Weerbericht
STADSNIEUWS
Nieuwe uitgaven
5)e (kannendie 11 noadlg heeft!
WOENSDAG 5 MAART 1941
DE LE1DSCHE COURANT
EERSTE BLAD PAG. 2
Abonnementsprijs: voor Leiden 19
cent per week; 2.50 per kwartaal.
Bij onze agenten 20 cent per week;
2.60 per kwartaal. Franco per post
2.95 per kwartaal. Geïllustreerd
Zondagsblad 0.50 per kwartaal.
Losse nummers 5 cent, met geïll.
Zondagsblad 9 cent.
Advertentiën: 32 cent per regel.
Ingezonden mededeelingen dubbel
tarief. Telefoontjes hoogstens 30
woorden, 55 cent per plaatsing,
alléén Woensdag en Zaterdag.
ZONS OP- EN ONDERGANG.
Zon onder 7.25 uur Woensdagavond.
Zon op 8.17 uur Donderdagmorgen.
MAANSTANDEN.
5 Maart: De maan komt Woensdagvoor
middag om 11.32 uur op en gaat Donder
dagnacht om 3.05 onder.
(Eerste kwartier).
6 Maart: De maan komt Donderdagmid
dag om 12.11 uur op en gaat Vrijdagmorgen
om 4 uur onder.
7 Maart: De maan gaat Vrijdagmiddag
om 12.58 uur op en Zaterdagmorgen om
4.51 'uur onder.
8 Maart: De maan gaat Zaterdagmiddag
om 13.52 uur op en Zondagmorgen om 5.34
uur onder.
9 Maart: De maan komt Zondagmiddag
oia 2.55 uur op en gaat Maandagmorgen om
6.14 onder.
10 Maart: De maan komt Maandagmid
dag om 4.05 uur op en gaat Dinsdagmorgen
om 6.49 uur onder.
11 Maart: De maan komt Dinsdagnamid-.
dag om 5.20 uur op en gaat Woensdagmor
gen om 7.22 uur onder.
12 Maart: De maan komt Woensdagna
middag om 6.28 uur op en gaat Donderdag,
morgen om 7.53 onder.
(Volle maan).
.OIICDIIOIICDIICDIIOIICDUCDIIOIICL
g Verduisteringstijden
0
1
Q Er is bepaald, dat er verduisterd
moet worden tusschen zonsonder- Q
0 «ang en zonsopkomst
0 Deze tijden zijn voor hedenavond jr
jr er morgenochtend: U
0 ZONSONDERGANG n
7.25 uur. y
- fi
j: ZONSOPKOMST
y 8.17 uur. Q
Tusschen deze beide tijden dient Q
n er dus verduisterd te worden.
0
-0MC3IICDIIOI1OUOIIOIIOIIOIIO
DE NIEUWE BRUG AAN DEN
HAAGWEG.
De rijkswaterstaat heeft aanbesteed: het
maken van den onderbouw van de te ver
nieuwen brug over de spoorweghaven
(staatsspoorbrug alhier), met bijkomende
wérken.
Laagste inschrijver was H. C. Heemskerk
alhier voor ƒ31.883.
LEIDSCHE BROODFABRIEK.
De algemeene vergadering van aandeel
houders der N.V. Leidsche Broodfabriek
keurde de balans en de winst- en verlies
rekening over het afgeloopen jaar goed en
bepaalde het dividend op 8 pet. (vorig jaar
nihil).
Tot commissaris werd herbenoemd de
heer T. van Draanen uit Den Haag.
Besloten werd tot verlenging der ven
nootschap, terwijl de voorgestelde statu
tenwijzigingen werden goedgekeurd.
SLACHTOFFER VAN DE DUISTERNIS.
Gisteravond te 11 uur is de 53-jarige
schilder H. K. uit de President Steynstraat
door de duisternis aan de Oude Vest te
water geloopen. De heer K. wonend aan
den Oude Singel heeft met behulp van en
kele burgers den drenkeling op den wal
gebracht.
Handelsregister K. v. K.
