Mamentje ZATERDAG 4 JANUARI 1941 32ste Jaargang No. 9838 3)e Gcid^eli^Soii/ta/nt Bureaux Papengracht 32. Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 11. V Niet overdrijven Wij hebben meerdere malen betoogd, dat beginsel-verschillen onder ons volk niét mogen leiden tot overdreven splitsingen, zooals dat in het verleden is geschied; en dat, andérzijds, beginsel-verschillen niet kunnen en tot op zekere hoogte niet mogen worden genegeerd, maar moeten worden erkend en, zooveel als mogelijk is, gerespec teerd. In een volk met verscheiden godsdien stige levensovertuiging kan die verschei denheid tot beleving komen en moet die verscheidenheid tot beleving komen zóó, dat de eenheid van het volk, nationaal en sociaal, een volkomen gave uitdrukking kan vinden. Wat wij meerdere malen hebben ver klaard en hier bedoelen, vinden wij aldus uitgedrukt in het laatste nummer van „De Unie": Nu erkennen wij, dat de verscheiden heid van godsdienstige opvattingen te scherpe scheidingen heeft veroorzaakt, waardoor ten onrechte tegenstellingen ontstonden, welke aan de nationale een heid schade konden doen. Deze ^ver dreven splitsingen willen wij doen ver dwijnen. Maar het meerendeel onzer landgenooten zou men aantasten in het heiligste wat zij bezitten, indien men de godsdienstige beleving zou willen terugdringen binren de muren van het kerkgebouw en indien men b.v. in de opvoeding en scholing van de jeugd essentieele wijzigingen op dit gebied zou aanbrengen. Hiermede zijn wij het geheel en al eens. Men moet niet overdrijven, noch naar den een noch naar den anderen kant. Wij moeten niet zijn starre voorstanders van alle bestaande splitsingen in het Ne- derlandsche volk. Wij moeten niet zijn doordravende pro pagandisten voor een eenheid, die feitelijk niet past op het Nederlandsche volk en die daarom geen blijvende waarde kan hebben in ons volksbestaan. 't Is heel iets anders, een eenheid met woorden te propageeren, dan deze in daden «a te streven. Het eerste is veel gemakkelijker, dan het tweede! Wie een eenheid wil doen worden gebo ren uit overtuiging en niet uit dwang dus een ware en niet een opgelegde een heid mo$t zélf voor die eenheid offers weten te brengen en niet alléén offers van anderen verlangen. Het Nederlandsche volk heeft een afkeer van dwang. Het Nederlandsche volk wil overtuigd worden. Dit is een typische karaktertrek van den Nederlander, waar mede zij, die een grootere en diepere na tionale eenheid propageeren, rekening moeten houden. Misleidende aandrang tot organisatie Geen enkele organisatie uitsluitende vertegenwoordiger voor een bedrijfstak. Het A.N.P. meldt: In de afgeloopen weken zijn enkele ge vallen o.m. in den visch- en den rij wielhandel voorgekomen, waarin een vereeniging of bond zich in een circulai re tot niet-aangesloten bedrijfsgenooten richtte met de mededeeling, dat die ver eeniging of bond door den secretaris-ge neraal van- het departement van Handel, Nijverheid en Scheepvaart was goedge keurd als eenige organisatie voor den des- betreffenden bedrijfstak. Dientengevolge zou iedere bedrijfsge- noot, die nog niet als lid was toegetreden, verplicht zijn zich aan te sluiten. Het betreft hier een ergerlijke mislei ding, die op geen enkelen grond steunt. Wel machtigt het besluit betreffende op bouw en organisatie van het bedrijfsleven den secretaris-generaal tot een der gelij ken organisatiedwang, maar tot op he den is op grond van deze bevoegdheid nog geen enkele organisatie