Duitsche bommen op
Avonmouth.
De „Illustrious"
weer getroffen.
Tr*nidad
blokkadestation
De toestand op
IJsland.
In de
Middellandsche
Zee.
ZATERDAG 18 JANUARI 1941
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BEAD - PAG. 5
£eefiep,%aat
VRAAGTEN GIJ ZULT
WETEN
Teleurstelling: was van de
gezichten af te roomen.
Asperges en lipbloemen.
Wat is een kazuifel?
Pastoor kwam de kerk binnen, nu eens
niet in een toog, waarvan de knoopjes op de
borst los waren om plaats te bieden aan
een zakdoek, welke als een albino-mar
motje om de hoek kwam gluren, maar in
vol ornaat, een witte koorkap over de witte
albe.
„Nou gaat 't beginnen" zei Stupido
trots, zijn buurman een duw met de elle
boog gevend. Met dezen buurman hebben
de lezers reeds in een vorige leekepraat
vluchtig kennis gemaakt. Hij behoort tot
degenen, die bij de jongste volktelling
(welke intussohen overjarig is geworden)
heeft opgegeven tot de ,,godsdienstloozen"
te behooren.
Gespannen keken beiden toe, terwijl
Pastoor de kwast in het wijwaters-emmer-
tje stopte en de ergste nattigheid eruit-
rilde.
Met forsche stem zette Pastoor in:
„Asperges me" en de kwast nu links dan
rechts zwaaiend, daalde de herder van de
koortrappen af, op het tweetal toe, dat zat
te popelen van nieuwsgierigheid, of hy hen
in 't voorbijgaan zou herkennen.
Maar dat werd een teleurstelling. De her
der, zwierig de kwast hanteerend, verdiep
te zich in een boekje, dat hij in de vrije
hand open-hield.
,,Wat bidt hij nu?" fluisterde de heer
Nix," doch Stupido bleef het antwoord
schuldig. We zullen hem maar een handje
helpen. Het is de psalm 51 „Miserere
Ontferm u mijner, Heer, overeenkomstig
uw groote barmhartigheid".
Toen de herder voor het altaar was te
ruggekeerd, zong hij in beurtzang met het
koor eenige aanroepingen en een oratie
of gebed.
Stupido had intusschen ttfd gehad in
zijn missaal het gebed op te snorren, en
naar elkaar toegebogen baden de beide
vrienden mee:
Verhoor ons, heilige Heer, almach
tige Vader, eeuwige God: en gewaar-
dig U vanuit den hemel Uwen heili
gen Engel te zenden, die allen, die in
deze woning zyn, beware, opbeure, be-
scherme en bezoeken Door Christus on
zen Heer.
Verwonderd keek de heer Nix op, want
de Pastoor liep naar de linkerzijde van het
priesterkoor, deed zijn mooie witte man
tel af en stak zijn hoofd door een even
blank kazuifel.
„Waar dient dat voor?" vroeg Nix, die,
ofschoon de plechtigheid pas begonnen
was, er al niets van begreep.
„Dat zal je straks wel hooren, aan de
pastorie" miesperde Stupido, door de on-
bluschbare weetgierigheid van zijn metge
zel de wanhoop nabij.
De Pastoor midden voor het altaar
staande, sloeg een groot kruis (Studipo
volgde hem daarin gelukkig na) en hield
een samenspraak met een paar misdie-
naartjes, die aan weerszijden op den grond
knielden.
„Wat moeten die jongetjes in koorhemd?'
„Dat zijn de vertegenwoordigers van het
volk" zei Stupido met een stijf gezicht,
blij eindelijk iets te weten.
Pastoor boog zich diep en schuldbewust
voor-over; de jongetjes volgden hem na en
brabbelden het deftige Latijn.
Tot de samenspraak geëindigd was en
de Pastoor langzaam en plechtstatig de tre
den naar het altaar opging en de altaar
tafel kuste.
