Weerbericht
1,1
ujpfeEü
KERKNIEUWS
RECHTZAKEN
NIEUWS
MAANDAG 9 DECEMBER 1940
DE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD - PAG. 2
Abonnementsprijs: voor Lelden 1B
cent per week; 2.5J per kwartaal
Bij onze agenten *0 cent per week;
2.60 per kwartaal. Franco per post
J 2.95 per kwartaaL Geïllustreerd
Zondagsblad 0.50 per kwartaal
Losse nummers 5 cent, met gelll.
Zondagsblad 9 cent.
Advertentiën: 30 cent per regel.
Ingezonden mededeelingen dubbel
tarief. Telefoontjes hoogstens 10
woorden, 60 cent per plaatsing, al
léén Woensdag en Zaterdag.
ZONS OP- EN ONDERGANG
Zon onder 17.27 uur.
Zon op 9.38 uur.
MAANSTANDEN.
9 December 3.42 onder, 15.04 op
10 December 4.46 onder, 15.29 op
11 December 5.48 onder, 15.56 op
12 December 6.51 onder, 16,27 op
13 December 7.51 onder, 17.04 op
14 December 8.50 onder, 17.48 op
(Volle maan).
HOOG WATER
Te Katwijk aan Zee op Dinsdag 10 Dec.
nam. 1.30 uur.
Verduisteringstijden
Er is bepaald, dat er verduisterd
moet worden tusschen zonsonder-
zang en zonsopkomst
Deze tijden zijn voor hedenavond
en morgenochtend:
ZONSONDERGANG
17.27 uur.
ZONSOPKOMST
9.38 uur.
Tusschen deze beide tijden dient
er dus verduisterd te worden.
wH OIIOII CD I! Oil Oil Oil Oil Oil C>
TOCH OOK VET OP BON 20.
Van boter- en vetkaart.
De secretaris-genèraal, waarnemend
hoofd van het Departement van Landbouw
en Yisscherij, maakt bekend, dat alsnog
kan worden goedgekeurd, dat de met „20"
genummerde bon van de boterkaart zoo
wel als van de vetkaart naast boter en
margarine tevens recht geeft op het koo-
pen van vet.
Tot en met Vrijdag 13 December a.s. kan
de met ,.20" genummerde bon dus ge
bruikt worden voor het koopen van een
half^ pond boter of een half pond margari
ne óf twee ons vet. De op 22 November
j.l. reeds bij de producenten of in den han
del aanwezige voorraden spijsvet in ver
pakking van 250 gram mogen voorts te
gen inlevering van een met „20" genum-
nierden bon worden verkocht.
De bonnen, welke op 13 December a.s.
nog niet gebruikt zijn, blijven nog geldig
gedurende de week van 14 tot en met 20
December a.s.
VORDERING VAN PAARDEN.
De vrijgestelden.
Het bestuur der Burger Ruitersport Ver-
eeniging heeft de leden in kennis gesteld
van het feit, dat er tjians wederom een
vordering van paarden hier te lande zal
plaats vinden.
Na overleg met de betreffende autoritei
ten zijn wij gemachtigd, aldus het bestuur,
u mede te deelen, dat van de nog te vor
deren rij- en springpaarden zijn vrijge
steld:
a) Drachtige merries;
b) koudbloedpaarden beneden 4 jaar en
boven 9 jaar;
c) warmbloedpaarden beneden 5 jaar en
boven 1 jaar;
dl paarden, die op een officieel concours
in 1939 een 1-, 2en of 3en of in 1940 een
geldprijs hebben gewonnen, met dien ver
stande, dat niettemin de kleinste helft van
deze onder d) genoemde paarden van den
eigenaar kunnen worden gevorderd;
e) paarden met veulens Van nog geen 4
maanden.
Aan de eigenaren van bovengenoemde
paarden zal op verzoek door het secreta
riaat van Centraal Comité voor de Con
coursen Hippique in Nederland, tel. 555583
's-Gravenhage (Gevers Deynootweg 196)
eer. certificaat worden uitgereikt, hetgeen
dient als officieel bewijs, dat het betref
fende paard niet kan wordeh gevorderd.