als uitsluitende vertegenwoordiging van den betrokken bedrijfstak erkend. Aan een ieder wordt derhalve dringend aangeraden, zich bij ontvangst van dergelijke circulaires voor nadere inlichtingen te wenden tot den Eco- nomischen Voorlichtingsdienst, Rijnstraat 24 te 's-Gravenhage, welke de voorlich tingsinstantie is van het departement van Handel, Nijverheid en Scheepvaart. De omstreeks 20 November gepubliceer de mededeeling van de organisatie-com missie voor het Nederlandsche bedrijfsle ven, waarin deze met nadruk het ver zoek tot het bedrijfsleven richtte, plannen tot concentratie van bestaande, tot oprich ting van nieuwe vereenigingen, enz. tot na der order geen vasten vorm te laten aan nemen, is nog steeds onverminderd van kracht. WAT ANDERE BLADEN SCHRIJVEN VOORWAARDEN VOOR EEN NATIONALE EENHEID Memoreerend de noodzakelijke voor waarden voor een rechtvaardigen wereld vrede, door den Paus andermaal gesteld in een Kerstrede, vervolgt de Nieuwe Dag: „Deze boven alle stelsels staande ele mentaire en essentieele vredesvoorwaar den, gelden o.i. niet alleen voor een ge lukkige regeling tusschen de volkeren onderling, maar ook voor een innerlijk sterken opbouw in elk volk afzonderlijk. Om ons slechts tot ons eigen land te be palen, wij meenen, dat ons volk nimmer tot een echte en hechte eenheid op staat kundig gebied zal kunnen geraken, zoo lang de haat, die thans de Nederlanders van verschilende pluimage gescheiden houdt, niet wordt overwonnen. De gemeen schappelijke nood heeft dien haat onder een groot deel van ons volk in sterke mate verminderd of doen verdwijnen, maar er zijn nog sterke en scherpe tegen stellingen, welke opgeheven dienen te worden. Dit kan o.i. niet met geweld en onder dwang geschieden, maar alleen door een overwinning op het wederzij dsche wantrouwen. Het 'wederzijdsche wantrou wen moet plaats maken voor wederzijdsch vertrouwen en 't wederzij dsche vertrou wen kan slechts hersteld worden op de basis van wederzijdsche betrouwbaarheid. De Nederlanders hebben een sterk ontwik keld rechtsgevoel en rechtsbewustzijn. Zij kunnen het recht niet afhankelijk stellen van met den dag variëerende nuttigheids overwegingen en dit te minder, daar de vraag of iets onder bepaalde omstandig heden nuttig of schadelijk is, door een ieder naar eigen inzicht zal worden be antwoord. De al te scherpe verschillen op het gebied der economie tusschen de Ne derlanders onderling dienen te worden weggenomen, opdat aan alle Nederlanders de middelen verschaft worden om een be hoorlijk leven te leiden. En tenslotte moet het egoïsme' in onze saménleving ver vangen worden door een oprechte solidari teit en broederlijke samenwerking. Deze solidariteit en broederlijke samenwerking zullen nooit tot stand kunnen komen door intimidatie, eenzijdig decreteeren en het cultiveeren van een groepsegoïsme, dat een monopolistische machtspositie zou willen nastreven, want bij zulk een streven zou de mogelijkheid tot broederlijke samen werking op voorhand reeds uitgesloten worden". VOLKSFEESTEN „Ons volk moet het volksfeest weer m het bloed krijgen", heeft Dr. Goedewaagen onlangs in een rede gezegd. De Maasbode merkt naar aanleiding daarvan op, dat Limburg de gemeen schappelijke vreugde, de volksche vreugde nimmer heeft verloren: „Als in Maastricht de ze ven j aarlij ksche Heiligdomsvaart gehouden wordt, als de geweldige; optocht door de straten van de oude stad trekt, als de beelden worden meegedragen van Gods lieve