DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Sie pMitieü aan JaegxMiauië
De erfenis van koning Alexander
Momentje
v
DONDERDAG 27 MAART 1941
32ste Jaargang No. 9908
S)e Ccki^obcSoti/ïont
Bureaux Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015. Administratie 20935.
Giro 103003. Postbus 11.
V Levensblijheid.
Het geestelijk leven is niet onafhankelijk
van het stoffelijke. Dat weten wij, ook uit
eigen ondervinding.
Voor de materieele levensomstandighe
den zijn we dan ook geenszins onver
schillig.
Maar de bron, de diepe en klare bron
van levensblyhid ligt n i e t in die mate
rieele levensomstandigheden.
De bron van levensblijheid is: levens
durf!
Voor velen onzer is er, om gelukkig te
leven, in dezen tijd méér levensdurf noo-
dig, dan in een tijd, dat het leven kalm
voortkabbelt.
Doch wie nü, in minder gunstige uiter
lijke omstandigheden, de levensblijheid
weet te vinden, zal dat moeilijk verwor
ven goed ook niet meer gemakkelijk ver
liezen.
Hoe wij er toe komen, om hierover van
daag te schrijven?
In het door ons meer geciteerde tijd
schrift „De Tertiaris" lazen we in de
Aprilaflevering een artikel van fr. Natalis
Ruijs: „Levensdurf geeft levensvreugd".
Ook aan niet- tertiarissen geeft deze be
schouwing leerrijke, nuttige gedachten. Wij
willen er graag uit citeeren:
„Franciscus heeft gehad de levens
durf; de moed om van "zijn leven iets
moois te maken. Maar dat is niet ge
gaan ten koste van zijn levensvreugd.
Hij had lol en plezier gehad in zijn
jeugdjaren, maar het was maar een
oppervlakkige, onstandvastige blijheid
geweest, die zijn binnenste niet raakte.
Die uiterlijke vreugde heeft na zijn
levensverandering plaats moéten ma
ken voor een standvastige, innerlijke
vreugde, die bij Franciscus kenmerkend
Is. Wat is dat goed te begrijpen! Want,
afgezien nog van andere heel voorna
me oorzaken, als zijn opgaan in God,
heeft hij juist door zijn breken met
het oude en het durven aanvaarden
van dat nieuwe leven zich van alle
beletselen, die de ware vreugde in den
weg staan, ontdaan. Hoe komt het, dal
wij in ons leven zoo weinig echt blij
zijn? Let maar eens op: dan zijn wij
gekrenkt, dan op de teenen getrapt, dan
weer heeft men onze verdiensten niet
genoeg erkend, dan weer zijn wij ja-
loersch, dan weer vinden wij, dat een
ander teveel de baas speelt, enz. enz.
Met andere woorden: Ik, ik en nog
eens ik. Wij draaien maar in het kleine
kringetje van ons eigen persoontje en
zijn daarom nooit voldaan.
Durven we toch van levenshouding
veranderen en geloof me, we zullen be
ter gaan leven en meer ware levens
vreugd gaan genieten.
Levensdurf geeft levensvreugd".
Er is geen kostbaarder ding, dan levens
vreugd. Hierover zijn we het Allen eens.
En daarom heeft het z'n nut 'ns ons te
laten zeggen, hoè wij moeten zorgen dat
kostbaar bezit te behouden of te verwerven!
PRINS-REGENT PAUL.
TIJDENS MINDERJARIGHEID VAN
KONING PETER.
Op Dinsdag 25 Maart 1941 heeft de Joe
goslavische rejeering te Ween en in het
Belvedère het protocol onderteekend, waar
bij het land toetrad tot het Driemogend-
hedenpact.
Deze gebeurtenis van be teekenis heeft
weer eens de aandacht van de wereld ge
vestigd op de positie van Joegoslavië, dit
merkwaardige Balkanland, dat samenge
steld is uit Serviërs, Kroaten en Slovenen.
