DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Winterhulp Nederland groeit
De moeilijkheden van het inzamelverbod
Momentje
WOENSDAG 20 NOVEMBER 1940
32ste Jaargang No. 9802
3)e GcicbcheSou/tant
Bureaus Papengracht 32.
Telefoon: Redactie 20015, Administratie 20935.
Giro 103003. Postbus 11,
V In den geest van
dezen tijd
Wij lazen gisteren een bericht over een
wijziging in de statuten van een organisa
tie het was de federatie van Nederland-
sche schoenfabrikanten.
In bedoeld bericht stond o.m. de volgen
de mededeeling:
„De in de statuten aangebrachte wijzi
gingen hebben o.a. betrekking op: de mo
gelijkheid van een delegatie van bevoegd
heden aan de bestuursorganen; het openen
van de mogelijkheid, snelle besluiten te
nemen".
- Wij vestigen de aandacht hierop, omdat
uit de strekking van de genoemde statuten
wijzigingen blijkt, dat men verstaat den
geest, den goeden geest van dezen tijd.
Deze tijd vraagt, dat in een organisatie
die 'moet handelen, die moet optreden,
die wat moet bereiken het bestuur
meer en véél meer is, dan de uitvoerende
macht van de ledenvergadering, meer en
véél meer is dan een instantie, die initia
tieven nemen mag en moet. In het bestuur
moet de verantwoordelijkheid van de or
ganisatie ten opzichte van het algemeen
belang als 't ware zijn belichaamd; het be
stuur moet bevoegdheden hebben, om zon
der besluit of goedkeuring van de leden
vergadering te handelen in bepaalde
zaken, waarin het bestuur beter onafhan
kelijk van een dergelijk besluit kan op
treden, en in alle zaken, waarin snelle
besluiten moeten worden genomen. Dat is
een eïsch des tijds. En die eisch moet wor
den begrepen door allen.
Een bestuur op zijn beurt moet bevoegd
heden weten te delegeeren aan den voor
zitter.
Op deze wijze komt veel zwaarder
verantwoordelijkheid te drukken, zoowel
op individueele bestuursleden als op den
voorzittervoornamelijk op den
voorzitter eener organisatie.
En dét heeft ook eeh zéér góede, een
zéér mooie zijde. Er zal, juist in het besef
van de verantwoordelijkheid, meer initia
tief worden ontwikkeld, meer kracht wor
den ontplooid de persoonlijkheid zal
zich in al haar eigen kracht tot uitdruk
king kunnen brengen.
Dit laatste vooral is een voordeel, dat in
de autoritaire gedachte ligt opgesloten.
V De autoritaire gedachte
Zijn wij voorstanders van de autoritaire
gedachte?
In een artikel in het „Nederlandsch Dag
blad" (Nationaal Front) van gisteravond,
waarin betoogd wordt, dat belangrijke pro
grampunten van „Nationaal Front" thans
„levend bezit van het heele Nederlandsche
volk worden", lezen we o.m.:
„De autoritaire gedachte zal niet zoo
moeilijk tot de Nederlanders spreken.
Tenslotte wordt ook onze Oost in ze
ker opzicht autoritair geregeerd en tot
aller tevredenheid. Ook hier moet
evenwel met veel tact worden te werk
gegaan: men kan hier aanknoopen bij
de gedachte van den goddelijken oor
sprong van het gezag, die in dp recht-
sche kringen van ons volk zoo levend
was, vervolgens wijzen op de behoefte
aan een krachtig gezag om Nederlands
schip van staat na den oorlog weer
vlot te krijgen en zijn vaart te doen
hervatten, en tenslotte aantoonen, dat
er slechts één kapitein op een schip
mag zijn".
V
De autoritaire gedachte zal zéker niet
zoo moeielijk tot het Nederlandsche volk
spreken!