Heiligen, die goede bekenden zijn van iederen man van de straat, dan behoeft men waarlijk niet met ietwat verbaasden lof te spreken over de omstandigheid, dat zoo'n stoet stijl heeft. De vreugde, die ieder voelt als een levende werkelijkheid, heeft stijl en is van een ware schoonheid. Hoe zou de uiting van die vreugde dien stijl dan kun nen missen. En als in ieder dorp op een dag de Sa cramentsprocessie uittrekt en daar de har monieën statige, langzame marschen spelen, als de jeugd met vanen en vlaggen, de bruidjes met palmtakken, de schutters met hun uniformen en het heele volk, waarlijk schier alle menschen meetrekken over de straten, die versierd zijn met bloe men en fraaie figuren van bloesemblade ren; langs de huizen, die met bloemen en kleeden zijn opgesierd, dan bestaat er waarlijk geen probleem omtrent volks feesten, voor wie de diepe reden van dit feest te vatten weet. Het zijn niet alleen de godsdienstige feesten, welke de Limburger met luister weet te vieren, maar het zijn wel altijd feesten, die de uiting zijn van een ge meenschappelijke vreugde. En de vreug de is gemeenschappelijk, omdat de samen leving waarlijk een gemeenschap is, meestal zooals wij kort geleden nog be toogden een parochiegemeenschap. Bin nen den kring daarvan viert de Limburger die typische plaatselijke festijnen van gouden huwelijken, jubilea van personen en vereenigingen, sucessen op de vele tooneel- en muziek wedstrijden. Weidscher zijn de concoursen, die altijd gepaard gaan met optochten en andere feestelijkheden en die nog zoo vaak aantrekkelijke meng sels zijn van zin voor schoonheid, gemeen schapsgevoel en folklore. En van volksch gesproken: er zijn plaat sen waar de „cramignon" nog wordt ge danst mét een vrijwel voltallige bevol king achter een hupschen burgervader aan. Helaas, het is op vandaag-den-dag de t\jd niet voor feesten. De schutters leggen hun zware voor laders niet meer op de stand om den vogel af te schieten; de zangersfeesten maken de kleine dorpen niet meer voor één Zondag tot een jube lend middelpunt van geheel zingend Lim burg; de optochten trekken niet meer door de straten en het plaatselijk blad meldt maar al te vaak,- dat wegens de tijdsom standigheden de wenscb is te kennen ge geven het jubileum slechts in intiemen kring, nu ja, van eigen straat, te vieren. Maar als de tijd van feesten weer daar is.... dan ho n wij de geheele afdeeling voor volksfeesten vari het Departement van Volksvoorlichting en Kunst in Lim burg te treffen. Op studiereis!" DE VOLKSZIEL HIELD STAND. In Stella Duce, het orgaan van het Limburgsch Missie-leven, schrijft prof. dr. Fr. Feron een beschouwing onder den ti tel ,,Liefen leed". Daaruit nemen we het volgende gedeelte over: „Bij al het gebrekkige, bij de eerste ver suffing, toen onze vrijheid en glorie zoo ineens ten onder gingen, bij den zeldza- men wanklank, die hier of daar gehoord werd, bij al het groote leed, en al die on zekerheid, is het volk in zijn groot geheel flink en fier gebleven. De volksziel rt?eld stand, ook toen het lichaam leed en dreig de te verlammen. Er bleven als we dat zoo mogen zeggen geloof, hoop en lief de. Ja, waarachtig geloof in de Voorzie nigheid, die alles leidt, ook en zelfs voor al den wilden storm, die door de wereld raast. Geloof in de H. Kerk, die met kal me en sterke waardigheid bleef bidden en werken voor de zielen. Hoop op God, den Sterke, den Almachtige, die uit het kwa de het goede doet geboren worden en Die de Zijnen