Na de H. Mis kwam het drietal bijeen in
de pastorie. De herder weer in toog, met
zyn onafscheidelijk katoenen marmotje.
„Pastoor u moet me helpen", zei Stu
pido het gesprek openend, „want deze heer,
mijnheer Nix.
„Meneer Nix" boog de Pastoor min
zaam.
was zoo nieuwsgierig, en ik in 't
beantwoorden van zijn vragen al te gie
rig. Vorigen keer hebt u al uitgelegd, dat
de zegening met wijwater vóór de Hoog
mis tot doel heeft de geloovigen te zuive
ren en in een berouwvolle stemming te
brengen."
„Zoo is 't" zei Pastoor „het „Asper
ges me", dat de priester aanheft en door
het koor wordt overgenomen, drukt pre
cies uit, hoe de geloovigen deze dauw over
hun hoofden in hun harten moeten opvan
gen „Asperges meBesprenkel mij,
met hysop, en ik zal blanker worden dan
sneeuw".
„Wat is hysop?" vroegen twee mon
den.
„Wanneer je 't in een flora opzoekt, blykt
het een lipbloemig heestergewas te zijn.
Een struikje, dat in het Heilig Land groeit
en waarmede de priesters van het Oud
Verbond reinigingen verrichtten. Sommigen
meenen ook, dat de plant gebruikt werd
als een soort waschmiddel."
„Namaak-zeep dus" glunderde Stu
pido.
„De zegening voor de Hoogmis is dus een
echte zuivering in boetestemming. Daarom
wordt ook de boetepsalm Miserere gebeden.
Het Asperges me is een strofe uit deze
psalm en wordt hier in het bijzonder van
toepassing geacht. Daarom wordt deze
strofe vóór en na de psalm herhaald. Dit
heet een antiphoon. Hadden de heeren nog
meer op hun lever?"
Natuurlijk wel. Voorloopig waren zy nog
niet klaar! Maar zy wilden het Pastoor niet
al te lastig maken.
„Graag" zei Pastoor „want ik voel
DUITSCH WEERMACHTS BERICHT
Het Duitsche weermachtsbericht van
gistermiddag luidt als volgt:
In de vroege middaguren hebben Duit
sche gevechtsvliegtuigen Engelsche zee-
strijdkrachten in de haven van La Valette
op Malta met voortreffelijke uitwerking
aangevallen. Op het reeds den lOden Janu
ari sterk beschadigde vliegtuigmoeder
schip zijn verscheiden voltreffers van
middelbaar en zwaar kaliber geplaatst.
Bovendien hebben talrijke bommen het
gebied van het arsenaal getroffen. Een
koopvaarder kreeg een voltreffer van het
zwaarste kaliber bom. De door de aan
vallen van Duitsche en ltaliaansche ge
vechtsformaties op 10 Januari zwaar ge
troffen Engelsche kruiser „Southampton"
was dermate beschadigd, dat hij intusschen
gezonken is.
In den loop van de gewapende verken
ning zijn gisteren op drie koopvaarders van
in totaal 13.000 b.r.t. ten Westen van
Noord-Schotland en aan de Zuid-Oostkust
van Engeland verscheiden bomtreffers ge
plaatst.
In den afgeloopen nacht hebben forma
ties gevechtsvliegers een haven in West-
Engeland en doelen in Schotland met suc
ces aangevallen.
De vijand heeft in den afgeloopen nacht
met zwakke strijdkrachten weinig talrijke
brisant- en brandbommen op Duitsch ge
bied laten vallen. Slechts geringe schade
aan gebouwen ontstond.
De vijand heeft Woensdag en gisteren in
totaal vijf vliegtuigen verloren. Sedert den
avond van den 15den Januari zijn drie
eigen vliegtuigen niet teruggekeerd.