Zonder te vervallen in de potsierlijke hou
ding, welke men hier. en daar kan consta-
teeren bij personen, die, hoewel heel an
ders pratend of schrijvend dan voorheen,
toch van zichzelf verklaren, dat ze 't al
tijd zoo gezegd hebben zonder ons
schuldig te maken aan een dergelijke be
lachelijkheid, mogen wij er aan herinne
ren, dat wij reeds zoo langen tijd hebben
gepropageerd: er moet zijn een sterk ge
zag, er moet komen een sterker ge
zag, dan er ten onzent bestuurde en re-
Maar zoo was en i& onze overtuiging
naast dat sterke gezag moet er zijn een
gezonde volksinvloed.
Een gezonde volksinvloed dus niet
een invloed van ondeskundigen, dus niet
een invloed, die, los van het algemeen be
lang, is gericht op partij-, groeps- of per
soonlijke belangen.
Zijn wij voorstanders van de autoritaire
L_
Organisatie van het
bedrijfsleven
PLANNEN TOT CONCENTRATIE
MOETEN VOORLOOPIG
BLIJVEN LIGGEN.
De organisatie-commissie voor het Ne
derlandsche bedrijfsleven deelt mede:
Het is de commissie bekend, dat momen-.
teel in het bedrijfsleven zelf allerlei plan
nen bestaan tot concentratie, tot het op
richten van nieuwe vereenigingen, enz. Hoe
begrijpelijk dit inititatief op zich zelf ook
moge zijn, het kan slechts tot verwarring
leiden en de werkelijk niet lichte taak der
commissie slechts bemoeilijken.
De commissie wenscht zich een over
zicht te verschaffen van dat wat bestaat
en zal zich derhalve systematisch tot het
bedrijfsleven wenden, teneinde zoo spoe
dig mogelijk de noodige gegeven te ver
zamelen.
In afwachting hiervan moet de organi
satie-commissie het bedrijfsleven met na
druk verzoeken deze plannen tot nader
order geen vasten vorm te laten aanne
men.
De commissie neemt aan, dat het be
drijfsleven zal begrijpen, dat een overzicht
als bovenbedoeld voor de commissie nood
zakelijk is en niet te verkrijgen is, indien
voortdurend veranderingen blijven voor
komen.
De commissie wenscht derhalve vóór
alles volkomen rust in den bestaanden or
ganisatievorm van het bedrijfsleven. De
bestaande organisaties en hare besturen
blijven voorloopig hun werkzaamheden als
tot dusverre voortzetten.
WIE HEEFT NOG „TOEGELOOPEN" VEE?
Aanmaning tot opgave.
Aangezien blijkt, dat verschillende per
sonen tot nu toe verzuimd hebben, opgave
te doen van runderen, paarden en ander
vee, dat gedurende de oorlogsdagen of
daarna is komen aanloopen of werd opge
vangen, wordt men verzocht hiervan alsnog
ten spoedigste opgave te doen aan het
bureau Ontruiming, Laan van Meerder-
voort 51, alhier.
Dit betreft alle vee in en rondom de
evacuatiegebieden, dat niet door toewijzing
vanWege het Bureau Ontruiming of Op
andere regelmatige wijze bij den houder
is terechtgekomen.
Den gemeentebesturen wordt hiarbij me
dewerking verzocht, hun bekende gevallen
als hier bedoeld ter kennis te willen bren
gen van het Bureau Ontruiming. Houders
van toegeloopen vee, die verzuimen hiervan
aangifte te doen stellen zich uiteraard aan
vervolging bloot.
Ook degenen, die nog gelden of opbreng
sten onder zich hebben als gevolg van de
vee-ontruiming dienen hiervan ten spoe
digste kennis te geven aan het Bureau
Ontruiming.
BEZOLDIGING VAN LEERLING-
VERPLEGENDEN.
De secretaris-generaal van het depar
tement van Binnenlandsche Zaken heeft
een beschikking gegeven betreffende wij
ziging van de salarisregeling van leerling-
verplegenden.
