeton in vertaling voorgedragen, even
als een fragment uit Aristophanes' wolken.
Vooral dit laatste was zeer mooi een
prestatie, waarvoor de tocneelgroep Knoop
Groenier alle lof toekomt.
MUTATIE BIJ DE NED. BANK.
Dr. Bühlcr volgt staatsraad Wolthat op
als commissaris.
Officieel wordt medegedeeld:
De commissaris by De Nederlandsche
Bank, Mihisterialdirektór Lb.v staats
raad H. C. H. Wohjthat, werd dóór de
hogste rijksautoriteiten voor een gewichtige
functie elders in het buitenland bestemd.
Dientengevolge heeft de Rijkscommissa
ris voor het bezette Nederlandsche ge
bied, Rijksminister Seyss Inquart, staats
raad Wohlthat van zijn functie als com
missaris by De Nederlandsche Bank ont
heven, terwijl hy hem voor de in deze
functie bewezen diensten zyn dank be
tuigde.
Tegelijkertijd heeft de Rijkscommissa
ris den Ryksbankdirecteur dr. Albert
Bühler tot commissaris by De Nederland
sche Bank benoemd. De commissaris by
De Nederlandsche Bank staat bij de uit
oefening van zijn functie onmiddellijk on
der den commissaris-generaal voor Finan
ciën en Economie, minister dr. H. Fisch-
boeck.
LICH. OPVOEDING RIJKSINSPECTIE
Benoeming van den heer R. IJzer als
hoofdinspecteur te wachten
Naar wy vernemen zal binnenkort de
functie van Rijksinspecteur voor de Licha
melijke Opvoeding weer in eere hersteld
worden. Men zal zich herinneren .dat wy
vroeger drie Rijksinspecteurs voor de Li
chamelijke Opvoeding bezaten, elk met een
bepaald district belast, doch dat hieraan
om bezuinigingsredenen een einde werd
gemaakt.
Binnenkort is n.l. de benoeming te ver
wachten van de heeren R. IJzer te Heem
stede tot Rijkshoofdinspecteur en van de
heeren P. J. Rippe te Amsterdam en Th.
J. H. van 't Lam en Lambrechts te Haar
lem tot Rijksinspecteur voor de Lichame
lijke Opvoeding.
DIPLOMA ATHLETIEK-LEIDER
Nar wy vernemen heeft de Nederland
sche Arbeidsdienst besloten tot het instel
len van een diploma voor athletiekleider-
arbeidsdienst.
Aan het examen voor dit diploma, dat
waarschijnlijk over eenige maanden zal
worden gehouden, zullen zy kunnen deel
nemen, die den sedert eenigen tijd onder
leiding van den heer Houtzager -ingestel-
den leiderscursus voor athletiek volgen.
De exameneischen zullen zich zoowel op
practisch als op theoretisch terrein be
wegen. Een behoorlijke kennis van alle
onderdeelen der athletiek zal worden ge-
eischt, terwijl van de candidaten ook zal
worden. Men zal zich herinneren, dat wy
les kunnen aantoonen, dat zy het leiders-
diploma waardig zyn.
In de examencommissie zullen ook ver
tegenwoordigers van de Ned. Athletiek
Unie zitting hebben.
„De Courant"
DE TOEWIJZING VAN VASTE
BRANDSTOFFEN
De identiteitskaarten moeten worden
4 bewaard
Het rijkskolenbureau vestigt de aandacht
op het volgende:
De aan verbruiker* van vaste brandstof
fen van de groepen V.. C. en D. destijds
door de brandstoffen-commissies uitgereik
te z.g. identiteitskaa. ten, op vertoon waar
van by de distribuLoiiensten toewijzingen
voor vaste brandstol-n verkrijgbaar wer
den gesteld, zullen .Tjder geen omstandig
heden mogen worde-o vernietigd.
Het ligt n.L in de bedoeling deze kaarten
zelfs al zouden 3! daarop voorkomen
de vakjes door den iistributiedienst reeds
zyn afgekruist nog te gebruiken voor de
brandstoffen na 31 Maart 1941. Deze iden
titeitskaarten dienen derhalve zorgvuldig
uitreiking van toewijzingen van vaste
te worden bewaard.
STAMPPOT-MAALTIJD VAN W.H.N.
TE AMSTERDAM
Zaterdagmiddag heeft Winterhulp Ne
derland te Amsterdam een eersten stamp
pot-maaltijd georganiseerd. In de beneden
zalen van Kras waren lange tafels ge
plaatst, waaraan de ruim 1200 gasten zich
neerzetten.
De wethouder van openbare gezondheid
en ziekenhuizen, dr. v. d. Bent hield een
begroetingsrede, waarin hy dank- bracht
aan den propagandist, den heer Waterland,
aan de directies, die door hun geldelijken
steun het mogelijk maakten dezen middag
aan te bieden.
Vervolgens sprak de leider van de af-
deeling scholing van W.H.N. de heer
Surink
De maaltijd werd opgeluisterd door een
dansgroep van de Nederlandsche Vereeni-
ging voor Volksdansen, door de Young
Ramblink Cowboys met Amerikaansciie
liedjes en den goochelaar „mr. Palmer" die
evenals de conferencier-zanger Jan Brink
veel succes oogstten.