Het in het bezit hebben van een certi
ficaat als bovenbedoeld ontheft den eige
naar niet van de verplichting om met zijn
paard op de bij de voor-vordering aange
geven plaats te verschijnen. Omtrent dit
verschijnen raadplege men de officieele
mededeelingen.
Oe beste en zuinigste
tampen oqit door RHIUPS vervaardigd
WAARDOOR BOTERSCHAARSCHTE?
Het koopen van margarine of spijsolie zal
ia de komende periode verplicht
worden gesteld.
Van bevoegde zijde wordt medegedeeld:
In vroegere jaren bedroeg van het ge-
heele spijsvettenverbruik van het Neder-
landsche volk het boteraandeel minder
dan 25 pet. Meer dan de helft van de bo-
terproductie werd geëxporteerd, voorna
melijk naar Engeland.
Dat is inmiddels volkomen veranderd.
Toen in Juni bij den melkovervloed tot
een grooter boterverbruik in Nederland
moest worden overgegaan, werd dat opge
vat als een diep-ingrijpen in de hier te
lande bestaande gewoonten.
Merkwaardigerwijze is echter gebleken,
dat het Nederlandsche volk van de moge
lijkheid om boter in plaats van margarine
oi spijsvetten te nemen, in veel grootere
mate gebruik heeft gemaakt dan van de
zijde der Nederlandsche instanties aange
nomen werd. Tezamen met het feit, dat op
sociale gronden boter goedkooper kon
worden gekocht, leidde dit juist naar een
omkeering van de tot nu toe bestaande ver-
bruiksverhoudingen.
De met het seizoen samenhangende te
ruggang in de melkproductie was oorzaak,
dat het boterverbruik, dat boven verwach
ting was gestegen, niet kon worden ge
handhaafd in den tot nu toe bestaanden
vollen omvang.
Met het oog op de veranderlijke
productieverhoudingen was reeds voor
November het betrekken van een we-
kelijksch rantsoen naar keuze ook voor
margarine vrijgegeven.
De Nederlandsche instanties hadden
verwacht, dat deze maatregel door de
bevolking, die, in strijd met haar vroe
gere gewoonte, thans uitsluitend bo
ter gebruikt, dankbaar zou zijn begroet.
In tegenstelling met de verwachting
is van de mogelijkheid, margarine in
plaats van boter te betrekken, weinig
of heelemaal geen gebruik gemaakt.
De beschikkingen van de bevoegde Ne
derlandsche instanties werden daardoor ge
stoord.
Voor de komende periode zal daar
om het betrekken van een zekere hoe
veelheid margarine, resp. spijsolie, ver
plicht moeten worden gesteld om een
gelijkmatige en rechtvaardige verdee
ling der beschikbare boter te waar
borgen.
Zooals de statistiek van de Zuivelcen-
trale aanwijst, is zelfs bij dezen maatregel
het aandeel van het boterverbruik van de
Nederlandsche bevolking nog veel groo
ter dan in het voorjaar en de export in
wezen geringer.
De Nederlandsche bevolking moet zich
daarom aan de van het seizoen afhanke
lijke productieschommelingen bij het ver
bruik aanpassen en voor het geval, dat in
de wintermaanden de behoefte grooter is
dan de productie, gebruik maken van de
ander ter beschikking gestelde vetten.
GEEN PETROLEUM VOOR
VERWARMING.
In verband met de ingetreden koude
bestaat thans bij verschillende bedrijven
de noodzaak bepaalde opslagplaatsen (b.v.
van aardappelen en bloembollen) te ver
warmen, ten einde de goederen tegen be
vriezen te vrijwaren. Met nadruk moei. er
op worden gewezen, dat voor deze doel
einden in geen geval petroleum ter be
schikking kan worden gesteld. Deze brand
stof kan slechts worden toegewezen aan
hen, die geen andere mogelijkheid voor ko
ken of verlichten hebben dan met petro
leum. Het petroleumverbruik moet nu
eenmaal tot het allernoodzakelijkste wor
den beperkt.