Wijzigingen. 1285. Schlatmann's
Confectie- en Manufacturenhandel „De
Faam" N.V., Leiden, Oude Rijn 1. Uittr.
dir.: J. L. W. J. A. Schlatmann, Oegst-
geest.
2671. J. Stouten, Leiden, Koppenhink-
steeg 8. Metselaar, fabr. v. schoorsteen
kappen. Bovengenoemde zaak is d.d. 1 Juli
1940 omgezet in een vennootschap onder
firma onder den naam: Firma Jan Stou
ten. Venn.: H. Stouten en J. Stouten Jr.,
Leiden.
727. Firma J. van der Poel en Zonen.
Zoeterwoude, Weipoort B89. Graanhandel,
graanmalerij en meelhandel. Bijv. uitgeoef.
bedrq. handel in hooi, stroo en kunstmest.
5167. Wasch-, Glans- en Strijkinrichting
„De Ozon", Leiden, Hoogewoerd 173. Uittr.
E.: Wed. P. Guitvan der Heiden, Leiden.
Uittr.. Gevolm.: G. Guit, Den Haag. N.E.:
P. van der Krieke, Leiden.
6321. Industrie en handelsondernfming
„De Eenhoorn", Leiden, Nonnensteeg 14.
Machinale houtbewerking, agenturen. Bijv.
uitgeoef. bedr.: assurantiën.
Methodologische beschouwingen van prof.
dr .J. M. Romein over het volkskarakter.
Voor de maandvergadering van de Mij.
van Nederlandsche Letterkunde alhier heeft
prof. dr. J, M. Romein Zondag een lezing
gehouden over „methodologische beschou
wingen over het volkskarakter."
Spr. had zijn lezing in drie deelen ge
splitst.
Het eerste ging over „karakter", het
tweede over „volkskarakter", het derde
over de methoden dit te leeren kénnen.
In het eerste gedeelte gaf hij een om
schrijving van het begrip „karakter", waar
bij hij uit de vele mogelijkheden, die de te
genwoordige karakterologie biedt, esr een
koos, die het meest geschikt is om toege
past te worden op het begrip volkskarak
ter. Hij scheidde daarom „karakter" scherp
van „aard" en „aanleg" en omschreef het
als „een, in 't psychisch geheel en onderling
naar eigen wetmatigheid gecoördineerde,
nochtans beweeglijke bundel eigenschap
pen, die even zooveel reactiewijzen zijn,
zoowel bestemd om het eigen driftleven te
bevredigen als om het te beteugelen uit
noodzaak van de omgeving".
In het tweede gedeelte van zijn betoog
ging spr. over tot het begrip volkskarak
ter. Hij wees de oude opvatting van een
volksziel als ook de meer moderne van een
„group mind" als object „sui generis" af
en definieerde het karakter van een volk
als „de component van de in den loop der
geschiedenis en door die geschiedenis op
elkaar afgestemde en naar elkaar toege
groeide karakters van de volksgenooten."
Dat we bijna uitsluitend bij nationale
crisistoestanden de meest intensieve belang
stelling voor dit probleem constateeren,
bewijst niet dat dit begrip volkskarakter
een illusie is. Ook het individueele karakter
immers is alleen bij crisistoestanden goed
analyseerbaar, maar daarom ontkent toch
ook niemand het bestaan ervan in normale
omstandigheden. Ten slotte behandelde
spr. in dit gedeelte het „temperament", dat
hij ziet als „datgene, wat het tempo be
paalt, waarin he.t karakter zich ontwik
kelt."
In het derde gedeelte, waarin spr. zich
tot het Nederlandsche volkskarakter be
paalde. besprak hij de volgende acht
methoden, die ons ten dienste staan om
het volkskarakter te leeren kennen.
Ie. De studie van de bestaande Neder
landsche literatuur over het onderwerp.
Spr. vroeg zich af waarom deze literatuur
niet bevredigt en zocht een der oorzaken
hierin, dat die schrijvers te weinig afstand
van hun onderwerp hebben (zooals men
ook niet het eigen nationale handschrift,
wel dat van andere naties onderkennen
kan).-Als correctie op die fout dient daar
om de 2e methode: de studie van buiten-
landsche schrijvers over Nederland.