AVONMOUTH BESTOOKT
De aanvallen van het Duitsche lucht-
wapen in den nacht van 16 op 17 Januari
waren, naar het D.N.B. verneemt, voor
namelijk gericht op de haven van Avon
mouth aan het Kanaal van Bristol. Sterke
formaties Duitsche gevechtsvliegers plaat
sten talrijke treffers met brisant- en brand
bommen op haveninstallaties en sluizen,
welke hevige ontploffingen tengevolge
hadden. Bovendien werden vele tot ver in
den omtrek zichtbare branden waarge
nomen die zich in graansilo's en dokken
snel uitbreidden.
De Engelsche nieuwsdienst maakte pas
Vrijdagmiddag melding van de Duitsche
luchtaanvallen in den nacht van Donder
dag op Vrijdag. Gemeld werd, dat de aan
vallen zich voornamelijk concentreerden
op het gebied van Bristol.
Volgens een bericht uit Stockholm heeft
de Engelsche scheepvaartminister Cross
heden in een rede zijn landgenooten ge
waarschuwd voor een al te optimistische
bcoordeeling van den oorlog ter zee, voor
ooi wat de aanvallen op de Engelsche
koopvaardijvloot betreft, ofschoon volgens
jongste communiqué van de Britsche
admiraliteit de weekcijfers der verliezen in
de eerste week van Januari geringer ge
weest zijn
Men moet er zich zoo meende Cross,
veeleer op voorbereiden, dat dergelijke
lage cijfers een uitzondering vormen en
dat de Engelsche koopvaardijvloot zeer
harde en bittere tijden tegemoet gaat.
Want de vijand zal zyn voornaamste tref-
me een beetje grieperigI"
Waarom hij van kleedij verwisseld was,
tusschen de wij water-rondgang en het be
gin van de Mis? wilden de heeren weten.
„Feitelijk" zei de herder, terwijl hij
het witte marmotje langs zyn verkouden
neus aaide „zijn koorkap en kazuifel
een en hetzelfde kleedingstuk, namelijk de
reis-mantel van de oude, deftige Romei
nen. Deze reismantel was een klok-mo-
del, met alleen een rond gat om het hoofd
door te steken."
„Daarin waren zij dan goed opgeborgen",
mompelde Stupido."
„Deze reismantel is by de koorkap (die
ook „pluviale" oi regenjas wordt ge
noemd!) gemakshalve aan den voorkant
middendoor geknipt. Bij het kazuifel is
men er toe overgegaan voor het opheffen
van de armen inhammen te maken, die
steeds dieper werden uitgesneden, zoodat
ten slotte tweê lappen aan de vóór- en
achterzijde overbleven, als de planken van
een Sandwich-man."
„Wat beteekent het woord „kazuifel?"
het was de heer Nix, die zijn mond opende
en sprak.
„Het woord kazuifel is afgeleid van casu-
pola d.w.z. huisje. De oude reismantel om
sloot het geheele lichaam van den pries
ter als een huis. Wanneer ik nog even op
de koorkap mag terugkomen. Deze wordt
bij allerlei plechtigheden in koor en kerk
gebruikt. Omdat de kerken vroeger zoo
kil en koud waren
„Brrrr!" zei Stupido „dat komt
nog wel eens voor".
was er een kap of kapoets aan vast,
zooals monniken die zijn blijven dragen.
Bij de koorkap is deze muts ingeschrom-
peld tot een weelderig versierde lap op den
rug, dikwijls met een kwastje er aan".
„En nu de samenspraak aan de voet van
het altaar" zeiden -beide heeren.
De Pastoor haalde veelbeteekenend zijn
witte marmotje te voorschijn; deze zachte
wenk werd door de heeren begrepen.
ARC.
kracht ook tegen de Engelsche scheep
vaart en daarmede tegen de overzeesche
verbindingen tusschen ^Engeland en de
rest van de wereld gebruiken. Daarbij
kwam Cross te spreken over het duikboot
gevaar, dat hij zwart afschilderde. Overi
gens, zoo betoogde Cross verder, heeft de
Britsche vloot dringend torpedojagers
noodig.
KAN DE „ILLUSTRIOUS" NOG
HERSTELD WORDEN?