Joegoslovië is een schepping van koning
Alexander, die op den 9en October 1934
tezamen met den Franschen minister van
buitenlandsche zaken Barthou te Marseille
het leven liet onder de kogels van een
Kroatischen fanaticus. „Behoed Joegosla
vië!" moeten de laatste woorden van den
stervende zijn geweest. In zijn testament
werd Prins Paul Karageorgewitsj aange
wezen als hoofd van het driemanschap, dat
tot aan de troonsbestijging van Peter II,
die toenmaals 11 jaar oud was, de teugels
van het bewind in handen zou nemen.
Eerst op 6 September van dit jaar zal hij
het regentschap nederleggien, aangezien
op dien datum de jeugdige Koning Peter
den 18-jarigen leeftijd bereikt en dus meer
derjarig wordt
Het was een zware erfenis, die Prins Paul
kreeg. Na den wereldoorlog was uit het
koninkrijk Servië het aanmerkelijk ver-
groote koninkrijk der Serviërs, Kroaten en
Slowenen gegroeid. Doch de parlementaire
verordeningen van de Vidovdan-grond-
wet van den 28en Juni 1921 waren niet op
gewassen tegen de steeds in omvang toe
namende tegenstellingen, welke zich open
baarden tusschen Serviërs en Kroaten en
ten slotte leidden tot een staatscrisis.
Den 6en Januari 1929 had de koning dan
ook de Vidovdan-grondwet buiten werking
gesteld en vervangen door den autoritairen
regeeringsvorm. Het Koninkrijk der Ser
viërs, Kroaten en Slowenen werd herscha
pen in het Koninkrijk Joegoslavië. Thans
was hij door den dood midden zijn werk
weggerukt.
Prins Paul aan het hoofd der regeering.
Prins Paul, die den 27en Aipril 1893 in
St. Petersburg was geboren als zoon van
den Prins en generaal Arsen Kare-
georgewitsj, werd aanvankelijk niet opge
leid voor het volgen van een politieke
loopbaan. Hij keerde met zijn oom Peter
Karageorgewitsj, die den 2en Juni 1903
als Peter I den troon van Servië besteeg,
naar Belgrado terug. Voor en na den we
reldoorlog, dien hij als jong officier mede-
maakte, studeerde hij in Oxford geschie
denis en wijsbegeerte en verwierf daar den
graad van Master of Arts. Na beëindiging
Duitsche opdrachten
aan Nederi. Industrieën
Gistermorgen had te 's-Gravenhage een
bijeenkomst plaats tusschen vertegenwoor
digers van Nederlandsche- en Duitsche in
dustrieën, ten einde besprekingen te voe
ren omtrent vraagstukken, verband hou
dende met 't verstrekken van Duitsche or
ders aan Nederlandsche industrieën.
De bijeenkomst werd door den commis
saris-generaal voor financiën en economie,
minister dr. Hans Fischboeck geopend, die
de Aanwezigen welkom heette.
Op het oogenblik krijgt het Nederland
sche bedrijfsleven, aldus spr„ een oorlogs
kans. In Nederland immers kunnen in vele
gevallen nog werkkrachten gevonden wor
den, die in staat zijn na een korte techni
sche opleiding in industrieele bedrijven te
werk te worden gesteld, zulks in tegenstel
ling tot Duitschland, waar zulks niet mo
gelijk is. Hierin ligt dan ook de oorzaak,
dat een verschuiving van Duitsche op
drachten naar Nederland plaats heeft,
waardoor in hooge mate de bedryfscon-
tinuiteit der ondernemingen wordt verze
kerd.
De oorlogsvoering stelt speciale eischen
aan het gezonde verstand. Vandaar de
verschuiving van, aan het Duitsche be
drijfsleven verstrekte orders naar Neder
land, dr Fischboeck sprak in dit verband
de wensch uit, dat het Nederlandsche be
drijfsleven de tenuitvoerlegging van deze
opdrachten met dezelfde nauwkeurigheid
en zorgvuldigheid laat plaats vinden, als
door de Duitsche industrieelen zou geschie
den.