nooit verlaat. Hoop en vertrou wen, waaruit moed en levenskracht gebo ren werden in de ure van den dreigenden dood. En dan liefde! Goddank, ook zij is gebleven. Liefde voor het vaderland, dat nu die liefde meer noodig 'leeft dan ooit. Lief de voor elkander, di.i' nu haar taak veel schooner, veel breeder en dieper ziet. Lief de voor God, Wiens H. Wil wij in dezen tijd niet alleen leerden vreezen", maar ook „bleven beminnen" zooals wij dat zoo mooi bidden in de Oratie na de Litanie van den H. Naem van Jezus. (Lezer, bid die Li tanie wat meer. Zij is zoo mooi en velen kennen haar zelfs niet eens). Inderdaad, klein volk van Nederland, gij waart niet klein in de dagen van kommer. Gij zijt het nóg niet. Gij zult het nooit worden en hoeft het nooit te worden. Maar gij kunt alleen sterk zijn „in Hem, die ons sterkt." DE DAGEN LENGEN Zondagmorgen verschijnt de zon om 9.49 uur. Dat is de eerste minuut winst in den ochtend sinds Juni! Drie dagen achtereen komt zij op denzelfden tijd boven den horizon. Dan gaat het in 'n sneller tempo, wel zóó snel, dat op 31 Jan. de warmte bron reeds vijf minuten voor half tien boven de kim staat. Daar de ochtend schemering in ons land bijna drie kwartier duurt, profiteeren zij, die om 9 uur op kan toor of in den winkel moeten zijn, aan het eind yan de maand reeds van het dag licht. In de avonduren zijn we reeds enkele dagen aan de winnende hand. Op 31 Jan. gaat de zon pas om 8 min. voor half zeven onder. In Februari lengen dé dagen snel. Op 23 Februari komt de zon reeds om half negèn op; dien dag gaat zij om 16 min. over zeven onder. Het tabelletje voor Januari ziet er aldus uit: Opkomst Ondergang 4 Januri 9.50 17v39 5 Januari 9.49 17.40 6 Januari 9.49 17.41 7 Januari 9.49 17.43 8 Januari 9.48 17.44 9 Januari 9.48 17.46 10 Januari 9.47 17.47 11 Januari 9.47 17.49 12 Januari 9.46 17.50 13 Januari 9.45 17.51 14 Januari 9.45 17.53 15 Januari 9.45 17.55 16 Januari 9.44 17.56 17 Januari 9.43 17.58 18 Januari 9.42 17.59 19 Januari 9.41 18.01 20 Januari 9.39 18.03 21 Januari 9.38 18.04 22 Januari 9.37 18.06 23 Januari 9.36 18.08 24 Januari 9.35 18.10 25 Januari 9.34 18.11 26 Januari 9.32 18.13 27 Januari 9.31 18.15 28 Januari 9.29 18.17 29 Januari 9.28 18.19 30 Januari 9.27 18.20 31 Januari 9.25 18.22 DE NIEUWE DIENSTREGELING. Van tariefsverhooging niets bekend. Zooals bekend, zal morgen de nieuwe dienstregeling van de Spoorweg^, Ingaan. Wij vernemen van de zijde der Nederland sche Spoorwegen, dat de nieuwe spoorboek jes op alle stations in den boek handel verkrijgbaar zullen zijn. De nieu we dienstregeling zal een beperking van het stoomtreinverkeer te zien geven en met name des Zondags zullen er weinig treinen loopen. 's Morgens en 's avonds zullen enkele treinen voor af- en aanvoer zorgen, maar in den middag zal het personenverkeer vrijwel stil staan. De inlichtingendienst deelde ons met groote beslistheid mede, dat er van een tariefsverhooging met ingang van 5 Januari niets bekend is. „Vaderland". INZAMELING OP DE SCHOOL VOOR WINTERHULP Wij vernemen, dat vanwege de stichting Winterhulp Nederland aan de gemeente besturen een verzoek zal worden gericht, medewerking te verleenen aan een gere gelde 'inzameling op de lagere en middel bare scholen. In enkele gemeenten is zulks, op eigen initiatief, reeds het geval. De bedoeling is, dat op de lagere scholen per kind per week één cent voor Winter hulp wordt geofferd en op de middelbare scholen vijf cent per kind per week. Indien