WAT ANDERE BPADEN
SCHRIJVEN
INDRUK VOOR BEWIJS.
Uit de Volkskrant:
„De heer mr. K. L. C. M. I. baron de
Wykerslooth de Weerdesteyn, die een
ocgenblik gewaand heeft de Karei van Ho-
gendorp van dit tijdsgewricht te zyn, is
thans een gerespecteerde N. S. B/er.
Voor de rechtbank heeft hy verklaard,
zich niet aan den indruk te kunnen ont
trekken, „dat het internationaal politiek
katholiscme en de internationale vrijmet
selarij in deze dagen samenwerken."
Als wy schreven de indruk te hebben,
dat de heer De Wykerslooth niet wél by
het hoofd is, zou men ons van grove voor
barigheid en erger kunnen beschuldigen.
In een even ernstig geval: de veronder
stelde samenwerking van internationaal
politiek katholicisme en internationale vrij
metselarij, mag men evenmin op indruk
ken afgaan.
De heer De Wykerslooth heeft in zyn
bibliotheek veel boeken, maar in welke
heeft hy het bewijs, zelfs maar een aanwij
zing minder kan het toch niet ge
vonden voor zijn veronderstelling?
Katholicisme en vrijmetselarij zijn als
het ware vuur en water. De Pausen heb
ben de vrijmetselaren herhaaldelijk veroor
deeld.
En zegt men: ik spreek niet van het ka-
tholiscisme, maar van het „internationaal
politiek katholicisme" dan heeft men aller
eerst aan te toonen dat dit ding bestaat, en
als dit is gelukt materiaal voor de samen
werking bij te brengen.
Geen poging daartoe is zelfs maar be
proefd."
ENGELSCHE LUCHTAANVALLEN
Noch gisteren noch eergisteren zijn aan
vallen van Engelsche vliegtuigen op het
bezette Nederlandsche gebied gemeld.
GEVAARLIJKE MIJNVELDEN BIJ
SINGAPORE.
TOKIO, 31 Maart. (D. N. B.). De kapitein
van het Japansche s.s. „Milan Maroe" dat
gisteren, komende van Johore op het Ma
gische schiereiland, te Jukohama is bin
nengevallen, deelde mede, dat bij Singapore
een Noorsche koopvaarder en een Britsch
stoomschip op mijnenen geloopen en gezon
ken zijn. Het Britsche schip was 7000 ton
groot en met een lading munitie op weg
naar Hongkong. De Japansche kapitein zei-
de, dat deze ongelukken veroorzaakt wer
den door de groote oppervlakte der En
gelsche mijn velden. Den laatsten tyd zyn
reeds talrijke stoomrehepen, jonken en
kleine vaartuigen op mijnen gelopen.
Het Rijkscommissariaat maakt bekend:
De Rijkscommissaris voor het bezette
Nederlandsche gebied heeft op grond van
par. 1 van zijn verordening nr. 3 lf.10
over de uitoefening van de regeeringsbe-
voegdheid in Nederland, met ingang van
31 Maart 1941 den burgemeester van de
stad Leiden, mr. A. van de Sande Bakhuy-
zen, eervol ontslag verleend met toeken
ning van pensioen.
Tot zijn opvolger heeft de Rijkacommis-
saris met ingang van 14 Aprl 1941 majoor
mr. R. N. de Ruyter van Steveninck, thans
leider van de juridische afdeeling in het
afwikkelingsbureau van het departement
van defensie benoemd.
..In den tijd tot 15 April neemt de be
voegde wethouder de functie waar.
Het gei acht, dat reeds enkele dagen door
de stad ging, is nu officieel bevestigd:
Burgemeester van de Sande Bakhuyzen
heeft zijn burgemeesterlijken loopbaan ge
ëindigd.
Mr. Adriaan van de Sande Bakhuyzen
werd den 18den April 1874 te Leiden ge
boren als zoon van prof. H. G. van de San
de Bakhuyzen, die directeur der Leidsche
Sterrewacht was.
Na zijn gymnasiale studies werd de jon
ge v. d. Sande Bakhuyzen op 27 Sept. 1893
aan de Leidsche universiteit ingeschreven
als student in de faculteit der rechten,
waarna hy op 7 December 1900 promoveer
de tot doctor in de rechtswetenschappen
op een proefschrift getitèld: „Nederlandsch
Onderdaanschap."
Na zijn promotie was mi. van de Sande
Bakhuyzen eenigen tijd als volontair werk
zaam aan het Departement van Buitenland-
sche Zaken. Hij koos daarop de consulaire
loopbaan en werd in 1911 benoemd tot
vice-consul in algemeenen dienst.
Vervolgens werd hy consul te New Yotk,
waar hij later den persoonlijken tifel van
consul-generaal kreeg, in welke rang hij
ook te Singapore fungeerde.
