Jaeópscaafl aan den 3tau&,
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Over den weg en de
wetenschap der Heiligen
Kennisgeving van de Weermacht
bevelhebber in Nederland.
HERBOUW
Mamentje
DONDERDAG 19 DECEMBER 1940
32ste Jaargang No. 9827
2)e£cid4cli4(Bou/fcci/n£
Bureaux Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935.
Giro 103003. Postbus 11.
V Eensgezindheid
Een goede vrucht van dezen tijd kan
en moet zijn, dat de menschen, ondanks
onderlinge verschillen, dichter bij elkaar
komen te staan.
Daarnaar te streven, moeten wij niet al
leen eischen van anderen. Ook van onszelf.
Als katholieken mogen en moeten we
onszelfs afvragen, of er niets is in ons op
treden, dat ons onnoodig afscheidt van an
deren; of onze handelingen, ons maatschap
pelijk doen en laten wordt gedragen door
gemeenschapszin; of het afzonderlijke,
dat wij nastreven en beleven, inderdaad
wordt opgelegd door den eisch van de
handhaving en cultiveering onzer levens
beginselen, en dus gewenscht of zelfs ge
biedend noodzakelijk is. Als wij tot de
conclusie kornen, dat bedoelde wensche-
lijkheid of noodzakelijkheid er niet is, dan
moeten wij niet schromen, dan is het
plicht, een anderen weg in te slaan. En wij
mpeten daarbij niet evrgeten, dat in me
nig opzicht het verleden ons andere wen-
schen en eischen kon en moest stellen dan
het heden.
Eensgezindheid is in dezen en in den
komenden tijd waarschijnlijk vooral
in den komenden tijd zulk een kostbaar
goed. Niets mag worden nagelaten, om die
eensgezindheid te verkrijgen of te verster
ken. Niets mag worden gedaan, waardoor
die eensgezindheid kan worden verbro
ken of verzwakt.
De „Standaard" stelt als criterium voor
de eensgezindheid in Nederland „de ge
meenschappelijke erkenning, dat het Ne-
derlandsche volk, als geheel, een, door zijn
wordingsgeschiedenis ten tijde der Refor
matie, aan die Reformatie ontleende alge-
meene levensrichting en maatschappelijke
structuur heeft ontleend".
Als men dit loslaat, is het Nederlandsche
volk ondenkbaar, beweert het anti-revolu-
tionnaire orgaan.
Ziet dat is een standpunt, waarop men
zich niet moet plaatsen, als men een wer
kelijke eensgezindheid in Nederland wil
een werkelijke eensgezindheid, en
niet een „eensgezindheid", zooals enkele
Nederlanders het volk willen.... opleg
gen: denkt, zooals wij, en doet, wat wij
verlangen, en: het Nederlandsche volk is
eensgezind.
Wie een werkelijke eensgezindheid na
streeft eischt niet op voor zijn confessio-
neele levensrichting, dat deze en deze al
léén „de algemeene levensrichting en maat
schappelijke structuur" van het geheele
Nederlandsche volk bepaalt zooals de
„Standaard" dat doet. Deze bewering van
de „Standaard" is overigens al herhaalde
lijk bestreden en weerlegd, is een oud ge
schilpunt, waarvan wij niet begrijpen,
waarom het nu juist in dezen tijd weer
moet worden opgeroepen.
Kerstdag is nabij
19 DECEMBER.
Volgens de voorspelling van Isaias, zou
de Christus ontspruiten aan den wortel
van Jesse., Jesse, bijgenaamd de Bethemiet,
was de vader van koning David. In de mid
deleeuwen werden „Jesseboomen" geschil
derd: Jesse ligt slapende op den grond,
uit zijn borst rijst een stam op met wijd-
sche takken en vele bloesems. De laatste
uitlooper is Maria.
In het bekende „Rorate Coeli" wordt de
geboorte van Christus eveneens vergele
ken met een ontkiemen; „Aperiatur terra
et germinet Salvatorem Dat de aarde
zich opene en den Verlosser doe ontsprui
ten.
De voortkoming uit Davids nageslacht
bezingt ook de derde O-antiphoon:
WORTEL VAN JESSE, Gij die voor
de volkeren een teeken zijt, voor
wien de koningen hun mond zullen sluiten
en dien de volkeren zullen aanroepen:
Kom ons bevrijden; wil niet langer talmen.
KOFFIE EN THEE.