In Nederland zal alleen datgene worden
vervaardigd wat van oorlogsbelang is. Van
oorlogsbelang is alles, wat het Duitsche
volk noodzakelijk gebruikt, en noodig heeft.
Niet belangrijk is, wat de Duitsche bevol
king niet noodig heeft.
Hierna voerde de plaatsvervangende lei
der van de Reichsgruppe industrie, gene-
ral-directeur R. Stahl uit Berlijn hei woord.
Deze besprak met een enkel woord de taak,
die aan de Duitsche industrieën in oor
logstijd is opgelegd, en de daarmede ge
paard gaande noodzakelijkheid orders naar
elders Ie verschuiven.
Vervolgens nam de leidei van de Zen-
tralaufuagsstelle, mg. E. Nimtz het woord.
Deze corstateerde. dat in ve'e gevallen oe
Nederlandsche tndustr tèn reeds tal vin
welkome erders hebben gekregen en tak
uitvoer gebracht. Vooral de textielindust-ie
heeft daarvan in hoogen -nave geprofiteerd
Andere industrieën zullen in het vervolg
eveneens van werk worden voorzien.
Ten slotte sprak nog mr. B. J. M. van
Spaendonck lid van de Tilburgsche ver-
eeniging van fabrikanten. Deze wees op het
brandende vraagstuk van het heden, en
voor de naaste toekomst: hoe kan ik er in
slagen mijn bedrijf gaande te houden? De
huidige bijeenkomst, aldus spreker, staat
geheel en al in het teeken hiervan. De
Duitsche autoriteiten waarborgen de voor
ziening met grondstoffen, hetgeen van de
grootste beteekenis is voor de handhaving
der bedrijvigheid der Nederlandsche onder
nemingen. De Nederlandsche industrieelen
hebben nu een schitterende gelegenheid te
profiteeren van de ervaringen van hun
Duitsche collega's, die hier thans zijn bij
eengekomen. Spreker sprak de hoop uit,
dat de bijeenkomsten die gisteren met de
vertegenwoordigende bedrijfsgroepen
plaats hadden, vruchtbare en goede resul
taten voor beide partijen mogen opleveren.
Hierna hadden afzonderlijke besprekin
gen plaats tusschen de vertegenwoordigers
van Duitsche en Nederlandsche bedrijfs
groepen.
van zijn studiën wydde hij zich in zijn va
derland, naast zijn beroep als militair, voor
al aan de bevordering van kunsten en we
tenschappen. Het Prins-Regent-Paul-mu-
seum in Belgrado, waarin al de verzame
lingen van den Prins zijn ondergebracht,
legt getuigenis af van de rijke kennis,
welke hun bezi:ter heeft opgedaan. De
plotselinge dood van Koning Alexander
ontrukte hem aan zijn rustig bestaan en
plaatste hem in een ernstige ure aan het
hoofd van den staat.
Een goed executeur testamentair.
De wisseling van staatshoofd bracht nieu
we moeilijkheden mee. De oude partijen
en machtsgroepen trachtten hun invloed
terug te winnen en het voornaamste pro
bleem, dat de Joegoslavische binnenland-
sche politiek beheerschte: de verzoening
met de door Dr. Matsjek aangevoerde
Kroaten, kon eerst na jarenlange onderhan
delingen tot oplossing worden gebracht,
door den Kroaten éen territoriale autono
mie te verleenen en de benoeming van
Matsjek tot plaatsvervangend minister-pre
sident.
In deze aangelegenheid bewees Prins
Paul, dat hij een goed exécuteur testamen
tair was, door op te treden als de man, die
het evenwicht trachtte te bewaren tusschen
de verschillende aanspraken. Tal van rei
zen voerden hem naar bijna alle hoofdste
den van Europa. Vermelden wij nog ter
loops, dat hij, door zijn huwelijk met Prin
ses Olga van Griekenland, vermaagschapt
is met het Koninklijke Engelsche huis.