De 3e methode is studie van de Neder
landsche geschiedschrijving, die immers a.
h.w. een zelfspiegeling van de natie is.
De 4e methode is studie van de gedra
gingen van Nederlanders in het buitenland
(een ander milieu openbaart ook in de in
dividueele psychologie anders verborgen
eigenschappen).
De 5e methode is die van het taalonder
zoek, waarbij spr. wat langer stil stond.
Hij behandelde de onvertaalbare woorden,
voorts enkele spreuken en spreekwoorden.
De 6e methode, die hij de folkloristische
noemt, wees hij af. Zij kan hoogstens die
nen bij de studie van bepaalde „fixaties"
van het volkskarakter in het verleden.
De 7e methode, de experimenteel-psy
chologische, kan mogelijk op den duur re
sultaat opleveren.
Als 8ste methode besprak hij' de diepte
psychologie, die z.i. voorloopig meer indi
rect, dan direct nut heeft, o.a. bij de be
studeering der „erflaters" van een bescha
ving, die als het ik-ideaal van een volk
zijn te beschouwen.
Ingaande heden is de Brigade-comman
dant bij de Rijksveldwacht, majoor G.
Bron, alhier, benoemd tot opper-wacht-
meester bij de Marechaussée district Lei
den.
Door de politie werd aangehouden de 38-
jarige B. A. B., verdacht van poging tot
diefstal van verf ten nadeele van een verf-
fabriek.
AANGIFTE VAN BUITENLANDSCHE
VORDERINGEN EN ANDERE, NIET
IN EFFECTEN BELICHAAMDE,
BUITENLANDSCHE WAARDEN.
Het departement van Financiën brengt
het volgende onder de aandacht:
Zooals bekend, moet krachtens het j.l.
Zaterdag gepubliceerde besluit van den
secretaris-generaal van het departement
van Financiën (verordening 35/1941) vóór
15 Maart bij het deviezeninstituut, Eland
straat 42, 's-Gravenhage, aangifte worden
gedaan van uitstaande buitenlandsche
vorderingen en van een aantal andere, niet
in effecten belichaamde buitenlandsche
waarden.
Onder den aangifteplicht vallen:
1. Deposito's en saldi in rekening-cou
rant bij banken en anderen.
2. Vorderingen wegens of in verband
met levering van goederen, dienstverrich
tingen etc. loopended.i. vóór 1 Juni a.s.
vervallende clearingsvorderingen be
hoeven niet te worden aangegeven.
3. Al dan niet door hypotheek of soort
gelijke rechten gedekte credieten, uitge
leende gelden, gestelde zekerheden, deel
nemingen in buitenlandsche ondernemin
gen, verstrekte commanditair kapitaal,
aandeelen in onverdeelde gemeenschappen
w.o. nalatenschappen zoomede andere ka
pitaalvorderingen, met uitzondering- van
nog niet opeischbare vorderingen uit hoof
de van verzekering.
4. Rechten op winst- of andere uitkee-
ringen van buitenlandsche ondernemingen,
op betalingen uit hoofde van licenties, oc
trooien, kartelovereenkomsten e.a.
5. Rechten op lijfrenten, pensioenen en
Het Schild Apologetisch
maandschrift. Uitg. der A. V.
Petrus Canisius.
Doorgaans is van den belangwekkenden
inhoud van „Het Schild" dat gedeelte, dat
door de artikelen wordt gevormd, het inte
ressantste. Zonder nu afbreuk te willen
doen aan de artikelen, welke in de zoo juist
verschenen Maart-aflevering voorkomen,
werden wij tochhet meest getroffen door
een stukje van prof. dr. K. Steur in de
rubriek „Op den Uitkijk", waarin deze het
woord laat aan een Protestantschen schrij
ver, prof. dr. G. v. d. Leeuw. Deze Protes-
tantsche hoogleeraar schreef een artikel in
„Het Gemeenebest", waarin hij erop wees,
dat Katholieken en Protestanten op de
eerste plaats moesten trachten elkander
beter te leeren begrijpen.