Met ingang van 1 Juni 1940 bedraagt het
in de volgende alinea bepaalde de jaarlyk-
sche bezoldiging van de leerling-verplegen-
den, die het wettelijk beschermd diploma,
hetzij voor de gewone ziekenverpleging
(diploma A), hetzij voor de verpleging
van zenuwzieken en krankzinnigen (di
ploma B), hebben verworpen, zoolang zij
nog niet tot verpleger (ster zijn benoemd,
in beide soorten van inrichtingen ƒ900.
De jaarlijksche bezoldiging van leerling
verplegers van het krankzinnigengesticht
te Eindhoven, die gedurende ten minste
vijf jaren in het bezit zijn van het diplo
ma B voornoemd, en aan wie in verband
met het sluiten van een huwelijk wordt
vergund buiten de inrichting te wonen, be
draagt, zoolang zij nog niet tot verpleger
zijn benoemd, met ingang van den eersten
dag van de maand, waarin het huwelijk
wordt gesloten 1125. Deze bezoldiging
wordt na 1 jaar met 75 en na 2 en 3 jaar
telkens met 50 verhoogd, totdat een
maximum van 1300 is bereikt.
DE ENGELSCHE LUCHTAANVALLEN.
Het A. N. P. meldt:
In den nacht van Maandag op Dinsdag
hebben de Engelsche luchtaanvallen hier te
lande geen noemenswaardige schade aan
gericht.
gedachte?
Niet precies om de motieven, in het hier
boven geciteerde genoemd.
Wij zijn voorstanders van de autoritaire
gedachte omdat en inzooverre wij voor
standers zijn van een sterk gezag en een
gezonde volksinvloed. Dat een sterk ge
zag en een gezonde volksinvloed samen
kunnen gaan, zal niemand onzer kunnen
ontkennen.
MEDEWERKING EN
TEGENWERKING
MEDEDEELINGEN VAN DIRECTEUR-
GENERAAL.
De heer C. Piek, directeur-generaal -van
de Winterhulp-Nederland heeft gistermid
dag op de persconferentie in Den Haag
nogmaals meCedeelingen gedaan over de
actie van de stichting Winterhulp-Neder
land.
Om te beginnen plaatste hij eenige op
merkingen over een zaak, die tot veel mis
verstand aanleiding heeft gegeven, nl. het
voorschrift, dat in den tijd van de Winter
hulp-actie de collecten voor verschillende
doeleinden stil móeten staan, opdat er geen
afbreuk wordt gedaan aan de voor de Win
terhulp te houden inzamelingen.
Kerkelijke weldadigheid.
Hij stelde op den voorgrond, dat de
Winterhulp zich niet begeeft op het terrein
van de kerkelijke weldadigheid (door mid
del van diaconieën enz.) Dit gaat geheel
buiten de Winterhulp om. Kerkbesturen,
die een inzameling willen laten houden
voor een of ander doel van kerkelijke lief
dadigheid, moeten zich dus niet tot hem
wenden om toestemming te vragen, maar
hun aanvragen richten tot den secretaris
generaal van justitie, die in overleg met
de Duitsche instanties zal uitmaken, in
hoever de beoogde inzameling als geoor
loofd kan worden beschouwd.
St. Nicolaasfeestjes.
Overigens moet op strikte nakoming van
het Voorschrift worden gestaan. De heer
Piek verklaarde echter, dat hij er niet het
minste bezwaar tegen heeft, dat het ge
bruikelijke Sint NkvJaasfeest op scholen
e.d. op 5 en 6 December wordt gevierd.
Inzamelingen in verband daarmee behoe
ven niet aan zijn goedkeuring te worden
onderworpen.
Wel wordt verondersteld, dat deze feest
jes onder de supervisie van den directeur-
generaa? worden gehouden en in dat ver
band stelt de directeur-generaal van de
Winterhulp Nederland er prijs op, dat co-
mité's, vereenigingen enz., die Sint Nico
laasfeestjes organiseeren, bij hem een ver
slag van hun werkzaamheden inleveren
met opgave van hun inkomsten en uitga
ven, opdat hij uit het totaal dezer versla
gen een overzicht kan krijgen van hetgeen
er op dit gebied omgaat en kan beoordee-
len of het in de toekomst ook zoo zal moe
ten worden voortgezet.