Nog tijdens het leven van koning Alexan
der was, in Februari 1940, de Balkanbond
tot stand gekomen tusschen Joegoslavië,
Roemenië, Griekenland en Turkije, ten
einde te komen tot een nauwere samenwer
king tusschen de Balkanstaten onderling;
Bulgarije wenschte er evenwel geen deel
van uit te maken.
In den zomer yr.n 1940 werden ook we
der betrekkingen aangeknoopt met Rus
land, die 22 jaren lang onderbroken waren
gebleven. Intusschen was, vooral door aan
sluiting van Oostenrijk, de noodzakelijk
heid opgeworpen om vriendschapsbanden
aan te knoopen met Duitschland, dat thans
tot de nabuurstaten van Joegoslavië be
hoorde.
Joegoslavië en de nieuwe orde.
Datgene, wat Alexander kort voor zijn
dood had voorzien, de verandering, die be
zig was zich in Europa te voltrekken, werd
verwezenlijkt tijdens het regentschap. Zij
stelden Prins Paul voor het probleem, niet
alleen te waken over het hem door zijn
voorganger nagelaten erfdeel, doch ook
Joegoslavië tijdig aan te passen aan de
nieuwe machtsverhoudingen. De economi
sche factoren in beide landen wijzen in de
zelfde richting. Ook in politiek opzicht
geldt voor Joegoslavië, wat voor alle vol
ken op den Balkan geldt: er bestaat voor
hen allen een band met Midden-Europa,
zoodra dit centrum de macht tot handelen
in handen heeft.
SAMENSTELLING VAN ONS BROOD.
Naar een kleine verandering.
Van deskundige zijde vernemen wij, dat
op het oogenblik in eenige groote bakke
rijen proeven worden genomen, die, in
dien zij slagen, zullen leiden tot een klei
ne wijziging in de samenstelling van ons
brood.
Zooals bekend, bestaat het brood uit 35
pet. inlandsche arwe, 35 pet. rogge en 30
pet. buitenlandsche tarwe. Men zoekt thans
in een richting, waarbij de samenstelling
zoo zou worden, dat de buitenlandsche
tarwe wordt vervangen door een verhoo
ging van de percentages inlandsche tarwe
en rogge, waar dan een hoeveelheid gerst
aan toegevoegd zal worden.
Mochten deze proeven tot het gewensch-
te resultaat leiden, dan zal, zoo verzeker
de men ons nadrukkelijk, aan de voedings
waarde van het brood niets veranderen.
Mogelijk, dat het volume kleiner wordt,
daar de gerst de rijzing van de bloem be
lemmert „Vaderland".
MEER BLOEMEN NAAR DUITSCHLAND
Rozen, seringen en freesia's
Van bevoegde zijde deelt men ons me
de, dat per 1 April a.s. een belangrijk
kwantum Nederlandsche bloemen naar
Duitschland zal mogen worden uitgevoerd.
Groote kwanta rozen en seringen uit Ne
derland zullen het a.s. kwartaal vrijgegeven
worden voor den export naar Duitschland,
terwijl tevens freesia's zullen mogen wor
den uitgevoerd.
Voorbereidingen voor
distributie van melk
en cacao.
Uitreiking van melkkaarten
en cacaokaarten.
Naar wij vernemen zullen de distributie-
aiensten in de verschillende gemeenten in
de periode, aanvangende begin volgende
week tot uiterlijk 13 April overgaan tot
de uitreiking van melkkaarten en cacao
kaarten ter voorbereiding van de distri
butie van deze artikelen.
De melkkaart bestaat uit 40 bonnen, ge
nummerd 11 tot en met 50, terwijl de cacao-
kaart 4 bonnen bevat, met aü opschrift
„een rantsoen 1ste periode" enz.
Wat de aantallen der uit te reiken
kaarten betreft, kan het volgende wor
den medegedeeld.