„Onzé volksgemeenschap zóo schreef
hij werd door de gereformeerde belij
denis gevormd uit de katholieke Neder
landen. Daarmee is gezegd, dat ons volks
bestaan tweeërlei wortel heeft, een katho
lieke en een gereformeerde. De tweeheid
der confessies moeten wij volmondig wil
len erkennen".
De schrijver geeft dan aan, hoe hij de
verschillende geaardheid van beide groe
pen ziet.
„De Roomsch-Katholiek scheidt gemak
kelijker natuur van boven-natuur, Kerk
van wereld, dan de Protestant en kan daar
om rustiger in beide leven. Hem ontbreken
het absolutisme, het paradoxale, de bittere
ernst, die den Calvinist eigen kunnen zijn.
Hij neenit het gemoedelijk gezegd
wel wat erg gemoedelijk op. Aan den
anderen kant vindt hij gemakkelijker den
weg naar de cultuur, en dat is niet alleen
een genoegen en een voordeel, maar ook
een stuk christenplicht tegenover de we
reld, waaraan de Calvinist nauwelijks toe
komt. De Roomsch-Katholiek kent de
hooge waarde van den vorm en leeft daar
uit, de Calvinist is geneigd eiken vorm, in
Kerk en maatschappij alleen ad hoe te
dulden. De Roomsch-Katholiek is beter in
de liturgie, de Protestant is beter in de
preek. De Roomsch-Katholiek meent daar
om allerlei te kunnen overlaten, hij heeft
een leergezag en een clerus. De Protestant
kan niets overlaten, ook niet aan den predi
kant; hij is vaak eigenwijs en eigendunke
lijk, maar hij voelt zijn persoonlijke ver
antwoordelijkheid. De Roomsch-Katholiek
betrekt nauwelijks den clerus in het we
tenschappelijk onderzoek, laat staan den
leek. De Protestant wil zelfstandig onder
zoeken en oordeelen, zelfs dan wanneer
hem daartoe de vooronderstellingen ont
breken".
Volgens prof. v. d. Leeuw moeten beide
groepen niet gaan probeeren, elkander te
bekeeren.
„De beste strijd .is die, waarin men niet
beproeft, elkanders werk te vex-nietigen.
maar het beter te doen".
En het artikel eindigt:
„Een sterk, nauw aaneengesloten Neder-
landsch volk heeft behoefte aanoprechte,
overtuigde, weerbare Roomschen, aan
krachtige, bezielde, vol-ijverige Protestan
ten, die elkander als christenen gemakke
lijker vinden, omdat zij zich als volksge
nooten één weten, en die elkander als
Nederlanders de hand reiken, omdat zij,
die zich met elkander verbonden weten in
de diepste eenheid, die er ter wereld is,
ook de volkseenheid, die voor zoo groot
deel uit diezelfde diepte stamt, zoo hoog
waardeeren en zoo innig beleven".
Zonder het nu met alles, wat prof. v. d.
Leeuw schreef, eens te zijn, vonden wij dit
artikel van de „overzijde" toch te sympa
thiek om er niet met instemming een groot
stuk uit te citeeren.
Terugkeerend tot de artikelen-reeks,
vinden wij allereerst een goed doorwrochte,
met aanhalingen uit St. Paulus' brieven
sterk gedocumenteerde, analyse van het
geloofsbegrip van de hand van prof. dr.
J. v. d. Proeg O.P. Voorts wordt de arti
kelenserie over Wladimir Solowjew afge
sloten, terwijl pater C. F. Pauwels O.P. de
taak schetst van „Hen, die op God ver
trouwen".
Tenslotte de bekende rubrieken Vragen-
bus, Boekbespreking en Correspondentie.
soortgelijke periodieke uitkeeringen.
6. Rechten van vruchtgebrxxik op aan
niet-ingezetenen toebehoorende waarden.
7. Rechten op opbrengsten van in het
buitenland gelegen onroerende goederen.