BUITEN GEBRUIK STELLING VAN
POSTZEGELS
Er wordt aan herinnerd, dat met ingang
van 1 Januari de volgende postzegels bui
ten gebruik komen en dus waardeloos wor
den voor frankeering: de WeldadP'heids-
postzegels (kinderzegels) en de Zomer-
postzegels, beide van de uitgifte 1935.
KONINGIN WILHELMINA EN
PRINS BERNHARD NAAR V.S.?
Naar het D.N.B. uit New "üfork meldt,
wordt binnen enkele weken aldaar de
aankomst verwacht van Koningin Wilhel-
mina en Prins Bernhard, die als gevolg van
den luchtoorlog het oponthoud in Engeland
wenschen te beeindigen en naar de Ver-
eenigde Staten willen vertrekken.
IN MEMORLAM Dr. MOLLER.
Een in-memoriam, gewijd aan den over
leden dr. Moller besluit de „Maasbode":
„Wat zal men dr. Moller nog dikwijls
missen, vooral wanneer' er een krachtige
opwekking, stevig principieel gefundeerd,
in een of andere richting noodig is. Wat
kan dan uit dezen geleerde, uit deze onder-
wijsautoriteit, uit dezen politicus op de' al
lereerste plaats en het felst de katholiek
spreken „ans peur et sans reproche", de
katholiek van de daad, wiens eigen leven
het soliedste argument vormde voor het
geen hy te zeggen had, vooral als hij opriep
tot volledige, beleving van het katholieke
beginsel, het katholieke ideaal in woord,
maar vooral in werk. Dat mocht deze wer
ker als geen ander met het volste recht
eischen.
Heeft overdadig werk dezen sterke, of
schoon hü onder algemeene waardeering
zijn 70sten verjaardag, schijnbaar nog in
zijn oer-kracht, mocht vieren, toch nog
vóór zijn tijd geveld? Is het ontzettend
harde offer, dat het oorlogsgeweld der
Mei-dagen in zijn eenigen zoon aan dezen
offer-bereide vroeg, den meer dan 70-ja-
rige toch te zwaar geworden? Wij weten
het niet, en billijken en zegenen Gods be
stel voor het vele, voor het ontschatbaar
goede, dat hij ons in dezen brave, in de
zen sterke schonk.
Katholiek Nederland, de katholieke
jeugd niet op de laatste plaats, vergelde
het anders onvergeldbare met een harte
lijk gebed voor de zielerust van hem, die
hier beneden niets eerder moede was dan
de ruste."
VAN M'N BOEKENTAFEL
STRIJD ONDER WATER door
Schout-bij-Nacht Friedrich Lüt-
zow. (Uitgave Scheltens en Giltay
Amsterdam 1940).
Oogenschijnlijk is er een pauze in de
groote Europeesche worsteling gekomen,
maar dit is slechts schijn. Wordt te land
geen noemenswaardige strijd meer ge
voerd, ter zee is de activiteit zooveel te
grooter. In de Duitsche weermachtsberich-
ten zal het een ieder zijn opgevallen, hoe
daarin regelmatig opgave wordt gedaan
van de tonnage der vijandelijke scheeps-
ruimte, die tot zinken is gebracht. Meestal
betreft dat een vernietiging van de Engel-
sche koopvaardijvloot. Het duikboot wapen
is. sedert Duitschland zijn tegenblokkade
afkondigde, onbeperkt ingezet tegen elk
schip, dat lading naar Engeland wenscht te
brengen. Wat Napoleon en andere bela
gers van Engeland jn vroeger tijden niet
goed beseften, weet de Duitsche legerlei
ding en zij trekt profijt van de ervaringen
in de geschiedenis opgedaan door haarzelf
en anderen. Wie zich omtrent dit hoogst
actueele vraagstuk nader wil oriënteeren,
dient „Strijd onder water" van Friedrich
Lützow ter hand te nemen, in welk boek
je deze deskundige een uitstekend en goed
gedocumenteerd overzicht heeft gegeven
van de historie, van de techniek, de prac-
tijk en de resultaten van het duikboot wa
pen. Hierdoor kan men zich een beter en
juister inzicht vormen omtrent de huidige
oorlogssituatie. Voldoende reden naar on
ze meening om het boekje aan te bevelen.