Zij, die op 1 April 1941 den leeftijd
van 14 jaar of ouder bereikt hebben,
ontvangen uitsluitend een melkkaart.
Zij, die op 1 April den leeftijd van
4 jaar hebben bereikt, doch nog niet
14 jaar oud zijn, ontvangen twee melk
kaarten en een cacaokaart.
Voor kinderen beneden 4 jaar wor
den 4 melkkaarten en één cacaokaart
uitgereikt.
Omtrent den datum van inwerkingtre
ding van de distributie van deze artikelen
of over de te verstrekken hoeveelheden
kunnen in dit stadium nog geen mededee-
lingen worden gedaan.
WANNEER DELFT WEER OPEN?
Vermoedelijk over enkele weken
Naar aanleiding van het bericht inzake
de heropening van de Technische Hooge-
school, schrijft de „Tel.":
Afgezien van de reeds onlangs afgekon
digde maatregelen in zake het bezoeken
van hoogere onderwijsinrichtingen door
studenten van Joodschen bloede, heeft de
bezettende overheid geen verdere voor
waarden gesteld, behalve die, welke even
tueel door den rector magnificus zelf zul
len worden bepaald. Vooraleer de herope
ning een feit geworden zal zijn, zullen ver
moedelijk nog enkele weken verloopen,
daar nog tal van besprekingen gevoerd
moeten worden.
Naar wij vernemen, is het echter hoogst
waarschijnlijk, dat de datum van heropening
gesteld zal worden op 15 April a.s., den
Dinsdag na Paschen dus. Omtrent hetgeen
er in de toekomst beschikt zal worden t.a.v.
de destijds ontbonden corpsen, organisa
ties en clubs der Delftsche studenten, is
nog niets bekend.
MAUSOLEUM
OP DEN GREBBEBERG?
Plan in voorbereiding
Het ligt, naar de „Tel." verneemt, in de
bedoeling om op den Grebbeberg een groot
gemeenschappelijk NederlandschDuitsch
mausoleum op te richten. Een ontwerp
hiervoor is reeds vervaardigd door den
Duitschen kunstenaar prof. Vahrenkamp.
Na bezichtiging door de verschillende in
stanties hier te lande zijn in de oorspron
kelijke maquette enkele wijzigingen voor
gesteld, welke thans worden aangebracht
Hoewel te dien aanzien nog geen be
slissing is genomen, bestaat er een stroo
ming, om de stoffelijke resten van alle
gesneuvelden naar dit mausoleum over te
brengen.
DE ACCIJNS OP ZOUT WORDT
VERHOOGD
De Staatscourant van gisteren bevat eeni
ge beschikkingen van den secretarisgene
raal van het departement van financiën be
treffende wijziging van den accijns op zout
en wijziging van het tot de Tariefwet 1934
behoorend tarief. De verhooging van den
accijns bedraagt f 6 per 100 kilogram.
Voor nadere bijzonderheden verwijzen wij
naar de Staatscourant
NAGEDACHTENIS DR. MOLLER
Plannen tot oprichting van een standbeeld
Te Tilburg is een comité opgericht, dat
zich ten doel stelt te komen tot oprichting
van een standbeeld van dr. H. W. Mol-
ler ter nagedachtenis van den grooten
emancipator van Brabant, aldus bericht de
N. Tilb. Crt
Nieuwe voorzitter Nederlandsche
Sierteeltcentrale.
In de plaats van den heer J. C. M. Men-
sing is tot voorzitter der Nederlandsche
Sierteeltcentrale benoemd de heer Ver-
duyn te Lisse.
WAARHEID EN LEUGEN.
Waarzeggers hebben te Richmond
een congres gehouden, dat zeven da
gen heeft geduurd. Je staat er alleen
maar verbaasd over, dat er in deze
dagen nog voldoende stof is om zeven
dagen lang waar te spreken. Even
interessant is het te vernemen, dat
er 400 waarzeggers aan dat congres
deelnamen. Dat valt my mee. Toch
altijd nog vierhonderd menschen, die
beweren, dat zij de waarheid spreken.