De aangifteplicht geldt niet voor:
a. Vorderingen en rechten, waarvan de
schuldenaar binnen het gebied van het
Duitsche Rijk, dan wel in Nederlandsch-In-
die, Suriname of Curacao zijn woonplaats
heeft of aldaar gevestigd is.
b. Vorderingen en rechten, waax-van het
bedrag dan wel de netto jaarlijksche op
brengst de tegenwaarde van 100 niet te
boven gaat, met dien verstande, dat voor
groep 5 (lijfrenten, pensioenen e.d.) deze
grens op ƒ600 's jaars is bepaald.
Formulieren met toelichting zijn bij het
deviezeninstituut, de deviezenbanken zoo
mede bij de vereeniging voor den effecten
handel te Amsterdam, den boxid voor den
geld- en effectenhandel in de provincie te
's-Gravenhage en de vereeniging van ef
fectenhandelaren te Rotterdam verkrijg
baar.
IJZER EN STAAL.
Wijziging in de handelsvoorwaarden voor
Duitsche opdrachten.
De secretaris-generaal van het departe
ment van Handel, Nijverheid en Scheep
vaart heeft het maximum-gewicht aan
ijzer en staal voor Duitsche opdrachten
welke zönder „Kontrollnummeraufstel-
lung" kunnen worden aangenomen, van
100 K.G. tot 5 K.G. verlaagd.
BON
WAREN
GELDIG
06
Brood
of Gebak
Van 3 Maart t/m 9
Maart
(16 Maart)
5
(Bloem kaart)
Meel of bloem
of brood of gebak
Van 24 Febr. t/m 23
Maart
06
(Boterkaart)
Boter of
Margarine
Van 3 Maart t/m 9
Maart
(16 lyiaart)
06
(Vetkaart)
Boter of
Margarine
Zelfde als boterkaart.
06
Suiker
Van 17 Febr t/m
16 Maart.
05
Vleesch en
Vleeschwaren
Van 27 Febr t/m 9
Maart.
(12 Maart)
02
Koffie of Thee
Van 3 Febr. t/m 16 Mrt.
13, 14,
Kaas
Van 24 Febr. t/m 9
Maart
(23 Maart)
81
Eieren
Van 3 Maart t/m 9
Maart
(16 Maart)
15
Peulvruchten
Van 24 Febr. t/m 30
Maart.
11
Rijst of Rijste-
meel of -gries
of Gruttemeel
(gemengd meel)
Van 24 Febr. t/m 23
Maart
10
Maïzena of
'iriesmeel of Sago
of Aardappel
meel of Pudding
poeder of Pudding
sauspoeder
Van 24 F.ebr. t/m 20
April
07
Havermout of
Havervlokken of
Haverbloem of
Aardappelmeel-
vlokken
Van 24 Febr. t/m 20
April
08
Gort of Gortmont
of Grutten
Van 24 Febr. t/m 20
April
09
Macaroni of
Vermicelli of
Spaghetti
Van 24 Febr. t/m 20
April
117
Scheerzeep
Van 1 Jan. t/m 30 April
16
Zeep
Van 1 t/m 30 Maart
Periode e
Periode 9
Petroleum
t.m. 31 Maart
t.m. 20 April
HOEVEELHEID
100 gram roggebrood of 100 gram
ander brood of een rantsoen
gebak
35 gram meel of bloem of 50
gram roggebrood of 50 gram witte
brood of 1/2 rantsoen gebak
half pond boter of half pond
margarine of 200 gram vet.
1 kilogram
75 gram voor gerookt of gekookt
varkens-, rund- of kalfvleesch en
voor gerookte worstsoorten, 100
gram voor gekookte worstsoorten,
rolpens en knakworst, 125 gram
voor leverartikelen, tongenworst en
nierbrcod en 150 gram voor bloed
worst.
125 gram koffie of 50 gram thee.
Elk der bonnen 100 gram kaas.
1 ons. Op twee bonnen mag 1
pakje maïzena van 225 gram
worden gekocht, in verpakkin
gen welke vóór 22 Juli 1940 zijn
vervaardigd.