Andere charitatieve vereenigingen.
Ten aanzien van het charitatieve leven
zal de Winterhulp een ruim standpunt in
nemen. Zij zal ertoe medewerken, dat ver
eenigingen zooveel mogelijk onder him
eigen naam kunnen doorwerken, maar on
der auspiciën van de Winterhulp Neder
land. Evenwel moet men zich aangaande
elke voorgenomen inzameling tot de Win
terhulp wenden om er zich van te verge
wissen, dat deze geen bezwaar heeft. De
directeur-generaal zal op deze aanvragen,
gehoord de provinciale directeuren, be
slissen. Inzamelingen, die geen goedkeu
ring hebben gekregen en niet onder aus
piciën van de Winterhulp gehouden wor
den, zijn verboden. De heer Piek zal alle
aanvragen welwillend beoordeelen; het is
geenszins zijn bedoeling dat allerlei lief
dadigheidswerk zal afknappen.
Op het werk van Winterhulp zelf
komende legde de heer Piek er nadruk
op, dat het zijn streven is zoodanige
maatregelen te nemen, dat ieder in
vreugde en vertrouwen kan geven. Dit
wil, zooals vanzelf spreekt, niet zeggen,
dat er dwang toegepast zal worden
Integendeel: het bijdragen zal geheel
vrijwillig zijn.
Met verwondering had de heer Piek
geconstateerd, dat de manifesten, die van
wege de Winterhulp allerwegen zijn aan
geplakt, op verschillende plaatsen afge
scheurd zijn, in sommige gevallen voor
6070 pet. Dit is kwajongenswerk en in
elk geval niet in overeenstemming met den
geest waarin de winterhulp bedoeld is. Er
zullen nog andere plakkaten komen; deze
zullen hooger worden aangeplakt, zoodat
zij niet meer afgescheurd kunnen worden.
Maar het afscheuren moest zooals vanzelf
spreekt heelemaal niet voorkomen.
Tegenover deze tegenwerping staat als
verheugend feit de ruime medewerking,
die de Winterhulp heeft gekregen van den
secretarissen-generaal, die allen hun me
dewerking toegezegd en hun naam ter be
schikking gesteld hebben, van de zijde der
commissarissen der provincies, alsmede
van de zijde der burgemeester. Tegenover
de medewerking van deze Nederlandsche
autoriteiten staat evenwel nog teveel te
genwerking en wantrouwen van de zijde
van het volk.
Praatjes.
Nog steeds immers doen praatjes de ron
de, dat het geld van de Winterhulp naar
Duitschland gaat. Men vergeet echter, dat,
iiidien Duitschland van Nederland ander
geld zou eischen, dan wat aan bezettings-
kosten moet worden betaald, er een veel
eenvoudiger middel zou bestaan dan een
zoo ingewikkelde organisatie, b.v. door het
heffen van een belasting. Men vergete bo
vendien niet, dat de opbrengst van de
Duitsch Winterhilffe hooger is dan het be
drag dat wordt verbruikt, zoodat in Duitsch
land weer andere organisaties van de over
schotten worden gesteund als de vereeni-
ging „Moeder en Kind", Volksgezondheid
enz.
De Winterhulp is een Nederlandsche or
ganisatie, die voor Nederlanders werkt
aldus de heer Piek. Tegen hen, die opposi
tie willen blijven voeren zal ik den hand
schoen opnemen. Men vergete niet, dat
kwaadwilligheid niet mij persoonlijk raakt,
doch de geheele Nederlandsche gemeen
schap. Ik zal de tegenstanders trachten te
overtuigen met klem en redenen, doch als
dat niet baat langs anderen weg. En ten
slotte bedenke men, dat wij leven in een
tijd, waarin de nieuwe orde van Europa
wordt geboren; men kan het gordijn slui
ten en zich houden alsof er niets is veran
derd. Maar daarmede is ons land niet ge
diend; we moeten den nieuwen tijd tege
moet gaan als een eensgezind en sterk
volk. We moeten onze eigen zaken weten
te behartigen.