Indien er een wereldcongres van leu
genaars zou worden gehouden, zou de
organisatie waarschijnlijk heel wat
moeilijker zijn.
Je vraagt je nu af waar die vier
honderd menschen zeven dagen lang
over gesproken hebben, zonder zich
één seconde tot een onwaarheid te
hebben laten verleiden. En dan be
hoeft het nog niet eens een bewuste
onwaarheid te zijn geweest. Je kunt
heel goed zelf van de waarheid van je
onwaarheid hartelijk overtuigd zijn.
Maar daarmee wordt het nog niet
waar. Als twee waarzeggers verschil
van meening krijgen, is er minstens
één beslist een leugenaar met in het
gunstigste geval de tragiek van het
geval dat hij het niet weet. Dat maakt
de zaak veel ernstiger. En hoe ik
de zaak ook bekijk, ik kan maar niet
gelooven, dat van vierhonderd waar
zeggers, die zeven dagen lang met
elkaar confereeren, er niet eens twee
aan het bakkeleien zijn geraakt of
laat ons zeggen: verschil van meening
hebben gekregen.
En zoo lang ik dit geloof niet heb,
kan ik dus ook geen fedu-ie in waar
zeggen hebben en houd ik mij maar
bij de leugenaars.
Al sta ik dan ook heelemaal alleen
als leugenaar....
MR. DR. J. A. BARON DE VOS
VAN STEENWIJK t.
Te Dalfsen is overleden, 85 jaar oud, mr.
dr. J. A. baron De Vos van Steenwijk,
sinds 25 Februari 1931 staatsraad in bui
tengewonen dienst. Hij was geboren 27
November 1855 te Zwolle, en oud- direc
teur van het Kabinet der Koningin, welke
functie hy, toen hij 65 jaar werd, heeft
neergelegd. Sinds 18 Juni 1903 was hij ka
merheer in buitengewonen dienst.
Baron De Vos van Steenwijk was de
oudere broer van den voorzitter der Eer
ste Kamer, en tweede zoon van wijlen den
commissaris der provincie Utrecht.
Directeur postkantoor in Den Haag.
Naar wij vernemen is aan den heer G.
Wolters, directeur van het postkantoor te
'sGravenhage, als zoodanig op zijn verzoek
eervol ontslag verleend met ingang van 16
Juni as.
De geneesheer-directeur van St. Antonius-
hoeve legt zijn functie neer
Met ingang van 1 Mei a.s. is aan dokter
Jos. F. Pieck op zyn verzoek door het col
lege van regenten van het ziekenhuis St.
Antoniushoeve te Voorburg op de meest
eervolle wijze ontslag verleend als genees
heer-directeur dezer inrichting.
De eischen van het groeiende ziekenhuis
legden steeds meer beslag op den persoon
van den geneesheer-directeur, zoodat de
heer Pieck de uitoefening dezer functie
niet langer vereenigbaar achtte met zijn
particuliere medische practijk.
ANTI-ENGELSCHE BETOOGINGEN
IN BRITSCH-INDIë.
De invoering eener nieuwe omzetbelasting
in Britsch-Indië, teneinde een grootere
hulpverleening aan Engeland mogelijk te
maken, heeft, volgens berichten uit Cal
cutta, aldaar en andere' Britsch-Indische
steden tot anti-Engelsche betoogingen ge
leid.
DE TOESTAND IN HET VERRE OOSTEN
De „Yomioeri Sjimboen" meldt uit Bang
kok, dat de Indische troepen in het grens
gebied van Birma en Thailand, benevens
in het Noordwesten van het schiereiland
Malakka versterkt zyn. De Engelschen, zoo
verklaart het Japansche blad, hebben naar
het schijnt de hoop opgegeven Thailand voor
hun zaak te winnen en voeren nu een po
litiek van druk en omsingeling.