Na eenige jaren werd hij werkzaam ge
steld bij de Ned-Indische regeering en wel
als tijdelijk hoofd van het kantoor voor
buitenlandrc'he aangelegenheden, waarbij
hy den titel ontving van adviseur voor bui-
tenlandsche handelsaangelegenheden.
In 1916 werd hem op zijn verzoek eer
vol ontslag als zoodanig verleend en hij
keerde terug naar het vaderland, waar hij
werd benoemd tot waarnemend directeur
van het Rijksbureau voor de Scheepvaart
in Nederland.
Verder was mr. v. <L Sande Bakhuyzen
o.a. secretaris-generaal van de te Den Haag
gehouden Russische Conferentie, welke een
uitvloeisel was van de Internationale Eco
nomische Conferentie te Genua.
Na een korten werkkring aan het Mi
nisterie van Buitenlandrche Zaken werd
hij benoemd tot consul-generaal, belast met
de functie van zaakgelastigde van, Neder
land te Budapest.
Bij koninkrijk besluit van 31 December
1926 werd hij benoemd tot burgemeester
van Leiden a!s opvolger van jhr. mr. dr.
N. C. de Gyselaar. als hoedanig hij op 15
Februari 1927 plechtig werd geinstalleerd.
Op 13 Januari 1938 werd de burgemees
ter benoemd tot curator der Leidsche Uni
versiteit en na aftreden van jhr. de Gijse-
laar als prerident-curator, volgde hij hem
cok in deze functie in den Academischen
Senaat op.
Burgemeester van de Sande Bakhuyzen
is met het burgemeesterschap belast ge
weest offider vaak zeer moeilijke omstan
digheden. Wij behoeven maar te herinne
ren aan den- brand van het stadhuis met él
de gevolgen daarvan. De opbouw van een
nieuw stadhuis heeft hij nog kunnen mee
maken en leiden tot aan de voltooiing.
Den nu afgetreden burgemeester wen-
HET TEXTIEL VRAAGSTUK
Het textielvraagstuk is opgelost.
Daar staat U misschien van te kijken,
maar het komt er slechts op aan goed
uit je oogen te kijken en alle gelegen
heden te benutten. Maar doet U dit.
dan behoeft U ook niet meer in de
war te zitten omdat U gebrek hebt
aan de noodzakelijkste onderdeelen dei-
meest noodzakelijke kleeding. Er is
wel geen terrein waarop de vinding
rijkheid van de huisvrouw zich zóó
kan botvieren als op het terrein der
textielproducten. Ik behoef daar niet
verder over uit te wijden, op dit ge
bied zyn de huismoeders vindingrijker
dan ik, maar wat kan er al niet ge
maakt worden van een broek van
vader? Ik las nu in een krant, dat de
bewoners van het Zweedsch stadje
Strömstad een losgeslagen versper
ringsballon hebben bemachtigd en
onder elkander verdeeld. Het bleek,
dat hieruit 150 overjassen konden
worden gemaakt. Het gaat er dus
maar om een versperringsballon te be
machtigen, en daar deze niet onder
de gedistribueerde goederen valt, is
dat een waardevol bezit. U zult mij
tegenwerpen, dat niet iedereen in de
gelegenheid wordt gespeeld, een ver
sperringsballon te bemachtigen, die
stiekum voor zyn eigen is begonnen.
Dat hoeft ook niet. Eerder dan de
Zweedsche menschen uit dat Zweed-
sche stadje ben ik reeds op die ge
dachte gekomen. Mijn vrouw had ge
brek aan gummi-luierbroekjes. Voor
de baby. En die zyn niet meer te
krygen. Ik had nog een oude, water
dichte regenjas. Kortom: de baby
draagt nu mijn regenjas.
Ik wil maar zeggen, dat overleg
het halve werk is. In tijd van nood
snijdt men boterhammen met een
ladder, nietwaar!
ONZE ZAAK I, vanaf DlHSDAG
1 APRIL a.s., u tgebre d met deze
NIEUWE AFDEELING.
Een chef-coupeuse mot ruim 10-|arige
ervaring staat U tan dienste. 1637
I. J. VAN EGMOND ZOON
BREESTRAAT 173
BONTWERKERIJ - KLEERMAKERIJ
Foto L. Crt.
schen wij van ganscher harte toe nog vele
gelukkige levensjaren. Met voldoening
mag hij terugzien op den velen toegewij-
den arbeid, waarmede hij heeft gediend de
belangen van de stad Leiden, die hem lief
was. De banden van hoogachting, waardee
ring en sympathie, in die jaren gelegd,
zullen door den tijd niet worden verbro
ken.
OMZETBELASTING VAN TABAKS
FABRIKATEN
X
In verband met de verhooging van den
tabaksaccijns, welke op 1 April in wer
king zou treden en de onzekerheid, welke
tijdens de voorbereiding daarvan bij de
industrie en den handel bestond ten aan
zien van dn invloed van die verhooging op
de detailprijzen van tabaksfabrikaten, is
het wenschelijk voorgekomen de verhoog
de heffing van omzetbelasting en invoer-
belasting, welke voor deze artikelen op
1 April a.s. in werking zou treden, uit le
stellen tot 1 Mei a.s.