De secretaris-generaal van het de
partement van landbouw en visscherij
maakt bekend, dat gedurende het tijd
vak van Zaterdag 21 December tot en
met Vrijdag 31 Januari a.s. de met „18"
genummerde bon van het algemeen
distributiebonboekje recht geeft op
het koopen van 250 gram koffie op 75
gram thee.
Men schrijft uit Rome aan de „Maas
bode":
Aan het slot van de in het bijzijn van
den H. Vader, tal van kardinalen en den
pauselijken nuntius aan het Italiaansche
hof ten Vaticane gehouden retraite heeft
Paus Pius XII een belangwekkende toe
spraak gehouden.
Na allereerst den leider van de retraite,
pater Messina te hebben bedankt, dien
Hij reeds in den tijd, dat Hij nuntius
was te Berlijn, zeide te hebben lee-
ren kennen pater Messina studeer
de aan de universiteit aldaar Ooster-
sche wetenschappen richtte Zijne Hei
ligheid zich tot de aanwezigen met de vol
gende woorden:
„Een groot gunstbetoon van God is
steeds de eenzaamheid, waarin Hij tot on
ze harter spreekt en door haar stem de
leer van Christus voor ons oor verstaan
baar maakt. Zijn wonderbaar voorbeeld
wordt ons duidelijk gemaakt, dat het licht
der wijsheid en het houvast voor onze
schreden door het leven is, dat ons helpt,
onzen blik te verheffen naar wat boven
ons zelf ligt, in Hem onzen God en Zalig
maker eerbiedig te vreezen en den last op
ons te nemen van het kruis, dat ons Hem
waardig maakt; dat ons tenslotte helpt, om
onze hoop te stellen op de vreugde' der op
standing, welke de liefde hier op aarde
versterkt tot aan de verheerlijking en
eeuwige aanschouwing Gods.
Laat ons daarom God den Heer danken
voor dit geschenk en de tijdens dezen aan-
dachtigen en ingetogen inkeer des geestes
ontvangen genaden .,Cum gratiarum actio-
ne petitiones nostrae innotescant apud
Deum".
De dankbaarheid is de welriekende geur
van het christelijk en priesterlijk leven.
Zij behaagt God en is de sleutel tot Zijn
genadeschatten.
In deze dagen van ernstige overdenking
van ons leven, in ons onderhoud met God,
zijn wij allen klein voor Hem geworden en
hebben wij Hem in het diepe bewustzijn
van- onze nietigheid aangeroepen.
Wij hebben ons vernederd, om door de
goddelijke genade en barmhartigheid ver
heven en gesterkt te worden op de rest
van onzen levensweg.
Wij zijn voorwaarts geschreden naar het
werkelijk verheven doel der volmaaktheid,
dat Christus zelf ons in Zijn hemelschen
Vader voorstelt, een goddelijk doel, waar
naar wij streven, zonder het te kunnen be
reiken, dat echter evenals de zon onze
schreden verlicht, leidt en daaraan een
waardevollen vorm geeft. Dat is de weg
en de wetenschap der Heiligen.
Zoo voltrekt zich de vooruitgang in het
goede en in de deugd, in de stille uren en
in de uren der beproeving van ons leven,
ook in deze treurige ure van stormachtige
gebeurtenissen en bloedige tranen.
In Onzen inkeer tot God heeft zeer ze
ker ook de gedachte aan de huidige stonde
Onze biddende ziel bedrukt, die dat licht
en die kracht afsmeekte, welke Ons staan
de mogen houden en welke Onze geest en
Ons hart duidelijker, dieper en bewuster
hebben leeren kennen en waarnaar Wij
vuriger hebben verlangd, om in de beproe
vingen, het lijden en de smarten der Kerk
niet te gering te worden bevonden.
Is dat ook wellicht niet een van de
schoone, in de geestelijke ingetogenheid
tot rijpheid komende vruchten van hen,
die de Bruid van Christus dienen, die op
aarde lijdt en strijdt, om den vrede van
Christus onder de menschen, die van goe
den wille zijn, te verbreiden.
Is de Romensche curie, zoo besloot de
H. Vader Zijn toespraak, niet als het ware
de geheiligde raadszaal van de wijsheid,
gerechtigheid en vrede te midden van het
christelijke volk?" -
PAUS PIUS XII EN DE
JONGGEHUWDEN.