Inzake den aanval van Duitsche ge
vechtsformaties op La Valetta (Malta) ver
neemt het D. N. B. van militaire zijde, dat
het aldaar liggende reeds vroeger zwaar
beschadigde vliegkampschip „Illustrious"
op 16 Januari opnieuw zoo ernstig door
bommen van zwaar en middelzwaar kali
ber is getroffen, dat het de vraag gewor
den is, of het nog hersteld kan worden. In
elk geval zal de reparatie zeer langen tijd
vereischen. Een zware bom is tusschen de
kademuur en het vaartuig gevallen, zoo
dat waarschijnlijk de buitenwand onder
water beschadigd is. De in het weermachts
bericht van heden vermelde talrijke tref
fers in het arsenaalgebied van La Valetta
zijn daarom van zoo groot belang, omdat
talrijke eenheden van de Britsche Middel
landsche Zeevloot deze haven gebruiken
om voorraden op te doen. Ongetwijfeld
wordt door dergelijke aanvallen de aan
vulling voor de Britsche zeestrijdkrachten
in dit gebied erg bemoeilijkt.
ENGELSCHE VERONTSCHULDIGING
JEGENS URUGUAY.
De Britsche gezant te Montevideo heeft
gisteren aan den minister van buitenland-
sche zaken van Uruguay de onvorwaarde-
lijke verontschuldigingen van de Britsche
regeering aangeboden wegens het opbren
gen van het Fransche s.s. „Mendoza" door
den Britschen kruiser „Asturias" binnen de
territoriale wateren van Uruguay.
EEN MOEILIJK VRAAGSTUK.
Uit de Amerikaansche bladen blijkt, dat
groot opzien gebaard is^ door een bericht
uit Londen, volgens hetwelk in Britsche
regeeringskringen overwogen wordt, aan
de regeering der Vereenigde Staten toe
stemming te vragen voor het vestigen
van een blokkadecontrole-station op Tri
nidad.
Ofschoon de verantwoordelijke autori
teiten in de Vereenigde Staten zich niet
over een dergelijken wensch uitlaten, is
het duidelijk, dat Washington hierdoor in
een moeilijke positie zou worden ge
bracht. In de eerste plaats zou het ^bren
gen van neutrale vrachtschepen in ae wa
teren van het Westelijk halfrond naar Tri-,
nidad, een schending beteekenen van de
door de Pan-Amerikaansche conferentie
ingestelde neutrale zone rond het Westelijk
halfrond, binnen welke krachtens besluit
der Amerkaansche republieken geen oor
logshandelingen geduld dienen te worden.
In de tweede plaats komen de Ver
eenigde Staten in een moelijk parket door
dat de Engelschen de noodzakelijkheid van
blokkadecontrole op Trinidad zouden mo-
tiveeren met het argument, dat de toene
mende verschepingen van grondstoffen en
machinèfe door de Vereenigde Staten en
Latynsch-Amerika naar Rusland uiteinde
lijk voor Duitschland bestemd zyn en dat
zoodoende de Britsche blokkade ten deele
ondoeltreffend zou worden gemaakt.
De instelling van een blokkadecontrole-
station op Trinidad en de daarmede ver
bonden belemering van het handelsver
keer naar Rusland zoo wordt in politie
ke kringen verklaard kan nauwelijks in
overeenstemming worden gebracht met het
lonken der Vereenigde Staten naar Rus
land, daar het 't onverholen doel der Ver
eenigde Staten is, Moskou los te maken
van de As-mogendheden.
DE MACHTIGINGSWET.
De Amerikaansche minister van oorlog,
Stimson, heeft voor de commissie voor de
buitenlandsche politiek van het Huis van
Afgevaardigden verklaard, dat het noodza
kelijk is, dat het Congres het wetsontwerp
tot steun aan Engeland zeer snel aanneemt.