Een serie belangwekkende foto's verhoogt
de aantrekkelijkheid, terwijl het voorwoord
van A. M. Cageling redacteur van het
tijdschrift „Onze Vloot" voor velen een
extra stimulans zal zijn er nader kennis
van te nemen.
KERSTVIERING „ONS
LEEKENSPEL".
Dezer dagen verscheen bij „Ons Leeken-
spel" te Bussum een zeer uitgebreide
werkmap: „Advent en Kerstmis in gezin
en vereeniging". Reeds verscheen er de
laatste jaren veel op dit gebied. Tocb wor
den ieder jaar opnieuw de „bureaux van
goed advies" overvallen met verzoek
schriften om een geschikt program. Deze
nieuwe werkmap komt de volledigheid
zeer nabij.
DECEMBER-AFLEVER ING
„DE SPELEWEI".
,,De Spelewei", uitgave van „Ons Lee-
kenspel" Bussum, verscheen met een De-
cember-aflevering, gewijd aan de practijk
der huiselijke gebruiken in den winter.
Dit nummer biedt een rijke verscheiden
heid.
Rector L. Wolf schreef op de hem eigen
manier ter inleiding enkele fijnzinnige ge
dachten over Kerstmis 1940.
In de schaarschte aan goede Sinterklaas
liederen werd hier eveneens voorzien. Her
man Divendal schreef daarvoor een nieu
wen tekst, die door Han van Koert werd
getoonzet. Van dezen laatste geeft het
rummer ook een Nieuwjaarscanon op een
kort, bekend vers van Guido Gezelle.
Ten slotte schreef Marius Monnikendam
een fraaie melodie op „Maria's Reyse naer
Bethlehem" van Michel de Swaen. De dich
ter Gabriël Smit schonk voor dit nummer
een zeer mooi geestelijk Nieuwjaarsvers.
De goede, huiselijke viering van den
Oudejaarsavond. Hiervoor geeft mevr.
C. Eoudensvan Heel in ruime mate pret
tige aanwijzingen. Ook een recht huiselijke
Driekoningen-viering wordt hier geboden.
De rubriek „Van Stad en Land" laat ten
slotte zien, dat, tot oprechte vreugde van
ieder die het leekenspel liefheeft en on
danks de vele moeilijkheden, er nog ver
blijdend veel wordt gedaan aan het goede
spel.
HET PAUSELIJK VREDESGEBED.
Men schrijft uit Rome aan de „Maas
bode":
De homelie, welke Paus Pius XII tijdens
de H. Mis voor de gesneuvelden en andere
slachtoffers van dezen oorlog in de basiliek
van Sint Pieter heeft gehouden, sluit, zoo
als bekend, met een gebed. Dit zal thans
met toestemming van den H. Vader afzon
derlijk in druk verschijnen en Zijne Hei
ligheid heeft aan alle personen, die dit ge
bed aandachtig bidden, een aflaat van 500
dagen verleend, die ook toepasselijk is op
de zielen der gestorvenen.
Agenda
LEIDEN.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken te Leiden wordt van Zaterdag
7 December 20 uur tot Zaterdag 14 Decem
ber 8 uur waargenomen door de Apotheek
Heerdingh en Blanken, Hoogewoerd 171,
teL 20502 en de Apotheek Reijst, Steen-
straat 35, Tel. 20136.
Te Oegstgeest door de Oegstgeestsche
Apotheek, Wilhelminapark 8, TeL 26274.
OVERTREDING VERORDENINGEN.