de gemeentebesturen, meer speciaal de wet houders voor Onderwijs, en de leerkrach ten deze actie voor het Winterhulpwerk krachtig willen steunen, dan zifllen de plaatselijke af deelingen daarmede natuur lijk zijn gebaat en met haar de hulpbehoe vende burgers. Den schoolkinderen wacht komende da gen een aardige verrassing. In gemeenten, waar bij de bureaux nog onverkochte speldjes van de laatste collecte, de z.g. sprookjes-speldjes, in voorraad zijn, zullen deze speldjes onder de -schoolgaande jeugd wo. den verdeeld. Menig kind, dat de serie nog niet com pleet heeft, zal verlangend zijn, nog zoo'n speldje te ontvangen. Ook de speldjes voor de derde collecte, die op 31 Januari ei^ 1 Februari gehouden zal worden, zullen zeer aantrekkelijk zijn. Zeer Waarschijnlijk zul len hiervoor n.i gekozen worde., uit hout gezaagde specifiek Nederlandsche minia tuurtjes. In enkele gemeenten heeft men voorts plannen, een depot in te richten, waar goe deren kunnen worden ingezameld, zooals: dekens, wiegen, kinderwagens, baby- en kinderkleeding ei.z., welke goederen dan via Winterhulp Nederland aan de daarvoor in aanmerking komende gezinnen kunnen worden uitgereikt. „Telegraaf'. DIERENBESCHERMING. Er bestaat in ons land nog altijd een wet, waardoor de dieren be schermd worden tegen de wreedheid van de menschen. In zooverre hebben de dieren een streepje voor op ons, menschen, die men met bommen be strooit als met een verkwikkend re genbuitje. Maar dierenbescherming is nog altijd wet en plicht. Dat stel ik voorop. Nu weet ik wel, dat er tegen woordig van de politie heel veel wordt gevraagd. Zij moet letten op de ver duisteringsvoorschriften, op al of niet goedgekeurde rijwiellampen, op on maatschappelijke lieden, die ten eigen voordeele onze volkshouding in ge vaar brengen en op tallooze andere dingen, die in. deze désastreuze tijden nu eenmaal noodzakelijk zijn. Maar moet zij daarom de dieren vergeten? Die hebben het tegenwoordig toch ook niet zoo prettig. Die staan nog meer dan wij aan de kans bloot in grooten getale te worden afgeslacht, al is dat nu eenmaal ook het levenslot van zeer veel dieren. Maar opzettelijke mishan deling dient ook nu te worden gestraft. En ik zeg dit naar aanleiding van het feit, dat er een veehouder is, die mid den in den winter zijn koeien in het land laat. Ik las dat gisteren in de krant. Wij schrikken als wij naar bui ten moeten. Wij haasten ons per fiets naar ons werk en zitten daarbij zoo ongeveer te overlijden op ons rij wiel. En dan hebben wij ten minste nog een jas aan. Een koe niet. Laat men dien veehouder eens een nachtje buiten zetten, liefst in gala-nachtkleeding. Dan kan hij persoonlijk eens onder vinden hoe prettig dat is V.. WINTERHULPEN EDERLAND Gironummer van de W. H. N. 5553 De Bank van de W. H. N. is Kasvereeniging N.V., A'dam. Postgironummer 877. Stort op 5553 of 877. NIEUW WAARNEMEND HOOFD COMMISSARIS TE DEN HAAG. Naar het Nationale Dagblad meldt, is de heer Ch. Walraven te Alkmaar benoemd tot waarnemend hoofdcommissaris van po litie te Den Haag, in plaats van wnd. com missaris J. P. Clasie, die naar de hoofdin spectie gaat. De benoemde is leider van de afdeeling Politie van het Rechtsfront en commissa ris van politie te Alkmaar. Voor de binnenvaart brengt de vorst al zeer spoedig haar ernstige moeilijk heden mee. Schippers bepioeven de dikte van het ijs rond hun schuiten (Foto Pax Holland)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1941 | | pagina 1