Deze bespoedigde goedkeuring van
wetsontwerp is daarom noodzakelijk, omij
dat naar zijn meening de crisis binnen zes
tig of hoogstens negentig dagen zal intre
den.
Op een vraag van den republikeinschen
afgevaardigden, Yongham, of het wetsont
werp Amerika niet in den oorlog zal bren
gen, antwoordde Stimson ontkennend. Op
een andere vraag van den afgevaardigde,
of de in het wetsontwerp bepaalde hulp
noodig is, om Engeland voor de nederlaag
te bewaren, antwoordde Stimson bevesti
gend.
ACHTERUITGAANDE GEZONDHEIDS
TOESTAND.
Het Deensche blad „Kritik Ugerevue"
drukt een, niet gecensuréeyden, brief uit
IJsland af, waarin de toestand op IJsland
onder de Britsche bezetting wordt beschre
ven.
IJsland, zoo lezen wij in den brief, wordt
door Engelsche en Canadeesche troepen
overstroomd. Het aantal bezettingsman
schappen nadert de 90.000 en maakt thans
reeds twee derden der bevolking uit, ter
wijl nog steeds nieuwe soldaten aankomen.
De sedert twintig jaren op IJsland be
staande woningnood is hierdoor nog verer-
.gerd.
Op den gezondheidstoestand der IJsland-
sche bevolking heeft deze overbevolking
van steden en dorpen een zeer nadeeligen
invloed uitgeoefend, hetgeen niet in de
laatste plaats een gevolg is van de moreele
eigenschappen der Engelschen, die daaren
boven, in tegenstelling tot de Canadeesche
troepen, niet door terughoudendheid jegens
de bevolking uitmunten. De tuberculose,
die men door een moeizamen arbeid van
tientallen jaren onder de knie had ge
bracht, komt weer op en ondermijnt de
volksgezondheid. Geslachtsziekten, die op
IJsland weinig voorkwamen, openbaren
zich in toenemende mate. Wanneer de En
gelsche bezetting eenmaal weer achter den
rug is, moeten onze doctoren weer daar
beginnen, waar zij bij de eeuwwisseling
stonden, zoo wordt woordelijk in den brief
gezegd.
De sprongsgewijze in haar werk gegane
prijsstijging van vele levensmiddelen en
andere levensbehoeften doet natuurlijk
eveneens haar invloed op den gezondheids
toestand der bevolking gelden. Prijsstijgin
gen met 1.400 en 1.500 procent zijn niets
ongewoons. Voor zout, dat een uiterst be
langrijke grondstof voor de visscherij is en
waarvan men jaarlijks tegen de 50.000 ton
noodig heeft, betaalt men thans 400 in
plaats van 30 kronen.
Overal is men op IJsland er van over
tuigd, dat de Engelsche bezetting op lan
gen termijn voorbereid is.
TWAALF DOODEN BIJ VLIEGONGELUK
IN HONGARIJE
Het verkeersvliegtuig uit den geregelden
dienst van de Hongaarsche Luchtvaart
maatschappij Malert is op het traject Boe
dapest—Klausenburg vlak voor een tus-
schenlanding op het vliegveld van Gross-
wardein Vrijdagochtend neergestort. Be
halve de uit drie personen bestaande be
manning zijn negen passagiers om het leven
gekomen. De overige inzittende passagiers
werden deels ernstig gewond.
DE LUCHTAANVAL OP MALTA.
De Romeinsche avondbladen publiceer
den gister uitvoerige berichten van bun
speciale verslaggevers over den groot-
scheepschen luchtaanval, die de Duitsche
luchtmacht op Malta heeft ondernomen.
Naar de correspondent van -bet „Gioraalo
d'Italia" schrijft, was een der hoofddoelen
van de Duitsobe vliegtuigen 'het vliegtuig
moederschip „Iillustrious", waarvan het
woedende afweervuur na verscheidene
treffers van bommen van 500 en 1000 k.g.
tot zwijgen gebracht werd. Zonder acht te
slaan op den helschen afweer waren de
Duitsche duikbommenwerpers tot vlak by
hun doelen gedoken. Malta en vooral La
Vletta hadden nog zelden zulk een bom
menregen beleefd. De Duitsche vliegers
hadden, totdat de laatste bom was uitge
worpen, rond de afzonderlijke objecten ge
cirkeld.