Ter terechtzitting van het kantongerecht
te Haarlem zijn op 4 December j.l. 13
strafzaken behandeld wegens overtreding
van de verordening betreffende den iden
tificatieplicht.
De straffen varieerden van 2 subs. 2
dagen hechtenis tot 3 subs. 2 dagen hech
tenis, terwijl 2 personen werden veroor
deeld tote 1 subs. 1 week tuchtschool.
Tevens werden op dezelfde zitting 7
strafzaken behandeld wegens overtreding
van de verordening betreffende verkeers-
beperkingen, waarbij de boeten varieer
den van 2 subs. 1 dag hechtenis tot 5
subs. 3 dagen hechtenis.
Een geval werd berecht wegens overtre
ding van de verordening betreffende de
marskramers, waarbij de veroordeeling
luidde 3 subs. 2 dagen hechtenis.
Ter terechtzitting van het kantongerecht
te Zaandam werden op 19 en 28 November
en 3 December j.l. 14 strafzaken behan
deld wegens overtreding van de verorde
ning betreffende verkeersbeperkingen.
In die geval1 en werden straffen opge
legd varicerende van 1 subs. 1 dag hech
tenis tot 3 subs. 1 dag hechtenis.
Tevens werden op die data voor genoemd
kantongerecht 38 personen veroordeeld
wegens overtreding van de verordening
betreffende den identificatieplicht.
Allen kregen een boete van 2 subs. 1
dag hechtenis.
WINTERPROGRAM
„KATHOLIEK LEIDEN."
Kerstviering door de K.JJYI.V. in samen
werking met de geheele Vrouwelijke en
Mannelijke Jeugdbeweging.
Kerstfeest Vredesfeest!
Deze gedachte heeft de Leidsche K.J.-
M.V. geïnspireerd tot een schoone Kerst
viering.
Zij heeft daartoe de samenwerking ge
vraagd van alle jeugdgroepeeringen en bij
hen een hartelijke instemming gevonden.
Vervolgens heeft zij de vereeniging „Ka
tholiek Leiden" aangeboden een Winter-
program, waartoe „Katholiek Leiden"
royaal bereid werd gevonden.
Deze Kerstviering zal plaats vinden op
Zondagmiddag 5 Januari 1941 in de Leid-
schen Schouwburg.
Het Kerstgebeuren zal dan worden ver
tolkt met Tooneel, Zang en Declamatie.
De regisseur Wim Quint en Moderator
E. Paap, leider van de St. Odo-Koorkna-
pen hebben uit deze drie bestanddeelen
een prachtig sluitend en verantwoord ge
heel geschapen, waarvan het Kerstspel van
Herman Divendal „Wij vieren in de
Kercke" het voornaamste gedeelte is.
De breede en ideale opzet van deze op
voering zal ongetwijfeld in alle Katholieke
kringen van Leiden en omgeving de war-
m belangstelling wekken voor hetgeen
de geheele jeugdbeweging met enthousias
me en veel opoffering tot stand wist te
brengen.
Voor verdere bijzonderheden verwijzen
wij U naar de advertentie in dit blad.
ONS DAGELIJKSCH BROOD.
Geen bestanddeelen van bloembollen.
De directeur van den Gemeentelijken
Geneeskundigen en Gezondheidsdienst, dr.
M. D. Horst, deelt ons mede, dat hij met
medewerking van den heer A. Hodes, arts,
in het laboratorium van den dienst ver
schillende meelsoorten, hier ter stede voor
het bakken van brood gebruikt heeft on
derzocht. In het geheel werden veertien
monsters van meel voor wit- en bruinbrood
nagezien, afkomstig van diverse Leidsche
bakkerijen.
In de monsters werden alleen tarwe-
en roggemeel aangetroffen, met name geen
bestanddeelen van tulpen, hyacinthen, nar
cissen of crocussen. Evenmin was aardap
pelmeel aanwezig.
Firma's uit Leiden of omgeving, die
meel wenschen te laten onderzoeken, kun
nen monsters inzenden aan den Genees
kundigen Dienst. Het onderzoek geschiedt
kosteloos.