Men schrijft uit Rome aan de „Maas
bode":
De Osservatore Romano en een Ita-
liaansch Katholiek blad hebben onlangs in
hoofdartikelen gewezen op de vaderlijke
bezorgdheid van Paus Pius XII voor de
jonggehuwden, welke in de talrijke groote
audiënties, welke Hij hun verleent, tot
uiting komt.
Uiteraard is het niet allen mogelijk, een
huwelijksreis naar Rome te maken en Zij
ne Heiligheid heeft daarom aan den voor
zitter van het Katholieke Mannenverbond
in Italië Zijn portr-^' doen toekomen met
de volgende zeer zinrijke opdracht:
„Uit de volheid van Ons apostolisch hart
zegenen Wij den geheiligden band, die u
allen in het huwelijksleven vereenigt en u
het welzijn van geliefde kinderen verze
kert, van die van den hemel verwachte
gaven, die als volmaakte Katholieke chris
tenen, die het vaderland liefhebben, moe
ten opgroeien. Deze band waarborgt ook
de onveranderde wederzij dsche liefde en
onkreukbare trouw.
Het sacramenteele zegel van het H. Hu
welijk verheft u in de oogen van God en
van de Kerk. Mogen in uw haardstede,
in vreugde en leed, voortdurend de geest
Gods, Zijn geboden, Zijn liefde en Zijn ge
nade heerschen".
Ik heb mij herhaaldelijk genoodzaakt gezien, in mededeelingen aan de bevolking
van het bezette Nederlandsche gebied er nadrukkelijk op te wijzen, dat voor het
plegen van sabotage tegen de Duitsche weermacht en haar oorlogsvoering de
zwaarste straffen moeten worden opgelegd. Ondanks deze nadrukkelijke waar
schuwingen en vermaningen heeft een zwaar geval van sabotage plaats gehad. Er
werden door onverantwoordelijke lieden kabels van de Duitsche weermacht op
belangrijke plaatsen meermalen stukgesneden. De beide daders hebben hiermee ook
hun eigen volk groote schade bèrokkend, omdat zij de verdediging tegen binnen
vliegende vijandelijke vliegtuigen hebben bemoeilijkt. Zij zijn gearresteerd en door
een Duitsch militair gerechtshof ter dood veroordeeld. Het oordeel is bevestigd en
dus rechtsgeldig geworden. De executie is voorloopig uitgesteld totdat over het door
de veroordeelden ingediend verzoek oni gratie is beslist.
De Weermachtbevelhebber in Nederland:
FR. CHRISTIANSEN,
generaal der vliegers.
WAARDEVERMEEDERINGS-
BELASTING.
Treedt 24 December in werking.
Het besluit van den secretaris-generaal
van het departement van financiën tot
heffing van een belasting op de waarde
vermeerdering van onroerende zaken
treedt volgens artikel 4 van dat-besluit in
werking met ingang van den tienden dag
na dien van zijn afkondiging d.i. 24 De
cember.
Het besluit mist toepassing ten aanzien
van overgangen, van onroerende zaken,
waarvan wordt aangetoond, d?t de desbe
treffende overeenkomst reeds voor het in
werkingtreden van dat besluit volledig was
tot stand gekomen.
DE LOONBELASTING.
MISVERSTAND OVER DEN AFTREK
VAN ƒ100.
Uit informaties door abonné's hebben
wij den indruk gekregen, dat misverstand
bestaat omtrent den aftrek van 100 voor
de loonbelasting.
Velen meenen ,dat de tabellen opgege
ven, nog moeten worden verminderd met
ƒ8.23 (1/12 van ƒ100), om het juiste be
lastingplichtige inkomen te berekenen. Dit
is evenwel niet juist, want de in de offi-
cieele tarief staten gegeven cijfers zijn be
rekend volgens een methode, waarbij met
den 100 aftrek reeds rekening is gehou
den.
van geteisterde
gemeenten
IN SCHERPENZEEL WORDT EEN
BEGIN GEMAAKT.
Wij vernemen van de zijde van den al
gemeen gemachtigde voor den wederop
bouw o.m. het volgende:
Dat in het algemeen in ons land nog in
zeer onvoldoende mate met den herbouw
is begonnen, werd toegeschreven aan twee
omstandigheden. In de eerste plaats aan
de onzekerheid over de rijksbijdrage in de
schadevergoeding en in de tweede plaats
aan de moeilijkheden met de materiaal
voorziening.