De speciale berichtgever van de „Trïbu-
na" schrijft, dat deze eerste aanval van
Duitsche Stuka's op Malta een nieuw be
wijs geleverd heeft van de samenwerking
var. de luchtmacht der beide verbonden
naties. Men kan aannemen, dat meer dan
honderd vliegtuigen in opeenvolgende gol
ven boven Malta zijn verschenen. Hun
bommenregen richtte onder de daar lig
gende oorlogs- en koopvaardijschepen, als
mede aan de havenwerken en het arsenaal,
zeer zware schade aan.
Het vliegtuigmoederachip „Illustrious"
was met een waren bommenhagel bestookt.
Bovendien, aldus de berichtgever, blijkt
uit de fotografische opnamen overduidelijk,
dat een groote kruiser alsmede een stoom
schip van middelgroote tonnage, zwaar ge
troffen zijn.
DE „MALAYA" BESCHADIGD.
Naar het D.N.B. van goedingelichte zyde
verneemt, is vastgesteld, dat het oorlog
schip, dat Woensdag ernstig beschadigd in.
Gibraltar is binnengeloopen, het Britsche
slagschip „Malaya" is. Hoewel de Engel
schen gepoogd hadden de beschadigingen
door houten opbouwen en misleidende be
schildering te camoufleeren, was toch te
zien, dat op het dek en aan geschut»- en,
commando torens ernstige verwoestingen
waren aangericht. De „Malaya" is onmid
dellijk in 'het dok opgenomen.
Het zwaar beschadigde slagschip, dat
meer dan 31.000 ton meet, behoorde tot
de Engelsche vlootformatie, die op 10 Ja
nuari in de Middellandsche Zee door Duit
sche en ltaliaansche gevechtsvliegtuigen
werd aangevallen en uiteengeslagen. Het
behoort tot de grootste eenheden der Brit
sche vloot en is bewapend met acht 38 c.M.
en twaalf 14.2 c.M. stukken geschut. Voort»
heeft het acht stu'kken 10.2 c.M. afweer
geschut. Het kan vier vliegtuigen aan boondi
hebben.
DE TOESTAND IN GRIEKENLAND.
Een uit Athene te Boekarest aangeko
men reiziger, die tijdens zijn verblijf in
Griekenland ook te Saloniki heeft vertoefd,
heeft, naar hij verklaarde, opgemerkt, dat
zoowel te Salonika als te Athene de Engel
schen zeer talrijk zyn. Te Saloniki bevin
den zich reeds Engelsche gespecialiseerde
troepen,lucht- en vlootstrijdkrachten en
gemechaniseerde troepen. In de stad heeft
deze reiziger kunnen constateeren, dat de
ltaliaansche luchtmacht enorme schade
heeft aangericht, in het bijzonder bij de
jongste bombardementen op de havenin
stallaties, op de twee vliegvelden der stad
en op verscheidene gebouwen. De inwoners
van Saloniki zijn hevig aangegrepen door
de uitwerking der ltaliaansche bombarde
menten. Te Athene, evenals te Saloniki,
is de geestdrift van de eerste dagen van
den oorlog tegen Italië enorm bekoeld,
want de Grieksche bevolking heeft, naar
de reiziger verklaarde, met steeds groote-
re moeilijkheden te kampen, vooral op het
gebied der levensmiddelenvoorziening.
i
.Drie man aan 't haakje". - Het is een typ sch volksgeb.uk, dat ook nu nog in hriesland in eere gehouden wo«dt,
om schaatswedstrijden te organiseeren voor koppels van drie aan den stok. Te Molenaar werd D. ndeidag zulk een
interessante race verreden (foto Pax-Holland)