In den arbeid van de Winterhulp ziet
men een middel om te komen tot een orga
nisatie van de liefdadigheid in breeder ver
band, tot een coördinatie van de vele met
de beste bedoelingen opgezette particuliere
acties, waardoor een groote vereenvoudi
ging en efficiency zal worden verkregen.
Indien men weet dat ih 1939 in Nederland
9400 collectes zijn gehouden en men ver
gelijkt daarbij de sociale nooden, die toch
ongedekt bleven, dan ziet men toch wel in
dat op het gebied der liefdadigheid nog
wel een en ander te doen is.
De inzameling van 29 en 30 November
wordt gehouden onder de directe verant
woordelijkheid van de burgemeesters. De
zen doen hun best. Moge de bevolking, al
dus de heer Piek, hen in hun arbeid steu
nen, opdat deze een succes woi;de.
De datums 29 en 30 November zijn ge
kozen, omdat op die dagen de meeste men-
schen wel over hun loon kunnen beschik
ken en omdat andere data moeilijk waren.
Mochten er menschen zijn die liever later
een gift zenden, dan wordt bij dezen her
innerd aan het gironummer 5553 en aan
de mogelijkheid om bij elke bank op de
rekening van Winterhulp bij de kasvereeni-
ging te Amsterdam bijdragen te storten.
DISTRICTADVISEURS VOOR DE
BRAND STOFFENDISTRIBUTIE.
De directeur van het rijkskolenbureau
heeft aangesteld districtsadviseurs voor de
brandstoffendistributie, die tot taak heb
ben, overeenkomstig zijn aanwijzingen, in
hun district zorg te dragen voor een doel
matige distributie van brandstoffen. Zij
houden daarbij toezicht op de in hun dis
trict werkzame brandstoffencommissies,
controleeren de voorraden bij handelaren
en verbruikers en onderzoeken eventueele
klachten en overtredingen.
Zuid-Holland: A. ten Zuiden van Lek,
Nw. Maas en Nw. Waterweg, incl. Rotter
dam, Schiedam, Hillegersberg, Overschie
en Schiebroek: H. J. Hofland te Rotter
dam.
Zuid-Holland: B. de plaatsen Den Haag,
Voorburg, Wassenaar en Rijswijk: J. de
Keyzer te 's-Gravenhage.
Zuid-Holland: overig gedeelte: H. v. d.
Schrick te 's-Gravenhage.
ST. VINCENTIUSVEREENIGING.
Naar wij vernemen, is als opvolger van
wijlen den heer H. J. Borghols benoemd tot
president van den bij zonderen raad der
St. Vincentiusvereeniging te 's Gravenha-
ge, alsmede tot vice-president van dén
Hoofdraad der vereeniging in Nederland de
beer mr. H. G. Morshuis te Voorburg.
BURGEMEESTERS.
Bij besluit van den secretaris-generaal
van het departement Van binnenlandsche
zaken is mr. J. O. Thate tot burgemeester
van de gemeente Gorssel benoemd.
Aan M. van Welie is op zijn verzoek
eervol ontslag verleend als burgemeester
van Barculo.
IN DEN PRILLEN MORGEN.
Wij gaan nu 's morgens in het duister
op stap. 't Is een beetje griezelig, als je
dat niet gewoon bent. Als je haast heb,
moet je per fiets gaan en 's morgens
heb ik bijna altijd haast. Maar ik fiets
niet in het donker, omdat mijn oogen
de onhebbelijkheid bezitten alle op-
stakels eerst op het laatste oogenblik
te zien en dat telkens schrikken is niet
goed voor mijn hart. Dan scheer ik mij
maar liever niet dat ziet men in het
donker toch niet zoo spaar ik ook
tijd uit en dan ga ik loopen. Dat is ook
veel aardiger. Je hebt den tijd de fiet
sers op te merken, die met hun verduis
terde lantaarns als glimwormen door
het duister schieten. En boven staat
de maan, die al begint te slijten en
er uitziet als een heel oud: stukje on
gebleekt katoen. Zoo wordt het dan
toch romantisch. En ook veel minder
griezelig.