Thans echter weet een ieder wat de
schadevergoeding betreft, waar hij aan toe
is.
Op het gebied van de materialen zijn er
inderdaad vele moeilijkheden. Toch kan in
he' algemeen gezegd worden, dat de voor
uitzichten niet ongunstig zijn. Reeds eer
der is verklaard: indien men de materiaal-
besparende voorschriften, welke de alge
meen gemachtigde heeft uitgevaardigd, in
acht neemt, kan men er zeker van zijn,
dat in een snel tempo met den bouw kan
worden voortgegaan tot het a.s. voorjaar
en met reden kan verwacht worden, dat
de aanvoer van materiaal dan aanmerke
lijk zal toenemen.
Redelijke bezwaren tegen den herbouw
kunnen nu dus niet meer worden aange
voerd. Zakelijke argumenten voor langer
uitstel zijn er niet meer.
Des te klemmender zijn de argumenten
om nu wél onverwijld te beginnen. Thans
zijn er hoewel schaarsch nog mate
rialen en er zijn nog aannemers en bouw
vakarbeiders, die werkloos zijn. Het is dus
een economisch en ook een sociaal belang
van de eerste orde, dat er nu gebouwd
wordt, opdat er niet nog meer materiaal
en arbeidskracht voor ons land en volk
•verloren ga.
Om een begin te maken heeft de alge
meen gemachtigde bepaald, dat met den
wederopbouw in een bepaalde plaats aan
gevangen zal worden en dat, indien de
getroffenen niet zelf bouwen, dit door een
door den algemeen gemachtigde aangewe
zen instantie zal geschieden.
Als eerste plaats, waar op deze wijze ge
bouwd zal worden, is Scherpenzecl aan
gewezen.
Naast den eigenlijken wederopbouw
ontwikkelt zich een nieuwe tak van werk
zaamheid, nl. de sociale hulp aan de ge
troffenen. H„t bleek hoe langer hoe meer,
dat men er niet was met de schadeloos
stelling, met een voorschot of hypotheek,
omdat in vele gevallen de getroffenen de
zwaardere las.en niet konden dragen.
Wanneer men nu in een geval aL Scher-
penzeel den wederopbouw verplicht stelt
en de gedupeerden dwingt, op straffe van
een verliespost bij aankoop van een bouw-
bewjjs, tot herbouw over te gaan, dan
spreekt het van zelf, dat deze sociale zijde
niet uit het oog mag worden verloren.
De algemeen gemachtigde is dan ook vol
komen overtuigd van de noodzakelijkheid
om met de noodige soepelheid hier op te
treden, teneinde sociale misstanden te ver
mijden. Om dit te bereiken zal hij het be
sluit inzake de schadeloosstelling, de hy
potheekregeling 1940 en de bestaande sub
sidieregelingen ter verbetering van de
volkshuisvesting te zamen hanteeren en
wel zoodanig, dat iedere getroffene in staat
zal worden gesteld aan den herbouw deel
te nemen, zonder dat hij gedwongen wordt
voor zijn verdere leven verplichtingen te
aanvaarden, welke boven zijn inkomen en
vermogenspositie uitgaan. Zelfs kan de al
gemeen gemachtigde in bepaalde gevallen
door middel van gelden a fonds perdu
moeilijkheden uit den weg ruimen.
Ais bewijs van de soepelheid, waarmede
bij den wederopbouw te werk zal worden
gegaan, diene nog het volgende:
De bouwkosten zijn zeer gestegen. Om
den herbouw toch zooveel mogelijk te be
spoedigen kunnen bouwprerhies worden
uitgegeven.
Aan de eigenaren, die hun geheel of vrij
wel geheel vernielde panden vóór 1 Janu
ari 1942 hebben herbouwd, kan een bouw-
premie worden verstrekt ten bedrage van
10 pet. van het schadebedrag tot een scha-
demaximum van 15.000. Hierdoor wordt
dus een deel van de gestegen bouwkosten
opgevangen.
De praktijk wordt dus, dat in gevallen,
waarbij dit noodzakelijk en verantwoord
is, de financiering van den herbouw een
vergoeding met zich zal brengen, welke
boven de schadeloosstelling uitgaat.