50 gram scheerzeep, of een tube
scheercrême, of kleine tubes, of
een pot scheerzeep
120 gram huishoudzeep. of 200
gram zachte zeep oude samenstel
ling of 150 gram nieuwe samenstel
ling, of 200 gr. vloeibare zeep, of
250 gram zeeppoeder, of zelfwer
kende waschmiddelen, of 125 gram
zeepvlokken, of 150 granx toiletzeep
of 600 gram waschpoeder.
voor. verlichting 2 liter
voor.de keuken 2 liter
KEGELING BRANDSTOFFEN: Bonnen No. 15, 16 en 17 (haaiden en kachels);
BONNEN 35 t/m 41 (centrale verwarming) t/m 31 Maart (oude bonnen nog tot 14
Maart geen turf) één eenheid vaste brandstoffen.
Gedurende het tijdvak van Zaterdag 1 Maart t/m Maandag 31 Maart a.s. geven
de met „brandstoffen één eenheid vijfde periode" en de met „cokes één eenheid
vijfde periode" gemerkte bonnen recht op het koopen van één eenheid vaste brand
stoffen De met „generator anthraciet tweede periode" gemerkte bonnen geven
recht op het koopen van één H.L. (max. 75 Kg.) anthracietnootjes V.
De met de woorden „generator-turf tweede periode" gemerkte bonnen zullen
gedurende bovengenoemd tijdvak recht geven op het koopen van 50 stuks baggerturf
De verbruikers in de groepen b. c en d met een verbruik van meer dan 25 een-
heden per periode, dienen zich in de maand Maart tot de distributiediensten op door
deze diensten te bepalen tijdstip te wenden, ten einde de toewijzingen in ontvangst
te nemen.
NEDERLANDSCHE ARBEIDSDIENST
VOOR MEISJES.
Op 20 Maart zullen de eerste arbeids
dienst-kampen voor meisjes in de verschil
lende provincies van Nederland worden
geopend.
Iedere Nederlandsche in den leeftijd van
1725 jaar kan zich aanmelden.
De arbeidsdienst duurt een half jaar. In
dezen tijd krijgen de deelneemsters naast
vrije woning, verzorging en kleeding een
zakgeld van ƒ0.20 per dag.
AANNEMERSFIRMA FAILLIET
VERKLAARD
Omtrent de moeilijkheden met een Am-
sterdamsche aaxinemersfirma in verband
xnet de uitbetaling van loon aan arbeiders
in Noord-Frankrijk, deelt het N.V.V. ons
mede, dat op voorstel van den officier van
van justitie door de arrondissements
rechtbank te Amsterdam het faillissement
van de betrokken firma is uitgesproken.
Het N.V.V.-bureau van rechtsbescher
ming heeft er voor gezorgd, dat de be
schikbare géiden niet voor andere belan
gen konden worden aangewend.
Het is te verwachten, dat de curator in
het faillissement hierdoor gelegenheid zal
hebben aan de rechthebbende arbeiders
hun volle loon uit te betalen.
VLASBESLUIT 1941.
Verwerken en verhandelen geregeld.
De secretaris-generaalvan het departe
ment van Landbouw en Visscherij heeft
het Vlasbesluit 1941 vastgesteld.
De gewijzigde omstandigheden maken
een regeling ten aanzien van het vex-wer-
ken en verhandelen van vlas, in het bij
zonder ten aanzien van maximumprijzen,
wenschelijk. Te dien einde is dit besluit
opgemaakt, waaarbij het verwerken van
stroovlas en het verhandelen van stroo-
vlas en Vlaslinten zoo geleid worden, dat
de bij de stichting „Buvalint" aangesloten
groothandelaren de beschikking over alle
in Nederland verwerkt vlaslint krijgen. De
stichting Buvlaslint verzorgt dan den ver
deren afzet.
Door de Akkerbouwcentrale worden
daarna overeenkomsten met tusschenhan-
delaren-commissionairs en met tusschen-
handelaren aangegeven, waarbij dezen zich
o.m. verplichten, zich te houden aan de
door de centrale vast te stellen prijzen en
de centrale van hun handelingen op de
hoogte te houden.