De op vermoeden van rijwieldiefstal aan
gehouden J. B. is Zaterdagmiddag door
de politie uit het arrest ontslagen, doch
onmiddellijk daarna weer gearresteerd
wegens diefstal van een radio, gepleegd
op Oudejaarsavond 1937 ten nadeele van
zakere K. alhier. De aangehoudene was
destijds in verband hiermede reeds aan
gehouden, doch wegens gebrek aan bewijs
vrijgelaten. Thans was het radiotoestel op
gespoord, dat B. aan een caféhouder had
verkocht, zoodat ontkennen hem weinig
zal baten.
Bij het eindexamen conservatorium slaag
de te Den Haag de lieer P. Baart alhier
voor trombone (orkestspel).
TE LAAT OP STRAAT.
Door de politie zijn zeven personen aan
gehouden, die zich des nachts in den ver
boden tijd op straat hadden bevonden.
Tooneel
DERDE ABONNEMENTS
VOORSTELLING
Beloof mij niets. N.V. Het
Residentie tooneeL
„Beloof mij niets", zegt Monika, het
vrouwtje van den schilder Maarten Pratt,
aan het einde van het spel. En wij, die den
vergeefschen strijd van Monika, om den
onverbeterlijken Bohemien tot een man in
bonis te maken, hebben aanschouwd en
mee hebben beleefd, wij begrijpen, dat
Monika gelijk had. Want al belooft Maarten
koeien met gouden horens, al zweert hij
duizend eeden, dat hij zijn leven zal
beteren, straks zal hij alles toch weer ver
geten zijn. Schilders zijn nu eenmaal groote
kinderen, die zich bezwaarlijk voegen in
de nette wereld der welopgevoede men-
schen en die zich nog het beste thuis voelen
op hun zolder een rommelkamer. Maar
ja, zelfs op een zolderkamer moet je te
eten hebben en zelfs onder de hanebalken
weet de huisbaas je te vinden, als hij de
achterstallige huur wil innen.
En als Monika, die cle zorg voor het huis
houden heeft, tot wanhoop is gebracht, om
dat haar man hardnekkig weigert een
schilderstuk te verkoopen, dat z.i. niet voor
de volle honderd procent „kunst" is dan
verzint zij er wat op. Zij doet het voor
komen alsof de schilderstukken van haar
zijn en brengt ze als haar eigen werk aan
den man. Dat gaat wonderbaarlijk goed en
het echtpaar komt in een royaal huis te
wonen, tot ergernis van den schilder, die
liever op z'n zolder gebleven was. Ten
slotte loopt dit spelletje mis. Want wat
moet Monika doen, als haar den grooten
Staatsprijs wordt aangeboden en zij boven
dien een opdracht krijgt om de aula van
een lyceum te beschilderen? Zij verklapt
het geheim aan een kunstkooper en dan
duurt het niet lang mer, of heel de wereld
weet het schandaal, en is het echtpaar
weer terug op de zolderkamer. Maarten is
tevreden en belooft.... „Beloof me maar
niks!" zegt Monika.
Het is een gezellig, amusant en vlot op
gezet spel, dat dank zij de knappe vertol
king van Paul Steenbergen, als de zorge-
looze schilder, en van Caro van Eyck, als
de zorgvolle Monika, goed tot z'n recht
kwam.
De kracht van het spel schuilt in de
milieu-schildering en in de grappige
karakter teekening van den onverbeter
lijken artist.
Paul Steenbergen had oogenschijnlijk
weinig moeite met deze rol, die hem met
zijn lossen, jongensachtigen speeltrant, ge
makkelijk moest liggen. Caro v. Eyck
moet het minder gemakkelijk gevallen zijn,
doch zij slaagde met haar partner zoodanig,
dat het applaus na afloop bijzonder gul en
langdurig was. Als derde opmerkelijke
figuur valt Theo Frenkel te noemen als de
oude kunsthandelaar Felder. Het Residen-
tietooneel vond met dit genoegëlijke
spel veel waardeering.