Tegenover al deze soepelheid wordt ver
langd een daadwerkelijke activiteit voor
een snellen wederopbouw, welke toch on
getwijfeld een algemeen Nederlandsch be
lang is. Alle mogelijke hulp wordt ver
leend, doch nu wenscht de algemeen ge
machtigde ook, dat men den wederopbouw
ziet als een nationaal belang en dat men in
den geest van volstrekte samenwerking al
le medewerking verleent om het initiatief,
dat hij in Scherpenzeel heeft genomen, te
BLOEMEN EN VEE.
Ik lees zoo nu en dan een bericht,
dat deze of gene veemarkt niet door
gaat. Ik begrijp dat niet altijd. En met
name begrijp ik niet, dat al dat stom
me vee nou maar rustig in de stal moet
blijven staan dat veronderstel ik
ten minste met mijn leekenverstand
en nooit meer de gelegenheid krijgt
voor een gezellig uitstapje naar een
openbaar plein, waar het misschien
nog eens een ouden bekende of een
ver familielid ontmoet om er een ge
zellig babbeltje mee te maken. Dat
zijn de dingen, waar ik aan denk, als
er sprake is van vee. En dat is beter,
in ieder geval gezelliger, dan zich af te
pijnigen met allerlei vragen over onze
hammen, spek en staarten van de
varkens en koeien dan wel te ver
staan.
En daarom vind ik het ook al altijd
zoo prettig te lezen wat mijn collega
zoo smakelijk en vakkundig over de
bloemenmarkt weet te schrijven. Gis
teren had hij het weer over de Darwin
Earley Bartigon van mijnheer Mantel
en over de grofnagelige hyacinth in
de kleur van mijnheer Dames. Zal je
gebeuren. En hij vertelde, dat er weer
hyacinthen, tulpen en narcissen waren.
Als hij zoo begint, dan gaat mijn hart
open. Want u kunt zeggen wat u wilt,
maar wij zitten nu den heelen dag
thuis en met een bloemetje op tafel en
een in een vaasje op den schoorsteen
voel je je beslist gelukkiger. Een
beetje dartel zelfs. En dat is prettig in
dezen tijd. Dan vergeet je de rest.
Dan weet je weer, dat er ook nog mooie
dingen zijn. En die moet je zoeken en
nemen.
En bovendien je kunt toch moeilijk
een ossenstaart in een vaastje zetten....
WINTERHULPEN EDERIAND
Gironummer van de W. H. 1
5553
De Bank van de W. H. N. is
Kasvereeniging N.V., A'dam.
Postgironummer 877.
Stort op 5553 of 877
gc brengt geluk in veler leven.
Vrijdag 20 December zal ir. J. Th. West-
hoff, directeur van den Rijksdienst der
werkverruiming om 13 uur en 20.15 uur,
als lid van het eere-comité der Winter-
nulp Nederland over de radio een kort
woord richten tot het Nederlandsche Volk.
TEXTIELPUNTEN VERLOOPEN.
Men vestigt de aandacht op het feit, dat
de op 1 Februari a.s. nog niet gebruikte
punten van de thans loopende textielkaart
op dien datum ongeldig wordpn.
DISTRIBUTIE VAN VLEESCn.
Regeling vleeschvoorziening voor zieken.
De secretaris-generaal van het depart-
tement van landbouw en visscherij maakt
bekend, dat een speciale regeling is getrof
fen ten behoeve van diegenen, die op me
dische gronden extra vleesch behoeven.
Bovenbedoelde personen kunnen bij de
plaatselijke distributiediensten met ingang
van 21 December 1940 een verklaring ont
vangen op grond waarvan zij bij de ver
strekking van vleesch een zekeren voor
rang genieten.
Ter voorkoming van misverstand wordt
er nadrukkelijk op gewezen, dat bovenge
noemde verklaringen door de distributie
diensten uitsluitend uiteereikt worden aan
hen. die ingevolge een gecontroleerde me
dische verklaring in aanmerking komen
voor extra rantsoenen vleesch.
doen slagen.
De voorbereidende besprekingen in
Scherpenzeel zijn reeds beëindigd. Half
Januari wordt met den bouw begonnen en
in den loop van Mei zal deze klaar zijn.
De leiding van het wederopbouvwerk is
opgedragen aan den heer A. E. Bredero,
directeur van de N.V. Bredero's Bouwbe
drijf in Utrecht, die als gedelegeerde voor
den wederopbouw van Scherpenzeel zal
optreden. Het toezicht op den bouw is op
gedragen aan ir. A. Kraaijenhagen uit
Oosterbeek, den ontwerper van het we-
deropbouwplan van Scherpenzeel.