De vele etalagevensters zijn nog her
metisch afgesloten en zoo loop ik nu
weer in echt Hollandsche stad, waar
het duister als het zwarte dek van een
fotograaf over de huizen hangt en de
oude blinden voor de vensters nog ge
sloten zijn. Het leven is nog niet be
gonnen. Dat begint eerst met het licht.
Maar ik ga door den duisteren morgen^
en vindt op mijn bureau de lamp, die
niet naar buiten schijnt, brandende.
Zoo vangen wij den arbeid aan.
En als de tijd daartoe gekomen is,
komt er een meneer, die wij juffrouw
Aurora noemen, en die trekt de gor
dijnen op.
Eerst dan wordt het licht.
STAATSLOTERIJ OP DE HELLING.
Er is alle kans aldus de „Telegraaf"
dat over eenigen tijd veranderingen zul
len gebracht worden in de Nederlandsche
Staatsloterij. De bevoegde instanties, zoo
wel van Financiën als van Justitie, heb
ben het loterij wezen in studie genomen en
onderwerpen de geheele zaak aan een
grondig onderzoek, met het doel de Staats
loterij te reorganiseeren.
Een regelingscommissie
van de F. I. F. A.?
Uitschakeling van Engelschen
invloed
Als in het verleden een nieuwe spelregel
of een verandering van de spelregels bij'
het voetbalspel werd ingevoerd, had de „In
ternational Football Association Board"
liet laatste en beslissende woord.
De beslissing berustte immers bij een
speciaal daarvoor in het leven geroepen
commissie voor spelregels en schendsrech-
ters. Deze commissie heeft de volgende op
gave:
1. Zij moet zorgen voor een zuivere toe
passing der spelregels, zooals door de com
missie, op basis van de door den interna
tionalen bond vastgestelde regels, bekend
zijn gemaakt
2. Zij moet de officieele vertalingen der
speli egels en de veranderingen van deze
spelregels verzorgen.
3. Zij moet een officieele lijst van inter
nationale scheidsrechters opstellen, die al
leen gerechtigd zijn internationale ontmoe
tingen te leiden.
Deze belangrijke commisie werd in 1882
door de Engelschen in het leven geroepen
en stond sinds dien tijd sterk onder Engel
schen invloed.
De voetbalbonden van Engeland, Schot
land, Wales en Ierland zijn ieder door twee,
dus in totaal door 8 personen in deze
commissie vertegenwoordigd. De FIFA (Fe
deration Internationale de Football Asso
ciation) met haar 52 aangesloten lande
lijke voetbalbanden, mocht twee vertegen
woordigers zenden. Tengevolge van deze
constellatie kon men reeds tevoren vast
stellen, dat Engelsche belahgen op den
voorgrond zouden worden gesteld, vooral
daar de belangén in handen werden ge
legd van over het algemeen bejaarde per
sonen, die toch al geen direct contact meer
hadden met het voetbalspel zelf, doch voor
al niet ten aanzien van het Europeesche
voetbal, zooals dat op het continent wordt
gespeeld en in hun opvatting veel te veel
beïnvloed werden door het Engelsche be
roepsvoetbal.
Het een en ander heeft er thans toe ge
leid, dat de FIFA binnen afzienbaren tijd
een rcgelingscommisie in het leven zal roe
pen, die de belangen van de internationale
voetbalwereld zal behartigen. Belangrijke
aangelegenheden zullen dus in de toekomst
niet mtei aan de Britsche willekeur wor
den overgelaten.
